Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Published by risalekz, 2024-05-31 09:52:26

Description: Ayhan Hocha

Search

Read the Text Version

["tagniye \n(a.i. g\u0131n\u00e2'dan) birini zengin etme. \ntagr\u00eeb \n(a.i. gurbet'den) 1. birini gurbete g\u00f6nderme, g\u00f6nderilme. 2. \nmemleketten \u00e7\u0131karma, uzakla\u015ft\u0131r\u0131lma. 3 . kovma. \ntagr\u00eed \n(a.i.). (bkz. tegarr\u00fcd). \ntagr\u00eek \n(a.i. gark'dan) suda bo\u011fma. \ntagr\u00eem \n( .i. garm'dan) \u00f6denme, \u00f6denilme; \u00f6detme. \nA \ntagr\u00eem-i duy\u00fbn \nbor\u00e7lar\u0131n \u00f6denmesi. \ntagr\u00eer \n(a.i. gur\u00fbr'dan. c. tagr\u00eer\u00e2t) m\u00fc\u015fteriyi aldatma. \ntagr\u00eer\u00e2t \n(a.i. tagr\u00eer'in c.) m\u00fc\u015fteriyi aldatmalar. \ntagr\u00ees \n(a.i. gars'dan) yere dikme, dikilme. \nta\u011f\u015f\u00ee\u015f \n(a.i. g\u0131\u015f'dan. c. tag\u015f\u00ee\u015f\u00e2t) 1. kar\u0131\u015ft\u0131rma, safl\u0131\u011f\u0131n\u0131 giderme. 2. \nde\u011ferli bir \u015feyi de\u011fersiz bir \u015feyle kar\u0131\u015ft\u0131rma. 3 . imrenme. \ntag\u015f\u00ee\u015f\u00e2t \n(a.i. tag\u015f\u00ee\u015f'in c.) 1. kar\u0131\u015ft\u0131rmalar, safl\u0131\u011f\u0131n\u0131 gidermeler. 2. \nde\u011ferli \u015feyleri de\u011fersiz \u015feylerle kar\u0131\u015ft\u0131rmalar. \ntag\u015fiye \n(a.i. g\u0131\u015f\u00e2'dan) 1. \u00f6rtme, \u00f6rt\u00fclme, b\u00fcr\u00fcnme. 2 . (gay\u015f'den) \nkendinden ge\u00e7irme, ge\u00e7irilme. \ntagtiye \n(a.i. g\u0131t\u00e2'dan) \u00f6rtme, \u00f6rt\u00fclme, (bkz: tag\u015fiye). \nt\u00e2gun \n(\"ga\" uzun okunur, a.i. t\u00e2g\u00ee'nin c.) az\u0131l\u0131, azg\u0131n kimseler. (bkz: \ntugat). \nt\u00e2gut \n(\"gu\" uzun okunur, a.s. ve i.c. tav\u00e2g\u00ee, tav\u00e2g\u00eet) 1. kay\u0131ptan \nhaber veren, b\u00fcy\u00fcc\u00fc. 2. \u015feytan. 3. Isl\u00e2mdan \u00f6nce \nMekke'deki L\u00e2t ve Uzz\u00e2 putlar\u0131. \ntagviye \n(a.i.) ba\u015ftan \u00e7\u0131karma, azd\u0131rma, (bkz: igv\u00e2). \ntagy\u00eer \n(a.i. gayr'den. c. tagy\u00eer\u00e2t) ba\u015fkala\u015ft\u0131rma; de\u011fi\u015ftirme; bozma, \n(bkz: tahv\u00eel, tebd\u00eel). \nHukuki tagy\u00eer \nbirinin kendine ait olmayan bir ta\u015f\u0131n\u0131r e\u015fyan\u0131n baz\u0131 i\u015flemlerle \n\u015feklini de\u011fi\u015ftirmesi. \ntagy\u00eer-i if\u00e2de \nifade de\u011fi\u015ftirme. \ntagy\u00eer-i mevzi' \nyer de\u011fi\u015ftirme. \ntagy\u00eer-i \u015fekl \nbi\u00e7im de\u011fi\u015ftirme. \ntagy\u00eer\u00e2t \n(a.i. tagy\u00eer'in c.) ba\u015fkala\u015ft\u0131rmalar; de\u011fi\u015ftirmeler, bozmalar. \ntagy\u00eer-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) i\u00e7ki imal\u00e2thanesi. \ntagy\u00eez \n(a.i. gayz'den) hiddetlendirme, k\u0131zd\u0131rma. \ntagz\u00eet \n(a.i.) 1. fiz. tazyik etme, fazla \u00fczerine tazyik (bas\u0131n\u00e7) \nyapma. 2. hek. \u00e7ok s\u0131k\u0131 ba\u011flama. \ntagziye \n(a.i. g\u0131z\u00e2'dan). (bkz. tagdiye). \ntagziye \n(a.i.) gaza ettirme, ettirilme, din u\u011frunda sava\u015ft\u0131rma. \ntahacc\u00fcm \n(a.i. hacm'den) hacimlenme, b\u00fcy\u00fcme, irile\u015fme. \ntahacc\u00fcr \n(a.i. hacer'den. c. tahacc\u00fcr\u00e2t) 1. ta\u015fla\u015fma, ta\u015f olma, ta\u015f gibi \nkat\u0131la\u015fma. 2. hek. kabuk ba\u011flama. \ntahacc\u00fcr\u00e2t \n(a.i. tahacc\u00fcr'\u00fcn c.) ta\u015fla\u015fmalar, ta\u015f kesilmeler. \ntahadd\u00ee \n(a.i.c. tahaddiy\u00e2t) meydan okuma. \ntahaddiy\u00e2t \n(a.i. tahadd\u00ee'nin c.) meydan okumalar. \ntahaddu' \n(a.i. hud\u00fb', huz\u00fb'dan). (bkz. tahazzu'). \ntahaddu' \n(a.i. hud'a'dan) bilerek aldanma. \ntahaddur \n(a.i. h\u0131dr'dan) (bkz: tahazzur). \ntahadd\u00fcb \n(a.i. hadeb'den) kamburla\u015fma, d\u0131\u015far\u0131ya do\u011fru \u00e7\u0131k\u0131nla peyda \netme. \ntahadd\u00fcr \n(a.i. hader'den) 1. \u00f6rt\u00fcnmek [kad\u0131n], (bkz: tesett\u00fcr). 2. hek. \nuyu\u015fma uyu\u015fturulma. ","tahadd\u00fcr \n(a.i. hadr'den) 1. yoku\u015f a\u015fa\u011f\u0131 inme. (bkz: inhid\u00e2r). 2. \nyukar\u0131dan a\u015fa\u011f\u0131 ak\u0131p gitme. \ntahadd\u00fcr-i miy\u00e2h \nsular\u0131n ak\u0131p gitmesi. \ntahadd\u00fcs \n(o.i. hads ve hud\u00fbs'dan) 1. psik. sezgi, f r. intuition. 2. yok \niken peyda olma, ortaya \u00e7\u0131kma, meydana \u00e7\u0131kma. \ntahadd\u00fcs\u00ee \n(a.s.) psik. sezgili, fr. intuitif. \ntahadd\u00fcsiyye \n( .i.) psik. sezgicilik, fr. intuitionisme. \nA \ntahadd\u00fcsiyye \n(a.s.) [\"tahadd\u00fcs\u00ee\"nin m\u00fcen.]. (bkz: tahadd\u00fcs\u00ee). \ntahadd\u00fc\u015f \n(a.i.) 1. t\u0131rmalanma. \ntahadd\u00fc\u015f-i ezh\u00e2n \nzihinlerin t\u0131rmalanmas\u0131. 2. \u00fcz\u00fcnt\u00fc duyma. \ntah\u00e2du' \n(a.i. hud'a'dan) aldanm\u0131\u015f gibi g\u00f6r\u00fcnme. \ntah\u00e2f \n(a.i.) hafif ve \u015feffaf (saydam) bulut. \ntahaffuz \n(a.i. h\u0131fz'dan) kendini muhafaza etme, sak\u0131nma, korunma. \ntahaffuz-\u0131 kudret \nfiz. enerjinin saklanmas\u0131. \ntahaffuz-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) karantina yeri. \ntahaffuz\u00ee \n(a.s.) korunma ile ilgili. \ntahaffuz-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) kendini muhafaza eden, korunan, sak\u0131nan. \ntahaffuz-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) kendini korumak i\u00e7in. \ntahaff\u00fcf \n(a.i. hiffet'den) 1. hafifleme, hafiflenme. 2. aya\u011fa mest, \u00e7izme \ngibi kon\u00e7lu bir \u015fey giyme. \ntahaff\u00fcf-i b\u00e2r \ny\u00fck\u00fcn hafiflemesi. \ntahaff\u00fcf-i \u0131zt\u0131r\u00e2b \n\u0131zt\u0131rap, elem ve kederin hafiflemesi, azalmas\u0131. \ntahakkud \n(a.i.) kin tutma,, kin g\u00fctme. (bkz. teh\u00e2s\u00fcd). \ntahakkuk \n(a.i. hakk'dan) hakikat olarak meydana \u00e7\u0131kma, ger\u00e7ekli\u011fi \nanla\u015f\u0131lma. \ntahakk\u00fcm \n(a.i. h\u00fckm'den. c. tahakk\u00fcm\u00e2t) l. h\u00e2kimlik tak\u0131nma. 2. \nzorbal\u0131k etme. \ntahakk\u00fcm\u00e2t \n(a.i. tahakk\u00fcm'\u00fcn c.) 1. h\u00e2kimlik tak\u0131nmalar. 2. zorbal\u0131klar. \ntahalhul \n(a.i. halhal'den) 1. aya\u011fa halhal (bilezik) takma. 2. hava \ncereyan\u0131 olmas\u0131. 3. bir cismin, hacminin kabar\u0131p \u015fi\u015fmesi. \ntahall\u00ee \n(a.i. h\u00e2l\u00e2vet ve hulv\u00e2n'dan. c. tahalliy\u00e2t) kendi kendini \ndonatma, s\u00fcslenme. \ntahall\u00ee \n(a.i. hal\u00e2'dan) 1. bo\u015falma, bo\u015f kalma. 2. tenhaya \u00e7ekilme, \nyaln\u0131z kalma. \ntahalliy\u00e2t \n(a.i. tahall\u00ee'nin c.) donatmalar, s\u00fcslenmeler [kendi kendini-]. \ntahalluk \n(a.i. hulk'dan) ahl\u00e2klanma, bir tabiat, huy edinme. \ntahallut \n(a.i.) kar\u0131\u015fma, kar\u0131\u015f\u0131k olma [e\u015fya-]. \ntahall\u00fcb \n(a.i.) 1. ter ve su s\u0131zma, (bkz: tere\u015f\u015f\u00fch). \ntahall\u00fcb-i riev\u00ee \nhek. k\u00f6pe\u011fin dilini \u00e7\u0131kararak solumas\u0131. 2. s\u00fct peyda etme, \ns\u00fctlenme. \ntahall\u00fcd \n(a.i. huld'den) bir yerde daim\u00ee olarak kalma. \ntahall\u00fcf \n(a.i. hil\u00e2f\u2018dan) 1. geride kalma, arkada b\u0131rak\u0131lma. 2. uygun \ngelmeme. \ntahall\u00fcl \n(a.i. halel'den. c. tahall\u00fcl\u00e2t) 1. halel bulma, bozulma. 2. \nek\u015fime, sirkele\u015fme. 3. araya girme. \ntahall\u00fcl \n(a.i. hall'den. c. tahall\u00fcl\u00e2t) 1. hallolma, c\u00fcz\u00fcleri birbirinden \nayr\u0131lma. 2. kim. ayr\u0131\u015fma. \ntahall\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tahall\u00fcl'\u00fcn c.) 1. hallolmalar, c\u00fcz\u00fcleri birbirinden \nayr\u0131lmalar. 2. kim. ayr\u0131\u015fmalar. \ntahall\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tahall\u00fcl'\u00fcn c.) tahall\u00fcller. ","tahall\u00fcs \n(a.i. hul\u00fbs'dan) 1. hal\u00e2s olma, kurtulma. 2. ed. \u015fiirde mahlas \nkullanma. \nH\u00fcsn-i tahall\u00fcs \nmahlas\u0131n yaln\u0131z l\u00e2fz\u0131n\u0131 de\u011fil, m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131 da mur\u00e2detme. \n[mesel\u00e2 B\u00e2k\u00ee'-nin \"Minnet H\u00fbda'ya, devlet-i d\u00fcny\u00e2 fena bulur \n\/ Bak\u00ee kal\u0131r sah\u00eefe-i \u00e2lemde \u00e2d\u0131m\u0131z\" beytindeki bak\u00ee kelimesinin \nkullan\u0131l\u0131\u015f\u0131 gibi]. \ntahamm\u00ee \n(a.i. hamy, him\u00e2yet ve mahmiyet'den) 1. kendini himaye \netme, korunma. 2. perhiz etme. \ntahammus \n(a.i.) b\u00fcz\u00fclme, b\u00fcz\u00fcl\u00fcp buru\u015fma. \ntahammuz \n(a.i. hazm'dan. c. tahammuz\u00e2t) ek\u015fime, oksitlenme. \ntahammuz\u00e2t \n(a.i. tahammuz'un c.) ek\u015fimeler, oksitlenmeler. \ntahamm\u00fcd \n(a.i.) ate\u015fin s\u00f6nmeye y\u00fcz tutmas\u0131. \ntahamm\u00fcl \n(a.i. haml'den. c. tahamm\u00fcl\u00e2t) 1. y\u00fcklenme, bir y\u00fck\u00fc \u00fcst\u00fcne \nalma. 2. dayanma, katlanma. 3. kald\u0131rma. \ntahamm\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tahamm\u00fcl'\u00fcn c.) tahamm\u00fcller, dayanmalar. \ntahamm\u00fcl-fers\u00e2 \n(a.f.b.s.) tahamm\u00fcl\u00fc y\u0131pratan. \ntahamm\u00fcl-gez\u00e2 \n(a.f.b.s.) dayan\u0131lmaz. \ntahamm\u00fcl-g\u00fcd\u00e2z \n(a.f.b.s.) tahamm\u00fcl\u00fc eriten, yok eden. (bkz: tahamm\u00fcl-s\u00fbz). \ntahamm\u00fcl-s\u00fbz \n(a.f.b.s.) tahamm\u00fcl\u00fc mahveden, yakan, (bkz: tahamm\u00fcl- \ng\u00fcd\u00e2z). \ntahamm\u00fcr \n(a.i. hamr'den. c. tahamm\u00fcr\u00e2t) mayalanma, ek\u015fime, (bkz: \nihtim\u00e2r). \ntahamm\u00fcr\u00e2t \n(a.i. tahamm\u00fcr'\u00fcn c.) mayalanmalar, ek\u015fimeler. \ntah\u00e2net \n(a.i.) de\u011firmencilik. \ntahann\u00ee \n(a.i hany'den) e\u011filmek, e\u011frilmek. \ntahann\u00fcf \n(a.i.) Hanef\u00ee mezhebine girme; Hanef\u00ee mezhebinden olma. \ntahann\u00fcn \n(a.i. han\u00een'den). (bkz. tehann\u00fcn). \ntah\u00e2ret \n(a.i.) 1. temizlik, (bkz: nez\u00e2fet). 2. temizlenme. \ntaharr\u00ee \n(a.i. hary'den. c. taharriyy\u00e2t) l. arama, ara\u015ft\u0131rma, ara\u015ft\u0131r\u0131lma; \naratma, (bkz: tefahhus, teft\u00ee\u015f). 2. sivil polis, taharri memuru. \ntaharr\u00ee-i hak\u00eekat \nhakikatin aranmas\u0131, do\u011fruyu arama. \ntaharr\u00ee memuru \nsivil polis. \ntaharriyy\u00e2t \n( .i. taharr\u00ee'nin c.) aramalar, ara\u015ft\u0131rmalar, ara\u015ft\u0131r\u0131lmalar; \nA \naratmalar. \ntaharruk \n(a.i.) 1. y\u0131rt\u0131lma. 2. yar\u0131lma. \ntaharr\u00fcf \n(o.i.) sap\u0131n\u00e7, fr. aberration. \ntaharr\u00fck \n(a.i. hareket'den) 1. hareket etme, k\u0131m\u0131ldama, oynama. \ntaharr\u00fck-i a's\u00e2b \nhek. sinirleri oynatan bir hastal\u0131k, fr. nervomotilite. 2. a. gr. \nharekelenme, hareke alma, bir hareke ile okunma [harf-]. \ntaharr\u00fckiyyet \n(a.i.) 1. fiz. hareketlilik, k\u0131m\u0131ldama h\u00e2li. 2. fels. fr. motilite. \ntaharr\u00fckiyyet-i n\u00fcve \nbiy. karyokinez, ara\u00e7l\u0131 bol\u00fcn\u00fcm. \ntaharr\u00fcm \n(a.i. har\u00e2m'dan) haramdan ka\u00e7\u0131nma; sak\u0131nma, \u00e7ekinme. \ntaharr\u00fc\u015f \n(a.i.). (bkz. taharr\u00fcz). [\"taharr\u00fc\u015f\" maddiyatta; \"taharr\u00fcz\" \nma'neviyatta kullan\u0131l\u0131r]. \ntaharr\u00fc\u015f \nbiy. irkilme, irkiltme, fr. irritation. \ntaharr\u00fc\u015f \n(a.i.c. taharr\u00fc\u015f\u00e2t) t\u0131rmalanma, \u00f6rselenme. \ntaharr\u00fc\u015f\u00e2t \n(a.i. taharr\u00fc\u015f'\u00fcn c.) t\u0131rmalanmalar, \u00f6rselenmeler. \ntaharr\u00fcz \n(a.i. h\u0131rz'dan) \u00e7ekinme, sak\u0131nma, (bkz: ihtir\u00e2z). \ntahassul \n(a.i. hus\u00fbl'den) 1. h\u00e2s\u0131l olma, net\u00eece olarak \u00e7\u0131kma. 2. fels. \n\u00fcreme, \u00fcretme, fr. reproduction. ","tahassun \n(a.i. h\u0131sn'dan) 1. kale ve hisara kapanma, istihk\u00e2ma \u00e7ekilme. \ntahassus \n(a.i. hus\u00fbs'dan) hus\u00fbs\u00ee ve mahsus olma. (bkz. ihtis\u00e2s). \ntahass\u00fcr \n(a.i.) hek. p\u0131ht\u0131la\u015fma [kan-]. \ntahass\u00fcr-i dem \nhek. kan\u0131n p\u0131ht\u0131la\u015fmas\u0131. \ntahass\u00fcr \n(a.i. hasret'den. c. tahass\u00fcr\u00e2t) 1. hasret \u00e7ekme. 2. \u00e7ok istenilen \nve ele ge\u00e7irilemeyen \u015feye \u00fcz\u00fclme. \ntahass\u00fcr\u00e2t \n(a.i. tahass\u00fcr'\u00fcn c.) tahass\u00fcrler. \ntahass\u00fcs \n(a.i. hiss'den. c. tahass\u00fcs\u00e2t hislenme, duygulanma, [Arap\u00e7adaki \nas\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 \"iyi bir haber duyup emin olma\" d\u0131r]. \ntahass\u00fcs\u00e2t (a.i. tahass\u00fcs'\u00fcn c.) duygulanmalar. \ntaha\u015f\u015f\u00ee \n(a.i. ha\u015fyet'den) \u00fcrperme. \ntaha\u015f\u015fu' \n(a.i. hu\u015f\u00fb'dan) al\u00e7ak g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck g\u00f6sterme. \ntaha\u015f\u015fub \n(a.i.) odunla\u015fma. \ntaha\u015f\u015f\u00fcd \n(a.i.c. taha\u015f\u015f\u00fcd\u00e2t) birikme, y\u0131\u011f\u0131lma, toplanma [asker \nhakk\u0131nda]. \ntaha\u015f\u015f\u00fcd\u00e2t \n( .i. taha\u015f\u015f\u00fcd'\u00fcn c.) birikmeler, y\u0131\u011f\u0131lmalar, toplanmalar [asker \nA \nhakk\u0131nda]. \ntaha\u015f\u015f\u00fcn \n(a.i. hu\u015f\u00fbnet'den) sertle\u015fme, kat\u0131la\u015fma [madd\u00ee ve manev\u00ee]. \ntaha\u015f\u015f\u00fcr \n(a.i. ha\u015fr'den) mezardan \u00e7\u0131kma, dirilme. \ntahatt\u00ee \n(a.i. hatve'den. c. tahatt\u00ee\u00e2t) 1. bir \u015feyi atlay\u0131p ge\u00e7me, bir \u015fey \natlan\u0131p ge\u00e7ilme; s\u0131n\u0131r\u0131 a\u015fma. 2. sald\u0131r\u0131\u015f. \ntahatti\u00e2t \n(a.i. tahatt\u00ee'nin c.) tec\u00e2v\u00fczler, sald\u0131r\u0131\u015flar. \ntahatt\u00ee\u00e2t-\u0131 a'd\u00e2 \nd\u00fc\u015fmanlar\u0131n sald\u0131r\u0131\u015flar\u0131. \ntahattur \n(o.i.c. tahattur\u00e2t) hat\u0131rlama, hat\u0131ra getirme, getirilme; \nunutulduktan sonra hat\u0131rlanan \u015fey. \ntahattur-\u0131 m\u00fcbhem \nfels. fr. reminiscence. \ntahattur\u00e2t \n(a.i. tahattur'un c.) tahatturlar. \ntahatt\u00fcm \n(a.i. hatm'den) l\u00e2z\u0131m olma, l\u00fczumlu olma. \ntahatt\u00fcm \n(a.i. hatem'den) ; 1. hatem, y\u00fcz\u00fck tak\u0131nma. 2. tas. ariflerin \ng\u00f6n\u00fcllerine Allah'\u0131n koydu\u011fu i\u015faret. \ntahavv\u00fcf \n(a.i. havf'den) korkuya d\u00fc\u015fme. \ntahavv\u00fcl \n(a.i. h\u00e2l'den. c. tahavv\u00fcl\u00e2t) de\u011fi\u015fme, d\u00f6nme, bir halden bir \n\u015fekilden, ba\u015fka bir h\u00e2le, \u015fekle girme. \ntahavv\u00fcl-i \u015fems \nastr. gecelerin uzamas\u0131ndan k\u0131salmaya (22 Aral\u0131k), k\u0131salmadan \nuzamaya (22 Haziran) d\u00f6nmesi ve d\u00f6nme zaman\u0131, g\u00fcn d\u00f6n\u00fcm\u00fc, \nfr. solstice. \ntahavv\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tahavv\u00fcl'\u00fcn c.) de\u011fi\u015fme [ler], de\u011fi\u015fildik [ler]. \ntahavv\u00fcl\u00e2t-\u0131 k\u00fclliyye \nb\u00fcy\u00fck de\u011fi\u015fiklikler. \ntahayy\u00fcl \n(a.i. hay\u00e2l'den. c. tahayy\u00fcl\u00e2t) hay\u00e2le getirme, hayalde \ncanland\u0131rma, canland\u0131r\u0131lma, hay\u00e2le dalma. \ntahayy\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tahayy\u00fcl\u00fcn c.) tahayy\u00fcller, hay\u00e2le getirmeler, hayalde \ncanland\u0131rmalar, hay\u00e2le dalmalar. \ntahayy\u00fcl\u00ee \n(a.s.) tahayy\u00fclle ilgili, tahayy\u00fcl suretiyle. \ntahayy\u00fcr \n(a.i. hayret'den. c. tahayy\u00fcr\u00e2t) hayran olma, hayrete d\u00fc\u015fme, \n\u015fa\u015fakalma, \u015fa\u015f\u0131rma, (bkz: taacc\u00fcb). \ntahayy\u00fcr\u00e2t \n(a.i. tahayy\u00fcr'\u00fcn c.) hayran olmalar, hayrete d\u00fc\u015fmeler, \n\u015fa\u015fakalmalar, \u015fa\u015f\u0131rmalar. \ntahayy\u00fcz \n(a.i. hayz'den) 1. yer tutma, yer alma. 2. ehemmiyet kazanma. \n3. fiz. her hangi bir cismin bo\u015flukta yer almas\u0131. \ntahayy\u00fcz-i ecs\u00e2m \ncisimlerin bo\u015flukta yer almas\u0131. ","tahazzu' \n(a.i. huz\u00fb', hud\u00fb'dan) al\u00e7ak g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck g\u00f6sterme. (bkz. \ntahaddu'). \ntahazzur \n A \n( .i. h\u0131zr ve h\u0131dr'dan) ye\u015fille\u015fme, ye\u015fil renk ba\u011flama. \ntahazzur \n A \n( .i. h\u00e2z\u0131r'dan) haz\u0131r olma, haz\u0131r bulunma. \ntahazz\u00fcb (a.i. hizb'den) hiziplenme, toplanma, birikme. (bkz: \ntecemmu'). \ntahazz\u00fcn (a.i. h\u00fczn'den) h\u00fcz\u00fcnlenme, kederlenme. \ntahazz\u00fcr (a.i. hazer'den) sak\u0131nma, korunma, \u00e7ekinme. \ntahb\u00eer \n(a.i. haber'den) haber verme, (bkz: ihb\u00e2r\u00e2t). \ntahb\u00eez \n(a.i.) \"habbez\u00e2\" (ne g\u00fczel) deme[k]. \ntahc\u00eel \n(a.i. hacle'den) 1. gerde\u011fe koyma. 2. atlar\u0131n aya\u011f\u0131nda beyaz \nsi\u011fil bulunmas\u0131. \ntahc\u00eel-i ar\u00fbs \ngelini, gerde\u011fe koyma. \ntahc\u00eel \n(a.i. hacl'den. c. tahc\u00eel\u00e2t) utand\u0131rma. \ntahc\u00eel\u00e2t \n(a.i. tahc\u00eel'in c.) utand\u0131rmalar. \ntahc\u00eer \n( .i. hacer'den) 1. bir yere ta\u015f koyma, y\u0131\u011fma. 2. vet. hayvan\u0131 \nA \nda\u011flay\u0131p ni\u015fanlama. 3. f\u0131k. kimsenin girmemesi i\u00e7in araz\u00eenin \netraf\u0131na ta\u015ftan \u00e7it yapma. \ntahd\u00eeb \n(a.i. hidab'dan). (bkz. tahz\u00eeb). \ntahdib \n(a.i. \nhadeb'den) \nkamburla\u015ft\u0131rma, \nkamburla\u015ft\u0131r\u0131lma, \nkubbelendirme, kubbelendirilme. \ntahd\u00eed \n(a.i. hadd'den. c. tahd\u00eed\u00e2t) hudut t\u00e2y\u00een etme, s\u0131n\u0131r \u00e7izme, \ns\u0131n\u0131rlama, (bkz: taht\u00eet). \ntahd\u00eed-i sinn \nya\u015f haddi, teka\u00fctl\u00fck, emeklilik. \ntahd\u00eed\u00e2t \n(a.i. tahd\u00eed'in c.) s\u0131n\u0131rlama[lar], k\u0131s\u0131nt\u0131[lar]. \ntahd\u00eed\u00ee \n(a.s.) s\u0131n\u0131rlay\u0131c\u0131, fr. limitatif. \ntahd\u00eek \n(a.i. hadeka'dan) g\u00f6z\u00fcn\u00fc ay\u0131rmadan dikkatli dikkatli bakma. \ntahd\u00eer \n(a.i. \nhader'den) \n\u00f6rt\u00fclendirme, \n\u00f6rt\u00fclendirilme, \n\u00f6rt\u00fcl\u00fc \nbulundurma. \ntahd\u00eer \n(a.i.). (bkz. tahz\u00eer). \ntahd\u00ees \n(a.i. hudus'dan. c. tahd\u00ees\u00e2t) 1. s\u00f6yleme, anlatma, rivayet etme. \n2. \u015f\u00fck\u00fcr, te\u015fekk\u00fcr ile bildirme. 3. Hz. Peygamberin s\u00f6z\u00fcn\u00fc \ntekrarlama, [as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 \"g\u00f6r\u00fclen iyili\u011fi herkese s\u00f6yleme\"]. \ntahd\u00ees\u00e2t \n(a.i. tahd\u00ees'in c.) 1. s\u00f6ylemeler, anlatmalar, rivayet etmeler. 2. \nte\u015fekk\u00fcrle bildirmeler. 3. Hz. Muhammed'in s\u00f6z\u00fcn\u00fc \ntekrarlamalar. \ntahd\u00ees \n(a.i. hade\u015f'den. c. tahdi\u015f\u00e2t) t\u0131rmalama, t\u0131rnakla incitme; \nkurcalama. \ntahd\u00ee\u015f-i ezh\u00e2n \nzihinleri kurcalama. \ntahd\u00ees\u00e2t \n(a.i. tahd\u00ees'in c.) t\u0131rmalamalar; kurcalamalar. \ntahd\u00ee\u015f \n(a.i. hiffet'den) 1. hafifletilme. 2. y\u00fck\u00fcn\u00fc azaltma. \ntahf\u00eef-i kadr-i \u015fer' \n\u015feriat\u0131n \nde\u011ferinin \nhafifletilmesi, \nd\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesi. \n3. \nkolayla\u015ft\u0131rma. \ntahf\u00eef\u00e2t \n(a.i. tahf\u00eef\u2018in c.) hafifletmeler, hafifletilmeler; y\u00fck\u00fcn\u00fc \nazaltmalar; kolayla\u015ft\u0131rmalar. \ntahf\u00eef\u00ee, tahf\u00eefiyye \n(a.s. hiffet'den) l. hafifletmeye ait, hafifletme ile ilgili. \ntahf\u00eer \n(a.i. hufre'den. c. tahf\u00eer\u00e2t) \u00e7ukur kazma. \ntahh\u00e2n \n(a.s. ve i. tahn'den) \u00f6\u011f\u00fcten, de\u011firmenci. \nt\u00e2h\u0131l \n(a.s.) bayat su, bekleyerek bozulmu\u015f su. \ntahille \n(a.i.) yeminden kurtulmak i\u00e7in verilen kefaret. ","tahillet-\u00fcl-kasem \nyemin kefareti. \ntah\u00een \n(a.i.) 1. \u00f6\u011f\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f tah\u0131l. 2. dar\u0131 unu. 3. \u015fekerle kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131larak \nhelvas\u0131 yap\u0131lan \u00f6\u011f\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f susam. \nt\u00e2hine \n(a.i.c. tav\u00e2hin) hek. \u00f6\u011f\u00fct\u00fcc\u00fc di\u015f, az\u0131 di\u015fi, fr. molaire. \ntah\u00een\u00ee \n(a. s.) tahin helvas\u0131 renginde olan, tahin rengi, koyu saman \nrengi. \nt\u00e2hir \n(a.s. tah\u00e2ret'den) 1. temiz, (bkz: p\u00e2k). 2. abdest ve gusl\u00fc \nbozan \u015feylerden biri bulunmayan. 3. i. erkek ad\u0131. 4. i. m\u00fcz. \nT\u00fcrk m\u00fczi\u011finde en eski makamlardan biri olup eskiden \u00e7ok \nkullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r; son zamanlarda az kullan\u0131lm\u0131\u015f bulunuyor. \nT\u00e2hir, nevan\u0131n inici \u015feklini te\u015fk\u00eel etti\u011fi cihetle girift bir \nmakamd\u0131r. Neva gibi u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcne rast be\u015flisinin \nil\u00e2vesinden yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. U\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc ile d\u00fcg\u00e2h \"la\" \nperdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fc -d\u00f6rtl\u00fc ile be\u015flinin birle\u015fti\u011fi m\u00fc\u015fterek \nses olan- d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc derece neva \"re\" perdesidir. Donan\u0131m\u0131na \n\"si\" koma bemol\u00fc ile \"fa\" bak\u0131yye diyezi konulur (ilki u\u015f\u015fak \nd\u00f6rtl\u00fcs\u00fc, ikincisi de rast be\u015flisi i\u00e7indir). Dizisinde niseb-i \n\u015fer\u00eefeden 8 tane bulunmakla m\u00fclayimdir. Ekseriya t\u00eez dura\u011f\u0131 \nolan muhayyer \"la\" perdesinden ba\u015flay\u0131p inici olarak seyreder. \nOrta sekizlisindeki sesleri -t\u00eezden pe\u015fte do\u011fru olmak \u00fczere- \n\u015f\u00f6yledir: muhayyer, gerdaniye, evi\u00e7, h\u00fcseyn\u00ee, neva, \u00e7arg\u00e2h, \nsegah, d\u00fcg\u00e2h. \nt\u00e2hir-i keb\u00eer \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nt\u00e2hir-i sagir \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nt\u00e2hir-\u00fcs-s\u0131rr \ntas. Cen\u00e2b-\u0131 Hak'dan bir l\u00e2hze gafil olmayan kimse. \nt\u00e2hir-\u00fcs-s\u0131rr ve-l-al\u00e2niyye tas. i\u00e7i d\u0131\u015f\u0131 temiz kimse; hem hakk\u0131n, hem de halk\u0131n \nhaklar\u0131na tamam\u0131yla riayetkar olan kimse. \nt\u00e2hir-\u00fcz-z\u00e2hir \ntas. d\u0131\u015f\u0131 temiz; Cen\u00e2b-\u0131 Hakk'\u0131n ma\u00e2s\u00eeden korudu\u011fu kimse. \nt\u00e2hire \n(a.s. tah\u00e2ret'den) 1. [\"t\u00e2hir\" in m\u00fcen.]. (bkz: t\u00e2hir). 2. i. kad\u0131n \nad\u0131. \ntahir\u00ee \n(a.i.) g.s. g\u00fczel sanatlarda kullan\u0131lan bir k\u00e2\u011f\u0131t cinsi, [tezhip, \nkat, minyat\u00fcr v.b.]. \nt\u00e2hir-p\u00fbselik \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r. \nTahminen iki as\u0131r evvel terk\u00eebedilmi\u015f, saf ve reb\u00ee\u00ee bir \nmakamd\u0131r. Olduk\u00e7a ra\u011fbet edilmi\u015ftir, isminden de \nanla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 \u00fczere, t\u00e2hir makam\u0131na bir p\u00fbselik be\u015flisi veya \ntam dizisi il\u00e2vesinden terekk\u00fcp eder. Bu dizi ile d\u00fcg\u00e2h \"la\" \nperdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcler birinci derecede -T\u00e2hir'in g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc \nolan- neva \"re\", ikinci perdede de -p\u00fbselik'in g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- \nh\u00fcseyn\u00ee \"mi\" perdeleridir. Donan\u0131m\u0131na T\u00e2hir'in \"si\" koma \nbemol\u00fc ile \"fa\" bak\u0131yye diyezi konulur; p\u00fbselik i\u00e7in si bekar, \n\"sol\" bak\u0131yye diyezi kullan\u0131l\u0131r, inici olarak seyreder. III. \nSel\u00eem'in terk\u00eebetmi\u015f oldu\u011fu neva p\u00fbselik makam\u0131, t\u00e2hir- \np\u00fbselik'in \u00e7\u0131k\u0131c\u0131 \u015feklidir ve aralar\u0131nda ba\u015fkaca bir fark yoktur. \ntahiyy\u00e2t \n(a.i. hayy'den) \"Allah \u00f6m\u00fcrler versin!\" demeler; sel\u00e2mlar, \nhay\u0131r dualar. 2. namaz\u0131n ka'delerinde okunan \"ettehiyy\u00e2t\u00fc\" \nduas\u0131. ","tahiyye \n(a.i. hayy'den. c. tahiyy\u00e2t) 1. \"Allah \u00f6m\u00fcr versin!\" deme. 2. \nsel\u00e2m verm, hay\u0131r dua etme. 3 . m\u00fclk, m\u00e2likiyyet. \ntahiyyet-\u00fcl-mescid \nsabah, \u00f6\u011fle, ikindi namazlar\u0131ndan evvel mescide girince \nhen\u00fcz namaz vakti girmemi\u015fse oturmadan sevap niyetiyle \nk\u0131l\u0131nan iki rek'at namaz. \ntahkik \n(a.i. hakk'dan. c. tahkikat) 1. do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131rma. \n2. do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 meydana \u00e7\u0131karma. 3. s. do\u011fru, \nger\u00e7ek. \ntahkika \n(\"k\" lar kal\u0131n ve uzun okunur. a.f.) ger\u00e7ekten, (bkz: hakikaten, \nsah\u00eehen, tahkikan). \ntahkikan \n(a.zf.) ger\u00e7ekten, (bkz: hakikaten, sah\u00eehen). \ntahkikat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. tahkik'in c.) ara\u015ft\u0131rmalar, \nsoru\u015fturmalar. \ntahkikat-\u0131 evveliyye \n\u00f6n soru\u015fturma. \ntahkikat-\u0131 ibtid\u00e2iyye \nhuk. ilk soru\u015fturma. \ntahkik\u00ee, tahk\u00eekiyye \n(a.s. hakk'den) tahkikat, ara\u015ft\u0131rma ile ilgili. \ntahk\u00eem \n(a.i. h\u00fckm'den. c. tahkimat) 1. hakem t\u00e2yin etme [bir d\u00e2va \ni\u00e7in-]. 2. sa\u011flamla\u015ft\u0131rma, berkitme. \ntahk\u00eem-bi-l-mek\u00e2n \nhuk. [eskiden] b\u00e2z\u0131 h\u00e2diseler hakk\u0131nda vuku buldu\u011fu mek\u00e2n\u0131n \nme-d\u00e2r-\u0131 h\u00fck\u00fcm addedilmesi, [bu, hukuk-\u0131 \u015fer'iyece bir \nas\u0131ld\u0131r]. \ntahk\u00eem-i del\u00e2let-il-h\u00e2l \nhuk. [eskiden] b\u00e2z\u0131 hususlarda h\u00e2lin hakem ittih\u00e2z edilmesi. \n[bu hukuk-\u0131 \u0130sl\u00e2miyece muteber bir as\u0131ld\u0131r]. \ntahk\u00eem-i h\u00e2l \nhuk. [eskiden] h\u00e2l-i h\u00e2zin hakem k\u0131lmak demektir ki, istishap \nkab\u00eelindendir. [bir de\u011firmenin kira m\u00fcddeti bittikten sonra \nm\u00fcste'cir m\u00fcddet-i ic\u00e2re esnas\u0131nda suyun ink\u0131t\u00e2\u0131ndan dolay\u0131 o \nm\u00fcddetin \u00fccretten tenzilini talebederek mucir ile aralar\u0131nda \nihtil\u00e2f v\u00e2ki olur. Beyyine dah\u00ee olmad\u0131\u011f\u0131 ve ihtil\u00e2flar\u0131 ink\u0131ta \nkeyfiyetinde oldu\u011fu takdirde h\u00e2l-i h\u00e2z\u0131r tahkim olunur. Y\u00e2n\u00ee \nhakem k\u0131l\u0131n\u0131r. E\u011fer vakt-i d\u00e2va ve hus\u00fbmette su ak\u0131yorsa, s\u00f6z \nyemin ile beraber m\u00fcste'cirin olur]. \ntahk\u00eem\u00e2t \n(a.i. tahk\u00eem'in c.) ask. bir yeri d\u00fc\u015fman\u0131n h\u00fccumuna kar\u015f\u0131 \nsa\u011flamla\u015ft\u0131rma \nveya \nd\u00fc\u015fman \nsald\u0131rmas\u0131na \nkar\u015f\u0131 \nsa\u011flamla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015f yer. \ntahk\u00eem-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) f\u0131k. mevcut bir ihtil\u00e2f\u0131n halli i\u00e7in taraflar\u0131n yapt\u0131klar\u0131 \nyaz\u0131l\u0131 mukavele. \ntahkir \n(a.i.c. tahkir\u00e2t) 1. hakaret etme. 2. hor g\u00f6rme, k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00f6rme. \ntahkir-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) hakaretle kar\u0131\u015f\u0131k, (bkz: muhakkir-\u00e2ne). \ntahkir\u00e2t \n(a.i. tahkir'in c.) hakaret etmeler, hor g\u00f6rmeler, k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00f6rmeler. \ntahkiye \n(o.i. hik\u00e2ye'den) hik\u00e2ye etme, anlatma. \ntahl\u00ee' \n(a.i. hal'den) s\u00f6k\u00fcp \u00e7\u0131karma; koparma. \ntahl\u00ee\u00e2t \n(a.i.) hil'at giydirilmi\u015fler, \ntahl\u00eed \n(a.i. huld'den) daim\u00ee olarak oturtma, oturtulma. \ntahl\u00eef \n(a.i. halef\u2018den) birini kendi yerine b\u0131rakma. \ntahl\u00eef \n(a.i. half\u2018den. c. tahl\u00eef\u00e2t) yemin ettirme, yemin verme, \nandi\u00e7me, i\u00e7irilme. \nResm-i tahl\u00eef \nandi\u00e7me merasimi (t\u00f6reni). \ntahl\u00eef-i \u015f\u00fch\u00fbd \nhuk. \u015f\u00e2hidlere yemin ettirme [bildi\u011fini oldu\u011fu gibi \ns\u00f6yleyece\u011fine d\u00e2ir-]. \ntahl\u00eef\u00e2t \n(a.i. tahl\u00eef\u2018in c.) yemin ettirmeler, andi\u00e7irmeler, i\u00e7irilmeler. ","tahl\u00eek \n(a.i.) t\u0131ra\u015f etme, t\u0131ra\u015f edilme. \ntahl\u00eel \n(a.i. hall'den) ek\u015fitme, sirkele\u015ftirme. \ntahl\u00eel \n( .i. hall'den. c. tahl\u00eel\u00e2t) 1. m\u00fcrekkep bir cismi tetkik \nA \netmek i\u00e7in esas unsurlara ay\u0131rma, \u00e7\u00f6z\u00fcmleme. 2. kim. analiz. \ntahl\u00eel-i asl\u00ee \nkim. asal analiz, fr. Analyse immediate. \ntahl\u00eel-i elektr\u00eek\u00ee \nf i z. elektroliz. \ntahl\u00eel-i hacm\u00ee \nkim. hacimsal analiz, fr. analyse volumetrique. \ntahl\u00eel-i hurda-b\u00een\u00ee \nmikroskopla tahlil. \ntahl\u00eel-i kemm\u00ee \nkim. nicel analiz, fr. analyse quantitative. \ntahl\u00eel-i keyf\u00ee \nkim. nitel analiz, fr. analyse qualitative. \ntahl\u00eel-i r\u00fbh\u00ee \npsik. psikanaliz. \ntahl\u00eel-i unsur\u00ee \nkim. elemanter analiz, fr. analyse elementaire. \ntahl\u00eel-i vezni \nkim. tart\u0131l analiz, fr. analyse gravimetrique, analyse \nponderale. \ntahl\u00eel\u00e2t \n(a.i. tahl\u00eel'in c.) tahliller, analizler. \ntahl\u00eel\u00ee, tahl\u00eeliyye \n(a.s. hall'den) tahl\u00eele ait, tahlil ile ilgili, fr. analytique. \ntahl\u00eem \n(a.i. hilm'den) hal\u00eemle\u015ftirme, sakinle\u015ftirme, (bkz: tesk\u00een). \ntahl\u00ees \n(a.i. hal\u00e2s'dan) kurtarma, kurtanlma. \ntahl\u00ees-i gir\u00eeb\u00e2n \nyakay\u0131 kurtarma, kurtulma. \ntahl\u00eesiyye \n(a.i.) cankurtaran. \nVes\u00e2it-i tahl\u00eesiyye \ncankurtaran v\u00e2s\u0131talar\u0131. \ntahl\u00eet \n(a.i. halt'dan. c. tahl\u00eet\u00e2t) 1. kar\u0131\u015ft\u0131rma, kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131lma. 2. bir \n\u015feyin, h\u00e2lisli\u011fini giderecek \u015fekilde, i\u00e7ine ba\u015fka \u015feyler \nkar\u0131\u015ft\u0131rma. 3. bozma. \ntahl\u00eet\u00e2t \n(a.i. tahl\u00eet'in c.) 1. kar\u0131\u015ft\u0131rmalar, kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmalar. 2. bir \u015feyin, \nh\u00e2lisli\u011fini giderecek \u015fekilde, i\u00e7ine ba\u015fka \u015feyler kar\u0131\u015ft\u0131rmalar. \n3. bozmalar. \ntahliye \n(a.i. haly'den) 1. s\u00fcsleme, donatma, bezeme, donat\u0131lma. 2. \nkim. bir madde i\u00e7ine, hassas\u0131n\u0131 veya kokusunu de\u011fi\u015ftirmek i\u00e7in, \n\u015feker, baharat ve benzeri gibi \u015feyler katma. \ntahliye \n(a.i. hal\u00e2', halvet ve halv'den) 1. bo\u015faltma, bo\u015falt\u0131lma, bo\u015f \nb\u0131rakma. 2. serbest b\u0131rakma, sal\u0131verme. \ntahliye-i der\u00fbn \nMel\u00e2m\u00eelik'te g\u00f6n\u00fcllerde yaln\u0131z Allah ad\u0131ndan ba\u015fka bir \u015fey \nb\u0131rakmama. \ntahliye-i seb\u00eel \nbir su\u00e7luyu sahverme. \ntahm\u00eed \n(a.i. hamd'den. c. tahm\u00eed\u00e2t) hamdetme, elhamd\u00fclillah deme, \n\u015f\u00fckretme. \ntahm\u00eed\u00e2t \n(a.i. tahm\u00eed'in c.) hamdetmeler, \u015f\u00fckretmeler. \ntahm\u00eek \n(a.i. humk'dan. c. tahm\u00eekat) \"ahmak\" deme, \"ahmak\" oldu\u011funu \ns\u00f6yleme. \ntahm\u00eekat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. tahm\u00eek'in c.) \"ahmak\" demeler, \n\"ahmak\" oldu\u011funu s\u00f6ylemeler. \ntahm\u00eel \n(a.i. haml'den. c. tahmil\u00e2t) 1. y\u00fckleme, y\u00fckletme, y\u00fckletilme. \n2. bir i\u015fi, birinin \u00fczerine b\u0131rakma. \ntahm\u00eel-i minnet \nbirini minnet alt\u0131nda b\u0131rakma. \ntahm\u00eel-i zahmet \nzor bir i\u015fi birine y\u00fckletme. \ntahm\u00eel\u00e2t \n(a.i. tahm\u00eel'in c.) y\u00fcklemeler, y\u00fckletmeler, y\u00fckletilmeler. \ntahm\u00eem \n(a.i.) h\u00fcmma vermek, (bkz: h\u00fcmm\u00e2). \ntahm\u00een \n(a.i. hamn'den. c. tahm\u00een\u00e2t) a\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131 bir fikir s\u00f6yleme. \ntahm\u00een\u00e2t \n(a.i. tahm\u00een'in c.) tahminler, (bkz: hadsiyy\u00e2t). ","tahm\u00eenen \n(a.zf.) a\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131. (bkz: takr\u00eeben). \ntahm\u00een\u00ee, tahm\u00eeniyye \n(a.s.) tahmine ait, tahminle ilgili, a\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131 hesaplanan. \nK\u0131ymet-i tahm\u00eeniyye \na\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131 hesaplanan de\u011feri [bir \u015feyin-]. \ntahm\u00eer \n(a.i. hamr'den. c. tahm\u00eer\u00e2t) 1. yu\u011furma, yu\u011furulma. 2. \nmayaland\u0131nlma. \ntahm\u00eer \n(a.i. him\u00e2r'dan. c. tahm\u00eer\u00e2t) e\u015fek deme [birine-]. \ntahm\u00eer\u00e2t \n(a.i. tahm\u00eer'in c.) e\u015fek demeler. \ntahm\u00eer\u00e2t \n(a.i. tahm\u00eer'in c.) 1. yu\u011furmalar, yu\u011furulmalar. 2. \nmayaland\u0131r\u0131lmalar. \ntahm\u00eds \n(a.i. hums'dan. c. tahm\u00ees\u00e2t) l. bir \u015feyi be\u015f kat veya be\u015f k\u00f6\u015feli \nyapma. 2. ed. bir \u015fi'rin her beytinin \u00fcst\u00fcne \u00fc\u00e7er m\u0131sra katarak \nher beyti be\u015fer m\u0131sr\u00e2a \u00e7\u0131karma, (bkz: te\u015ft\u00eer). \nMutarref tahm\u00eds \ned. tahmis edilen gazelin her beytinin birinci ve ikinci \nm\u0131sra'lar\u0131 aras\u0131na \u00fc\u00e7er m\u0131sra il\u00e2ve etmek suretiyle v\u00fcc\u00fbda \ngetirilen naz\u0131m. \ntahm\u00eds \n(a.i. hams'den) 1. ate\u015fte k\u0131zd\u0131r\u0131p kavurma. 2. kahve kavrulan \nyer; kahve kavrulup sat\u0131lan yer. \ntahm\u00eds \n(a.i.) do\u011fulmu\u015f kahve sat\u0131lan yer. (bkz: tahm\u00ees ). \n2 \ntahm\u00eds\u00e2t \n(a.i. tahm\u00ees'in c.) tahmisler. \ntahm\u00eds-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) kahvenin kavrulup d\u00f6\u011f\u00fclerek sat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 yer. \ntahm\u00edz \n(a.i.) kim. humuzland\u0131rma, oksitleme. \ntahn \n(a.i.) \u00f6\u011f\u00fctme, \u00f6\u011f\u00fct\u00fclme. \ntahn\u00edk \n(a.i. hanek'den) bo\u011fma, (bkz: ihm\u00e1k). \ntahn\u00edt \n(a.i.) 1. \u00f6l\u00fcy\u00fc, bozulmamas\u0131 i\u00e7in muayyen form\u00fcl d\u00e2hilinde \nila\u00e7lama. 2. [bir cismi] dayan\u0131kl\u0131\u011f\u0131n\u0131 art\u0131rmak i\u00e7in ila\u00e7lama, fr. \nimpregner. [as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 \"\u00f6l\u00fcn\u00fcn kefenini buhurla t\u00fcts\u00fcleme\" \ndiri. \ntahn\u00eet-i meyyit \n\u00f6l\u00fcn\u00fcn ila\u00e7lanmas\u0131. \ntahniyye \n(a.i.) 1. tahn'a ait, tah\u0131nla ilgili. 2. i. \u00f6\u011f\u00fctme \u00fccreti. \ntahr\u00eeb \n(a.i. har\u00e2b'dan. c. tahribat) har\u00e2betme, edilme, y\u0131k\u0131p bozma. \nTahr\u00eeb-i Har\u00e2b\u00e1t \nNam\u0131k Kemal'in, Ziya Pa\u015fa'n\u0131n Har\u00e2b\u00e1t adl\u0131 eserine kar\u015f\u0131 \ntenkitlerini ihtiva eden eseri, (bkz: T\u00e2kib). \ntahr\u00edb\u00e1t \n( .i. tahr\u00eeb'in c.) har\u00e2betmeler, y\u0131k\u0131p bozmalar. \nA \ntahr\u00eeb-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) y\u0131k\u0131c\u0131. \ntahr\u00eec \n(a.i. hur\u00fbc'dan. c. tahr\u00eec\u00e2t) 1. \u00e7\u0131kartma. 2. diploma verme. 3. \nHz. Peygamber'in s\u00f6z\u00fcn\u00fc ilk rivayet edeni ortaya \u00e7\u0131karma. \ntahr\u00eeciyye \n(a.i.) Hicaz'da ula\u015f\u0131m i\u015flerinde kullan\u0131lan, kat\u0131r, deve ve benzeri \nhayvanlar i\u00e7in muayyen bir nispette al\u0131nan vergi. \ntahr\u00edf \n(a.i. harefden) gen\u00e7 bir adama bunakl\u0131k isn\u00e2detme. \ntahr\u00edf \n(a.i. harf\u2018den. c. tahr\u00edf\u00e1t) 1. harflerinin yerini de\u011fi\u015ftirme, \nbozma, kalem oynatma, de\u011fi\u015ftirme. 2. bir ibarenin m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131 \nde\u011fi\u015ftirme. \ntahr\u00edf\u00e1t \n(a.i. tahrifin c) bozmalar, de\u011fi\u015ftirmeler, kalem oynatmalar. \ntahr\u00edk \n(a.i.) 1. y\u0131rtma, y\u0131rt\u0131lma. 2. yarma, yar\u0131lma. \ntahr\u00edk \n(a.i. hark'den) 1. \u00e7ok yakma, yak\u0131lma. 2. susatma, susat\u0131lma. \ntahr\u00edk \n(a.i. hareket'den. c. tahr\u00edk\u00e1t) l. k\u0131m\u0131ldatma, k\u0131m\u0131ldat\u0131lma, \noynatma. \ntahr\u00eek-i sevd\u00e1 \nsevda uyand\u0131rma, i\u015fletme. 2. k\u0131\u015fk\u0131rtma, azd\u0131rma. 3. yola \n\u00e7\u0131karma. 4. uyand\u0131rma. 5. a. gr. meczum (cezimli) bir harfi \nhareke ile okuma \"ilm\" kelimesini \"ilim\" okuma.. gibi. ","tahr\u00eek-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131c\u0131. \ntahr\u00edk\u00e1t \n(a.i. tahr\u00eek'in c.) k\u0131\u015fk\u0131rtma. [m\u00fcfret (tekil) gibi kullan\u0131l\u0131r]. \ntahr\u00eem \n( .i. h\u0131rm\u00e2n'dan. c. tahr\u00eem\u00e2t) haram k\u0131lma, k\u0131l\u0131nma. \nA \ntahr\u00eem\u00e2t \n(a.i. tahr\u00eem'in c.) haram k\u0131lmalar, k\u0131l\u0131nmalar. \ntahr\u00eeme \n(a.i.) namaza ba\u015flarken \u2015Allah\u00fc Ekber\" s\u00f6z\u00fcyle iki elinin ba\u015f \nparmaklar\u0131n\u0131 kulak memelerine do\u011fru kald\u0131rarak tekbir alma. \ntahr\u00eem\u00ee, tahr\u00eemiyye \n(a. s.) harama ait, haramla ilgili. \nKer\u00e2het-i tahr\u00eemiyye \nharama yak\u0131n olan kerahet [at eti yemek gibi]. \ntahr\u00eer \n(a.i.) l. yazma, yaz\u0131lma. \ntahr\u00eer-i beyyine \nhuk. yaz\u0131l\u0131 iptal belgeleri. \ntahr\u00eer hey'eti \nyaz\u0131 kurulu. 2. ed. kompozisyon. 3. kitap yazma. 4. \nkaydetme. \ntahr\u00eer-i eml\u00e2k \neml\u00e2k kayd\u0131. 5. h\u00fcr etme, az\u00e2detme. \ntahr\u00eer-i rakabe \nk\u00f6le az\u00e2detme. 6. say\u0131m. \ntahr\u00eer-i n\u00fcf\u00fbs \nn\u00fcfus say\u0131m\u0131. \ntahrirli \ng. s. kontur \u00e7izgileri belirtilmi\u015f s\u00fcsleme motifi. \ntahr\u00eer\u00e2t \n(a.i. tahr\u00eer'in c.) bir d\u00e2irece yaz\u0131lan resm\u00ee mektup[lar]. [kelime, \nm\u00fcfret gibi kullan\u0131l\u0131r]. \ntahr\u00eer\u00e2t-\u0131 s\u00e2niye \ntar. sadrazam taraf\u0131ndan, istanbul d\u0131\u015f\u0131nda bulunan resm\u00ee \nmakamlarla yap\u0131lan yaz\u0131\u015fma. \ntahrir\u00e2t-\u0131 um\u00fbmiyye \neski idare hukukunda \"t\u00e2m\u00eem = genelge\" manas\u0131nad\u0131r. \ntahr\u00eer\u00e2t-\u0131 v\u00e1ride \ngelen mektuplar, tezkereler. \ntahr\u00eer\u00e2t kalemi \nresm\u00ee d\u00e2irelerde yaz\u0131 i\u015fleriyle me\u015fgul olan kalem. \ntahr\u00edren \n(a.zf.) yaz\u0131 ile, yazmak suretiyle. \ntahr\u00edr\u00ee, tahr\u00eeriyye \n(a.s.) yaz\u0131 ile, yaz\u0131 ile ilgili. \n\u0130mtih\u00e2n-\u0131 tahr\u00eer\u00ed \nyaz\u0131l\u0131 yoklama. \nHey'et-i tahr\u00eeriyye m\u00fcd\u00eeri (gazetelerde) yaz\u0131 i\u015fleri m\u00fcd\u00fcr\u00fc. \ntahr\u00eer\u00ed imtih\u00e1n \nyaz\u0131l\u0131 s\u0131nav. \ntahr\u00ees \n(a.i.) i\u00e7inde bir \u015fey saklan\u0131lan nesne; anbar. \ntahr\u00eds \n(a.i. h\u0131rs'dan. c. tahr\u00ees\u00e2t) h\u0131rsland\u0131rma, h\u0131rsland\u0131r\u0131lma. \ntahr\u00ees\u00e2t \n(a.i. tahr\u00ees'in c.) h\u0131rsland\u0131rmalar, h\u0131rsland\u0131r\u0131lmalar. \ntahr\u00ed\u015f \n(a.i.c. tahr\u00ees\u00e2t) t\u0131rmalama, t\u0131rmalanma. 2. yak\u0131p ka\u015f\u0131nd\u0131rma, \nazd\u0131rma. \ntahr\u00ed\u015f\u00e2t \n(a.i. tahr\u00ees'in c.) 1. t\u0131rmalamalar, t\u0131rmalanmalar. 2. yak\u0131p \nka\u015f\u0131nd\u0131rmalar, azd\u0131rmalar. \ntahr\u00eez \n(a.i. h\u0131rz'dan. c. tahr\u00eez\u00e2t) k\u0131\u015fk\u0131rtma, k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131lma, (bkz: tergib, \nte\u015fv\u00eek). \ntahr\u00edz\u00e2t \n(a.i. tahr\u00eez'in c.) k\u0131\u015fk\u0131rtmalar. \ntahs\u00edl \n(a.i. hus\u00fbl'den) 1. h\u00e2s\u0131l etme, edilme, ele ge\u00e7me, ge\u00e7irilme. 2. \nvergi veya \u00eerat toplama. 3. ilim \u00f6\u011frenme. \ntahs\u00eel-i ibtid\u00e2\u00ed \nilk\u00f6\u011frenim. \ntahs\u00edl\u00e1t \n(a.i. tahs\u00eel'in c.) halktan vergi ve r\u00fcsum al\u0131m\u0131; para al\u0131m\u0131. \ntahs\u00eel-d\u00e2r \n(a.f.b.i.c. tahs\u00eel-d\u00e2r\u00e2n) halktan vergi ve varidat\u0131 tahsil eden \nme'mur. \ntahs\u00eel-d\u00e2r\u00e2n \n(a.f.b.i. tahs\u00eeld\u00e2r'\u0131n c.) tahsildarlar. \ntahs\u00edl\u00ed, tahs\u00eeliyye \n(a. i.) tahsil ile, vergi veya irat ile \"ilgili. \ntahs\u00eeliyye \n(a.i.) tahsildarl\u0131k hakk\u0131, tahsildarl\u0131k y\u00fczdesi, toplad\u0131klar\u0131 \nparadan tahsildarlara verilen hisse. \ntahs\u00een \n(a.i. h\u00fcsn'den. c. tahs\u00een\u00e2t) 1. g\u00fczel bulup takd\u00eer etme, be\u011fenip \nalk\u0131\u015flama. 2. g\u00fczelle\u015ftirme, g\u00fczel k\u0131lma. ","tahs\u00een-i l\u00e2fz \nl\u00e2fz\u0131, s\u00f6z\u00fc g\u00fczelle\u015ftirme. 3. erkek ad\u0131. \ntahs\u00een \n(a.i. h\u0131sn'dan) kale gibi sa\u011flamla\u015ft\u0131rma, (bkz: tahk\u00edm, takviye, \nte\u015fy\u00eed). \ntahs\u00een\u00e2t \n(a.i. tahs\u00een'in c.) 1. be\u011fenmeler, alk\u0131\u015flamalar. 2. \ng\u00fczelle\u015ftirmeler, g\u00fczel k\u0131lmalar. \ntahs\u00een-h\u00e2n \n(a.f.b.s.) be\u011fenip alk\u0131\u015flayan, aferin diyen, (bkz: \u00e2fer\u00een-h\u00e2n, \n\u015f\u00e2b\u00e2\u015f-h\u00e2n). \ntahs\u00een-h\u00e2n\u00ee \n(a.f.b.i.) alk\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131k, aferin deyicilik. \ntahs\u00een-kerde \n(a.f.b.s.) be\u011fenilmi\u015f, (bkz: makb\u00fal, mergub). \ntahs\u00een-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) takdirname, be\u011feni k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. \ntahs\u00eer \n(a.i. hasret'den) hasret b\u0131rakma, b\u0131rak\u0131lma, hasret etme, edilme. \ntahs\u00eer \n(a.i. has\u00e2r'dan) zarara u\u011fratma. \ntahs\u00eds \n(a.i. hus\u00fbs'dan. c. tahs\u00eds\u00e1t) 1. bir \u015feyi birine veya bir yere \nmahsus k\u0131lma, ay\u0131rma. \nBe-tahs\u00ees \n(bkz: bi-l-hassa). \nBi-t-tahs\u00ees \nmahsus, ayr\u0131ca, ay\u0131rarak. 2. [ayl\u0131k] ba\u011flama. \ntahs\u00eds\u00e1t \n(o.i.tahs\u00ees'in c.) 1. sosy. \u00f6denek. 2. bir d\u00e2ire veya bir kimse i\u00e7in \nayr\u0131lm\u0131\u015f para. \ntahs\u00ees\u00e2t-\u0131 mest\u00fare \n\u00f6rt\u00fcl\u00fc \u00f6denek, devletin, m\u00e2l\u00ee formalitelere tab\u00ee tutmaks\u0131z\u0131n \ngizli siy\u00e2s\u00ee i\u015fler i\u00e7in b\u00fct\u00e7ede tahsis etti\u011fi para. \ntahs\u00eds\u00e1t kab\u00edlinden vakf kuru m\u00fclkiyet, Haz\u00eeneye ait bir m\u00fclk topra\u011f\u0131n faydalar\u0131n\u0131n \nHaz\u00eeneden alacakl\u0131 olan ki\u015fiye b\u0131rak\u0131lmas\u0131. \ntahs\u00eesen \n(a.zf.) tahsis suretiyle; hele, en \u00e7ok. \ntah\u015f\u00eed \n(a.i. ha\u015fed'den c. tah\u015f\u00eed\u00e2t) y\u0131\u011fma, biriktirme, toplama [en \u00e7ok \nasker hakk\u0131nda kullan\u0131l\u0131r]. \ntah\u015f\u00eed\u00e2t \n(a.i. tah\u015f\u00eed'in c.) y\u0131\u011fmalar, biriktirmeler, toplamalar [asker \nhakk\u0131nda]. \ntah\u015f\u00edm \n(a.i. h\u0131\u015fm'dan) gazapland\u0131rma, \u00f6fkelendirme. \ntah\u015fiye \n(a.i. ha\u015fy'den) ha\u015fiye yazma, yaz\u0131lma, (bkz: der-ken\u00e2r). \ntah\u015fiye \n(a.i. ha\u015fyet'den) \u00fcrperme, \u00fcrpertilme. \ntaht \n(f.i.) 1. h\u00fck\u00fcmdarlar\u0131n oturdu\u011fu b\u00fcy\u00fck koltuk. 2. \nh\u00fck\u00fcmdarl\u0131k makam\u0131. \ntaht-\u0131 \u00e2c \n(fildi\u015fi taht) g\u00fcn, g\u00fcnd\u00fcz; beyaz \u015fey. \ntaht-\u0131 abn\u00fbs\u00ee \n(abanoz taht) gece. \ntaht-\u0131 f\u00edr\u00faze \n(f\u00edr\u00faze taht) g\u00f6ky\u00fcz\u00fc. \ntaht-\u0131 h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h taht\u0131. \ntaht-\u0131 Muhammed \n\u00c2y\u00een-i Cem t\u00f6reninde kullan\u0131lan, \u00fcst\u00fc mumlarla s\u00fcsl\u00fc \nbasamaklar. \ntaht-\u0131 nerd \n(tavla tahtas\u0131) tavla tahtas\u0131. \ntaht-\u0131 S\u00fcleym\u00e2n\u00ee \nS\u00fcleyman Peygamberin havada u\u00e7tu\u011funa inan\u0131lan taht\u0131. \nt\u00e1ht \n(f.i.) 1. ya\u011fma, \u00e7apul, soygun, talan, (bkz: garet, t\u00e2r\u00e2c, t\u00e1r\u00e1t). \ntaht \n(a.i.) 1. alt, a\u015fa\u011f\u0131, (bkz: z\u00eer) [\"fevk\"\u0131n z\u0131dd\u0131]. \ntaht-\u0131 be\u015ferev\u00ee \nanat. \u00fcstderi alt\u0131. \ntaht-\u0131 edimme-i d\u00e2hiliyye anat. i\u00e7 deri alt\u0131. \ntaht-\u0131 es\u00e1ret \nesaret alt\u0131. \ntaht-\u0131 f\u00e1s\u0131la \nbot. altfamilya. \ntaht-\u0131 med\u00e1r \nco\u011fr. astropika, fr. subtropique. \ntaht-\u0131 med\u00e2r\u00ee \nco\u011fr. astropikal, fr. subtropical. \ntaht-\u0131 m\u00fcm\u00e2s \ngeo. te\u011fet alt\u0131, fr. soustangente. \ntaht-\u0131 m\u00fctez\u00e2t \nmant. altkar\u015f\u0131t, fr.subcontraire. ","taht-\u0131 n\u00e2z\u0131m \nanat. normalalt\u0131, fr. sousnormale. \ntaht-\u0131 rev\u00e2n \nd\u00f6rt ki\u015fi ve ekseriya iki kat\u0131r taraf\u0131ndan ta\u015f\u0131nan nakil v\u00e2s\u0131tas\u0131. \ntaht-\u0131 s\u0131n\u0131f \nbot. alts\u0131n\u0131f. \ntaht-\u0131 \u015f\u00fabe \nalt \u015fube. 2. s. elde. \ntaht-\u0131 m\u00fcz\u00e2kere \nkonu\u015fulmakta olan. \ntaht-\u0131 r\u00e2he \nanat. avu\u00e7 i\u00e7inde, k\u00fc\u00e7\u00fck parma\u011f\u0131n alt\u0131nda bulunan \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131. \ntaht\u00e1n\u00ed, taht\u00e2niyye \n(a.s.) 1. altta olan, alttaki. \nD\u00e2ire-i taht\u00e2niyye \nalt, alttaki d\u00e2ire. 2. noktas\u0131 altta olan [harf]. \ntaht\u00e1n\u00ed fevk\u00e1n\u00ed \naltl\u0131 \u00fcstl\u00fc. \nt\u00e2hte \n(f.s.) ya\u011fmalanm\u0131\u015f, talanlanm\u0131\u015f. \ntahte \n(f.i.) tahta. \ntahte \n(a.zf.) alt, altta, alt\u0131nda. \ntahte-l-arz \n(a.b.i.) co\u011fr. yeralt\u0131. \ntahte-l-bahr \n(a.b.i.) den. \"denizin alt\u0131\" denizalt\u0131 gemisi. \ntahte-l-cild \n(a.b.i.) biy. derialt\u0131. \ntahte-l-h\u0131fz \n(a.zf.) muhafaza alt\u0131nda, (bkz: mahf\u00fbzen). \ntaht-el-kamer \n(a.it.) astr. ayalt\u0131. \ntahte-p\u00fb\u015f \n(f.b.i.) tara\u00e7a, tahtabo\u015f. \ntahte-s-ser\u00e2 \n(a.b.i.) toprak alt\u0131. \ntahte-\u015f-\u015fu\u00fbr \n(a.b.i.) \u015fuur alt\u0131, alt\u015fuur, fr. subconscience. \ntahte-z-zem\u00een \n(a.b.i.) co\u011fr. toprak alt\u0131. (bkz. taht-es-ser\u00e2). \ntaht-g\u00e2h \n(f.b.i.) 1. taht yeri. 2. ba\u015f\u015fehir, (bkz: d\u00e2r-\u00fcs-saltanat). \ntaht-g\u00e2h-i saltanat \nsaltanat taht\u0131n\u0131n bulundu\u011fu yer, idare merkezi. \ntaht-geh \n(f.b.i.). (bkz. taht-g\u00e2h). \ntaht\u0131e \n(a.i. hat\u00e2'dan) yanl\u0131\u015f\u0131n\u0131 \u00e7\u0131karma, \ntaht\u00edm \n(a.i. hatm'den) m\u00fch\u00fcr basma, m\u00fch\u00fcrleme, (bkz: temh\u00eer). \ntaht\u00eet \n(a.i. hatt'dan) 1. \u00e7izme, \u00e7izilme, \u00e7izgi ile belli etme. 2. \u00e7izgi. \ntaht\u00eet-i ar\u00e1z\u00ee \ntopografya. \ntaht-ni\u015f\u00een \n(f.b.s.) \"tahtta oturan\" h\u00fck\u00fcmdar, p\u00e2di\u015f\u00e2h. \nt\u00e2h\u00fbn, t\u00e2h\u00fbne \n(a.i.c. tav\u00e2h\u00een) su de\u011firmeni, (bkz: \u00e2sy\u00e2b). \nt\u00e2h\u00fbne .lL \n(a.i.) 1. su de\u011firmeni, (bkz: \u00e2sy\u00e2b). 2. en b\u00fcy\u00fck az\u0131 di\u015fi. \ntah\u00fbr \n(a.s. tah\u00e2ret'den) \u00e7ok temiz; temizleyici. \ntah\u00fbre \n(a.s. tah\u00e2ret'den) [\"tah\u00fbr\" un m\u00fcen.]. (bkz. tah\u00fbr). \ntahv\u00eef \n(a.i. havfden. c. tahv\u00eef\u00e2t) korkutma, korkuya d\u00fc\u015f\u00fcrme. \ntahv\u00eef\u00e2t \n(a.i. tahv\u00eef in c.) korkutmalar, korkuya d\u00fc\u015f\u00fcrmeler. \ntahv\u00eefen \n(a.zf.) korkutarak. \ntahv\u00edl \n(a.i. havl'den) 1. de\u011fi\u015ftirme, de\u011fi\u015ftirilme, \u00e7evirme, d\u00f6nd\u00fcrme. \n2. (c. tahv\u00eel\u00e2t) bor\u00e7 senedi; aksiyon. \ntahv\u00eel-i duy\u00fbn \nbor\u00e7 de\u011fi\u015ftirme. \ntahv\u00edl\u00e2t \n(a.i. tahvil nin c.) bor\u00e7 senetleri; aksiyonlar. \n2 \ntahv\u00edl-d\u00e2r \n(a.f.b.s. havl'den) tahvil sahibi. \ntahv\u00een \n(a.i.c. tahv\u00een\u00e2t) birisine h\u00e2in deme, denilme. \ntahv\u00eet \n(a.i. havt'dan) duvar \u00e7ekme, \u00e7ekilme. \ntahy\u00eeb \n(a.i. hiybet'den) mahrum, kederli k\u0131lma, k\u0131l\u0131nma. \ntahy\u00eel \n(a.i. hay\u00e2l'den. c. tahy\u00eel\u00e2t) akla, fikre getirme, getirilme. \ntahy\u00eel\u00e2t \n(a.i. tahy\u00eel'in c.) akla, fikre getirmeler, getirilmeler. \ntahy\u00eer \n(a.i. hayr'den. c. tahy\u00eer\u00e2t) birini, iki \u015fey aras\u0131ndan birini \nse\u00e7mek durumunda b\u0131rakma, istedi\u011fini se\u00e7meyi teklif etme. \ntahz\u00ee' \n(a.i.) 1. kesme, yarma. 2. hek. ameliyat, operasyon yapma. \ntahz\u00eeb \n(a.i. hizb'den) tak\u0131m tak\u0131m toplama. ","tahz\u00eeb \n(a.i. hizab'dan) boyama [sa\u00e7, sakal-]. \ntahz\u00eeb-i lihye \nsakal boyama. \ntahz\u00eel \n(a.i.) al\u00e7altma, baya\u011f\u0131la\u015ft\u0131rma. \ntahz\u00een \n(a.i. h\u00fczn'den) 1. kederlendirme, tasaland\u0131rma. 2. hazin hazin \nKur'an okuma. \ntahz\u00een \n(a.i.) haz\u00eenede saklama. \ntahz\u00eer \n(a.i. hazer'den. c. tahz\u00eer\u00e2t) 1.sak\u0131nd\u0131rma, sak\u0131nd\u0131r\u0131lma. 2 . \nmenetme. \ntahz\u00eer \n(a.i.) 1. haz\u0131rlama. 2. il\u00e2\u00e7 haz\u0131rlama. 3. ye\u015fillendirme, ye\u015fil \nrenk verme. \ntahz\u00eer \n(a.i.) men'etme, \u00f6nleme, \u00f6nlenilme. (bkz: men'). \ntahz\u00eer\u00e2t \n(a.i. tahz\u00eer'in c.) sak\u0131nd\u0131rmalar, sak\u0131nd\u0131r\u0131lmalar. \ntahz\u00eez \n( .i.) ra\u011fbet ettirme, isteklendirme. (bkz: tahr\u00eek, te\u015fv\u00eek). \nA \nt\u00e2\u00ee \n(a.s.) t harfine mensup, t ile ilgili. \nMasdar-\u0131 t\u00e2\u00ee \nsonunda t bulunan masdar sah\u00e1vet, sef\u00e2het.. gibi. \nT\u00e2\u00ee (a.h.i.) Tayy kabilesinden olan, Tayy kabilesine ait, onunla \nilgili. \nt\u00e1ib \n(a.s. tevbe'den) 1. t\u00f6vbe eden.(bkz: tevbe-k\u00e2r). 2. i. erkek ad\u0131. \n3.XVIII. as\u0131rda, L\u00e2le Devri'nde \u015f\u00e2irlerin reisi say\u0131lan \u015f\u00e2ir. \nt\u00e2ibe (a.s. tevbe'den) [\"t\u00e2ib\" in m\u00fcen.]. (bkz. t\u00e2ib). \nt\u00e2if (a.s. tavaf dan) 1. tavaf eden, etraf\u0131n\u0131 dola\u015fan, d\u00f6nen. 2. \nArabistan'da \n Mekke yak\u0131n\u0131nda bir \u015fehir. \nt\u00e2ife (a.s. tav\u00e2fdan) [\"t\u00e2if\u2018in m\u00fcen.]. (bkz: t\u00e2if). \nt\u00e1ife \n(a.i.c.tav\u00e2if)1.b\u00f6l\u00fck,tak\u0131m,g\u00fcruh,f\u0131rka.2.kavim,kab\u00eele.3.tayfa, \ngemi i\u015f\u00e7isi \nt\u00e2ife-i b\u00e2giyye isyan eden g\u00fcruh. \nt\u00e2il \n(a.i.) fayda, yarar. \nB\u00ee-t\u00e2il \nfaydas\u0131z, bo\u015funa. \nL\u00e2-t\u00e2il \nmenfaatsiz, beyhude, bo\u015funa. \nt\u00e2ir \n(a.s. tayer\u00e2n'dan) 1. u\u00e7ucu, u\u00e7an. 2. i. ku\u015f. (bkz: m\u00fcrg). \nNesr-\u00fct-t\u00e2ir \nastr. nesir burcu, kartal tak\u0131my\u0131ld\u0131z\u0131. \nt\u00e2ir-i cennet \ncennet ku\u015fu. \nt\u00e2ir-i hay\u00e2l \nmuhayyile kuvveti. \nT\u00e2ir-i kud\u00fcs \nCebrail aleyhissel\u00e2m. \nt\u00e2ir-i p\u00fcr-ne\u015f'e \nne\u015feli ku\u015f. \nT\u00e2ir-i sidre \nCebrail aleyhissel\u00e2m. \nt\u00e2k \n(a.i.c. t\u00e2kat, etv\u00e2k, t\u00eekan) 1. bina kemeri. 2. yar\u0131m d\u00e2ire \n\u015feklinde kap\u0131 ve pencere \u00fcst\u00fc. 3. kubbe, k\u00fcnbet. \nN\u00fch-t\u00e2k \ndokuz kat g\u00f6k. \nt\u00e2k-i ebr\u00fa \nta\u015f kemeri, kemer bi\u00e7imindeki ka\u015f. \nt\u00e2k-\u0131 b\u00e2z\u00ee\u00e7e-reng \nk\u00fcreler; kader, baht, talih. \nt\u00e2k-i f\u00edr\u00faze, -i hadr\u00e2, -i l\u00e2civerd\u00ed, -i keml\u00ed, -i nil\u00fafer, -i t\u00e1r\u0131m g\u00f6k. (bkz: sem\u00e2). \nt\u00e2k-\u0131 \u0131nukarnes \n1) g\u00f6ky\u00fcz\u00fc; 2) S\u00fcleyman'\u0131n taht\u0131. \nt\u00e2k-\u0131 zafer \nt\u00e2rih\u00ee bir h\u00e2diseyi, zaferi anmak veya gelecek olan b\u00fcy\u00fck bir \nkimseyi kar\u015f\u0131lamak i\u00e7in kurulan kemerli yap\u0131. \nt\u00e1k \n(f.i.) asma, \u00fcz\u00fcm k\u00fct\u00fc\u011f\u00fc, (bkz: kerm). \nt\u00e1ka \n(a.i.) 1. kubbeli mahfe. 2. pencere. \nt\u00e1ka \n(a.i.). (bkz. t\u00e2b, t\u00e1kat). ","takabbuz \n(a.i. kabz'dan. c. takabbuz\u00e2t) 1. b\u00fcz\u00fclme, k\u0131s\u0131lma; toplan\u0131p \n\u00e7ekilme. 2. kab\u0131z, peklik olma. \ntakabbuz-\u0131 kalb \nbiy. y\u00fcrek kas\u0131nt\u0131s\u0131, fr. systole. \ntakabbuz\u00e2t \n(a.i. takabbuz'un c.) 1. b\u00fcz\u00fclmeler, k\u0131s\u0131lmalar; toplan\u0131p \n\u00e7ekilmeler. 2. kab\u0131z, peklik olmalar. \ntakabb\u00fcl \n(a.i. kab\u00fbl'den) 1. kabul etme, alma. 2. benimseme. 3. \u00fcst\u00fcne \nalma. (bkz: taahh\u00fcd). 4. \u00f6p\u00fclme. \ntakaddese \n(a.c\u00fc.) \"mukaddes olsun!\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na. \ntakadd\u00fcm \n(a.i. k\u0131dem'den) 1. \u00f6nce gelme, \u00f6nce davranma. 2. ileri \nge\u00e7me, ileride bulunma. 3. protokola g\u00f6re \u00f6ne ge\u00e7me, daha \nyukar\u0131 oturma. \nHakk-\u0131 takadd\u00fcm \n\u00f6nde bulunma hakk\u0131. \nFazl-\u0131 takadd\u00fcm \n\u00f6nde bulunma meziyeti. \ntakadd\u00fcm-i ahd \nhuk. [eskiden] bir h\u00e2disenin vukuundan \u00eetib\u00e2ren bir m\u00fcddetin \nm\u00fcrur etmesi ki bu, b\u00e2z\u0131 hususlarda d\u00e2van\u0131n niyetine, \u015fahadetin \nistim\u00e2\u0131na bir man\u00ee te\u015fk\u00eel eder, buna \"takadd\u00fcm-i zaman\" da \ndenir, [mesel\u00e2 sirkatten, gayri me\u015fru mukarenetten dolay\u0131 had \nicras\u0131 hususunda takadd\u00fcm-i zaman; \u015fahadetin kabul\u00fcne \nm\u00e2nidir. Bu m\u00fcddetin mikt\u00e2n hakk\u0131nda muhtelif s\u00f6zler \nvard\u0131r. Bunun en a\u015fa\u011f\u0131 haddi alt\u0131 ay veya bir ay, veya \u00fc\u00e7 \ng\u00fcnd\u00fcr. Bir kavle g\u00f6re bunun takdir ve t\u00e2yini veliyy\u00fclemre \nmuhavveldir]. \ntakadd\u00fcs \n(a.i.) m\u00fcbarek, kutlu k\u0131lma. \ntakall\u00fcb \n(a.i. kalb'den. c. takall\u00fcb\u00e2t) 1. d\u00f6nme, bir yandan bir yana \n\u00e7evrilme. 2. de\u011fi\u015fme, ba\u015fka kal\u0131ba girme, (bkz. tahavv\u00fcl, \ntebedd\u00fcl). \ntakall\u00fcb\u00e2t \n(a.i. takall\u00fcb'\u00fcn c.) de\u011fi\u015fmeler. (bkz: tahavv\u00fcl\u00e2t, tebedd\u00fclat). \ntakall\u00fcd \n(a.i. kald'den) 1. takma, tak\u0131nma, tak\u0131n\u0131lma, gerdanl\u0131k gibi \nboyna ge\u00e7irme, ge\u00e7irilme. 2. (k\u0131l\u0131\u00e7) ku\u015fanma, ku\u015fan\u0131lma. 3. \nbir i\u015fi \u00fcst\u00fcne alma. \ntakall\u00fcd-i kaz\u00e1 \nhuk. h\u00e2kimli\u011fi kabul. \ntakall\u00fcd-i s\u00fcy\u00fbf \nk\u0131l\u0131\u00e7lar\u0131 ku\u015fanma. \ntakall\u00fcl \n(a.i. k\u0131llet'den) az olma, azalma. \ntakall\u00fcs \n(a.i. kul\u00fbs'dan c. takall\u00fcs\u00e2t) 1. kas\u0131lma, bir \u015feyin toplan\u0131p \nb\u00fcz\u00fclmesi. 2. h ek. bir organ\u0131n \u00e7ekilip toplanmas\u0131. \ntakall\u00fcs\u00e2t \n(a.i. takall\u00fcs\u00fcn c.) kas\u0131lmalar. \ntakammus \n(a.i. kam\u00ees'den) g\u00f6mlek giyme. \ntakamm\u00fcl \n(a.i. kaml'den) bitlenme, bitli olma. \ntakann\u00fcn \n(a.i.) kanunla\u015fma; de\u011fi\u015fmez, kat'\u00ee olarak belirme. \ntakar\u00edz \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.takr\u00eez'in c.), (bkz. takr\u00eez\u00e2t). \ntakarruh \n(a.i. karh'dan) 1. karhalanma, yara derinle\u015fip b\u00fcy\u00fcme. 2 . yara \n\u00e7\u0131ban olma. \ntakarr\u00fcb \n(a.i. kurb'dan) 1. yakla\u015fma, yana\u015fma. 2. vakti yak\u0131n olma. \ntakarr\u00fcb-ile-l-arz \njeol. yere y\u00f6nelme, fr. geotropisme. \ntakarr\u00fcm \n(a.i.) tatl\u0131 tatl\u0131 yeme. \ntakarr\u00fcr \n(a.i. kar\u00e2r'dan) 1. karar bulma, kararla\u015fma; karar k\u0131lma. 2. \nyerle\u015fme. \ntakasdur \n(a.i.) kim. kalaylanma. \ntakass \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. kass'dan) takas, \u00f6de\u015fme, hesapla\u015fma, \nmahsupla\u015fma, say\u0131\u015fma. ","takass\u00ee \n(a.i.) bir \u015feyin asl\u0131n\u0131 es\u00e2s\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131rma, (bkz. istiks\u00e2). \ntakasur \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. kasr'dan) esirgeme, elinde iken \nyapmama, (bkz: dir\u00eeg). \ntaka\u015f\u015fu' \n(ka\u015f'dan). (bkz. teka\u015f\u015fu'). \ntaka\u015f\u015fur \n(a.i. k\u0131\u015fr'dan) kabuklanma, kabuk tutma. \nt\u00e1kat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. t\u00e2k'\u0131n c.) 1. taklar, (bkz: t\u00eekan). 2. (a.i. \nt\u00e2kat'in \nc.) t\u00e1katler, g\u00fc\u00e7ler. \nt\u00e1kat \n(a.i.) g\u00fc\u00e7, kuvvet. \nt\u00e2kat-i vis\u00e1l \nkavu\u015fma takati; bulunma kudreti. \nt\u00e2kat-fers\u00e2 \n(a.f.b.s.) takat g\u00f6t\u00fcrmez, dayan\u0131lmaz. \nt\u00e2kat-g\u00fcd\u00e2z \n(a.f.b.s.) takati, g\u00fcc\u00fc eriten, yakan mahveden. \nt\u00e2kat-\u015fiken \n(a.f.b.s.) takati t\u00fcketen. \ntakattub \n(a.i.) 1. hek. buru\u015fma. 2. ka\u015flar\u0131n \u00e7at\u0131lmas\u0131. \ntakattur \n(a.i. katr, kut\u00far ve kataran'dan) damlama, damla damla akma. \ntakatur \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. katre'den) (bkz: tekatur). \ntaka'ur \n(a.i. ka'r'dan) muka'ar olma, \u00e7ukurla\u015fma. \ntakav\u00eem \n(\"ka\" uzun okunur. a.i. takv\u00eem'in c.) takvimler. \ntakavv\u00ee \n(a.i. kuvvet'den) kuvvetlenme. \ntakavv\u00fcl \n(a. i. c. takavv\u00fcl\u00e2t). (bkz: tekavv\u00fcl). \ntakavv\u00fcs \n(a.i. kavs'den). (bkz. tekavv\u00fcs). \ntakayyuh \n (a.i. kayh'dan). (bkz: tekayyuh). \ntakayy\u00fc ' ( .i.) kusar gibi olup kusamama. takayy\u00fcd \nA \n(a.i. kayd'dan. c. takayy\u00fcd\u00e2t) 1. ba\u011flanma, ba\u011fl\u0131 olma. 2. \n\u00e7al\u0131\u015fma, \u00e7abalama, u\u011fra\u015fma, \u00fcst\u00fcne d\u00fc\u015fme. 3. dikkatli \ndavranma. \nAdem-i takayyud kay\u0131ts\u0131zl\u0131k, \u00fczerine i\u015f edinmeme. \ntakayy\u00fcd\u00e2t (a.i. takayy\u00fcd\u2018\u00fcn c.) takayy\u00fcdler, dikkatler. \ntakb\u00eeb (a.i. kubbe'den) kubbe gibi yapma. \ntakb\u00edh (a.i. kubh'dan. c. takb\u00edh\u00e1t). \u00e7irkin g\u00f6rme, be\u011fenmeme. \ntakb\u00eeh\u00e2t (a.i. takb\u00eeh'in c.) \u00e7irkin g\u00f6rmeler, ay\u0131plamalar. \ntakb\u00eel (a.i. kabl'den) \u00f6pme. (bkz: tels\u00eem). \nt\u00e2k-\u00e7e \n(a.f.b.i.) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck tak, zafer t\u00e1k\u0131n\u0131n iki yan\u0131ndaki k\u00fc\u00e7\u00fck \nkemerler. 2 . k\u00fc\u00e7\u00fck pencere. \nt\u00e2k-d\u00e2ne \n(f.b.i.) \u00fcz\u00fcm \u00e7ekirde\u011fi. \ntakd\u00eeh \n(a.i.) be\u011fenmeme, zemmetme. \ntakd\u00edm \n(a.i. k\u0131dem'den. c. takd\u00eem\u00e2t) 1. \u00f6ne ge\u00e7irme, ge\u00e7irilme, \u00f6ne \nalma, ileriye s\u00fcrme, s\u00fcr\u00fclme. 2. b\u00fcy\u00fck bir kimsenin huzuruna \nbir \u015fey g\u00f6t\u00fcrme, verme. 3. sunma, k\u00fc\u00e7\u00fck b\u00fcy\u00fc\u011fe bir \u015fey \nverme. 4. birini, bir ba\u015fkas\u0131na tan\u0131tma. \ntakd\u00eem-i i'tid\u00e2leyn \nastr. devinme, fr. precession. \ntakdim-\u00fcl-ehemm-ale-l-m\u00fchimm \npek m\u00fchim olara m\u00fchim olandan \u00fcst\u00fcn tutma. \ntakd\u00edm \u00fc te'h\u00eer \ngr. metatez, bir ibaredeki s\u00f6zlerin yerlerini de\u011fi\u015ftirerek \nd\u00fczeltme, fr. metathese. \ntakd\u00edme \n(a.i.c. tekad\u00eem) 1. takd\u00eem. 2. kendinden \u00fcst\u00fcn kimseye sunulan \narma\u011fan. \ntakd\u00eemen \n(a.zf.) 1. takd\u00eem ederek, sunarak. 2. \u00f6ne ge\u00e7irerek. \ntakd\u00eemen m\u00fcz\u00e2kere \n\u00f6ncelikle konu\u015fma. \ntakd\u00eem\u00e2t \n(a.i. takd\u00eem'in c.) b\u00fcy\u00fc\u011fe sunulan \u015feyler. ","takd\u00edr \n(a.i. kader'den. c. takd\u00eer\u00e2t) 1. be\u011fenme, de\u011fer bi\u00e7me, de\u011fer \nverme; verilme. 2. [de\u011ferini, ehemmiyetini, l\u00fczumunu] anlama. \n3. ezelde Allah'\u0131n olmas\u0131n\u0131 istedi\u011fi \u015feyler. (bkz. kader). \nAl\u00e2-kil-et-takd\u00eereyn \nher iki surette, [-de h\u00e2li son tak\u0131 olarak kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman \nvakit, vaziyet, \u015fart\" anlat\u0131r o takdirde = o halde; geldi\u011fi \ntakdirde = gelirse., gibi]. \ntakd\u00eer-i \u0130l\u00e2h\u00ee \nAllah'\u0131n takd\u00eeri, Allah'\u0131n her \u015feyi daha \u00f6nceden d\u00fczenlemesi. \ntakd\u00eer-i k\u0131ymet \nde\u011fer bi\u00e7me. \ntakd\u00eer-\u00e2m\u00eez \n( .f.b.s.) takdir eden, be\u011fenen. \nA \ntakd\u00eer\u00e2t \n(a.i. takd\u00eer'in c.) takdirler. \ntakd\u00eeren \n( .zf.) takd\u00eer ederek, de\u011ferini anlayarak. \nA \ntakd\u00eer-h\u00e2n \n(a.f.b.s.) takdir eden, be\u011fenen. \ntakdir\u00ee \n(a.s.) 1. takdire mensup, takdir ile ilgili, kaderden olan. 2. gr. \ng\u00f6r\u00fcn\u00fcrde olmay\u0131p, itibar\u00ee olan, \u00f6yle denilen. \ntakd\u00eeriyye \n(a.s.) [\"takdir\" in m\u00fcen.]. (bkz. takdir\u00ee). \ntakdir-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) be\u011fenip alk\u0131\u015flayan. \ntakd\u00eer-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) be\u011fenilen bir i\u015fe kar\u015f\u0131 verilen yaz\u0131l\u0131 k\u00e2\u011f\u0131t. \ntakd\u00ees \n(a.i. kuds'dan. c. takd\u00ees\u00e2t) 1. mukaddesle\u015ftirme, \nkutsalla\u015ft\u0131rma, kutsal bilme, kutsal tutma. 2. Allah'a \n\u015f\u00fckretme. 3. ululama, b\u00fcy\u00fck sayg\u0131 g\u00f6sterme. \ntakd\u00ees\u00e2t \n(a.i. takd\u00ees'in c.) takdisler; Allah'a \u015f\u00fckretmeler, ululamalar. \nt\u00e2-key \n(f.zf.) ne vakte kadar. \ntakf\u00eel \n(a.i. kufl'den) kilitleme, kilitlenme. \ntakfiye \n(a.i. kaf\u00e2'dan) kafiyeleme, kafiyelenme; kafiye bulma. \ntakh\u00eer \n(a.i. kahr'dan. c. takh\u00eer\u00e2t) kahretme. \ntakh\u00eer\u00e2t \n(a.i. takh\u00eer'in c.) kahretmeler. \ntak\u0131yye \n(a.i.) 1. sak\u0131nma, \u00e7ekinme, (bkz: ihtir\u00e2z). 2. birinin \nmens\u00fbboldu\u011fu mezhebi gizlemesi. \nt\u00e2k\u0131yye \n(a.i.) takke. \nt\u00e2k\u0131yye-d\u00fbz \n(a.f.b.s.) takke diken, takkeci. \ntak\u00ee \n(a.s.) 1. g\u00fcnahtan, haramdan ka\u00e7\u0131nan, dinine ba\u011fl\u0131 [kimse], \n(bkz: m\u00fcttak\u00ee, z\u00e2hid). 2. h. i. iki imamdan biri. \nta'k\u00eeb \n(a.i. akab'dan. c. ta'kib\u00e2t) 1. arkas\u0131na d\u00fc\u015fme, arkas\u0131ndan \ngitme veya gelme. 2. kovalama. 3. g\u00fctme. 4. (bkz. Tahr\u00eeb-i \nH\u00e2r\u00e2bat). \nta'k\u00eeb\u00e2t \n(o.i. ta'k\u00eeb'in c.) 'kovu\u015fturma. \nta'k\u00eeben \n(a.zf.) t\u00e2kib suretiyle, t\u00e2kibederek. \nta'k\u00eed \n(a.i. akd'den. c. ta'k\u00eed\u00e2t) 1.d\u00fc\u011f\u00fcmleme, d\u00fc\u011f\u00fcmlenme. 2. ed. \nibareyi veya c\u00fcmleyi anla\u015f\u0131lmaz \u015fekilde d\u00fczenleme. \nta'k\u00eed-i l\u00e2fz\u00ee \ned. s\u00f6z\u00fcn anla\u015f\u0131lmaz halde if\u00e2de edilmesi. \nta'k\u00eed-i ma'nev\u00ee \ned. m\u00e2n\u00e2n\u0131n anlat\u0131lmazhalde if\u00e2de edilmesi. \nta'k\u00eed\u00e2t \n(a.i. ta'k\u00eed'in c.) ta'kid'ler, d\u00fc\u011f\u00fcmlemeler, d\u00fc\u011f\u00fcmlenmeler; \nkar\u0131\u015f\u0131k, zor anla\u015f\u0131l\u0131r c\u00fcmleler yapmalar. \ntak\u00eee \n(a.i.) kayettirici maddeler verme. \ntak\u00eeet-\u00fcr-ruhb\u00e2n \nyapraklar\u0131 ishal verici ve kay ettirci olan bir ot. \nta'k\u00eem \n(a.i. akm ve ukm'dan) 1. akamete u\u011fratma, k\u0131s\u0131rla\u015ft\u0131rma; \nneticesiz b\u0131rakma. 2. mikropsuzla\u015ft\u0131rma, fr. sterilisation. \nta'k\u00eer \n(a.i. akr'dan) 1. hek. bir uzvu (organ\u0131) yararak sinirleri kesme. \n2. (ka'r'dan) \u00e7ukurla\u015ft\u0131rma. \ntakl\u00ee' \n(a.i. kal'den) k\u00f6k\u00fcnden s\u00f6k\u00fcp koparma. ","takl\u00eeb \n(a.i. kalb'den. c. takl\u00eeb\u00e2t) 1. tersine \u00e7evirme, \u00e7evrilme. 2. bir \nyandan bir yana d\u00f6nd\u00fcrme, d\u00f6nd\u00fcr\u00fclme. 3. bir \u015feyin \u015fekil ve \nkal\u0131b\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirme. \ntakl\u00eeb-i h\u00fck\u00fbmet \nh\u00fck\u00fcmetin ba\u015f\u0131ndakiler veya idare \u015feklini -kanunsuz olarak- \nde\u011fi\u015ftirme, (bkz: darbe-i h\u00fck\u00fcmet) 4. hek. do\u011fumu \nkolayla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in ebenin, \u00e7ocu\u011fu rahimde \u00e7evirmesi. 5. kim. \nevirtim, fr. inversion. \ntakl\u00eeb\u00e2t \n(a.i. takl\u00eeb'in c.) de\u011fi\u015fiklikler, de\u011fi\u015fmeler. \ntakl\u00eed \n(a.i. kald'den. c. takl\u00eed\u00e2t) 1. takma, asma, ku\u015fatma. \ntakl\u00eed-i em\u00e2ret \nhuk. [eskiden] emaret, y\u00e2ni emirlik umurunu bir z\u00e2ta teff\u00eez ve \nihale etme. \ntakl\u00eed-i ham\u00e2il \nmuska takma. \ntakl\u00eed-i kaz\u00e2 \nhuk. [eskiden] bir kimseyi h\u00e2kimli\u011fe nasp ve t\u00e2yin etme. \ntakl\u00eed-i kel\u00e2m \npsik. yank\u0131ca, ekolali, fr. echolalie. \ntakl\u00eed-i seyf \nk\u0131l\u0131\u00e7 ku\u015fatma. 2. benzemeye veya benzetmeye \u00e7al\u0131\u015fma. 3. \nbirinin hareketlerini tekrarlayarak onunla alay etme, \u00f6yk\u00fcnme. 4. \nbir \u015feyin sahtesini yapma, \u00e7\u0131karma. \nEhl-i takl\u00eed \ndin \u00eecablar\u0131n\u0131 anlayarak de\u011fil, ba\u015fkalar\u0131na bakarak yapanlar. \n5. m\u00fcz. bir motif veya tema'y\u0131 eksiltme (diminution), art\u0131rma \n(augmentation), ters hareket (mouvement cont-raire), \u00e7e\u015fitli \nusuller, uygular, ge\u00e7kiler ve ba\u015fka v\u00e2s\u0131talarla tekrarlama san'at\u0131 \nki, contrepoint'da ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir bahis te\u015fkil eder ve pek \u00e7ok \n\u00e7e\u015fidi vard\u0131r (imitation \u00e2 l'ecrevisse, i. canonique, i. \u00e2 \nl'unisson, i. par mouvement contra-ire, i. interrompue, i. simple \n(ou libre), i. liee, i. par augmentation, i. par diminution v.b.). \ntakl\u00eed\u00e2t \n(a.i. takl\u00eed'in c.) taklitler. \ntakl\u00eeden \n(a.zf.) 1. t\u0131pk\u0131s\u0131n\u0131, benzerini yaparak. 2. g\u00fcl\u00fcn\u00e7 taraf\u0131n\u0131 \nbelirterek. \ntakl\u00eed\u00ee \n(a.s.) taklitle yap\u0131lan. \nSavt-i takl\u00eed\u00ee \nleng. fr. onomatopee. \ntakl\u00eediyye \n(a.s.) [\"taklidi\" nin m\u00fcen.]. (bkz: takl\u00eed\u00ee). \ntakl\u00eef \n(a.i.) kalafatlama, kalafatlanma. \ntakl\u00eef-i sef\u00e2in \ngemilerin kalafatlanmas\u0131. \ntakl\u00eel \n(a.i. k\u0131llet'den) azaltma, azalt\u0131lma, indirme, (bkz: tenk\u00ees). \ntakl\u00eel-i mas\u00e2rif \nmasraflar\u0131n azalt\u0131lmas\u0131. \nakl\u00eem \n(a.i.) [kalem, kam\u0131\u015f, t\u0131rnak gibi \u015feyleri] kesme, yontma; \nyontulma. \ntakl\u00ees \n(a.i. kul\u00fbs'dan) 1. b\u00fczme. 2. hek. b\u00e2z\u0131 hastal\u0131klardan sonra \nadalelerde meydana gelen sertlik, kat\u0131l\u0131k. \ntakliye \n(a.i.) hek. ana rahmindeki \u00e7ocu\u011fun yedinci aya do\u011fru hareket \netmesi, d\u00f6nmesi. \ntakm\u00ees \n(a.i. kam\u00ees'den) g\u00f6mlek giydirme, giydirilme. \ntakn\u00een \n(a.i. kan\u00fbn'dan) kanun koyma. \ntakr\u00ee' \n(a.i.c. takr\u00ee\u00e2t) ba\u015fa kakma, azarlama, paylama. \ntakr\u00ee\u00e2t \n(a.i. takr\u00ee'in c.) ba\u015fa kakmalar, azarlamalar, paylamalar. \ntakr\u00eeb \n(a.i. kurb'dan) 1. yakla\u015ft\u0131rma, yakla\u015ft\u0131r\u0131lma. 2. tahmin. 3. \nyolunu bulma. 4. vesile, bahane. \ntakr\u00eeben \n( .zf.) a\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131, (bkz: tahm\u00eenen, tahmin\u00ee). \nA \ntakribi \n(a.s.) a\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131, (bkz: tahm\u00een\u00ee). \ntakr\u00eebiyye \n(a.s.) [\"takr\u00eeb\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: takr\u00eeb\u00ee). ","takr\u00eebiyyet \n(a.i.) fels. *yakla\u015ft\u0131r\u0131m fr. approximation. \ntakr\u00een \n( .i. kar\u00een'den) yakla\u015ft\u0131rma; beraber bulundurma. \nA \ntakr\u00eer \n(a.i. kar\u00e2r'dan. c. takr\u00eer\u00e2t, tekar\u00eer) 1. yerle\u015ftirme, \nyerle\u015ftirilme. 2. sa\u011flamla\u015ft\u0131rma, sa\u011flamla\u015ft\u0131r\u0131lma. 3. anlatma, \nanlat\u0131\u015f. 4. \u00f6nerge, resm\u00ee olarak yaz\u0131 ile bildirme. 5. siy\u00e2s\u00ee \nnota. 6. tapuda m\u00fclk\u00fcn\u00fc ba\u015fkas\u0131na satt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleme. 7. \n[eskiden] resm\u00ee d\u00e2irelerden, s\u00e2dece m\u00fch\u00fcrlenmi\u015f olarak \nB\u00e2b\u0131\u00e2li\u2018ye g\u00f6nderilen yaz\u0131. \nH\u00fcsn-i takr\u00eer \nmaksad\u0131, a\u00e7\u0131k ve g\u00fczel bir if\u00e2de ile bildirme. \ntakr\u00eer-i \u00e2l\u00ee \ntar. sadr\u00e2zam taraf\u0131ndan p\u00e2di\u015f\u00e2ha yaz\u0131lan yaz\u0131. \ntakr\u00eer-i kel\u00e2m \nkonu\u015fma. \ntakr\u00eer-i neb\u00ee \nHz. Muhammed'in, \u00fcmmetinden bir s\u00f6z veya i\u015f sud\u00fbrunu \ng\u00f6r\u00fcp de neh-yetmeyerek s\u00fck\u00fbt etmesi. \ntakr\u00eer-i s\u00fck\u00fbn kan\u00fbnu \n4 Mart 1925 de T\u00fcrkiye B\u00fcy\u00fck Millet Meclisi taraf\u0131ndan \ntahriklere ve tahrik\u00e7ilere kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kart\u0131lan bir kanun. \ntakr\u00eer\u00e2t \n(a.i. takr\u00eer'in c.) a\u011f\u0131zdan anlat\u0131lan \u015feyler. \ntakr\u00eeren \n(a.zf.) a\u011f\u0131zdan anlatarak. \ntakr\u00eez \n(a.i. karz'dan. c. takar\u00eez, takr\u00eez\u00e2t) 1. \u00f6d\u00fcn\u00e7 verme. (bkz: \nikr\u00e2z). 2. bir \nkitab\u0131n ba\u015f\u0131na konulmak \u00fczere tan\u0131nm\u0131\u015f bir kimseden istenen \ntakdim ve takdir yaz\u0131s\u0131. \ntakr\u00eez \n( .i.c. takr\u00eez\u00e2t) 1. [bir eseri] tenk\u00eedetme. (bkz: intikad). 2. \nA \n(bkz: takriz) \ntakr\u00eez\u00e2t \n(a.i. takr\u00eez'in c.) 1. tenk\u00eedetmeler. 2. (bkz: takr\u00eez\u00e2t ). \ntakr\u00eez\u00e2t \n(a.i. takr\u00eez'in c.) 1. \u00f6d\u00fcn\u00e7 vermeler, (bkz: ikr\u00e2z\u00e2t). 2. kitab\u0131n \nba\u015f\u0131na konulmak \u00fczere tan\u0131nm\u0131\u015f kimselerden istenen takdim \nve takdir yaz\u0131lan, (bkz: takar\u00eez). \ntaks\u00eem \n(a.i. k\u0131sm'dan) 1. mat. b\u00f6lme, par\u00e7alara ay\u0131rma. 2. b\u00f6l\u00fcm. \ntaks\u00eem-i a'm\u00e2l \ni\u015f b\u00f6l\u00fcm\u00fc. 3. mat. bol\u00fc, fr. division. \ntaks\u00eem-i guram\u00e2 \nmat. 1) k\u00e2r\u0131 veya zarar\u0131 ortaklar aras\u0131nda koyduklar\u0131 serm\u00e2ye \nnisbetinde taksim etme; 2) f\u0131k. bir bor\u00e7lunun terekesini \nalacakl\u0131lar\u0131n bor\u00e7 miktarlar\u0131 nisbetinde aralar\u0131nda taksim etme. \ntaks\u00eem-i miy\u00e2h \nsular\u0131n da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131. \ntaks\u00eem-i m\u00fcsenn\u00e2 \nfels. ikili taksim (*b\u00f6l\u00fc) 4. savak, akar sular\u0131n ayr\u0131ld\u0131\u011f\u0131 yer. 5. \nm\u00fcz. \u015fark m\u00fczi\u011finde fasl\u0131n ba\u015f\u0131nda ve ortas\u0131nda yaln\u0131z bir \n\u00e7alg\u0131c\u0131 taraf\u0131ndan ak\u0131ldan yap\u0131lan bir gezinti. \ntaks\u00eem\u00e2t \n(a.i. taks\u00eem'in c.) taksimler, b\u00f6lmeler, b\u00f6l\u00fcmler; b\u00f6l\u00fcnt\u00fcler. \ntaks\u00eer \n(a.i. kasr'dan) 1. k\u0131saltma. 2. bir i\u015fi eksik yapma. 3. bir \u015feyi \nyapabilir iken \u00e7ekinip yapmama. 4. (c. taks\u00eer\u00e2t) kusur etme. \n5. (c. taks\u00eer\u00e2t) kabahat, su\u00e7, g\u00fcnah. \nP\u00fcr-taks\u00eer \nkusurlu, kabahatli. \ntaks\u00eer\u00e2t \n(a.i. taks\u00eer 'in c.)1. kusurlar, su\u00e7lar. 2. al\u0131n yaz\u0131s\u0131, (bkz: \n4,5 \nkader). \ntaks\u00eet \n(a.i. k\u0131st'dan. c. tekas\u00eet) bir borcun, k\u0131s\u0131m k\u0131s\u0131m ve belli \nzamanlarda \u00f6denmesi gerekli olan par\u00e7alar\u0131ndan her biri. \ntak\u015f\u00eer \n( .i. k\u0131\u015fr'dan) kabu\u011funu soyma, kabu\u011fu soyulma. \nA \ntakt\u00ee' \n(a.i. kat'dan) 1. kesme, kesilme, par\u00e7a par\u00e7a etme, par\u00e7alara \nb\u00f6lme. 2. ed. (c. takt\u00ee\u00e2t) manzumeyi vezin par\u00e7alar\u0131na g\u00f6re \nay\u0131r\u0131p aral\u0131kl\u0131 okuma. Mesel\u00e2 Haddeden ge\u00e7 (f\u00e2il\u00e2t\u00fcn), mis ","nez\u00e2ket (f\u00e2il\u00e2t\u00fcn), y\u00e2l \u00fc b\u00e2l ol (f\u00e2il\u00e2t\u00fcn), mu\u015f sana (f\u00e2il\u00fcn).. \ngibi. \ntakt\u00ee\u00e2t \n(a.i. takt\u00ee nin c.) ed. bir \u015fiiri tef\u00e2\u00eele ay\u0131rmalar, her par\u00e7alar\u0131n\u0131 \n2 \naral\u0131kl\u0131 olarak okumalar. \ntakt\u00eeb \n(a.i.) ka\u015f \u00e7at\u0131p y\u00fcz ek\u015fitme. \ntakt\u00eel \n(a.i. katl'den) \u00e7ok \u00f6ld\u00fcrme, \u00f6ld\u00fcr\u00fclme. \ntakt\u00een \n( .i.) filiz s\u00fcrme. \nA \ntakt\u00eer \n(a.i. katr, kutur ve katar\u00e2n'dan.c. takt\u00eer\u00e2t) l . damla damla \nak\u0131tma, d\u00f6k\u00fclme, damlama. 2. dam\u0131tma, inbikten \u00e7ekme. \ntakt\u00eer-i tedr\u00eec\u00ee \nkim. ayr\u0131msal dam\u0131tma, fr. distillation fractionnee. \ntakt\u00eer-i y\u00e2bis \nkim. kuru dam\u0131tma, fr.distillation seche. \ntakt\u00eer\u00e2t \n(a.i. takt\u00eer'in c.) damla damla ak\u0131tmalar, damlamalar; \ndam\u0131tmalar, inbikten \u00e7ekmeler. \ntakt\u00eer\u00ee \n(a.s.) taktire mensup, taktirile ilgili. \ntakv\u00e2 \n( .i. vikaye'den) Allah'dan korkma, Allah korkusuyla d\u00eenin \nA \nyasak etti\u011fi \u015feylerden ka\u00e7\u0131nma. \nEhl-i takv\u00e2 \nd\u00eenin yasaketti\u011fi \u015feye s\u0131ms\u0131k\u0131 ba\u011fl\u0131 kalan veya kalanlar. (bkz. \nm\u00fctteki). \ntakva-llah \nAllah korkusu, (bkz: havf-iB\u00e2r\u00ee). \ntakv\u00eeb \n(a.i.) 1. yeri kazma. 2. bir \u015feyiyerinden \u00e7ekip koparma. \ntakv\u00eed \n(a.i.) yedme, yederek \u00e7ekme. \ntakv\u00eel \n(a.i.c. takv\u00eel\u00e2t) iftir\u00e2, (bkz: isn\u00e2d). \ntakv\u00eel\u00e2t \n(a.i. takv\u00eel'in c.) iftiralar. (bkz: isn\u00e2d\u00e2t). \ntakv\u00eem \n(a.i. kavm, k\u0131y\u00e2m'dan. c. takav\u00eem) 1. e\u011friyi do\u011frultma, e\u011fri \ndo\u011frultulma; d\u00fczeltme, kesme, yoluna koyma, bi\u00e7ime koyma, \n(bkz: tanz\u00eem, tert\u00eeb). 2. takvim. \nAhsen-i takv\u00eem \nen g\u00fczel nizam, tertip, \u015fekil ve suret; mec insan. \ntakv\u00eem-i arab\u00ee \nHicret'den 17 sene sonra g\u00f6r\u00fclen l\u00fczum \u00fczerine Hz. \u00d6mer \ntaraf\u0131ndan kamer senesi esas ve hicret t\u00e2rihi ba\u015flang\u0131\u00e7 \nsay\u0131lmak suretiyle tertiplenen takvim. \ntakv\u00eem-i bahr\u00ee \n\"deniz takvimi\" G\u00fcne\u015f'in, Ay'\u0131n sabit ve gezegenlerin; arz, \nt\u00fbl, meyl ve do\u011fu\u015flar\u0131n\u0131 ve di\u011fer felek\u00ee mes'eleleri halle \nyard\u0131m\u0131 olan cetveller bulunan takvim. \ntakv\u00eem-i cel\u00e2li \nHicri 468 y\u0131l\u0131nda -ba\u015flang\u0131c\u0131 nevruz olmak \u00fczere- Melik\u015f\u00e2h-i \nSel\u00e7\u00fbk\u00ee devrinde haz\u0131rlanan takvim. \ntakv\u00eem-i efrenc\u00ee \n(efrenc\u00ee takvim) Papa XIII. Gregorius taraf\u0131ndan 1582 de \ntashih edilip, \u015fimdiye kadar -umumiyetle- kullan\u0131lmakta olan ve \n1926 dan beri de T\u00fcrkiye'de kullan\u0131lan takvim. \ntakv\u00eem-i r\u00fbm\u00ee \n(r\u00fbm\u00ee takvim) Mil\u00e2ttan 46 sene \u00f6nce Julius Caesar taraf\u0131ndan \ntesis edilen takvim. \nTakv\u00eem-i Vakayi' \n1831-1922 tarihleri aras\u0131nda yay\u0131mlanan Osmanl\u0131 Devleti'nin \nilk resm\u00ee gazetesi. \nTakv\u00eem-\u00fc-l-b\u00fcld\u00e2n \n(\u015fehirlerin takvimi) \u015fehirlerin adlar\u0131ndan ve kurulu\u015flar\u0131ndan \nbahseden me\u015fhur Arap\u00e7a eser. \ntakv\u00eem-\u00e7e \n(a.f.b.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck takvim. \ntakv\u00eem-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) tar. Devletin resm\u00ee gazetesi olarak ne\u015fri \nkararla\u015ft\u0131r\u0131lan \"Takv\u00eem-i Vekayi\" in bas\u0131lmas\u0131 i\u00e7in kurulan \nmatbaa. \ntakv\u00ees \n( .i. kavs'den) kavislendirme, yay \u015fekline koyma, konulma. \nA \ntakv\u00eet \n(a.i.) besleme, (bkz: tegadd\u00ee). ","takviye \n(a.i. kuvvet'den) kuvvetlendirme, kuvvetlendirilme, (bkz: \ntakviyet). \ntakviyet \n(a.i.). (bkz. takviye). \ntaky\u00eed \n(a.i. kayd'dan. c. taky\u00eed\u00e2t) l. kay\u0131t ve \u015fartla ba\u011flama, \u015fart \nko\u015fma. 2. ba\u011flama. 3. harfe nokta ve hareke koyma. \ntaky\u00eed\u00e2t \n(a.i. kayd'den. taky\u00eed'in c.) kay\u0131tlamalar, k\u0131s\u0131nt\u0131lar, (bkz: \ntaky\u00eed). \ntakziye \n(a.i. kaz\u00e2'dan) kaza etme, eksi\u011fi yerine getirme. \nt\u00e2l \n(f.i.) 1. zil [parmaklara tak\u0131lan]. 2. g\u00fcm\u00fc\u015f veya bak\u0131r tepsi. \ntal' \n(a.i.) bot. \u00e7i\u00e7eklerin \u00fcreme organ\u0131 olan sar\u0131 toz. \nGub\u00e2r-\u0131 tal' \nbot. \u00e7i\u00e7ektozu, fr. pollen. \ntal\u00e2b \n(f.i.) g\u00f6l, b\u00fcy\u00fck havuz. \nt\u00e2l\u00e2c \n(f.i.) ses, seda. 2. me\u015f'ale. 3. \u00e7\u0131\u011fl\u0131k. 4. kavga. \ntal\u00e2k \n(a.i.) bo\u015fama, nik\u00e2hl\u0131 kad\u0131n\u0131 b\u0131rakma. \nS\u00fbre-i tal\u00e2k \nKur'\u00e2n'\u0131n 65. s\u00fbresi. \ntal\u00e2k-\u0131 b\u00e2in \nf\u0131k. zevcenin iddet m\u00fcddeti (\u00fc\u00e7 temizlenme devri) sona \nermeksizin zevcine d\u00f6nmeye hakk\u0131 olmayan tal\u00e2k. \ntal\u00e2k-\u0131 bid'iyy \nf\u0131k. kar\u0131s\u0131n\u0131 mukarenet zaman\u0131ndaki tuhr'da veya hay\u0131z \u00e2n\u0131nda \nbo\u015fama. \ntal\u00e2k-\u0131 farr \nf\u0131k. [eskiden] kar\u0131n\u0131n talep ve muvafakati olmaks\u0131z\u0131n kocan\u0131n \nmaraz-\u0131 mevtinde b\u00e2inen \u00eeka etti\u011fi tal\u00e2k, [iddet i\u00e7inde koca \nvefat edince mutlaka kendisine v\u00e2ris olur]. \ntal\u00e2k-\u0131 muallak \nf\u0131k. [eskiden] vukuu bir \u015fart\u0131n husul\u00fcne talik olunan tal\u00e2k. \ntal\u00e2k-\u0131 m\u00fcncez \nf\u0131k. [eskiden] bir \u015feye muallak ve bir zamana muz\u00e2f olmayan \ntal\u00e2k. \ntal\u00e2k-\u0131 ric'\u00ee \nf\u0131k. [eskiden] kar\u0131n\u0131n iddeti i\u00e7inde kocan\u0131n vazge\u00e7me\u011fe hakk\u0131 \nolan tal\u00e2k, [tal\u00e2k-\u0131 ric'\u00ee, iddet bitmedik\u00e7e zevciyeti iz\u00e2le \netmeyen ve iddet i\u00e7inde zevcin zevcesine m\u00fcracaat hakk\u0131 olan \ntal\u00e2k]. \ntal\u00e2k-\u0131 sel\u00e2se \nf\u0131k. \"\u00fc\u00e7ten dokuza bo\u015f ol!\" demek suretiyle kad\u0131n ba\u015fka erkekle \nevlenmeden (h\u00fclleye girmeden) eski kocas\u0131na d\u00f6nmesine \nimk\u00e2n vermeyen tal\u00e2k. \ntal\u00e2k-\u0131 s\u00fcnn\u00ee \nf\u0131k. kar\u0131s\u0131n\u0131 mukarenet olmayan tuhr'da bo\u015fama, (bkz: tuhr). \ntal\u00e2kat \n(a.i.) 1. dil a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131, d\u00fczg\u00fcn s\u00f6zl\u00fcl\u00fck. 2. g\u00fclery\u00fczl\u00fcl\u00fck \ntal\u00e2k-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) bo\u015fama k\u00e2\u011f\u0131d\u0131, bo\u015f k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. \nt\u00e2l\u00e2n \n(f.i.) talan, ya\u011fma, \u00e7apul. (bkz: t\u00e2r\u00e2c). \nt\u00e2l\u00e2n-ger \n(f.b.s.) ya\u011fmac\u0131, \u00e7apulcu. \nt\u00e2l\u00e2n-ger\u00ee \n(f.b.i.) ya\u011fmac\u0131l\u0131k, \u00e7apulculuk. \nt\u00e2l\u00e2r \n(f.i.) 1. d\u00f6rt direk \u00fczerine yap\u0131lan, tahtabo\u015fa benzeyen ve \ngeceleri yat\u0131lan yer. 2. b\u00fcy\u00fck oda, salon. \ntal'at \n(a.i.) 1. y\u00fcz, surat, \u00e7ehre, (bkz: d\u00eed\u00e2r). 2. g\u00fczellik. \nMihr-i tal'at \ng\u00fczellik g\u00fcne\u015fi. \ntal'at-efr\u00fbz \n(a.f.b.s.) par\u0131ldatan, (bkz: tal'at-fir\u00fbz). \ntal'at-fir\u00fbz \n(f.b.s.) panldatan. (bkz: tal'at-efr\u00fbz). \ntal\u00e2vet \n(a.i. tulvet'ten) g\u00fczellik, \u015firinlik, zariflik. \ntal\u00e2yi' \n(a.i. tal\u00eea'n\u0131n c.) ask. \u00f6nc\u00fcler. [Arap\u00e7a'daki \u015fekli \"tal\u00e2\u00ee\"' dir]. \ntalazz\u00ee \n(a.i. laz\u00e2'dan) alevlenme, alev \u00e7\u0131karma. \nt\u00e2le \n(a.c\u00fc. tavl'den) \"uzun olsun!\" manas\u0131nad\u0131r. \nt\u00e2le \u00f6mr\u00fch\u00fb \n\"\u00d6mr\u00fc uzun olsun!\" duas\u0131. \ntaleb \n(a.i.) 1. isteme, istenme, dileme. 2. istek. ","Arz \u00fc taleb \naranan [e\u015fya] ve piyasaya \u00e7\u0131kar\u0131lan [e\u015fya], fr. offre et \ndemande. (bkz: m\u00fcr\u00e2vede). \ntaleb-i hus\u00fbmet \nhuk. [eskiden] taleb-i takr\u00eer ve i\u015fhattan sonra \u015fef\u00eein h\u00e2kim \nhuzurunda d\u00e2va etmesi. \ntaleb-i m\u00fcv\u00e2sebe \nhuk. [eskiden] \u015fefiin akd-i bey'i duydu\u011fu mecliste derhal \n\"ben mebiin \u015fefiiyim\", yahut \"bi\u015f-\u015f\u00fcf\u2018a talep ederim\" demek \ngibi taleb-i \u015f\u00fcf\u2018aya del\u00e2let eder bir s\u00f6z s\u00f6ylemesi. \ntaleb-i takr\u00eer ve i\u015fh\u00e2d \nhuk. [eskiden] taleb-i m\u00fcv\u00e2sebeden sonra l\u00e2z\u0131m olan taleptir ki \n\u015fef\u00eein iki ki\u015fi huzurunda olarak mebiin yan\u0131nda \"bu akan fil\u00e2n \nkimse i\u015ftira etmi\u015f\" yahut m\u00fc\u015fterinin yan\u0131nda \"sen fil\u00e2n akar\u0131 \ni\u015ftir\u00e2 etmi\u015fsin\", yahut hen\u00fcz b\u00e2yi yedinde iken onun \nyan\u0131nda\"sen fil\u00e2n akar\u0131n\u0131 fil\u00e2na satm\u0131\u015fs\u0131n ben ise \u015fu cihetle \nonun \u015fefiiyim, taleb-i \u015f\u00fcf\u2018a etmi\u015ftim; \u015fimdi dah\u00ee talep ederim \n\u015fahit olunuz\" demesi. \ntaleb-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) 1. alacakl\u0131. 2. evlenme arzusunda bulunan kimse. \ntalebe \n(a.i. t\u00e2lib'in c.) 1. istekliler. 2. \u00f6\u011frenci, (bkz: \u015f\u00e2kird). [kelime, \n\"t\u00e2lib\" in c. oldu\u011fu halde \"\u00f6\u011frenci\" m\u00e2n\u00e2s\u0131nda m\u00fcfret gibi \nkullan\u0131l\u0131r]. \ntalebe-i ul\u00fbm \nmedrese talebesi. \ntaleben \n(a.zf.) talep ederek, isteyerek. \ntaleb-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) istekli. \ntaleb-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) istek k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. \ntalh \n(a.i.) bot. zamk a\u011fac\u0131. \ntal'\u00ee \n(a.s.) anat. \u00e7i\u00e7ektozuna ait, \u00e7i\u00e7ektozu ile ilgili, [m\u00fcen. \n\"tal'iyye\"]. \nt\u00e2li' \n(a.i. tul\u00fb'dan) 1. ni\u015fang\u00e2h\u0131n arkas\u0131na d\u00fc\u015fen ok. 2. tul\u00fb' eden, \ndo\u011fan. \nKamer-i t\u00e2li' \ndo\u011fan Ay. 3. talih, k\u0131smet, kader, baht. \nt\u00e2l\u00ee, t\u00e2liye \n(a.s. t\u00fcl\u00fcvv'den) 1. sonradan gelen; bir \u015feyin arkas\u0131 s\u0131ra \ngiden. 2. ikinci derecede olan. \nMek\u00e2tib-i t\u00e2liye \niptida\u00eeden sonra ve \u00e2l\u00ee'den \u00f6nce gelen mektepler. \nMes'ele-i t\u00e2liye \n\u00f6ncekinden sonra \u00e7\u0131kan mes'ele. \nUl\u00fbm-i t\u00e2liye \ni'd\u00e2d\u00ee mekteplerinde g\u00f6sterilen dersler. 3. Kur'\u00e2n okuyan. 4. \nmant. sonurtu, fr. consequent. \nt\u00e2l\u00ee c\u00fcmle \nmant. ba\u011f\u0131ml\u0131 c\u00fcmle, yan c\u00fcmle, (bkz: t\u00e2bi' c\u00fcmle). \nt\u00e2l\u00ee enc\u00fcmen \nalt komisyon. \nt\u00e2l\u00ee mahr\u00fbt \nco\u011fr. ekkoni. \ntal\u00eea \n(a.i.c. tal\u00e2yi') ask. \u00f6nc\u00fc. (bkz: mukaddimet-\u00fcl-cey\u015f). \nt\u00e2lib \n(a.s.c. tull\u00e2b, tulleb, talebe) 1.isteyen, istekli, (bkz. h\u00e2hi\u015f-ger). \n2. i. \u00f6\u011frenci.[m\u00fcen. talibe]. \nt\u00e2lib\u00e2n \n(a.f.i. ve s.) 1. talipler, isteyenler. 2. \u00f6\u011frenciler. \nt\u00e2libe \n(a.s.c. t\u00e2lib\u00e2t) mektepli k\u0131z.[t\u00e2lib'in m\u00fcennesi]. \nt\u00e2lid \n(a.i.) bir kimsenin evinde bulunan k\u00f6le, c\u00e2riye, hayvan. \nt\u00e2lih \n(a.s.) yaramaz, faydas\u0131z, [\"s\u00e2lih\"in z\u0131dd\u0131]. \nt\u00e2liha \n(a.s.) [\"talih\" in m\u00fcen.]. (bkz: t\u00e2lih). \ntal\u00eek \n(a.s.) 1. g\u00fclery\u00fczl\u00fc [adam]. (bkz. m\u00fctebessim). 2. d\u00fczg\u00fcn s\u00f6z \ns\u00f6yleyen[adam], (bkz. fas\u00eeh-\u00fcl-lis\u00e2n). \nta'l\u00eek \n(a.i. alak'dan. c. ta'l\u00eekat) 1.asma, as\u0131lma. 2. bir \u015feye ba\u011fl\u0131 \ng\u00f6sterme. 3.geciktirme, as\u0131nt\u0131da b\u0131rakma, ask\u0131da b\u0131rak\u0131lma.4. \nbelli bir zamana b\u0131rakma, (bkz. te'h\u00eer). 5. (bkz. hatt-\u0131 ta'l\u00eek). ","ta'l\u00eek-ut-takr\u00eer \nhuk. [eskiden] vakfa ait vazife tevcihlerinin h\u00e2kim taraf\u0131ndan \nbir \u015farta ta'lik edilmesi demektir ki sahihtir. \nta'l\u00eek-ut-takr\u00eer fi-l-vez\u00e2if huk. h\u00e2kimin (yarg\u0131\u00e7) bir z\u00e2te hitaben \u015fu vazifenin sahibi \n\u00f6l\u00fcrse veya \u015f\u00f6yle bir vaz\u00eefe inhil\u00e2l ederse sana tevcih ettim\" \ndemesi. \nta'l\u00eekat \n\"ka\" uzun okunur, a.i.ta'l\u00eek'in c.) bir kitab\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131 \nolarak kenar\u0131na veya ayr\u0131 bir eser olarak yaz\u0131lan \nd\u00fc\u015f\u00fcnceler, notlar \nta'l\u00eel \n(a.i. illet'den. c. ta'l\u00eel\u00e2t) 1. sebep, bahane g\u00f6sterme, \ng\u00f6sterilme. 2. fels. t\u00fcmdengelim, fr. deduction. \nH\u00fcsn-i ta'l\u00eel \ned. g\u00fczel, uygun bir sebep bulma. \nta'lil b\u00e2'd-el-vuku' \nbir \u015feye sonradan uygun bir sebep uydurma. \nta'l\u00eel\u00e2t \n(a.i. ta'l\u00eel'in c.) ta'liller, sebep, bahane g\u00f6stermeler. \nta'l\u00eem \n(a.i. ilm'den. c. ta'l\u00eem\u00e2t) 1. \u00f6\u011frenme, \u00f6\u011fretme, \u00f6\u011fretim, \n\u00f6\u011fretilme. 2. okutma, ders verme, verilme. 3. me\u015fk ile \nyeti\u015ftirme. 4. askerlik idman\u0131. 5. egzersiz. \nTa'l\u00eem-i Edebiyy\u00e2t \nRec\u00e2izade Ekrem'in 1880 de bas\u0131lm\u0131\u015f, edebiyat bilgilerine \ndair bir eseri. \nta'l\u00eem ve taall\u00fcm \n\u00f6\u011fretim ve \u00f6\u011frenim. \nta'l\u00eem ve terbiye \n\u00f6\u011fretim ve e\u011fitim. \nta'l\u00eem\u00e2t \n(a.i. ta'l\u00eem'in c.) bir i\u015f g\u00f6r\u00fclmesi i\u00e7in ne yolda davran\u0131laca\u011f\u0131n\u0131 \ng\u00f6steren emir, fr. directif. \nta'l\u00eem\u00e2t-\u0131 hafiyye \ngizli verilen talimat. \nta'l\u00eem\u00e2t-\u0131 resmiyye \nresm\u00ee talimat. \nta'l\u00eem\u00e2t-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) y\u00f6netmelik. \nta'l\u00eem-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) tatbik\u00ee olarak subay aday\u0131 yeti\u015ftirilen ordug\u00e2h. \nta'l\u00eem-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) askerin t\u00e2lime al\u0131\u015fmas\u0131na mahsus yer, meydan. \nta'l\u00eem\u00ee \n(a.i.) \u00f6\u011fretici, f r. (didactique) \nta'l\u00eem-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) 1. bir me'mura verilen tenbihleri i\u00e7inde toplayan kitap. \n2. Asker t\u00e2limine d\u00e2ir yaz\u0131lm\u0131\u015f kitap\u00e7\u0131k. \nta'l\u00een \n(a.i.) a\u00e7\u0131\u011fa vurma, vurulma, (bkz: i'l\u00e2n). \nta'liye \n(a.i.) y\u00fckseltme [bir \u015feyi], (bkz: i'l\u00e2). \nta'liye-i n\u00e2me \nmektuba ba\u015fl\u0131k koyma. \ntalk \n(a.i.) mika, \u00f6ren pulu; deri hastal\u0131klar\u0131nda kullan\u0131lan beyaz bir \ntoz, pudra. \nt'All\u00e2hi \n(a.n.) vallahi billahi kelimelerinden sonra daha \u00e7ok inand\u0131r\u0131c\u0131 \nolmak \u00fczere s\u00f6ylenen \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc bir kelime. \ntalt\u00eef \n(a.i. l\u00fbtfdan. c. talt\u00eefat) 1. g\u00f6n\u00fcl ok\u015fama, g\u00f6n\u00fcl\u00fc ho\u015f etme. 2. \nyumu\u015fatma; yumu\u015fatacak bir il\u00e2\u00e7 kullanma. 3. r\u00fctbe, ni\u015fan, \nmaa\u015f art\u0131r\u0131m\u0131 gibi \u015feylerle sevindirme. \ntalt\u00eef\u00e2t \n(a.i. talt\u00eef\u2018in c.) l\u00fbtuflar, ihsanlar, ba\u011f\u0131\u015flar. \ntalt\u00eef\u00e2t-\u0131 \u015f\u00e2h\u00e2ne \np\u00e2di\u015f\u00e2h taraf\u0131ndan g\u00f6nderilen m\u00fck\u00e2fatlar, hediyeler. \ntalt\u00eefen \n(a.zf.) taltif suretiyle, taltif ederek, m\u00fck\u00e2fatland\u0131rarak, \n\u00f6d\u00fcllendirerek. \ntalt\u00eeh \n(a.i. lath'dan) bula\u015ft\u0131rma, bula\u015ft\u0131r\u0131lma, bula\u015f\u0131k etme. \ntalziye \n(a.i. lez\u00e2'dan) alevlendirme, alevlendirilme. \ntam' \n(a.s. tam'dan) tama' eden, tama'c\u0131. \nta'm \n(a.i.c. tu\u00fbm) 1. yeme. (bkz: ekl). 2. tad, lezzet, zevk. \ntama' \n(a.i.) doymazl\u0131k; \u00e7ok isteme; a\u00e7g\u00f6zl\u00fcl\u00fck, \ntama'-\u0131 ham \nham tamah, olmayacak istek. ","tama'k\u00e2r \n(a.f.b.s.) 1. a\u00e7 g\u00f6zl\u00fc. 2. tamahk\u00e2r, cimri, (bkz: has\u00ees, n\u00e2kes). \ntam\u00e2m \n(a.i. temm'den) 1. tamam, tam, eksiksiz, tam olma. 2. bitme, \nbitirme, son. 3. uygun, m\u00fcn\u00e2sip. 4. ne eksik ne fazla. \nBi-tam\u00e2mihi, Bi-tam\u00e2mih\u00e2, Bi-t-tam\u00e2m tam olarak, eksiksiz. \nN\u00e2-tam\u00e2m \ntam de\u011fil, eksik. 5. ta\u015f\u0131tlar\u0131n hareketi i\u00e7in verilen i\u015faret. 6. \ndo\u011fru. \ntam\u00e2m-\u0131 ceyb \ngeo. kosin\u00fcs. \ntam\u00e2m-\u0131 logaritma \nherhangi bir adedin logaritmas\u0131n\u0131n s\u0131f\u0131rdan fark\u0131. \ntam\u00e2m-\u0131 m\u00fcmass \nmat. kotanjan. \ntam\u00e2men \n(a.zf.) 1. b\u00fcsb\u00fct\u00fcn. 2. tam ve eksiksiz olarak, b\u00fct\u00fcn\u00fcyle. \ntam\u00e2m\u00ee \n(a.s.) noksan tamamlamaya mahsus, onunla ilgili; \ntamamlayan, b\u00f6l\u00fcnmeyen. \ntam\u00e2miyyet \n( .i.) tamaml\u0131k, b\u00fct\u00fcnl\u00fck, do\u011fruluk, taml\u0131k. \nA \ntam'an \n(a.zf.) tamah ederek, tamah suretiyle. \nt\u00e2m\u00e2t \n(f.i.) uygunsuz, sa\u00e7masapan s\u00f6z. \nt\u00e2m\u00e2t-\u0131 c\u00fchel\u00e2 \nc\u00e2hillerin sa\u00e7ma sapan s\u00f6zleri. \ntamattur \n(a.i. matar'dan).(bkz. temattur). \nt\u00e2met-\u00fcl-k\u00fcbr\u00e2 \n(a.it.) k\u0131yametg\u00fcn\u00fc. (bkz. r\u00fbz-i k\u0131yamet). \nt\u00e2mi' \n(a.s. tama'dan. c. tume\u00e2) tamah\u00e7\u0131, tamah eden. \nt\u00e2mia \n(a.s. tama'dan) [\"t\u00e2mi\"' in m\u00fcen.]. (bkz: t\u00e2mi'). \nta'm\u00eed \n(a.i.) vaftiz etme. \nta'm\u00eek \n(a.i. umk'dan. c. ta'm\u00eekat) 1. derinle\u015ftirme, derin kazma. 2. \nes\u00e2s\u0131na varacak \u015fekilde ara\u015ft\u0131rma, inceleme, (bkz: tahk\u00eek, \ntedk\u00eek). \nta'm\u00eekat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. ta'm\u00eek'in c.) derinle\u015ftirmeler; \nara\u015ft\u0131rmalar, incelemeler, (bkz: tahkikat, tedkikat). \nta'm\u00eem \n(a.i. um\u00fbm'dan) 1. um\u00fbm\u00eele\u015ftirme, um\u00fbm\u00eele\u015ftirilme. 2. \ngenelge, fr.circulaire. \nta'm\u00eem\u00e2t \n(a.i. ta'm\u00eem'in c.) t\u00e2mimler. \nta'm\u00eemen \n(a.zf.) t\u00e2mim suretiyle, genelge ile. \nta'm\u00eer \na.i. umr\u00e2n'dan. c. ta'm\u00eer\u00e2t) onarma, d\u00fczeltme, bozuk \u015feyi \nd\u00fczeltme, eski \u015feyi d\u00fczeltip yeni h\u00e2line getirme, (bkz: \nterm\u00eem). \nta'm\u00eer\u00e2t \n(o.i. ta'm\u00eer'in c.) tamirler, d\u00fczeltmeler, onar\u0131m. \nta'm\u00eer-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) daha \u00e7ok motorlu v\u00e2s\u0131talar\u0131n tamir edildi\u011fi yer, \nonar\u0131m yeri. \nta'miye \n(a.i. am\u00e2'dan) 1. k\u00f6rletme, k\u00f6r etme. 2. kapal\u0131 \u015fekilde \nanlatma. 3. ed. \"ebced\" hesab\u0131yla d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclen bir t\u00e2rihte, hesab\u0131 \ndo\u011fru bulmak i\u00e7in \u00e7\u0131kart\u0131lacak veya eklenecek say\u0131. [Mesel\u00e2 \nS\u00fcr\u00fbr\u00ee'nin 1,206 say\u0131s\u0131n\u0131 g\u00f6stermesi gereken \"r\u00fbh-i \u00ees\u00e2 etdi \nefl\u00e2ke ur\u00fbc (= ) m\u0131sra\u0131 1205 say\u0131s\u0131n\u0131 g\u00f6sterdi\u011finden \"asman \nt\u00e2rihe k\u0131ld\u0131 ser-fur\u00fb\" ta'miyesiyle, y\u00e2n\u00ee \u00e2 n\u0131n del\u00e2let etti\u011fi l \nsay\u0131s\u0131n\u0131n kat\u0131lmas\u0131yla t\u00e2rih tamamlanm\u0131\u015ft\u0131r]. \nt\u00e2mm, t\u00e2mme \n(a.s.) 1. b\u00fct\u00fcn, eksiksiz, noksans\u0131z; m\u00fckemmel, olgun. \nMa'l\u00fbm\u00e2t-\u0131 t\u00e2mme \ntam bilgi. 2. kat'\u00ee bir zaman\u0131, ortam\u0131 bildirir, zaman anlatan \nzarflara getirilerek m\u00e2n\u00e2y\u0131 kesinle\u015ftirir. \nt\u00e2mm-\u00fcl-a'z\u00e2 \nher uzvu (organ\u0131) b\u00fct\u00fcn, tamam. \ntamm\u00e2' \n(a.i. tama'dan) son derece tamah eden. \ntamm\u00e2t \n(a.i.c.) m\u00e2n\u00e2s\u0131z, uygunsuz, sa\u00e7ma s\u00f6zler. \nTamm\u00e2t-\u0131 c\u00fchel\u00e2 \nc\u00e2hillerin, bilgisizlerin sa\u00e7masapan s\u00f6zleri (bkz: t\u00fcrreh\u00e2t). ","t\u00e2mm\u00e2t \n(a.i.) k\u0131yamet. \nt\u00e2mme \n(a.i.) l. b\u00fcy\u00fck k\u0131yamet, b\u00fcy\u00fck fel\u00e2ket. 2. keskin \u00e7\u0131\u011fl\u0131k. \ntams \n(a.i.) \u00e2det g\u00f6rme, ayba\u015f\u0131, (bkz: hayz) \ntams \n(a.i.) yoketme, belirsiz k\u0131lma, \nta'n \n(a.i.) s\u00f6vme, yerme; ay\u0131plama. \ntan\u00e2b\u00eer \n(a.i. tunb\u00fbr [tanbur] un c.) m\u00fcz. tanburlar. \ntanb\u00fbr, tanb\u00fbre \n(a.i.c.) m\u00fcz. tambur, T\u00fcrk halk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131lan, cura, \nbulgari, \u00e7\u00f6\u011f\u00fcr, ba\u011flama gibi m\u0131zrapla \u00e7al\u0131nan telli \u00e7alg\u0131lara \nverilen genel bir ad. [asl\u0131 \"tunb\u00fbr\" dur]. \ntanb\u00fbr-\u0131 Horas\u00e2n \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde vaktiyle kullan\u0131lm\u0131\u015f bir \u00e7e\u015fit tambur. \ntanb\u00fbr-i keb\u00eer-i T\u00fcrk\u00ee \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131lm\u0131\u015f bir \u00e7e\u015fit tambur. \ntanb\u00fbr-i T\u00fcrk\u00ee \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde vaktiyle kullan\u0131lm\u0131\u015f olan bir \u00e7e\u015fit \ntambur. \ntanb\u00fbr\u00e2n\u00ee \n(a.s.). (bkz. tanb\u00fbr\u00ee). \ntanb\u00fbr\u00ee \n(a.s.) tamburu \u00e7ok g\u00fczel \u00e7alan m\u00fbsiki \u00fcstad\u0131, (bkz: \ntanb\u00fbr\u00e2n\u00ee). \ntanb\u00fbr-zen \n(a.f.b.s.) tamb\u00fbr\u00ee, tambur \u00e7alan. \nta'ne \n(a.i.) s\u00f6vme; zemmetme, \u00e7eki\u015ftirme, yerme. \nta'ne-zen \n(a.f.b.s.) s\u00f6ven; zemmeden, \u00e7eki\u015ftiren, yeren. \nta'n\u00eef \n(a.i. unfdan. c. ta'n\u00eef\u00e2t) \u015fiddetle azarlama, dar\u0131lma, (bkz. \nta'z\u00eer, tekdir). \nta'n\u00eef\u00e2t \n(a.i. ta'n\u00eef\u2018in c.) \u015fiddetle azarlamalar, dar\u0131lmalar. \ntan\u00een \n(a.i.) 1. t\u0131nlama, \u00e7\u0131nlama. 2. v\u0131zlama, v\u0131z\u0131lt\u0131. 3. 19 Temmuz \n1908 de H\u00fcseyin Cahid Bey (Yal\u00e7\u0131n) taraf\u0131ndan \u00e7\u0131kart\u0131lan ve \nilk sorumlu m\u00fcd\u00fcr\u00fc Muammer Nail\u00ee Bey olan, istanbul'da \nyay\u0131mlanm\u0131\u015f g\u00fcnl\u00fck bir gazete. \ntan\u00een-end\u00e2z \n(a.f.b.s.) t\u0131nlayan, \u00e7\u0131nlayan. \ntan\u00een-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) \u00e7\u0131nlama yeri. \ntan\u00een\u00ee \n(a.s.) tan\u00eene ait, taninle ilgili. \ntann\u00e2n \n(a.s. tan\u00een'den) t\u0131nlayan, \u00e7\u0131nlayan. \ntann\u00e2ne \n(o.i.) m\u00fcz. Senfoni. \ntann\u00e2z \n(a.s.) herkesle e\u011flenen, (bkz. m\u00fcstehz\u00ee). \ntann\u00e2z-\u00e2ne \n(a.f.zf.) \nherkesle \ne\u011flenerek, \ne\u011flenircesine. \n(bkz: \nm\u00fcstehziy\u00e2ne). \ntans\u00eeb \n(a.i. nesb'den) y\u00fckse\u011fe kald\u0131rma, kald\u0131r\u0131lma. \ntans\u00eef \n(a.i. n\u0131sf\u2018dan) yan yar\u0131ya b\u00f6lme, iki m\u00fcs\u00e2v\u00ee (e\u015fit) k\u0131sma \nay\u0131rma. \ntans\u00eef-i z\u00e2viye \ngeo. bir zaviyeyi (a\u00e7\u0131y\u0131) iki m\u00fcs\u00e2v\u00ee (e\u015fit) k\u0131sma ay\u0131rma. \ntans\u00eer \n(a.i. nasr'dan) H\u0131ristiyanla\u015ft\u0131rma. \ntans\u00ees \n(a.i. nass'dan) 1. kay\u0131tlar\u0131 ve teferruat\u0131n\u0131 inceden inceye \ntedkik etme. 2. Kur'an veya hadisten \u015fahit g\u00f6stererek bir \nd\u00e2vay\u0131 m\u00fcd\u00e2faa etme, savunma. \ntans\u00ees-ale-l-es\u00e2m\u00ee \nhuk. [eskiden] bir z\u00fcmreden isimleri say\u0131lmak suretiyle \ng\u00f6sterilen me\u015fr\u00fbt-\u00fcn-lehleri if\u00e2de etmek \u00fczere kullan\u0131lan bir \n\u0131st\u0131lah. \ntans\u00ees\u00e2t \n(a.i. nass'dan. tans\u00ees'in c.) ara\u015ft\u0131rmalar, incelemeler. \ntantana \n(a.i.) 1. \"tan tan\" diye seslenme, ses \u00e7\u0131karma. 2. \u015fa'\u015faa, \ndebdebe, pat\u0131rt\u0131l\u0131, g\u00fcr\u00fclt\u00fcl\u00fc g\u00f6steri\u015f. \ntantana-i \u015fevket \u00fc icl\u00e2l ululuk ve azamet g\u00fcr\u00fclt\u00fcs\u00fc. \ntanz (a.i.) alay etme, e\u011flenme, (bkz: istihz\u00e2). ","tanz\u00eed \n(a.i.) istifetme, edilme. \ntanz\u00eef \n(a.i. nez\u00e2fet'den. c. tanz\u00eef\u00e2t) temizleme. \ntanz\u00eef\u00e2t \n(a.i. tanz\u00eef in c.) temizlik i\u015fleri [Belediyece yapt\u0131r\u0131lan-]. \ntanz\u00eef\u00e2t ve tenv\u00eer\u00e2t \ntemizleme ve ayd\u0131nlatma. \ntanz\u00eeh \n(a.i.) gere\u011fi gibi pi\u015firme, pi\u015firilme. \ntanz\u00eem \n(a.i. nazm'dan. c. tanz\u00eem\u00e2t) l. d\u00fczeltme, d\u00fczenleme, d\u00fczen \nverme, yoluna koyma. 2. nesir veya naz\u0131m olarak yazma. \nTanz\u00eem\u00e2t \n(a.i. tanz\u00eem'in c.) 1. d\u00fczeltmeler, d\u00fczenlemeler, d\u00fczen \nvermeler, yoluna koymalar; nesir ve naz\u0131m olarak yazmalar. \n2. Sultan Abd\u00fclmecit zaman\u0131nda, 1839 y\u0131l\u0131n\u0131n 3 Kas\u0131m g\u00fcn\u00fc \nG\u00fclh\u00e2ne'de okunan ve G\u00fclh\u00e2ne Hatt-\u0131 H\u00fcm\u00e2yunu ad\u0131 alt\u0131nda \nan\u0131lan bir p\u00e2di\u015f\u00e2h ferman\u0131 olup B\u00fcy\u00fck Re\u015fit Pa\u015fa taraf\u0131ndan \n\u00eel\u00e2n edilen \u0131slahat tasar\u0131s\u0131 ve bu \u0131slahat devri (d\u00f6nemi). [1877 \nRus harbine kadar s\u00fcrmekle s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131l\u0131r. As\u0131l ad\u0131 \n\"Tanzim\u00e2t-\u0131 Hayriyye\" dir]. \nTanz\u00eem\u00e2t Edebiyy\u00e2t\u0131 \ned. edebiyat\u0131m\u0131z\u0131n Bat\u0131 medeniyetinin tesiri alt\u0131nda geli\u015fen ve \nTanzimat'\u0131n il\u00e2n\u0131ndan 20 y\u0131l kadar sonra, y\u00e2ni 1860 da \nba\u015flayan ve Edebiyat-\u0131 Ced\u00eede'nin ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 1896 y\u0131l\u0131na kadar \ndevam edegelen bir ak\u0131m. \nTanz\u00eem\u00e2t-\u0131 Hayriyye \n(bkz: Tanz\u00eem\u00e2t ). \n2 \ntanz\u00eer \n(a.i.) tazelendirme, t\u00e2zele\u015ftirme. \ntanz\u00eer \n(a.i. nez\u00e2ret'den. c. tanz\u00eer\u00e2t) 1. benzetme, benzetilme. 2. bir \n\u015fiirin m\u00e2n\u00e2ca, \u015fekilce benzerini yapma. \ntanz\u00eer\u00e2t \n(a.i. tanz\u00eer'in c.) 1. benzetmeler. 2. benzerleri yap\u0131lmalar \n[\u015fiir hak.]. \ntanz\u00eeren \n(a.zf.) naz\u00eere olarak, tanz\u00eer, benzetme suretiyle. \nt\u00e2r \n(f.s.) 1. karanl\u0131k, (bkz: muzlim). \n\u015eeb-i t\u00e2r \nkaranl\u0131k gece. 2. i. tel; sa\u00e7 teli. \nt\u00e2r-\u0131 ud \nud teli. \nt\u00e2r-\u0131 z\u00fclf \nsa\u00e7 teli. 3. i. iplik. \nt\u00e2r-\u0131 ankeb\u00fbt \n\u00f6r\u00fcmcek a\u011f\u0131. \nt\u00e2r t\u00e2r \ntel tel, iplik iplik. 4. (dokumada) ar\u015fak, [z\u0131dd\u0131 arga\u00e7]. 5. i. \ntepe. \nt\u00e2r\u00e2 \n(f.i.) y\u0131ld\u0131z, (bkz: kevkeb, necm). \ntarab \n(a.i.c. etr\u00e2b) sevin\u00e7lilik, \u015fenlik; sevin\u00e7ten gelen co\u015fkunluk ve \ntepinme, ay\u015f ve sefa. \ntarab-\u00e2m\u00fbz \n(a.f.b.s.) tarap \u00f6\u011freten. \ntarab-efz\u00e2 \n(a.f.b.s.) ferahl\u0131\u011f\u0131 ve ne\u015feyi art\u0131ran. \ntarab-eng\u00eez \n(a.f.b.s.) 1. ne\u015fe uyand\u0131ran; sevindirici, co\u015fturucu. 2. i. m\u00fcz. \nvaktiyle T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131lm\u0131\u015f bir us\u00fbl olup \nzaman\u0131m\u0131za numunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \ntarab-fez\u00e2 \n(a.f.b.s.) ne\u015feyi art\u0131ran, i\u00e7e ferahl\u0131k veren, (bkz: tarab-efz\u00e2). \ntarab-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) sevin\u00e7, co\u015fkunluk yeri. \ntarab-n\u00e2k \n(a.f.b.s.) sevin\u00e7li, co\u015fkun. \ntarab-s\u00e2z \n(a.f.b.s) ne\u015fe ve sevin\u00e7 veren; na\u011fme d\u00fczen. \nt\u00e2r\u00e2c \n(f.i.) 1. ya\u011fma, \u00e7apul, talan, (bkz: garet). 2. ya\u011fma etme, \ntalanlama. \nt\u00e2r\u00e2c-g\u00e2h \n(f.b.i.) ya\u011fman\u0131n edildi\u011fi yer. \nt\u00e2r\u00e2c-geh \n(f.b.i.). (bkz. t\u00e2r\u00e2c-g\u00e2h). \nt\u00e2r\u00e2c-ger \n(f.b.s.c. t\u00e2r\u00e2c-ger\u00e2n) ya\u011fmac\u0131, (bkz: ya\u011fm\u00e2-ger). ","t\u00e2r\u00e2c-ger\u00e2n \n(f.b.s. t\u00e2r\u00e2c-ger'in c.) ya\u011fmac\u0131lar. \nt\u00e2r\u00e2c-kerde \n(f.b.s.) ya\u011fma edilmi\u015f. \ntaraf \n(a.i.c. etraf) 1. yan, y\u00f6n. 2. b\u00f6lge, yer, memleket, \u00fclke, k\u0131t'a. \n3. [bir kimsenin] yan\u0131. 4. tarafdarl\u0131k, sahip \u00e7\u0131kma, koruma. 5. \naralar\u0131nda anla\u015fmazl\u0131k bulunan iki ki\u015fiden veya iki \ntopluluktan her biri. \nB\u00ee-taraf \ntarafs\u0131z, hi\u00e7 bir taraf\u0131 tutmayan. \ntaraf-\u00e2ne \n(a.f.zf.) bir taraf\u0131, bir yan\u0131 destekleyerek, bir taraftan yana \nolarak. \ntaraf-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) bir taraf\u0131 tutan, bir taraf\u0131 kay\u0131ran, (bkz: taraf-g\u00eer). \ntaraf-d\u00e2r\u00ee \n(a.f.i.) tarafdarl\u0131k, kay\u0131r\u0131c\u0131l\u0131k, (bkz: taraf-g\u00eer\u00ee). \ntarafeyn \n(a.i.c.) l. iki taraf. 2. mat. yanlar, f r. extremes. \ntarafeyn-i te\u015fb\u00eeh \ned. te\u015fbih'in unsurlar\u0131ndan m\u00fc\u015febbeh ve m\u00fc\u015febbeh\u00fcn bih'e \nm\u00fc\u015ftereken verilen ad. \ntaraffuz \n(a.i.) r\u00e2f\u0131z\u00ee olma, r\u00e2f\u0131z\u00eele\u015fme. \ntaraf-g\u00eer \n(a.f.b.s.) bir taraf\u0131 tutan, bir taraf\u0131 kay\u0131ran, (bkz: taraf-d\u00e2r). \ntaraf-g\u00eer\u00e2ne \n(a.f.zf.) taraf tutarcas\u0131na, bir taraf\u0131 destekleyerek. \ntaraf-g\u00eer\u00ee \n(a.f.b.i.) tarafdarl\u0131k, kay\u0131r\u0131c\u0131l\u0131k, (bkz: taraf-d\u00e2r\u00ee). \ntarafiyyet \n(o.i.) taraf tutma. \ntaraf taraf \n(a.zf.) yer yer, semt semt her yanda. \ntar\u00e2if \n(a.i. tar\u00eefe'nin c.) az bulunur \u015feyler. \ntar\u00e2ik \n(a.i. tar\u00eekat'\u0131n c.) tar\u00eekatler, meslekler. \nt\u00e2r\u00e2n \n(f.s.) karanl\u0131k, (bkz: muzlim, t\u00e2r\u00eek). \ntarassud \n( .i. rasad'dan. c. tarassud\u00e2t) g\u00f6zetme, bekleme, dikkatle \nA \nbakma, g\u00f6zleme. \ntarassud\u00e2t \n(a.i. tarassud'un c.) tarassutlar, g\u00f6zlemeler, g\u00f6zetmeler. \nt\u00e2r\u00e2t \n(f.i.) ya\u011fma, \u00e7apul, talan, (bkz: taht, t\u00e2r\u00e2c). \ntar\u00e2vet \n(a.i.) tazelik, taze olma. \ntard \n(a.i.) 1. ko\u011fma, s\u00fcrme, uzakla\u015ft\u0131rma. 2. vazifeden, \nmektepten uzakla\u015ft\u0131rma. \ntard-\u0131 rekib \ned. (bkz: tardiyye). \ntard \u00fc aks \ned. bir m\u0131sra\u0131n iki c\u00fcz\u00fcn\u00fc metatez ile ba\u015fka bir m\u0131sra \nmeydana getirme ve bu suretle bir beyit te\u015fkil etme. [Mesel\u00e2 \nM\u00fcmkin de\u011fil H\u00fcd\u00e2'yi bilmek de bilmemek de \/ Bilmek de \nbilmemek de m\u00fcmkin de\u011fil H\u00fcd\u00e2'yi... gibi]. \ntardiyye \n(a.i.) ed. be\u015finci m\u0131sra\u0131, birinci bendin d\u00f6rt m\u0131sr\u00e2\u0131yla \nkafiyeli olmayan muhammes. [\u015eeyh Galib'in H\u00fcsn \u00fc A\u015fk'\u0131nda \ntardiyelere rastlan\u0131r]. \nt\u00e2re \n(a.i.) defa, kere. (bkz: b\u00e2r, b\u00e2re). \nt\u00e2rek \n(f.i.) tepe, ba\u015f\u0131n tepesi. \nt\u00e2rem \n(f.i.) kubbe, k\u00fcnbet, dam. \nt\u00e2rem-i ahzar \ng\u00f6ky\u00fcz\u00fc. \nt\u00e2rem-i \u00e7\u00e2rum \nd\u00f6rd\u00fcnc\u00fc cennet. \nt\u00e2rem-i fir\u00fbze-f\u00e2m, - -i nil-g\u00fbn \ng\u00f6k. (bkz: sem\u00e2). \nt\u00e2rem-i p\u00e2k \ncennet. \nt\u00e2reten \n(a.i.) defa, kerre. \nt\u00e2reten ba'de uhr\u00e2 \nbir ka\u00e7 kerre, defalarca. \ntarey\u00e2n \n(a.i.) geliverme, oluverme, birdenbire \u00e7\u0131kma. \ntarf \n(a.i.) 1. bak\u0131\u015f. 2. g\u00f6z ucu. \ntarfe \n(a.i.) g\u00f6z kapa\u011f\u0131n\u0131n bir kerre a\u00e7\u0131l\u0131p kapanmas\u0131. ","tarfe-i ayn \n(bkz: tarfet-\u00fcl-ayn). \ntarfet-\u00fcl-ayn \nbir kerre g\u00f6z a\u00e7\u0131p kapay\u0131ncaya kadar olan an. (bkz: lemha-i \nbasar). \ntarh \n(a.i.) 1. atma, koma, b\u0131rakma. 2. da\u011f\u0131tma, b\u00f6lme, ta'yin. 3. \nkurma, tertipleme, d\u00fczenleme. 4. mat. \u00e7\u0131karma, fr. soustrac- \ntion. 5. g. s. s\u00fcslemeli desen. 6. bah\u00e7ede \u00e7i\u00e7ek dikmek \u00fczere \naynlan yer. \ntarh-\u0131 ten\u00e2s\u00fcb\u00ee \nmat. \u0131skonto. \ntarh-i es\u00e2s \ntemel atma. \ntarh\u00e2n\u00ee \nm\u00fcz. T\u00fcrk-\u00c7a\u011fatay kl\u00e2sik halk \u015fiiri m\u00fczi\u011finde XV. as\u0131rda \nkullan\u0131lm\u0131\u015f bir \u015fekil olup g\u00fcftenin vezni \"m\u00fcstefil\u00fcn \nm\u00fcstefil\u00fcn m\u00fcstefil\u00fcn m\u00fcstefil\u00fcn\" d\u00fcr. [edebiyatta kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 \n\"m\u00fcstatref\" dir]. \ntarh-efgen \n(a.f.b.s.) kuran, d\u00fczenleyen; temel kuran, bina yapan. \ntarh-end\u00e2z \n(a.f.b.s.) temel atan, d\u00fczenleyen. \ntarh\u00fbn \n(a.i.) tuzla otu, hekimlikte kullan\u0131lan \u0131t\u0131rl\u0131 bir nebat. \nt\u00e2r\u0131k \n(a.i.c. etr\u00e2k, turr\u00e2k) 1. sabah y\u0131ld\u0131z\u0131, \u00e7ulpan, Ven\u00fcs (Z\u00fchre). \n2. erkek ad\u0131. \ntar\u00ee \n(a.s. tar\u00e2vet'den) taravetli, taze. \nL\u00e2hm-i t\u00e2r\u00ee \ntaze et. \nt\u00e2r\u00ee \n(a.s. tar\u00e2'dan) ans\u0131z\u0131n \u00e7\u0131kan, birdenbire g\u00f6r\u00fcnen [bir kimsede \nveya \u015feyde-]. \nta'r\u00eeb \n(a.i. Arab'dan. c. ta'r\u00eeb\u00e2t) 1. Arap\u00e7ala\u015ft\u0131rma, Arap\u00e7ala\u015ft\u0131r\u0131lma. \n2. birinin s\u00f6z\u00fcn\u00fc reddetme. \nta'r\u00eeb\u00e2t \n( .i. ta'r\u00eeb'in c.) 1. Arap\u00e7ala\u015ft\u0131rmalar, Arap\u00e7ala\u015ft\u0131r\u0131lmalar. 2. \nA \n(bkz: takb\u00eeh\u00e2t). \nta'r\u00eec \n(a.i.c. te\u00e2r\u00eec) 1. \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131, t\u00fcmsek peyda etme. 2. anat. beynin \nb\u00fck\u00fcnt\u00fcleri aras\u0131ndaki \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131lar. \nt\u00e2rid \n(a.s. tard'dan) tardeden, kovan; s\u00fcr\u00fcp \u00e7\u0131kartan. \nt\u00e2rid-i d\u00eed\u00e2n, - -i dud \nso\u011fulcan d\u00fc\u015f\u00fcren il\u00e2\u00e7. \nt\u00e2rid-\u00fcl-has\u00e2t \nhek. mesaneden ta\u015flar\u0131 \u00e7\u0131karan. \ntar\u00eed \n(a.s.) kovulmu\u015f, \u00e7\u0131kart\u0131lm\u0131\u015f, (bkz: matr\u00fbd). \nt\u00e2rif \n(a.s.) yeni. (bkz: ced\u00eed, nev-res\u00eede). \ntar\u00eef, tar\u00eefe \n(a.s. turfa'dan) az bulunan, n\u00e2dir, zarif \u015fey. \nta'r\u00eef \n(a.i. irf\u00e2n'dan. c. ta'r\u00eef\u00e2t) 1. etraf\u0131yla anlatma, anlat\u0131lma; \netraf\u0131yla bildirme, bildirilme. 2. bir maddeyi b\u00fct\u00fcn l\u00fczumlu \nnoktalar\u0131n\u0131 i\u00e7ine al\u0131r \u015fekilde bir ibare ile anlatma. \nHarf-i ta'r\u00eef \na. gr. isimlerin m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131 belirtmeye yarayan el harf \"el-ma'l\u00fbm\" \ngibi. \nta'r\u00eef\u00e2t \n(a.i. ta'r\u00eefin c.) tarifler. \nta'rife \n(a.i.) 1. fiat veya zaman g\u00f6steren cetvel. 2. bir \u015feyin \nkullan\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 anlatan k\u00e2\u011f\u0131t. \nta'r\u00eef-h\u00e2n \n(a.f.b.i.) cami ve tekkelerde namazdan \u00f6nce Hz. Muhammed ile \nb\u00fcy\u00fcklerin evs\u00e2f\u0131na d\u00e2ir cem\u00e2ate y\u00fcksek sesle izahlarda \nbulunan vazife sahipleri. \nta'r\u00eef-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) bir \u015feyin yap\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131, kullan\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 anlatan yaz\u0131. \ntar\u00eeh \n(o.i.) i\u015fe yaramad\u0131\u011f\u0131ndan dolay\u0131 bir yana at\u0131lm\u0131\u015f \u015fey. \nt\u00e2rih \n(a.i. erh'den. c. tev\u00e2r\u00eeh) 1. t\u00e2rih. \nt\u00e2rih-i edebiyy\u00e2t \nedebiyat t\u00e2rihi. \nt\u00e2rih-i hus\u00fbs\u00ee \nhus\u00fbs\u00ee (*\u00f6zel) t\u00e2rih. ","T\u00e2r\u00eeh-i \u015e\u00e2h\u00ee \n(\u015fah tarihi) as\u0131l ad\u0131 \"Tev\u00e2r\u00eeh-i \u015e\u00e2h\u00ee f\u00ee-l-Eh\u00e2d\u00ees-il il\u00e2h\u00ee\" olan \nve XVI. y\u00fczy\u0131l bilginlerinden \u0130brahim adl\u0131 bir zat\u0131n yazd\u0131\u011f\u0131, \nyarat\u0131l\u0131\u015ftan Hud Peygambere kadar ge\u00e7en olaylar\u0131 anlatan \nt\u00e2rih. \nt\u00e2rih-i tab\u00ee\u00ee \nhayvan, nebat (bitki) ve d\u00fcnyan\u0131n tek\u00e2m\u00fcl\u00fcn\u00fc (evrimini) \nanlatan ilim. \nt\u00e2rih-i um\u00fbm\u00ee \num\u00fbm\u00ee (genel) t\u00e2rih. 2. \"ebced\" hesab\u0131yla d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclen t\u00e2rih. \nt\u00e2rih-i m\u00fchmel \ned. noktas\u0131z harflerle d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclen t\u00e2rih, (bkz. t\u00e2rih-i s\u00e2de). \nt\u00e2rih-i s\u00e2de \ned. noktas\u0131z harflerle d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclen t\u00e2rih, (bkz. t\u00e2rih-i m\u00fchmel). \nt\u00e2rih-i nebe\u00e2n \n\u00e7\u0131k\u0131\u015f, kaynama zaman\u0131. [nehir hakk\u0131nda]. \ntar\u00eehat k\u00f6\u00e7e\u011fi \nmevlev\u00eelikte, tarikat\u00e7\u0131lar\u0131n hizmetinde bulunan kimse, can. \nt\u00e2rih\u00e7e \n(a.f.b.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck t\u00e2rih, \u00f6zet t\u00e2rih. \nt\u00e2rih\u00ee, t\u00e2rihiyye \n(a.f.b.i.) t\u00e2rihe ait, t\u00e2rihle ilgili. \nt\u00e2r\u00eeh-n\u00fcvis \n(a.f.b.i.) tarih yazan, (bkz. m\u00fcverrih). \nt\u00e2rih-\u015fin\u00e2s \n(a.f.b.i.) tarih\u00e7i, t\u00e2rih bilen, tarihten anlayan. \ntar\u00eek \n(a.i.c. turuk) 1. yol. (bkz: r\u00e2h). \nKutt\u00e2-i tar\u00eek \nyol kesen haydut. \nEvl\u00e2-bi-t-tar\u00eek \nen iyi, en \u00e2l\u00e2 yol. \ntar\u00eek-i Ahmed-i muht\u00e2r Hz. Muhammed'in yolu; M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k. \ntar\u00eek-i akl\u00e2m \nsivil meslek. \ntar\u00eek-i ehl-i seyf \naskerlik mesle\u011fi. \ntar\u00eek-i \u00e2mm, - -i sult\u00e2n\u00ee \ngeni\u015f yol, cadde. 2. us\u00fbl. \ntar\u00eek-i h\u00e2ss \nbir veya birka\u00e7 eve mahsus \u00e7\u0131kmaz sokak. \ntar\u00eek-i kaz\u00e2 \nhuk. yarg\u0131 yolu \ntar\u00eek-\u0131 rat\u00eeb kim. toz h\u00e2line getirilen bir madde su ile kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131larak cins ve \nnevinin tahl\u00eeli us\u00fbl\u00fc. 3. meslek. 4. v\u00e2s\u0131ta, sebep. 5. tas. Bir \nvel\u00eenin Tanr\u0131'ya ula\u015fmas\u0131 i\u00e7in tuttu\u011fu yol. \ntar\u00eek-\u0131 y\u00e2bis \nhararetle bir m\u00e2deni tahlil etme usul\u00fc. \ntarik bedel\u00ee \n[evvelce] yol yap\u0131m\u0131 i\u00e7in al\u0131nan paraya verilen bir ad, yol \nvergisi. \nt\u00e2rik \n(a.s. terk'den) terk eden, b\u0131rakan, vaz ge\u00e7en. \nt\u00e2rik-i d\u00fcny\u00e2 \n1) d\u00fcny\u00e2 i\u015flerinden elini aya\u011f\u0131n\u0131 \u00e7ekip bir k\u00f6\u015fede oturan; 2) \nevlenmeyen papaz. \nt\u00e2rik-i sal\u00e2t \nnamaz\u0131 terk eden, namaz k\u0131lmayan, beynamaz. \nta'r\u00eek \n(a.i. arak'dan) terletme, tere yat\u0131r\u0131lma, terletilme. \nta'r\u00eek \n(a.i.) 1. u\u011fma. 2. bal\u0131k a\u011f\u0131 \u00e7ekme. \nt\u00e2r\u00eek \n(f.s.) karanl\u0131k, (bkz: muzlim). \n\u015feb-i t\u00e2r\u00eek \nkaranl\u0131k gece. \ntar\u00eeka \n(a.i.) 1. (bkz: tar\u00eekat). 2. m\u00fcz. \"pe\u015frev\" isminden \u00f6nce bu \n\"forme\" daki \nsaz eserlerine verilmi\u015f isim ki, bilhassa XVI. as\u0131rdan evvel \nkullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. \ntar\u00eekat \n(a.i.c. tar\u00e2ik) Allah'a ula\u015fmak arzusuyla tutulan yol; tasavvuf\u00ee \nmeslek. \ntar\u00eekat-\u0131 h\u00e2ceg\u00e2n \nAhmed Yesev\u00ee'nin ad\u0131na kurulan Yesev\u00ee tar\u00eekatinden do\u011fan \nNak\u015fibend\u00ee tarikat\u0131. \ntar\u00eekat cih\u00e2z\u0131 \ntarikata girerken giyilen ayakkab\u0131, elbise, k\u00fclah, ba\u015fl\u0131k, asa \ngibi \u015feyler. \nt\u00e2r\u00eek\u00ee \n(f.i.) karanl\u0131k, (bkz. zulmet). \nta'ris \n(a.i.) 1. d\u00fc\u011f\u00fcn yapma. 2. bir k\u0131z\u0131 gelin etme. ","t\u00e2riye \n(a.i.) ans\u0131z\u0131n gelen bel\u00e2. (bkz. d\u00e2hiye). \nta'riye \n( .i.) soyma, soyulma, \u00e7\u0131plakla\u015ft\u0131rma. \nA \ntariyy, tariyye \n(a.s.) 1. k\u00f6rpe, ya\u015f, taze. 2. yumu\u015fak [ekmek]. \nt\u00e2'r\u00eez \n(a.i. arz'dan. c. ta'r\u00eez\u00e2t) 1. dokundurma [s\u00f6zle-], dokunakl\u0131 s\u00f6z \ns\u00f6yleme, ta\u015f atma, ta\u015flama, ta\u015f. \nta'r\u00eez\u00e2t \n(a.i. ta'r\u00eez'in c.) dokundurmalar [s\u00f6zle-], dokunakl\u0131 s\u00f6z \ns\u00f6ylemeler, ta\u015f atmalar, ta\u015flamalar, ta\u015flar. \nta'r\u00eezen \n(a.zf.) ta'riz yoluyla, dokunakl\u0131 s\u00f6z s\u00f6yleyerek, ta\u015f atarak. \nta'r\u00eez-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) \u00eema yoluyla, dokunakl\u0131 s\u00f6z s\u00f6yleyen, ta\u015f atan. \nt\u00e2r-m\u00e2r \n(f.s.) karmakar\u0131\u015f\u0131k; da\u011f\u0131n\u0131k; peri\u015fan, (bkz: t\u00e2r \u00fc m\u00e2r). \ntarr\u00e2de \n(a.i.) dibi d\u00fcz bir \u00e7e\u015fit hafif kay\u0131k. \ntarr\u00e2h \n(a.s.) 1. tarh eden. 2. i. g. s. s\u00fcslemeli desen \u00e7izen sanatk\u00e2r. 3. \nresim, daha \u00e7ok bah\u00e7e resmi yapan kimse. \ntarr\u00e2ka \n(a.i. tarr'dan) g\u00fcmb\u00fcrt\u00fc. \ntarr\u00e2r \n(a.i.) yankesici. \ntars\u00ee' \n(a.i. ras'dan. c. tars\u00ee\u00e2t). (bkz: ters\u00ee'). \ntars\u00eef \n(a.i.) birbirine biti\u015ftirip kuvvetlendirme, sa\u011flamla\u015ft\u0131rma. \ntars\u00eef-i cid\u00e2r \nduvar\u0131n sa\u011flamla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131. \ntars\u00een \n(a.i. ras\u00e2net'den. c. tars\u00een\u00e2t). sa\u011flamla\u015ft\u0131rma, (bkz: tahk\u00eem, \ntakviye). \ntars\u00een-i cid\u00e2r \nduvar\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131rma. \ntars\u00een\u00e2t \n(a.i. tars\u00een'in c.) sa\u011flamla\u015ft\u0131rmalar. \ntars\u00ees \n(a.i. ras\u00e2s'dan) 1. kur\u015funlama, kur\u015funla\u015ft\u0131rma. 2. \nsa\u011flamla\u015ft\u0131rma. 3. kad\u0131n\u0131n yaln\u0131z g\u00f6zleri g\u00f6r\u00fcnecek \u015fekilde \n\u00f6rt\u00fcnmesi. \ntars\u00ees-\u00fcl-esn\u00e2n \n\u00e7\u00fcr\u00fck di\u015flerin kur\u015funla doldurulmas\u0131. \ntart\u00eeb \n(a.i. rat\u00e2bet'den) 1. rutubetlendirme, \u0131slatma, \u0131slat\u0131lma. \ntart\u00eeb-i lis\u00e2n \ng\u00fczel bir s\u00f6z s\u00f6yleyerek dili ma'nen tatl\u0131la\u015ft\u0131rma. 2. taravet, \ntazelik verme. 3. ho\u015fland\u0131rma, ho\u015fland\u0131r\u0131lma. \ntart\u00eel \n(a.i. ratl'dan) sa\u00e7\u0131, yukar\u0131dan bo\u011farak \u00f6rg\u00fcs\u00fcn\u00fc, k\u0131v\u0131rc\u0131klar\u0131n\u0131 \na\u00e7ma. \nt\u00e2r u m\u00e2r \n(f.b.s.). (bkz. t\u00e2r \u00fc m\u00e2r). \nt\u00e2r \u00fc m\u00e2r \n(f.b.s.) karmakar\u0131\u015f\u0131k; da\u011f\u0131n\u0131k; peri\u015fan, (bkz: t\u00e2r-m\u00e2r). \nt\u00e2r \u00fc p\u00fbd \n(f.b.i.) arsak ile arga\u00e7, \u00e7\u00f6zg\u00fc ve atk\u0131 [dokumac\u0131l\u0131kta]. \ntarz \n(a.i.) 1. \u015fekil, bi\u00e7im, suret, k\u0131l\u0131k. 2. usul, yol. (bkz: \u00fcsl\u00fbb). \ntarz-\u0131 b\u00e2rid \ned. so\u011fuk bir \u00fcsl\u00fbb ile yaz\u0131 yazma. \ntarz-\u0131 fa\u00e2liyyet \ni\u015fleyi\u015f. \ntarz-\u0131 h\u00e2l \n\u00e7\u00f6z\u00fcm yolu, \u00e7\u00f6z\u00fcm \u015fekli. \ntarz-\u0131 hareket \ntutum. \ntarz-\u0131 i'til\u00e2f \nuyu\u015fma, uzla\u015fma yolu. \ntarz-\u0131 mefs\u00fbl \ned. kesik kesik c\u00fcmlelerle s\u00f6z s\u00f6yleme. \ntarz-\u0131 m\u00fcteallik, - -\u0131 mevs\u00fbl ed. bilinmeyen, al\u0131\u015f\u0131lmam\u0131\u015f kelimeler kullan\u0131larak \nanla\u015f\u0131lmas\u0131 g\u00fc\u00e7le\u015ftirilmi\u015f yaz\u0131 tarz\u0131. \ntarz-\u0131 ced\u00eed \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r, Kazasker \nMustafa izzet Ef. taraf\u0131ndan terk\u00eebedilmi\u015ftir. Sultan\u00ee yeg\u00e2h \nveya yeg\u00e2nda rast m\u00fcrekkeptir, inici, \u00e7\u0131k\u0131c\u0131 olarak kar\u0131\u015f\u0131k \nseyrederek bu dizilerde gezinir. Acem-a\u015f\u00eeran ile acem-a\u015f\u00eeran \n\"fa\" perdesinde karar eder. G\u00fc\u00e7l\u00fcleri, birinci derecede - \nsultan\u00ee yeg\u00e2h ile yeg\u00e2hta rast\u0131n dura\u011f\u0131 ve nev-eser ile \nnih\u00e2vend'in g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- neva \"re\", ikinci derecede -sultan\u00ee ","yeg\u00e2h ile yeg\u00e2hda rast'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc- d\u00fcg\u00e2h \"la\", \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc derecede \n-nih\u00e2vend ile nev-eserin dura\u011f\u0131 olan- rast \"sol\", d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc \nderecede de -acem-a\u015f\u00eeran'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan-\u00e7\u00e2rg\u00e2h \"do\" \nperdeleridir. Donan\u0131m\u0131na \"si\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb bemol\u00fc \nkonulur. (Bu ar\u0131za acem-a\u015f\u00eeranda, nih\u00e2vend'de, nev-eser'de, \nsultan\u00ee yeg\u00e2h'da bulunur, y\u00e2n\u00ee makam\u0131n hemen b\u00fct\u00fcn \ndizilerinde vard\u0131r). Ayr\u0131ca \u00eec\u00e2bettik\u00e7e nota i\u00e7erisinde \u015fu \nar\u0131zalar il\u00e2ve olunur sultan\u00ee yeg\u00e2h'\u0131n, yeden \"do\" bak\u0131yye \ndiyezi, yeg\u00e2h'da rast'\u0131n \"si\" bekan ile fa ve \"do\" bak\u0131yye \ndiyezleri, nih\u00e2vend'in \"mi\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb bemol\u00fc ile yeden \n\"fa\" bak\u0131yye diyezi, nev-eser'in \"mi\" bak\u0131yye bemol\u00fc ile \"fa\" \nve \"do\" bak\u0131yye diyezleri. G\u00f6r\u00fcl\u00fcyor ki, m\u00fc\u015fterek seslerden ve \nyak\u0131n dizilerden istif\u00e2de edilmi\u015ftir; fakat hi\u00e7bir orijinalli\u011fi \nyoktur. \ntarz-\u0131 nev\u00een \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r. Ha\u015fim Bey \ntaraf\u0131ndan terk\u00eebedilmi\u015ftir. Tarz-\u0131 nev\u00een, nikriz be\u015flisi \nkullanmayan ikinci \u00e7e\u015fit \u015fevk-efz\u00e2 (ki terkibi \u00e7arg\u00e2h'da \nzeng\u00fcle ile acem-a\u015f\u00eeran'dan ibarettir) ile rast'ta k\u00fcrd\u00ee d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc \nve b\u00e2zan da bunun yerine rast' ta u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcnden \nm\u00fcrekkeptir. Sondaki d\u00f6rtl\u00fc ile rast \"sol\" perdesinde durur. \nG\u00fc\u00e7l\u00fcleri, birinci derecede -\u00e7\u00e2rg\u00e2h'da zeng\u00fcle-nin dura\u011f\u0131 ve \nacem-a\u015f\u00eeran'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan-\u00e7\u00e2rg\u00e2h \"do\", ikinci derecede - \nacem a\u015f\u00eeran'\u0131n dura\u011f\u0131 olan- acem a\u015f\u00eeran \"fa\" perdeleridir. Ayn\u0131 \nzamanda tiz durak ve \u00e7\u00e2rg\u00e2h'da zeng\u00fclenin g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan \ngerdaniye \"sol\" b\u00fcy\u00fck ehemmiyetle kullan\u0131l\u0131r (ikinci g\u00fc\u00e7l\u00fc, \nayn\u0131 zamanda yedendir). Birinci g\u00fc\u00e7l\u00fc de, ayn\u0131 zamanda \nsonda kullan\u0131lan mevzuubahs her iki d\u00f6rtl\u00fcn\u00fcn de son sesidir. \nDonan\u0131m\u0131na \u015fevk-efz\u00e2 gibi \"si\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb ve \"re\" \nbak\u0131yye bemolleri konulur. Gene \u015fevk-efz\u00e2'n\u0131n \u00e7\u00e2rg\u00e2h'da \nzeng\u00fcle dizisi i\u00e7in \"si\" bekar, \"si\" koma bemol\u00fc, \"mi\" koma \nbemol\u00fc, \"la\" bak\u0131yye bemol\u00fc, rastta u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcn\u00fcn \"la\" \nkoma bemol\u00fc, rastta k\u00fcrd\u00ee d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcn\u00fcn \"la\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb \nbemol\u00fc \u00eec\u00e2beden yerlerde nota i\u00e7erisinde il\u00e2ve edilir. (Son iki \nd\u00f6rtl\u00fcde \"re\" sesi mecut olmad\u0131\u011f\u0131ndan, donan\u0131m\u0131n \"re\" \nbak\u0131yye bemol\u00fcn\u00fcn te's\u00eeri bunlar i\u00e7in yoktur; gene donan\u0131m\u0131n \n\"si\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb bemol\u00fc ise, her iki d\u00f6rtl\u00fcde de \nm\u00fc\u015fterektir). \ntarz-\u0131 te\u015fk\u00eel \nkurtulu\u015f. \ntarziye \n( .i. r\u0131z\u00e2'dan) 1. raz\u0131 ve ho\u015fn\u00fbdetme. 2. i\u015flenen bir kusura \nA \nkar\u015f\u0131 \u00f6z\u00fcr dileme, [\"vermek, almak, istemek\" yard\u0131mc\u0131 \nfiilleriyle kullan\u0131l\u0131r]. \ntarz\u00eez \n(a.i.) hek. cildin alt\u0131ndaki nesi\u00e7leri (dokular\u0131) ezmek, \ndokular\u0131n ezilmesi. \ntas \n(a.i.) tas, su sabi. \nta's \n(a.i.) yok olma, kaybolma. \ntasabb\u00ee \n(a.i. saby'den) \u00e7ocukla\u015fma, \u00e7ocuk tavr\u0131 tak\u0131nma. \ntasabbu' \n(a.i. \u0131sb\u00ee'den) parmak parmak ayr\u0131lma. \ntasabbun \n(a.i.) 1. sabun gibi k\u00f6p\u00fcrme. 2. kim. sabunla\u015fma. \ntasabbur \n(a.i. sabr'dan) sab\u0131rlanma, sabretme. ","tasadd\u00ee \n(a.i. sady'den. c. tasaddiy\u00e2t) bir i\u015fe giri\u015fme, ba\u015flama, (bkz: \nm\u00fcb\u00e2\u015feret, ibtidar, te\u015febb\u00fcs). \ntasaddu' \n(a.i.) 1. da\u011f\u0131lma. 2. yar\u0131l\u0131p \u00e7atlama. \ntasadduk \n(a.i. sadaka'dan. c. tasaddukatt) sadaka olarak verme, verilme. \ntasaddukat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. tasadduk'un c.) sadakalar, (bkz: \nsadakat). \ntasaddur \n(a.i. sadr'dan) ba\u015f sedire ge\u00e7me, en ba\u015fta oturma. \ntasaff\u00ee \n(a.i. s\u00e2f\u2018dan) safla\u015fma, durulma. \ntasaffuh \n(a.i.) 1. levha levha olma; levha h\u00e2line konulma. 2. yaprak \nyaprak olma. \ntasallut \n(a.i. sal\u00e2tet'den. c. tasall\u00fbt\u00e2t) musallat olma, sata\u015fma, ba\u015f\u0131na \nek\u015fime. \ntasallut\u00e2t \n(a.i. tasallut'un c.) musallat olmalar, sata\u015fmalar. \ntasalluten \n(a.zf.) tasallut ederek, musallat olarak, sata\u015farak. \ntasall\u00fcb \n(a.i. sulb'den c. tasall\u00fcb\u00e2t) 1. kat\u0131la\u015fma, sertle\u015fme. 2. \nsa\u011flamla\u015fma. \ntasall\u00fcb-i cilt \nanat. cildin kat\u0131la\u015fmas\u0131. \ntasall\u00fcb-i dima\u011f \nanat. beynin kat\u0131la\u015fmas\u0131. \ntasall\u00fcb-i \u015fer\u00e2y\u00een \nanat. damarlar\u0131n sertle\u015fmesi. 3. din hususunda fazla gayret \nve taassub g\u00f6sterme. \ntasall\u00fcb\u00e2t \n(a.i. tasall\u00fcb'\u00fcn c.) 1. kat\u0131la\u015fmalar, sertle\u015fmeler. 2. din \nhususunda \u00e7ok taassub ve gayret g\u00f6stermeler. \ntasall\u00fcf \n(a.i.c. tasall\u00fcf\u00e2t) 1. \u00f6v\u00fcnme, kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda olan \nfaz\u00eelet ve zarafet iddias\u0131nda bulunma. 2. ed. \u015f\u00e2irin, fahriye \n(kendini \u00f6vme) yolunda yazd\u0131\u011f\u0131 \u015fiir. \ntasall\u00fcf\u00e2t \n(a.i. tasall\u00fcf \u00fcn c.) g\u00f6steri\u015f olarak yap\u0131lan nez\u00e2ketler. \ntasannu' \n(a.i. sun'dan. c. tasannu\u00e2t) l. yapmac\u0131k. 2. bir \u015feyi \noldu\u011fundan daha s\u00fcsl\u00fc, daha de\u011ferli g\u00f6sterme. \ntasannu\u00e2t \n(a.i. tasannu'un c.) tasannu'lar, yapmac\u0131klar. \ntas\u00e2r\u00eef \n(a.i. tasrif'in c.) Allah'\u0131n istedi\u011fi yolda idare ve ir\u00e2deleri. \ntasarruf \n( .i. sarfdan. c. tasarruf\u00e2t) 1. s\u00e2hibolma. 2. idare ile kullanma, \nA \ntutum, ekonomi, (bkz: iktis\u00e2d). \nBi-t-tasarruf \ntasarrufla. 3. art\u0131rma, art\u0131r\u0131lma [para, mal-]. 4. bir \"zevce\" \nmuamelesinde bulunma. \ntasaruf-\u0131 fi'l\u00ee \nhuk. [eskiden] fiil ile olan tasarruf bir mal\u0131 istihl\u00e2k etmek gibi. \ntasarruf-\u0131 kavl\u00ee \nhuk. [eskiden] beyi, \u00eec\u00e2r, kefalet, havale, ikrar, hibe, nik\u00e2h, \ntal\u00e2k gibi s\u00f6z ile yap\u0131lan tasarruflar. \ntasarruf-\u0131 m\u00fcll\u00e2k \nhuk. [eskiden] bir milkte yaln\u0131z mal sahibinin yapmas\u0131 caiz ve \nsahih olan tasarruf. \ntasarruf-\u0131 \u015fer'\u00ee \nhuk. [eskiden] satmak, ba\u011f\u0131\u015flamak, vek\u00e2let, kefalet, havale \ntesl\u00eemi gibi muameleler. \ntasarruf nis\u00e2b\u0131 \ntereke ile mahfuz hisselerin mecmuu aras\u0131ndaki fark. \ntasarruf sand\u0131\u011f\u0131 \nk\u00fc\u00e7\u00fck tasarruflar\u0131 de\u011ferlendirip i\u015fleten kurulu\u015f. \ntasarrufan \n(a.zf.) idare, tutum, iktisat maksad\u0131yla. \ntasarruf\u00e2t \n(a.i. tasarrufun c.) tasarruflar. \ntasarruf\u00e2t-\u0131 fi'liyye \nbir san'at\u0131n icras\u0131, tam bir sal\u00e2hiyete m\u00e2lik olma. \ntasarruf\u00e2t-\u0131 lis\u00e2niyye \n(dil tasarruflar\u0131) dilde, herkesin kabul edebilece\u011fi yenilikleri \nkullanma. \ntasarruf\u00ee \n(a.s.) tasarrufa mensup, tasarrufla ilgili. \ntasarrum \n(a.i.) yi\u011fitlenme cesaretlenme. ","tasa'ub \n(a.i. su\u00fbbet'den. c. tasa'ub\u00e2t) g\u00fc\u00e7le\u015fme. \ntasa'ub\u00e2t \n(a.i. tasa'ub'un c.) g\u00fc\u00e7le\u015fmeler. \ntasa'ud \n(a.i. su\u00fbd'dan) 1. yukar\u0131 \u00e7\u0131kma, a\u011fma. 2. y\u00fckselme, kalkma \n[buhar ve gaz]. \ntasa'ud\u00e2t \n(a.i. tasa'ud'un c.) tasa'udlar, buharla\u015fmalar. \ntasa'ud\u00e2t-\u0131 merzagiyye \nbatakl\u0131k yerlerden y\u00fckselen fena kokular. \ntas\u00e2v\u00eer \n(a.i. tasv\u00eer'in c.) tasvirler, resimler. \ntas\u00e2v\u00eer-i es\u00e2t\u00eer \nmitolojiye ait resimler. \ntasavvuf \n(a.i. s\u00fbf dan. c. tasavvuf\u00e2t) sofula\u015fma, g\u00f6nl\u00fcn\u00fc Allah \nsevgisine ba\u011flama. \n\u0130lm-i tasavvuf \ntasavvuf ilmi, tasavvuf bilgisi. \ntasavvuf\u00e2t \n(a.i. tasavvufun c.) tasavvuflar. \ntasavvuf\u00ee \n(a.s.) tasavvufa ait, tasavvufla ilgili. \ntasavvur \n(a.i. s\u00fbret'den. c. tasavvur\u00e2t) l. zihinde \u015fekillendirme, kurma. \n2. g\u00f6z \u00f6n\u00fcne getirme [zihinde]. 3. istek, arzu. \ntasavvur-\u0131 s\u00e2zec \npsik. ilksezi, fr. apprehension. \ntasavvur\u00e2t \n(a.i. tasavvur'un c.). 1. tasavvurlar. 2. mant. kaziye (\u00f6nerme) \nlerin zihinde meydana geli\u015fini ve bunlar\u0131n nazariyesini mevzu \nyapan bahis. \ntasavvur\u00ee, tasavvuriyye (a.s,) tasavvura ait, tasavvurla ilgili, (bkz: hay\u00e2l\u00ee). \ntasavvut \n(a.i. savt'dan) leng. sesleme, fonasyon, fr. phonation. \ntasavvut-\u0131 elektr\u00eek\u00ee \nfiz. elektrik t\u0131nlamas\u0131, rezonans\u0131. \ntasayyud \n(a.i.) avlanma, ava \u00e7\u0131kma, (bkz: istiy\u00e2d). \ntasayyuf \n(a.i. sayf\u2018dan) yazlama, bir yerde yaz\u0131 ge\u00e7irme. \ntasd\u00ee' \n( .i. sud\u00e2'dan. c. tasd\u00ee\u00e2t) 1. ba\u015f a\u011f\u0131nma, ba\u015f a\u011fr\u0131t\u0131lma. 2. \nA \nt\u00e2'c\u00eezetme, can s\u0131kma, rahats\u0131z etme. \ntasd\u00ee\u00e2t \n(a.i. tasd\u00ee'in c.) ba\u015f a\u011fr\u0131tmalar, can s\u0131kmalar, (bkz: ta'c\u00eez\u00e2t). \ntasd\u00eek \n(a.i. s\u0131dk'dan. c. tasd\u00eekat) 1. do\u011frulama, ger\u00e7eklendirme, \nger\u00e7ek oldu\u011funu s\u00f6yleme. 2. onaylama. \nBi-t-tasd\u00eek \ntasd\u00eek ile, tasd\u00eek ederek. \nEd\u00e2t-\u0131 tasd\u00eek \n\"evet, \u00f6yle, do\u011fru..\" gibi tasd\u00eeka del\u00e2let eden edat. \ntasd\u00eekan \n(a.zf.) tasd\u00eek suretiyle, tasd\u00eek i\u00e7in. \ntasd\u00eekat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. tasd\u00eek'in c.) do\u011frulamalar, \nger\u00e7eklendirmeler, onaylamalar. \ntasd\u00eek\u00ee, tasd\u00eek\u0131yye \n(a. s.) tasdika ait, tasdikle ilgili. \ntasd\u00eek-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) 1. ger\u00e7ekleme k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. 2. bir okuldan ba\u015fka bir okula \nnakledebilmesi i\u00e7in \u00f6\u011frenciye verilen belge. \ntasd\u00eer \n(a.i. sadr'dan. c. tasd\u00eer\u00e2t) l. ba\u015fa koyma, ba\u015fa ge\u00e7irme. 2. \nkitab\u0131n ba\u015f\u0131na \u00f6ns\u00f6z koyma, konulma. 3. yazma, sat\u0131r dizme, \n(bkz: tastir). 4. \u00e7\u0131karma, \u00e7\u0131kartma. \ntasdiye \n(a.i.) el \u00e7\u0131rpma, alk\u0131\u015f. \nt\u00e2se \n(f.i.) tasa, kayg\u0131. \ntasfif \n(a.i. saff\u2018dan. c. tasf\u00eef\u00e2t) saf saf dizme, dizilme, s\u0131ralama. \ntasf\u00eef\u00e2t \n(a.i. tasf\u00eef\u2018in c.) saf saf dizmeler, s\u0131ralamalar. \ntasf\u00eeh \n(a.i. safh'dan. c. tasf\u00eeh\u00e2t) 1. el \u00e7\u0131rpma, alk\u0131\u015flama. 2. yass\u0131ltma, \nyufka h\u00e2line koyma, yaprak yaprak yapma. \ntasf\u00eeh\u00e2t \n(a.i. tasf\u00eeh'in c.) 1. el \u00e7\u0131rpmalar, alk\u0131\u015flamalar. 2. yaprak h\u00e2line \ngetirmeler. \ntasf\u00eek \n(a.i.c. tasf\u00eekat) kanad \u00e7\u0131rpma, \ntasf\u00eek-i esn\u00e2n \nso\u011fuktan di\u015flerin birbirine \u00e7arpmas\u0131. ","tasf\u00eekat \n(ka\" uzun okunur, a.i. tasf\u00eek'in c.) kanad \u00e7\u0131rpmalar. \ntasf\u00eer \n(a.i. saf\u00eer'den. c. tasf\u00eer\u00e2t) 1. \u0131sl\u0131k \u00e7alma, \u0131sl\u0131kla seslenme. 2. \nsarartma, sar\u0131ya boyama. \ntasf\u00eer\u00e2t \n(a.i. tasf\u00eer'in c.) 1. \u0131sl\u0131k \u00e7almalar. 2. sar\u0131ya boyamalar. \ntasfiye \n(a.i. safv'dan) saf k\u0131lma, k\u0131l\u0131nma, safla\u015ft\u0131rma; temizleme. \ntasfiye-i d\u00fcy\u00fbn \nbor\u00e7lar\u0131n faizlerini \u00f6deyip hesab\u0131n\u0131 kapama. \ntasfiye-i kalb \ny\u00fcre\u011fim temizleme. \ntasfiye-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) (petrol) ar\u0131tma yeri. \ntasgir \n(a.i. s\u0131gar'dan. c. tasgir\u00e2t) 1. k\u00fc\u00e7\u00fcltme, k\u00fc\u00e7\u00fclt\u00fclme, ufaltma, \nufalt\u0131lma. 2. gr. isim veya s\u0131fat\u0131, k\u00fc\u00e7\u00fck man\u00e2s\u0131yla kullanma. \nEd\u00e2t-\u0131 tasgir \nk\u00fc\u00e7\u00fcltme edat\u0131. [1) T\u00fcrk\u00e7ede \"\u00e7ak, \u00e7ek, ca\u011f\u0131z, ce\u011fiz\" \n\"k\u00fc\u00e7\u00fccek, ku\u015fca\u011f\u0131z..\" gibi; 2) Fars\u00e7ada \"\u00e7e, kef (harf)\" \n\"merd\u00fcmek, d\u00eev\u00e2n\u00e7e...\" gibi; 3) Arap\u00e7ada fiilin ikinci harfi ile \n\u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc harfi aras\u0131na sakin bir y: abd'den (= ubeyd); t\u0131fl'dan (= \ntufeyl)... gibi edatlar getirilerek yap\u0131l\u0131r]. \ntasgir\u00e2t \n(a.i. tasgir'in c.) k\u00fc\u00e7\u00fcltmeler. \ntash\u00eef \n(a.i. sahfdan. c. tash\u00eef\u00e2t) yaz\u0131 yazarken kelimeyi yanl\u0131\u015f \nyazma, yan\u0131l\u0131p yanl\u0131\u015f kelime yazma. \ntash\u00eef\u00e2t \n(a.i. tash\u00eef in c.) yan\u0131l\u0131p yanl\u0131\u015f kelime yazmalar. \ntash\u00eeh \n(a.i. s\u0131hhat'den. c. tash\u00eeh\u00e2t) l. sa\u011fl\u0131\u011f\u0131n\u0131 i\u00e2de etme, iyiletme. \n(bkz: if\u00e2kat). \ntash\u00eeh be derg\u00e2h \ntar. yeni\u00e7eri oca\u011f\u0131 k\u00fct\u00fc\u011f\u00fcne isim yaz\u0131lmas\u0131 keyfiyeti. \ntash\u00eeh-i miz\u00e2c \nsa\u011faltma, hastal\u0131\u011f\u0131 ted\u00e2v\u00ee etme. 2. yanl\u0131\u015f\u0131 do\u011frultma, \nd\u00fczeltme; yanl\u0131\u015f d\u00fczeltilme. \ntash\u00eeh-i kar\u00e2r \nhuk. temyiz mahkemesi (Yarg\u0131tay)' nden verilmi\u015f olan bir \nkar\u00e2ra \u00eetir\u00e2z ile o karar\u0131n tashihini -mezk\u00fbr mahkemeden- \ntaleb ve istida etme. \ntash\u00eeh\u00e2t \n(a.i. tash\u00eeh'in c.) tashihler, d\u00fczeltmeler. \ntash\u00een \n(a.i. sahn'dan) sahneye koyma, sahnede oynanacak \u015fekle \nkoyma. \nt\u00e2si' \n(a.s. tis'a'dan) dokuzuncu, (bkz: n\u00fch\u00fcm). \nCild-i t\u00e2si' \ndokuzuncu cild. \nt\u00e2sian \n(a.zf.) dokuzuncu olarak, dokuzuncu derecede, dokuzuncusu. \ntas'\u00eeb \n(a.i. su\u00fbbet'den. c. tas'\u00eeb\u00e2t) g\u00fc\u00e7le\u015ftirme, g\u00fc\u00e7le\u015ftirilme, \nzorla\u015ft\u0131rma, zorla\u015ft\u0131r\u0131lma. \ntas'\u00eeb\u00e2t \n(a.i. tas'\u00eeb'in c.) g\u00fc\u00e7le\u015ftirmeler, zorla\u015ft\u0131rmalar, [\"tesh\u00eel\u00e2t\" in \nz\u0131dd\u0131]. \ntas'id \n(a.i. su\u00fbd'dan) 1. yukar\u0131 \u00e7\u0131karma, \u00e7\u0131kar\u0131lma. 2. kim. bir cismin \n\u0131s\u0131t\u0131larak buharla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131, fr. sublimation. \nta's\u00eel \n(a.i. asel'den) bal katma, ballama, balland\u0131rma. \nta's\u00eel-i kel\u00e2m \ns\u00f6z\u00fc balland\u0131rma, tatl\u0131la\u015ft\u0131rma. \ntas'\u00eer \n(a.i.) kibirlilik y\u00fcz\u00fcnden konu\u015furken, y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \n\u00e7evirip kar\u015f\u0131s\u0131ndakinin y\u00fcz\u00fcne bakmama. \nta'sir \n(a.i. usr'dan. c. ta's\u00eer\u00e2t) g\u00fc\u00e7le\u015ftirme, g\u00fc\u00e7le\u015ftirilme. (bkz: \ntas'\u00eeb). \nta's\u00eer \n(a.i. asr'dan. c. ta's\u00eer\u00e2t) suyunu s\u0131kma. \nta's\u00eer\u00e2t \n(a.i. ta's\u00eer'in c.) g\u00fc\u00e7le\u015ftirmeler, g\u00fc\u00e7le\u015ftirilmeler. (bkz: \ntas'\u00eeb\u00e2t). \nta's\u00eer\u00e2t \n(a.i. ta's\u00eer'in c.) suyunu s\u0131kmalar, s\u0131k\u0131p suyunu \u00e7\u0131karmalar. \nta's\u00eer-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) tohumlar\u0131n ezilerek ya\u011f \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131\u011f\u0131 at\u00f6lye. ","taskil \n(a.i. saykal'dan. c. taskil\u00e2t) cila vurma, cilalama. \ntaskil-i seyf \nk\u0131l\u0131c\u0131n cil\u00e2lanmas\u0131. \ntaskil\u00e2t \n(a.i. taskil'in c.) cilalamalar, cila vurmalar. \ntasl\u00eeb \n(a.i. salb'den. c. tasl\u00eeb\u00e2t) 1. ha\u00e7a, \u00e7arm\u0131ha gererek \u00eed\u00e2m etme. \n2. ha\u00e7 \u00e7\u0131karma. 3. (sulb'den) kat\u0131la\u015ft\u0131rma, kat\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lma. \ntasl\u00eeb\u00e2t \n(a.i. tasl\u00eeb'in c.) 1. ha\u00e7a, \u00e7arm\u0131ha gererek \u00eed\u00e2m etmeler. 2. ha\u00e7 \n\u00e7\u0131karmalar. 3. (sulb'den) kat\u0131la\u015ft\u0131rmalar, kat\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmalar. \ntasl\u00eet \n(a.i. sal\u00e2tet'den. c. tasl\u00eet\u00e2t) musallat etme, sata\u015ft\u0131rma, \nsata\u015ft\u0131r\u0131lma, [birin bir ba\u015fkas\u0131na-]. \ntasliye \n(a.i. salev\u00e2t'dan) \"aleyh-is-salav\u00e2t\" veya \"sallallah\u00fc te\u00e2l\u00e2 \naleyhi ve sellem...\" duas\u0131n\u0131 okuma. \ntasliye-h\u00e2n \n(a.f.b.s.) tasliye okuyan, salev\u00e2t-\u0131 \u015ferife getirici. \nt\u00e2sme \n(f.i.) tasma, kay\u0131\u015f halka. \ntasm\u00eem \n(a.i. samm'dan. c. tasm\u00eem\u00e2t) tas\u0131mlama, tasarlama, kat'\u00ee \n(kesin) olarak niyetlenme. \ntasm\u00eem\u00e2t \n(a.i. tasm\u00eem'in c.) tas\u0131mlanan, tasarlanan, yap\u0131lmas\u0131 \nkararla\u015ft\u0131r\u0131lan i\u015fler, \u015feyler. \ntasm\u00eet \n(a.i. semt'den) ed. gazel veya kasideyi musammat denilen \ntarzda tanz\u00eem etme; y\u00e2n\u00ee, kafiyeli beyitleri d\u00f6rt k\u0131s\u0131m olarak \ntanz\u00eem etme [\"Erdi yine \u00fcrd-i Behi\u015ft; oldu hava anber-siri\u015ft \/ \n\u00c2lem Behi\u015ft-ender-Behi\u015ft; her ku\u015fe bir B\u00e2\u011f-\u0131 irem\" (Nef\u00ee)]. \ntasm\u00eet \n(a.i.) susturma, (bkz: isk\u00e2t). \ntasn\u00ee' \n(a.i. sun'dan. c. tasn\u00ee\u00e2t) 1. yapma. 2. d\u00fczme, uydurma, \nyak\u0131\u015ft\u0131rma. 3. fels. yap\u0131nt\u0131, fr. fiction. \ntasn\u00ee\u00e2t \n(a.i. tasn\u00ee'in c.) yapma, d\u00fczme, uydurma, yak\u0131\u015ft\u0131rma \u015feyler. \ntasn\u00eef \n(a.i. s\u0131n\u0131f\u2018dan. c. tasn\u00eef\u00e2t) 1. s\u0131n\u0131f s\u0131n\u0131f, tak\u0131m tak\u0131m ay\u0131rma, \ns\u0131n\u0131flama, b\u00f6l\u00fcmleme. 2. eser ve kitap haline getirme. [\"s\u00fcn\u00fbh \nve hav\u00e2\u015f\u00ee'den nice tasn\u00eef vard\u0131r\" (Seh\u00ee, L\u00e2t\u00eefi)]. \ntasn\u00eef\u00e2t \n(a.i. tasn\u00eef\u2018in c.) tasn\u00eef edilmi\u015f eserler. \ntasn\u00eem \n(a.i. sanem'den) put h\u00e2line getirme. \ntasr\u00ee' \n(a.i. sar'dan) ed. 1. bir beytin iki m\u0131sra\u0131n\u0131 da kafiyeli yapma, \n(bkz: musarra'). 2. b\u00fct\u00fcn m\u0131sralar\u0131 kafiyeli manzume yazma. \ntasr\u00eef \n(a.i. sarf\u2018dan) 1. (c. tas\u00e2r\u00eef) istedi\u011fi yolda idare [Allah hak.]. \n2. (c. tasr\u00eef\u00e2t) gr. bir kelimenin \u00e7ekimi, \u00e7ekim. \nilm-i tasr\u00eef \ngr. gramer. \ntasr\u00eef l\u00e2hikas\u0131 \ngr. fiil \u00e7ekimi eki. \ntasr\u00eef\u00e2t \n(a.i. tasr\u00eef\u2018in c.) gr. tasrifler, \u00e7ekimler. \ntasr\u00eef\u00ee \n(a.s.) 1. tasrife ait, tasrif ile ilgili. 2. gr. b\u00fck\u00fcml\u00fc. 3. leng. \n\u00e7ekimli, \u00e7ekilebilir, fr. conjugable. \ntasr\u00eeh \n(a.i. sarh'dan. c. tasr\u00eeh\u00e2t) a\u00e7\u0131k a\u00e7\u0131k s\u00f6yleme, s\u00f6ylenme, \na\u00e7\u0131ktan a\u00e7\u0131\u011fa bildirme, bildirilme, belirtme, belirtilme. \nBi-t-tasr\u00eeh \ntasrih suretiyle, a\u00e7\u0131ktan a\u00e7\u0131\u011fa bildirerek, (bkz: tasr\u00eehen). \ntasr\u00eeh\u00e2t \n(a.i. tasr\u00eeh'in c.) a\u00e7\u0131k s\u00f6ylemeler, belirtmeler. \ntasr\u00eehen \n(a.zf.) a\u00e7\u0131ktan a\u00e7\u0131\u011fa bildirerek. \ntast\u00eeh \n(a.i. sath'dan) bir \u015feyi yass\u0131 ve d\u00fcz etme, yass\u0131ltma. \ntast\u00eer \n(a.i. satr'dan) sat\u0131r dizme, yaz\u0131 yazma, yaz\u0131lma. \ntasv\u00eeb \n( .i. sav\u00e2b'dan. c. tasv\u00eeb\u00e2t). 1. do\u011fru bulma. 2. uygun g\u00f6rme. \nA \ntasv\u00eeb\u00e2t \n(a.i. tasv\u00eeb'in c.) do\u011fru bulunan, uygun g\u00f6r\u00fclen \u015feyler. \ntasv\u00eeben \n( .zf.) tasv\u00eebederek, do\u011fru bularak, uygun g\u00f6rerek, g\u00f6r\u00fclerek. \nA \ntasv\u00eeb-kerde \n(a.f.b.s.) tasvib olunmu\u015f, do\u011fru bulunmu\u015f, uygun g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f. ","tasv\u00eeg \n(a.i. s\u00eega'dan. c. tasv\u00eegat) kal\u0131pla\u015ft\u0131rma, kal\u0131p \u015fekline koyma, \nkonulma; \neritip kal\u0131ba d\u00f6kme. \ntasv\u00eegat \n(\"ga\" uzun okunur, a.i. tasv\u00eeg'in c.) kal\u0131pla\u015ft\u0131rmalar; eritip \nkal\u0131ba d\u00f6kmeler. \ntasv\u00eer \n(a.i. s\u00fbret'den. c. tasv\u00eer\u00e2t, tes\u00e2v\u00eer) 1. resmini yapma. 2. resim; \nfig\u00fcr; portre, (bkz. s\u00fbret). 3. ed. yaz\u0131yla tarif etme. (bkz: \ntavs\u00eef ). \n3 \nTasv\u00eer-i Efk\u00e2r \n\u015einasi taraf\u0131ndan istanbul'da yay\u0131mlanm\u0131\u015f bir gazete. \ntasv\u00eer-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n resmi. \ntasv\u00eer-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn ni\u015fan\u0131 tar. II. Mahmud taraf\u0131ndan 1832 de \u00e7\u0131kar\u0131lan ve \u00fczerinde II. \nSultan Mahmud'un minyat\u00fcr\u00fc bulunan bir ni\u015fan. \ntasv\u00eer-i m\u00fccessem \ncanl\u0131 resim. \ntasv\u00eer\u00e2t \n(a.i. tasv\u00eer'in c.) tasvirler, resmini yapmalar. \ntasv\u00eer\u00ee \n(a.s.) tasv\u00eere ait, tasvirle ilgili, fr. descriptif. \ntasv\u00eet \n(a.i. savt'den) seslenme, seslendirilme, ses \u00e7\u0131karma. \n-t\u00e2\u015f \n(f.e.) \"-d\u00e2\u015f\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelir, [\"d\u00een-d\u00e2\u015f, s\u0131r-da\u015f\" da oldu\u011fu \ngibi]. \nta'\u015f\u00eer \n(a.i. \u00f6\u015fr'den. c. ta'\u015f\u00eer\u00e2t) 1. onda birini alma, onda biri \nal\u0131nma. 2. ona \u00e7\u0131karma. 3. ona b\u00f6lme. \nta'\u015f\u00eer\u00e2t \n(a.i. ta'\u015f\u00eer'in c.) 1. onda birini almalar, onda birleri al\u0131nmalar. \n2. on'a \u00e7\u0131karmalar. 3. on'a b\u00f6lmeler. \nta\u015ft \n(f.i.) le\u011fen. \nta\u015ft-\u0131 s\u00eem\u00een \ng\u00fcm\u00fc\u015f le\u011fen. \nta\u015ft-\u0131 zerr\u00een \nalt\u0131n le\u011fen. \nta\u015ft-d\u00e2r \n(f.b.s. ve i.) tar. isl\u00e2m devletlerinde yemekten \u00f6nce ve sonra, \nelini y\u00fcz\u00fcn\u00fc y\u0131karken ve abdest al\u0131rken le\u011fen, ibrik getirerek \nhizmette bulunan ve h\u00fck\u00fcmdar\u0131n elbise, k\u0131l\u0131\u00e7 ve oda tak\u0131mlar\u0131n\u0131 \nkorumakla g\u00f6revli bulunan kimse. \nta\u015ft-gen \n(f.b.i.) le\u011fen yapan, le\u011fenci. \nta\u015ft-h\u00e2ne \n(f.b.i.) tar. Osmanl\u0131larda, h\u00fck\u00fcmdara ait e\u015fyan\u0131n sarayda \nsakland\u0131\u011f\u0131 yer. \nta\u015ft\u00eer \n(a.i. \u015fatr'dan) ed. 1. bir gazelin beyitleri aras\u0131na ayn\u0131 vezin ve \nkafiyede m\u00e2n\u00e2ca da uyu\u015facak \u015fekilde \u00fc\u00e7er m\u0131sra' il\u00e2ve etme. \n2. bu \u015fekilde yaz\u0131lm\u0131\u015f manzume, (bkz: te\u015ft\u00eer). \nt\u00e2t \n(f.i.) T\u00fcrk'lerden gayri olanlar, (bkz: t\u00e2c\u00eek). \ntatabbub \n(a.i.). (bkz. tetabbub). \nT\u00e2t\u00e2r \n(f.i.c. T\u00e2t\u00e2r\u00e2n) Tatar. \nT\u00e2t\u00e2r\u00e2n \n(f.i. Tatar'\u0131n c.) Tatarlar. \nT\u00e2t\u00e2r\u00ee \n(f.s.) Tatarlara ait, onlarla ilgili, (bkz: Tet\u00e2r\u00ee). \ntatarrub \n(a.i.) tarablanma, keyiflenme, ne\u015felenme. \ntatarruf \n(a.i. taraf dan) bir yana \u00e7ekilme. \ntatarruk \n(a.i. tark ve tur\u00fbk'den) l. yol bulma; yol bulup gitme. 2. \nd\u00f6v\u00fclme. \ntatavvur \n(a.i.) fels. fr. modification. \ntatayyub \n(a.i.) g\u00fczel koku s\u00fcr\u00fcnme. \ntatayyur \n(a.i. tayer\u00e2n'dan c. tatayyur\u00e2t) k\u00f6t\u00fcye yorma, u\u011fursuz sayma, \n(bkz: te\u015fe'\u00fcm). \ntatayyur\u00e2t \n(a.i. tatayyur'un c.) u\u011fursuz saymalar, k\u00f6t\u00fcye yormalar. ","tatb\u00eek \n(a.i. t\u0131bk'dan. c. tatb\u00eekat) 1. uydurma, uydurulma, yak\u0131\u015ft\u0131rma. 2. \nbenzetme, uydurma, (bkz: tems\u00eel). 3. kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131rma, (bkz: \nmukabele, mukayese. 4. bir kanunu, bir maddeyi uygulama. \ntatb\u00eek-i hatt u h\u00e2tem \nhuk. \u015f\u00fcpheli g\u00f6r\u00fclen bir imzan\u0131n kime ait oldu\u011funun tespiti \ni\u00e7in bilirki\u015fi taraf\u0131ndan yap\u0131lan inceleme. \ntatb\u00eeke med\u00e2r imz\u00e2 \nhuk. senetteki imzan\u0131n bor\u00e7lu taraf\u0131ndan ink\u00e2r edilmesi \nh\u00e2linde bu imzan\u0131n bor\u00e7luya ait olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131n tespiti i\u00e7in \nyap\u0131lacak imza kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131na esas al\u0131nabilecek imza. \ntatb\u00eekan \n(a.zf.) tatbik suretiyle, uygulayarak. \ntatb\u00eekat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. tatb\u00eek'in c.) l. tatbikler, amel\u00ee, pratik \ndersler, t\u00e2limler. 2. a\u015fk. manevra. \ntatb\u00eek\u00ee \n(a.s.) tatb\u00eeka ait, tatbik, pratik ile ilgili. \ntatb\u00eekiyye \n(a.s.) [\"tatb\u00eek\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: tatb\u00eek\u00ee). \ntatb\u00eel \n(a.i. tabl'den) davul \u00e7alma. \ntatb\u00een \n(a.i.) bir \u015feye \u00e7amur s\u00fcrme. \ntath\u00een \n(a.i. tahn'dan. c. tath\u00een\u00e2t) \u00f6\u011f\u00fctme, un yapma. \ntath\u00een-\u00fcl-has\u00e2t \nhek. mesanedeki ta\u015flar\u0131n bir \u00e2letle \u00f6\u011f\u00fct\u00fclerek ameliyats\u0131z \nd\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesi. \ntath\u00een\u00e2t \n(a.i. tath\u00een'in c.) \u00f6\u011f\u00fctmeler, un yapmalar. \ntath\u00eer \n(a.i. tahr'dan. c. tath\u00eer\u00e2t) temizleme, paklama. \ntath\u00eer\u00e2t \n(a.i. tath\u00eer'in c.) temizlikler. \nta't\u00eel \n(a.i. atal'den. c. ta't\u00eel\u00e2t) \u00e7al\u0131\u015fmaya ara verme, \u00e7al\u0131\u015fmay\u0131 \ndurdurma, durdurma, kesme. \nta't\u00eel-i fa'aliyyet \n\u00e7al\u0131\u015fmaya ara verme. \nta't\u00eel\u00e2t \n(a.i. ta't\u00eel'in c.) tatiller. \nta't\u00eel-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) [Tanzimat'tan sonra] bir gazetenin muvakkat bir \nzaman i\u00e7in kapat\u0131lmas\u0131 hakk\u0131nda gazete idarehanesine \ng\u00f6nderilen resm\u00ee yaz\u0131. \nta't\u00een \n(a.i.) 1. k\u00f6k, yaprak cinsinden il\u00e2\u00e7 olabilecek \u015feyleri bir s\u0131v\u0131 \ni\u00e7ine koyarak bir m\u00fcddet terketme. 2. anat. hayvan\u0131n iskeletini \n\u00e7\u0131karmak i\u00e7in ederiyle birlikte suya sokarak etlerin \nd\u00f6k\u00fclmesini beklemek i\u00e7in yap\u0131lan ameliyat. \nta't\u00eer \n(a.i. \u0131tr'dan) g\u00fczel koku ile kokuland\u0131rma. \nta't\u00ees \n(a.i. atse'den) aks\u0131rtma, aks\u0131rt\u0131lma. \nta't\u00ee\u015f \n(a.i. at\u015f'dan) susatma, susat\u0131lma. \ntatl\u00eek \n(a.i. tal\u00e2k'dan) 1. [nik\u00e2hl\u0131 zevceyi] bo\u015fama, b\u0131rakma, ay\u0131rma. \n2. di\u015fi hurma, incir gibi b\u00e2z\u0131 a\u011fa\u00e7lan, erkeklerinin \u00e7i\u00e7e\u011fini \nasarak, yemi\u015flendirme. \ntatliye \n(a.i. t\u0131l\u00e2'dan) s\u0131vama, t\u0131la; cila verecek bir \u015feyi s\u00fcr\u00fcp s\u0131vama. \ntatm\u00een \n(a.i. tamn'dan. c. tatm\u00een\u00e2t) kalbe emniyet verme, verilme, \ninsan\u0131n y\u00fcre\u011fini rahatland\u0131rma; doyurma [ma'nen]. \ntatm\u00een\u00e2t \n(a.i. tatm\u00een'in c.) kalbe emniyet vermeler, verilmeler, insan\u0131n \ny\u00fcre\u011fini rahatland\u0131rmalar; ma'nen doyurmalar. \ntatmin-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) g\u00f6n\u00fcl kand\u0131r\u0131c\u0131, doyurucu. \ntatr\u00eeb \n(a.i. tarab'dan) keyiflendirme, ne\u015felendirme. \ntatr\u00eez \n(a.i.) 1. elbiseye kenar i\u015fleme, i\u015flenme. 2. bir \u015feyin etraf\u0131na \noya yapma, dantele dikme. \nt\u00e2t\u00fble \n(f.i.) bot. tatula, (bkz: t\u00e2t\u00fbre). \nt\u00e2t\u00fbre \n(f.i.) hayvan aya\u011f\u0131na vurulan k\u00f6stek, buka\u011f\u0131, payvant (pay- \nbend, p\u00e2-bend). ","t\u00e2t\u00fbre \n(a.i.) bot. tatula, (bkz: t\u00e2t\u00fbre). \ntatv\u00eek \n(a.i. tavk'dan) boyuna gerdanl\u0131k takma, tak\u0131lma. \ntatvil \n(a.i. t\u00fbl'den. c. tatv\u00eel\u00e2t) uzatma, uzat\u0131lma. \ntatv\u00eel bil\u00e2 t\u00e2il \ned. faydas\u0131z tafs\u00eel\u00e2t. \ntatv\u00eel-i kel\u00e2m \ned. s\u00f6z\u00fc uzatma. \ntatv\u00eel\u00e2t \n(a.i. tatv\u00eel'in c.) bo\u015f, beyhude, fazla s\u00f6zler. \ntatv\u00ee\u015f \n(a.i.) i\u011fdi\u015f etme, burma. \ntaty\u00eeb \n(a.i. tayyib'den. c. taty\u00eeb\u00e2t) ho\u015f etme, edilme, ho\u015fland\u0131rma, \ng\u00f6nl\u00fcn\u00fc ho\u015f etme, g\u00f6n\u00fcl ho\u015f edilme, iyi davranma. \ntaty\u00eeb-i h\u00e2t\u0131r \ng\u00f6nl\u00fcn\u00fc alma, g\u00f6nl\u00fcn\u00fc ho\u015f etme. \ntaty\u00eeb\u00e2t \n(a.i. taty\u00eeb'in c.) g\u00f6nl\u00fcn\u00fc ho\u015f etmeler, iyi davranmalar. \ntaty\u00eeben \n(a.zf. tayyib'den) g\u00f6n\u00fcl alarak, g\u00f6nl\u00fc ho\u015f ederek. \nt\u00e2\u00fbn \n(a.i.c. tev\u00e2\u00een) hek. veba, yumurcak denilen salg\u0131n hastal\u0131k. \nt\u00e2\u00fbn\u00ee \n(a.s.) hek. veb\u00e2'ya ait, veba ile ilgili, (bkz: veb\u00e2\u00ee). \ntav' \n(a.i.) 1. itaat etme, boyun e\u011fme, dinleme. 2. isteyerek bir \u015fey \nyapma. \ntav'-\u0131 bi-nefsihi \nfels. kendili\u011finden, i\u00e7inden, fr. spontane. \ntav\u00e2f \n(a.i.) 1. etraf\u0131n\u0131 dola\u015fma. 2. hac\u0131 olmak \u00fczere zaman\u0131nda ve \nmuayyen usul d\u00e2hilinde Kabe'nin etraf\u0131n\u0131 dola\u015farak ziyaret etme. \ntav\u00e2g\u00ee \n(a.i. t\u00e2gut'un c.) putlar. \ntav\u00e2g\u00eet \n(a.i. t\u00e2gut'un c.), (bkz. tav\u00e2g\u00ee). \ntav\u00e2hin \n(a.i. t\u00e2hine'nin c.) \u00f6\u011f\u00fct\u00fcc\u00fc di\u015fler, az\u0131 di\u015fleri. \ntav\u00e2h\u00een \n(a.i. t\u00e2h\u00fbn, t\u00e2h\u00fbne'nin c.) 1. su de\u011firmenleri. 2. \u00f6\u011f\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f \n\u015feyler. \ntav\u00e2if \n(a.i. t\u00e2ife'nin c.) tayfalar; g\u00fcruhlar, f\u0131kralar, b\u00f6l\u00fckler. \ntav\u00e2if-i m\u00fcl\u00fbk \nAbbas\u00ee imparatorlu\u011funun y\u0131k\u0131lmas\u0131ndan sonra isl\u00e2m \n\u00e2leminde te\u015fekk\u00fcl eden k\u00fc\u00e7\u00fck devletler; Anadolu beylikleri. \ntav\u00e2\u00een \n(a.i. t\u00e2\u00fbn'un c.) vebalar, yumurcak denilen salg\u0131n hastal\u0131klar. \ntav\u00e2li' \n(a.i. t\u00e2li'in c.) talihler, bahtlar, k\u0131smetler. \ntav\u00e2m\u00eer \n(a.i. t\u00fbm\u00e2r'\u0131n c.) tomarlar, durulmu\u015f nesneler. \ntav'an \n(a.zf.) isteyerek, kendi iste\u011fiyle. \ntav'an ve kerhen \nhem isteyerek, hem istemeyerek. \ntav\u00e2r\u0131k \n(a.i. t\u00e2r\u0131k ve t\u00e2rika'n\u0131n c.) 1.gece gelen bel\u00e2lar. 2. tarikatlar; \nkabileler. \ntavassub \n(a.i.) hastalan\u0131p peri\u015fan olma. \ntavassut \n(a.i. vasat'dan. c. tavassut\u00e2t) araya girme, arac\u0131l\u0131k, ara bulma, \narac\u0131l\u0131k etme. \ntavassut\u00e2t \n(a.i. tavassut'un c.) araya girmeler, arac\u0131l\u0131klar, ara bulmalar, \narac\u0131l\u0131k etmeler. \ntav\u00e2\u015f\u00ee \n(a.i.c. tav\u00e2\u015fiye) had\u0131m a\u011fas\u0131, harem a\u011fas\u0131. \ntavattun \n(a.i. vatan'dan) yerle\u015fme, yurt tutma, yurtlanma. \ntav\u00e2v\u00ees \n(a.i. t\u00e2vus'un c.) tavus ku\u015flar\u0131 \ntavazz\u00fb' \n(a.i. vuz\u00fb'dan) abdest alma. \ntavazzuh \n(a.i. vuz\u00fbh'dan) a\u00e7\u0131klanma, a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fma, ayd\u0131nlanma. \ntavd \n(a.i.c. atv\u00e2d) da\u011f. (bkz: cebel, k\u00fbh). \ntavef\u00e2n \n(a.i.). (bkz. tav\u00e2f). \ntavf \na.i.). (bkz. tav\u00e2f). \ntav-h\u00e2ne \n(t.f.b.i.) g\u00fc\u00e7s\u00fczler yurdu. (bkz. d\u00e2r-\u00fcl-aceze, t\u00e2b-h\u00e2ne). \ntav'\u00ee \n(a.s. tav'dan) kendili\u011finden, i\u00e7inden; fels. spontane. \nta'v\u00eec \n(a.i.) e\u011fme; e\u011filme; e\u011friltilme;e\u011friltme. ","ta'v\u00eed \n(a.i.) \u00e2det ettirme, ettirilme. \nta'v\u00eek \n( .i. avk'dan. c. ta'v\u00eekat) oyaland\u0131rma, geciktirme, \nA \ngeciktirilme, as\u0131nt\u0131ya b\u0131rakma, as\u0131nt\u0131. \nta'v\u00eek-i ihtim\u00e2r \nhek. antiseptik madde kullanarak ek\u015fimesini, bozulmas\u0131n\u0131 \n\u00f6nleme. \nta'v\u00eekat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. ta'v\u00eek'in c.) oyalamalar, \ngeciktirmeler, (bkz: ta'v\u00eek). \ntav\u00eel, tav\u00eele \n(a.s. t\u00fbl'den. c. t\u0131v\u00e2l) 1. uzun. (bkz: d\u0131r\u00e2z). 2. \u00e7ok s\u00fcren, (bkz: \nmed\u00eed). 3. ed. (bkz: bahr-i tav\u00eel). \ntav\u00eelet-\u00fcl-erc\u00fcl \nzool. incikleri uzun olan ku\u015flar [leylek, deveku\u015fu..gibi]. \ntav\u00eele \n(a.i.) 1. hayvan katan, birbiri ard\u0131na ba\u011flanm\u0131\u015f bir s\u0131ra hayvan. \n2. ah\u0131r, tavla. 3. \u00e7ay\u0131ra koyuverilen hayvan\u0131n aya\u011f\u0131na \nba\u011flad\u0131klar\u0131 ip, tavla ipi. \ntaviyyet \n(a.i.) g\u00f6n\u00fclde gizli olan kasid, niyet. \nta'v\u00eez \n(a.i. iy\u00e2z'dan) nazara ve ba\u015fka k\u00f6t\u00fcl\u00fcklere kar\u015f\u0131 tak\u0131lan muska, \n(bkz: ham\u00e2il, h\u0131rz, n\u00fcsha). \nta'v\u00eez \n(a.i. ivaz'dan. c. ta'v\u00eez\u00e2t) 1. bedel verme, kar\u015f\u0131l\u0131k olarak bir \n\u015fey verme, verilme. 2. kim. bir cismin, bir ba\u015fkas\u0131 yerine \nge\u00e7mesi. \nta'v\u00eez\u00e2t \n(a.i. ta'v\u00eez'in c.) \u00f6d\u00fcn\u00e7 verilen para; kar\u015f\u0131l\u0131k olarak verilen \n\u015feyler. \nta'v\u00eezen \n(a.zf.) kar\u015f\u0131l\u0131k al\u0131nmak suretiyle; kar\u015f\u0131l\u0131k olarak; ileride \ngelirinden kesilmek \u015fart\u0131yla. \nta'v\u00eez\u00ee \n(a.s.) fels. \u00f6d\u00fcnl\u00fc, fr. commutatif. \ntavk \n(a.i.c. etv\u00e2k) 1. gerdanl\u0131k. \ntavk-\u0131 zerr\u00een \nalt\u0131n gerdanl\u0131k. 2. halka, tasma. 3. b\u00e2z\u0131 ku\u015flar\u0131n \nboyunlanndaki t\u00fcyden halka. 4. takat, g\u00fc\u00e7. \ntavk-\u0131 be\u015fer \ninsan g\u00fcc\u00fc. \ntavr \na.i.c. etv\u00e2r) 1. hal, eda, gidi\u015f; davran\u0131\u015f. 2. yapmac\u0131k; g\u00f6steri\u015f, \nb\u00fcy\u00fckl\u00fck. 3. m\u00fbsik\u00eede tutulan \u015fahs\u00ee ve \u00fcst\u00e2d\u00e2ne tarz. \ntavr \u00fc hareket \ngidi\u015f, genel tutum. \ntavs\u00eef \n(a.i. vasfdan. c. tavs\u00eef\u00e2t) 1. vas\u0131fland\u0131rma, niteleme. 2. ilim, \nbilgi. \ntavs\u00eef-i felekiyy\u00e2t, tavs\u00eef-i sem\u00e2astr.\u00fcranografi. \ntavs\u00eef-\u00fcl-emr\u00e2z \nhek. hastal\u0131klar ilmi. 3. ed. bir \u015feyin yaln\u0131z oldu\u011fu gibi de\u011fil, \nbiraz da \u015f\u00e2irce g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc ve duyuldu\u011fu gibi anlat\u0131lmas\u0131. \ntavs\u00eef\u00e2t \n(a.i. tavs\u00eef\u2018inc.) vas\u0131fland\u0131rmalar, nitelemeler. \ntavs\u00eef\u00ee, tavs\u00eefiyye \n(a.s. vasfdan) tavsife ait, tavsif ile niteleme ile ilgili, \nnitelemeli. \ntavs\u00eel \n(a.i. vasl'dan) ula\u015ft\u0131rma, ula\u015ft\u0131r\u0131lma,vard\u0131rma, vard\u0131r\u0131lma, \n(bkz: \u00ees\u00e2l). \ntavs\u00eet \n(a.i. vasat'dan c. tavs\u00eet\u00e2t) araya koma, konulma, arac\u0131l\u0131k \nettirme, arac\u0131 bulma. \ntavs\u00eet\u00e2t \n(a.i. tavs\u00eet'in c.) araya komalar, konulmalar, arac\u0131l\u0131k \nettirmeler, arac\u0131 bulmalar. \ntavsiye \n(a.i. vasy'den) 1. vasiyet b\u0131rakma. 2. sipari\u015f etme, \u0131smarlama. \n3. \u00f6\u011f\u00fctleme. 4. kay\u0131rmal\u0131k. \ntavsiye-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) tavsiye mektubu, birinin kay\u0131nlmas\u0131 i\u00e7in yaz\u0131lan yaz\u0131. \ntavtia \n(a.i. vaty'den) anlat\u0131lacak maksad\u0131 destekleyecek yolda \n\u00f6nceden b\u00e2z\u0131 s\u00f6zler s\u00f6yleme. ","tavt\u00een \n(a.i. vatan'dan) 1. bir yerdeyerle\u015ftirme, yurtland\u0131rma. 2. bir \n\u015feye ba\u011flan\u0131p onu neticelendirme. \nt\u00e2vus \n(a.i.c. etv\u00e2s, tav\u00e2v\u00ees) tavusku\u015fu. \n\u00c7e\u015fm-i t\u00e2vus \nastr. tavus suretinde g\u00f6r\u00fcnen sabit bir y\u0131ld\u0131z. \nt\u00e2vus-i \u00e2te\u015f-per \nG\u00fcne\u015f. \nt\u00e2vus-i sidre \nCebrail aleyhissel\u00e2m. \ntavv\u00e2f \n(a.s.) 1. [daha, pek, \u00e7ok, en]tavaf eden, etraf\u0131n\u0131 dola\u015fan. 2.i. \nK\u00e2beyi ziyareteden. 3. i. resm\u00ee d\u00e2irelerde gece bek\u00e7isi. \ntavv\u00e2fiyye \n(a.i.) resm\u00ee dairelerdekigece bek\u00e7ilerine verilen \u00fccret. \ntavz\u00eef \n(a.i. vazfdan) vazifelendirme, i\u015fe alma, i\u015f verme. \ntavz\u00eeh \n(a.i. vuz\u00fbh'dan. c. tavz\u00eeh\u00e2t) a\u00e7\u0131klama, a\u00e7\u0131k anlatma, \nayd\u0131nlatma. \ntavz\u00eehan \n(a.zf.) a\u00e7\u0131klayarak, ayd\u0131nlatarak. \ntavz\u00eeh\u00e2t \n(a.i. tavz\u00eeh'in c.) a\u00e7\u0131klamalar, a\u00e7\u0131k anlatmalar, ayd\u0131nlatmalar. \ntavz\u00eehen \n(a.zf.). (bkz. tavz\u00eehan). \ntay \n(a.i.). (bkz. tayy). \ntay\u00e2lis \n(a.i. taylas\u00e2n'\u0131n c.) 1. ba\u015fa sar\u0131lan sar\u0131klar\u0131n omuzlar \u00fczerine \nsal\u0131verilen u\u00e7lar\u0131. 2. ba\u015fa ve boyna sar\u0131lan \u015fallar v.b. \ntay\u00e2lise \n(a.i. taylas\u00e2n'\u0131n c.) (bkz.tay\u00e2lis). \ntayar\u00e2n \n(a.i.). (bkz. tayer\u00e2n). \nTaybe \n(a.h.i.) Med\u00eene-i M\u00fcnevvere. (bkz. Yesrib). \ntayer\u00e2n \n(a.i.) l. u\u00e7ma. 2. havada gaz olma. \ntayf \n(a.i.c. tuy\u00fbf) 1. uykuda g\u00f6r\u00fcnenhayal. 2. korkudan karanl\u0131kta \ng\u00f6r\u00fcnen hayalet.3. fiz. tayf. \ntayf-\u0131 munkati' \nfiz. kesikli tayf, f r. spectrediscontinu. \ntayf-i m\u00fctem\u00e2di \nfiz. kesiksiz tayf, fr.spectrecontin\u0131\u0131. \ntayf-b\u00een \n(a.f.b.i.) spektroskop. \nTayf\u00fbriyye \n(a.h.i.) tas, Eb\u00fb Zeyd Tayfur bin \u0130sa bin Suru\u015f\u00e2n-il-Best\u00e2n\u00ee \ntaraf\u0131ndan kurulan tarikat. \ntay\u0131' \n(a.s. tav'dan) bir i\u015fi istekle, kendi iste\u011fiyle yapan. \nt\u00e2y\u0131a \n(a.s. tav'dan) [\"tay\u0131\"\u0131n m\u00fcen.]. (bkz: tay\u0131 ). \n1 \nt\u00e2y\u0131an \n(a.zf.) isteyerek. \nta'y\u00eeb \n(a.i. ayb'dan. c. ta'y\u00eeb\u00e2t) ay\u0131plama. \nta'y\u00eeb\u00e2t \n(a.i. ta'y\u00eeb'in c.) ay\u0131plamalar. \nta'y\u00een \n(a.i. ayn'dan) 1. ay\u0131rma, belli etme. 2. bir me'm\u00fbriyete koyma. \n3. tay\u0131n, asker ekme\u011fi. 4. erzak. \nta'y\u00een-i cihet \nfels. y\u00f6neltim, fr. orien-tation. \nta'y\u00een-i mikd\u00e2r \nkim. d\u00fczem, doz belirtimi, f r. dosage. \nta'yinli iz\u00e2fet terk\u00eebi \ngr. belirtili isim tak\u0131m\u0131. \nta'yinsiz iz\u00e2fet terk\u00eebi gr. belirtisiz isim tak\u0131m\u0131. \nta'y\u00een\u00e2t \n(a.i. ta'y\u00een in c.) maa\u015ftan ba\u015fka verilen yiyecek, erzak. \n3,4 \nta'y\u00een\u00ee \n(a.s.) fels. belirleyen, fr. determinatif. \nta'y\u00een\u00ee s\u0131fat \ngr. belirtme s\u0131fat\u0131. \nta'y\u00een-kerde \n(a.f.b.s.) t\u00e2yin edilmi\u015f; belirtilmi\u015f. \nta'y\u00eer \n(a.i.c. ta'y\u00eer\u00e2t) kabahati y\u00fcze vurarak utand\u0131rma. \nta'y\u00eer\u00e2t \n(a.i. ta'y\u00eer'in c.) kabahatleri y\u00fczlemeler, y\u00fcze vurmalar. \nta'y\u00ee\u015f \n(a.i. \u0131y\u015f'den.). (bkz. i\u00e2\u015fe). \ntaylas\u00e2n \n(a.i.c. tay\u00e2lis, tay\u00e2lise) 1. ba\u015fa sar\u0131lan sar\u0131\u011f\u0131n omuzlar \u00fczerine \nsal\u0131verilen ucu. 2. ba\u015fa ve boyna sar\u0131lan \u015fal v.b. \ntayr \n(a.i.c. aty\u00e2r, tuy\u00fbr) ku\u015f. (bkz: m\u00fcrg). ","tayr-i h\u00fcr \nzool. atmaca. \ntayr-\u00fcd-devle \ndevlet ku\u015fu. \ntayriyy\u00fbn \n(a.i.) ku\u015flar \u00fczerinde tetkiklerde bulunan \u00e2limler, fr. \nornithologistes. \ntayr-\u00fcd-devle \n(devlet ku\u015fu) h\u00fcm\u00e2. \ntayy \n(a.i.) l. d\u00fcr\u00fcp b\u00fckme, durulup b\u00fck\u00fclme, sarma, katlama. 2. \natlama, \u00fczerinden ge\u00e7me. \ntayy-i mek\u00e2n, -\u0131 mes\u00e2fe, -\u0131 zem\u00e2n \nmek\u00e2n\u0131, mesafeyi, zaman\u0131 atlarcas\u0131na ge\u00e7me. 2. \n\u00e7\u0131karma, kald\u0131rma, yok etme, l\u00e2\u011fvetme. \ntayy\u00e2r \n(a.i. tayer\u00e2n'dan) 1. u\u00e7ucu, u\u00e7an. 2. fiz. gaz olan, havada gaza \nde\u011fi\u015fen. \nCa'fer-i Tayy\u00e2r \nBi'r-i Ma\u00fbne sava\u015f\u0131nda iki kolu kesilerek \u015fehit olan Hz. \nCa'fer ibn\u00fc Eb\u00ee-T\u00e2lib olup, kollar\u0131n\u0131n yerinde kanatlar \u00e7\u0131k\u0131p \nCennette u\u00e7tu\u011fu Hz. Muhammed taraf\u0131ndan g\u00f6r\u00fclen zat ki \nHz. Al\u00ee'nin karde\u015fi ve Peygamberimizin amcas\u0131 o\u011fludur. \nR\u00eeh-i tayy\u00e2r \nyer de\u011fi\u015ftirerek esen yel, romatizma. 3. i. erkek ad\u0131. \ntayy\u00e2r\u00e2t \n(a.i. tayy\u00e2re'nin c.) havadan, bele\u015ften gelen paralar. \ntayy\u00e2re \n(o.i.c. tayy\u00e2r\u00e2t) havadan, bele\u015ften gelen para. [bizde \"u\u00e7ak\" \nm\u00e2n\u00e2s\u0131na gelen bu kelime, Osmanl\u0131ca olup, Faz\u0131l Ahmed Ayka\u00e7 \ntaraf\u0131ndan yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r]. \nTayy\u00e2re Cem'iyyeti \nHava Kurumu. \ntayyib, tayyibe \n(a.s.) 1. iyi, g\u00fczel, ho\u015f. \nKelim\u00e2t-\u0131 tayyibe \nho\u015fa gider, g\u00fczel s\u00f6z. 2. i. [birincisi] erkek, [ikincisi] kad\u0131n \nad\u0131. 3. Hz. Muhammed'in, annesi \u00c2mine'ye verdi\u011fi bir ad. \ntayyib-i h\u00e2t\u0131r \ng\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu. \ntayyib\u00e2t \n(a.i. tayyibe'nin c.) iyi, g\u00fczel i\u015fler ve hareketler. \ntayyibe \n(a.i.c. tayyib\u00e2t) iyi, g\u00fczel i\u015f ve hareket. \nt\u00e2z \n(f.i.) ko\u015fma, ko\u015fu\u015f, [\"tek\" kelimesiyle tek \u00fc t\u00e2z olarak \nkullan\u0131l\u0131r]. \ntazaccu' \n(a.i.) \u00fc\u015fenme, gev\u015fek davranma, (bkz: tadaccu'). \ntazaccur \n(a.i.) i\u00e7 s\u0131k\u0131lma; s\u0131k\u0131nt\u0131, (bkz: tadaccur). \ntazall\u00fcl \n(a.i. z\u0131ll'dan) g\u00f6lgelenme, g\u00f6lge alt\u0131na girme, g\u00f6lgede olma. \ntazall\u00fcm \n(a.i. zulm'den. c. tazall\u00fcm\u00e2t) s\u0131zlanma, yan\u0131p yak\u0131lma. \ntazall\u00fcm-i h\u00e2l \nh\u00e2linden \u015fik\u00e2yet etme, s\u0131zlanma. \ntazall\u00fcm\u00e2t \n(a.i. tazall\u00fcm'\u00fcn c.) s\u0131zlanmalar, yan\u0131p yak\u0131lmalar. \ntazammud \n(a.i.) yaran\u0131n merhemli bezle ba\u011flanmas\u0131. \ntazammun \n(a.i. z\u0131mn'dan) 1. i\u00e7ine alan, ba\u015fka \u015feyler aras\u0131nda bir \u015feyi \ndaha h\u00e2v\u00ee olan. (bkz: indim\u00e2c). 2. (z\u0131man'dan) kefil olma. \n(bkz: taahh\u00fcd, tekeff\u00fcl). 3. fels. *i\u00e7lem, i\u00e7erme, fr. \ncomprehension. \ntazann\u00ee \n(a.i.). (bkz. tazann\u00fcn). \ntazann\u00fcn \n(a.i. zann'den) zan ile i\u015f g\u00f6rme. \ntazarru' \n(a.i. zur\u00fb'dan. c. tazarru\u00e2t) kendini al\u00e7altarak yalvarma. \nTazarru\u00e2t \n(a.i. tazarru'un c.) 1. ricalar, niyazlar, yalvarmalar. 2. XV. as\u0131r \nediblerinden Sinan Pa\u015fa'n\u0131n me\u015fhur tasavvuf\u00ee eseri. \ntazarruf \n(a.i. zar\u00eefden. c. tazarruf\u00e2t) zarafet, zariflik taslama, satma, \nincelik g\u00f6sterme. \ntazarruf\u00e2t \n(a.i. tazarruf un c.) zariflik taslamalar, satmalar, incelik \ng\u00f6stermeler. ","tazarru'-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) 1. bir \u015fey istemek i\u00e7in kendini al\u00e7alt\u0131p yalvararak \nyaz\u0131lan tezkere, mektup, manzume. 2. (b\u00fcy\u00fck T ile) 1486 (H. \n891) de \u00f6len H\u0131z\u0131rbey O\u011flu Sinan Pa\u015fa'n\u0131n Tann'ya \nyalvar\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve Peygamberle b\u00e2z\u0131 din ulular\u0131n\u0131 \u00f6\u011f\u00fc\u015flerini i\u00e7ine \nalan yer yer manzum, yer yer mensur bir eserdir. \ntazarrur \n(a.i. zarr ve zurr'dan) zarara, ziyana u\u011frama, zarar g\u00f6rme. \ntazavvu' \n(a.i.) bir \u015feyin g\u00fczel kokusunun etrafa yay\u0131lmas\u0131. \ntazayyuk \n( .i. z\u00eek, d\u00eek'den) daralma, s\u0131k\u0131\u015fma. \nA \ntazayyuk-\u0131 kudd\u00e2m\u00ee \nhek. s\u00fcnnetsiz kimselerde gulfe (s\u00fcnnet derisi) nin iltihaptan \ndolay\u0131 daralmas\u0131; gulfenin s\u00fcnnetsizlik neticesi olarak geriye \ndo\u011fru toplan\u0131p daralmas\u0131. \nt\u00e2ze \n(f.s.) 1. taze, k\u00f6rpe; sulu, ya\u015f. 2. gen\u00e7. 3. y\u0131pranmam\u0131\u015f, \nyorulmam\u0131\u015f. \nt\u00e2zeg\u00ee \n(f.i.) 1. tazelik, k\u00f6rpelik, yenilik. 2. gen\u00e7lik. \nt\u00e2zende \n(f.s. ve i.) ko\u015fucu. \nEsb-i t\u00e2zende \nko\u015fucu at, yar\u0131\u015f at\u0131. \nt\u00e2ze-r\u00fby \n(f.b.s.) g\u00fcler y\u00fczl\u00fc, g\u00fcle\u00e7, (bkz: b\u00e2sim, bes\u00eem, bess\u00e2m). \nt\u00e2ze zeb\u00e2n \n(f.b.s.) \"taze dilli\" yeni ve duyulmad\u0131k g\u00fczel s\u00f6zler s\u00f6yleyen. \ntazh\u00eer \n(a.i. zahr'dan) 1. arkaya atma, at\u0131lma, arkaya b\u0131rakma, \nb\u0131rak\u0131lma. 2. savsaklama. (bkz: ihm\u00e2l). \nt\u00e2z\u00ee \n(f.i. ve s.) 1. (c. t\u00e2ziy\u00e2n) Arap; Arap\u00e7a. \nEsb-i t\u00e2z\u00ee \nArap at\u0131. \nLis\u00e2n-\u0131 t\u00e2z\u00ee \nArap dili, Arap\u00e7a. \nZeb\u00e2n-\u0131 t\u00e2z\u00ee \nArap dili. 2. taz\u0131, av k\u00f6pe\u011fi, [tav\u015fan yakalamak i\u00e7in \nkullan\u0131l\u0131r]. \nta'z\u00eeb \n( .i. az\u00e2b'dan. c. ta'z\u00eeb\u00e2t) eziyet etme, bo\u015funa yorma. \nA \nta'z\u00eeb-i r\u00fbh \ncan s\u0131kma. \nta'z\u00eeb\u00e2t \n(a.i. ta'z\u00eeb'in c.) azaplar, eziyetler, bo\u015funa yormalar. \ntaz'\u00eef \n(a.i. z\u0131'fdan. c. taz'\u00eef\u00e2t) 1. iki kat etme, bir o kadar daha \nart\u0131rma. 2. zay\u0131fland\u0131rma. \ntaz'\u00eef\u00e2t \n(a.i. taz'\u00eefin c.) 1. iki kat etmeler, bir o kadar daha art\u0131rmalar. \n2. zay\u0131fland\u0131rmalar. \nta'z\u00eel \n(a.i.) bir hastan\u0131n g\u00fczel ve inand\u0131r\u0131c\u0131 s\u00f6zlerle tesell\u00ee edilmesi. \nta'z\u00eel \n(a.i.c. ta'z\u00eel\u00e2t) ay\u0131plama. \nta'zil\u00e2t \na.i. ta'z\u00eel'in c.) ay\u0131plamalar. \nta'z\u00eem \n(a.i. azm'den. c. ta'z\u00eem\u00e2t) 1. b\u00fcy\u00fckleme, ululama, b\u00fcy\u00fck \nsayma. 2. sayg\u0131 g\u00f6sterme, ikram etme. \nta'z\u00eem\u00e2t \n(a.i. ta'z\u00eem'in c.) h\u00fcrmetler, sayg\u0131lar. \nta'z\u00eemen \n(a.zf.) h\u00fcrmet ve ikram ederek. \nta'z\u00eer \n( .i. \u00f6zr'den. c. ta'z\u00eer\u00e2t) esass\u0131z \u00f6z\u00fcr bildirme, ves\u00eele v bahane \nA \narama. \nta'z\u00eer \n(a.i.c. ta'z\u00eer\u00e2t) 1. tekd\u00eer etme, azarlama. 2. su\u00e7luyu su\u00e7una \ng\u00f6re s\u00f6zle tekd\u00eer etme. \nta'z\u00eer-i ahiss\u00e2 \nhuk. [eskiden] i\u00e7tima\u00ee vaziyetleri d\u00fc\u015fk\u00fcn, sefeleden ma'd\u00fbt \nkimseler hakk\u0131ndaki t\u00e2zirdir ki hem mahkemeye bilcelp \u00eel\u00e2m \nsuretiyle, hem de darp ve hapis suretiyle yap\u0131labilir. \nta'z\u00eer-i e\u015fr\u00e2f \nhuk. [eskiden] \u00fcmer\u00e2, y\u00fcksek t\u00fcccar, k\u00f6y ayan\u0131 gibi \u015ferefli \nkimseler hakk\u0131ndaki t\u00e2zirdir ki ya bilvas\u0131ta \u00eel\u00e2m suretiyle veya \nmahkemeye celbedilerek bilmuv\u00e2cehe ihtar suretiyle yap\u0131l\u0131r. ","ta'z\u00eer-i evs\u00e2t \nhuk. [eskiden] i\u00e7tima\u00ee mevkileri orta halde bulunan kimseler \nhakk\u0131ndaki t\u00e2zirdir ki hem mahkemeye bilcelp \u00eel\u00e2m suretiyle \nhem de hapis suretiyle yap\u0131l\u0131r. \nta'z\u00eer-i te'd\u00eeb \nhuk. [eskiden] \u00e2kil bali\u011f oldu\u011fu halde hen\u00fcz m\u00fckellefiyet \n\u00e7a\u011f\u0131nda bulunmayan bir \u00e7ocu\u011fun yapt\u0131\u011f\u0131 bir c\u00fcr\u00fcmden dolay\u0131 \nhakk\u0131nda te'dip ve tekzip maksad\u0131yla yap\u0131lan t\u00e2zir. \nta'z\u00eer-i ukubet \nhuk. [eskiden] m\u00fckellef bir \u015fah\u0131s taraf\u0131ndan irtik\u00e2p olunup da \n\u015fer'an muayyen bir cezas\u0131 bulunmayan bir c\u00fcr\u00fcmden dolay\u0131 \nukubeten yap\u0131lan t\u00e2zir, [m\u00fccrimin bu hususta M\u00fcslim ile \ngayrim\u00fcslim, h\u00fcr ile abd (k\u00f6k), erkek ile kad\u0131n olmas\u0131 \nm\u00fcsavidir]. \nta'z\u00eer\u00e2t \n(a.i. ta'z\u00eer'in c.) esass\u0131z \u00f6z\u00fcr bildirmeler, ves\u00eele ve bahane \naramalar. \nta'z\u00eer\u00e2t \n(a.i. ta'z\u00eer'in c.) tekdirler, azarlamalar. \nt\u00e2ziy\u00e2n \n(f.i. t\u00e2z\u00ee'nin c.) Araplar, (bkz: Urb\u00e2n). \nt\u00e2ziy\u00e2ne \n(f.i.) 1. k\u0131rba\u00e7, kam\u00e7\u0131, (bkz: savt). 2. m\u00fcz. tezene, m\u0131zrap. 3. \nmec. v\u00e2s\u0131ta, sebep. \nt\u00e2ziy\u00e2ne-i b\u00e2r\u00e2n \nya\u011fmurun kam\u00e7\u0131s\u0131. \nt\u00e2ziy\u00e2ne-i te\u015fv\u00eek \n\u015fevklendirme kam\u00e7\u0131s\u0131 [v\u00e2s\u0131tas\u0131]. \nta'ziye \n(a.i. azv'den) 1. ba\u015fsa\u011fl\u0131\u011f\u0131 dileme. 2. Ca'fer\u00ee mezhebinde \nolanlar\u0131n Muharrem ay\u0131nda yapt\u0131klar\u0131 matem merasimi. \nta'ziye-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) ba\u015fsa\u011fl\u0131\u011f\u0131 dileyen yaz\u0131, mektup, (bkz: ta'ziyet-n\u00e2me). \nta'ziyet \n(f.i.). (bkz. ta'ziye ). \n1 \nta'ziyet-n\u00e2me \n(f.b.i.) ba\u015fsa\u011fl\u0131\u011f\u0131 dileyen yaz\u0131, mektup. \nta'z\u00eez \n(a.i.c. ta'z\u00eez\u00e2t) izzetleme, izzetlendirme, \u015ferefli, kutlu k\u0131lma. \nta'z\u00eez\u00e2t \n(a.i. ta'z\u00eez'in c.) izzetlemeler, izzetlendirmeler, \u015ferefli, kutlu \nk\u0131lmalar. \ntazl\u00eel \n(a.i.). (bkz. tadl\u00eel). \ntazl\u00eel \n(a.i. z\u0131ll'dan) g\u00f6lgelendirme, g\u00f6lgelendirilme. \ntazm\u00eed \n(a.i.) merhemli bezi yaraya ba\u011flama; lapa vurma. \ntazm\u00een \n(a.i z\u0131mn, z\u0131m\u00e2n'dan. c. tazm\u00een\u00e2t) l. sebebolunan zarar ve \nziyan\u0131 \u00f6deme; zarar ve ziyan \u00f6deme. 2. ed. ba\u015fkas\u0131na ait olan \nbir m\u0131sra veya beyti isim tasr\u00eeh ederek veya etmeyerek intihal \nve tev\u00e2r\u00fcd olmaks\u0131z\u0131n kendi \u015fiirine alma san'at\u0131. \ntazm\u00een\u00e2t \n( .i. tazmin'in c.) zarar \u00f6demeler. \nA \ntazr\u00eer \n(a.i.) zarara u\u011fratma. \ntazy\u00ee' \n( .i. ziy\u00e2'dan. c. tazy\u00ee\u00e2t) b\u0131rak\u0131p kaybetme, kayb\u0131na \nA \nsebebolma. \ntazy\u00ee-i evkat \nbo\u015f yere vakit ge\u00e7irme, vakit kaybetme. \ntazy\u00ee\u00e2t \n(a.i. tazy\u00ee'in c.) kaybetmeler, kayb\u0131na sebebolmalar. \ntazy\u00eek \n(a.i. z\u00eek, d\u00eek'den. c. tazy\u00eekat) 1. daraltma, daralma. 2. \ndarla\u015ft\u0131rma, s\u0131k\u0131\u015ft\u0131rma. 3. zorlama, bask\u0131. 4. s\u0131k\u0131nt\u0131 verme. 5. \nfiz. bas\u0131n\u00e7. \ntazy\u00eek-i c\u00e2nibi \nfiz. yana bas\u0131n\u00e7. \ntazy\u00eek-i der\u00fbn\u00ee \nfiz. i\u00e7bas\u0131n\u00e7. \ntazy\u00eek-i hav\u00e2 \nfiz. a\u00e7\u0131khava bas\u0131nc\u0131. \ntazy\u00eek-i vasat\u00ee \nfiz. ortalama bas\u0131n\u00e7. \ntazy\u00eekat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. tazy\u00eek'in c.) tazyikler. \nte \n(f.e.) kadar, dek, de\u011fin, (bkz: ta). \nSer-te-ser \nba\u015ftan ba\u015fa. ","te \n(a.ha.) Osmanl\u0131 alfabesinin d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc harfi olup \"ebced\" \nhesab\u0131nda d\u00f6rty\u00fcz say\u0131s\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r, (bkz. t) . \nte\u00e2d\u00ee \n(a.i. ad\u00fb'dan. c. te\u00e2diy\u00e2t) d\u00fc\u015fmanl\u0131k, ara a\u00e7\u0131lma, (bkz: ad\u00e2vat, \nhus\u00fbmet, mu\u00e2d\u00e2t). \nte\u00e2diy\u00e2t \n(a.i. te\u00e2d\u00ee'nin c.) d\u00fc\u015fmanl\u0131klar, ara a\u00e7\u0131lmalar. \nte\u00e2dud \n(a.i. adud'dan) 1. kol kola girme. 2. birbirini arkalama, \nbirbirine yard\u0131m etme. (bkz. te\u00e2v\u00fcn). \nte\u00e2d\u00fcl \n(a.i. adl'den. c. te\u00e2d\u00fcl\u00e2t) beraberlik, denklik, birbirine denk \ngelme. \nte\u00e2d\u00fcl-i zaman \nastr. zaman denklemi, fr. equation du temps. \nte\u00e2d\u00fcl\u00e2t \n(a.i. te\u00e2d\u00fcl'\u00fcn c.) beraberlikler, birbirine denk gelmeler. \nteahhur \n(a.i.). (bkz: teehh\u00fcr). \nte\u00e2h\u00fcd \n(a.i. ahd'den. c. te\u00e2h\u00fcd\u00e2t) 1. s\u00f6zle\u015fme. 2. andla\u015fma. \nte\u00e2h\u00fcd\u00e2t \n(a.i. te\u00e2h\u00fcd'\u00fcn c.) 1. s\u00f6zle\u015fmeler. 2 . andla\u015fmalar. \nteakk\u00fcs \n(a.i. aks'den) tersine d\u00f6nme, yans\u0131ma. \nte\u00e2k\u0131\u0131b \n(a.i. akab'dan) 1. birbiri arkas\u0131nda gitme, birbirini ta'k\u00eebetme. \n2. fels.fr. \nconsecution. \nte\u00e2kud \n(a.i. akd'den) akidle\u015fme, ba\u011fla\u015fma. \nte\u00e2k\u00fcs \n(a.i.) 1. fels. antagonisme. 2.*terselme, bir \u015feyin ters \u015fekle \ngelmesi olay\u0131. \nte\u00e2k\u00fcs-i av\u00e2r\u0131z \nco\u011fr. terselme, yer \u015fekli terselmesi, fr. inversion de reliefse. \nte\u00e2k\u00fcs-i s\u00fch\u00fbnet \nco\u011fr. s\u0131cakl\u0131k terselmesi, fr. inversion de temperature. \nte\u00e2l\u00e2 \n(a.c\u00fcm.) \"y\u00fcksek olsun!\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelen bir s\u00f6z olup Allah \nad\u0131yla birlikte kullan\u0131l\u0131r. Allah\u00fc-te\u00e2l\u00e2, Hakk-te\u00e2l\u00e2 ve tekaddes\". \nte\u00e2l-Allah \n( .c\u00fc.) Allah y\u00fckseltsin! \nA \nte\u00e2l\u00ee \n(a.i. ul\u00fcvv'den) y\u00fckselme, ululanma. \nTe\u00e2l\u00ee-i \u0130sl\u00e2m (Cemiyeti) K urtulu\u015f Sava\u015f\u0131ndan \u00f6nce kurulmu\u015f olan bir cemiyet. \nte\u00e2l\u00ee-perver \n(a.f.b.s.) y\u00fckselmeyi isteyen. \nteall\u00ee \n(a.i. ul\u00fcvv'den. c. tealliy\u00e2t) y\u00fckselme, y\u00fcksek olma. (bkz: \ni'til\u00e2). \ntealliy\u00e2t \n(a.i. teall\u00ee'nin c.) y\u00fckselmeler, y\u00fcksek olmalar. \nte\u00e2l\u00fcm \n(a.i. ilm'den) bir \u015feyi herkesin bilmesi, bir \u015fey herkes\u00e7e \nbilinme, (bkz: te\u00e2r\u00fcf ). \n1 \nte\u00e2m\u00ee \n(a.i. am\u00e2'dan) g\u00f6rmezlenme, g\u00f6rmez gibi g\u00f6r\u00fcnme. \nte\u00e2m\u00fcl \n(a.i. amel'den c. te\u00e2m\u00fcl\u00e2t) 1. i\u015f. (bkz: muamele). 2. bir i\u015fin \nolu\u015fu. 3. \u00f6teden beri olagelen muamele, yerle\u015fmi\u015f olan \u00f6rf, \n\u00e2det. \nte\u00e2m\u00fcl-i kad\u00eem \neskidenberi yap\u0131lageldi\u011fi i\u00e7in kanun gibi sa\u011flamla\u015fan bir \nusul. 4. kim. \"tepkime, fr. reaction. \nte\u00e2m\u00fcl\u00e2t \n(a.i. te\u00e2m\u00fcl'\u00fcn c.) team\u00fcller. \nteann\u00ee \n(a.i. ana'dan.) 1. zahmet \u00e7ekme, emek verme, \u00e7abalama. 2. \nbirinin ba\u015f\u0131na dert a\u00e7ma. 3. s\u0131k\u0131nt\u0131, \u0131zt\u0131rap, tasa, end\u00ee\u015fe. \nte\u00e2nuk \n(a.i. unk'dan) birinin boynuna sar\u0131lma, (bkz: mu\u00e2naka). \nte\u00e2r\u00eec \n(a.i. ta'r\u00eec'in c.) 1. \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131lar, t\u00fcmseklikler. 2. anat. beynin d\u0131\u015f \nsath\u0131ndaki \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131lar\u0131. \ntearr\u00ee \n(a.i. ury ve uryet'den) 1. soyunma, \u00e7\u0131plakla\u015fma. 2. bir \u015feyden, \nbir i\u015ften ber\u00ee ve bo\u015f olma. \ntearr\u00fcf \n( .i.) bir \u015feyi ara\u015ft\u0131rarak \u00f6\u011frenme. \nA","te\u00e2ruz \n(a.i. araz'dan. c. te\u00e2ruz\u00e2t) birbirine z\u0131t olma. (bkz: teb\u00e2y\u00fcn, \nteh\u00e2l\u00fcf). \nte\u00e2ruz\u00e2t \n(a.i. te\u00e2ruz'un c.) birbirine z\u0131t olmalar. \nte\u00e2r\u00fcf \n(a.i. aref\u2018den. c. te\u00e2r\u00fcf\u00e2t) 1. bir \u015feyi herkes bilme, bir \u015fey \nherkes\u00e7e bilinme. (bkz: te\u00e2l\u00fcm). 2. birbirini tan\u0131ma, tan\u0131\u015fma. \nte\u00e2r\u00fcf\u00e2t \n(a.i. te\u00e2r\u00fcf\u00fcn c.) 1. herkes\u00e7e bilinen \u015feyler. 2. birbirini \ntan\u0131malar, tan\u0131\u015fmalar. \nteass\u00ee \n(a.i. isy\u00e2n'dan). (bkz. taass\u00ee). \nte\u00e2s\u00fcr \n(a.i.) g\u00fczel ge\u00e7inme, dirlik etme [halk ile-]. \nte\u00e2s\u00fcr \n(a.i. \u00fcsr'den) bir \u015fey g\u00fc\u00e7le\u015fme, g\u00fc\u00e7 olma. (bkz: taass\u00fcr). \nte\u00e2t\u00ee \n(a.i. at\u00e2'dan) 1. veri\u015fme, birbirine verme. \nte\u00e2t\u00ee-i efk\u00e2r \nbirbirlerine fikir verme. \nte\u00e2t\u00ee-i mek\u00e2t\u00eeb \nbirbirlerine mektup verme. 2. tic. her biri bir tarafta kalmak \n\u00fczere iki veya daha \u00e7ok n\u00fcsha olarak taraflar aras\u0131nda \nmukavele yapma. 3. f\u0131k. pazarl\u0131ks\u0131z, l\u00e2k\u0131rd\u0131s\u0131z olarak mal \nde\u011fi\u015fme, t\u0131rampa etme. \nteattus \n(a.i.) aks\u0131rma, (bkz: taattus). \nte\u00e2tuf \n(a.i. \u00e2t\u0131fet'den. c. te\u00e2tuf\u00e2t) 1. birbirine sevgi, \u015fefkat g\u00f6sterme. \n2. birbirine ba\u011flanma. \nte\u00e2tuf\u00e2t \n(a.i. te\u00e2tufun c.) kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 sevgiler. \nte\u00e2v\u00eez \n(a.i. ta'v\u00eez'in c.) boyna as\u0131lan muskalar. \nte\u00e2v\u00eez-i s\u0131by\u00e2n \n\u00e7ocuklar\u0131n muskalar\u0131. \nte\u00e2v\u00fcn \n(a.i. avn'den. c. te\u00e2v\u00fcn\u00e2t) yard\u0131mla\u015fma, birbirine yard\u0131m etme. \nte\u00e2v\u00fcn\u00e2t \n(a.i. te\u00e2v\u00fcn'\u00fcn c.) yard\u0131mlar. \nte\u00e2zud \n(a.i.) l. kol kola tutunma, birbirine kol verme; mec. yard\u0131m. 2. \nfels. fr. mutualisme. \nteb \n(f.i.) 1. hararet. 2. hek. s\u0131tma, (bkz: humm\u00e2, urv\u00e2'). \nteb \u00fc t\u00e2b \nate\u015f ve \u0131\u015f\u0131k; mec. \u015fevk, ate\u015f. \nteba' \n(a.i.) tab\u00ee olma, uyma. \ntebaa \n( .i. t\u00e2bi'in c.) uyruk, bir devletin h\u00fckm\u00fc alt\u0131nda bulunan \nA \nkimse[ler]. \nteb\u00e2b \n(a.i.) zarar, ziyan, kay\u0131p, (bkz: hasar, helak). \nteb\u00e2bia \n(a.i. tubba'\u0131n c.) 1. eski Yemen h\u00fck\u00fcmdarlar\u0131n\u0131n unvanlar\u0131. \nD\u00e2r-\u00fct-teb\u00e2bia \nMekke'de Hz. Muhammed'in do\u011fdu\u011fu ev. 2. g\u00f6lgeler. 3. ar\u0131 \nbe\u011fleri. \nteb\u00e2d\u00fcl \n(o.i. bedel'den) birbirine bedel olma, birbirinin yerini tutma, \nde\u011fi\u015fme. \nteb\u00e2d\u00fcl\u00e2t \n(a.i. teb\u00e2d\u00fcl'\u00fcn c.) de\u011fi\u015fmeler. \nteb\u00e2d\u00fcr \n(o.i. b\u00fcd\u00fbr'dan. c. teb\u00e2d\u00fcr\u00e2t) 1. ans\u0131z\u0131n akla gelme, (bkz: \ns\u00fcn\u00fbh). 2. iki \u015f\u00e2irin birbirinden habersiz olarak ayn\u0131 \u015fiiri \ns\u00f6ylemesi, (bkz: tev\u00e2r\u00fcd ). \n2 \ntebagguz \n(a.i. bu\u011fz'dan) sevmeme, kin besleme, (bkz: teb\u00e2guz). \nteb\u00e2guz \n(a.i. bu\u011fz'dan. c. teb\u00e2guz\u00e2t) sevi\u015fmeme, gizli d\u00fc\u015fmanl\u0131k \nbesleme, (bkz: tebagguz). \nteb\u00e2h \n(f.i. ve s.) 1. bozuk, \u00e7\u00fcr\u00fck, berbat, harap, mahvolma. 2. \ny\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, y\u0131k\u0131nt\u0131; t\u00fckenme, (bkz: tebeh). \ntebahhur \n( .i. bahr'den) 1. deryalanma, denizle\u015fme. 2. bir \u015feyin i\u00e7ine \nA \ndalma ve pek derinine varma. 3. bir ilimde derin ihtisas \nkazanma. ","tebahhur \n(a.i. buh\u00e2r'dan. c. tebahhur\u00e2t). 1. bu\u011fulanma, bu\u011fu h\u00e2line \ngirme. 2. t\u00fcts\u00fclenme. \ntebahhur\u00e2t \n(a.i. tebahhur'un c.) buharlar, bu\u011fular; buharla\u015fmalar, \nbu\u011fulanmalar. \nteb\u00e2h\u00ee \n(a.i.) \u00f6v\u00fcnme, (bkz: tef\u00e2h\u00fcr, temedd\u00fch). \nteb\u00e2h-k\u00e2r \n(f.b.s.c. teb\u00e2h-k\u00e2r\u00e2n) harabeden, mahveden, bitiren, (bkz: \ntebeh-k\u00e2r). \nteb\u00e2h-k\u00e2r\u00e2n \n(f.b.s.) \nteb\u00e2h-k\u00e2r'\u0131n \nc.) \nhar\u00e2bedenler, \nmahvedenler, \nbitirenler, (bkz: tebeh-k\u00e2r\u00e2n). \nteb\u00e2h-k\u00e2r\u00ee \n(f.b.i.) tebahk\u00e2rl\u0131k, har\u00e2betme, mahvetme, bitirme, (bkz: \ntebeh-k\u00e2r\u00ee). \ntebahtur \n(a.i.) 1. kibirli kibirli y\u00fcr\u00fcme. 2. dalgalanma, dalgalan\u0131r olma. \ntebaiyyet \n(a.i.) tab\u00ee olma, uyma. \ntebaiyyeten \n(a.zf.) tab\u00ee olarak, uyarak. \nteb\u00e2k\u00ee \n(a.i. b\u00fck\u00e2'dan) yalandan a\u011flama, a\u011flar g\u00f6r\u00fcnme. \nteb\u00e2n\u00e7e \n(f.i.) tokat. \nteb\u00e2r \n(f.i.) as\u0131l, soy. (bkz: neseb, nesl). \n\u00c2li-teb\u00e2r \nsoyu y\u00fcksek; as\u00eel. \nteb\u00e2r \n(a.i.) yok olma, bitme, (bkz: hel\u00e2k). \nteb\u00e2rek \n(a.fi. bereket'den) \"m\u00fcbarek etsin!\" \nteb\u00e2rek-Allah \nAllah m\u00fcbarek etsin! \nteb\u00e2reke \n(a.i.) Kur'\u00e2n'\u0131n 67. s\u00fbresi, (bkz: s\u00fbret-\u00fcl-m\u00fclk). \nteb\u00e2r\u00fcz \n(a.i. b\u00fcr\u00fbz'dan). 1. iki d\u00fc\u015fman\u0131n \u00e7arp\u0131\u015fmak \u00fczere meydana \n\u00e7\u0131kmas\u0131. 2. hek. bir \u015feyin \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 olmas\u0131, meydanda \nbulunmas\u0131. 3. g\u00f6r\u00fcnme, g\u00f6z\u00fckme. 4. belirme. \nteb\u00e2\u015f\u00eer \n(a.i.) 1. m\u00fcjde. 2. her \u015feyin ilk zaman\u0131, \u00f6ncesi. \nteb\u00e2\u015f\u00eer-i fecr, teb\u00e2\u015f\u00eer-i subh sabah\u0131n oldu\u011funu haber veren ilk ayd\u0131nl\u0131k, (bkz: fecr-i \nk\u00e2zib). \nteb\u00e2\u015f\u00eer \n(f.i.) tebe\u015fir. \ntebattun \n(a.i. batn'dan) bir \u015feyin i\u00e7ini d\u0131\u015f\u0131n\u0131 iyice anlamaya \u00e7al\u0131\u015fma. \nteb\u00e2tu' \n(a.i.) a\u011f\u0131r davranma, bat\u00ee hareket etme. \nteba'uz \n(a.i.) k\u0131s\u0131m k\u0131s\u0131m ayr\u0131lma, par\u00e7alanma. \nteb\u00e2\u00fcd \n(a.i. bu'd'dan c. teb\u00e2\u00fcd\u00e2t) uzakla\u015fma, birbirinden uzak d\u00fc\u015fme. \nteb\u00e2\u00fcd\u00e2t \n(a.i. teb\u00e2\u00fcd'\u00fcn c.) uzakla\u015fmalar, uzak d\u00fc\u015fmeler. \nteb\u00e2\u00fcl \n(a.i.) kar\u0131 koca cilvesi. \nteb\u00e2y\u00fcn \n(a.i. beyn'den. c. teb\u00e2y\u00fcn\u00e2t) iki \u015fey aras\u0131ndaki z\u0131ddiyet, \nayk\u0131r\u0131l\u0131k, (bkz: te\u00e2ruz). \nteb\u00e2y\u00fcn-i a'd\u00e2d \nfer. iki adet aras\u0131nda birden ba\u015fka kas\u0131m-\u0131 m\u00fc\u015fterek (ortak \nb\u00f6len) bulunmamas\u0131 [5 ile 7, 9 ile 11 gibi]. \nteb\u00e2y\u00fcn-i efk\u00e2r \nd\u00fc\u015f\u00fcncelerin ayk\u0131r\u0131l\u0131\u011f\u0131. \nteb\u00e2y\u00fcn\u00e2t \n(a.i. teb\u00e2y\u00fcn'\u00fcn c.) iki \u015fey aras\u0131ndaki z\u0131ddiyetler, ayk\u0131r\u0131l\u0131klar. \nteb\u00e2z\u00fcl \n(a.i.) [sak\u0131nmadan] birbirine verme. \ntebb \n(a.i.) 1. zarar, ziyan, kay\u0131p, (bkz: teb\u00e2b, has\u00e2r, hel\u00e2k). 2. \n\"zarara u\u011fras\u0131n!\" m\u00e2n\u00e2s\u0131nda beddua c\u00fcmlesi. \ntebc\u00eel \n( .i. becl ve b\u00fcc\u00fbl'den. c. tebc\u00eel\u00e2t) ululama, a\u011f\u0131rlama, (bkz: \nA \nta'z\u00eem, tekr\u00eem). \ntebc\u00eel\u00e2t \n(a.i. tebc\u00eel'in c.) ululamalar, a\u011f\u0131rlamalar, (bkz: ta'zim\u00e2t, \ntekr\u00eem\u00e2t). \ntebc\u00eelen \n(a.zf.) ululayarak, a\u011f\u0131rlayarak, (bkz: ta'z\u00eemen). ","tebd\u00ee' \n(a.i.) 1. birine bid'at isn\u00e2detme. 2. biri i\u00e7in \"dinini de\u011fi\u015ftirdi\" \ndeme. \ntebd\u00eel \n(a.i. bedel'den. c. tebd\u00eel\u00e2t) de\u011fi\u015ftirme, de\u011fi\u015ftirilme, ba\u015fka bir \nh\u00e2le getirme, (bkz: tagy\u00eer, tahv\u00eel). \ntebd\u00eel-i hev\u00e2 \n1. hava de\u011fi\u015fikli\u011fi. 2. izin, m\u00fcsaade; istirahat [daha \u00e7ok \naskerlikte]. \ntebd\u00eel-i k\u0131y\u00e2fet \nk\u0131l\u0131k de\u011fi\u015fikli\u011fi. \ntebd\u00eel-i mek\u00e2n \nyer de\u011fi\u015ftirme. \ntebd\u00eel-i mevzi' \nyer de\u011fi\u015ftirme. \ntebd\u00eel i \u015fekl \n\u015fekil de\u011fi\u015fimi, d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm. \ntebd\u00eel\u00e2t \n(a.i. tebd\u00eel'in c.) de\u011fi\u015ftirmeler, de\u011fi\u015ftirilmeler. \ntebd\u00eelen \n(a.zf.) de\u011fi\u015ftirerek, de\u011fi\u015ftirilerek. \ntebea \n(a.s. t\u00e2bi'in c.) tab\u00ee olanlar, uyanlar, uyruklar. \ntebean \n(a.zf.) tab\u00ee olarak, uyarak. \ntebedd\u00fc' \n( .i.) 1. bid'ate sapma. 2. d\u00eenini de\u011fi\u015ftirme, (bkz: irtid\u00e2d). 3. \nA \niyi ahl\u00e2k\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirme. \ntebedd\u00fcl \n(a.i. bedel'den. c. tebedd\u00fclat) de\u011fi\u015fme, ba\u015fka h\u00e2le girme, \n(bkz: tagayy\u00fcr, tahavv\u00fcl). \ntebedd\u00fcl\u00e2t \n(a.i. bedel'den. c. tebedd\u00fcl'\u00fcn c.) de\u011fi\u015fiklikler; de\u011fi\u015fiklik, \n(bkz: tagayy\u00fcr\u00e2t, tahavv\u00fcl\u00e2t). \ntebedd\u00fcl\u00e2t-\u0131 ces\u00eeme \nb\u00fcy\u00fck de\u011fi\u015fiklikler. \ntebeh \n(f.i. ve s.) 1. bozuk, \u00e7\u00fcr\u00fck, berbat, y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, harap. 2. \nmahvolma; y\u0131k\u0131nt\u0131; t\u00fckenme, (bkz: teb\u00e2h). \ntebehh\u00fcl \n(a.i.) tahsil i\u00e7in s\u0131k\u0131nt\u0131 \u00e7ekme. \ntebehh\u00fcm \n( .i.) m\u00fcphem, \u015f\u00fcpheli, belirsiz olma. \nA \ntebehh\u00fcr \n(a.i.) hek. k\u0131sa ve s\u0131k nefes alma. \ntebeh-k\u00e2r \n(f.b.s.c. tebeh-k\u00e2r\u00e2n) harabeden, mahveden, bitiren, (bkz: \nteb\u00e2h-k\u00e2r). \ntebeh-k\u00e2r\u00e2n \n(f.b.i. tebeh-k\u00e2r'\u0131n c.) har\u00e2bedenler, mahvedenler, bitirenler, \n(bkz: tebah-k\u00e2r\u00e2n). \ntebeh-k\u00e2r\u00ee \n(f.b.i.) har\u00e2betme, mahvetme, bitirme, (bkz: teb\u00e2h-k\u00e2r\u00ee). \ntebekk\u00fcm \n(a.i. bekem'den) s\u00f6z s\u00f6ylerken tutulup kalma, dili tutulma. \ntebelb\u00fcl \n(a.i.c. tebelb\u00fcl\u00e2t) dilin kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131\u011f\u0131, anla\u015f\u0131lmaz h\u00e2le gelmesi. \ntebelb\u00fcl-i elsine \ndillerin anla\u015f\u0131lmaz h\u00e2le gelmesi. \ntebelb\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tebelb\u00fcl'\u00fcn c.) dil kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131klar\u0131. \ntebell\u00fcd \n(a.i.) a\u011f\u0131r, hareketsiz, tenbel olma. \ntebell\u00fcg \n(a.i. b\u00fclu\u011f'dan. c. tebell\u00fcgat) 1. yeti\u015fme, eri\u015fme. 2. anlay\u0131p \nalma. \ntebell\u00fcgat \n(\"ga\" uzun okunur, a.i. tebell\u00fcg'\u00fcn c.) 1. yeti\u015fmeler, \neri\u015fmeler. 2. anlay\u0131p almalar. \ntebell\u00fch \n(a.i. ebleh'den) ahmakla\u015fma, ahmakl\u0131k g\u00f6sterme. \ntebell\u00fcl \n(a.i.) \u0131slanma, nemlenme. \ntebell\u00fcr \n(o.i. bill\u00fbr'dan) billurla\u015fma, fr. cristallisation. [yapma \nkelimelerdendir]. \ntebenn\u00ee \n(a.i. ben\u00ee'den) evl\u00e2t edinme. \nteber \n( .i.) 1. balta. 2. dervi\u015flerin ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 uzun sapl\u0131 ve yar\u0131m ay \nF \n\u015feklindeki balta. 3. me\u015fin b\u0131\u00e7a\u011f\u0131. \nteber-d\u00e2r \n( .b.s. ve i.c. teber-d\u00e2r\u00e2n) teberli, baltac\u0131, balta, [Yeni\u00e7eriler \nF \naras\u0131nda] \nbaltal\u0131 asker; solak s\u0131n\u0131f\u0131. ","teber-d\u00e2r\u00e2n \n(f.b.s. ve i. teber-d\u00e2r'\u0131n c.) baltac\u0131lar. \nteber-d\u00e2r\u00e2n-\u0131 h\u00e2ssa \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h saray\u0131ndaki solaklara verilen bir ad. \nteber-h\u00fbn \n( .b.i.) 1. bot. k\u0131z\u0131ls\u00f6\u011f\u00fct. 2. h\u00fcnnap. 3. tarhun. \nF \nteberku \n(a.i. rub berkaa) pe\u00e7elenme, y\u00fcz\u00fcn\u00fc \u00f6rtme, (bkz: teless\u00fcm). \nteberku-i nisv\u00e2n \nkad\u0131nlar\u0131n \u00f6rt\u00fcnmeleri, pe\u00e7elenmeleri. \nteberr\u00e2 \n(a.i. ber\u00e2'dan) uzakla\u015fma, uzak durma, \u00e7ekilme. 2. sevmeyip \ny\u00fcz \u00e7evirme, [z\u0131dd\u0131 tevell\u00e2]. \nteberr\u00ee \n(a.i. ber\u00e2'dan) 1. sevmeyip y\u00fcz \u00e7evirme, (bkz: teberr\u00e2). 2. \naklanma, ar\u0131nma. \nteberru' \n(a.i. bur\u00fb'dan c. teberru\u00e2t) ba\u011f\u0131\u015f, ba\u011f\u0131\u015flama, (bkz: i\u00e2ne). \nteberr\u00fb \n( .i.). (bkz. teberr\u00e2). \nA \nteberruan \n( .zf.) ba\u011f\u0131\u015f yoluyla, ba\u011f\u0131\u015flayarak. \nA \nteberru\u00e2t \n(o.i. teberru'un c.) ba\u011f\u0131\u015flar, ba\u011f\u0131\u015flamalar. \nteberr\u00fcd \n(a.i. berd'den. c. teberr\u00fcd\u00e2t) 1. so\u011fuma. \nteberr\u00fcd-i hev\u00e2 \nhavan\u0131n so\u011fumas\u0131. 2. so\u011fuk suya girme. \nteberr\u00fck \n(a.i. bereket'den. c. teberr\u00fck\u00e2t) m\u00fcbarek sayma, u\u011fur sayma. \nteberr\u00fck\u00e2t \n(a.i. teberr\u00fck'\u00fcn c.) m\u00fcbarek saymalar, u\u011fur saymalar. \nteberr\u00fcken \n(a.zf.) u\u011fur sayarak. \nteberr\u00fcr \n( .i.) Allah r\u0131z\u00e2s\u0131na \u00e7al\u0131\u015fma. \nA \nteberr\u00fcz \n( .i. b\u00fcr\u00fbz'dan) meydana \u00e7\u0131kma, g\u00f6r\u00fcnme. \nA \ntebertum \n(a.i.) 1. hiddetlenme. 2. b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslama. \nteberzed \n(f.i.) nebat \u015fekeri. \nteberz\u00een \n(f.i.) eyer baltas\u0131, eyere as\u0131lan k\u00fc\u00e7\u00fck sava\u015f baltas\u0131. \ntebess\u00fcl \n(a.i.) surat asma, somurtma; y\u00fcz\u00fcn\u00fc ek\u015fitme. \ntebess\u00fcm \n(a.i. besm'den. c. tebess\u00fcm\u00e2t) g\u00fcl\u00fcmseme, (bkz: ibtis\u00e2m). \ntebess\u00fcm-i huly\u00e2 \nhayal edilen \u015feyden do\u011fan g\u00fcl\u00fcmseme. \ntebess\u00fcm-i istifs\u00e2r \nsorgulu g\u00fcl\u00fcmseme. \ntebess\u00fcm-i mahz\u00fbziyyet ho\u015flanmadan do\u011fan g\u00fcl\u00fcmseme. \ntebess\u00fcm-i memn\u00fbniyet sevin\u00e7 g\u00fcl\u00fcmsemesi. \ntebess\u00fcm-i mes'\u00fbd\u00e2ne \nmutluluk g\u00fcl\u00fcmsemesi. \ntebess\u00fcm-i z\u00eer-leb \n(duda\u011f\u0131n alt\u0131ndan g\u00fclme) b\u0131y\u0131k alt\u0131ndan g\u00fclme. \ntebess\u00fcm\u00e2t \n(a.i. tebess\u00fcm'\u00fcn c.) g\u00fcl\u00fcmsemeler. \ntebess\u00fcm-k\u00fcn\u00e2n \n(a.f.zf.) g\u00fcl\u00fcmseyerek, g\u00fcl\u00fcmser halde. \ntebess\u00fcr \n(a.i.) hek. sivilce \u00e7\u0131kma. \ntebe\u015fb\u00fc\u015f \n(a.i.) [k\u00fc\u00e7\u00fckten b\u00fcy\u00fc\u011fe] g\u00fcler y\u00fcz g\u00f6sterme. \ntebett\u00fcl \n(a.i.) d\u00fcny\u00e2 i\u015flerinden el ayak \u00e7ekerek Allah'a y\u00f6nelme, (bkz. \ninziv\u00e2, i'tik\u00e2f). \ntebevv\u00fcl \n(a.i. bevl'den) i\u015feme. \ntebevv\u00fcl-i s\u00fckker \nhek. \u015fekerin idrar yoluyla \u00e7\u0131kmas\u0131, \u015feker i\u015feme. \ntebevv\u00fcl-i s\u00fckker\u00ee \nhek. idrarda \u015feker bulunmas\u0131. \ntebevv\u00fcl-i z\u00fcl\u00e2l \nhek. idrarda alb\u00fcmin bulunmas\u0131. \ntebevv\u00fcl-\u00fcd-dem \nfizy. kan i\u015feme, idrar kana kar\u0131\u015farak kan zehirlenmesi. \ntebeyy\u00fcn \n(a.i. bey\u00e2n'dan) belli olma, anla\u015f\u0131lma, meydana \u00e7\u0131kma. \ntebezzuk \n(a.i. b\u00fcz\u00e2k'dan) t\u00fck\u00fcrme. \ntebezz\u00fcl \n(a.i.) yar\u0131lma, (bkz: \u015fakk). \ntebezz\u00fcr \n(o.i.) bot. sporlanma. \ntebh\u00e2l, tebh\u00e2le \n(a.i.) hek. u\u00e7uk, dudak kabart\u0131s\u0131. \ntebh\u00e2le-d\u00e2r \n(f.b.s.) u\u00e7uklam\u0131\u015f, u\u00e7uklu. \ntebh\u00eec \n(a.i. beh\u00eec'den) g\u00fczelle\u015ftirme, g\u00fczelle\u015ftirilme. \ntebh\u00eel \n(a.i. bahal ve buhl'den) biri i\u00e7in hasis, pinti deme. ","tebh\u00eer \n(a.i. buh\u00e2r'dan. c. tebh\u00eer\u00e2t) 1.bu\u011fu h\u00e2line getirme. 2. \nt\u00fcts\u00fcleme, t\u00fcts\u00fclendirilme. 3. et\u00fcvden ge\u00e7irme. \ntebh\u00eer\u00e2t \n(a.i. tebh\u00eer'in c.) t\u00fcts\u00fcler. \ntebh\u00eer-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) bu\u011fu evi, et\u00fcv. \nteb\u00ee' \n(a.i.) 1. yard\u0131mc\u0131, yardak, (bkz: t\u00e2bi'). 2. s\u0131\u011f\u0131r yavrusu; mal. \nteb'\u00eed \n(a.i. bu'd'dan) 1. uzakla\u015ft\u0131rma, uzakla\u015ft\u0131r\u0131lma, uza\u011fa s\u00fcrme. 2. \nkovma. \nte'b\u00eed \n(a.i. ebed'den. c. te'b\u00eed\u00e2t) ebed\u00eele\u015ftirme, sonsuzla\u015ft\u0131rma, \nsonsuzla\u015ft\u0131r\u0131lma. \nte'b\u00eed\u00e2t \n( .i. te'b\u00eed'in c.) ebed\u00eele\u015ftirmeler, sonsuzla\u015ft\u0131rmalar. \nA \nte'b\u00een \n(a.i.) 1. bir kimseyi y\u00fcz\u00fcne kar\u015f\u0131 ay\u0131plama. 2. \u00f6lm\u00fc\u015f bir \nkimsenin iyiliklerini hat\u0131rlay\u0131p s\u00f6yleme. \nte'b\u00eer \n(a.i.) a\u015f\u0131lama [a\u011fa\u00e7], (bkz: telk\u00eeh). \nte'b\u00ees \n(a.i.) hakaret, horlama. \nteb'\u00eez \n(a.i.) k\u0131s\u0131m k\u0131s\u0131m ay\u0131rma, paralama. \ntebk\u00eet \n(a.i.) 1. vesika ile birini susturma, (bkz: isk\u00e2t). 2. ba\u015fa \nkakma. \ntebkiye \n(a.i. b\u00fck\u00e2'dan) dokunakl\u0131 s\u00f6zlerle a\u011flatma, a\u011flat\u0131lma. \nteb-lerze \n(f.b.i.) s\u0131tma titremesi, s\u0131tma n\u00f6beti. \ntebl\u00eeg \n(a.i. bul\u00fb\u011f'dan. c. tebl\u00eegat) 1. yeti\u015ftirme, eri\u015ftirme, biti\u015ftirme. \n2. g\u00f6t\u00fcrme; ta\u015f\u0131ma (bkz: ibl\u00e2\u011f). 3. ed. m\u00fcbala\u011fan\u0131n birinci \nderecesi, (bkz: gul\u00fcvv, i\u011fr\u00e2k). \ntebl\u00eegat \n(\"ga\" uzun okunur, a.i. tebl\u00eeg'in c.) tebli\u011fler. \ntebl\u00eegat-\u0131 resmiyye \nresm\u00ee tebli\u011fler. \ntebl\u00eel \n(a.i.) \u0131slatma, \u0131slat\u0131lma. \ntebliye \n(a.i.) eskitme, eskitilme. \ntebn \n(a.i.c. etb\u00e2n) saman, (bkz: tibn). \nTar\u00eek-\u00fct-tebn \nastr. Samanyolu, [\"tibn\" \u015fekli de kullan\u0131l\u0131r]. \ntebn\u00ee \n(a.s.) saman renkli, (bkz: tibn\u00ee). \ntebr\u00eed \n( .i. b\u00fcr\u00fbdet'den) 1. so\u011futma, so\u011futulma. 2. mec. ara a\u00e7\u0131lma. \nA \ntebrie \n(a.i.). (bkz. tebriye). \ntebr\u00eek \n(a.i. bereket'den. c. tebr\u00eek\u00e2t) \"m\u00fcbarek, kutlu olsun!\" deme, \nkutlama, u\u011furlu olmas\u0131n\u0131 dileme. \ntebr\u00eek\u00e2t \n(a.i. tebr\u00eek'in c.) tebrikler, kutlamalar. \ntebr\u00eek-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) tebrik yaz\u0131s\u0131, kutlama yaz\u0131s\u0131. \ntebriye \n(a.i. ber\u00e2et'den) 1. birini temize \u00e7\u0131karma, \u015f\u00fcpheden kurtarma. \n2. bor\u00e7tan kurtarma. \ntebriye-i zimmet etmek \nzimmetinde h\u00fck\u00fcmet paras\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, bununla ili\u015fi\u011fi \nbulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ispat etmek, [asl\u0131 \"tebrie\" dir]. \ntebr\u00eez\u00ee \n(a.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \ntebs\u0131ra \n(a.i. basar'dan) 1. insan\u0131n g\u00f6z\u00fcn\u00fc a\u00e7acak keyfiyet. \nTebs\u0131ra-i ibret \n(ibret, ders al\u0131nacak h\u00e2diseler) Midhat Pa\u015fa'n\u0131n h\u00e2t\u0131ralar\u0131n\u0131n \n1. cildi. 2. 1835'de ilk hariciye naz\u0131r\u0131 olan Akif Pa\u015fa'n\u0131n me\u015fhur \neseri. \ntebs\u00eel \n(a.i. basal'dan) soyup so\u011fana \u00e7evirme, soyulup so\u011fana \n\u00e7evrilme. \nteb\u015f\u00eer \n(a.i.) tarif ve \u00eezah [insan\u0131n g\u00f6z\u00fcn\u00fc a\u00e7acak \u015fekilde-]. \nteb\u015fir \n(a.i. be\u015fr'den. c. teb\u015f\u00eer\u00e2t) m\u00fcjde verme, m\u00fcjdeleme, \nm\u00fcjdelenme. ","teb\u015f\u00eer\u00e2t \n(a.i. teb\u015f\u00eer'in c.) 1. m\u00fcjdelemeler, m\u00fcjde vermeler. 2. r\u00fcyada \nal\u0131nan manev\u00ee m\u00fcjdeler. \nteb't\u0131a \n(a.i. bat\u00ee'den) a\u011f\u0131rla\u015fma, yava\u015flama. \ntebt\u00eel \n(a.i.). (bkz. tebett\u00fcl). \ntebv\u00eeb \n( .i. b\u00e2b'dan) bablara ay\u0131rma, k\u0131s\u0131m k\u0131s\u0131m ay\u0131rma. \nA \ntebvie \n(a.i.) bir kad\u0131n\u0131 bo\u015f bir evde oturtma. \nteby\u00een \n(a.i. bey\u00e2n'dan) meydana \u00e7\u0131karma, belli etme; a\u00e7\u0131ktan a\u00e7\u0131\u011fa \nanlatma. \nteby\u00eez \n(a.i. bey\u00e2z'dan) 1. beyazlatma, a\u011fartma. 2. beyaza \u00e7ekme \n[m\u00fcsveddeyi]. \nteb-zede \n(f.b.s.c. teb-zedeg\u00e2n) hummaya, s\u0131tmaya tutulmu\u015f. \nteb-zedeg\u00e2n \n(f.b.s. teb-zede'nin c.) hummaya, s\u0131tmaya tutulmu\u015f olanlar. \ntebz\u00eel \n(a.i. bezl'den) l . yarma, delme. 2. hek. bir uzvun suyunu \nbo\u015faltmak \u00fczere o yeri bir \u00e2letle delme ameliyesi. \ntebz\u00eer \n(a.i. bezr'den. c. tebz\u00eer\u00e2t) 1. tohumu sa\u00e7\u0131p da\u011f\u0131tma. 2. har \nvurup harman savurma, (bkz. isr\u00e2f). \ntebz\u00eer\u00e2t \n(a.i. tebz\u00eer'in c.) 1. tohum sa\u00e7malar. 2. israflar, (bkz. isr\u00e2f\u00e2t). \ntec\u00e2d\u00fcl \n(a.i. cedel'den). (bkz: m\u00fcc\u00e2dele). \ntec\u00e2h\u00fcl \n(a.i. cehl'den. c. tec\u00e2h\u00fcl\u00e2t) c\u00e2hil gibi g\u00f6r\u00fcnme, bilmemezlikten \ngelme. \ntec\u00e2h\u00fcl-i \u00e2rif\u00e2ne \ned. bilinen bir \u015feyi, edeb\u00ee bir n\u00fckte ile bilinmiyormu\u015f veya \nba\u015fka t\u00fcrl\u00fc bilmiyormu\u015f gibi g\u00f6sterme san'at\u0131. \ntec\u00e2h\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tec\u00e2h\u00fcl'\u00fcn c.) c\u00e2hil gibi g\u00f6r\u00fcnmeler, bilmemezlikten \ngelmeler. \ntec\u00e2h\u00fcl-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) bilmemezlikten gelen. \ntec\u00e2h\u00fcl-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) bilmemezlikten gelme. \ntec\u00e2h\u00fcl-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) bilmemezlikten gelircesine. \ntec\u00e2l\u00fcs \n(a.i.) bir mecliste bulunma, bir arada toplanma. \ntec\u00e2n\u00fcb (a.i. cenb\u2018den) sak\u0131nma, \u00e7ekinme. \ntec\u00e2n\u00fcs (a.i. cins'den) bir cinsten olma. \ntec\u00e2rib (a.i. tecribe ve tecr\u00fcbe'nin c.) denemeler, deneyi\u015fler. \ntec\u00e2rib-i nazariyye \nnazar\u00ee tecr\u00fcbeler. \ntec\u00e2s\u00fcr \n(a.i. ces\u00e2ret'den) cesaretlenme. (bkz. ictis\u00e2r). \nteca'\u00fcd \n(a.i. ca'd'den) k\u0131v\u0131rc\u0131k, b\u00fckl\u00fcm b\u00fckl\u00fcm olma [sa\u00e7-]. \ntec\u00e2vez-Allah\u00fc an seyyi\u00e2tihi (a.c\u00fc.) Allah g\u00fcn\u00e2h\u0131n\u0131 affetsin. \ntec\u00e2v\u00eef \n(a.i. tecv\u00eef\u2018in c.) oyuklar, oyuk yerler. \ntec\u00e2v\u00eef-i d\u00eema\u011f \nanat. beynin i\u00e7indeki bo\u015fluklar. \ntec\u00e2v\u00eef-i kalb \nanat. kalbin, ikisi sa\u011fda ve ikisi solda olmak \u00fczere ayr\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \nd\u00f6rt bo\u015fluk. \ntec\u00e2v\u00fcb \n(a.i. cev\u00e2b'dan) cevapla\u015fma. (bkz. m\u00fcc\u00e2vebe). \ntec\u00e2v\u00fcl \n(a.i. cevel\u00e2ndan. c. tec\u00e2v\u00fcl\u00e2t) cevel\u00e2n etme, dola\u015fma. \ntec\u00e2v\u00fcl\u00e2t \n(a.i. tec\u00e2v\u00fcl'\u00fcn c.) cevel\u00e2n etmeler, dola\u015fmalar. \ntec\u00e2v\u00fcr \n(a.i.) kom\u015fu olma. \ntec\u00e2v\u00fcz \n(a.i. cev\u00e2z'dan. c. tec\u00e2v\u00fcz\u00e2t) 1. \u00f6tesine ge\u00e7me, s\u0131n\u0131r\u0131 a\u015fma, \natlama. 2. sald\u0131rma, sata\u015fma, sark\u0131nt\u0131l\u0131k. 3. el uzatma, \nba\u015fkas\u0131n\u0131n hakk\u0131na dokunma. 4. huk. kullan\u0131lacak bir hakk\u0131n \n\u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc bir ki\u015fi taraf\u0131ndan zorla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131. \ntec\u00e2v\u00fcz\u00e2t \n(a.i. tec\u00e2v\u00fcz'\u00fcn c.) tec\u00e2v\u00fczler. \ntec\u00e2v\u00fcz\u00ee, tec\u00e2v\u00fcziyye (a.s.) tec\u00e2v\u00fczle ilgili. \nHarek\u00e2t-\u0131 tec\u00e2v\u00fcziyye \nask. sald\u0131rma hareketi. ","tec\u00e2v\u00fcz\u00ee ve ted\u00e2f\u00fc\u00ee ittifak sald\u0131r\u0131 ve savunma antla\u015fmas\u0131. \ntec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2r \n(a.f.b.s. c. tec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2r\u00e2n) tec\u00e2v\u00fcz eden, sata\u015fan, sald\u0131ran. \ntec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2r\u00e2n \n(a.f.b.s. tec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2r'\u0131n c.) sata\u015fanlar, sald\u0131ranlar. \ntec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) tec\u00e2v\u00fczk\u00e2rcas\u0131na, sald\u0131r\u0131rcas\u0131na. \ntec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.i.) tec\u00e2v\u00fcz-k\u00e2rl\u0131k. \ntec\u00e2z\u00fcb \n(a.i. cezb'den). 1. (bkz. m\u00fcc\u00e2zebe). 2. birbirini cezbetme, \n\u00e7ekme, sempati. psi fels. Duyguda\u015fl\u0131k fr. sympathie \ntec\u00e2z\u00fcr \n(a.i.) s\u00f6v\u00fc\u015fme, (bkz: m\u00fc\u015f\u00e2teme). \ntecb\u00een \n(a.i. ceb\u00e2net'den). korkak sayma, birisine \"korkaks\u0131n!\" deme. \ntecb\u00eer \n(a.i. cebr'den) k\u0131r\u0131k veya \u00e7\u0131k\u0131k kemi\u011fi tamir etme, sar\u0131p iyi \netme, edilme. \ntecd\u00ee \n( .i.) hek. 1. v\u00fcc\u00fbdun bir yerini kesme. 2. \u00e7ocu\u011fu muzur \nA \n\u015feylerle besleme ve geli\u015fmesini \u00f6nleme. 3. bir kimseye \nonmas\u0131n diye beddua etme. \ntecd\u00eed \n( .i. cidd'den. c. tecd\u00eed\u00e2t) yenileme, yenilenme, tazelenme. \nA \ntecd\u00eed-i \u00eem\u00e2n \n\u00eem\u00e2n\u0131n yenilenmesi. \ntecd\u00eed-i nik\u00e2h \nnik\u00e2h tazeleme, yenileme. \ntecd\u00eed-i matla' \ned. kasidenin orta yerlerine do\u011fru yeni bir matla' s\u00f6yleme. \ntecd\u00eed\u00e2t \n(a.i. tecd\u00eed'in c.) yenilemeler, yenilenmeler, tazelemeler. \ntecd\u00eeden \n( .zf.) yenileterek, yenilenerek, tazelenerek. \nA \ntecd\u00eel \n(a.i.) yere vurma, yere y\u0131kma. \ntecd\u00eer \n(a.i. ceder\u00ee'den) \u00e7ocu\u011fun \u00e7i\u00e7ek \u00e7\u0131karmas\u0131. \ntecebb\u00fcr \n( .i. cebr'den. c. tecebb\u00fcr\u00e2t) kibirlenme, b\u00fcy\u00fcklenme. \nA \ntecebb\u00fcr\u00e2t \n(a.i. tecebb\u00fcr'\u00fcn c.) kibirlenmeler, b\u00fcy\u00fcklenmeler. \ntecedd\u00fc' \n(a.i.) hek. k\u00f6t\u00fc g\u0131dadan veya ne\u015fv\u00fcnema ink\u0131t\u00e2\u0131ndan dolay\u0131 \ng\u00f6zdeki me\u015fime tabakas\u0131n\u0131n arkadan yar\u0131lmas\u0131. \ntecedd\u00fcd \n(a.i. cidd'den. c. tecedd\u00fcd\u00e2t) tazelenme, yenilenme, yeni \nolma, fr. renaissance. \ntecedd\u00fcd\u00e2t \n( .i. tecedd\u00fcd'\u00fcn c.) tecedd\u00fctler, yenilenmeler, yeni olmalar. \nA \ntecedd\u00fcd-perver \n(a.f.b.s.) yenilik tarafl\u0131s\u0131. \nteceff\u00fcf \n(a.i. ceffden) kuruma [ya\u015f \u015fey]. \nteceff\u00fcf-i c\u00fcl\u00fbd \nya\u015f derilerin kurumas\u0131. \ntecehh\u00fcz \n(a.i. cih\u00e2z'dan) cihazlanma, haz\u0131rlanma; haz\u0131r bulunma. \ntecehh\u00fcz-i ar\u00fbs \ngelinin haz\u0131rlanmas\u0131. \ntecell\u00e2 \n(a.i. cilve'den). (bkz. tecell\u00ee). \ntecell\u00ee \n( .i. cel\u00e2 ve celv'den. c. tecelliy\u00e2t) 1. g\u00f6r\u00fcnme; belirme. 2. \nA \nkader, talih. 3. Allah'\u0131n l\u00fbtfuna nail olma. 4. tas. hak nurunun \ntesiriyle makbul kullar\u0131n kalbinde il\u00e2h\u00ee s\u0131rlar\u0131n ayan olmas\u0131 h\u00e2li. \n[z\u0131dd\u0131 \"setr\"]. \ntecell\u00ee-i \u00e2s\u00e2r \ntas. cism\u00e2n\u00ee suretteki \u015fahadet \u00e2lemi. \ntecell\u00ee-i cel\u00e2l \ntas. il\u00e2h\u00ee kuvvetin b\u00fct\u00fcn y\u00fcceli\u011fini insanlara duyurmas\u0131. \ntecell\u00ee-i ef'\u00e2l \ntas. Allah'\u0131n fiillerinden bir fi'lin, kulun kalbine m\u00fcnke\u015fif \nolmas\u0131. \ntecell\u00ee-i esm\u00e2 \ntas. Allah'\u0131n esm\u00e2-i h\u00fcsn\u00e2s\u0131ndan (Allah adlar\u0131ndan) bir ismin \nabidin kalbine m\u00fcnke\u015fif olmas\u0131. \ntecell\u00ee-i rah\u00eem\u00ee \ntas. Allah taraf\u0131ndan m\u00fc'minlere, s\u0131dd\u00eeklere if\u00e2za olunan \nkem\u00e2l\u00e2t. \ntecell\u00ee-i rahm\u00e2n\u00ee \ntas. Allah taraf\u0131ndan mevcudata (varl\u0131klara) da\u011f\u0131t\u0131lan olgunluk. \ntecell\u00ee-i s\u0131f\u00e2t \ntas. Allah'\u0131n s\u0131fatlar\u0131ndan bir s\u0131fat\u0131n kulun kalbinde m\u00fcnke\u015fif \nolmas\u0131. "]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook