Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Published by risalekz, 2024-05-31 09:52:26

Description: Ayhan Hocha

Search

Read the Text Version

["r\u00fctbe, di\u011fer b\u00fct\u00fcn vezirlerin \u00fcst\u00fcnde ve sadr\u00e2zamla ayn\u0131 r\u00fctbe \nve derecede say\u0131l\u0131rd\u0131]. \nh\u0131dr \n(a.i.) 1. perde, h\u00e2il. 2. m\u00e2n\u00ee. \nh\u0131f\u00e2z \n(a.i.) haktan\u0131rl\u0131k, vef\u00e2l\u0131l\u0131k. \nh\u0131fz \n(a.i.) 1. saklama. 2. ezberleme. \nTaht-el-h\u0131fz \nmuhafaza alt\u0131nda, polis veya jandarma ile. \nh\u0131fz-\u0131 bil\u00e2d \u00fc ib\u00e2d \n\u015fehirlerin ve halk\u0131n korunmas\u0131. \nh\u0131fz-\u0131 em\u00e2net \nem\u00e2neti (can) saklama. \nh\u0131fz-\u0131 hukuk \nhaklar\u0131 koruma. \nh\u0131fz-\u0131 Kur'\u00e2n \nKur'\u00e2n-\u0131 Ker\u00eem'i ba\u015f\u0131ndan sonuna kadar ezberleme. \nh\u0131fz-\u00fcs-s\u0131hha \nsa\u011fl\u0131\u011f\u0131 koruma. \nh\u0131fz\u00ee \n(a.s.) 1. belleksel, f r. mnemonique. 2. i. erkek ad\u0131. \nh\u0131kd \n(a.i.c. ahkad, hukud) kin tutma, \u00f6\u00e7 almak i\u00e7in f\u0131rsat bekleme. \nh\u0131l\u00e2b \n(a.i.) y\u0131rt\u0131c\u0131 ku\u015f ve hayvan pen\u00e7esi. \nh\u0131l\u00e2t \n(a.i.) bir \u015fey ba\u015fka \u015feye kar\u0131\u015fma. \nh\u0131lk \n(a.i.) bo\u011faz balgam\u0131. \nh\u0131lt \n(a.i.c. ahl\u00e2t) 1. eski hekimlerin insan v\u00fcc\u00fbdunda var sayd\u0131\u011f\u0131 \nsafra; sevda; dem; balgam gibi d\u00f6rt unsurdan herbiri. \nh\u0131lt-\u0131 mahm\u00fbd \nv\u00fcc\u00fbdun rahat olu\u015fu. \nh\u0131lt-\u0131 m\u00e2\u00ee \nbot. su g\u00f6zene\u011fi, fr. hydrato'ide. \nh\u0131lt-\u0131 red\u00ee \nv\u00fcc\u00fbdu rahats\u0131z eden h\u0131lt. 2. bir \u015feye kar\u0131\u015fm\u0131\u015f olan ba\u015fka \u015fey. \nh\u0131lt\u00ee \n(a.s.) d\u00f6rt halttan biriyle ilgili olan. \nh\u0131ltiyy\u00fbn \n(a.i.c.) ahl\u00e2t'a \u00e7ok ehemmiyet vermek mesle\u011fini tutmu\u015f olan \nhekimler, fr. humoriste. \nh\u0131na, h\u0131nn\u00e2 \n(a.i.) k\u0131na. \n\u015eecer-i h\u0131mma \nyapraklar\u0131ndan k\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131lan a\u011fa\u00e7. \nh\u0131na-i girye \na\u011flay\u0131\u015f\u0131n ac\u0131l\u0131\u011f\u0131. \nh\u0131na-i kadeh \nk\u0131rm\u0131z\u0131 \u015farap. \nh\u0131n\u00e2\u00ee \n(a.i.) k\u0131nac\u0131, k\u0131na satan. \nh\u0131n\u00e2k \n(a.i. hanak'\u0131n c.) dar\u0131lmalar, k\u0131zmalar, kin tutmalar. \nh\u0131n\u00e2s \n(a.s. h\u00fcns\u00e2'n\u0131n c.) kendisinde hem erkeklik, hem di\u015filik \nal\u00e2meti bulunanlar. \nh\u0131nat \n(a.i. h\u0131nta'n\u0131n c.) bu\u011fdaylar. \nh\u0131ns \n(a.i.) yeminin hakk\u0131ndan gelemeyip h\u00fckm\u00fc alt\u0131nda kalma. \nh\u0131ns\u0131r \n(a.i.) ser\u00e7e parmak, [kelime \"h\u0131nsar\" \u015feklinde de \nkullan\u0131labilir]. \nh\u0131ns\u00eer \n(a.s.) soysuz, al\u00e7ak. \nh\u0131nta \n(a.i.c. h\u0131nat) bu\u011fday, (bkz: kamh, kend\u00fcm). \nh\u0131nta-i esved \n(siyah bu\u011fday) zir. bur\u00e7ak. \nh\u0131nz\u00eer \n(a.i.c. han\u00e2z\u00eer) 1. domuz. \nLahm-i h\u0131nz\u00eer \ndomuz eti. \n\u015fahm-i h\u0131nz\u00eer \ndomuz ya\u011f\u0131. 2. mec. pis ve kat\u0131 y\u00fcr\u00fckli kimse. ","h\u0131nz\u00eere \n(a.i.c. h\u0131nz\u00eer\u00e2t) h\u00eelek\u00e2r, fitne kad\u0131n, [\"h\u0131nz\u00eer\" in m\u00fcennesi \noldu\u011fu halde m\u00e2n\u00e2 de\u011fi\u015ftirmi\u015ftir]. \nh\u0131nz\u00eeriyye \n(a.i.) zool. domuzgiller. \nH\u0131r\u00e2' \n(a.h.i.) Mekke civar\u0131nda bulunan yal\u00e7\u0131n bir kayal\u0131\u011f\u0131n ad\u0131. \n[Hz. Muhammed'e ilk vahy bu da\u011fdaki ma\u011farada gelmi\u015ftir], \n(bkz: Cebel-\u00fcn-N\u00fbr). \nh\u0131rak \n(a.i. h\u0131rka'n\u0131n c.), (bkz. h\u0131rka). \nh\u0131r\u00e2m \n(f.i.) nazl\u0131, edal\u0131, sal\u0131na sal\u0131na gidi\u015f, (bkz. bahtere). \nh\u0131r\u00e2m\u00e2n \n(f.s.) 1. sal\u0131na sal\u0131na, naz ve eda ile y\u00fcr\u00fcyen. 2. zf. sal\u0131na \nsal\u0131na, sal\u0131narak. \nh\u0131r\u00e2mende \n(f.s.) bkz: h\u0131r\u00e2m\u00e2n). \nh\u0131r\u00e2set \n(a.i.) bekleme; koruma. (bkz. y\u00e2s-d\u00e2r\u00ee). \n-h\u0131r\u00e2\u015f \n(f.s.) t\u0131rmalayan, [\"h\u0131r\u00e2\u015f\u00eeden\" mastar\u0131ndan]. \nh\u0131red \n(f.i.) ak\u0131l, us. (bkz: h\u00fb\u015f). \nh\u0131red-\u00e2m\u00fbz \n(f.b.s.) \u00f6\u011freten, belleten; hoca, \u00f6\u011fretmen. \nh\u0131red-\u00e2\u015f\u00fbb \n(f.b.s.) ak\u0131l da\u011f\u0131tan. \nh\u0131red-fers\u00e2 \n(f.b.i.) ak\u0131l yorucu, ak\u0131l y\u0131prat\u0131c\u0131. \nh\u0131red-mend \n(f.b.s.c. h\u0131red-mend\u00e2n) ak\u0131ll\u0131, anlay\u0131\u015fl\u0131. \nh\u0131red-mend\u00e2n \n(f.b.s. h\u0131red-mend'in c.) ak\u0131ll\u0131lar, anlay\u0131\u015fl\u0131lar. \nh\u0131red-mend\u00e2ne \n(f.zf.) ak\u0131ll\u0131 olana yak\u0131\u015facak surette, ak\u0131ll\u0131ca. \nh\u0131red-mend\u00ee \n(a.b.i.) ak\u0131ll\u0131l\u0131k. \nh\u0131red-pesend \n(f.b.s.) ak\u0131ll\u0131, iyi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr. \nh\u0131red-s\u00fbz \n(f.b.s.) ak\u0131l yak\u0131c\u0131, \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131. \nh\u0131red-ver \n(f.b.s.) ak\u0131ll\u0131, akl\u0131 olan. \nh\u0131r\u00eed\u00e2r \n(f.i.) m\u00fc\u015fteri, sat\u0131n alan. \nh\u0131r\u00eede \n(f.s.) sat\u0131n al\u0131nm\u0131\u015f, sat\u0131n al\u0131nan. \nH\u0131ristiy\u00e2n\u00ee \n(s.) H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa ait, H\u0131ristiyanl\u0131kla ilgili. \nh\u0131rka \n(a.i.c. h\u0131rak) kal\u0131n kuma\u015ftan yap\u0131lm\u0131\u015f veya i\u00e7i pamukla \nbeslenmi\u015f ceket uzunlu\u011funda bir giyecek. \nh\u0131rka-i Al\u00ee \ntarikat \u015feyhinin Hz. Ali'ye ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6stermek i\u00e7in \nm\u00fcridine giydirdi\u011fi h\u0131rka. \nh\u0131rka-i Eb\u00fb Sa\u00eed-\u00fcl-H\u0131dr\u00ee kendi ad\u0131na kurulan tarikata girenlere tarikat \u015feyhi taraf\u0131ndan \ngiydirilen h\u0131rka. \nh\u0131rka-i Enes \nEnes Ibni M\u00e2lik'e ba\u011flananlar\u0131n h\u0131rkalar\u0131na verilen ad. \nh\u0131rka-i F\u00e2ruk \ntas. Hal\u00eefe \u00d6mer'den geldi\u011fi rivayet edilen ve m\u00fcritlere \ngiydirilen h\u0131rka. \nh\u0131rka-i hez\u00e2r-p\u00e2re \nMel\u00e2m\u00ee dervi\u015flerinin giydikleri \u00e7ok par\u00e7al\u0131 h\u0131rka. H \n\u0131rka-i ir\u00e2det, -teberr\u00fck \nbirinin dervi\u015fli\u011fe kabul\u00fcnde ilk giydi\u011fi h\u0131rka. \nH\u0131rka-i Sa\u00e2det \nHz. Muhammed'in Topkap\u0131 Saray\u0131'nda g\u00fcm\u00fc\u015f sand\u0131k i\u00e7inde \nsaklanan h\u0131rkas\u0131. \nh\u0131rka-i s\u00f4fiyye \ntas. tarikat erbab\u0131n\u0131n, girdikleri tarikat\u0131n \u00f6zelliklerine g\u00f6re \nt\u00f6renle giydikleri h\u0131rka. \nH\u0131rka-i \u015eer\u00eef \nHz. Peygamber'in h\u0131rkas\u0131. ","h\u0131rka-i teberr\u00fck \nbir kimsenin ilk dervi\u015fli\u011fe ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 zaman giydi\u011fi h\u0131rka. \nh\u0131rka b\u00e2z\u00ee \n(a.f.b.i.) vecde gelen sofular\u0131n h\u0131rkalar\u0131 ile oynamalar\u0131. \nh\u0131rka-ber-end\u00e2z \n(a.f.b.i.) zikirde vecde gelen dervi\u015fin h\u0131rkas\u0131n\u0131 \u00e7\u0131kar\u0131p \natmas\u0131. \nh\u0131rka-p\u00fb\u015f \n(a.f.b.i.) h\u0131rka giyen fak\u00eer, dervi\u015f. \nh\u0131rka-p\u00fb\u015f\u00e2ne \n(a.f.zf.) fakircesine, dervi\u015f\u00e7esine. \nh\u0131rka-p\u00fb\u015f\u00ee \n(a.f.b.i.) fakirlik, dervi\u015flik. \nh\u0131rm\u00e2n \n(a.i.) mahrumluk; \u00fcmitsizlik. \nh\u0131rr\u00e2n \n(a.s.) it\u00e2at eden, boyun e\u011fen. \nh\u0131rs \n(a.i.) 1. \u00f6fke, k\u0131zg\u0131nl\u0131k. 2. azg\u0131nl\u0131k. 3. sonu gelmeyen arzu, \nistek, (bkz: t\u00fbl-i emel). \nh\u0131rs-\u0131 c\u00e2h \nmevki h\u0131rs\u0131. \nh\u0131rs-\u0131 m\u00e2l \nmala olan d\u00fc\u015fk\u00fcnl\u00fck. \nh\u0131rs-\u0131 p\u00eer\u00ee \nihtiyarl\u0131k h\u0131rs\u0131, ihtiyarl\u0131ktan merak, \u00f6\u011frenme h\u0131rs\u0131. \nh\u0131rs \n(a.i.) takdir ve k\u0131yas. \nh\u0131rs \n(f.i.) zool. ay\u0131. (bkz: d\u00fcbb). \nh\u0131rs-be\u00e7e \nzool. ay\u0131 yavrusu, (bkz: h\u0131rsek). \nh\u0131rs-b\u00e2n \n(f.b.i.) ay\u0131 oynatan, ay\u0131c\u0131. \nh\u0131rsek \n(f.i.) ay\u0131 yavrusu, (bkz: h\u0131rs-be\u00e7e). \nh\u0131rt \n(a.i.) 1. hastal\u0131ktan dolay\u0131 san su ile kar\u0131\u015f\u0131k ve kesilmi\u015f gibi \npar\u00e7a par\u00e7a olan bula\u015f\u0131k s\u00fct. 2. erkek keklik. \nh\u0131rz \n(a.i.) 1. s\u0131\u011f\u0131nak, (bkz: mel\u00e2z, melce). 2. nazar de\u011fmemesi i\u00e7in \nkullan\u0131lan muska; nazar boncu\u011fu.3. t\u0131ls\u0131m. \nh\u0131rz-i c\u00e2n \ncan\u0131 gibi saklama. \nh\u0131rz bi-gayrihi \nhuk. esasen e\u015fya saklamaya haz\u0131rlanm\u0131\u015f olmay\u0131p izinsiz \ngirilebilen ve konulacak mallann yan\u0131ba\u015f\u0131nda muhaf\u0131z\u0131 \nbulunan bir yer. [mescitler, yollar, meydanlar gibi]. \nh\u0131rz bi-nefsihi \nhuk. i\u00e7inde e\u015fya saklamak \u00fczere haz\u0131rlan\u0131p i\u00e7erisine izinsiz \ngirilmesi memnu olan her hangi bir yer. [evler, d\u00fckk\u00e2nlar, \n\u00e7ad\u0131rlar gibi; \u00e7uvallar, sand\u0131klar da bu h\u00fck\u00fcmdedir]. \nh\u0131s\u00e2' \n(a.i.) 1. insan\u0131 had\u0131m etme. 2. hayvan\u0131 burma, eneme, \nhayalar\u0131n\u0131 \u00e7\u0131karma. \nh\u0131s\u00e2l \n(a.i. haslet'in c.) huylar, tabiatlar, ahl\u00e2klar, (bkz: has\u00e2il). \nh\u0131s\u00e2m \n(a.i. hasm'\u0131n c.) 1. iki ki\u015fi, birbirlerine d\u00fc\u015fmanl\u0131k etme. 2. \nmuh\u00e2sama. \nh\u0131s\u00e2m \n(a.i.) kavga, \u00e7eki\u015fme, m\u00fcc\u00e2dele, m\u00fcn\u00e2ka\u015fa, u\u011fra\u015fma; iddia. \nh\u0131s\u00e2n \n(a.s.) m\u00fcmtaz ki\u015filer. \nh\u0131san \n(a.i.) zool. ayg\u0131r. \nh\u0131s\u00e2n-\u0131 bahr\u00ee, h\u0131s\u00e2n-\u00fcl-bahr \nh\u0131sas \n(a.i. hisse'nin c.) paylar, nasipler. \nh\u0131sb \n(a.i.) ucuzluk, bolluk. \nh\u0131sn \n(a.i.c. hus\u00fbn) sa\u011flam, sarp [yer], kale. (bkz: his\u00e2r ). \n2 \nh\u0131ss \n(a.s.) eksik, noksan. ","h\u0131ss\u00eesa \n(a.i.) bir \u015feye, bir kimseye mahsus olan hal. \nh\u0131\u015f'a \n(a.i.) hek. do\u011fum vakti geldi\u011fi s\u0131rada \u00f6len annesinin karn\u0131 \nyar\u0131larak \u00e7\u0131kar\u0131lan \u00e7ocuk. \nh\u0131\u015ff \n(a.i.) geyik yavrusu. \nh\u0131\u015fm \n(f.i.) k\u0131zg\u0131nl\u0131k, \u00f6fke. \nh\u0131\u015fm-\u00e2l\u00fbd \n(f.b.s.) dar\u0131lm\u0131\u015f k\u0131rg\u0131n. (bkz. h\u0131\u015fm-g\u00een, h\u0131\u015fm\u00een, h\u0131\u015fm-n\u00e2k). \nh\u0131\u015fm-g\u00een \n(f.b.s.) dar\u0131lm\u0131\u015f, darg\u0131n, \u00f6fkeli, k\u0131zg\u0131n, (bkz: h\u0131\u015fm-\u00e2l\u00fbd, \nh\u0131\u015fm\u00een, h\u0131\u015fm-n\u00e2k). \nh\u0131\u015fm\u00een \n(f.s.) danlm\u0131\u015f, darg\u0131n, (bkz: h\u0131\u015fm-\u00e2l\u00fbd, h\u0131\u015fm-g\u00een, h\u0131\u015fm-n\u00e2k). \nh\u0131\u015fm-n\u00e2k \n(f.b.s.) \u00f6fkeli, k\u0131zg\u0131n. (bkz. h\u0131\u015fm-\u00e2l\u00fbd, h\u0131\u015fm-g\u00een, h\u0131\u015fm\u00een). \nh\u0131\u015ft \n(f.i.) 1. kerpi\u00e7. 2. tu\u011fla. \nh\u0131\u015ft-\u0131 h\u00e2m \nham, pi\u015fmemi\u015f kerpi\u00e7. 3. k\u0131sa el m\u0131zra\u011f\u0131; kal\u0131n harbi. \nh\u0131\u015ft-i p\u00fchte \nf\u0131r\u0131nda pi\u015firilmi\u015f tu\u011fla, kerpi\u00e7. \nh\u0131\u015ft-t\u00e2be \n(f.b.i.) tu\u011fla oca\u011f\u0131. \nh\u0131\u015ftek \n(f.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck kerpi\u00e7, tu\u011flac\u0131k. \nh\u0131\u015ft-zen \n(f.b.i.) tu\u011flac\u0131. \nh\u0131t\u00e2m \n(a.i.) yular, dizgin, (bkz: efs\u00e2r, zim\u00e2m). \nh\u0131t\u00e2r \n(a.i. hatar'\u0131n c.) hatarlar, tehlikeler, (bkz: hatar\u00e2t). \nh\u0131tat \n(a.i. h\u0131tta'n\u0131n c.) h\u0131ttalar, iklimler, diyarlar, memleketler, \n\u00fclkeler. \nh\u0131tbe \n(a.i.) okunmu\u015f, evlenmek \u00fczere istenilmi\u015f k\u0131z veya kad\u0131n. \nh\u0131tta \n(a.i.c. h\u0131tat) memleket, diyar, \u00fclke. \nh\u0131tta-i ces\u00eeme \nb\u00fcy\u00fck \u00fclke. \nh\u0131tta-\u0131 evvel \nastr. dokuzuncu ve en sonuncu g\u00f6k tabakas\u0131na kadar b\u00fct\u00fcn \nar\u015f. \nh\u0131tta-i k\u00fcll \nastr. (bkz: h\u0131tta-\u0131 evvel). \nh\u0131y\u00e2b\u00e2n \n(f.i.) l.iki tarafl\u0131 a\u011fa\u00e7l\u0131 yol, bulvar, fr. boulevard, allee. 2. \nTahran'da me\u015fhur bir cadde. \nh\u0131y\u00e2bet \n(a.i.) hisse ve nas\u00eebi olma. \nh\u0131y\u00e2m \n(a.i. hayme'nin c.) \u00e7ad\u0131rlar. \nRekz-i h\u0131y\u00e2m \n\u00e7ad\u0131r dikme, (bkz: hiyem). \nh\u0131y\u00e2n\u00e2t \n(a.i. h\u0131y\u00e2net'in c.) hainlikler. \nh\u0131y\u00e2net \n(a.i.c. h\u0131y\u00e2n\u00e2t) 1. hay\u0131nl\u0131k. 2. s. vefas\u0131z, h\u00e2in. 3. itim\u00e2d\u0131, \ng\u00fcveni k\u00f6t\u00fcye kullanma. \nh\u0131y\u00e2net-i vatan \nvatan hainli\u011fi, vatana edilen k\u00f6t\u00fcl\u00fck. \nh\u0131y\u00e2neten \n(a.zf.) h\u0131yanet yoluyla, h\u0131yanet ederek. \nh\u0131y\u00e2net-k\u00e2r \n(a.s.) h\u0131yanet eden, h\u00e2in. \nh\u0131y\u00e2net-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.zf.) h\u00e2ince, h\u00e2ine yak\u0131\u015facak surette. \nh\u0131y\u00e2r \n(a.i.c. h\u0131y\u00e2rat) 1. huk. bir i\u015fi yap\u0131p yapmamada serbestlik; \nisl\u00e2m hukukunda al\u0131\u015f-veri\u015f mes'elelerine ait muhayyerlik \nhususu. 2. (hayyir'in c.) hayn, iyili\u011fi \u00e7ok olan kimseler. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 ayb \nmece. mal\u0131n ay\u0131pl\u0131 olmas\u0131 sebebiyle olan muhayyerlik. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 b\u00fcl\u00fb\u011f \nmece. bul\u00fb\u011f sebebiyle nik\u00e2h\u0131 feshettirmek muhayyerli\u011fi. ","h\u0131y\u00e2r-\u0131 gabn \u00fc ta'r\u00eer \nmece. alan ile satandan biri di\u011ferini aldat\u0131p da beyide gabn-i \nfahi\u015f oldu\u011fu tahakkuk etti\u011finde aklanan kimse i\u00e7in sabit olan \nmuhayyerlik, [satan \"bu mal \u015fu kadar kuru\u015f eder al\" diyerek \nm\u00fc\u015fteriyi aldat\u0131r ve m\u00fc\u015fteri de b\u00e2yiin bu s\u00f6z\u00fcne inan\u0131p o mal\u0131 \no kadar kuru\u015fa sat\u0131n ald\u0131ktan sonra beyide gabn-i fahi\u015f \noldu\u011fu anla\u015f\u0131l\u0131rsa m\u00fc\u015fteri i\u00e7in bey'i feshetmek hakk\u0131 sabit \nolur]. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 hiy\u00e2net-i m\u00fcr\u00e2baha \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 hiy\u00e2net-i tevliye mece. tevliye yolu ile akit olunan beyide b\u00e2yiin hiy\u00e2neti zahir \noldu\u011funda m\u00fc\u015fterinin muhayyer olmas\u0131. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 hiy\u00e2net-i vaz\u00eea \nmece. vaz\u00eea yoluyla akit olunan beyide b\u00e2yiin hiy\u00e2neti zahir \noldu\u011funda m\u00fc\u015fterinin muhayyer olmas\u0131. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 \u0131tk \nmece. \u0131tk sebebiyle cariyenin nik\u00e2h\u0131 feshetmek muhayyerli\u011fi, \n[mevl\u00e2s\u0131 taraf\u0131ndan birisine tezv\u00eecedilmi\u015f olan c\u00e2riye azat \nolundu\u011fu zaman kocas\u0131n\u0131 istemezse h\u00e2kimin h\u00fckm\u00fcne hacet \nolmayarak nik\u00e2h\u0131 feshedebilir, k\u00f6le i\u00e7in h\u0131y\u00e2r-\u0131 \u0131tk yoktur]. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 ic\u00e2zet \nmece. fuz\u00fbl\u00eenin icra eyledi\u011fi akde icazet vermek sal\u00e2hiyetini \nh\u00e2iz olan kimsenin icazet verip vermemek hususunda \nmuhayyerli\u011fi. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 idr\u00e2k \nme\u00e7e. (bkz: h\u0131y\u00e2r-\u0131 b\u00fcl\u00fb\u011f). \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 istihkak \nmece. mebiin b\u00e2z\u0131s\u0131 bil-istihkak zab\u0131t olundukta bakiyesinde \nm\u00fc\u015fterinin bey'i fesih veya kabul aras\u0131nda muhayyer olmas\u0131. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 kemmiyyet \nmece. miktara \u0131tt\u0131la ile sabit olan muhayyerlik, [bir kimse \nmevcut fakat mikt\u00e2n me\u00e7hul para ile bir mal i\u015ftira eyledikten \nsonra bayi, paran\u0131n mikt\u00e2nna muttali' oldukta muhayyer \nolmas\u0131 gibi]. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 ke\u015ff-i h\u00e2l \nmece. hububat muayyen kab ve \u00f6l\u00e7ek ile \u00f6l\u00e7\u00fclerek veyahut \nbir muayyen ta\u015f ile tart\u0131larak sat\u0131ld\u0131ktan sonra h\u00e2li ke\u015ffinde \ny\u00e2n\u00ee kab ve \u00f6l\u00e7e\u011fin ist\u00eeap miktar\u0131na ve ta\u015f\u0131n a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131na \n\u0131tt\u0131la\u0131nda m\u00fc\u015fterinin muhayyer olmas\u0131. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 nakd \nmece. bayi ve m\u00fc\u015fterinin fil\u00e2n vakte kadar te'diyede \nbulunmak aksi takdirde beyi olunmamak \u00fczere pazarl\u0131k \netmeleriyle olan muhayyerlik, [hiy\u00e2r-\u0131 nakd'de vaktin \nbilinmesi \u00eec\u00e2b eder]. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 r\u00fc'yet \nmece. g\u00f6rmekle sabit olan muhayyerlik, [bir mal\u0131 g\u00f6rmeden \nsat\u0131n alan veya kiralayan kimsenin o mal\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcnde \nmuhayyer olmas\u0131 gibi; dilerse fesheder, dilerse kabul eder]. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 sart \nmece. akitte taraflardan birinin veya her ikisinin mal\u00fbm \nm\u00fcddet i\u00e7inde akdi fesih veyahut icazet ile infaz eylemek \nhususlar\u0131nda \u015fart k\u0131ld\u0131klar\u0131 muhayyerlik. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 ta'r\u00eer-i fi'l\u00ee \nmece. b\u00e2yiin m\u00fc\u015fteriyi fi'len ta'r\u00eeri sabit oldukta m\u00fc\u015fteri i\u00e7in \nsabit olan muhayyerlik. Mesel\u00e2 [bayi, ine\u011fin s\u00fct\u00fc \u00e7ok \nzannolunsun diye bir ka\u00e7 g\u00fcn sa\u011fmayarak m\u00fc\u015fteri de \nmemesinin b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne aldan\u0131p s\u00fct\u00fc \u00e7ok zann\u0131yla i\u015ftira \nettikten sonra b\u00e2yiin bu ve\u00e7hile ta'r\u00eer-i fi'l\u00ee'si zahir olsa, \nHanef\u00ee imamlar\u0131ndan b\u00e2z\u0131lar\u0131na g\u00f6re m\u00fc\u015fteri muhayyer olur]. ","h\u0131y\u00e2r-\u0131 ta'y\u00een \nmece. k\u0131yemiyattan iki yahut \u00fc\u00e7 \u015feyin ba\u015fka ba\u015fka pahalan \nbey\u00e2n olunarak bunlardan m\u00fc\u015fteri diledi\u011fini almak yahut \nbayi diledi\u011fini vermek \u00fczere yap\u0131lan sat\u0131\u015ftaki muhayyerlik. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 tefrik-\u0131 safka \nmece. safka'n\u0131n tefrik edilmesinden dolay\u0131 sabit olan \nmuhayyerlik [kabl-el-kab\u0131z mebiin b\u00e2z\u0131s\u0131n\u0131n telef ve helaki \nsebebiyle bakiyesinde m\u00fc\u015fterinin muhayyer olmas\u0131 gibi]. \nh\u0131y\u00e2r-\u0131 vasf \nmece. akitte me\u015frut vasf-\u0131 mergubun bulunmamas\u0131yla sabit \nolan muhayyerlik, [\"sa\u011f\u0131l\u0131r diye sat\u0131lm\u0131\u015f olan bir ine\u011fin \ns\u00fctten kesilmi\u015f oldu\u011funun zahir olmas\u0131yla m\u00fc\u015fterinin \nmuhayyerli\u011fi\" gibi]. \nh\u0131y\u00e2r\u00e2t \n(a.i. h\u0131y\u00e2r'\u0131n c.) isl\u00e2m hukukunda al\u0131\u015fveri\u015f meselelerine d\u00e2ir \nmuhayyerlik hususlar\u0131, (bkz: h\u0131y\u00e2r). \nh\u0131y\u00e2t \n(a.i. h\u00e2it'in c.) perdeler, m\u00e2niler, engeller. \nh\u0131y\u00e2t \n(a.i.) 1. ibri\u015fim, tire. 2. diki\u015f i\u011fnesi. \nh\u0131y\u00e2te \n(a.i.) hek. 1. kesilip yar\u0131lan bir uzvun yap\u0131\u015fmak \u00fczere \ndikilmesi. 2. ameliyatta diki\u015f yapmaya yarayan ba\u011f\u0131rsak ve \ns\u00e2ire gibi \u015feyler. \nh\u0131y\u00e2tet \n(a.i.) terzilik, dikicilik. \nh\u0131y\u00e2tet-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) diki\u015f evi, dikim evi. \nh\u0131y\u00e2z \n(a.i. hayz'\u0131n c.) hek. (bkz: hiy\u00e2z). \nh\u0131y\u00e2z \n(a.i. havz'\u0131n c.) havuzlar. \nh\u0131y\u00e2ze \n(a.i.) sahipsiz olan ve \u00f6zel m\u00fclkiyete ge\u00e7irilmesi mubah \nbulunan bir mal\u0131 ihraz ederek kendi malvarl\u0131\u011f\u0131na ge\u00e7irme. \nh\u0131yem \n(a.i. hayme'nin c.) (bkz: h\u0131y\u00e2m). \nh\u0131yere \n(a.i.) 1. aralar\u0131ndan be\u011fenme, se\u00e7me. 2. s. be\u011fenilmi\u015f, \nse\u00e7ilmi\u015f. \nh\u0131yere-i n\u00e2s \nhalk\u0131n se\u00e7ilmi\u015fi. \nh\u0131yeret-ullah \n(a.b.s.) Allah'\u0131n se\u00e7ti\u011fi. \nh\u0131yre \n(f.s.) kama\u015f\u0131k, donuk, fersiz [g\u00f6z]. \nh\u0131yre-bah\u015f \n(f.b.s.) g\u00f6z kama\u015ft\u0131ran, ak\u0131l durduran. \nh\u0131yre-\u00e7e\u015fm \n(f.b.s.) 1. kama\u015f\u0131k, fersiz g\u00f6zl\u00fc. 2. hay\u00e2s\u0131z, utanmaz. 3. inat\u00e7\u0131. \n4. cesur. \nh\u0131yre-dest \n(f.b.s.) eli sakar, tuttu\u011fu i\u015fi bozar olan [kimse]. \nh\u0131yreg\u00ee \n(f.i.) donukluk, kama\u015f\u0131kl\u0131k [g\u00f6z hakk\u0131nda]; \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k. \nh\u0131yre-k\u00fc\u015f \n(f.b.s) 1. haks\u0131z yere adam \u00f6ld\u00fcren. 2 . sevilen, sevgili. \nh\u0131yre-re'y \n(f.a.b.s.) fena reyli, reyi zararl\u0131 olan. \nh\u0131yre-s\u00e2z \n(f.b.s.) g\u00f6z kama\u015ft\u0131r\u0131c\u0131, \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131. \nh\u0131yre-ser \n(f.b.s.) sersem, al\u0131k. \nh\u0131yre-ser\u00e2ne \n(f.zf.) sersemcesine, al\u0131kcas\u0131na. \nh\u0131yre-ser\u00ee \n(f.b.i.) sersemlik, al\u0131kl\u0131k. \nh\u0131zak (a.s. h\u0131zka'n\u0131n c.) kalabal\u0131klar, y\u0131\u011f\u0131nlar. \nh\u0131z\u00e2ne \n(a.i.) medresede verilen s\u00fctanal\u0131k dersi. \nh\u0131z\u00e2net \n(a.i.) s\u00fctninelik, tayal\u0131k. \nh\u0131z\u0131rily\u00e2s \n(a.b.i.) h\u0131d\u0131rellez, 5 may\u0131sa rastlayan g\u00fcn. ","h\u0131zka \n(a.s.c. h\u0131zak) kalabal\u0131k; y\u0131\u011f\u0131n. \nH\u0131zr, H\u0131z\u0131r \n(a.h.i.) i\u00e7enlere \u00f6lmezlik veren \u00e2b-\u0131 hay\u00e2t'\u0131 i\u00e7mi\u015f bulunan ve \nkul s\u0131k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman imdad\u0131na yeti\u015fmekle me\u015fhur olan \npeygamber. \nhib\u00e2 \n(a.i.) 1. vergi. 2. bah\u015fi\u015f. 3. kad\u0131na kocas\u0131ndan kalan hisse. \nhib\u00e2 \n(a.i.c. ahbiye) ke\u00e7eden veya abadan yap\u0131lm\u0131\u015f g\u00f6\u00e7ebe \u00e7ad\u0131r\u0131, \noba. \nhib\u00e2b \n(a.i. habb'\u0131n c.) 1. haplar. 2. taneler, tohumlar. \nhib\u00e2l \n(a.i. habl'in c.) ipler, urganlar, halatlar! (bkz: hub\u00fbl). \nhib\u00e2l-i savt\u0131yye-i s\u00fcfl\u00e2 \nanat. alt *seskaslar\u0131. \nhib\u00e2l-i savt\u0131yye-i uly\u00e2 \nanat. \u00fcst ses telleri. \nhib\u00e2le \n(a.i.c. hab\u00e2il) a\u011f, tuzak; ba\u011f, kement. \nhib\u00e2le-i izdiv\u00e2c \nevlenme ba\u011f\u0131. \nhib\u00e2le-i telbis\u00e2t \ngizli kapakl\u0131 tuzak. \nhib\u00e2r \n(a.i.). (bkz. hab\u00e2r). \nhib\u00e2t \n(a.i. hibe'nin c.) hibeler, ba\u011f\u0131\u015flar. \nhibb \n(a.i.) 1. sevgi, sevgili. 2. (c. ahb\u00e2b) yol arkada\u015f\u0131, (bkz: hem- \nr\u00e2h). \nhibb \n(a.s.) h\u00eelek\u00e2r, aldat\u0131c\u0131, kurnaz, (bkz: habb, hubb). \nhibb\u00e2n \n(a.s. hibb'in c.) sevgililer. \nhibbe \n(a.i.c. hibeb) pa\u00e7avra, kesilmi\u015f kuma\u015f par\u00e7as\u0131. \nhibe \n(a.i.c. hib\u00e2t) ba\u011f\u0131\u015flama; ba\u011f\u0131\u015f. \nhibeb \n(a.i. hibbe'nin c.) pa\u00e7avralar, kesilmi\u015f kuma\u015f par\u00e7alar\u0131. \nhibe-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) birine bir \u015fey ba\u011f\u0131\u015flamak \u00fczere yaz\u0131lan senet. \nbibere \n(a.i.c. hiber\u00e2t, hiber) bir \u00e7e\u015fit \u00e7ubuklu elbise. \nhibr \n(a.i.c. ahb\u00e2r, hub\u00fbr) 1. hoca, \u00f6\u011fretmen. 2. m\u00fcrekkep. 3. \nYahudi \u00e2limi, bilgini, (bkz: habr). \nhibre \n(a.i.) bir \u015fey hakk\u0131ndaki bilgi ve tecr\u00fcbe, (bkz: hibret). \nEhl-i hibre \nbilirki\u015fi, (bkz ehl-i vukuf). \nhibret \n(a.i.) bir \u015fey hakk\u0131ndaki bilgi ve tecr\u00fcbe, (bkz: hibre). \nhibr\u00eer \n(a.i.c. hab\u00e2r\u00eer) da\u011f \u00e7i\u00e7e\u011fi. \nhic\u00e2 \n(a.i.) bilmece, bulmaca, yan\u0131ltmaca. \nhic\u00e2' \n(a.i.) hicvetme, yerme. \nhic\u00e2b \n(a.i.c. h\u00fcc\u00fcb) 1. utanma, s\u0131k\u0131lma. 2. perde, (bkz: h\u00e2il). \nhic\u00e2b-\u0131 ebr \nbulut perdesi. \nhic\u00e2b-\u0131 \u00e7ihre \ny\u00fcz \u00f6rt\u00fcs\u00fc. \nhic\u00e2b-\u0131 h\u00e2ciz \n1. anat. hic\u00e2b-\u0131 sadr da denilen, g\u00f6\u011f\u00fcs ile karn\u0131 ay\u0131ran ince ve \ngeni\u015f zar, fr. diaphragme. 2. fz. d\u00fcrb\u00fcnlerde, foto\u011fraf \nmakinelerinde objektif a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131n\u0131 b\u00fcy\u00fct\u00fcp k\u00fc\u00e7\u00fclten d\u00fczen, \ndiyafram. \nhic\u00e2b-\u0131 kalb \nanat. kalbin bo\u015flu\u011funu h\u00fccrelere taks\u00eem eden zarlardan her \nbiri. \nhic\u00e2b-\u0131 me\u015f\u00eem\u00ee \nanat. rahimde cen\u00eeni (k\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ocu\u011fu) saran zar. ","hic\u00e2b-\u0131 m\u00fcstabt\u0131n \nanat. plevra. \nhic\u00e2b-\u00fcl-cevf, hic\u00e2b-\u00fcl-kebed \nhic\u00e2b\u00e2t \n(a.i. hic\u00e2b'\u0131n c.) t\u0131ls\u0131mlar, \u015firinlik muskalar\u0131. \nhic\u00e2bet \n(a.i.) 1. kap\u0131c\u0131l\u0131k; perdecilik. 2. m\u00e2beyncilik, te\u015frifat\u00e7\u0131l\u0131k, \nh\u00fck\u00fcmet veznedarl\u0131\u011f\u0131. 3. Kabe perdecili\u011fi [babadan o\u011fula \nkal\u0131r]. \nhic\u00e2b\u00ee \n(a.s.) zarla ilgili, perde ile ilgili. [m\u00fcen. \"hic\u00e2biyye\" dir]. \nhic\u00e2c \n(a.i.) anat. g\u00f6z\u00fcn ikinci tabakas\u0131. \nhic\u00e2c \n(a.i. h\u00fcccet'in c.) h\u00fcccetler, deliller, vesikalar, senetler, (bkz: \nh\u00fccec). \nhical \n(a.i. hacle'nin c.) gelin odalar\u0131. \nRabb\u00e2t-\u00fcl-hic\u00e2l \n(hacle sahipleri) gelinler. \nhic\u00e2l \n(a.i. hecl'in c.) \u00e7ukurlar, u\u00e7urumlar. \nhic\u00e2m \n(a.i.) a\u011f\u0131zl\u0131k [hayvan i\u00e7in]. \nhic\u00e2met \n(a.i.). (bkz. hac\u00e2met). \nhic\u00e2n \n(a.i. hec\u00eene'nin c.) zool. hecinler. \nhic\u00e2r, hic\u00e2re \n(a.i. hacer'in c.) ta\u015flar. \nHic\u00e2z \n(a.h.i.) Arap yar\u0131madas\u0131nda, Mekke ve Medine'nin bulundu\u011fu \n\u00fclke. \nhic\u00e2z \n(a.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin 8 numaral\u0131 basit makam\u0131d\u0131r, en \neski zamanlardan olup, h\u00e2len de en b\u00fcy\u00fck ra\u011fbetle \nkullan\u0131lmaktad\u0131r. Bug\u00fcn elde bulunan T\u00fcrk m\u00fczi\u011fi \neserlerinde en ziy\u00e2de kullan\u0131lan makam hicazd\u0131r. Hicaz \nmakam\u0131 hicaz d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcne rast be\u015flisi il\u00e2vesinden ibarettir. \nDura\u011f\u0131 d\u00fcg\u00e2h ve g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc -d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc derecesi olan- nevad\u0131r. \nDizisi inici \u00e7\u0131k\u0131c\u0131d\u0131r. Donan\u0131m\u0131na si bak\u0131yye bemol\u00fc ile fa ve \ndo bak\u0131yye diyezleri konulur. Niseb-i \u015ferife say\u0131s\u0131 l dir. Orta \nsekizlikteki sesleri -pest-den tize do\u011fru- \u015f\u00f6yledir d\u00fcg\u00e2h, dik- \nk\u00fcrd\u00ee, nim hicaz, neva, h\u00fcseyn\u00ee, evi\u00e7, gerdaniye ve \nmuhayyer. \nhic\u00e2z-acem \n(a.b.i.) m\u00fcz. en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep bir T\u00fcrk m\u00fczi\u011fi \nmakam\u0131 olup ad\u0131 H\u0131z\u0131r bin Abdullah'\u0131n edvar\u0131nda terkipler \naras\u0131nda ge\u00e7er. \nhic\u00e2z \u00e2ilesi \n(a.t.b.i.) m\u00fcz. hicaz, uzz\u00e2l, \nh\u00fcm\u00e2y\u00fbn \nve zirg\u00fcle \nmakamlar\u0131ndan m\u00fcrekkep grupa verilen isimdir ki, bu d\u00f6rt \nmakam \u00e7ok defa -birbirlerine fazla benzediklerinden- kar\u0131\u015f\u0131k \nkullan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Bu benzerlik umumiyetle her d\u00f6rt makam\u0131n \nhicaz d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc veya be\u015flisi ile ba\u015flamas\u0131ndan do\u011fmu\u015ftur. \nhicaz-a\u015f\u00eeran \nm\u00fcz. en eski belgeleri XIX. yy. ortas\u0131nda olan makam. \nhic\u00e2z-b\u00fcz\u00fcrg \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin, en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup, elde bir n\u00fcmunesi yoktur. \nhic\u00e2zeyn \n(a.i.c.) 1. iki hicaz. 2. m\u00fcz. III. Sel\u00eem'in terk\u00eebetti\u011fi m\u00fcrekkep \nmakamlardan biridir. Bug\u00fcn elde bu makamdan bir par\u00e7a \nbulunmamaktad\u0131r. Makam, hicaz ile. \u00e2\u015f\u00eeranda hicaz \nmakamlar\u0131ndan m\u00fcrekkep oldu\u011fu i\u00e7in bu ad verilmi\u015ftir. \nTerkibindeki ikinci dizi ile a\u015f\u00eeran perdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcler, ","birinci derecede hicaz\u0131n dura\u011f\u0131 ve a\u015f\u00eeran'da hicaz\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc \nolan d\u00fcg\u00e2h ve ikinci derecede de hicaz\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan \nnev\u00e2'd\u0131r. Donan\u0131m\u0131na hicaz gibi si bak\u0131yye bemol\u00fc ile fa ve \ndo bak\u0131yye diyezleri konulur ve \u00e2\u015f\u00eeranda hicaz\u0131n ge\u00e7ti\u011fi \nyerlerde si ve fa bekarla\u015ft\u0131nlarak, sol i\u00e7in bir bak\u0131yye diyezi \nkat\u0131l\u0131r. \nhic\u00e2z-gerd\u00e2niye \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k \nmakamlar\u0131ndan olup, elde n\u00fcmunesi yoktur. \nhic\u00e2z-geve\u015ft \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup, elde n\u00fcmunesi yoktur. \nhic\u00e2z-\u0131 hic\u00e2z \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki bu\u00e7uk \u00fc\u00e7 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup elde n\u00fcmunesi yoktur. \nhic\u00e2z-\u0131 \u0131r\u00e2k \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhic\u00e2z-\u0131 muh\u00e2lifek \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az be\u015f as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup n\u00fcmunesi yoktur. \nhic\u00e2z-\u0131 T\u00fcrk\u00ee \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhic\u00e2z\u00ee \u0131sfahan \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az be\u015f as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup ad\u0131 Ali \u015eah bin Hac\u0131 B\u00fcke'nin edvar\u0131nda \nge\u00e7er. \nhic\u00e2z\u00ee-u\u015f\u015f\u00e2k \n(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin m\u00fcrekkep makamlanndand\u0131r. Bu \nmakam ads\u0131z bir Bekta\u015fi nefesinde g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f olup Rauf \nYekta Bey taraf\u0131ndan adland\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Terkibi hicaz ve \nh\u00fcm\u00e2yun makam\u0131na u\u015f\u015fak veya h\u00fcseyn\u00ee makam\u0131n\u0131n \nil\u00e2vesinden ibarettir. U\u015f\u015fak veya h\u00fcseyn\u00ee dizisi ile d\u00fcg\u00e2h'da \ndurur. G\u00fc\u00e7l\u00fcleri birinci derecede -hicaz, h\u00fcm\u00e2y\u00fbn ve u\u015f\u015fak \nmakamlar\u0131n\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- neva ve ikinci derecede de - \nh\u00fcsey-n\u00ee'nin g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- h\u00fcseyn\u00ee'dir. Donan\u0131m\u0131na hicaz \ngibi si bak\u0131yye bemol\u00fc ile fa ve do bak\u0131yye diyezleri konulur. \nU\u015f\u015fak i\u00e7in bu \u00fc\u00e7 perde bekar yap\u0131l\u0131r ve si koma bemol\u00fc al\u0131r. \n(h\u00fcseyn\u00ee i\u00e7in si bekar ve si koma bemol\u00fc ile do bekar yap\u0131l\u0131r \nve fa bak\u0131yye diyezi muhafaza edilir). \nhicaz-k\u00e2r \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin \u015fed makamlanndand\u0131r. \nTahminen 170 sene \u00f6nce terk\u00eebedilmi\u015ftir. Ra\u011fbetle \nkullan\u0131lm\u0131\u015f bir makamd\u0131r; \u00e7ok hus\u00fbs\u00ee bir eda ta\u015f\u0131yan bir \ndiziye m\u00e2liktir. Zirg\u00fcle bas\u00eetesinin rast (sol) perdesindeki \n\u015feddidir, (evc\u00e2r\u00e2'n\u0131n bir yar\u0131m ses tizinde kalan \u015fekli olur) \ng\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc -be\u015finci derecesi olan- nev\u00e2'd\u0131r. Dizisi inicidir, niseb- \ni \u015ferife say\u0131s\u0131, zirg\u00fclede oldu\u011fu gibi, l dir. Donan\u0131m\u0131na si \nkoma mi ve la bak\u0131yye bemolleri ile fa bak\u0131yye diyezi \nkonulur. \u015eu h\u00e2le g\u00f6re orta sekizlideki sesleri \u015f\u00f6yledir (\u00f6zden \npe\u015fte do\u011fru) gerdaniye, evi\u00e7, hisar, neva, \u00e7arg\u00e2h, segah, \nzirg\u00fcle ve rast. Ancak bestek\u00e2rlar\u0131n hicazkar eserlerde s\u0131k\u00e7a \nve kar\u0131\u015f\u0131k olarak nih\u00e2vend ve yeg\u00e2hda hicaz ile rastda hicaz \n(donan\u0131m\u0131 si ve mi koma ve la bak\u0131yye bemolleridir) \nge\u00e7kileri yapm\u0131\u015f olduklar\u0131n\u0131 il\u00e2ve etmek l\u00e2z\u0131md\u0131r. ","hicazk\u00e2r-k\u00fcrd\u00ee \n(a.b.i.) m\u00fcz. k\u00fcrd\u00ee'li hicazk\u00e2r'\u0131n eskiden ve az kullan\u0131lm\u0131\u015f \nolan birinci \u015fekline (ki hicazk\u00e2r ile rast'da k\u00fcrd\u00ee'den \nm\u00fcrekkeptir) verilmi\u015f bir ad. (bkz: k\u00fcrd\u00ee'li hicazkar). \nhicazk\u00e2r-p\u00fbselik \n(a.f.t.b.i.) m\u00fcz. Sant\u00fbr\u00ee Edhem Efendi'nin terk\u00eebetti\u011fi ilk \nmakamdan biridir; hicazk\u00e2r makam\u0131na bir p\u00fbselik be\u015flisi \nil\u00e2vesinden m\u00fcrekkeptir. P\u00fbselik be\u015flisi ile d\u00fcg\u00e2h perdesinde \nkal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fc birinci derecede -hicazk\u00e2r'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- \nnev\u00e2'd\u0131r. Donan\u0131m\u0131na, hicazk\u00e2r gibi, si koma, mi ve la \nbak\u0131yye bemolleri ile fa bak\u0131yye diyezi konulur; p\u00fbselik \nbe\u015flisi veya p\u00fbselik makam\u0131 i\u00e7in, b\u00fct\u00fcn bu ar\u0131zalar bekar \nyap\u0131l\u0131r ve sol i\u00e7in bak\u0131yye diyezi (yeden olarak) kullan\u0131l\u0131r. \nhic\u00e2z-m\u00e2ye \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhic\u00e2z-nevr\u00fbz \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup, n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhic\u00e2z-p\u00fbselik \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin m\u00fcrekkep makamlanndand\u0131r. \nDede Efendi taraf\u0131ndan terk\u00eebedilmi\u015ftir. Makam, hicaz'a \np\u00fbselik be\u015flisi veya makam\u0131 il\u00e2vesinden m\u00fcrekkeptir. P\u00fbselik \nile d\u00fcg\u00e2hda kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fc birinci derecede -hicaz'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc \nolan- nev\u00e2'd\u0131r. Donan\u0131m\u0131na hicaz gibi si bak\u0131yye bemol\u00fc ile \nfa ve do bak\u0131yye diyezleri konulur. P\u00fbselik i\u00e7in bu ar\u0131zalar \nd\u00fczeltilir ve yeden olan sol, bak\u0131yye diyezi al\u0131r. \nhic\u00e2z-selmek \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhic\u00e2z-\u015fehn\u00e2z \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhic\u00e2z-zemzeme \n(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az bir bu\u00e7uk iki as\u0131rl\u0131k \nm\u00fcrekkep makamlar\u0131ndan olup, n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nHicaz'dan sonra, k\u00fcrd\u00ee d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc ile mensup, kalmaktan \nibarettir. \nhic\u00e2z\u00ee \n(a.s.) 1. Hicaz'a Hicaz'la ilgili. 2 . Hicazl\u0131. \nhicce \n(a.i.) bir kerre hacca gitme. \nhiccet-\u00fcl-ved\u00e2 \n(veda hacc\u0131) vefat\u0131ndan bir y\u0131l \u00f6nce Hz. Muhammed'in \nMekke'ye yapt\u0131\u011f\u0131 son hac. \nhic\u00eer \n(a.i.) huy, \u00e2det, tabiat. \nhicr \n(a.i.) 1. ayr\u0131l\u0131k, (bkz: c\u00fcd\u00e2y\u00ee, f\u00fcrkat). 2. say\u0131klama, \nsa\u00e7malama. \nhicr\u00e2n \n(a.i.) l. ayr\u0131l\u0131k, (bkz: firak, f\u00fcrkat, iftir\u00e2k). 2. unutulmaz ac\u0131, \nkeder, i\u00e7 ac\u0131s\u0131. \nhicr\u00e2n-me\u00e2l \n(a.b.s.) hicran anlatan, hicran bildiren. \nhicr\u00e2n-zede \n(a.f.b.s.) hicrana u\u011fram\u0131\u015f, hicranl\u0131. \nhicret \n(a.i. hecr'den) l . tar. memleketten memlekete g\u00f6\u00e7. 2. Hz. \nPeygamber'in Mekke'den Medine'ye g\u00f6\u00e7 etmesi ki, isl\u00e2m \ntakviminde t\u00e2rih ba\u015f\u0131 say\u0131l\u0131r. \nhicret-i nebeviyye \nHz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye g\u00f6\u00e7 etmesi. ","hicr\u00ee \n(a.s.) 1. tar. hicretle ilgili. 2. t\u00e2rih ba\u015f\u0131 olarak hicreti alan \nHicr\u00ee 1298 t\u00e2rihinde.... [m\u00fcen. \"hicriyye\" dir]. \nhicv \n(a.i.) ed. biriyle, \u015fiir yoluyla alay etme, \u015fiir yoluyla birini \ng\u00fcl\u00fcn\u00e7 h\u00e2le koyma, yerme, [kelimenin asl\u0131 \"hecv\" dir]. \nhicv\u00ee \n(a.s.) ed. hicivle ilgili; yermeli. \nhicviyy\u00e2t \n(a.i. hicviyye'nin c.) ed. hicivle ilgili \u015fiir ve manzumeler. \nhicviyye \n(a.i.c. hicviyy\u00e2t) ed. hiciv s\u00f6z\u00fc veya yaz\u0131s\u0131, ta\u015flama. \nh\u00ee\u00e7 \n(f.zf.) 1. yok denecek kadar az olan; yok olan. 2. s. \nehemmiyetsiz, de\u011fersiz. 3. Neyzen Tevfik'in bir \u015fiir kitab\u0131n\u0131n \nad\u0131. \nh\u00ee\u00e7-\u00e2-h\u00ee\u00e7 \n(f.s.) hi\u00e7 yok, bombo\u015f. \nh\u00ee\u00e7\u00ee \n(f.i.) hi\u00e7lik, yokluk. \nh\u00ee\u00e7-k\u00e2re \n(f.b.s.) i\u015fi rast gitmeyen. \nh\u00ee\u00e7-kes \n(f.z.) hi\u00e7 kimse. \nhida' \n(a.i.) hile, d\u00fczen, kurnazl\u0131k, oyun. \nhid\u00e2b \n(a.i. hadeb'in c.) kanburluklar, yumruluklar. \nhid\u00e2b \n(a.i.). (bkz. hiz\u00e2b). \nhid\u00e2b-\u00e2l\u00fbd \n(a.f.b.s.) renkli, renk renk. \nhid\u00e2c \n(a.s.) kusur, noksan, eksik [ib\u00e2dette]. \nhid\u00e2ce \n(a.i.c. had\u00e2ic) deve s\u0131rt\u0131na vurulan y\u00fck. \nhid\u00e2d \n(a.i.) bir dul kad\u0131n\u0131n matem tutup s\u00fcsten vazge\u00e7mesi. \nhid\u00e2det \n(a.i.) demircilik. \nhid\u00e2k \n(a.i. hadeka'n\u0131n c.) g\u00f6z bebekleri. (bkz. ahd\u00e2k). \nhid\u00e2l \n(a.s. hadle ve hadl\u00e2'n\u0131n c.) kollar\u0131 bacaklar\u0131 semiz, etli olan \nkad\u0131nlar, \nhid\u00e2m \n(a.i. hademet'in c.) deve aya\u011f\u0131na ba\u011flanan kay\u0131\u015flar, halkalar, \nayak bilezikleri; ayak k\u00f6stekleri. \nhid\u00e2n \n(a.s.) ahmak. \nhid\u00e2s \n(a.i.) son, nihayet, bitim. \nhid\u00e2\u015f \n(a.i.) t\u0131rmalama. \nhid\u00e2t \n(a.i. h\u00e2d\u00ee'nin c.) hid\u00e2yeti, do\u011fru yolu g\u00f6sterenler, (bkz. h\u00e2d\u00ee). \nhid\u00e2ye \n(a.i.) zool. \u00e7aylak. \nhid\u00e2yet \n(a.i.) 1. hak yoluna, do\u011fru yola k\u0131lavuzlama. 2. erkek ad\u0131. \nhiddet \n(a.i.) 1. \u00f6fke. 2. keskinlik, \nhiddet-i basar \ng\u00f6z keskinli\u011fi. \nhiddet-i seyf, hiddet-i t\u00eeg k\u0131l\u0131\u00e7 keskinli\u011fi. \nhiddet-i zek\u00e2 \nzek\u00e2 keskinli\u011fi. \nhidem, hidem\u00e2t \n(a.i. hidmet, hizmet'in c.) hizmetliler, hizmetler, i\u015fler, \nvazifeler. \nhidem\u00e2t-\u0131 \u015f\u00e2kka \ntoprak kazmak, ta\u015f ta\u015f\u0131mak gibi mahk\u00fbmlara g\u00f6rd\u00fcr\u00fclen a\u011f\u0131r \nhizmetler, fr. travaux forces. [1274 tarihli Ceza Kanununda \nmevcut \"k\u00fcrek\" ve 1286 tarihli Asker\u00ee Ceza Kanunn\u00e2mesinde \nmevcut \"pranga-bent\" cezalar\u0131 bu nev\u00eedendirler]. ","hidmet \n(a.i.c. hidem\u00e2t) 1. i\u015f, hizmet, vazife (g\u00f6rev). 2. i\u015f g\u00f6rme, \nbirinin i\u015fini g\u00f6rme. \nhidmet-i askeriyye \naskerlik hizmeti, g\u00f6revi. \nhidmet-i y\u00e2r\u00e2n-\u0131 saf\u00e2 \nsafa dostlar\u0131n\u0131n hizmeti. \nhidmet-g\u00fcz\u00e2r \n(a.f.b.i.) 1. hizmet-g\u00fcz\u00e2r, \u015funun bunun i\u015fini g\u00f6r\u00fcveren. 2. \nkomisyoncu. \nhidmet-k\u00e2r \n(a.f.b.i.) hizmetk\u00e2r, hizmet\u00e7i [daha \u00e7ok erkek]. \nhidmet-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) hizmetk\u00e2rl\u0131k, hizmet\u00e7ilik. \nh\u00eefe \n(a.i.) . (bkz. havf). \nhiffet \n(a.i.) 1. hafiflik. 2. hoppal\u0131k. \nhiffet-i miz\u00e2c \nhafifme\u015freptik, hoppal\u0131k. \nh\u00eek \n(f.i.) tulum. \nh\u00eek-i \u015fer\u00e2b \n\u015farap tulumu. \nhik\u00e2y\u00e2t \n(a.i. hik\u00e2yet'in c.) hik\u00e2yeler. \nhik\u00e2ye, hik\u00e2yet \n(a.i.c. hik\u00e2y\u00e2t) 1. anlatma. 2. roman. 3. masal. 4. olmu\u015f bir \nh\u00e2dise. \nhik\u00e2ye-i ma-sebak \nge\u00e7mi\u015fi hik\u00e2ye etme. \nhik\u00e2ye-n\u00fcv\u00ees \n(a.f.b.i.) hik\u00e2ye yazan, hikayeci, romanc\u0131. \nhik\u00e2ye-n\u00fcv\u00ees\u00ee \n(a.f.b.i.) hik\u00e2ye-n\u00fcvislik, romanc\u0131l\u0131k. \nhik\u00e2ye-perd\u00e2z \n(a.f.b.s.) hik\u00e2ye s\u00f6yleyen, hikayeci. \nh\u00eek\u00e7e \n(f.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck tulum. \nhikem \n(a.i. hikmet'in c.) hikmetler. \nhikem\u00ee \n(a.s.) hikmet ve felsefe ile ilgili s\u00f6z ve d\u00fc\u015f\u00fcnce, [kelimenin \nasl\u0131 \"hikm\u00ee\"dir]. \nhikem\u00ee v\u00e2d\u00ee \ned. D\u00eevan \u015fiirinde felsefeye ve fikre \u00f6nem veren edeb\u00ee \u00e7\u0131\u011f\u0131r. \nhikemiyy\u00e2t \n(a.i.c.) hikmet ve felsefe ile ilgili s\u00f6z ve d\u00fc\u015f\u00fcnceler. \nhikka \n(a.i.) d\u00f6rt ya\u015f\u0131na giren di\u015fi deve. \nhikke \n(a.i.c. hikek) ka\u015f\u0131nt\u0131. \nhikmet \n(a.i.) 1. hakimlik. 2. sebep. \nhikmet-i ameliyye \npratik bilgi. \nhikmet-i bed\u00e2yi' \nestetik. \nhikmet-i huk\u00fbk \nhukuk hikmeti. \nhikmet-i il\u00e2hiyye \nancak Tanr\u0131'n\u0131n bilece\u011fi i\u015f. \nhikmet-i m\u00e2dde \ni\u015fin hikmeti. 3. fizik [eskiden]. \nhikmet-i tab\u00eeiyye \nfizik bilgisi. \nhikmet-i tecr\u00fcbiyye \ntecr\u00fcbeye dayanan hikmet. \nhikmet-i te\u015fr\u00ee \nAllah'\u0131n emir ve nebilerine h\u00fckmolan rabbani prensip. \nhikmet-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) hikmetle kar\u0131\u015f\u0131k, (bkz: hak\u00eem\u00e2ne). \nhikmet-\u00e2m\u00fbz \n(f.b.s.) 1. hikmet \u00f6\u011freten. 2. hikmetli. \nhikmeten \n(a.zf.) hikmet\u00e7e, hikmet bak\u0131m\u0131ndan. \nhikmet-fur\u00fb\u015f \n(a.f.b.s.) hikmet satan, hikmetli bir s\u00f6z s\u00f6yledi\u011fini sanan. ","Hikmet-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) Antepli \u0130brahim bin B\u00e2l\u00ee'nin, hilkatten, tab\u00eeatten, \npeygamberler t\u00e2rihinden ve uzun m\u00fcddet gezip dola\u015ft\u0131\u011f\u0131 \nmemleketlerin t\u00e2rih ve co\u011frafyas\u0131ndan k\u0131sa k\u0131sa, do\u011fup \nb\u00fcy\u00fcd\u00fc\u011f\u00fc Antep ile M\u0131s\u0131r t\u00e2rihinden nisbeten daha geni\u015f \nbahseden manzum eseridir, [m\u00fcellif, 13.000 beyti bulan bu \ng\u00fczel mesnevisini 1487 (H. 893) y\u0131l\u0131nda memleketinde \nbitirmi\u015ftir]. \nhikmet-\u015fin\u00e2s \n(a.f.b.s.) hikmet, felsefe bilen; filozof. \nhila' \n(a.i. hil'at'\u0131n c.) hil'atler, giydirilen kaftanlar. \nhil\u00e2f \n(a.i.) 1. kar\u015f\u0131 z\u0131d. 2. yalan. \nhil\u00e2f-i \u00e2de \nfels. sap\u0131kl\u0131k, (d\u00fczg\u00fcs\u00fczl\u00fck), fr. anomalie. \nhil\u00e2f-\u0131 hak\u00eekat \nhak\u00eekata, ger\u00e7e\u011fe uymayan, hak\u00eekata z\u0131d. \nhil\u00e2f-\u0131 tab\u00eeat \ntabiat, yarad\u0131l\u0131\u015f d\u0131\u015f\u0131, anormal. \nhil\u00e2fen \n(a.zf.) hilaf, yalan olarak. \nhil\u00e2fet \n(a.i.) 1. birinin yerini tutma. 2. halifelik, peygamber vekili \nolarak isl\u00e2ml\u0131\u011f\u0131 koruma vazifesi. \nD\u00e2r-\u00fcl-hil\u00e2fe \nistanbul (bkz. \u00c2st\u00e2ne). \nhil\u00e2fet-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) tar\u00eekate intis\u00e2b ile us\u00fbl d\u00e2iresinde muayyen \nmenzilleri a\u015farak ir\u015fad mertebesine y\u00fckselenlere isteklilerin \nir\u015fad ve terbiyesine ruhsat ve izni mutazamm\u0131n \u015feyhi \ntaraf\u0131ndan verilen m\u00fch\u00fcrl\u00fc vesika. \nhil\u00e2fet-pen\u00e2h \n(a.f.b.i.) hil\u00e2fetin dayana\u011f\u0131 olan, hil\u00e2feti koruyan kimse, \nhalifeli\u011fi h\u00e2iz bulunan, p\u00e2di\u015f\u00e2h. \nhiI\u00e2fet-pen\u00e2h\u00ee \n(a.f.b.i.) hil\u00e2fet-penahl\u0131k. \nhil\u00e2f-g\u00eer \n(a.f.b.s.c. hil\u00e2f-g\u00eeran) aleyhinde, z\u0131d fikirde bulunan. \nhil\u00e2f-g\u00eer\u00e2n \n(a.f. hil\u00e2f-g\u00eer'in c.) hil\u00e2fgirler, aleyhte bulunanlar. \nhil\u00e2f-g\u00eer\u00e2ne \n(a.f.zf.) hil\u00e2fgir olana yara\u015f\u0131r surette. \nhil\u00e2f-g\u00eer\u00ee \n(a.f.b.i.) hil\u00e2fgirlik, kar\u015f\u0131 taraf\u0131 tutma. \nhil\u00e2f\u0131na \n(a.t.zf.) aksine, z\u0131dd\u0131na, tersine. \nhil\u00e2f\u00ee, hil\u00e2fiyye \n(a.s.) 1. hilafa ait, hilaf ile ilgili. 2. m\u00fcnaka\u015fal\u0131, tart\u0131\u015fmal\u0131. 3. \nm\u00fcnaka\u015fac\u0131, tart\u0131\u015fan. 4. a\u00e7\u0131k tart\u0131\u015fma ile ilgili. \nhil\u00e2fiyy\u00e2t \n(a.i.c.) polemik bilgisi. \nhil\u00e2f-\u00fcl-\u00e2de \n(a.b.s.) usul ve kaideye kar\u015f\u0131. \nhil\u00e2l \n(a.i.c. ehille) 1. yeni Ay. (bkz: m\u00e2h-\u0131 nev) \nR\u00fc'yet-i hil\u00e2l \nAy\u0131 g\u00f6rme, [eskiden ertesi g\u00fcn\u00fc ramazan ve bayram \nolaca\u011f\u0131na i\u015faret say\u0131lmak \u00fczere, Ay'\u0131n bir ak\u015fam \u00f6nce bat\u0131da \nufka yak\u0131n vaziyette g\u00f6r\u00fclmesi ve bunun mutlaka \u015fahitlerle \nispat edilmesi keyfiyeti. Hava kapal\u0131 olup da r\u00fc'yet-i hil\u00e2l \nv\u00e2ki olmazsa \u015faban ve ramazan otuz g\u00fcn \u00fczerinden hesap \nedilir ve buna \"ikm\u00e2l-i sel\u00e2s\u00een\" (otuza doldurma) denilirdi]. \n2. kad\u0131n ad\u0131. \nhil\u00e2l-i ahdar \n1) ye\u015filay. 2) 1926'da Fahrettin Kerim (G\u00f6kay) taraf\u0131ndan \nistanbul'da ayl\u0131k olarak yay\u0131mlanm\u0131\u015f \"i\u00e7ki d\u00fc\u015fman\u0131\" bir \ndergi. ","hil\u00e2l-i ahmer \n1) k\u0131z\u0131lay. 2) 1920'de Hil\u00e2l-i Ahmer Cemiyeti taraf\u0131ndan \nistanbul'da yay\u0131mlanm\u0131\u015f bir gazete. \nhil\u00e2l-i beyz\u00e2 \nanat. lunula, t\u0131rna\u011f\u0131n dibindeki beyaz leke, fr. lunule. \nHil\u00e2l-i Osm\u00e2n\u00ee \n1912'de Abd\u00fclaziz Bey taraf\u0131ndan istanbul'da g\u00fcnl\u00fck olarak \nyay\u0131mlanm\u0131\u015f ilm\u00ee, edeb\u00ee, siyas\u00ee, iktisad\u00ee bir gazete. \nhil\u00e2l-i Ramaz\u00e2n \nRamazan ay\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131, ilk g\u00fcnleri. \nhil\u00e2l \n(a.i.) 1. di\u015f, kulak kar\u0131\u015ft\u0131racak \u00e2let. 2. iki \u015fey aras\u0131na sokulan \n\u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u015fey. 3. ara, aral\u0131k. \nhil\u00e2l-i s\u00fct\u00fbr \nsat\u0131rlar\u0131n aral\u0131\u011f\u0131. 4. zaman aral\u0131\u011f\u0131, (bkz. heng\u00e2m). \nhil\u00e2l-i \u015ea'b\u00e2n \n\u015eaban ay\u0131 i\u00e7inde. \nhil\u00e2l-d\u00e2n \n(a.f.b.i.) k\u00fcrdanl\u0131k. \nhil\u00e2le \n(a.i.). (bkz. h\u00e2le). \nhil\u00e2l-ebr\u00fb \n(a.f.b.s.) hil\u00e2l ka\u015fl\u0131, ka\u015f\u0131 Ay gibi olan. \nhil\u00e2let \n(a.i.) samim\u00ee dostluk, (bkz: hal\u00e2let, hul\u00e2let). \nhil\u00e2l\u00ee \n(a.s.) 1. hil\u00e2l, yeni Ay \u015feklinde olan, yeni Ay ile ilgili. 2. i. bir \nyaz\u0131 sitili. 3. i.erkek ad\u0131. \nhil\u00e2l\u00ee s\u00e2at \n(a.i.) kal\u0131b\u0131 bak\u0131r veya tombak olan eski bir saat. \nhil\u00e2liyye \n(a.i.) bot. k\u0131rlang\u0131\u00e7 otu denilen bir nebat (bitki). \nHil\u00e2liyye \n(a.h.i.) tas. Kadir\u00ee tarikat\u0131 \u015fubelerinden birinin ad\u0131. [bu ad\u0131 \nkurucusu \u015eeyh Muhammed Hil\u00e2l-\u00fcr-R\u00e2m-\u00fcl-Hemed\u00e2niyy-\u00fc\u015f \n\u015eef\u00ee\u00ee'nin ad\u0131ndan alm\u0131\u015ft\u0131r.]. \nhil\u00e2l-manzar \n(a.b.s.) \"ay g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fl\u00fc\" ay \u00e7ehreli; \u00e7ehresi ay gibi olan sevgili. \nhil\u00e2si \n(a.s.) beyaz ile zenci melezi, fr. hybride. [m\u00fcen. \n\"hil\u00e2siyye\"dir]. \nhil\u00e2\u015f \n(f.i.) kavga, g\u00fcr\u00fclt\u00fc, \u015famata. (bkz.hal\u00e2l\u00fb\u015f). \nhil'at \n(a.i.c. hila') eskiden, p\u00e2di\u015f\u00e2h veya vezir taraf\u0131ndan takd\u00eer \nedilen, be\u011fenilen kimseye giydirilen s\u00fcsl\u00fc elbise, kaftan. \nhil'at-i f\u00e2hire \n\u00e7ok de\u011ferli olan kaftan; g\u00f6steri\u015fli elbise. \nhil'at-i ved\u00e2 \nsarayda a\u011f\u0131rlanan misafirlere giderken giydirilen kaftan. \nhil'at-i zerr\u00een \nalt\u0131nla i\u015flenmi\u015f hil'at, kaftan. \nhil'at-bah\u00e2 \n(a.f.b.i.) hil'at bedeli, hil'at giyecek kadar \u00f6nemi olmayan \nki\u015filere elbise yapt\u0131rmak \u00fczere arma\u011fan olarak verilen para. \nhil'at-d\u00fbz \n(a.f.b.i.) hil'at diken, hil'at bi\u00e7en, terzi. \nhilb \n(a.i.c. ahl\u00e2b) anat. 1. t\u0131rnak. 2. ci\u011fer; ci\u011ferin perdesi. 3. bot. \nturp. 4. asma yapra\u011f\u0131. 5. s. zampara [gen\u00e7]. \nh\u00eele \n(a.i.c. hiyel) oyun, aldatma, dub\u00e2r\u00e2. [Arap\u00e7ada as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 \n\"\u00e7\u00e2re\"dir]. \nhile-i \u015fer'iyye \n\u015fer'\u00ee \u00e7\u00e2re, bulunan \u015fer'\u00ee kolayl\u0131k. \nh\u00eele-b\u00e2z \n(a.f.b.s.) h\u00eeleci, oyuncu, dubarac\u0131, aldat\u0131c\u0131, (bkz: h\u00eele-k\u00e2r, \nh\u00eele-perd\u00e2z, h\u00eele-s\u00e2z). \nh\u00eele-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) h\u00eeleci, h\u00eele eden, d\u00fczenbaz, oyuncu, (bkz: h\u00eele-b\u00e2z, \nh\u00eele-perd\u00e2z, h\u00eele-s\u00e2z). \nh\u00eele-k\u00e2r-\u00e2ne \n(a.f.zf.) hilek\u00e2rcas\u0131na. \nh\u00eele-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) hilek\u00e2rl\u0131k. ","h\u00eele-perd\u00e2z \n(a.f.b.s.) h\u00eeleci. (bkz: h\u00eele-b\u00e2z, h\u00eele-k\u00e2r, h\u00eele-s\u00e2z). \nh\u00eele-s\u00e2z \n(a.f.b.s.) h\u00eeleci, d\u00fczenci, oyuncu, (bkz: h\u00eele-b\u00e2z, h\u00eele-k\u00e2r, \nh\u00eele-perd\u00e2z). \nhilf \n(a.i.c. ahl\u00e2f) 1. birlik maksad\u0131yla ittifak, yard\u0131mla\u015fma. 2. \ns\u00f6zle\u015fme. \nhilkat \n(a.i.) 1. yarat\u0131lma, yarad\u0131l\u0131\u015f, (bkz: \u00e2fer\u00eeni\u015f, f\u0131tret). 2. tabiat. \nhilkaten \n(a.f.) hilkat\u00e7e, yarad\u0131l\u0131\u015f bak\u0131m\u0131ndan. \nhilkat\u00ee \n(a.s.) 1. hilkatle, yarad\u0131l\u0131\u015fla ilgili olan. 2. hilkatten, do\u011fu\u015ftan, \ntabu. \nhilkat\u0131yy\u00e2t \n(a.i.c.) tab\u00ee\u00ee nitelikler. \nhilkatiyyet \n(a.i.) hilkatten, do\u011fu\u015ftan var olan \u00f6zellik. \nhilk\u0131yy\u00e2t \n(a.i.c.) hilkatle ilgili, yarad\u0131l\u0131\u015fta olan vas\u0131flar. \nhilk\u0131yye \n(a.s.) . [\"hilk\u00ee\" nin m\u00fcen.] (bkz: hilk\u00ee). \nhilk\u0131yyet \n(a.i.) h\u0131lk\u00ee olma, yarad\u0131l\u0131\u015fta olma. \nhilk\u00ee \n(a.s.) hilkata mensup, hilkatle ilgili, (bkz: cibill\u00ee). \nhill \n(a.s.) 1. hel\u00e2l, \u015fer\u00eeat\u00e7e yap\u0131lmas\u0131na izin verilmi\u015f. 2. hac \nzaman\u0131nda Mekke d\u0131\u015f\u0131nda ehrama girilen yerin d\u0131\u015f\u0131nda \nbulunan saha. (bkz: Harem). \nhille \n(a.i.) durak, istasyon. \nhilm \n(a.i.) insan\u0131n tabiat\u0131nda olan yava\u015fl\u0131k, yumu\u015fakl\u0131k. \nhilm-i him\u00e2r \na\u015f\u0131r\u0131 derecede yava\u015fl\u0131k ve yumu\u015fakl\u0131k ki, makbul say\u0131lmaz. \nhilm\u00ee \n(a.s.) 1. yumu\u015fak huylu, n\u00e2zik, kibar. 2. i. erkek ad\u0131. [m\u00fcen. \n\"hilmiyye\"]. \nhilmiyyet \n(a.i.) yava\u015fl\u0131k, yumu\u015fakl\u0131k. \nhilt\u00eet \n(a.i.) bot. fena kokulu bir \u00e7e\u015fit zamk, \u015feytan teresi. \nhilye \n(a.i.) 1. s\u00fcs, z\u00eenet, cevher. 2. g\u00fczel s\u0131fatlar. 3. g\u00fczel y\u00fcz. 4. \nHz. Muhammed'in m\u00fcbarek vas\u0131flar\u0131n\u0131 ve g\u00fczelliklerini \nanlatan manzum veya mensur eser. [bizde \"hilye-i h\u00e2kan\u00ee\" \nme\u015fhurdur]. \nhilye-i \u00e7ih\u00e2r-y\u00e2r-\u0131 g\u00fcz\u00een ed. d\u00f6rt halife hakk\u0131nda yaz\u0131lm\u0131\u015f hilyeler. (bkz: hilye). \nhilye-i enbiy\u00e2 \nb\u00fct\u00fcn peygamberler hakk\u0131nda yaz\u0131lm\u0131\u015f hilye. \nhilye-i Fahr-i \u00e2lem \n(bkz: hilye-i \u015fer\u00eef). \nhilye-i nebev\u00ee \n(bkz: hilye-i \u015fer\u00eef). \nhilye-i \u015fer\u00eef \ng.s. Hz. Muhammed'in yaz\u0131 ile yap\u0131lm\u0131\u015f portresi. 5. g. s. bir \nyaz\u0131 sitili. \nhilyevn \n(a.i.) bot. ku\u015fkonmaz, fr. asperge. (bkz: hely\u00fbn). \nh\u00eem \n(a.i.) huy, tabiat. \nhim\u00e2le \n(a.i.c. ham\u00e2il). (bkz: ham\u00e2il). \nh\u00eeman \n(a.i.) susam\u0131\u015f, susuz, (bkz: at\u015f\u00e2n). \nhim\u00e2r \n(a.i.c. ham\u00eer) erkek e\u015fek. \nhim\u00e2r\u00ee \n(a.s.) 1. himarla ilgili, e\u015feklik. 2. e\u015fek gibi. \nhim\u00e2riyyet \n(a.i.) 1. e\u015fek olma durumu; e\u015feklik. 2. mec. aptall\u0131k. \nhim\u00e2r-\u00fcl-vah\u015f \n(a.b.i) yaban e\u015fe\u011fi. ","him\u00e2ye, him\u00e2yet \n(a.i.) koruma, korunma. \nhim\u00e2ye-i etf\u00e2l cem'iyyeti \u00c7ocuk Esirgeme Kurumu. \nhim\u00e2ye-i hayv\u00e2n\u00e2t cem'iyyeti \nh\u00eeme \n(f.i.) odun, k\u00fct\u00fck (bkz: h\u00eezem). \nh\u00eeme-ke\u015f \n(f.b.i.). (bkz. h\u00eezem-ke\u015f). \nhimem \n(a.i. himmet'in c.) 1. gayretler, emekler, \u00e7al\u0131\u015fmalar, y\u00fcksek \nir\u00e2deler. 2. ermi\u015f olanlar\u0131n te'sirleri. \nhimem\u00e2t \n(a.i. himmet'in c.), (bkz. himem). \nhiml \n(a.i.) y\u00fck. \nhiml-i ces\u00eem \na\u011f\u0131r y\u00fck. \nhiml-i haf\u00eef \nhafif y\u00fck. \nhimmet \n(a.i.c. himem) 1. gayret, emek, \u00e7al\u0131\u015fma, \u00e7abalama. \nhimmet-\u00fcr-ric\u00e2l, takla'-\u00fcl-cib\u00e2l \nHimmetiyye \n(a.h.i.) tas. Sofiyyenin b\u00fcy\u00fcklerinden Hac\u0131 Bayr\u00e2m-\u0131 Vel\u00ee \ntaraf\u0131ndan kurulmu\u015f olan Bayr\u00e2miyye tarikat\u0131 \u015fubelerinden \nbirinin ad\u0131. [Kurucusu Himmet Efendiye nispetle bu ad\u0131 \nalm\u0131\u015ft\u0131r.] \nhimye \n(a.i.) perhiz [yeme; i\u00e7mede]. \nhimyer \n(a.h.i.) Yemen'de bir \u015fehir ad\u0131. \nhimyer\u00ee \n(a.s.) Himyer'li. \nhimyev\u00ee \n(a.s.) perhiz ile ilgili. \nh\u00een \n(a.i.c. ahy\u00e2n) an, zaman, vakit, s\u0131ra. \nh\u00een-i h\u00e2cet \ngerekti\u011fi zaman. \nh\u00een-i sefer \n(yolculuk \u00e2n\u0131) \u00f6l\u00fcm. \nh\u00een\u00e2 \n(f.i.) \u015fark\u0131 s\u00f6yleme, (bkz: huny\u00e2, terenn\u00fcm). \nh\u00een\u00e2-ger \n(f.b.i.) \u015fark\u0131 s\u00f6yleyen, hanende, sazende, (bkz: h\u00e2nende, \nhuny\u00e2-ger). \nhin\u00e2s \n(a.s. h\u00fcns\u00e2'n\u0131n c.) kendilerinde hem erkeklik, hem di\u015filik \nal\u00e2meti bulunan kimseler. \nHind \n(a.h.i.) 1. bir kad\u0131n ad\u0131d\u0131r. [Hz. Hamza'n\u0131n ci\u011ferlerini yiyen \nkad\u0131n. Eb\u00fb S\u00fcfy\u00e2n'\u0131n kar\u0131s\u0131]. Fetva ve \u015feriat i\u015flerinde \nm\u00fccerret olarak kad\u0131ndan bahis a\u00e7\u0131l\u0131nca bu ad \u00e7ok ge\u00e7er. 2. \nHindistan. \nDery\u00e2-yi Hind \nHind Okyanusu. \nHind-i Garb\u00ee \nbat\u0131 Hint, Amerika. \nhind\u00e2m \n(a.i.) iyi tertipleme, uygunluk, simetri. \nhind\u00ee \n(a.i.) g\u00fczel sanatlarda kullan\u0131lan bir k\u00e2\u011f\u0131t cinsi, [tezhip, hat, \nminyat\u00fcr, v.b.]. \nHind\u00ee \n(a.h.i.c. H\u00fcn\u00fbd) 1. Hindli. 2. Hindistan ile veya Hintliler ile \nilgili olan. \nTemr-hind\u00ee \ndemirhindi denilen ve su ile ezilerek i\u00e7ilen kara bir meyva. \nhindib\u00e2' \n(a.i.) bot. hindib\u00e2. \nHindiyye \n(a.h.i.) tas. Kadir\u00ee tar\u00eekati \u015fubelerinden birinin ad\u0131. ","hind\u00fb \n(f.i. ve s.) 1. Hintli. 2. Sat\u00fcrn. (bkz. Sekendiz, Zuhal). 3. ben, \nbenek. \nhind\u00fbb\u00e2r \n(f.i.) 1. yaz\u0131 hokkas\u0131. 2. h. i. Hindistan. \nhinduv\u00e2ne \n(f.i.) karpuz; kavun. \nh\u00eene \n(a.i.) onurlu olma h\u00e2li. \nhink \n(a.i.) k\u0131r at. \nhir\u00e2be \n(a.i.) \u015fehir d\u0131\u015f\u0131nda yap\u0131lan haydutlukta, yol kesicilikte \nbulunma. \nhir\u00e2m \n(f.i.) sal\u0131nma, sal\u0131narak edal\u0131 edal\u0131 y\u00fcr\u00fcme, (bkz. bahtere). \nhir\u00e2m \n(a.i. herem'in c.) ihramlar, piramitler. \nhir\u00e2s \n(f.i.) korku, (bkz: b\u00eem, havf, ters). \nhir\u00e2s\u00e2n \n(f.s.) korkan, korkak. \nhir\u00e2se \n(f.i.) korkutacak \u015fey, bostan korkulu\u011fu. \nhir\u00e2set \n(a.i.). (bkz. har\u00e2set). \nhir\u00e2ve \n(a.i.) as\u00e2, baston. \nhirb\u00e2 \n(a.i.) zool. bukalem\u00fbn; mec. S\u0131k s\u0131k fikir de\u011fi\u015ftiren kimse, \nhirbed \n(f.i.) ate\u015fe tapanlar\u0131n reisi. \nh\u00eere \n(f.i.). (bkz: h\u0131yre). \nh\u00eere-bah\u015f \n(f.b.s.) (bkz: h\u0131yre-bah\u015f). \nh\u00eere-\u00e7e\u015fm \n(f.b.s.) (bkz: h\u0131yre-\u00e7e\u015fm). \nhired \n(f.i.) (bkz: h\u0131red). \nhired-\u00e2m\u00fbz \n(f.b.i.) muallim (\u00f6\u011fretmen) (bkz: h\u00e2ce) \nh\u00eere-dest \n(f.b.s.) (bkz: h\u0131yre-dest). \nhiref \n(a.i. hirfet'in c.) sanatlar, meslekler. \nh\u00eeregi \n(f.i.) (bkz: h\u0131yreg\u00ee). \nhirrekle \n(a.s.).(bkz. herkele, hurekile). \nh\u00eere-k\u00fc\u015f \n(f.b.s.). (bkz: h\u0131yre-k\u00fc\u015f). \nhirem \n(a.i.c. ehr\u00e2m), (bkz: ehr\u00e2m). \nhirem\u00ee \n(a.s.) hireme mensup, ehram \u015feklinde. \nh\u00eere-re'y \n(f.a.b.s.). (bkz: h\u0131yre-re'y). \nh\u00eere-ser \n(f.b.s.) . (bkz: h\u0131yre-ser). \nh\u00eere-ser\u00e2ne \n(f.zf.) . (bkz: h\u0131yre-ser\u00e2ne). \nh\u00eere-ser\u00ee \n(f.b.i.). (bkz: h\u0131yre-ser\u00ee). \nhirfet \n(a.i.c. hiref) san'at, meslek. \nhirfet-k\u00e2r (a.f.b.i.) sanatk\u00e2r. \nhirm\u00e2n (a.i.) 1. nasipsizlik, mahrumluk. 2 . mahrum olma. \nhirmen (f.i.) harman. \nhirmen-i m\u00e2h \nAy a\u011f\u0131l\u0131, (bkz: h\u00e2le). \nhirmen-g\u00e2h \n(f.b.i.) harman yeri. \nhirmen-s\u00fbhte \n(f.b.s.) \"harman\u0131 yanm\u0131\u015f\" mahvolmu\u015f, zarar g\u00f6rm\u00fc\u015f. \nhirr \n(a.i.) kedi. (bkz: g\u00fcrbe, sinnevr). \nhirre \n(a.i.c. h\u00fcrer) di\u015fi kedi. ","hirre-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) merhum Pertev Pa\u015fa'n\u0131n mizah\u00ee bir eseri. \nhirriyye \n(a.i.) zool. kedigiller. \nhis\u00e2b \n(a.i.c. his\u00e2b\u00e2t) hesap, sayma, aritmetik, fr. arithmetique. \nB\u00ee-his\u00e2b \nhesaps\u0131z. say\u0131s\u0131z, pek \u00e7ok. \nilm-i his\u00e2b \naritmetik bilgisi, \nind-el-hisab \nhesap sonunda, hes\u00e2bedilerek. \nhis\u00e2b-\u0131 amel\u00ee \nmat. pratik hesap. \nhis\u00e2b-\u0131 asgar-\u0131 n\u00e2-m\u00fcten\u00e2h\u00ee \nhis\u00e2b-\u0131 a'\u015f\u00e2r\u00ee \nmat. ondal\u0131k hesap. \nhis\u00e2b-\u0131 c\u00fcmel \nArap harflerinin c\u00fcmledeki say\u0131 de\u011ferine g\u00f6re yap\u0131lan hesap, \nebced hesab\u0131. \nhis\u00e2b-\u0131 hav\u00e2\u00ee \nmat. zihin hesab\u0131, fr. calcul mental. (bkz. his\u00e2b-\u0131 zihn\u00ee). \nhis\u00e2b-\u0131 kat'\u00ee \nkesin hesap. \nhis\u00e2b-\u0131 nazar\u00ee \nmat. teorik hesap. \nhis\u00e2b-\u0131 tef\u00e2zul\u00ee \nmat. diferansiyel hesap. \nhis\u00e2b-\u0131 tem\u00e2m\u00ee \nmat. integral hesap. \nhis\u00e2b-\u0131 zihn\u00ee \nmat. zihin hesab\u0131, fr. calcul mental. \nhis\u00e2b-\u00fcl-ben\u00e2n \n(parmak hesab\u0131) ed. Hece vezni, (bkz. vezn-i ben\u00e2n). \nhis\u00e2b\u00ee \n(a.s.) 1. hesab\u0131n\u0131 iyi bilen. 2. eli s\u0131k\u0131. \nhis\u00e2l \n(a.i haslet'in c.) . (bkz. h\u0131s\u00e2l). \nhis\u00e2n \n(a.i.) ayg\u0131r. \nhis\u00e2n \n(a.s. hasen'in c.) g\u00fczeller. \nhis\u00e2r \n(a.i. hasr'dan) 1. ku\u015fatma, etraf\u0131n\u0131 alma. 2. kale, etraf\u0131 \nistihk\u00e2ml\u0131 kale, bent. (bkz: h\u0131sn). \nhis\u00e2r \n(f.i.) \nm\u00fcz. \nT\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finin \nen \neski \nm\u00fcrekkep \nmakamlanndand\u0131r; s\u00fbz-i dil makam\u0131na h\u00fcseyn\u00ee be\u015flisinin \nveya h\u00fcseyn\u00ee makam\u0131n\u0131n il\u00e2vesinden m\u00fcrekkeptir. H\u00fcseyn\u00ee \nile d\u00fcg\u00e2h'da kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcleri birinci derecede -s\u00fbz-i dil'in t\u00eez \ndura\u011f\u0131 ve h\u00fcseyn\u00ee'nin g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- h\u00fcseyn\u00ee, ikinci derecede \nde -s\u00fbz-i dil'in g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- p\u00fbseliktir. Donan\u0131m\u0131na s\u00fbz-i \ndil'inki gibi sol ve re bak\u0131yye diyezleri konulur. H\u00fcseyn\u00ee i\u00e7in \nsol bekar, re bekar, si koma bemol\u00fc ve fa bak\u0131yye diyezi \nkullan\u0131l\u0131r. \nhis\u00e2r-a\u015f\u00eer\u00e2n \n(f.b.i.) m\u00fcz. Rak\u0131m Elkutlu taraf\u0131ndan tak\u00eebedilmi\u015f ve bir \ndevr-i keb\u00eer beste bestelenmi\u015f olan m\u00fcrekkep makamd\u0131r ki, \nhisar'dan yeg\u00e2ne fark\u0131 h\u00fcseyn\u00ee makam\u0131 veya be\u015flisi \nkullanmay\u0131p, bunun yerine u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc'n\u00fcn h\u00fcseyn\u00ee-a\u015f\u00eeran \nperdesindeki \u015feddini (\u00e2\u015f\u00eeran, \u0131rak, rast, d\u00fcg\u00e2h) kullanmak ve \nb\u00f6ylece \u00e2\u015f\u00eeran perdesinde karar k\u0131lmaktan ibarettir. G\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc \nde p\u00fbseliktir. \nhis\u00e2r'da p\u00fbselik \n(f.t.b.i. m\u00fcz. re diyez min\u00f6r'\u00fcn T\u00fcrk m\u00fczi\u011findeki ismi olup, \np\u00fbselik makam\u0131n\u0131n hisar perdesindeki \u015feddidir. Donan\u0131m\u0131na \nalt\u0131 tane (fa, do, sol, re, la, mi) k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb diyezi \nkonulur (yeden sesi i\u00e7in do \u00e7ifte diyez al\u0131r). Ona sekizlideki ","sesleri, pestden tize do\u011fru \u015f\u00f6yledir kaba hisar, dik acem- \na\u015f\u00eeran, geve\u015ft, zirg\u00fcle, dik k\u00fcrd\u00ee, p\u00fbselik, neva ve hisar. \nhisarek \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhisar-evic \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhis\u00e2r-\u0131 b\u00fcz\u00fcrg \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin eski m\u00fcrekkep makamlar\u0131ndan olup \nn\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhis\u00e2r-\u0131 gayr-i m\u00fcste\u00e2r \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az be\u015f as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131ndan olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhis\u00e2r-\u0131 kad\u00eem \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin eski m\u00fcrekkep makamlar\u0131ndan olup, \nn\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhis\u00e2r-\u0131 n\u00eek \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhis\u00e2r-k\u00fcrd\u00ee \n(f.a.b.i.) m\u00fcz. Abd\u00fclb\u00e2ki Dede'nin terk\u00eebetti\u011fi makamlardan \nbiri olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. Hisar'\u0131 m\u00fcteakip bir k\u00fcrd\u00ee \nd\u00f6rtl\u00fcs\u00fc ile d\u00fcg\u00e2h'da kal\u0131r. \nhis\u00e2r-pe\u00e7e \n(a.f.b.i.) hisar, kale, k\u00f6pr\u00fc ve benzeri \u015feyleri korumak i\u00e7in \nonun \u00f6tesine yap\u0131lan siperli sur veya kale. \nhis\u00e2r-p\u00fbselik \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin tahminen iki bu\u00e7uk as\u0131rl\u0131k bir \nm\u00fcrekkep makam\u0131d\u0131r. Bu makam, hisar ile p\u00fbselik \nmakamlar\u0131ndan m\u00fcrekkeptir. P\u00fbselik ile d\u00fcg\u00e2h perdesinde \ndurur. G\u00fc\u00e7l\u00fcleri, birinci derecede h\u00fcseyn\u00ee, ikinci derecede \np\u00fbseliktir. Donan\u0131m\u0131na \"sol\" ve \"re\" i\u00e7in iki tane bak\u0131yye \ndiyezi konulur. P\u00fbselik makam\u0131 i\u00e7in \"re\" diyez bekar yap\u0131l\u0131r. \nhisb\u00e2n \n(a.i.) 1. hesap, sayma; hesap g\u00f6rme. 2. zannetme, sanma. 3. \nceza, azap. \nhisb\u00e2niyye \n(a.i.) fels. fr. scepticisme. \nhisbe \n(a.i.) 1. ecir, sevap. 2. isl\u00e2m hukukunda devlet muhasebesi; \nmuhasebe dairesi. \nhiss \n(a.i.c. ahs\u00e2s) duyma kuvveti, duygu. \nhiss-i b\u00e2t\u0131n \nmat. zihn\u00ee anlay\u0131\u015f, idr\u00e2k. \nhiss-i der\u00fbn\u00ee \ni\u00e7e do\u011fu\u015f, sezi\u015f. \nhiss-i hal \nfels. hal duygusu, fr. cenesthesie. \nhiss\u00ee hareket \nfels. devinduyum, fr. cinesie veya cinesthesie. \nhiss-i ihtiy\u00e2c \ngerekseme. \nhiss-i mukaddem \n\u00f6nsezi. \nhiss-i m\u00fc\u015fterek \nbeyinde bulundu\u011funa inan\u0131lan hisleri alg\u0131lama merkezi. \nhiss-i sel\u00eem \nsa\u011fduyu, fr. b\u00f6n sens. \nhiss kabl-el-vuku', hiss-i mukaddem vukuundan \u00f6nce hissetme, \u00f6nsezi, fr. \npressentiment. \nhisse \n(a.i.c. h\u0131sas) pay, nas\u00eep. \nhisse-i mahabbet \nmuhabbet dersi. \nhisse-i menfaat \nkazan\u00e7, \u00e7\u0131kar. ","hisse-i m\u00fcfreze \nhuk. [eskiden] bir topra\u011f\u0131n taks\u00eeminde k\u0131smet sahiplerinden \nher birinin hissesine isabet eden yer. \nhisse-i \u015f\u00e2yia \nhuk. m\u00fc\u015fterek bir mal\u0131n her c\u00fcz'\u00fcne sirayet eden hisse, pay. \nhisse-\u00e7\u00een \n(a.f.b.i.) pay alma \nhisse-d\u00e2r \n(a.f.b.i.) hissesi olan, hisse s\u00e2bibi. \nhisse-mend \n(a.f.b.s.) 1. hissesi olan. 2. pay alan. 3. ibret alan. \nhissen \n(a.zf.) duyguca, duygulanarak. \nhisset \n(a.i.) cimrilik, tamahk\u00e2rl\u0131k, nekeslik, (bkz: has\u00e2set). \nhisset-i tab' \nyarad\u0131l\u0131\u015ftan gelen tamahk\u00e2rl\u0131k. \nhisse-y\u00e2b \n(a.f.b.s.) hisse bulan, hisselenen. \nhiss\u00ee \n(a.s.) his ile, duygu ile ilgili, fr. sentimental [m\u00fcen. \"hissiyye\" \ndir]. \nhissiyy\u00e2t \n(o.i.c.) duygular, sezi\u015fler. \nhissiyy\u00e2t-\u0131 hafiyye \ngizli duygular. \nhissiyy\u00e2t-\u0131 kalbiyye \ng\u00f6n\u00fcldeki duygular. \nhissiyy\u00e2t-\u0131 ulviyye \ny\u00fcksek hisler, duygular. \nhissiyy\u00e2t-perver \n(a.f.b.s.) hisli, duygulu. \nhissiyy\u00e2t-perest \n(a.f.b.s.) duyucu. \nhissiyy\u00e2t-perest\u00ee \n(a.f.b.i.) duyuculuk. \nhissiyye \n(a.s.) [\"hiss\u00ee\" kelimesinin m\u00fcen.] . (bkz: hiss\u00ee). \nhissiyyet \n(a.i.) duyarl\u0131k, duygululuk. \nhissiyet-i adaliyye \npsik. kas\u0131l duyumlar, fr. sensations musculaires. \nh\u00ee\u015f \n(f.i.c. h\u00ee\u015f\u00e2n) akraba, soysop. (bkz. h\u00ee\u015f\u00e2vend). \nhi\u015f\u00e2n \n(f.i. h\u00ee\u015f'in c.) akrabalar, soysoplar. (bkz: h\u00ee\u015f\u00e2vend\u00e2n). \nh\u00ee\u015f\u00e2vend \n(f.b.i.c. h\u00ee\u015f\u00e2vend\u00e2n) akraba, soysop. (bkz. h\u00ee\u015f). \nh\u00ee\u015f\u00e2vend\u00e2n \n(f.b.i. h\u00ee\u015f\u00e2vend'in c.) akrabalar, soysoplar. (bkz: h\u00ee\u015fan). \nh\u00ee\u015f-d\u00e2r \n(f.b.s.) temizlik kaidelerine \u00e7ok ba\u011fl\u0131 kalan [adam]. \nh\u00ee\u015ften \n(f.zm.) kendi. \nh\u00ee\u015ften-d\u00e2r, h\u00ee\u015fd\u00e2r \n(f.b.s.) sa\u011fl\u0131\u011f\u0131n\u0131 koruyan, kendine iyi bakan. \nhit\u00e2b \n(a.i.) 1. bir veya bir \u00e7ok kimselere a\u011f\u0131zdan veya yaz\u0131 ile \ns\u00f6yleme. 2. Kur'\u00e2n. (bkz: Furkan, H\u00fcd\u00e2, Kit\u00e2b, Mushaf, \nNecm, N\u00fbr, Zikr). \nhit\u00e2b-\u0131 izzet \nAllah taraf\u0131ndan s\u00f6ylenen s\u00f6z. \nhit\u00e2be \n(a.i.c. hit\u00e2b\u00e2t) bir toplulu\u011fa kar\u015f\u0131 \u00eer\u00e2d edilen co\u015fturucu s\u00f6zler. \nhit\u00e2ben \n(a.zf.) birinin y\u00fcz\u00fcne s\u00f6yleyerek. \nhit\u00e2bet \n(a.i.) 1. hatiplik, g\u00fczel s\u00f6z s\u00f6yleme, s\u00f6z s\u00f6yleme sanat\u0131. 2. \nhutbe okuma veya hitabe, nutuk \u00eer\u00e2detme. \nhit\u00e2b\u00ee \n(a.s.) hitaba ait, hitapla ilgili. \nhit\u00e2biyy\u00e2t \n(a.i.c.) hit\u00e2bolarak s\u00f6ylenilen s\u00f6zler. \nhit\u00e2biyye \n(a.i. hit\u00e2biyy\u00e2t) hitaptan ibaret olarak s\u00f6ylenilen s\u00f6zler. \nhit\u00e2m \n(a.i.) 1. son, nihayet. 2. bitme, t\u00fckenme. 3. m\u00fch\u00fcr\u00fcn, bas\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \nk\u00e2\u011f\u0131tta kalan izi. ","hit\u00e2m-pez\u00eer \n(a.f.b.s.) nihayete, sona eren. \nhit\u00e2n \n(a.i.) s\u00fcnnet, s\u00fcnnet etme. \nh\u00eet\u00e2n \n(a.i. h\u00e2it'in c.) duvarlar, h\u00e2iller, engeller, avlular. \nLi-l-hit\u00e2n-\u0131 \u00e2z\u00e2n \n(duvarlar\u0131n kulaklar\u0131 vard\u0131r) Yerin kula\u011f\u0131 vard\u0131r. \nhit\u00e2net \n(a.s.) s\u00fcnnet\u00e7ilik. \nhit\u00e2r \n(a.i.) herze, sa\u00e7ma s\u00f6z. \nhitr \n(a.i.) m\u00e2n\u00e2s\u0131z, faydas\u0131z s\u00f6z, yalan, k\u0131\u00fcr. \nhivel \n(a.i.). (bkz. zev\u00e2l). \nhiy\u00e2b, hiy\u00e2bet \n(a.i.) 1. su\u00e7, g\u00fcnah, kusur. 2. fena bir vaziyet ba\u015flang\u0131c\u0131. 3. \nyokluk. \nhiy\u00e2c \n(a.i.) 1. ot kurumas\u0131. 2. sava\u015f ba\u015flama. 3. \u0131zt\u0131rapl\u0131 olma. \nhiy\u00e2ket \n(a.i.) dokumac\u0131l\u0131k. \nhiy\u00e2l \n(a.i.) 1. hayvan\u0131n k\u0131s\u0131r olma h\u00e2li. 2. yan, taraf; hiza. \nhiy\u00e2m \n(a.i. h\u00eem\u00e2n'\u0131n c.) susam\u0131\u015f ki\u015filer. (bkz: at\u015f\u00e2n, te\u015fne, te\u015fne- \ng\u00e2n). \nhiy\u00e2n \n(a.i.) zaman; devre. \nhiy\u00e2set \n(a.i.) dikmek. \nhiy\u00e2t, hiy\u00e2tet \n(a.i.) bir \u015feyin etraf\u0131n\u0131 \u00e7evirme, (bkz: ih\u00e2ta). \nhiy\u00e2z \n(a.i. hayz'\u0131n c.) 1. hek. ayba\u015flar\u0131 [kad\u0131nlarda]. 2. (a.i. havz'\u0131n \nc.), (bkz: h\u00eey\u00e2z). \nhiy\u00e2zet \n(a.i.) 1. bir araya toplama. 2. kendisine mal etme. \nhiye \n(a.zm.). (bkz. h\u00fcve). \nhiyel \n(a.i. h\u00eele'nin c.) oyunlar, aldatmalar, dub\u00e2r\u00e2lar. \n\u0130lm-\u00fcl-hiyel \nmekanik bilgisi, \nlet\u00e2if-\u00fcl-hiyel \nkurnazca oyunlar, hileler. \nhiyel\u00e2 \n(a.i.) kibir, gurur, azamet; kendini be\u011fenmi\u015flik. \nhiyem \n(a.i. hayme'nin c.) \u00e7ad\u0131rlar, (bkz: hiy\u00e2m). \nhiyyef \n(a.s. h\u00e2ifin c.), (bkz. h\u00e2if). \n-h\u00eez \n(f.s.) s\u0131\u00e7rayan, kalkan, at\u0131lan. \nSeher-h\u00eez \nerken kalkan. \nh\u00eez \n(f.s.) ibne o\u011flan; pu\u015ft. \nh\u00eez \n(f.s.) co\u015fkunluk; dalgalanma. \nhiz\u00e2' \n(a.i.) 1. kar\u015f\u0131. 2. s\u0131ra, d\u00fczl\u00fck. \nhiz\u00e2b \n(a.i.) 1. boya. (bkz: levn). 2. k\u0131na. \nh\u00eezab \n(f.i.) dalga, (bkz: mevc). \nhiz\u00e2b-\u00e2l\u00fbd \n(a.f.b.s.) (bkz: hid\u00e2b-\u00e2l\u00fbd). \nh\u00eez\u00e2b-eng\u00eez \n(f.b.s.) dalga kald\u0131ran. \nh\u00eez\u00e2b-g\u00eer \n(f.b.i.) \u00e7ocuklar\u0131n durtut oyunu. \nh\u00eezan \n(f.s.) kalkan, s\u0131\u00e7rayan. \n\u00dcft\u00e2n \u00fc h\u00eez\u00e2n \nd\u00fc\u015fe kalka. \nhiz\u00e2ne \n(a.i.c. haz\u00e2in) 1. hazne, haz\u00eene. 2. kalb, g\u00f6n\u00fcl, 3. \nhazinedarl\u0131k. ","hiz\u00e2ne-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) hazne yeri. \nhiz\u00e2net \n(a.i.) hazinedarl\u0131k. \nhizb \n(a.i.) 1. k\u0131s\u0131m, b\u00f6l\u00fck. 2. tarafdar. \nhizb-ullah-\u00fcr-rahm\u00e2n \nAllah'\u0131n emrine inkiyad hususunda birle\u015fen z\u00fcmre. \nhizb-\u00fc\u015f-\u015feyt\u00e2n \n\u015feytan\u0131n i\u011fvalar\u0131na kat\u0131lan kimseler. [Kur'an'da ge\u00e7er]. \nhizba \n(a.s.c. haz\u00e2b\u00ee) ar\u0131zal\u0131, engebeli [yer, toprak]. \nhizber, hizebr \n(a.i.c. hez\u00e2bir) 1. arslan. (bkz. d\u0131rgam, esed, gazanfer, haydar, \n\u015f\u00eer). 2. cesur, y\u00fcrekli adam. \nhizebr\u00e2n \n(a.i. hizber, hizebr'in f.c.) arslanlar. (bkz. dar\u00e2g\u0131m). \nhizebr-\u00e2ne \n(a.f.zf.) arslancas\u0131na. (bkz: gazanfer-\u00e2ne, haydar-\u00e2ne). \nhizebr-end\u00e2z \n(a.f.b.s.) arslan\u0131 yenecek derecede, \u00e7ok g\u00fc\u00e7l\u00fc kimse. \nh\u00eezem \n(f.i.) yakacak odun. (bkz: hatab). \nh\u00eezem-ke\u015f \n(f.b.i.) 1. odun yar\u0131c\u0131. 2. odun ta\u015f\u0131yan k\u00f6yl\u00fc. \nh\u00eezende \n(f.s.) s\u0131\u00e7ray\u0131c\u0131, kalk\u0131c\u0131, f\u0131rlay\u0131c\u0131, at\u0131l\u0131c\u0131. \nEmv\u00e2c-\u0131 h\u00eezende \ny\u00fckselen, at\u0131lan, s\u0131\u00e7rayan dalgalar. \nhizl\u00e2n \n(a.i.) mu\u00e2venetsiz, yard\u0131mc\u0131s\u0131z; kimsesiz, yaln\u0131z ba\u015f\u0131na kal\u0131p \nsefil, zel\u00eel olma. \nhizmet \n(a.i.) i\u015f, i\u015f g\u00f6rme, vaz\u00eefe, memurluk, (bkz: hidmet). \nhizmet-i askeriyye \naskerlik g\u00f6revi. \nhizmet-i devlet \ndevlet i\u015fi. \nhizmet-k\u00e2r \n(a.f.b.i.) hizmet eden kimse, hizmet\u00e7i. \nh\u00eezr\u00e2n \n(f.i.) 1. hez\u00e2ren a\u011fac\u0131. \nh\u00eezr\u00e2n-\u0131 beld\u00ee \nbot. yaban mersini denilen bir a\u011fa\u00e7. 2. h.i. H\u00e2r\u00fbn-\u00fcr-Re\u015f\u00eed'in \nannesi. \nhizy, hizye \n(a.i.) rezil, r\u00fcsv\u00e2 ve kepaze olma. \nh\u00f4ca \n(f.i.). (bkz. h\u00e2ce). \nhocest \n(f.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki bu\u00e7uk as\u0131rl\u0131k bir \nm\u00fcrekkep makam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nh\u00f4d \n(f.zm.) 1. kendi. 2. i. ba\u015f z\u0131rh\u0131, mi\u011ffer. \nh\u00f4d-\u00e2r\u00e2 \n(f.b.s.) kendini s\u00fcsleyen, kendini medheden. (bkz: h\u00f4d- \nf\u00fcr\u00fb\u015f). \nh\u00f4d-be-h\u00f4d \n(f.zf.) kendi kendine, kendi ba\u015f\u0131na, kendili\u011finden. \nh\u00f4d-b\u00een \n(f.b.s.) kendini be\u011fenmi\u015f, bencil, (bkz: ma\u011fr\u00fbr, m\u00fctekebbir). \nh\u00f4d-b\u00een\u00ee \n(f.b.i.) kendini be\u011fenmi\u015flik, bencillik, (bkz: tekebb\u00fcr). \nh\u00f4d-end\u00ee\u015f \n(f.b.s.) kendini d\u00fc\u015f\u00fcnen. \nh\u00f4d-f\u00fcr\u00fb\u015f \n(f.b.s.) kendini satan, kendini medheden, \u00f6v\u00fcngen. (bkz: \nh\u00f4d-\u00e2r\u00e2). \nh\u00f4d-g\u00e2m \n(f.b.s.) 1. kendini be\u011fenmi\u015f, bencil, (bkz: h\u00f4d-pesend). 2. \nfels. fr. egoiste. \nh\u00fbd-g\u00e2m\u00e2ne \n(f.b.zf.) hodg\u00e2mca, hodg\u00e2mlara yak\u0131\u015f\u0131r, surette, kendini \nbe\u011fenmi\u015f\u00e7esine, egoist\u00e7e. \nh\u00f4d-g\u00e2m\u00ee \n(f.b.s.) kendini be\u011fenmi\u015flik, bencillik. \nh\u00f4d-ge\u015fte \n(f.b.s.) kendine bakma ","h\u00f4d\u00ee \n(f.i.) benlik, bencillik, kendilik. \nh\u00f4d-kerde \n(f.b.s.) kendi yapm\u0131\u015f. \nh\u00f4d-k\u00fc\u015f \n(f.b.s.) kendini \u00f6ld\u00fcren, intihar eden. \nh\u00f4d-n\u00fcm\u00e2 \n(f.b.s.) g\u00f6steri\u015fe merakl\u0131 olan. \nh\u00f4d-perest \n(f.b.s.) kendine tapan, kendini be\u011fenmi\u015f, (bkz: h\u00f4d-g\u00e2m, \nh\u00f4d-pesend). \nh\u00f4d-pesend \n(f.b.s.) kendini be\u011fenen, (bkz: h\u00f4d-g\u00e2m, h\u00f4d-perest, h\u00f4d- \nsit\u00e2). \nh\u00f4d-pesend\u00ee \n(f.b.i.) kendini be\u011fenmi\u015flik, (bkz: ma\u011fr\u00fbriyyet). \nh\u00f4d-reng \n(f.b.s.) bir \u015feyin tabi\u00ee, kendi rengi. \nh\u00f4d-reste \n(f.b.s.) kendi kendini yeti\u015ftirmi\u015f, kendi kendine yeti\u015fmi\u015f. \nh\u00f4d-revi\u015f \n(f.b.s.) ba\u015f\u0131nabuyruk. \nh\u00f4d-re'y \n(f.a.b.s.) kendi re'yiyle \u00e2mil olan; kendi kafas\u0131na giden. \nh\u00f4d-r\u00fb[y] \n(f.b.s.) kendi kendine biten, yab\u00e2ni. \nL\u00e2le-i h\u00f4d-ru \ngelincik, (bkz: h\u00fcd\u00e2y\u00ee n\u00e2bit). \nh\u00f4d-ser \n(f.a.b.s.) 1. kendi ba\u015f\u0131na giden, m\u00fcstakil. 2. serke\u015f, dikba\u015fl\u0131. \nh\u00f4d-ser\u00e2ne \n(f.a.zf.) serke\u015fcesine, dikba\u015fl\u0131l\u0131kla. \nh\u00f4d-sit\u00e2[y] \n(f.b.s.) kendini medheden, \u00f6ven. (bkz. h\u00f4d-pesend, h\u00f4d- \nperest). \nh\u00f4d-\u015fin\u00e2s \n(f.b.s.) kendi kendini iyi bilen, iyi tan\u0131yan. \nhokka \n(a.i.) 1. i\u00e7ine m\u00fcrekkep konan m\u00e2den, cam veya topraktan \nyap\u0131lm\u0131\u015f k\u00fc\u00e7\u00fck kap. 2. i\u00e7ine t\u00fck\u00fcr\u00fclen kap. \nhokka-i b\u00ee-ma\u011fz \nidraksiz, ahmak [kimse]. \nhokka-i dehen \nhokkay\u0131 and\u0131ran k\u00fc\u00e7\u00fck a\u011f\u0131z. \nhokka-i m\u00een\u00e2 \ng\u00f6ky\u00fcz\u00fc. \nhokka-b\u00e2z \n(a.b.i.) 1. hokkabaz. 2. oyunbaz, h\u00eelek\u00e2r, hileci. \nhor \n(f.s.) ehemmiyetsiz, de\u011fersiz, baya\u011f\u0131, ad\u00ee [kimse], (bkz: h\u00e2r). \nhor \n(f.i.) 1. G\u00fcne\u015f. 2. \u0131\u015f\u0131k, ayd\u0131nl\u0131k. (bkz. h\u00fbr, n\u00fbr, ziy\u00e2). \n-h\u00f4r \n(f.s.) yiyen, yiyici. \nMir\u00e2s-h\u00f4r \nmiras yiyen, (bkz. h\u00e2r). \nhor\u00e2s\u00e2n \n(f.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki iki bu\u00e7uk as\u0131rl\u0131k bir \nm\u00fcrekkep makam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nHor\u00e2s\u00e2n \n(f.h.i.) iran'\u0131n do\u011fusunda bulunan bu geni\u015f araz\u00ee h\u00fcr = G\u00fcne\u015f \n+ \u00e2s\u00e2n = do\u011fan kelimelerinden m\u00fcrekkep olup \"do\u011fan G\u00fcne\u015f \nmemleketi\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na geldi\u011fi kitaplarda yaz\u0131l\u0131d\u0131r. \nHoras\u00e2n\u00ee \n(f.s.) 1. Horasan'a ait, Horasan'la ilgili; Horasan'l\u0131. 2. i. \u00fcst \nk\u0131sm\u0131 sar\u0131ktan ta\u015fan bir \u00e7e\u015fit hoca kavu\u011fu. \nh\u00f4rende \n(f.i.c. h\u00f4rende-g\u00e2n) horanta, birinin besledi\u011fi kimse, bo\u011faz. \nh\u00f4rende-g\u00e2n \n(f.i. h\u00f4rende'nin c.) horantalar, birinin besledi\u011fi kimseler, \nbo\u011fazlar. \nhortum \n(a.i.c. har\u00e2t\u00eem) 1. fil burnu. 2. hortum. \nhort\u00fbmiyye \n(a.i.) zool. hortumlular, fr. proboscidiens. \nho\u015f \n(f.s.) 1. g\u00fczel; iyi. 2. tatl\u0131. ","ho\u015f\u00e2 \n(f.n.) ne ho\u015f, ne g\u00fczel, ne kadar l\u00e2tif, (bkz: habbez\u00e2, \u015f\u00e2b\u00e2\u015f, \nzih\u00ee). \nho\u015f-\u00e2b \n(f.i.) 1. ho\u015faf. 2. s. parlak, berrak. 3. inci, yakut, elmas gibi \n\u015feylerin parlakl\u0131\u011f\u0131. \nho\u015f-alef \n(f.b.s.) 1. \u00e7ok yiyen hayvan. 2. haram, hel\u00e2l demeden her \u015feyi \nyiyen. \nh\u00f4\u015f-\u00e2heng \n(f.b.s.) ahenkli. \nho\u015f-\u00e2med \n(f.c\u00fc.) ho\u015f geldi. \nho\u015f-\u00e2med-g\u00fb \n(f.b.s.c. ho\u015f-\u00e2med-g\u00fby\u00e2n) \"ho\u015f geldi\" diyen. \nho\u015f-\u00e2med-g\u00fby\u00e2n \n(f.b.s. ho\u015f-\u00e2med-g\u00fb'nun c.) \"ho\u015f geldi\" diyenler. \nho\u015f-\u00e2med-g\u00fby\u00ee \n(f.b.i.) \"ho\u015f geldi\" deyicilik. \nho\u015f-\u00e2med\u00ee \n(f.b.i.) \"ho\u015fgeldin\"e gitme, \"ho\u015f geldin\" deme. \nBey\u00e2n-\u0131 ho\u015f-\u00e2med\u00ee \n\"ho\u015f geldin\" deme. \nho\u015f\u00e2ne \n(f.s.) g\u00fczel. \nho\u015f-\u00e2v\u00e2z \n(f.b.s.) sesi g\u00fczel, g\u00fczel sesli. \nho\u015f-\u00e2yende \n(f.s.c. ho\u015f-\u00e2yendeg\u00e2n) ho\u015fa giden, be\u011fenilen. \nho\u015f-\u00e2yendeg\u00e2n \n(f.b.s. ho\u015f\u00e2yende'nin c.) ho\u015fa gidenler, be\u011fenilenler. \nho\u015f-b\u00een \n(f.b.s.) ho\u015f g\u00f6ren, ho\u015fg\u00f6r\u00fcr olan kimse. \nho\u015f-b\u00fb \n(f.b.s.) g\u00fczel kokulu, g\u00fczel kokan. \nho\u015f-b\u00fby\u00ee \n(f.b.i.) g\u00fczel kokma, iyi kokma. \nho\u015f-dem \n(f.b.s.) 1. iyi arkada\u015f. 2. h\u00e2li vakti yerinde olan arkada\u015f. \nho\u015f-dil \n(f.b.s.) g\u00f6nl\u00fc ho\u015f, memnun. \nho\u015f-ed\u00e2 \n(f.a.b.s.) hareketi, davran\u0131\u015f\u0131 ho\u015f, g\u00fczel. \nho\u015f-elh\u00e2n \n(f.a.b.s.) makam\u0131 g\u00fczel, g\u00fczel ve tatl\u0131 okuyan. \nho\u015f-end\u00e2m \n(f.b.s.) boyu bo\u015fu g\u00fczel, d\u00fczg\u00fcn olan. \nho\u015f-eng\u00fc\u015ft \n(f.b.s.) kula\u011fa ho\u015f gelen na\u011fme. \nho\u015f-g\u00fb \n(f.b.s.) tatl\u0131 dilli, dili tatl\u0131. \nho\u015f-g\u00fcft\u00e2r \n(f.b.s.) g\u00fczel konu\u015fan. \nho\u015f-g\u00fcv\u00e2r \n(f.b.s.) 1. lezzetli, tatl\u0131. 2. hazmi kolay. \nho\u015f-g\u00fcze\u015fte \n(f.b.s.) ho\u015f ge\u00e7mi\u015f tatl\u0131 zaman. \nho\u015f-h\u00e2l \n(f.a.b.s.) h\u00e2li vakti yerinde, ge\u00e7imi yolunda olan. \nho\u015f-h\u00e2n \n(f.b.s.) okuyu\u015fu g\u00fczel. \nho\u015f-h\u0131r\u00e2m \n(f.b.s.) g\u00fczel gidi\u015fli, y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015fl\u00fc. (bkz: ho\u015f-reft\u00e2r). \nho\u015f\u00ee \n(f.i.) ho\u015fluk, rahatl\u0131k, mutluluk. \nho\u015f-kadem \n(f.a.b.s.) 1. aya\u011f\u0131 u\u011furlu. 2. kad\u0131n ad\u0131. \nho\u015f-kalem \n(f.a.b.i.) 1. iyi yazan, k\u00e2tip. 2. s. h\u00eeleci. \nho\u015f-k\u00e2m \n(f.b.s.) arzular\u0131na ula\u015fm\u0131\u015f, memnun, rahat. \nho\u015f-ken\u00e2r \n(f.b.s.) mec. sevgili. \nho\u015f-manzar \n(f.a.b.s.) 1. g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00fczel olan, g\u00fczel g\u00f6r\u00fcnen. 2. g\u00fczel \ny\u00fczl\u00fc, (bkz: ho\u015f-n\u00fcm\u00e2). \nho\u015f-meni\u015f \n(f.b.s.) huyu, tab\u00eeat\u0131 iyi. (bkz: ho\u015f-tab'). \nho\u015f-me\u015freb \n(f.a.b.s.) huyu g\u00fczel, sevimli. ","ho\u015f-meze \n(f.b.s.) tad\u0131m\u0131 g\u00fczel, iyi yiyecek. \nho\u015f-na\u011fme \n(f.a.b.s.) sesi g\u00fczel, g\u00fczel sesli. \nho\u015f-nazar \n(f.a.b.s.) al\u0131\u015fan, konu\u015fan, g\u00f6r\u00fc\u015fen, ahbapl\u0131k, dostluk eden ve \nedilen kimse. \nho\u015f-nemek \n(f.b.i.) 1. sevgili, s\u00f6z\u00fc, sohbeti tatl\u0131 kimse. 2. tuzu karar ve \nlezzetli olan yemek. \nho\u015f-nev\u00e2 \n(f.b.s.) g\u00fczel sesli. \nho\u015f-nev\u00e2z \n(f.b.i.) sazende, \u00e7alg\u0131c\u0131. \nho\u015f-nig\u00e2h \n(f.b.s.) g\u00fczel bak\u0131\u015fl\u0131. \nho\u015f-nih\u00e2d \n(f.b.s.) iyi huylu, iyi yarad\u0131l\u0131\u015fl\u0131. \nho\u015f-ni\u015f\u00een \n(f.b.s. c. ho\u015fni\u015f\u00een\u00e2n) l. rahat yerle\u015fmi\u015f. 2. i. g\u00f6\u00e7ebe. \nho\u015f-ni\u015f\u00een\u00e2n \n(f.b.s. ho\u015f-ni\u015f\u00een'in c.) 1. rahat yerle\u015fmi\u015f olanlar. 2. i. \ng\u00f6\u00e7ebeler. \nho\u015fn\u00fbd \n(f.s.) raz\u0131, memnun. \nho\u015fn\u00fbd\u00ee \n(f.i.) ho\u015fnutluk, memnunluk. \nho\u015fn\u00fbdiyyet \n(f.i.) \"ho\u015fnutluk\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelen bu kelimeyi kullanmak \nb\u00fcy\u00fck hat\u00e2 olur. \nho\u015fn\u00fcm\u00e2 \n(f.b.s.) g\u00fczel g\u00f6r\u00fcnen, (bkz: ho\u015f-manzar ). \n1 \nho\u015f-n\u00fcv\u00ees \n(f.b.s. ve i.) g\u00fczel yaz\u0131 yazan, hattat. \nho\u015f-reft\u00e2r \n(f.b.s.) g\u00fczel gidi\u015fli; y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015f\u00fc gidi\u015fi g\u00fczel, (bkz: ho\u015f-h\u0131r\u00e2m). \nho\u015f-r\u00fb[y] \n(f.b.s.) sevimli, tatl\u0131 y\u00fczl\u00fc, (bkz: h\u00fbb-r\u00fb[y]). \nho\u015f-seray \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az be\u015f as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep \nmakamlar\u0131nda olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nho\u015f-sohbet \n(f.a.b.s.) sohbeti, konu\u015fmas\u0131 g\u00fczel, tatl\u0131. \nho\u015f-tab' \n(f.a.b.s.) tabiat\u0131, huyu g\u00fczel, (bkz: ho\u015f-meni\u015f). \nho\u015f-ter \n(f.b.s.) daha ho\u015f, \u00e7ok ho\u015f. \nho\u015f-vakt \n(f.a.b.s.) zaman\u0131 ho\u015f ge\u00e7en, mutlu, rahat. \nHotan \n(f.h.i.) \u015fark\u00ee T\u00fcrkistan'da b\u00fcy\u00fck bir \u015fehir olup ah\u00e2l\u00eesi \nM\u00fcsl\u00fcmand\u0131r. \nh\u00fb \n(a.h.i.) 1. Allah. \nY\u00e2-h\u00fb \ny\u00e2 Allah. (bkz. h\u00fcve ). 2. i. s\u0131\u011f\u0131nma, yalvarma. 3. n. gaibe, \n2 \nhitab olarak e\u015fhasa da s\u00f6ylenir \"H\u00fb, neredesin!\" gibi. \nh\u00fbb \n(f.s.c. h\u00fbb\u00e2n) g\u00fczel, ho\u015f, iyi. \nHub\u00e2hib \n(a.h.i.) pintilikle me\u015fhur olan bir kimse olup \u00e7ok zay\u0131f ate\u015f \nyakard\u0131. \nN\u00e2r-i hub\u00e2hib, N\u00e2r-\u00fcl-hub\u00e2hib \nh\u00fbb\u00e2n \n(f.s. h\u00fbb'un c.) g\u00fczeller, iyiler. \nZ\u00fcmre-i h\u00fbb\u00e2n \ng\u00fczeller tak\u0131m\u0131. \nh\u00fbb\u00e2n-\u0131 D\u0131m\u0131\u015fk \n\u015eam g\u00fczelleri. \nh\u00fbban-n\u00e2me \n(f.b.i.) g\u00fczel ve yak\u0131\u015f\u0131kl\u0131 gen\u00e7ler hakk\u0131nda yaz\u0131lan kitap. \nh\u00fbb-\u00e2v\u00e2z \n(f.b.s.) g\u00fczel sesli. \nhubb \n(a.i.) sevgi. \nhubb-i c\u00e2h \nyer, mevki, r\u00fctbe sevgisi. ","hubb-i d\u00een \ndin sevgisi. \nhubb-i d\u00fcny\u00e2 \nd\u00fcnya sevgisi. \nhubb-i gayr \nba\u015fkas\u0131n\u0131 sevme, (bkz: hubb-\u00fcl-gayr). \nhubb-i vatan \nvatan sevgisi. \nhubb-\u00fcl-gayr \nfels. \u00f6zgecilik, fr. altruisme. \nhubb-\u00fcl vatan \nvatan sevgisi. \nhubb-\u00fcl-vatan min-el-\u00eem\u00e2n \nhubb \n(a.s.) h\u00eelek\u00e2r, aldat\u0131c\u0131, kurnaz, (bkz: habb, hibb). \nhubb\u00e2z \n(a.i.) bot. ebeg\u00fcmeci. \nhubb\u00e2ziyye \n(a.i.) bot. ebeg\u00fcmecigiller. \nhubeb \n(a.i. habbe'nin c.) bu\u011fday, arpa gibi ufak ve yuvarlak \u015feylerin \ntaneleri. \nhubes\u00e2' \n(a.i. hab\u00ees'in c.) habisler. (bkz. habis). \nhubeyb, hubeybe \n(o.i.c. \nhubeybat) \nk\u00fc\u00e7\u00fck \ntane, \ntanecik, \n[yapma \nkelimelerdendir]. \nhubeyb\u00e2t \n(o.i. hubeyb, hubeybe'nin c.) k\u00fc\u00e7\u00fck tanecikler, [yapma \nkelimelerdendir]. \nhubeyb\u00e2t-\u0131 m\u00fclevvene \nbot. kromopl\u00e2st. \nhubeybe \n(a.i.) jeol. tanecik, fr. granule. \nhubeyb\u00ee \n(o.s.) tanecikli, [yapma kelimelerdendir]. \nh\u00fbb\u00ee \n(f.i.) g\u00fczellik, iyilik. \nhubl\u00e2 \n(a.s.) gebe. \nEl-leylet\u00fc hubl\u00e2 \ngece gebedir, (bkz: h\u00e2mile). \nhub-r\u00fb[y] \n(f.b.s.c. h\u00fbb-r\u00fby\u00e2n) g\u00fczel y\u00fczl\u00fc, y\u00fcz\u00fc g\u00fczel, (bkz: ho\u015f-r\u00fb). \nh\u00fbb-r\u00fby\u00e2n \n(f.b.s. h\u00fbb-r\u00fb'nun c.) g\u00fczel y\u00fczl\u00fcler, y\u00fcz\u00fc g\u00fczel olanlar. \nhubs \n(a.i.) 1. murdarl\u0131k, pislik. 2. k\u00f6t\u00fcl\u00fck, fenal\u0131k, (bkz. hab\u00e2set). \nh\u00fbb-ter, h\u00fbb-ter\u00een \n(f.b.s.) pek g\u00fczel, en g\u00fczel. \nhubub \n(a.i. hub\u00e2b, hub\u00e2be'nin c.) su \u00fczerindeki kabarc\u0131klar. \nhub\u00fbb \n(a.i. habb'\u0131n c.) taneler, tohumlar. \nhub\u00fbh\u00e2t \n(a.i. habb'\u0131n c. olan hub\u00fbb'un c.) taneler, tohumlar; bu\u011fday, \narpa, \u00e7avdar., gibi taneli bitkiler, tah\u0131l. \nhub\u00fbl \n(a.i. habl'in c.) ipler, urganlar, halatlar, (bkz: hib\u00e2l). \nhub\u00fbr \n(a.i. haber'in c.) haberler, havadisler. \nhub\u00fbr \n(a.i.) 1. sevin\u00e7, (bkz: s\u00fcr\u00fbr). 2. (hibr'in c.) \u00e2limler (bilginler) \nfak\u00eehler, zek\u00eeler, anlay\u0131\u015fl\u0131lar. 3. israilo\u011fullar\u0131 bilginleri. \nhub\u00fbt \n(a.i. habt'\u0131n c.) b\u00e2t\u0131l olma, i\u015fe yaramaz olma. \nhub\u00fcb \n(a.i.) kabarc\u0131klar, (bkz: hubub). \nhubz \n(a.i.) ekmek, (bkz: n\u00e2n). \nhubz-i h\u0131nta \nbu\u011fday ekme\u011fi. \nhubz-i r\u00fbm\u00ee \npeksimet. \nhubz-i \u015fa\u00eer \narpa ekme\u011fi. \nhubza \n(a.i.) 1. bir par\u00e7a ekmek, ekmek par\u00e7as\u0131. 2. k\u00fcl pidesi. ","h\u00fbc \n(f.i.) 1. ku\u015f tac\u0131, ibik. 2. horoz ibi\u011fi. \nh\u00fbc-\u0131 hur\u00fbs \nhoroz ibi\u011fi, (bkz: h\u00fbd-i hur\u00fbs). \nh\u00fbc-\u0131 h\u00fcdh\u00fcd \nibibik'in ibi\u011fi. 3. bot. horoz ibi\u011fi [\u00e7i\u00e7ek]. 4. ko\u00e7. \nhuceste \n(f.s.) 1. u\u011furlu, meymenetli; hay\u0131rl\u0131, sa\u00e2detli, kutlu. 2. kad\u0131n \nad\u0131. \nhuceste-f\u00e2l \n(f.b.s.) fal\u0131 u\u011furlu, y\u00fcm\u00fcnl\u00fc. \nhuceste-his\u00e2l \ntab\u00eeat\u0131 u\u011furlu. \nhuceste-ma'n\u00e2 \nm\u00e2n\u00e2s\u0131 u\u011furlu. \nhuceste-re'y \nd\u00fc\u015f\u00fcncesi u\u011furlu [isabetli]. \nhuceste-s\u0131fat \n(f.b.s.) iyi ahl\u00e2kl\u0131, iyi huylu, (bkz: huceste-his\u00e2l). \nh\u00fbd \n(f.i.) z\u0131rh ba\u015fl\u0131k, mi\u011ffer. \nh\u00fbd-i hur\u00fbs \nzool. horoz ibi\u011fi, (bkz: h\u00fbc , h\u00fbc-\u0131 hur\u00fbs). \n2 \nHud\u00e2 \n(f.h.i.) Tanr\u0131 (bkz: H\u00e2lik, Rabb). \nhud'a \n(a.i.) aldatma, oyun, h\u00eele, dalavere, d\u00fczen, dek. \nhud'a-i harbiyye \nask. sava\u015f hilesi. \nHud\u00e2-\u00e2g\u00e2h \n(f.b.s.) Allah bilir. \nhud\u00e2-d\u00e2d \n(f.b.i.) Allah vergisi. \nhud\u00e2-fur\u00fb\u015f \n(f.b.s.c. : hud\u00e2-fur\u00fb\u015f\u00e2n) m\u00fcr\u00e2\u00ee sofu. \nhud\u00e2-fur\u00fb\u015f\u00e2n \n(f.b.s. : hud\u00e2-fur\u00fb\u015f'un c.) m\u00fcr\u00e2\u00ee sofular. \nhud\u00e2-fur\u00fb\u015f\u00ee \n(f.b.i.) riyak\u00e2rca sofuluk. \nhud'a-ger \n(a.f.b.s.) h\u00eeleci, aldat\u0131c\u0131, d\u00fczenbaz, (bkz. h\u00eele-k\u00e2r, hud'a-k\u00e2r). \nHud\u00e2-h\u00e2f\u0131z \n(f.a.b.n.) Allah korusun. \nhud\u00e2-h\u00e2n \n(f.b.i.) \u015fahadet parma\u011f\u0131. \nhud'a k\u00e2r \n(a.f.b.s.) h\u00eelek\u00e2r, d\u00fczenbaz, oyuncu. \nhud'a-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) hilek\u00e2rl\u0131k, d\u00fczenbazl\u0131k, oyunculuk. \nHud\u00e2-negerde \n(f.zf.) Allah g\u00f6stermesin. \nHud\u00e2-pesend \n(f.b.s.) Allah'\u0131n be\u011fenece\u011fi \u015fey. \nHud\u00e2-pesend\u00e2ne \n(f.b.zf.) Allah'\u0131n be\u011fenece\u011fi \u015fekilde. \nHud\u00e2-perest \n(f.b.s.) Allah'a ib\u00e2det eden, tap\u0131nan. \nHud\u00e2-perest\u00e2ne \n(f.zf.) Allah'a ib\u00e2det edene yak\u0131\u015f\u0131r bir surette. \nHud\u00e2-perest\u00ee \n(f.b.i.) Allah'a ib\u00e2det etme, tap\u0131nma. \nHud\u00e2-r\u00e2 \n(f.zf.) Allah i\u00e7in, Allah a\u015fk\u0131na. \nhud\u00e2ret \n(a.i.) sebze, ye\u015fillik, (bkz: hudret). \nHud\u00e2-\u015fin\u00e2s \n(f.b.s.) Allah'\u0131 tan\u0131yan, birleyen. \nHud\u00e2-\u015fin\u00e2s\u00ee \n(f.b.i.) Allah'\u0131 tan\u0131ma. \nHud\u00e2vend \n(f.h.i.) 1. Allah, Tanr\u0131 2. s. efendi, sahip, m\u00e2lik. 3.i. h\u00e2kim, \nh\u00fck\u00fcmdar. \nhud\u00e2vend-\u00e2ne \n(f.b.zf.) h\u00fcd\u00e2vend olana yak\u0131\u015facak surette, (bkz: h\u00fck\u00fcmd\u00e2r- \n\u00e2ne). \nhud\u00e2vend\u00ee \n(f.i.) h\u00fcd\u00e2vendlik, h\u00fck\u00fcmdarl\u0131k, sahiplik. \nhud\u00e2vendig\u00e2r \n(f.i.) 1. \u00e2mir, h\u00fck\u00fcmdar. 2. h. i. Osmanl\u0131 p\u00e2di\u015f\u00e2hlar\u0131ndan I. \nMur\u00e2d'\u0131n unvan\u0131. ","hud\u00e2-ver \n(f.b.s. ve i.) 1. sahip, m\u00e2lik. 2. efendi, *bay; h\u00e2kim. \nHud\u00e2y \n(f.h.i.) Allah, (bkz: Hud\u00e2). \nHud\u00e2-y\u00e2 \n(f.n.) ey Tanr\u0131!, ey Allah! \nhud\u00e2yg\u00e2n \n(f.b.i.) ulu p\u00e2di\u015f\u00e2h, b\u00fcy\u00fck h\u00fck\u00fcmdar. \nHud\u00e2y\u00ee \n(f.i.) 1. Hud\u00e2l\u0131k, Allahl\u0131k. (bkz: ul\u00fbhiyyet). 2. s. Allah'a \nmensup. \nHud\u00e2y\u00ee-fur\u00fb\u015f \n(f.b.s.) Firaun gibi Tanr\u0131l\u0131k iddias\u0131nda bulunan, Tanr\u0131l\u0131k \ntaslayan. \nHud\u00e2y\u00ee-fur\u00fb\u015f-\u00e2ne \n(f.zf.) Hud\u00e2y\u00ee furu\u015fcas\u0131na, Firaun gibi Tannl\u0131k iddia \nedercesine. \nHud\u00e2y\u00ee-fur\u00fb\u015f\u00ee \n(f.b.i.) Hud\u00e2y\u00ee furu\u015fluk. \nhud\u00e2y\u00ee-n\u00e2bit \n(f.a.b.s.) ekilmeksizin kendili\u011finden biten. \nHudd\u00e2m \n(a.i. h\u00e2dem'in c.) hizmet\u00e7iler, (bkz: hadem, hademe). \n-h\u00fbde \n(f.s.) 1. hak, sahih, do\u011fru. 2. i. fayda. \nB\u00ee-h\u00fbde \nfaydas\u0131z, bo\u015f. \nhuden\u00e2 \n(a.i. had\u00een'in c.) vefal\u0131, s\u00e2d\u0131k dostlar. \nhudeyb\u00e2t \n(a.i. hudeybe'nin c.) anat.yumrucuklar, t\u00fcmsecikler. \nhudeyb\u00e2t-\u0131 tev'emiyye-i erbaa \nhudeybe \n(a.i.c. hudeyb\u00e2t) anat. \"t\u00fcmsecik, yumrucuk. \nhudret \n(a.i.) 1. ye\u015fillik, (bkz: hudaret). 2. ye\u015fil renklilik. \nhudret-i evr\u00e2k \nklorofil. \nhud\u00fb' \n(a.i.) . (bkz: huz\u00fb'). \nhud\u00fbd \n(a.i. hadd'in c.) s\u0131n\u0131rlar, u\u00e7lar, bucaklar. \nhud\u00fbd-i mem\u00e2lik \nmemleket hudutlar\u0131. \nhud\u00fbd-i \u015fer'iyye \n\u015fer'\u00ee hadler, muayyen su\u00e7lara kar\u015f\u0131l\u0131k tatbik edilen \u015fer'\u00ee \ncezalar. \nhud\u00fbd \n(a.i. hadd'in c.) 1. yanaklar. 2. yeri kazmalar, yeri yarmalar, \nhud\u00fbd-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) memleket s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 t\u00e2yin ve tahd\u00eed eden vesika. \nhud\u00fbs \n(a.i.) sonradan peyda olma. \nhud\u00fb' ve hu\u015fu' \n(a.b.i.) ulunma ve y\u00fck\u00fcnme. \nhuff \n(a.i.). 1. abdest al\u0131rken \u00fczerine meshedilebilen, \u00e7izme, mest, \n\u00e7edik gibi ayakkab\u0131. 2. deve taban\u0131. 3. deve. \nhuff \u00fc h\u00e2fir \ndeve ve at. \nhuff\u00e2\u015f \n(a.i.c. haf\u00e2f\u00ee\u015f) yarasa, gece ku\u015fu. (bkz: \u015feb-pere). \nhuff\u00e2\u015fe \n(a.i.) zool. yarasa. \nhuff\u00e2\u015fiyye \n(a.i.) zool. yarasalar. \nhuff\u00e2z \n(a.i. h\u00e2f\u0131z'\u0131n c.) ezberleyiciler, ezber bilenler, Kur'\u00e2n'\u0131 \nezberleyenler, (bkz: hafaza, h\u00e2f\u0131z). \nhuff\u00ee \n[eskiden] aya\u011fa giyilen \u00e7izmelere konacak surette yap\u0131lm\u0131\u015f \nolan kitaplar. \nhufre \n(a.i.) kaz\u0131lm\u0131\u015f \u00e7ukur, oyuk, delik. \nhufre-i inhid\u00e2miyye \nco\u011fr. \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fc hende\u011fi. \nhufreteyn \n(a.i.c.) iki \u00e7ukur. ","hufreteyn-i enf \nanat. burun delikleri. \nhufte \n(f.s.c. hufte-g\u00e2n) yatm\u0131\u015f, uyumu\u015f. \nhufte-g\u00e2n \n(f.b.s.) hufte'nin c.) yat\u0131p uyumu\u015f olanlar. \nhufte-g\u00ee \n(f.i.) yat\u0131p uyuma. \nhufte-isfah\u00e2n \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin eski m\u00fcrekkep makamlar\u0131ndan \nolup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nhufye \n(a.i.) gizlenme, saklanma. \nhufyeten \n(a.zf.). (bkz. hafiyyeten). \nh\u00fbk \n(f.i.) domuz, (bkz: h\u0131nz\u00eer). \nh\u00fbk-i zahm-hurde \nyaral\u0131 domuz. \nh\u00fbk-b\u00e2n \n(f.b.i.) domuz \u00e7oban\u0131. \nhu-kerde \n(f.b.s.) terlemi\u015f. \nh\u00fb-ke\u015f\u00e2n \n(f.i. h\u00fb-ke\u015f'in c.) Hac\u0131bekta\u015f \u015feyhinin Yeni\u00e7eri Oca\u011f\u0131 \nnezdindeki vekiline mahsus doksan dokuzuncu ortaya 1591 \ny\u0131l\u0131nda t\u00e2yin olunan Bekta\u015fi m\u00fcritleri. \nhukne \n(a.i.) tenk\u0131ye \u00e2leti, \u015f\u0131r\u0131nga. \nhuk\u00fbd \n(a.i. h\u0131kd'\u0131n c.). (bkz. h\u0131kd). \nhukuk \n(a.i. hakk'\u0131n c.) 1. haklar. 2. hakikatler. 3. kanunlar\u0131n verdi\u011fi \nhaklar. 4. h\u00e2kim ve avukat yeti\u015ftiren mektep, \nilm-i hukuk \nhukuk bilgisi. \nhukuk-i \u00e2mme \nhuk. kamusal haklar. \nhukuk-i arz \nBeyt\u00fclmal'in arazide tasarruf eden kimseden istedi\u011fi ve ald\u0131\u011f\u0131 \npara. \nhukuk-i ayniyye \neko. e\u015fya \u00fczerindeki mutlak tasarruf sel\u00e2hiyeti (yetkisi). \nhukuk-i cez\u00e2iyye \nceza hukuku. \nhukuk-i d\u00fcvel \ndevletler um\u00fbm\u00ee hukuku. \nhukuk-i em\u00eeriyye \nhuk. [eskiden] -\u0131st\u0131lah olarak dar bir m\u00e2n\u00e2da- memleket \naraz\u00eesinden al\u0131nan \u00f6\u015f\u00fcr. \nhukuk-i es\u00e2siyye \nhuk. anayasa hukuku. \nhukuk-i es\u00e2siyye enc\u00fcmeni \nhukuk-i ib\u00e2d \ninsan hukuku. \nhukuk-i id\u00e2re \nidare hukuku. \nhukuk-i kad\u00eeme \neskiden beri olan tan\u0131\u015f\u0131kl\u0131k. \nhukuk-i medeniyye \nmeden\u00ee hukuk, fr. droits civils. \nhukuk-i mevz\u00fba \nkonulmu\u015f kanunlann meydana getirdi\u011fi hukuk. \nhukuk-i milel \nmilletleraras\u0131 hukuk, fr. droit international. \nhukuk-i milliyye \nmill\u00ee haklar. \nhukuk-i m\u00fccerrede \nhuk. [eskiden] m\u00fclkten m\u00fccerret olan haklar, [m\u00fcrur ve \u015f\u00fcf a \nhaklan gibi]. \nhukuk-i m\u00fcfrede \nhuk. [eskiden], (bkz: hukuk-\u0131 m\u00fccerrede). \nhukuk-\u0131 m\u00fcktesebe \nhuk. edinilmi\u015f, kazan\u0131lm\u0131\u015f haklar, tabu haklar. \nhukuk-i siy\u00e2siyye \nmemleket idaresini ve halk\u0131n hakk\u0131n\u0131 tan\u0131yan h\u00fck\u00fcmlerin \nhepsi, fr. droit politique. ","hukuk-i \u015fahsiyye \n\u015fahs\u0131n, ki\u015finin hukuku. \nhukuk-i tab\u00eeiyye \ninsanlar\u0131n yarad\u0131l\u0131\u015ftan sahip olduklar\u0131 hukuk, fr. droits \nnaturels. \nhukuk-i te\u00e2m\u00fcliyye \nmemleketin ahl\u00e2k\u0131n\u0131, \u00e2detlerini belirten \u00f6rf. \nhukuk-i tic\u00e2ret \nticaret hukuku. \nhukuk-\u0131 zevciyyet \nhuk. [eskiden] kan ile kocan\u0131n yekdi\u011ferine kar\u015f\u0131 h\u00e2iz \nolduklar\u0131 haklar. \nhukukan \n(\"ku\" uzun okunur, a.zf.) hukuk bak\u0131m\u0131ndan, hukuk \ny\u00f6n\u00fcnden, hukuk\u00e7a. \nhukuk\u00ee, hukuk\u0131yye \n(a.s.) hukukla ilgili, hukuk i\u015fleriyle u\u011fra\u015fan. \nMahkeme-i hukukiyye \nhukuk mahkemesi. \nhukuk\u0131yy\u00e2t \n(a.i.c.) hukuk bilgisi. \nhukuk-perver \n(a.f.b.s.) s\u00e2d\u0131k vefal\u0131 dost. \nhukuk-perver-\u00e2ne \n(a.f.zf.) hukuk pervercesine, vefal\u0131 ve s\u00e2d\u0131k dostcas\u0131na. \nhukuk-\u015fin\u00e2s \n(a.f.s.) 1. hukuk ilmini bilen. 2. vefak\u00e2r, vefal\u0131. \nhukuk-\u015fin\u00e2s-\u00e2ne \n(a.f.zf.) l. hukuk-\u015finasca, hukuk ilmini bilene yaka\u015f\u0131r surette. \n2. vef\u00e2l\u0131casma. \nhul\u00e2let \n(a.i.) samim\u00ee dostluk, (bkz: hal\u00e2let, h\u0131l\u00e2let). \nhul\u00e2sa \n(a.i.) 1. bir \u015feyin, bir s\u00f6z\u00fcn \u00f6z\u00fc (*\u00f6zet). (bkz. z\u00fcbde). \nhul\u00e2sa-i hes\u00e2biyye \nhesap bilan\u00e7osu. \nhul\u00e2sa-i kel\u00e2m \ns\u00f6z\u00fcn k\u0131sas\u0131. \nhul\u00e2sat-\u00fcl-hul\u00e2sa \nhul\u00e2san\u0131n hul\u00e2sas\u0131. 2. hesap bilan\u00e7osu. \nhul\u00e2saten \n(a.zf.) hul\u00e2sa olarak, k\u0131saca, (bkz: z\u00fcbdeten). \nhulb \n(a.i.) 1. kal\u0131n k\u0131l, kuyruk k\u0131l\u0131, yele k\u0131l\u0131; domuz k\u0131l\u0131. 2. k\u0131l \nf\u0131r\u00e7a, k\u0131l kalem. \nhuld \n(a.i.) 1. s\u00fcr\u00fcp giden, sonu olmayan varl\u0131k. 2. bitmeyi\u015f, \ndevaml\u0131l\u0131k. 3. sekiz cennetten biri. (bkz. cennet, behi\u015ft). \nhuld-i ber\u00een \nkutsal cennet. \nhuld-z\u00e2r \n(a.f.b.i.) cennet. \nhulef\u00e2' \n(a.i. hal\u00eefe'nin c.) 1. hal\u00eefeler. \nhulef\u00e2-i r\u00e2\u015fid\u00een \n(ilk d\u00f6rt halife) Hz. Eb\u00fbbekir, \u00d6mer, Osman, Ali. 2. resm\u00ee \nd\u00e2irelerde kalem \u00e2mirine ba\u011fl\u0131 bulunan me'murlar. \nhulef\u00e2-yi akl\u00e2m \nkalem me'murlar\u0131. \nhulel \n(a.i. hulle'nin c.) elbiseler. \nhulem\u00e2 \n(a.s. hal\u00eem'in c.) halimler. \nhules\u00e2n \n(a.i. h\u0131ls'\u0131n c.) dostlar. \nhuleyme \n(a.i.c. huleym\u00e2t) 1. memecik. 2. deride ve en \u00e7ok dil \u00fczerinde \nbulunan k\u00fcb\u00fck kabarc\u0131k, [yapma kelimelerdendir]. \nhuleym\u00ee \n(a.s.) biy. mememsi. \nhulf \n(a.i.) verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmama, \u00fczerinde durmama. \nhulf-\u0131 va'd \nvaadini yerine getirmeme, verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmama. \nhulf-i yem\u00een \nyemini bozma. \nhulfe, hulfet \n(a.i.) bunama. ","huliyy \n(a.i.c. huliyy\u00e2t) alt\u0131n, yakut, z\u00fcmr\u00fct, g\u00fcm\u00fc\u015f gibi z\u00eenet e\u015fyas\u0131. \nhuliyy\u00e2t \n(a. huliyy'in c.) alt\u0131n, yakut, z\u00fcmr\u00fct, g\u00fcm\u00fc\u015f gibi z\u00eenet \ne\u015fyalar\u0131. \nhulk \n(a.i.c. ahl\u00e2k) huy, tabiat. \nhulk-i hasen \ng\u00fczel huy, g\u00fczel huylu. \nhulkan \n(a.zf.) huy ve tabiat\u00e7a. \nhulki \n(a.s.) 1. hulkla ilgili, tab\u00ee\u00ee. 2. erkek ad\u0131. [m\u00fcen. hulk\u0131yye]. \nhulk\u0131yyet \n(a.i.) t\u00f6recilik, fr. moralisme. [yapma kelimelerdendir]. \nhulkum \n(a.i.s. hal\u00e2k\u00eem) anat. Bo\u011faz [insan ve hayvanlarda]. \nhull\u00e2n \n(a.s. hal\u00eel'in c.) s\u00e2d\u0131k dostlar. (bkz: ahill\u00e2). \nhulle \n(a.i.c. hulel) 1. cennet elbisesi. 2. belden a\u015fa\u011f\u0131 ve belden \nyukar\u0131 olmak \u00fczere iki k\u0131s\u0131mdan ibaret elbise. \nhulle-i \u00c2dem'in \n(Hz. \u00c2dem'in elbisesi) incir yapra\u011f\u0131. 3. \u00fc\u00e7 defa kocas\u0131ndan \nbo\u015fanm\u0131\u015f bir kad\u0131n\u0131n, tekrar eski kocas\u0131na varabilmesi i\u00e7in \nyabanc\u0131 bir erke\u011fe bir g\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcne nik\u00e2h edilmesi, \nhulle-b\u00e2f \n(a.f.b.i.) terzi, (bkz: derz\u00ee). \nhulled-Allah \n(a.c\u00fc.) Allah d\u00e2im ve baki etsin. \nhulle-p\u00fb\u015f \n(a.f.b.i.) cennet elbisesi, cennet \u00f6rt\u00fcs\u00fc. \nhullet \n(a.i.) i\u00e7ten sevgi, hakik\u00ee dostluk, arkada\u015fl\u0131k. \nhuliyy\u00e2t \n(a.i. huliyy'in c.) alt\u0131n, g\u00fcm\u00fc\u015f, p\u0131rlanta gibi z\u00eenet e\u015fyalar\u0131. \nhulm, hul\u00fcm \n(a.i.c. ahl\u00e2m), (bkz: ahl\u00e2m). \nhul\u00fbd \n(a.i.) bak\u00eelik, da\u00eem\u00ee surette kalma, \u00f6lmezlik \nYevm-i hul\u00fbd \nk\u0131yamet g\u00fcn\u00fc. \nhuluk \n(a.i.) huy, tab\u00eeat. (bkz: hulk). \nhuluk-i az\u00eem \nHz. Muhammed'in m\u00fcbarek huylar\u0131. \nhul\u00fbl \n(a.i.) 1. gelip \u00e7atma. 2. girme. \nhul\u00fbl-i ramaz\u00e2n \nramazan\u0131n gelip \u00e7atmas\u0131. \nhul\u00fbl-i \u015fit\u00e2 \nk\u0131\u015f\u0131n gelip \u00e7atmas\u0131. 3. yana\u015fma. 4. ge\u00e7me. \nhul\u00fbl-i h\u00e2ric\u00ee \nfiz. d\u0131\u015fa ge\u00e7i\u015fme, fr. exosmose. \nhul\u00fbl \n(a.i. hall'in c.) 1. sirkeler. 2. sirkede bulunan kurt\u00e7uklar. \nhul\u00fbl\u00ee \n(a.s.) 1. hul\u00fbl'e ait olan. 2. i. Tanr\u0131l\u0131\u011f\u0131n tecess\u00fcm\u00fc inan\u0131\u015f\u0131nda \nbulunan kimse, [m\u00fcen. \"hul\u00eeliyye\" dir]. \nhul\u00fbliyye \n(a.i.) Allah'\u0131n baz\u0131 cisimlere yerle\u015fmesi inanc\u0131nda bulunma. \nhul\u00fbs \n(a.i.) h\u00e2lislik, s\u00e2f\u00eelik, g\u00f6n\u00fcl temizli\u011fi. \nhul\u00fbs-i b\u00e2l \ng\u00f6n\u00fclden samimiyet. \nhul\u00fbs-i kalb \nkalb temizli\u011fi, sam\u00eemiyet. \nhul\u00fbs-i niyyet \nniyet temizli\u011fi. \nhul\u00fbs\u00ee \n(a.s.) 1. h\u00e2lis olan, saf, i\u00e7i temiz. 2. sam\u00eem\u00ee, candan. 3. i. \nerkek ad\u0131. \nhul\u00fbsiyyet \n(a.i.) sam\u00eem\u00ee, candan dostluk. \nhul\u00fbs-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) dalkavuk. \nhul\u00fbs-k\u00e2r-\u00e2ne \n(a.f.zf.) hul\u00fbs-k\u00e2r olana yak\u0131\u015facak surette, dalkavuklukla. ","hul\u00fbs-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) dalkavukluk. \nhul\u00fbs-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) yaln\u0131z, ilgiyi ve ba\u011fl\u0131l\u0131 g\u00f6stermek \u00fczere sunulan \nmektup. \nhulv \n(a.s.c. hulviyy\u00e2t) 1. tatl\u0131. 2. b\u00fczel, bazal. \nhul\u00fcvv \n(a.i.) h\u00e2l\u00eelik, bo\u015fluk, bo\u015f olma. 2. huk. [eskiden] vaziyet ve \nk\u0131demden m\u00fctevellit olup kendisinden itiraz caiz olmayan \nm\u00fccerret bir hak. \nhulviyy\u00e2t \n(a.i. hulv'\u00fcn c.) tatl\u0131lar, \u015fekerlemeler, tatl\u0131 ile ilgili yiyecekler. \nhuly\u00e2 \n(yun. i.) kuruntu. \nhuly\u00e2-yi haz\u00een \nhazin h\u00fclya. \nhuly\u00e2-\u00e2m\u00eez \n(yun.f.b.s.) r\u00fc'y\u00e2 uyand\u0131ran, hay\u00e2le s\u00fcr\u00fckleyen. \nhuly\u00e2-d\u00e2r \n(yun.f.b.s.) hay\u00e2l, h\u00fclya sahibi. \nhum \n(f.i.) 1. k\u00fcp. 2. \u015farap k\u00fcp\u00fc. \nh\u00fbm-i Efl\u00e2tun \nDiyojen'in i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 k\u00fcp. \nhum-i mey \n\u015farap k\u00fcp\u00fc. \nhum\u00e2r \n(a.i.) i\u00e7kiden sonra gelen ba\u015fa\u011fns\u0131, sersemlik, (bkz: hum\u00e2re). \nhum\u00e2r-\u00e2l\u00fbd \n(a.f.b.s.) 1. \u015fa\u015fk\u0131n, kendinden ge\u00e7mi\u015f. 2. s\u00fczg\u00fcn, bayg\u0131n \n[g\u00f6z], \nhum\u00e2s\u00ee \n(a.s.) ed. 1. be\u015f harfli; be\u015fli; her par\u00e7as\u0131 be\u015f m\u0131sra'dan ibaret \nolan naz\u0131m \u015fekli. 2. gr. Arap\u00e7ada mastar\u0131 5 harfli olan fiil. \nhum\u00e2t \n(a.s. h\u00e2m\u00ee'nin c.) himaye edenler, koruyanlar, g\u00f6zetenler. \nhumbara \n(f.i.) kumbara. \nhum-b\u00e2z \n(f.b.s.) iran'da k\u00fcp i\u00e7ine girilerek oynat\u0131lan kukla. \nhum-\u00e7e \n(f.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck k\u00fcp. \nhumeka \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. ham\u00eek'\u0131n c.) ahmak, sersem, \n[dilimizde m\u00fcfredi hi\u00e7 kullan\u0131lmaz]. \nhumev\u00ee, humeviyye \n(a.s.) hek. s\u0131tmaya mensup, s\u0131tma ile ilgili \nAl\u00e2im-i humeviyye \ns\u0131tma i\u015faretleri. \nhumeyr\u00e2 \n(a.i.) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck k\u0131rm\u0131z\u0131 \u015fey. 2. Hz. Muhammed'in devecisinin \nad\u0131. 3. kad\u0131n ad\u0131. \nhumeyy\u00e2 \n(a.i.) \u015fiddet. \nHumeyye-l-ke's \n\u015farab\u0131n en \u015fiddetli zaman\u0131. \nhum-h\u00e2ne \n(f.b.i.) 1. \u015farap k\u00fcplerinin konuldu\u011fu yer. 2. meyhane. 3. tas. \n\u00e2\u015f\u0131\u011f\u0131n kalbi. \nhumist\u00e2n \n(f.b.i.).(bkz. hum-h\u00e2ne). \nhumk \n(a.i.) ahmakl\u0131k, b\u00f6nl\u00fck, budalal\u0131k. (bkz. bel\u00e2het, ham\u00e2kat). \nhumm\u00e2 \n(a.i.) 1. ate\u015fli hastal\u0131k. 2. n\u00f6bet. 3. s\u0131tma. \nhumm\u00e2-yi balgamiyye \nhek.balgaml\u0131 humma. \nhumm\u00e2-yi cemreviyye \nhek. dalak hummas\u0131, \nhumm\u00e2-yi cerhiyye \nhek. travmadan meydana gelen humma. \nhumm\u00e2-yi d\u00e2ire \nhek. d\u00f6n\u00fc\u015fl\u00fc humma. \nhumm\u00e2-yi dikk\u0131yye \nhek. eriten, eritici humma. \nhumm\u00e2-yi merzag\u0131yye \nhek. batakl\u0131k hummas\u0131. ","humm\u00e2-yi m\u00fcsellese \nhek. 48 saatte bir gelip 6 saat n\u00f6bet yapan s\u0131tma, tersiyana \ns\u0131tma. \nhumm\u00e2-yi nif\u00e2siyye \nhek. lo\u011fusa hummas\u0131. \nhumm\u00e2-yi r\u00e2c\u0131a \nhek. d\u00f6n\u00fc\u015fl\u00fc humma, fr. fievre recurrente. \nhumm\u00e2-yi rub \nhek. 72 saatte bir n\u00f6bet yapan kuvartana s\u0131tma. \nhumm\u00e2-yi safr\u00e2 \nhek. sar\u0131 humma. \nhumm\u00e2-yi safraviyye \nhek. \u00f6d hummas\u0131. \nhumm\u00e2-yi sevd\u00e2viyye \nhek. karasevda. \nhumm\u00e2-yi veb\u00e2iyye \nhek. veba. \nhumm\u00e2v\u00ee \n(a.s.) 1. hummaya, ate\u015fli hastal\u0131\u011fa, n\u00f6bete, s\u0131tmaya ait, \nbunlarla ilgili. 2. 1. fazla hararet, ate\u015f. \nhumm\u00e2z \n(a.i.) bot. kuzukula\u011f\u0131. \nhumm\u00e2z\u0131yye \n(a.i.) bot. ek\u015fiyoncagiller.fr. oxalidees. \nhummey\u00e2t \n(a.i. humm\u00e2'n\u0131n c.) (bkz: h\u00fcmmey\u00e2t). \nhummus \n(a.i.) bot. nohut. \nhumr\u00e2n \n(a.i. ahmer'in c.) k\u0131rm\u0131z\u0131lar, \nhumre \n(a.i.) 1. hek. y\u0131lanc\u0131k, alazlama. 2. k\u0131z\u0131ll\u0131k, k\u0131rm\u0131z\u0131l\u0131k. \nhumret \n(a.i.) k\u0131rm\u0131z\u0131l\u0131k, k\u0131z\u0131ll\u0131k, (bkz: s\u00fcrh\u00ee). \nhumret-i hic\u00e2b \nutanmadan do\u011fan k\u0131z\u0131ll\u0131k. \nhumret-i \u015fafak \n\u015fafak k\u0131rm\u0131z\u0131l\u0131\u011f\u0131, k\u0131z\u0131ll\u0131\u011f\u0131. \nhums \n(a.s.c. ahm\u00e2s) be\u015fte bir, be\u015f b\u00f6l\u00fckte bir b\u00f6l\u00fck. \nhum\u00fbd \n(a.i.) 1. ate\u015fin koru s\u00f6nmeyerek alevi bas\u0131lma. 2. d\u00fc\u015fme, \nzay\u0131flama, \nhum\u00fbl \n(a.i.) birinin ad\u0131 san\u0131 batma, \u00fcn\u00fc kaybolma. \nhum\u00fbl \n(a.i. haml'in c.) y\u00fckler. \nhum\u00fbza \n(a.i.) ek\u015filik. \nM\u00fcvellid-\u00fcl-hum\u00fbza \noksijen. \nhumuz\u00e2t \n(a.i. humz'un c.) oksitler. \nhum\u00fbzet \n(a.i.) ek\u015filik, kekrelik, \nhumz \n(o.i.) oksit, (bkz: hamz). \nhumz-\u0131 s\u00e2n\u00ee-i n\u00fch\u00e2s \nkim. bak\u0131r oksit. \nhumz-\u0131 z\u00eebak \nkim. c\u0131va oksit. \nh\u00fbn \n(f.i.) 1. kan. (bkz: dem). 2. \u00f6ld\u00fcrme, \u00f6c. \nh\u00fbn-i bed \nmec. \u015farap. \nh\u00fbn-i c\u00e2m \n\u015farap. \nh\u00fbn-i ceh\u00e2n \n\u015fafa\u011f\u0131n k\u0131z\u0131ll\u0131\u011f\u0131. \nh\u00fbn-i cem \nmec. \u015farap. \nh\u00fbn-i dil \nmec. keder, kayg\u0131, tasa. \nh\u00fbn-i h\u00e2m \n\u00fcz\u00fcm \u015farab\u0131. \nh\u00fbn-i hayv\u00e2n \ns\u00fct, yo\u011fun, ya\u011f; bal. \nh\u00fbn-i hel\u00e2l \nkanunca d\u00f6k\u00fclmesinde bir sak\u0131nca olmayan kan. \nh\u00fbn-i keb\u00fbter \n(g\u00fcvercin kan\u0131) \u015farap. ","h\u00fbn-i m\u00fcrde \nhafif bir \u00e7izik ya da s\u0131yr\u0131ktan s\u0131zan kan. \nh\u00fbn-i p\u00e2k \ntemiz kan. \nh\u00fbn-i rez \n(\u00fcz\u00fcm kan\u0131) \u015farap. \nh\u00fbn-i siyavu\u015f, h\u00fbn-i siyavu\u015f\u00e2n (tan yerinin k\u0131rm\u0131z\u0131l\u0131\u011f\u0131) \u015farap. \nh\u00fbn-i \u015fi\u015fe, h\u00fbn-i t\u00e2k \n\u015farap. \nh\u00fbn-ab, h\u00fbn-\u00e2be \n(f.b.i.) 1. kanl\u0131 su. 2. g\u00f6zya\u015f\u0131. \nh\u00fbn-\u00e2l\u00fbd, h\u00fbn-\u00e2l\u00fbde \n(f.b.s.) kana bulanm\u0131\u015f, (bkz: h\u00fbn-in). \nh\u00fbn-\u00e2\u015f\u00e2m \n(f.b.s.) kan i\u00e7en, kan i\u00e7ici, (bkz. h\u00fbn-h\u00e2r, h\u00fbn-r\u00eez). \nh\u00fbn-b\u00e2r \n(f.b.s.) kan ya\u011fd\u0131r\u0131c\u0131. \nD\u00eede-i h\u00fbn-b\u00e2r \nkan sa\u00e7an g\u00f6z, kan a\u011flayan. \nh\u00fbn-beh\u00e2 \n(f.b.i.) kan pahas\u0131, diyet. \nh\u00fbn-\u00e7eg\u00e2n \n(f.b.s.) kendisinden kan akan. \nEcf\u00e2n-\u0131 h\u00fbn-\u00e7eg\u00e2n \nkan akan g\u00f6zevleri [g\u00f6zler]. \nhunef\u00e2' \n(a.i. han\u00eef\u2018in c.) isl\u00e2m d\u00eenine s\u0131ms\u0131k\u0131 ba\u011fl\u0131 olanlar. \nh\u00fbn-ef\u015f\u00e2n \n(f.b.s.) kan sa\u00e7\u0131c\u0131, kan sa\u00e7an, serpen, (bkz: h\u00fbn-fe\u015f\u00e2n). \nhunfes\u00e2' \n(a.i.c. han\u00e2fis) bokb\u00f6ce\u011fi, may\u0131s b\u00f6ce\u011fi; mec. pi\u00e7. (bkz: \nveled-i zin\u00e2). \nhun-fe\u015f\u00e2n \n(f.b.s.) kan sa\u00e7an, kan sa\u00e7\u0131c\u0131, serpen, (bkz: h\u00fbn-ef\u015f\u00e2n). \nh\u00fbn-germ \n(f.b.s.) kan\u0131 s\u0131cak, \u0131s\u0131nm\u0131\u015f, al\u0131\u015fm\u0131\u015f. \nh\u00fbn-h\u00e2h \n(f.b.s.) kan isteyen, \u00f6\u00e7 al\u0131c\u0131. \nh\u00fbn-h\u00e2r \n(f.b.s.) kan i\u00e7en, kan d\u00f6k\u00fcc\u00fc, z\u00e2lim, (bkz: h\u00fbn-\u00e2\u015f\u00e2m, h\u00fbn-r\u00eez, \nz\u00e2lim). \nh\u00fbn-h\u00e2r\u00e2ne \n(f.zf.) zulmederek, z\u00e2limce. \nh\u00fbn\u00ee \n(f.s.) 1. kanl\u0131, kan d\u00f6kmeye meyilli. 2. s. kanl\u0131, gaddar, z\u00e2lim, \nkaatil. \nh\u00fbn\u00eede \n(f.s.) be\u011fenilmi\u015f, makbul. \nh\u00fbn-\u00een \n(f.b.s.) kanl\u0131, kana bula\u015fm\u0131\u015f. (bkz. h\u00fbn-\u00e2l\u00fbd, h\u00fbn-\u00e2l\u00fbde, \nkaatil). \nh\u00fbn\u00een-ciger, h\u00fbn\u00een-dil \ni\u00e7i kan a\u011flayan, \u00e7ok \u00fczg\u00fcn. \nhunn\u00e2k \n(a.i.) hek. bo\u011fmaca, bademcik, bo\u011faz iltihab\u0131. \nhunn\u00e2k-\u0131 sadr\u00ee \nhek. g\u00f6\u011f\u00fcs iltihab\u0131, anjin do puatrin, fr. angine de poitrine. \nhunn\u00e2k\u00ee \n(a.s.) hek. bo\u011fmaca, bademcik, bo\u011faz iltihab\u0131 ile ilgili. \nhunnas \n(a.i. h\u00e2nis'in c.), astr. Be\u015f seyyare (gezegen) Zuhal (Sat\u00fcrn), \nM\u00fc\u015fteri (J\u00fcpiter), Merih (Mars), Z\u00fchre (Ven\u00fcs), Ut\u00e2rid \n(Merk\u00fcr). \nh\u00fbn-p\u00e2\u015f \n(f.b.s.) kan sa\u00e7an, kan d\u00f6ken. \nh\u00fbn-r\u00eez \n(f.b.s.) kan d\u00f6ken, kan d\u00f6k\u00fcc\u00fc. (bkz: h\u00fbn-h\u00e2r). \nh\u00fbn-r\u00eez\u00e2ne \n(f.b.zf.) kan d\u00f6k\u00fcc\u00fcl\u00fckle, zalimce, insafs\u0131zca. \nh\u00fbn-r\u00eez\u00ee \n(f.b.i.) kan d\u00f6k\u00fcc\u00fcl\u00fck, zalimlik. \nhun\u00fck \n(f.n.) ne g\u00fczel!, ne mutlu!, ya\u015fa! \nhuny\u00e2 \n(f.i.) \u015fark\u0131, t\u00fcrk\u00fc s\u00f6yleme, (bkz: h\u00een\u00e2). \nhuny\u00e2-ger \n(f.i.c. huny\u00e2-ger\u00e2n) \u015fark\u0131c\u0131. (bkz: h\u00e2nende, hin\u00e2-ger). ","huny\u00e2-ger\u00e2n \n(f.i. huny\u00e2ger'in c.) \u015fark\u0131c\u0131lar. \nh\u00fbr \n(f.i.) G\u00fcne\u015f, (bkz: \u00c2f-t\u00e2b, Hur\u015f\u00eed, Mihr, \u015eems). \nhur \n(f.i.) G\u00fcne\u015f, (bkz: \u00c2ft\u00e2b, Hur\u015f\u00eed, \u015eems). \nh\u00fbr \n(f.i.) G\u00fcne\u015f, (bkz: \u00c2ft\u00e2b, Hur\u015f\u00eed, Mihr, \u015eems). 2. yiyecek, \nyiyinti, (bkz: h\u00fbrd, h\u00fbrden\u00ee). \nh\u00fbr \n(a.i. ahver ve havr\u00e2'n\u0131n c.) 1. \u00e2h\u00fb g\u00f6zl\u00fcler, g\u00f6zlerinin ak\u0131 \nkaras\u0131ndan \u00e7ok olanlar. 2. (c. h\u00fbriy\u00e2n) cennet k\u0131zlar\u0131, huriler. \nh\u00fbr-i \u00een \n(bkz: h\u00fbr\u00ee). \nhur\u00e2c \n(a.i.) hek. \u00e7\u0131ban. \nhur\u00e2ce \n(a.i.) hek. 1. irinlenme. 2. \u00e7\u0131ban. \nhur\u00e2f\u00e2t \n(a.i. hur\u00e2fe'nin c.) asl\u0131, es\u00e2s\u0131 olmayan sa\u00e7ma-sapan s\u00f6zler ve \nrivayetler. \nhur\u00e2fe \n(a.i.c. hur\u00e2f\u00e2t) inan\u0131lmaz, uydurma, yalan hik\u00e2ye ve rivayet. \n[Arap kabilelerinden Uzle [veya \u00d6zre] kabilesine mensup bir \n\u015fahs\u0131n ismi olup, anlatt\u0131\u011f\u0131 inan\u0131lmayacak \u015feylere de \"had\u00ees-i \nhur\u00e2fe\" denir], (bkz: ust\u00fbre). \nh\u00fbr\u00e2n \n(f.i. h\u00fbr'un c.) iri g\u00f6zl\u00fc cennet k\u0131zlar\u0131. \nhur\u00e2\u015fe \n(a.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck par\u00e7a, ufak par\u00e7a. \nhurc \n(a.i.) me\u015finden yap\u0131lm\u0131\u015f b\u00fcy\u00fck heybe. \nhurd \n(f.s.) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck, ufak. (bkz: sag\u00eer). 2. k\u0131r\u0131k. 3. ehemmiyetsiz. \nh\u00fbrd, h\u00fbrden\u00ee \n(f.i.) yiyecek, yiyinti. \nh\u00fbrd \u00fc h\u00e2b \nyiyecek ve uyku. \nh\u00fbrde \n(f.s.) yemi\u015f, yenilmi\u015f. \nTa\u00e2m-h\u00fbrde \nyemek yemi\u015f. \nS\u00e2l-h\u00fbrde \n(y\u0131l yemi\u015f) kocam\u0131\u015f, ya\u015flanm\u0131\u015f, ihtiyar. \nhurde \n(f.i.) 1. ufak de\u011fersiz \u015fey, k\u0131r\u0131nt\u0131. 2. n\u00fckte; dakika. 3. g. s. \nyaz\u0131ya n\u00fcans veren bir tarz. \nhurde-i tar\u00eekat \ntas. tar\u00eekatin edep ve erk\u00e2n\u0131na d\u00e2ir ufak tefek bilgiler. \n[Mevlevi t\u00e2birlerindendir]. \nhurde tezy\u00een\u00e2t \ng.s. tezhipte k\u00fc\u00e7\u00fck s\u00fcsleme motiflerine verilen um\u00fbm\u00ee ad. \nhurde-b\u00e2n \n(f.b.s.) 1. bir \u015feyin inceliklerini bilen. 2. \u00e7ok dikkat eden. \nhurde-b\u00een \n(f.b.s.c. hurde-b\u00een\u00e2n) 1. ince, ufak \u015feyleri g\u00f6ren. 2. i. fiz. \nb\u00fcy\u00fcte\u00e7, ufak \u015feyleri b\u00fcy\u00fclterek g\u00f6steren \u00e2let, mikroskop. \nhurde-b\u00een\u00e2n \n(f.b.s. hurde-b\u00een'in c.) 1. ince, ufak \u015feyleri g\u00f6renler. 2. i. fiz. \nb\u00fcy\u00fcte\u00e7ler, ufak \u015feyleri b\u00fcy\u00fck g\u00f6steren \u00e2letler, mikroskoplar. \nhurde-b\u00een-\u00e2ne \n(f.zf.) hurde-b\u00eencesine, ince \u015feyleri g\u00f6rene yak\u0131\u015facak surette, \ninceden inceye. \nhurde-b\u00een\u00ee \n(f.b.i.) ancak hurdebinle g\u00f6r\u00fclebilecek derecede k\u00fc\u00e7\u00fck, \nmikrosko-pik. \nhurde-b\u00eeniyye \n(f.b.s.) (bkz: hurde-b\u00een\u00ee). \nhurde-\u00e7\u00een \n(f.b.s.) k\u0131r\u0131nt\u0131 toplayan, d\u00f6k\u00fclen k\u0131r\u0131nt\u0131lar\u0131 toplayan fakir. \nhurde-d\u00e2n \n(f.b.s.) dikkat sahibi, n\u00fckte ve inceli\u011fi anlayan. \nhurde-d\u00e2n\u00ee \n(f.b.i.) dikkat sahibi olma, n\u00fckte ve inceli\u011fi anlama. \nhurde-fur\u00fb\u015f \n(f.b.s.) ufak tefek \u015feyler satan, \u00e7er\u00e7i. ","hurde-g\u00eer \n(f.b.s.) s\u00f6zde ay\u0131p, kusur arayan. \nhurde-g\u00eer\u00ee \n(f.b.i.) hurdegirlik, s\u00f6zde ay\u0131p ve kusur arama. \nhurden-g\u00e2h \n(f.b.i.) yemek odas\u0131. \nhurde-h\u00e2\u015f \n(f.b.s.) k\u0131r\u0131k d\u00f6k\u00fck, param par\u00e7a. \nhurde-m\u00fcrde \n(f.b.i.) ufak tefek e\u015fya. \nh\u00fbrden\u00ee (f.i.) yiyinti, yiyecek \u015fey. \nhurde-s\u00e2l (f.b.s.) ya\u015f\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck, gen\u00e7. (bkz: hurd-s\u00e2l). \nhurde-\u015fin\u00e2s (f.b.s.) ince \u015feyleri anlayan, dikkatli. \nhurde-v\u00e2t (f.i.c.) h\u0131rdavat, \u00f6teberi, k\u0131r\u0131k d\u00f6k\u00fck \u015feyler. \nhurd-s\u00e2l (f.a.b.s.) ya\u015f\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck, gen\u00e7. (bkz: sag\u00eer-\u00fcs-sinn). \nhurd u h\u00e2\u015f \nk\u0131r\u0131k d\u00f6k\u00fck, param par\u00e7a, (bkz: hurde-h\u00e2\u015f). \nhurd \u00fc b\u00fcrd \nk\u0131r\u0131nt\u0131, d\u00f6k\u00fcnt\u00fc, art\u0131k. \nhurd \u00fc m\u00fcrd \n(f.b.i.) ufak tefek [kimse]; par\u00e7a par\u00e7a. \nhurekile \n(a.s.). (bkz. herkele, hirekle). \nh\u00fbr\u00ee \n(f.i.c. h\u00fbriy\u00e2n) 1. cennet k\u0131z\u0131. 2. sevgili. \nh\u00fbr\u00ee-ve\u015f \n(f.b.s.) \"huri gibi\" \u00e7ok g\u00fczel. \nh\u00fbriy\u00e2n \n(f.i. h\u00fbr\u00ee'nin c.) huriler. \nh\u00fbriyye \n(a.i.) 1. co\u015fkunluk hallerinde hurilerle bulu\u015ftuklar\u0131na inanan \nbir tarikat. 2. kad\u0131n ad\u0131. \nhurkat \n(a.i.) hek. yanma, yan\u0131kl\u0131k; \u00e7\u0131ban. \nhurkat-\u00fcl-bevl \nbel so\u011fuklu\u011fu. \nhurkat \n(a.i.) ak\u0131ls\u0131zl\u0131k; bilmezlik. (bkz. cih\u00e2let). \nh\u00fbr-lika \n(f.b.s.) peri y\u00fczl\u00fc, g\u00fczel. \nhurem\u00e2t, hurm\u00e2t, hurum\u00e2t (a.i. h\u00fcrmet'in c.c.) haram, dince yasak olan \u015feyler. \nhurma \n(a.i.) hurma a\u011fac\u0131n\u0131n yemi\u015fi. (bkz. temr). \nh\u00fbr-peyker \n(f.b.s.) h\u00fbri y\u00fczl\u00fc. \nhurr\u00e2s \n(a.i. h\u00e2ris'in c.) bek\u00e7iler, n\u00f6bet\u00e7iler. \nhurrem \n(f.s.) 1. \u015fen, sevin\u00e7li, g\u00fclery\u00fczl\u00fc, g\u00f6n\u00fcl a\u00e7an; taze. 2. g. s. bir \nyaz\u0131 sitili. \nhurrem-\u00e2b\u00e2d \n(f.b.i.) Hali\u00e7'te Alibey k\u00f6y\u00fc civar\u0131ndaki kasr\u0131n ad\u0131. \nhurrem-g\u00e2h, -geh \n(f.b.i.) \u015fen ve g\u00f6n\u00fcl a\u00e7an yer. \nhurrem\u00ee \n(f.i.) sevin\u00e7, (bkz: meserret). \nhurremiyye \n(f.i.) Erdebil ilinin Hurrem buca\u011f\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan bir \nmezhep. \nhurrem-r\u00fb \n(f.b.s.) g\u00fcler y\u00fczl\u00fc, ho\u015f y\u00fczl\u00fc. \nhurrem-r\u00fbz \n(f.b.s.) her ay\u0131n sekizinci g\u00fcn\u00fc. \nhursend \n(f.s.) kanaat eden, k\u0131smetine raz\u0131 olan, tokg\u00f6zl\u00fc, g\u00f6z\u00fc tok. \nhursend-\u00e2ne \n(f.zf.) tokg\u00f6zl\u00fcl\u00fckle. (bkz. kan\u00e2at-k\u00e2r\u00e2ne). \nhursend\u00ee \n(f.i.) kanaat edicilik, tokg\u00f6zl\u00fcl\u00fck, g\u00f6z toklu\u011fu. \nH\u00fbr\u015f\u00eed \n(f.i.) 1. G\u00fcne\u015f, (bkz: \u00c2ft\u00e2b, H\u00fbr, Mihr, \u015eems). 2. erkek ad\u0131. \nhur\u015f\u00eed-i cih\u00e2n-t\u00e2b \nd\u00fcnyay\u0131 ayd\u0131nlatan g\u00fcne\u015f. \nhur\u015f\u00eed-i i\u015ftih\u00e2r \n\u015f\u00f6hret g\u00fcne\u015fi. ","hur\u015f\u00eed-i leb-i b\u00e2m \n1. g\u00fcne\u015fin bat\u0131\u015f\u0131. 2. mec. \u00f6mr\u00fcn son g\u00fcnleri. \nhur\u015f\u00eed-i ser-i d\u00eev\u00e2n \n1. g\u00fcne\u015fin bat\u0131\u015f\u0131. 2. mec. hayat\u0131n son demleri. \nH\u00fbr\u015f\u00eed \u00fc Ferah\u015f\u00e2d \nGermiyanl\u0131 \u015eeyh o\u011flu Mustafa taraf\u0131ndan yaz\u0131lan ve \u0130ran \n\u015eah\u0131 Siy\u00e2vu\u015f'un k\u0131z\u0131 Hur\u015fid ile diy\u00e2r-\u0131 magrib sult\u00e2n\u0131n\u0131n o\u011flu \nFerah\u015f\u00e2d'\u0131n sevi\u015fmelerini anlatan manzum bir eser. \nhur\u015f\u00eed-cih\u00e2n-t\u00e2b \n(f.b.s.) d\u00fcnyay\u0131 ayd\u0131nlatan g\u00fcne\u015f. \nhur\u015f\u00eed-f\u00fcr\u00fb\u011f \n(f.b.s.) g\u00fcne\u015f gibi parlayan, g\u00fcne\u015f gibi parlakl\u0131\u011f\u0131 olan. (bkz. \nhur\u015f\u00eed-lema\u00e2n). \nhur\u015f\u00eed-lema\u00e2n \n(f.a.b.s.) g\u00fcne\u015f gibi parlayan, (bkz. hur\u015f\u00eed-f\u00fcr\u00fb\u011f). \nhur\u015f\u00eed-perest\u00e2n \n(f.b.i.) g\u00fcne\u015fe tapanlar. \nhur\u015f\u00eed-s\u00fcv\u00e2r\u00e2n \n(f.b.s.) 1. sabahlar\u0131 erken kalkanlar. 2. i. ke\u015fi\u015fler. 3. i. \nmelekler. \nhur\u015f\u00eed-tal'at \n(f.a.b.s.) g\u00fcne\u015fin do\u011fu\u015fu gibi g\u00fczel g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fl\u00fc olanlar. \nhurt\u00fbm \n(a.i.c. har\u00e2t\u00eem) fil hortumu, fil burnu. \nhur\u00fb' \n(a.i.) tanelerinden hintya\u011f\u0131 \u00e7\u0131kar\u0131lan a\u011fa\u00e7. \nhur\u00fbb \n(a.i. harb'\u0131n c.) sava\u015flar, kavgalar. \nhur\u00fbc \n(a.i.) \u00e7\u0131k\u0131\u015f, \u00e7\u0131kma; d\u0131\u015fan \u00e7\u0131kma; ayaklanma. \nS\u00e2hib-hur\u00fbc \nb\u00fcy\u00fck kahraman. \nYevm-el-hur\u00fbc \nk\u0131yamet g\u00fcn\u00fc. \nhur\u00fbf \n(a.i. harf\u2018in c.) harfler, \nilm-i hur\u00fbf \nharflerden m\u00e2n\u00e2 \u00e7\u0131kar\u0131p yorumlama bilgisi. \nhur\u00fbf-i \u00e2liyy\u00e2t \nTanr\u0131 maksad\u0131n\u0131n s\u0131rlar\u0131nda gizli olan maddeler. \nhur\u00fbf-i al\u00eele \nbir kelimenin kendi harfleri aras\u0131nda bulunan elif, vav, ye \nharfleri. \nhur\u00fbf-i \u00e2niye \nuzat\u0131lmadan kullan\u0131lan harfler. \nhur\u00fbf-i bedel \nzay\u0131f k\u00f6klerin yerine konulan harfler. \nhur\u00fbf-i c\u00e2zime \nkelimeyi sakin yapan son \u00fcns\u00fczler. \nhur\u00fbf-i gayr-\u0131 sad\u00e2iyye \ngr. sessiz harfler. \nh\u00fbruf-i haf\u00eefe \ngr. ince sesli harfler. \nhur\u00fbf-i han\u00e7eriyye \ng\u0131rtlak sesleri. \nhur\u00fbf-i hec\u00e2 \ngr. 1) alfabe harfleri; 2) elif, vav, he, ye harfleri. \nhur\u00fbf-i iml\u00e2 \na, e, \u0131, i, o, \u00f6, u, \u00fc harfleri. \nhur\u00fbf-i kalkale \nKur'an okurken \"kaf, te, be, cim ve dal\" harflerinin sonundaki \nharekeleri d\u00fc\u015f\u00fcnerek okunan harfler, cezim hallerindeki \nokunan harfler. \nhur\u00fbf-i kameriyye \nkendinden \u00f6nce gelen el harfi okunan harfler e, b, c, g, h, f, k, \nm, v, y el-kamer. gibi. \nhur\u00fbf-i lisev\u00ee \ndi\u015f etlerine \u00e7arparak \u00e7\u0131kan sesler. \nhur\u00fbf-i menkuta, -mu'ceme \nhur\u00fbf-i mukataa \nKur'\u00e2n'\u0131n 29. s\u00fcresindeki elif lam m\u00eem, elif lam elif r\u00e2, kaf, \ns\u00e2d, n\u00fcn.. gibi harfler. \nhur\u00fbf-i munfas\u0131la \n(Arap veya Osmanl\u0131 alfabesinde) kendinden sonra gelen \nharflere biti\u015fmeyen harfler vav, n, dal, ze, zel. ","huruf-i muttas\u0131la \nkendinden sonra gelen harflere biti\u015fen harfler b, p, t, c, l, g., \ngibi. \nhur\u00fbf-i m\u00fchmele \ngr. alfabede noktas\u0131z harfler. \nhur\u00fbf-i m\u00fcsta'liye \nh\u0131, sad, dad, ti, z\u0131, ay\u0131n, kaf harfleri, fr. sons emphatiques. \nhur\u00fbf-i m\u00fcteharrike \ngr. harekesi olan, harekeli harfler, vokal. \nhur\u00fbf-i n\u00e2riyye \nelif, he, te, mim, sat, dat harfleri. \nhur\u00fbf-i n\u0131t'iyye \ndilin dama\u011fa de\u011fmesiyle \u00e7\u0131kan sesler. \nhur\u00fbf-i rahve \nyumu\u015fak sesler. \nhur\u00fbf-i sad\u00e2iyye \ngr. sesli harfler. \nhur\u00fbf-i saf\u00eer \ns, z, gibi \u0131sl\u0131k harfleri, \u0131sl\u0131\u011f\u0131ms\u0131 harfler. \nhur\u00fbf-i sah\u00eehe \nkelimenin ana harfleri; asl\u00ee harfler. \nhuruf-i sak\u00eele \ngr. kal\u0131n sesli harfler. \nhur\u00fbf-i s\u00e2kine \ngr. sakin harfler, harekesiz harfler, konson. \nhur\u00fbf-i \u015femsiyye \nkendinden \u00f6nce gelen el harfi tarifinin l harfi okunmayan \nharfler d, n, r, s, \u015f, t, z. \nhur\u00fbf-i tehecc\u00ee \nalfabe harfleri. \nhur\u00fbf-i vasliyye \nkendisinden sonra gelen harflere biti\u015fen harfler. \nhur\u00fbf-i zevlak\u0131yye \ndil-dudak sesleri. \nhur\u00fbf\u00e2t \n(a.i. hur\u00fbf\u2018un c.) 1. harfler. 2. matbaa harfleri. \nhur\u00fbf\u00ee \n(a.s.) 1. hur\u00fbf bilgisi ile ilgili olan. 2. tas. Allah'\u0131n kel\u00e2m \nsuretinde tecellisine ve harflerle belirtilmesine inanan. \nhur\u00fbfiyye \n(a.i.) Fazlullah-i Hur\u00fbf\u00ee'nin, harflerin esrar\u0131na d\u00e2ir \nnazariyesini kabul eden tar\u00eekatler ve s\u00e2likleri. \nhur\u00fbs \n(f.i.) horoz. \nhur\u00fbs-i ar\u015f \nsabahlar\u0131 \u00f6terek ba\u015fka horozlar\u0131 da \u00f6tt\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcne inan\u0131lan \nkutsal horoz. \nhur\u00fbs-\u0131 b\u00ee-mahall \nyersiz konu\u015fan veya zamans\u0131z gelen kimse. \nhur\u00fbs-i hind\u00ee \nzool. hindi. \nhur\u00fbs-i sahr\u00e2i \nzool. s\u00fcl\u00fcn. \nhur\u00fbs-be\u00e7e \n(f.b.i.) pili\u00e7. \nhur\u00fb\u015f \n(f.i.) co\u015fma, \u00e7a\u011f\u0131lt\u0131, g\u00fcr\u00fclt\u00fc, \u015famata, tel\u00e2\u015f. \nC\u00fb\u015f \u00fc hur\u00fb\u015f \nco\u015fma ve g\u00fcr\u00fclt\u00fc. \nhur\u00fb\u015f\u00e2n \n(f.s.) 1. co\u015fan, \u00e7a\u011flayan. 2. zf. co\u015farak, \u00e7a\u011flayarak. \nhur\u00fb\u015f-b\u00een \n(f.b.i.) kim. eb\u00fclyoskop. \nhus\u00e2 \n(a.i. husye'nin c.) erkeklik bezleri, hayalan, (erkekteki) \nyumurtalar. \nhus\u00e2f \n(a.i.) ekin bi\u00e7me; hasad, hasad mevsimi. \nhus\u00e2fe \n(a.i.) gizli kin; d\u00fc\u015fmanl\u0131k, (bkz: hus\u00e2ke). \nhus\u00e2ke \n(a.i.) gizli kin, d\u00fc\u015fmanl\u0131k. (bkz: hus\u00e2fe). \nhus\u00e2le \n(a.i.) k\u0131r\u0131nt\u0131, ufalanm\u0131\u015f nesne. \nhus\u00e2m \n(a.i.). (bkz. h\u00fcs\u00e2m). \nhusb\u00e2n \n(a.i.) azap, s\u0131k\u0131nt\u0131. ","hused\u00e2 \n(a.s.c.) haset\u00e7iler, k\u0131skananlar, (bkz: hasede). \nhusem\u00e2' \n(a.i. has\u00eem'in c.) 1. d\u00fc\u015fmanlar. 2. muhalifler, kar\u015f\u0131 taraflar. \nhuseyle \n(a.i.) bot. kavuzcuk, fr. glumellule. \nhusm\u00e2n \n(a.s. hasm'\u0131n c.) has\u0131mlar, d\u00fc\u015fmanlar. \nhusr \n(a.i.) 1. peklik, kab\u0131z, (bkz: ink\u0131b\u00e2z). 2. idrar tutuklu\u011fu, (bkz: \nihtib\u00e2s-\u0131 bevl). \nhuss \n(a.i.) bot. 1. e\u011frelti otu. 2. hurma yapra\u011f\u0131. \nhuss\u00e2d \n(a.s. h\u00e2sid'in c.) haset edenler, k\u0131skananlar, (bkz: hasede). \nhuss\u00e2r \n(a.s. h\u00e2s\u0131r'in c.) hasret \u00e7ekenler. \nhuss\u00e2r \n(a.s. h\u00e2s\u0131r'in c.) muhasara edenler, ku\u015fatanlar. \nhus\u00fbf \n(a.i.) Ay tutulmas\u0131, (bkz: inhis\u00e2f ). \n3 \nhus\u00fbf-i c\u00fcz'\u00ee \nmeteor. Ay'\u0131n k\u0131smen tutulmas\u0131. \nhus\u00fbf-i k\u00fcll\u00ee \nmeteor. Ay'\u0131n tamamen tutulmas\u0131. \nhus\u00fbl \n(a.i.) \u00fcreme, t\u00fcreme, \u00e7\u0131kma. \nhus\u00fbl-pez\u00eer \n(a.f.b.s.) h\u00e2s\u0131l olmu\u015f, husul bulmu\u015f, (bkz: hus\u00fbl-y\u00e2fte). \nhus\u00fbl-y\u00e2fte \n(a.f.b.s.) h\u00e2s\u0131l olmu\u015f, (bkz: hus\u00fbl-pez\u00eer). \nhus\u00fbm \n(a.i.) 1. u\u011fursuzluk. 2. birbiri ard\u0131nca devam etmek \u00fczere \nolma. 3. s\u00fcrekli esen r\u00fczg\u00e2r, f\u0131rt\u0131na. \nhus\u00fbm \n(a.i. hasm'\u0131n c.) d\u00fc\u015fmanlar. \nhus\u00fbmet \n(a.i.) 1. has\u0131ml\u0131k, d\u00fc\u015fmanl\u0131k. 2. k\u0131skan\u00e7l\u0131k, \u00e7ekememezlik. \nhus\u00fbn \n(a.i. h\u0131sn'\u0131n c.) kaleler. \nhus\u00fbn-i ref\u00eea \ny\u00fcksek kaleler. \nhus\u00fbs \n(a.i.c. hus\u00fbs\u00e2t) bak\u0131m, i\u015f; \u015fekil, yol, konu. \nhus\u00fbs\u00e2 \n(a.zf.) ba\u015fkaca, ayr\u0131ca, (bkz: hus\u00fbsen). \nhus\u00fbs\u00e2t \n(a.i. hus\u00fbs'un c.) bak\u0131mlar, i\u015fler; \u015fekiller, yollar, konular; \nmes'eleler; maddeler. \nhus\u00fbsen \n(a.zf.) hus\u00fbs\u00ee olarak, hele, ayr\u0131ca, (bkz: bil-hassa, hassaten). \nhus\u00fbs\u00ee, hus\u00fbsiyye \n(a.s.c. hus\u00fbsiyy\u00e2t) birisine, bir \u015feye mahs\u00fbs. \n\u0130mtih\u00e2n-\u0131 hus\u00fbs\u00ee \ny\u0131l i\u00e7inde yap\u0131lan yoklama. \nMek\u00e2tib-i hus\u00fbsiyye \nhus\u00fbs\u00ee mektepler (\u00f6zel okullar). \nS\u00fbret-i hus\u00fbsiyyede \nhus\u00fbs\u00ee olarak. \nhus\u00fbsiyle \n(a.t.zf.) bilhassa, \u00f6zellikle. \nhus\u00fbsiyy\u00e2t \n(a.i. hus\u00fbs\u00ee'nin c.) birinin hus\u00fbs\u00ee hay\u00e2t\u0131na ait \u015feyler. \nhus\u00fbsiyyet \n(a.i.) 1. husus\u00eelik. 2. ilerilemi\u015f olan tan\u0131\u015f\u0131kl\u0131k, ahbapl\u0131k, \nyak\u0131nl\u0131k. \nhusye \n(a.i.c. hus\u00e2) erkeklik bezi, haya. \nhusyet-\u00fcs-semek \nzool. bal\u0131k yumurtas\u0131. \nhusye-t\u00e2n \n(a.f.c.) hayan\u0131n \u00e7ifti, \u00e7ift haya, yumurtalar, (bkz: husye-teyn). \nhusye-teyn \n(a.i.c.).(bkz: husye-t\u00e2n) \nh\u00fb\u015f \n(f.i.) 1. ak\u0131l; fikir, \u015fuur; us. \nG\u00fb\u015f-i h\u00fb\u015f \n(ak\u0131l kula\u011f\u0131) anlay\u0131\u015f. 2. \u00f6l\u00fcm. 3. zehir. \nh\u00fb\u015f-ber \n(f.b.i.) akl\u0131 mahveden, bozan il\u00e2\u00e7. ","h\u00fb\u015fe \n(f.i.) 1. ba\u015fak, (bkz: s\u00fcnb\u00fcle). 2. salk\u0131m. \nh\u00fb\u015fe-i eng\u00fbr \n\u00fcz\u00fcm salk\u0131m\u0131. \nh\u00fb\u015fe-i \u00e7arh, h\u00fb\u015fe-i sipihr astr. S\u00fcnb\u00fcle denilen bur\u00e7. \nh\u00fb\u015fe-i hurm\u00e2 \nhurma salk\u0131m\u0131. 3. y\u0131\u011f\u0131n. \nh\u00fb\u015fe-\u00e7\u00een \n(f.b.s.) harman sonu tarlada kalan kesik, d\u00f6k\u00fcnt\u00fc ba\u015faklan \ntoplay\u0131c\u0131, toplayan, (bkz: lakkata). \nh\u00fb\u015fenk \n(f.i.) ak\u0131l, idrak, iz'an. \nH\u00fb\u015fenk \n(f.h.i.) Siyam bin Kiyumerz'in o\u011flu ve C\u00e2vid\u00e2n Hurd'\u00fcn \nm\u00fcellifidir. \nhu\u015feyf\u00e2t \n(a.i. hu\u015feyfe'nin c.) bot., anat. ba\u015f\u00e7\u0131klar. \nhu\u015feyf\u00e2t-\u0131 \u015fibh huveyniyye \nhu\u015feyfe \n(a.i.c. hu\u015feyf\u00e2t) bot., anat. ba\u015f\u00e7\u0131k, k\u00fc\u00e7\u00fck ba\u015f. \nhu\u015feyfe-i neb\u00e2t \nbot. ba\u015f\u00e7\u0131k. \nh\u00fb\u015f-fers\u00e2 \n\uf002a\uf002\u0131rtan, \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131. \nhu\u015fk \n(f.s.) 1. kuru. (bkz: y\u00e2bis). \nMeyve-i hu\u015fk \nkuru yemi\u015f. \nN\u00e2n-\u0131 hu\u015fk \nkuru ekmek. \nhu\u015fk \u00fc ter \n1) kuru ve ya\u015f; 2) kaba, so\u011fuk. \n\u015eahs-\u0131 hu\u015fk \nkaba, so\u011fuk adam. \nhu\u015fk-ahur \n(f.b.i.) k\u0131tl\u0131k y\u0131l\u0131. \nhu\u015fk-c\u00e2n \n(f.b.s.) c\u00e2hil, nadan, gab\u00ee, kal\u0131n kafal\u0131 kimse. \nhu\u015fk-deh\u00e2n \n(f.b.s.) \"a\u011fz\u0131 kuru\" mec. oru\u00e7lu, a\u011f\u0131z\u0131 m\u00fch\u00fcrl\u00fc. \nhu\u015fk-end\u00e2m \n(f.b.s.) v\u00fccudu kuru, zay\u0131f, \u00e7elimsiz kimse. \nhu\u015fki \n(f.i.) 1. kuruluk, (bkz: yub\u00fbset). 2. hek. kab\u0131zl\u0131k. \nhu\u015fk-leb \n(f.a.b.s.) duda\u011f\u0131 kurumu\u015f, kuru dudakl\u0131, susam\u0131\u015f, (bkz: \nte\u015fne). \nhu\u015fk-ma\u011fz \n(f.b.s.) bo\u015f kafal\u0131, (bkz: hu\u015fk-ser). \nhu\u015fk-nih\u00e2d \n(f.b.s.) iyilik sevmez, ac\u0131mas\u0131z, kat\u0131 y\u00fcr\u00fckli (kimse). \nhu\u015fk-pey \n(f.b.s.) u\u011fursuz. \nhu\u015fk-r\u00ee\u015fe \n(f.b.i.) hek. ciltte, bir yerin kangren olarak kuru bir kabuk \nh\u00e2linde kalmas\u0131. \nhu\u015fk-s\u00e2l \n(f.b.i.) kurakl\u0131k. \nhu\u015fk-ser \n(f.a.b.s.) beyinsiz, ahmak, ka\u00e7\u0131k, d\u00eev\u00e2ne, (bkz: hu\u015fk-ma\u011fz). \nhu\u015fk-t\u0131ynet \n(f.a.b.s.). (bkz. hu\u015fk-nih\u00e2d). \nh\u00fb\u015f-mend \n(f.b.s.c. h\u00fb\u015f-mend\u00e2n) ak\u0131l sahibi; ak\u0131ll\u0131, akl\u0131 ba\u015f\u0131nda. \nh\u00fb\u015f-mend\u00e2n \n(f.b.s. h\u00fb\u015fmend'in c.) ak\u0131l sahipleri, akl\u0131 ba\u015f\u0131nda olanlar. \nh\u00fb\u015f-mend-\u00e2ne \n(f.zf.) akl\u0131 ba\u015f\u0131nda olarak, ak\u0131ll\u0131ca. \nh\u00fb\u015f-mend\u00ee \n(f.b.i.) ak\u0131l sahipli\u011fi, usluluk. \nh\u00fb\u015f-r\u00fcb\u00e2 \n(f.b.s.) ak\u0131l kapan, kap\u0131c\u0131. \nh\u00fb\u015f-r\u00fcb\u00fbde \n(f.b.s.) akl\u0131 kap\u0131lm\u0131\u015f, akl\u0131 al\u0131nm\u0131\u015f, [\"h\u00fc\u015f-r\u00fcb\u00e2, h\u00fc\u015f-r\u00fcb\u00fbde\" \n\u015fekli de vard\u0131r]. ","hu\u015f\u00fb' \n(a.i.) 1. g\u00f6n\u00fcl al\u00e7akl\u0131\u011f\u0131, (bkz: tav\u00e2zu, zar\u00e2et). 2. tas. Tanr\u0131 \nhuzurunda boyun e\u011fme, nefsini hor ve hakir g\u00f6rme. \nhu\u015f\u00fbnet \n(a.i.) 1. sertlik, kabal\u0131k, kat\u0131l\u0131k. 2. inat\u00e7\u0131l\u0131k. \nhu\u015f\u00fbnet-i lib\u00e2s \nelbisenin sertli\u011fi. \nhu\u015f\u00fbnet-i miz\u00e2c \ntab\u00eeat, miza\u00e7 serdi\u011fi. \nhu\u015f\u00fbnet-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) hu\u015funetle, kabal\u0131kla, sertlikle. \nh\u00fb\u015f-y\u00e2r \n(f.b.s.) akl\u0131 kendisine yar olan, yarayan, ak\u0131ll\u0131. \nh\u00fb\u015f-y\u00e2r\u00e2ne \n(f.b.zf.) ak\u0131ll\u0131ca. \nh\u00fb\u015f-y\u00e2r\u00ee \n(f.b.i.) ak\u0131ll\u0131l\u0131k. \nh\u00fbt \n(a.i.) 1. b\u00fcy\u00fck bal\u0131k. 2. astr. bal\u0131k burcu, sem\u00e2n\u0131n g\u00fcney \nyar\u0131mk\u00fcresinde Sevr burcundan ileride Hamel burcunun \nistikametinde bir bur\u00e7, fr. Poissons. [sem\u00e2n\u0131n g\u00fcney \nyar\u0131mk\u00fcresinde olmas\u0131na ra\u011fmen, kuzey yar\u0131mk\u00fcresinden de \ng\u00f6r\u00fclebilir ve G\u00fcne\u015f \u015fubatta bu burca girer]. \nS\u00e2hib-\u00fcl-h\u00fbt \n(bal\u0131k adam\u0131) Yunus Peygamber. \nhutab \n(a.i. hutbe'nin c.) hutbeler. \nhut\u00e2m \n(a.i.) kuru ot, kabuk ve saman k\u0131r\u0131nt\u0131lar\u0131, \u00e7er\u00e7\u00f6p. \nhut\u00e2m-\u0131 d\u00fcny\u00e2 \n(bu) d\u00fcny\u00e2n\u0131n ge\u00e7ici, bo\u015f mal\u0131 m\u00fclk\u00fc. \nHutame \n(a.h.i.) cehennem'in be\u015finci kat\u0131; inat\u00e7\u0131 m\u00fcnkirlerin yeri. \n[\"Gayya kuyusu\" bu tabakadad\u0131r]. \nhutbe \n(a.i.c. huteb) 1. cuma namazlar\u0131ndan evvel, bayram \nnamazlar\u0131ndan sonra hatibin minberde halka verdi\u011fi d\u00een\u00ee \n\u00f6\u011f\u00fct. 2. kitaplar\u0131n ba\u015f\u0131ndaki s\u00fcsl\u00fc nesir ba\u015flang\u0131c\u0131. 3. k\u0131z \nisteme, d\u00fcn\u00fcrl\u00fck. Sikke ve hutbe (para kesme ve hutbe \nokutma) istikl\u00e2l i\u015faretleri. \nhutbet-\u00fcn-nik\u00e2h \nnik\u00e2h merasiminde nik\u00e2h memurunun s\u00f6yledi\u011fi s\u00f6zler. \nhutbe-h\u00e2n \n(a.f.b.s.) hutbe okuyan. \nhuteb \n(a.i. hutbe'nin c.), (bkz. hutbe). \nhuteb\u00e2' \n(a. hat\u00eeb'in c.) hutbe okuyanlar. \nhutt\u00e2f \n(a.i.c. hat\u00e2t\u00eef) k\u0131rlang\u0131\u00e7 [ku\u015f]. \nhut\u00fbb \n(a.i. hatb'in c.) maslahatlar, i\u015fler, meseleler. \nhut\u00fbf \n(hatf\u0131n c.) \u00f6l\u00fcmler. \nhut\u00fbn, hut\u00fbnet \n(a.i.) damat olma, damatl\u0131k. 2. evlenme, (bkz: teehh\u00fcl, \ntezevv\u00fcc). \nhut\u00fbr \n(a.i.) hat\u0131ra gelme, akla gelme, (bkz: tahatt\u00fcr). \nhut\u00fbt \n(a.i. hatt'\u0131n c.) 1. \u00e7izgiler. 2. yaz\u0131lar. 3. yollar, \nhut\u00fbt-\u0131 cebhiyye \ngeo. al\u0131n do\u011frular\u0131, fr. lignes frontales. \nhut\u00fbt-\u0131 ebeviyye \nbaba ile ilgili hatlar. [2 b\u0131y\u0131k, 2 sakal, 2 favori, l bamteli]. \nhut\u00fbt-\u0131 m\u00fctev\u00e2ziye \ngeo. paraleller. \nhut\u00fbt-i \u015fu\u00e2iyye usul\u00fc \ntop. in\u015fi\u00e2' metodu, bir noktadan \u00e7\u0131kar\u0131lan tulleri belli \nistikametler yard\u0131m\u0131yla di\u011fer noktalar\u0131 tesb\u00eetetme usul\u00fc, fr. \nrayonnement. [e\u011fer bu noktalar bir zincir gibi uzan\u0131rsa buna \n\"cheminement\" ad\u0131 verilir]. \nhut\u00fbt-\u0131 \u00fcmmiyye \nana ile ilgili hatlar [2 ka\u015f, 4 kirpik, l sa\u00e7]. ","hutuv\u00e2t \n(a.i. hutve'nin c.) \u015feytan aldatmalar\u0131. \nhuveyn \n(a.i.c. huveyn\u00e2t) g\u00f6zle g\u00f6r\u00fcnemeyecek kadar k\u00fc\u00e7\u00fck \nhayvanc\u0131k, mikrop. \nhuveyn-i menev\u00ee \nbiy. sperma hayvanc\u0131\u011f\u0131. \nhuveyn\u00e2t \n(a.i. huveyn'in c.) g\u00f6zle g\u00f6r\u00fcnemeyecek kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olan \nhayvanc\u0131klar, mikroplar. \nhuveyn\u00e2t-\u0131 nak'iyye \nzool. \u00f6\u011flena, fr. euglene. \nhuveyn\u00ee \n(a.s.) \u00e7ok k\u00fc\u00e7\u00fck olan hayvanc\u0131klar ile ilgili, mikrobumsu. \nhuveysal \n(a.i.c. huveysalat) deride peyda olan i\u00e7i sulu, ufak kabarc\u0131k. \nhuveysal-\u0131 menev\u00ee \nanat. sperma kesesi. \nhuveysal-\u0131 riev\u00ee \nanat. akci\u011fer keseci\u011fi. \nhuveysal-\u0131 sem'\u00ee \nanat. i\u015fitme kesesi. \nhuveysala \n(a.i.) anat. havuzcuk, ufak kabarc\u0131k. \nhuveysala-i kilye \nanat. b\u00f6brek havuzcu\u011fu. \nhuveysalat \n(a.i. huveysal'\u0131n c.) deride peyda olan i\u00e7i su dolu kabarc\u0131klar. \nhuveyz\u00e2 \n(a.i.) hek. i\u00e7 s\u00fcrg\u00fcn\u00fc, ishal. \nhuvv\u00e2n \n(a.s. h\u00e2in'in c.) h\u00e2inler, hiy\u00e2net edenler. \nh\u00fby, hoy \n(f.i.) ter. \nh\u00fby, h\u00fb \n(f.i.) tabiat, miza\u00e7, ahl\u00e2k; \u00e2det. \nh\u00fby-\u0131 bed \nfena huy. \nh\u00fby-gerde \n(f.b.s.) 1. terlemi\u015f. 2. al\u0131\u015fm\u0131\u015f, \u00e2det edinmi\u015f. \nhuy\u00fbl \n(a.i. hayl'\u0131n c.) 1. atlar. 2. atl\u0131 alaylar. 3. k\u00f6t\u00fcler kalabal\u0131\u011f\u0131. \nhuy\u00fbr \n(a.s. hayr'\u0131n c.) hay\u0131rlar, hay\u0131rl\u0131, faydal\u0131, yararl\u0131 \u015feyler. \nhuy\u00fbt \n(a.i. hayt'in c.) ipler, iplikler; lifler, teller. \nhuy\u00fbt-\u0131 rak\u00eeka \nince iplikler. \nhuz \n(a.f.i. ahz'den) ahz maddesinden emri haz\u0131r al. \nhuz m\u00e2 saf\u00e2 da' m\u00e2 ked\u00fcr ho\u015funa gideni al, gitmeyeni b\u0131rak. \nhuz\u00e2m\u00ee \n(a.i.) lavanta \u00e7i\u00e7e\u011fi. \nhuz\u00e2ret \n(a.i.). (bkz: hud\u00e2ret). \nhuzem \n(a.i. huzme'nin c.) demetler, \nhuzem\u00e2t \n(a.i. huzme'nin c.) demetler. \nhuzem\u00e2t-\u0131 kitabiyye-i ha\u015febiyye bot. odun-kalbur demetleri. \nh\u00fbz\u00ee \n(f.i.) m\u00fcz. tahm\u00eenen alt\u0131 as\u0131rl\u0131k ehemmiyetsiz bir m\u00fcrekkep \nmakamd\u0131r. Corc\u00eenin pe\u015frev ve saz sema\u00eesi ile Dede \nEfendi'nin darb-\u0131 fetih bestesi, bu terkibe \u00f6rnektir. H\u00fbz\u00ee, sath\u00ee \nbir \u00e7arg\u00e2h be\u015flisi ge\u00e7kili (hatt\u00e2 \u00e7ok defa yaln\u0131z do notuna \nfazla ehemmiyet verilmek ile iktifa olunmu\u015ftur.) u\u015f\u015fak'dan \nibarettir. U\u015f\u015fak gibi d\u00fcg\u00e2h'da kal\u0131r. Birinci g\u00fc\u00e7l\u00fc, u\u015f\u015fak'daki \ngibi, neva, ikinci g\u00fc\u00e7l\u00fc de \u00e7arg\u00e2h perdeleridir. Donan\u0131m\u0131na \nu\u015f\u015fak gibi si i\u00e7in bir koma bemol\u00fc al\u0131r. \nh\u00fbz\u00ee-a\u015f\u00eeran \n(f.b.i.) m\u00fcz. tahm\u00eenen d\u00f6rt as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r, \na\u015f\u00eeran perdesine nakledilmi\u015f bir h\u00fcseyn\u00ee be\u015flisi il\u00e2vesinden \nm\u00fcrekkeptir. Bu be\u015fli ile h\u00fcseyn\u00ee-a\u015f\u00eeran perdesinde kal\u0131r. \nDonan\u0131m\u0131na si koma bemol\u00fc konur; h\u00fcseyn\u00ee be\u015flisi i\u00e7in de fa ","bak\u0131yye diyezi al\u0131r ve si bekarlan\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fc birinci derecede \nd\u00fcg\u00e2hd\u0131r. \nh\u00fbz\u00ee-p\u00fbselik \n(f.b.i.) m\u00fcz. en az \u00fc\u00e7 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam olup \nnumunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r; h\u00fbz\u00ee, p\u00fbselik be\u015flisinin veya \nmakam\u0131n\u0131n il\u00e2vesinden m\u00fcrekkeptir. P\u00fbselik ile d\u00fcg\u00e2h'da \nkal\u0131r. \nhuzme \n(a.i.c. huzem) demet. \nhuzme-i ziy\u00e2iyye \nfz. \u0131\u015f\u0131n demeti. \nhuz\u00fb' \n(a.i.) al\u00e7akg\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck, g\u00f6n\u00fcl al\u00e7akl\u0131\u011f\u0131. \nhuz\u00fbr \n(a.i.) 1. h\u00e2z\u0131r bulunma. \nHakk-\u0131 huz\u00fbr \nbir toplant\u0131da haz\u0131r bulunma kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak verilen para. 2. \nrahat. \nhuz\u00fbr-i kalb \ng\u00f6n\u00fcl rahatl\u0131\u011f\u0131. \nhuz\u00fbr-i k\u00fcll\u00ee \nfels. Allah'\u0131n her yerde haz\u0131r olmas\u0131, fr. Omnipresence. \nhuz\u00fbr-\u0131 meymenet-mevfur tar. Sultan\u0131n meymenetle dolu varl\u0131\u011f\u0131. \nhuzur \u00fc h\u00e2b \nrahat ve uyku. \nhuzur \u00fc s\u00fck\u00fbn \nrahatl\u0131k ve eminlik. \nhuz\u00fbr-\u00e2ver \n(a.f.b.s.) rahatland\u0131r\u0131c\u0131, s\u00fck\u00fbnet verici. \nhuz\u00fbz \n(a.i. hazz'\u0131n c.) sevin\u00e7ler, zevkler, memnuniyetler, (bkz: \nhazz). \nhuz\u00fbz\u00e2t \n(a.i. huz\u00fbz'un c.) insan\u0131n hazzetti\u011fi, ho\u015funa giden \u015feyler. \nhuz\u00fbz\u00e2t-\u0131 nefs\u00e2niyye \nnefse ho\u015f gelen \u015feyler. \nhuzz\u00e2k \n(a.s. h\u00e2z\u0131k'\u0131n c.) hazakatli, i\u015finin ehli olanlar, ustalar, eliuzlar. \n[dilimizde en \u00e7ok doktor hakk\u0131nda kullan\u0131l\u0131r]. \nhuzz\u00e2k-\u0131 etibb\u00e2 \ndoktorlar\u0131n en hazakatlileri, en eliuz olanlar\u0131. \nhuzz\u00e2n \n(a.s. h\u00e2zin'in c.) haz\u00eene muhaf\u0131zlar\u0131, hazinedarlar, bek\u00e7iler. \nhuzz\u00e2r \n(a.s. h\u00e2z\u0131r'\u0131n c.) huzurda, meydanda, g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde olanlar, \nbizzat bulunanlar, \nhuzz\u00e2r-\u0131 meclis \nmecliste haz\u0131r bulunanlar, (bkz: h\u00e2z\u0131r\u00een, h\u00e2z\u0131r\u00fbn). \nh\u00fcb\u00fbb \n(a.i.) 1. r\u00fczg\u00e2r esmesi, (bkz: vez\u00eeden). 2. \u00fcfleme, \u00fcf\u00fcrme. \nh\u00fcb\u00fbb-i riy\u00e2h \nr\u00fczg\u00e2rlar\u0131n esmesi. \nH\u00fcbel \n(a.h.i.) \u0130sl\u00e2mdan \u00f6nce Kurey\u015flilerin Kabe'de duran en b\u00fcy\u00fck \nputunun ad\u0131. \nh\u00fcb\u00fbt \n(a.i.) 1. yukar\u0131dan a\u015fa\u011f\u0131 inme d\u00fc\u015fme. 2. d\u00fc\u015fme. 3. uyu\u015fma, \n[z\u0131dd\u0131 \"su\u00fbd\" dur]. \nh\u00fcb\u00fbt-i \u00c2dem \n\u00c2dem peygamberin Cennet'ten yery\u00fcz\u00fcne inmesi. \nh\u00fcb\u00fck \n(a.i. hab\u00eeke'nin c.) 1. \u00e7izgiler. 2. samanyollan, hac\u0131laryollar\u0131. \n(bkz: hab\u00e2ik). \nh\u00fccc\u00e2b \n(a.i. h\u00e2cib'in c.) 1. kap\u0131c\u0131lar. 2. perdeciler. \nh\u00fccc\u00e2c \n(a.i. h\u00e2cc ve h\u00e2c\u0131'n\u0131n c.), hac\u0131lar, hac yolculu\u011funu yapm\u0131\u015f \nolanlar, (bkz. h\u00e2cc, h\u00e2c\u0131). \nh\u00fcccet \n(a.i.) 1. senet, ves\u00eeka, delil, [eskiden, \u015feriat mahkemesinden \nverilen bir hak veya bir sahiplik g\u00f6steren resm\u00ee ves\u00eeka \n(belge)]. 2. se\u00e7kin \u00e2limlere verilen unvan. ","H\u00fcccet-\u00fcl-\u00eesl\u00e2m \n\u0130m\u00e2m-\u0131 Gaz\u00e2l\u00ee. \nh\u00fcccet-i d\u00e2fia \nhuk. [eskiden] bir \u015feyi ispata delil olmay\u0131p talep ve iddiay\u0131 \ndefide del\u00eel olan h\u00fcccet istishap gibi [mesel\u00e2 hay\u00e2t\u0131, istishap \ntarikiyle sabit olan mefkudun veresesi \"ihtimal ki \u00f6lm\u00fc\u015ft\u00fcr\" \ndiye mal\u0131n\u0131 aralar\u0131nda taks\u00eem edemezler, istishap veresenin \nbu husustaki talep ve iddialar\u0131n\u0131 defide h\u00fcccettir. Fakat \nistishap mefkudun irse istihkak\u0131nda, y\u00e2n\u00ee ba\u015fkas\u0131n\u0131n v\u00e2ris \nolmas\u0131 hususunda delil ve h\u00fcccet olamaz]. \nh\u00fcccet-i kas\u0131ra \n[\"ka\" uzun okunur] huk.[eskiden] \u015fahsa maksur ve m\u00fcnhas\u0131r \nolup ba\u015fkas\u0131na sirayet etmeyen h\u00fcccet; ikrar ve yeminden \nnuk\u00fbl gibi. \nh\u00fcccet-i m\u00fcsbite \nhuk. bir \u015feyi isbatta del\u00eel olan h\u00fcccettir \u015fah\u00e2det gibi. [buna \n\"h\u00fcccet-\u0131 muzlime\" de denir]. \nh\u00fcccet-i m\u00fcteaddiyye \nhuk. [eskiden] h\u00fckm\u00fc yaln\u0131z taraflara m\u00fcnhas\u0131r kalmay\u0131p \nd\u00e2va ile s\u00e2ir al\u00e2kadar olanlara da sirayet ve tec\u00e2v\u00fcz eden \nbeyyinedir. [nesebi veya m\u00fclkiyeti ispat eden \u015fah\u00e2det gibi]. \nh\u00fcccet-i zahriyye \nhuk. [eskiden] zahrmda sebebi yaz\u0131lan h\u00fckm\u00fcn tasdikli \nsuretini h\u00e2v\u00ee h\u00fcccet. \nh\u00fccciyyet \n(a.i.) ihtic\u00e2ca s\u00e2liholma. \nh\u00fccec \n(a.i. h\u00fcccet'in c.) deliller, senetler, vesikalar, (bkz: hic\u00e2c). \nh\u00fccec-i hattiyye \nhuk. [eskiden] yaz\u0131l\u0131 deliller ki tezv\u00eer ve tasn\u00ee' \u015f\u00fcphesinden \nsalim ise m\u00e2m\u00fbl-\u00fcn-bih, y\u00e2ni h\u00fckme medar olur. Ba\u015fka \nve\u00e7hile s\u00fcb\u00fbta hacet kalmaz, [beratlar, Defter-i H\u00e2kan\u00ee \nkay\u0131tlar\u0131, hile ve fesattan salim olacak surette tutulan \nmahkeme sicilleri, tescil edilen vakfiye gibi]. \nh\u00fccer\u00e2t \n(a.i. h\u00fccre'nin c.) 1. g\u00f6zler, odac\u0131klar. 2. s\u00fcr\u00fc konulan yerler, \n(bkz: h\u00fccr\u00e2t, h\u00fcc\u00fcr\u00e2t). \nS\u00fbre-i h\u00fccer\u00e2t \nKur'\u00e2n'\u0131n k\u0131rk dokuzuncu s\u00fbresi. \nh\u00fccer\u00e2t-\u0131 ten\u00e2s\u00fcliyye \nbiy. germen, fr. germen. \nh\u00fcceyr\u00e2t \n(a.i. h\u00fcceyre'nin c.) k\u00fc\u00e7\u00fck delikler ve oyuklar. \nh\u00fcceyr\u00e2t-\u0131 muh\u00e2iyye \nbiy. miyelosit. \nh\u00fcceyr\u00e2t-\u0131 neb\u00e2tiyye \nkim. sel\u00fcloz. \nh\u00fcceyre \n(a.i.c. h\u00fcceyr\u00e2t) k\u00fc\u00e7\u00fck delik ve oyuk. \nh\u00fccnet \n(a.i.) 1. ay\u0131p, noksan, kusur. 2. s\u00f6zdeki ay\u0131p. 3. baya\u011f\u0131l\u0131k, \nsoysuzluk, kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131k. \nh\u00fccr\u00e2t \n(a.i. h\u00fccre'nin c.) g\u00f6zler, odac\u0131klar. (bkz: h\u00fccer\u00e2t, h\u00fcc\u00fcr\u00e2t). \nh\u00fccre \n(a.i. c. h\u00fccer\u00e2t, h\u00fcc\u00fcr\u00e2t, h\u00fccr\u00e2t) l. g\u00f6z, odac\u0131k. \nh\u00fccre-i mes\u00e2\u00ee, h\u00fccre-i i\u015ftigal \nH\u00fccre-i Sa\u00e2det \nHz.Muhammed'in makam\u0131. 2. biy., bot. zool. canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n \n(dokular\u0131n, organlar\u0131n) en k\u00fc\u00e7\u00fck yap\u0131s\u0131. \nh\u00fccre-i \u00e2kile \nbiy. yutarg\u00f6ze, fagosit. \nh\u00fccre-i asabiyye \nbiy. n\u00f6ron, fr. neurone. \nh\u00fccre-i hedebiyye \nanat. kirpikli g\u00f6ze. \nh\u00fccre-i muh\u00e2cire \nbiy. g\u00f6\u00e7men h\u00fccre. ","h\u00fccrev\u00ee \n(a.s.) 1. h\u00fccreyle ilgili. 2. h\u00fccre gibi olan. [m\u00fcen. \n\"h\u00fccreviyye\" dir]. \nh\u00fcc\u00fb' \n(a.i.) uyku. (bkz: h\u00e2b, nevm). \nh\u00fcc\u00fbd \n(a.i.) gece az uyuma, uykusuz kalma. \nh\u00fccul \n(a.i. hecl'in c.) \u00e7ukurlar, u\u00e7urumlar, (bkz: hic\u00e2l). \nh\u00fcc\u00fbm \n(a.i.) 1. sald\u0131r\u0131\u015f, sald\u0131rma. \nh\u00fcc\u00fbm-\u0131 dil-\u00eer\u00e2n-\u0131 n\u00eezed\u00e2r m\u0131zrakl\u0131 yi\u011fitlerin h\u00fccumu. 2. sert s\u00f6zle birine \u00e7atma. \nh\u00fcc\u00fcb \n(a.i. hic\u00e2b'\u0131n c.) perdeler. \nh\u00fcc\u00fcr\u00e2t \n(a.i. h\u00fccre'nin c.) g\u00f6zler, odac\u0131klar. (bkz: h\u00fccer\u00e2t, h\u00fccr\u00e2t). \nh\u00fcd\u00e2 \n(a.i.) 1. do\u011fru yol g\u00f6sterme, (bkz: hid\u00e2yet). 2. Kur'\u00e2n-\u0131 \nKer\u00eem, (bkz. Hit\u00e2b, Kit\u00e2b, Mushaf, Necm, N\u00fbr, Zikr). \nh\u00fcd\u00e2fet \n(a.i.) etlilik, semizlik. \nh\u00fcd\u00e2m \n(a.i.) deniz tutmas\u0131. \nh\u00fcd\u00e2t \n(a.s. h\u00e2d\u00ee'nin c.), (bkz. hev\u00e2d\u00ee). \nh\u00fcdh\u00fcd \n(a.i.c. hed\u00e2h\u00eed) \u00e7avu\u015fku\u015fu, ibibik, S\u00fcleyman Peygamber ile \nSeb\u00e2 Melikesi Belkis aras\u0131nda haber getirip g\u00f6t\u00fcren ku\u015f.(bkz: \neb\u00fcrrebi'). \nh\u00fcdn \n(a.i.) sulh, bar\u0131\u015f. \nh\u00fcdne \n(a.i.) harb\u00eeler ile m\u00fcsabaka akdetme, [bir bedel kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \nolsun olmas\u0131n], (bkz: muh\u00e2denet, m\u00fcv\u00e2daa, m\u00fcs\u00e2lemet, \nmu\u00e2hede). \nh\u00fcd\u00fcb \n(a.i.c. ehd\u00e2b) 1. kirpik, (bkz: m\u00fcjg\u00e2n). 2. el silecek havlu. 3. \nsar\u0131k. 4. minder kenar\u0131nda olan sa\u00e7ak, p\u00fcsk\u00fcl. 5. bot. kirpik, \n(bkz: hedeb). 6. sar\u0131k ve feslerde bulunan p\u00fcsk\u00fcl. \nh\u00fcd\u00fcb\u00ee \n(a.s.) (bkz: hedeb\u00ee). \nh\u00fckem\u00e2' \n(a.i. hak\u00eem'in c.) hakimler, \u00e2limler, bilginler. \nh\u00fckk\u00e2m \n(a.i. h\u00e2kim'in c.) h\u00e2kimler. \nh\u00fckk\u00e2m-\u0131 adliiyye \nadliye h\u00e2kimleri. \nh\u00fckk\u00e2m \u00fc z\u00e2bit\u00e2n \nsivil ve askeri h\u00fck\u00fcmet memurlar\u0131. \nh\u00fckle \n(a.i.) dil tutuklu\u011fu. \nh\u00fckm \n(a.i.c. ahk\u00e2m) h\u00fck\u00fcm, emir, komuta. \nh\u00fckm-i \u00e2dil \nhuk. adalet \u00fczere verilmi\u015f h\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i \u00e2l\u00ee \n(y\u00fcksek) p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n emri. \nh\u00fckm-i \u00e2l\u00ee\u015f\u00e2n \n(\u015fan ve \u015ferefi y\u00fcce olan h\u00fck\u00fcm) p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n emri. \nh\u00fckm-i ceh\u00e2n-mut\u00e2' \n(b\u00fct\u00fcn d\u00fcnyan\u0131n boyun e\u011fdi\u011fi h\u00fck\u00fcm) p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n emri. \nh\u00fckm-i g\u0131y\u00e2b\u00ee \nhuk. iki taraftan biri haz\u0131r olmad\u0131\u011f\u0131 halde verilen h\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i h\u00e2kan\u00ee \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n yaz\u0131l\u0131 emri. \nh\u00fckm-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n yaz\u0131l\u0131 emri. \nh\u00fckm-i Karaku\u015f\u00ee \n(Karaku\u015f h\u00fckm\u00fc) mant\u0131\u011fa uymayan, hesaba kitaba gelmeyen \nh\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i kaz\u00e2 \n(kazan\u0131n h\u00fckm\u00fc) her hususta Allah taraf\u0131ndan evvelce \nverilmi\u015f olan h\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i m\u00fcn\u00eef \n(b\u00fcy\u00fck, y\u00fcksek, ulu h\u00fck\u00fcm) p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n emri. ","h\u00fckm-i niz\u00e2m\u00ee \n\u015fer\u00ee h\u00fck\u00fcmler, h\u00e2ricinde kalan i\u015fler i\u00e7in nizamiye \nmahkemelerince verilmi\u015f h\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i p\u00e2d\u015f\u00e2h\u00ee \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n yaz\u0131l\u0131 emri. \nh\u00fckm-i ref\u00ee' \n(y\u00fcksek, y\u00fcce h\u00fck\u00fcm) p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n emri. \nh\u00fckm-i sult\u00e2n\u00ee \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n yaz\u0131l\u0131 emri. \nh\u00fckm-i \u015fer'\u00ee \n\u015feriat \u00eec\u00e2blar\u0131na g\u00f6re verilmi\u015f h\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i \u015fer\u00eef \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n yaz\u0131l\u0131 emri. \nh\u00fckm-i \u00fcmmeh\u00e2t \nfels. fr. matriarcat. \nh\u00fckm-i v\u00e2cib-\u00fcl-iz'\u00e2n \n(b\u00fct\u00fcn d\u00fcny\u00e2n\u0131n boyun e\u011fdi\u011fi h\u00fck\u00fcm) p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n emri. \nh\u00fckm-i vic\u00e2h\u00ee \nhuk. iki taraf veya vekilleri haz\u0131r olduklar\u0131 halde verilen \nh\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i vicd\u00e2n\u00ee \nvicdana ait h\u00fck\u00fcm. \nh\u00fckm-i z\u0131mn\u00ee \nhuk. [eskiden] z\u0131mnen v\u00e2ki olan h\u00fck\u00fcm, [bir kimse di\u011fer bir \nkimse aleyhine \"benim fil\u00e2n \u015fah\u0131s zimmetinde sabit olacak \u015fu \nkadar kuru\u015f alaca\u011f\u0131ma onun emriyle kefil olmu\u015f idin\" diye \nd\u00e2va ve o kimse kefaleti ikrar ve borcu ink\u00e2r etmekle m\u00fcddei, \nborcu ispat ederek h\u00e2kim dah\u00ee h\u00fckmetse bu h\u00fck\u00fcm kefil \naleyhine sarahaten ve as\u00eel gaip aleyhine z\u0131mnen h\u00fckmolur]. \nh\u00fckm-berd\u00e2r \n(a.f.b.s.) itaat eden, boyun e\u011fen. \nh\u00fckmen \n(a.zf.) h\u00fck\u00fcm vererek. \nh\u00fckm-ferm\u00e2 \n(a.f.b.s.) h\u00fckm\u00fc y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan. \nh\u00fckm\u00ee \n(a.s.) 1. h\u00fckme ait, h\u00fck\u00fcmle ilgili; bir karara dayanan; itibar\u00ee \nolan. 2. i. erkek ad\u0131. \nh\u00fckm\u00ee \u015fahsiyyet. \n(bkz. \u015fahsiyyet-i h\u00fckmiyye). \nh\u00fckm-ke\u015f \n(a.f.b.s.) emre itaat eden. \nh\u00fck\u00fbm\u00e2t \n(a.i. h\u00fck\u00fbmet'in c.) h\u00fck\u00fcmetler. \nh\u00fck\u00fbm\u00e2t-\u0131 m\u00fcttehide \nbirle\u015fmi\u015f devletler. \nh\u00fck\u00fcm-d\u00e2r \n(a.f.b.i.c. h\u00fck\u00fcmd\u00e2r\u00e2n) h\u00fck\u00fcm sahibi, \u015fah, p\u00e2di\u015f\u00e2h. \nh\u00fck\u00fcm-d\u00e2r-\u0131 m\u00fcntehab \nse\u00e7ilmi\u015f h\u00fck\u00fcmdar. \nh\u00fck\u00fcmd\u00e2r\u00e2n \n(a.f.b.i. h\u00fck\u00fcmd\u00e2r'\u0131n c.) h\u00fck\u00fcm sahipleri, p\u00e2di\u015f\u00e2hlar. \nh\u00fck\u00fcmd\u00e2r\u00e2n-\u0131 m\u00e2z\u00ee \nge\u00e7mi\u015f zaman h\u00fck\u00fcmdarlar\u0131. \nh\u00fck\u00fcm-d\u00e2r-\u00e2ne \n(a.f.zf.) h\u00fck\u00fcmd\u00e2ra yak\u0131\u015facak surette. \nh\u00fck\u00fcmd\u00e2r\u00ee \n(a.f.i.) h\u00fck\u00fcmdarl\u0131k, \u015fahl\u0131k, p\u00e2di\u015fahl\u0131k, (bkz: h\u00fck\u00fcm-r\u00e2n\u00ee) \nh\u00fck\u00fbmet \n(a.i.) 1. bir memleketi idare eden vekiller hey'eti. 2. devlet. 3. \nh\u00fck\u00fcmet kona\u011f\u0131. \nh\u00fck\u00fbmet-i \u00e2dile \nadaletli h\u00fck\u00fcmet. \nh\u00fck\u00fbmet-i adl \nhuk. [eskiden] gayri mukadder bir er\u015f (tazminat) tir, y\u00e2n\u00ee \nmiktar\u0131 \u015fer'an muayyen olmay\u0131p bilirki\u015finin usul\u00fc d\u00e2iresinde \ntakdir ve t\u00e2yin edece\u011fi diyet. \nh\u00fck\u00fbmet-i a\u011fniy\u00e2 \nsosy. zenginerki, fr. plutocratie. \nh\u00fck\u00fbmet-i \u00e2mme \nsosy. elerki, demokratl\u0131k, fr. democratie. \nh\u00fck\u00fbmet-i av\u00e2m \nsosy. (bkz: h\u00fck\u00fbmet-i \u00e2mme). \nh\u00fck\u00fbmet-i cumh\u00fbriyye \ncumhuriyet h\u00fck\u00fcmeti. ","h\u00fck\u00fbmet-i gayr-i m\u00fcstakille \nh\u00fck\u00fbmet-i me\u015fr\u00fbta \nme\u015fr\u00fbtiyetle idare olunan h\u00fck\u00fcmet. \nh\u00fck\u00fbmet-i mu'tedil-\u00e2ne \nmutedil bir surette h\u00fck\u00fcm s\u00fcrmek. \nh\u00fck\u00fbmet-i m\u00fcstakille \nh\u00e2kimiyet ve istikl\u00e2liyet haklar\u0131n\u0131 tamamen h\u00e2iz olan \nh\u00fck\u00fcmet. \nh\u00fck\u00fbmet-i m\u00fcstebidde \nistibdatla idare olunan h\u00fck\u00fcmet. \nh\u00fck\u00fbmet-i r\u00fbh\u00e2niyye \nsosy. teokrasi idaresi, dincierki, fr. theocratie. \nh\u00fck\u00fbmet-i r\u00fchb\u00e2niyye \nteokrasi idaresi. \nh\u00fck\u00fbmet-i s\u00e2b\u0131ka \nsab\u0131k h\u00fck\u00fcmet, idarenin evvelce ba\u015f\u0131nda bulunanlar. \nh\u00fck\u00fbmet-\u00fcl-elem \nhuk. [eskiden] \u015fecce veya cir\u00e2has\u0131 iyile\u015fip de eseri kalmam\u0131\u015f \nolan me\u015fcuc veya mecruh i\u00e7in \u00e7ekmi\u015f oldu\u011fu elemden dolay\u0131 \nbilirki\u015finin takd\u00eer edece\u011fi bir er\u015f, bir zaman, [bu, \"h\u00fck\u00fbmet- \n\u00fcl-adl-fi-l-elem\" m\u00e2n\u00e2s\u0131ndad\u0131r. Buna \"er\u015f-i elem\", y\u00e2n\u00ee \"ac\u0131 \nbedeli\" de denilmektedir.]. \nh\u00fck\u00fbmet-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) h\u00fck\u00fcmet merkezi, idare merkezi, ba\u015fkent. \nh\u00fck\u00fcm-ferm\u00e2 \n(a.f.b.s.) h\u00fck\u00fcm s\u00fcren, (bkz. h\u00fck\u00fcm-d\u00e2r, h\u00fck\u00fcm-r\u00e2n). \nh\u00fck\u00fcm-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) bir h\u00fck\u00fcm ve karar\u0131 bildiren yaz\u0131. \nh\u00fck\u00fcmr\u00e2n \n(a.s.) h\u00fck\u00fcm s\u00fcren. (bkz. h\u00fck\u00fcmd\u00e2r, h\u00fck\u00fcm-ferm\u00e2). \nh\u00fck\u00fcm-r\u00e2n\u00ee \n(a.i.) h\u00fck\u00fcm s\u00fcrene mensup, \u015fahl\u0131k, padi\u015fahl\u0131k, sultanl\u0131k, \n(bkz. h\u00fck\u00fcm-d\u00e2r\u00ee). \nh\u00fcl\u00e2m \n(a.i.) bal\u0131k tutkal\u0131, pa\u00e7a suyu, pelte gibi donan \u015feyler. \nh\u00fcl\u00e2m-\u0131 hayv\u00e2n\u00ee \njelatin denilen ve etin kemi\u011fini kaynatmakla meydana gelen, \ntutkal\u0131ms\u0131, hayvan! bir madde. \nh\u00fcl\u00e2m-\u0131 neb\u00e2t\u00ee \nni\u015fasta veya pekdin denilen nebat\u00ee (bitkisel) bir madde. \nh\u00fcl\u00e2m\u00ee, h\u00fcl\u00e2miyye \n(a.s.) tutkal\u0131ms\u0131, jel\u00e2tinli veya alb\u00fcminli. \nh\u00fcl\u00e2miyy\u00e2t \n(a.i.c.) h\u00fcl\u00e2m\u00ee, tutkal\u0131ms\u0131, jel\u00e2tinli maddeler. \nh\u00fclb \n(a.i.) l. kal\u0131n k\u0131l kuyruk, yele k\u0131l\u0131. 2. k\u0131l f\u0131r\u00e7a, k\u0131l kalem. \nh\u00fclh\u00fcl \n(a.s.c. hel\u00e2hil) \u00f6ld\u00fcr\u00fcc\u00fc zehir. [\u00c2s\u0131m Efendi L\u00fbgati'nde \n\"h\u00fcleh\u00fcl\" \u015feklinde ge\u00e7ti\u011fi de yaz\u0131l\u0131d\u0131r]. \nh\u00fcl\u00fb \n(f.i.) k\u0131zmemesi de denilen bir \u00e7e\u015fit sulu ve lezzetli \u015feftali \n-h\u00fcm\u00e2 \n(a.zm.) iki ki\u015fiyi g\u00f6sterir. \nh\u00fcma[y] \n(f.i.) 1. devlet ku\u015fu. 2. saadet, kutluluk. \nh\u00fcm\u00e2-yi beyz\u00e2-i d\u00een \n(d\u00eenin beyaz h\u00fcmas\u0131) Muhammed. \nh\u00fcm\u00e2-yi ikb\u00e2l \n(devlet ku\u015fu) y\u00fcksek talih, iyi u\u011fur. \nh\u00fcm\u00e2-yi l\u00e2-mek\u00e2n \n(mek\u00e2ns\u0131z h\u00fcma) Allah. \nh\u00fcm\u00e2m \n(a.s.) himmetli, azimli, bir i\u015fe s\u0131ms\u0131k\u0131 sar\u0131l\u0131p o i\u015fi ba\u015farma, \nh\u00fcm\u00e2-p\u00e2ye \n(f.b.s.) \u00e7ok y\u00fcksek dereceli. \nh\u00fcm\u00e2-perv\u00e2z \n(f.s.) \"h\u00fcm\u00e2 gibi y\u00fcksek u\u00e7an\" yukar\u0131dan atan , y\u00fcksekten \nkonu\u015fan. \nh\u00fcm\u00e2-s\u00e2ye \n(f.b.s.) g\u00f6lgesi, iyilikleri d\u00fcny\u00e2ya yay\u0131lm\u0131\u015f. \nh\u00fcm\u00e2y\u00fbn \n(f.s.) 1. m\u00fcbarek, kutlu. 2. p\u00e2di\u015f\u00e2ha ait. \nAlem-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h bayra\u011f\u0131. \nOt\u00e2\u011f-\u0131 h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h \u00e7ad\u0131r\u0131. ","Sar\u00e2y-\u0131 h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h saray\u0131. \nOrd\u00fb-yi h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h ordusu. 3. m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin dokuz numaral\u0131 basit \nmakam\u0131d\u0131r. En eski makamlardan biridir. Hicaz \u00e2ilesindendir, \nhicaz d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc ile p\u00fbselik be\u015flisinden ibarettir. Durak, d\u00fcg\u00e2h \nve g\u00fc\u00e7l\u00fc -d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc derece olan-nev\u00e2'd\u0131r. Donan\u0131m\u0131na \"si\" \nbak\u0131yye bemol\u00fc ile \"do\" bak\u0131yye diyezi konulur. Niseb-i \n\u015ferife say\u0131s\u0131 6 d\u0131r. Dizisi umumiyetle \u00e7\u0131k\u0131c\u0131d\u0131r. Orta \nsekizlideki sesleri, pestden t\u00eeze do\u011fru \u015f\u00f6yledir d\u00fcg\u00e2h, dik- \nk\u00fcrd\u00ee, nim hicaz, neva, h\u00fcseyn\u00ee, acem, gerdaniye ve \nmuhayyer. \nh\u00fcm\u00e2y\u00fbn-\u00e2b\u00e2d \n(f.b.i.) Bebek'te eskiden mevcut bir kasr'\u0131n ad\u0131. \nh\u00fcm\u00e2y\u00fbn-n\u00e2me \n(f.b.i.) 1. p\u00e2di\u015f\u00e2h taraf\u0131ndan bir h\u00fck\u00fcmdara g\u00f6nderilen \nmektup, (bkz: n\u00e2me-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn). 2. Kel\u00eele ve Dimne'nin Ali \n\u00c7elebi taraf\u0131ndan yap\u0131lan T\u00fcrk\u00e7e terc\u00fcmesine verilen bir ad. \nh\u00fcmeze \n(a.i.c. h\u00fcmez\u00e2t) \u015feytan\u00ee vesvese, kuruntu. \nh\u00fcmeze s\u00fbresi \nKur'\u00e2n'\u0131n 104 \u00fcnc\u00fc s\u00fbresi. Mekke'de nazil olmu\u015ftur, 9 \u00e2yetten \nibarettir. \nh\u00fcmm\u00e2 \n(a.i.c. h\u00fcmmey\u00e2t) 1. s\u0131tma. 2. hastal\u0131ktan dolay\u0131 v\u00fccutta h\u00e2s\u0131l \nolan \u015fiddetli hararet, ate\u015f. 3. n\u00f6betli hastal\u0131k. \nh\u00fcmmey\u00e2t \n(a.i. h\u00fcmm\u00e2'n\u0131n c.) 1. s\u0131tmalar. 2. hastal\u0131ktan dolay\u0131 v\u00fccutta \nh\u00e2s\u0131l olan \u015fiddetli hararetler, ate\u015flet. 3. n\u00f6betli hastal\u0131klar. \nh\u00fcm\u00fbm \n(a.i. hemm'in c.) gamlar, kederler, tasalar, kayg\u0131lar, (bkz: \ngum\u00fbm). \nh\u00fcm\u00fbmet \n(a.i.) pek ziy\u00e2de ihtiyarl\u0131k, \nh\u00fcner \n(f.i.) 1. marifet, bilme. 2. ustal\u0131k. \nErb\u00e2b-\u0131 h\u00fcner \nh\u00fcner sahipleri. \nh\u00fcner-d\u00e2r \n(f.b.s.) h\u00fcnerli, h\u00fcner sahibi. \nh\u00fcner-f\u00fcr\u00fb\u015f \n(f.b.s.) h\u00fcner satan. \nh\u00fcner-mend \n(f.b.s.) h\u00fcnerli, marifetli, (bkz: h\u00fcner-ver). \nh\u00fcner-mend\u00e2n \n(a.f.s. h\u00fcner-mend'in c.) h\u00fcnerliler, marifetliler. \nh\u00fcner-mend\u00ee \n(f.b.i.) h\u00fcnermendlik, h\u00fcnerlilik, m\u00e2rifetlilik. \nH\u00fcner-n\u00e2me \n(f.b.i.) i\u00e7inde renkli minyat\u00fcrlerle s\u00fcslenmi\u015f, T\u00fcrk\u00e7e ve \nFars\u00e7a kahramanl\u0131k \u015fiirleri bulunan, XVI. y\u00fczy\u0131lda Murad \nIII. devrinde d\u00fczenlenmi\u015f minyat\u00fcr alb\u00fcm\u00fc. \nh\u00fcner-n\u00fcm\u00e2 \n(f.b.s.) h\u00fcner, marifet g\u00f6steren. \nh\u00fcner-perver \n(f.b.s.c. h\u00fcner-perver\u00e2n) h\u00fcneri seven, h\u00fcneri koruyan. \nh\u00fcner-perver\u00e2n \n(f.b.s. h\u00fcner-perver'in c.) h\u00fcneri sevenler, h\u00fcneri koruyanlar. \nh\u00fcner-perver\u00ee \n(f.b.i.) h\u00fcnerlilik, ustal\u0131k. \nh\u00fcner-p\u00ee\u015fe \n(f.b.s.) h\u00fcnerli, marifetli, (bkz: h\u00fcner-mend, h\u00fcner-ver). \nh\u00fcner-ver \n(f.b.s.c. h\u00fcner-ver\u00e2n) h\u00fcnerli, marifetli; artist, (bkz: h\u00fcner- \nmend). \nh\u00fcner-ver\u00e2n \n(f.b.s. h\u00fcnerver'in c.) h\u00fcnerli, marifetli kimseler, artistler. \nh\u00fcner-ver\u00ee \n(f.b.i.) h\u00fcnerverlik, artistlik. \nh\u00fcnk\u00e2r \n(f.i.) p\u00e2di\u015f\u00e2h, sultan, h\u00fck\u00fcmdar. ","h\u00fcnk\u00e2r\u00ee \n(f.s.) h\u00fcnk\u00e2ra mensup, h\u00fcnk\u00e2rla ilgili, (bkz: \u015fehriy\u00e2r\u00ee). \nh\u00fcns\u00e2 \n(a.s.c. hin\u00e2s) 1. kendisinde hem erkeklik, hem di\u015filik al\u00e2meti \nbulunan kimse. 2. bot. ayni \u00e7i\u00e7ekte di\u015fi ve erkek organ\u0131n\u0131n \nbulunmas\u0131. \nh\u00fcns\u00e2-i m\u00fc\u015fkil \nhuk. erkek ve kad\u0131n uzuvlar\u0131ndan her ikisi kendisinde \nbulunan ve fakat bu uzuvlardan birinin fiil ve hareketi ve \nte\u015fekk\u00fcl\u00fc di\u011ferine takadd\u00fcm ve galebe etmedi\u011fi cihetle h\u00e2li \ntaayy\u00fcn etmeyen h\u00fcns\u00e2. \nh\u00fcns\u00e2-yi rec\u00fcl\u00ee \nhuk. erkeklik al\u00e2meti galip gelen h\u00fcns\u00e2. \nh\u00fcns\u00e2-yi nis\u00e2\u00ee \nhuk. di\u015filik al\u00e2meti galip gelen h\u00fcns\u00e2. \nh\u00fcns\u00e2iyyet \n(a.i.) ayn\u0131 zamanda ve ayn\u0131 \u015fah\u0131sta hem erkeklik, hem di\u015filik. \nH\u00fcn\u00fbd \n(a.h.i. Hind ve Hind\u00ee'nin c.) Hindliler. \nh\u00fcrer \n(a.i. hirre'nin c.) di\u015fi kediler. \nh\u00fcreyre \n(a.i.) kedi yavrusu. \nHz. Ebu-H\u00fcreyre \nesh\u00e2b-\u0131 kiramdan biri. \nh\u00fcrmet \n(a.i.) 1. sayg\u0131. 2. haraml\u0131k. \nh\u00fcrmet-i gal\u00eeza \nhuk. [eskiden] \u00fc\u00e7 tal\u00e2k ile h\u00e2s\u0131l olan h\u00fcrmet, [buna \n\"beyn\u00fbnet-i mugallaza\" da denir]. \nh\u00fcrmet-i haf\u00eefe \nhuk. [eskiden] bir veya iki tal\u00e2k-\u0131 b\u00e2in ile h\u00e2s\u0131l olan h\u00fcrmet, \n[buna \"beyn\u00fbnet-i sugr\u00e2\" da denir]. \nh\u00fcrmet-i muvakkate \nhuk. [eskiden] sebebinin zevali ile nihayet bulan h\u00fcrmet. \nh\u00fcrmet-i m\u00fcebbede \nhuk. [eskiden] sebebi asla zail olmayan h\u00fcrmet. \nh\u00fcrmeten \n(a.zf.) sayg\u0131 sayarak. \nh\u00fcrmet-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) sayg\u0131 sayar, sayg\u0131 sayan. \nh\u00fcrmet-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) sayg\u0131 sayarak, sayg\u0131 ile. \nH\u00fcrm\u00fcz, H\u00fcrm\u00fczd \n(f.h.i.) 1. Zerd\u00fc\u015ftlerin hay\u0131r tanr\u0131s\u0131. 2. i. eski \u0130ran takviminde \nG\u00fcne\u015f y\u0131l\u0131n\u0131n ilk g\u00fcn\u00fc. 3. J\u00fcpiter, M\u00fc\u015fteri, Erendiz. \nh\u00fcrr \n(a.s.) es\u00eer olmayan, kar\u0131\u015fan\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015feni olmayan, serbest. \nh\u00fcrre \n(a.s.) c\u00e2riye veya esir olmayan kad\u0131n. \nh\u00fcrre-i m\u00fckellefe \nhuk. [eskiden] \u00e2kil ve bali\u011f olan h\u00fcr kad\u0131nlar. \nh\u00fcrriyyet \n(a.i.) 1. h\u00fcrl\u00fck, serbestlik, azatl\u0131k. 2. Yeni Osmanl\u0131lar \nCemiyeti ad\u0131na 1868-1870 de, Londra'da Nam\u0131k Kemal ve \nZiya Pa\u015fa'n\u0131n \u00e7\u0131kard\u0131klar\u0131 gazete. \nh\u00fcrriyyet-i bedeniyye \nki\u015fisel \u00f6zg\u00fcrl\u00fck. \nh\u00fcrriyyet-i ebediyye \n31 Mart Vak'as\u0131'nda \u00f6lenler i\u00e7in istanbul'da dikilmi\u015f olan \nan\u0131t. \nh\u00fcrriyyet-i ma'neviyye \ninanma h\u00fcrriyeti, inanma \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, bask\u0131s\u0131z bir karara \nvarabilme \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc. \nh\u00fcrriyyet-perver \n(a.f.b.s.) h\u00fcrriyetsever, h\u00fcrriyet tarafl\u0131s\u0131. \nh\u00fcrriyyet-perver\u00e2n \n(a.f.b.s. h\u00fcrriyet-perver'in c.) h\u00fcrriyet severler, h\u00fcrriyet \ntarafl\u0131lar\u0131. \nh\u00fcrriyyet-perver\u00e2ne \n(a.f.b. zf.) h\u00fcrriyetsever kimseye yak\u0131\u015facak surette. \nh\u00fcs\u00e2m \n(a.i.) keskin k\u0131l\u0131\u00e7, (bkz: t\u00eeg-i b\u00fcrr\u00e2n). ","h\u00fcs\u00e2m-\u00fcd-d\u00een \n(a.b.i.) 1. d\u00eenin keskin k\u0131l\u0131c\u0131. 2. Mevl\u00e2n\u00e2'n\u0131n Mesnev\u00ee'yi \ns\u00f6yleyerek yazd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 me\u015fhur zat. 3. \"H\u00fcsamettin\" \u015feklinde \nkullan\u0131lan erkek ad\u0131. \nh\u00fcsar \n(a.i.) Alman atl\u0131 askeri. \nh\u00fcseyn \n(a.i.) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck sevgili. 2. h.i. Hz. Muhammed'in torunu ve \n\u00eem\u00e2m-\u0131 Al\u00ee'nin k\u00fc\u00e7\u00fck o\u011flu. \nMe\u015fhed-i H\u00fcseyn \nKerbel\u00e2'da H\u00fcseyn'in t\u00fcrbesi. 3. erkek ad\u0131. \nh\u00fcseyn\u00ee \n(a.s.) 1. H\u00fcseyin ile ilgili; Hz. Muhammed'in torunu \nH\u00fcseyn'in \u00e7ocuklar\u0131. 2. i. me\u015fhur bir \u00e7e\u015fit l\u00e2le. 3. m\u00fcz. T\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finin aln numaral\u0131 basit makam\u0131d\u0131r, en eski \nmakamlardand\u0131r; H\u00fcseyn\u00ee be\u015flisi ile u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcnden \nm\u00fcte\u015fekkildir. Durak d\u00fcg\u00e2h ve g\u00fc\u00e7l\u00fc -be\u015finci derece olan- \nh\u00fcseyn\u00ee perdeleridir. Niseb-i \u015ferife say\u0131s\u0131 8 dir. Dizisi \n\u00e7\u0131k\u0131c\u0131d\u0131r. ikinci \u015fekli muhayyer olur. Donan\u0131m\u0131na \"si\" koma \nbemol\u00fc ile \"fa\" bak\u0131yye diyezi konulur. Orta sekizlideki \nsesleri \u015f\u00f6yledir (pestden t\u00eeze do\u011fru) d\u00fcg\u00e2h, segah, \u00e7arg\u00e2h, \nneva, h\u00fcseyn\u00ee, evi\u00e7, gerdaniye ve muhayyer. H\u00fcseyn\u00ee, kl\u00e2sik \nbestek\u00e2rlar taraf\u0131ndan da en \u00e7ok kullan\u0131lan bir ka\u00e7 makamdan \nbiri olmakla beraber, bilhassa T\u00fcrk halk m\u00fczi\u011finde en \u00e7ok \nkullan\u0131lm\u0131\u015f olan makamd\u0131r. 4. i. kad\u0131n elbiselerinde s\u00fcs \nolarak kullan\u0131lan, ipekten, y\u00fcnden veya pamuktan yap\u0131lma \n\u015ferit, kaytan, sa\u00e7ak ve benzeri \u015feyler. \nh\u00fcseyn\u00ee-maye \nm\u00fcz. H\u0131z\u0131r bin Abdullah'\u0131n edvar\u0131na g\u00f6re h\u00fcseyn\u00ee makam\u0131na \nm\u00e2ye \u00e2v\u00e2zesini katmakla elde edilen terkip. \nh\u00fcseyn\u00ee-selmek \nm\u00fcz. H\u0131z\u0131r bin Abdullah'\u0131n h\u00fcseyn\u00ee makam\u0131na selmek \n\u00e2v\u00e2zesini ekleyerek kurdu\u011fu terkip. \nh\u00fcseyn\u00ee-acem \n(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nh\u00fcseyn\u00ee-a\u015f\u00eer\u00e2n \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en eski m\u00fcrekkep ma- \nkamlar\u0131ndand\u0131r. H\u00fcseyn\u00ee makam\u0131n\u0131n pest taraf\u0131na, h\u00fcseyn\u00ee- \na\u015f\u00eer\u00e2n perdesine nakledilmi\u015f bir u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc il\u00e2vesinden \nm\u00fcrekkep olup, bu d\u00f6rtl\u00fc ile a\u015f\u00eeran perdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fc \nbirinci \nderecede \n-h\u00fcseyn\u00ee'nin \ndura\u011f\u0131 \nolan-d\u00fcg\u00e2h'd\u0131r. \nDonan\u0131m\u0131na h\u00fcseyn\u00ee gibi \"si\" koma bemol\u00fc ile \"fa\" bak\u0131yye \ndiyezi konulur. Eskiden \"vech-i h\u00fcseyn\u00ee\" de denilen bu \nmakam, esasen h\u00fcseyn\u00ee'nin pest taraf\u0131na (dura\u011f\u0131ndan itibaren) \ntab\u00ee\u00ee olarak bir d\u00f6rtl\u00fc kat\u0131lmak suretiyle yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r ki, a\u015f\u00eeran \nperdesinde kalan h\u00fcseyn\u00ee'den ba\u015fka bir \u015fey de\u011fildir. \nh\u00fcseyn\u00ee-gerd\u00e2niye \n(a.f.b. i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nh\u00fcseyn\u00ee-geve\u015ft \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nh\u00fcseyn\u00ee-horas\u00e2n\u00ee \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az \u00fc\u00e7, \u00fc\u00e7bu\u00e7uk as\u0131rl\u0131k bir \nm\u00fcrekkep makam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nh\u00fcseyn\u00ee-nevr\u00fbz \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. "]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook