Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Published by risalekz, 2024-05-31 09:52:26

Description: Ayhan Hocha

Search

Read the Text Version

["Atebe-i uly\u00e2 \np\u00e2di\u015f\u00e2h kat\u0131. \nMehd-i uly\u00e2 \np\u00e2di\u015f\u00e2h anas\u0131. \nM\u0131sr-\u0131 uly\u00e2 \nyukar\u0131 M\u0131s\u0131r. [a'l\u00e2 n\u0131n m\u00fcennesidir]. \num\u00e2le \n(a.i.) [eskiden] i\u015f\u00e7ilere \u00f6denen g\u00fcndelik \u00fccret, (bkz: im\u00e2le). \numde \n(a.i.) 1. dayan\u0131lacak, g\u00fcvenilecek \u015fey, kimse, yer; dayak, \ndayanak, destek. 2. ilke, prensip. 3. herkesin g\u00fcvendi\u011fi, \nitim\u00e2d\u0131 olan kimse. \numdet-\u00fcl-\u0130sl\u00e2m \nb\u00fcy\u00fck isl\u00e2m \u00e2limi \u0130m\u00e2m-\u0131 Gazz\u00e2l\u00ee. \numdet-\u00fcl-ma'nev\u00ee \ntas. sem\u00e2v\u00e2t\u0131n m\u00e2bih-it-temess\u00fck\u00fc y\u00e2n\u00ee sem\u00e2lar\u0131 m\u00fcrtefi' ve \n\u00e2l\u00ee tutan \u015fey. \numk \n(a.i.) derinlik, (bkz: gavr). \numkan \n(a.zf.) derinli\u011fine. \numk\u00ee \n(a.s.) derinlikle ilgili. \numk\u00ee sahr\u00e2 \njeol. derinlik k\u00fcltesi. \numk\u0131yyet \n(a.i.) derinlik, \numm\u00e2l \n(a.i. \u00e2mil'in c.) idare me'murlan; v\u00e2l\u00eeler, mutasarr\u0131flar. \nUmman \n(a.i.) ulu, b\u00fcy\u00fck, engin deniz, okyanus. \numm\u00e2n-\u0131 adem \nyokluk denizi. \nUmm\u00e2n \n(a.h.i.) Arap Yar\u0131madas\u0131n\u0131n g\u00fcney-do\u011fu k\u00f6\u015fesi olan geni\u015f \nk\u0131t'a ve bu k\u0131t'an\u0131n k\u0131y\u0131s\u0131ndan Hind k\u0131y\u0131lar\u0131na ve g\u00fcneye \ndo\u011fru uzanan a\u00e7\u0131k deniz. \nBahr-i Umm\u00e2n \nHind Okyanusu. \numr\u00e2 \n(a.i. \u00f6mr'den) huk. kendisine ba\u011f\u0131\u015f yap\u0131lan kimsenin \u00f6l\u00fcm\u00fc \nh\u00e2linde ba\u011f\u0131\u015flanan \u015feyin ba\u011f\u0131\u015flayana veya miras\u00e7\u0131lar\u0131na geri \nverilmesi \u015fart\u0131yla yap\u0131lan ba\u011f\u0131\u015f. \numr\u00e2n \n(a.i.) 1. ma'murluk, bay\u0131nd\u0131rl\u0131k, bay\u0131nd\u0131rla\u015fma. 2. medeniyet, \nilerleme, refah ve saadet, mutluluk. \numr\u00e2n\u00ee \n(a.i.) 1. ma'murluk, bay\u0131nd\u0131rl\u0131\u011fa ve medeniyete ait, \nma'murlukla, bay\u0131nd\u0131rl\u0131kla ve medeniyetle ilgili. \numr\u00e2niyye \n(a.s.) [\"umr\u00e2n\u00ee'nin m\u00fcen.]. (bkz: umr\u00e2n\u00ee). \numr\u00e2niyyet \n(a.i.). (bkz. umr\u00e2n). \numre \n(a.i.c. umur\u00e2t) hac mevsiminin d\u0131\u015f\u0131nda Kabe'yi ve Mekke-i \nM\u00fckerreme'nin m\u00fcbarek yerlerini ziyaret etme. \numre-i nebev\u00ee \nHz. Muhammed'in hac farzolmadan evvelki hacc\u0131. \num\u00fbhet \n(a.i.) yap\u0131lacak i\u015fde, tutulacak yolda teredd\u00fcdetme, duraksama. \num\u00fbm \n(a.i. \u00e2mm'dan) 1. um\u00fbm\u00ee (genel) olma. 2. hep, b\u00fct\u00fcn, c\u00fcmle, \nherkes. 3. b\u00fct\u00fcn insanlar, b\u00fct\u00fcn halk. \num\u00fbm ve hus\u00fbs-\u0131 mutlak mant. yaln\u0131z biri \u00f6tekinin b\u00fct\u00fcn efrad\u0131n\u0131 c\u00e2m\u00ee olan iki kelime \naras\u0131ndaki nisbet\"her insan canl\u0131 olma bak\u0131m\u0131ndan hayvand\u0131r, \nfakat her hayvan insan de\u011fildir..\" gibi. \num\u00fbm ve hus\u00fbs min vech mant. bir maddede toplan\u0131p, iki maddede ayr\u0131lan iki kelime \naras\u0131ndaki nisbet\"insan\", \"beyaz\" gibi. \num\u00fbmen \n(a.zf.) b\u00fct\u00fcn, hep; herkese oldu\u011fu gibi. \num\u00fbmet \n(a.i.) amca olma, amcal\u0131k. \numum-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) genelev. \num\u00fbm-h\u00e2ne serm\u00e2yesi \ngenelev kad\u0131n\u0131. \num\u00fbm\u00ee, um\u00fbmiyye \n(a.s.) um\u00fbma, herkese ait, herkesle ilgili. \nAfv-i um\u00fbm\u00ee \n(umum\u00ee aff) b\u00fct\u00fcn su\u00e7lular\u0131n sal\u0131verilmesi. \nAhv\u00e2l-i um\u00fbmiyye \num\u00fbm\u00ee vaziyet (genel durum). \nEmniyyet-i um\u00fbmiyye \n(um\u00fbm\u00ee emniyet) polis kuvvetleri genel m\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc. ","Harb-i um\u00fbm\u00ee \n(um\u00fbm\u00ee harp) d\u00fcny\u00e2 sava\u015f\u0131. \nM\u00fcd\u00eer-i um\u00fbm\u00ee \numum (genel) m\u00fcd\u00fcr. \nM\u00fcd\u00eeriyyet-i um\u00fbmiyye umum m\u00fcd\u00fcrl\u00fck (genel m\u00fcd\u00fcrl\u00fck). \nT\u00e2rih-i um\u00fbm\u00ee \numum\u00ee (genel) t\u00e2rih. \num\u00fbm\u00ee mut\u00e2bakat \ngenel uygunluk. \num\u00fbmiyyat \n(a.i. um\u00fbmiyyet'in c.) um\u00fbm\u00ee (genel) mevzular (konular). \num\u00fbmiyyet \n(o.i.c. um\u00fbmiyy\u00e2t) umum\u00eelik, bir \u015feyin herkese ait olmas\u0131, \ngenellik. \num\u00fbmiyyetle \num\u00fbm\u00ee (genel) olarak. \num\u00fbr \n(a.i. emr'in c.) 1. i\u015fler, hususlar, maddeler, \u015feyler. \nM\u00fcshil-\u00fcl-um\u00fbr \ni\u015fleri kolayla\u015ft\u0131ran; Allah. 2. \u00f6nem verme, ald\u0131rma, \u00fczerinde \ndurma, i\u015f sayma, i\u015f edinme. \num\u00fbr-i \u00e2diyye \nher g\u00fcnk\u00fc i\u015fler. \num\u00fbr-i adliyye \nhukukla ilgili i\u015fler. \num\u00fbr-i akliyye \nak\u0131lla ilgili i\u015fler. \num\u00fbr-i \u00e2mme \nkamu i\u015fleri. \num\u00fbr-i askeriyye \naskerlik i\u015fleri. \num\u00fbr-i beytiyye \nev i\u015fleri. \num\u00fbr-\u0131 c\u00e2riyye \ng\u00fcnl\u00fck i\u015fler. \num\u00fbr-i cumh\u00fbr \nmill\u00ee i\u015fler. \num\u00fbr-i d\u00e2hiliyye \ni\u00e7 i\u015fler. \num\u00fbr-i d\u00e2hiliyye nez\u00e2reti i\u00e7i\u015fleri bakanl\u0131\u011f\u0131. \num\u00fbr-i devlet \ndevlet i\u015fleri. \num\u00fbr-i d\u00fcnyeviyye \nd\u00fcny\u00e2ya ait i\u015fler. \num\u00fbr-i h\u00e2riciyye \nd\u0131\u015f i\u015fler. \num\u00fbr-i h\u00e2riciyye nez\u00e2reti d\u0131\u015fi\u015fleri bakanl\u0131\u011f\u0131. \num\u00fbr-i hayriyye \nhay\u0131r i\u015fleri. \num\u00fbr-i ma\u00e2rif nez\u00e2reti \nmill\u00ee e\u011fitim bakanl\u0131\u011f\u0131. \num\u00fbr-i m\u00e2liyye \npara i\u015fleri, para ile ilgili i\u015fler. \num\u00fbr-i m\u00e2liyye nez\u00e2reti m\u00e2liye bakanl\u0131\u011f\u0131. \num\u00fbr-i me'm\u00fbre \nyap\u0131lmas\u0131 emrolunmu\u015f i\u015fler. \num\u00fbr-i m\u00fchimme \nehemmiyetli i\u015fler. \num\u00fbr-i m\u00fclkiyye \nhalka ait i\u015fler; [Tanzimat'tan \u00f6nce] i\u00e7i\u015fleri. \num\u00fbr-i m\u00fclkiyye nez\u00e2reti i\u00e7i\u015fleri bakanl\u0131\u011f\u0131. \num\u00fbr-i m\u00fcsbite \nsabit olmu\u015f i\u015fler. \num\u00fbr-i n\u00e2fia \nbay\u0131nd\u0131rl\u0131k i\u015fleri. \num\u00fbr-i n\u00e2fia nez\u00e2reti \nbay\u0131nd\u0131rl\u0131k bakanl\u0131\u011f\u0131. \num\u00fbr-i seyfiyye \n(bkz: um\u00fbr-i askeriyye). \num\u00fbr-i s\u0131hh\u0131yye \nsa\u011fl\u0131kla ilgili i\u015fler, sa\u011fl\u0131k i\u015fleri. \num\u00fbr-i siy\u00e2siyye \npolitika i\u015fleri. \num\u00fbr-i tevliyet \nhuk. [eskiden] m\u00fctevelli taraf\u0131ndan yap\u0131lmas\u0131 l\u00e2z\u0131mgelen i\u015fler. \num\u00fbr-i t\u0131bbiyye \nt\u0131pla ilgili i\u015fler. \num\u00fbr-i zabtiyye \npolisle ilgili i\u015fler. \num\u00fbr-i z\u00e2tiyye \n\u015fahsa mahsus i\u015fler. \num\u00fbr-i zihniyye \nzihinli ilgili i\u015fler. \num\u00fbr-\u00e2\u015fn\u00e2 \n(a.f.b.s.c. um\u00fbr-a\u015fn\u00e2y\u00e2n) i\u015fbilir, i\u015ften anlar, (bkz: k\u00e2r-\u00e2\u015fn\u00e2). \num\u00fbr-\u00e2\u015fn\u00e2y\u00e2n \n(a.f.b.s. um\u00fbr-\u00e2\u015fn\u00e2'n\u0131n c.) i\u015fbilirler. \numur\u00e2t \n( .i. umre'nin c.) hac mevsiminin d\u0131\u015f\u0131nda K\u00e2'be'yi ve Mekke-i \nA \nM\u00fckerreme'nin m\u00fcbarek yerlerini ziyarette bulunmalar. \num\u00fbr-d\u00eede \n(a.f.b.s.c. um\u00fbr-dideg\u00e2n) i\u015ften anlar, tecr\u00fcbeli [kimse]. ","um\u00fbr-d\u00eedeg\u00e2n \n(a.f.b.s. um\u00fbr-d\u00eede'nin c.) i\u015ften anlayanlar, tecr\u00fcbeli olanlar. \numy\u00e2n \n(a.s. a'm\u00e2'n\u0131n c.) k\u00f6rler, (bkz: n\u00e2-b\u00een\u00e2y\u00e2n). \numye \n(a.s.) azg\u0131n, g\u00fcmrah. \nun\u00e2t \n(a.i. \u00e2n\u00ee'nin c.) 1. esirler, tutsaklar. 2. ad\u00ee, a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k kimseler. \nunayk \n(a.i.) 1. boyuncuk, gerdanc\u0131k. 2. hek. di\u015fin ta\u00e7 k\u0131sm\u0131 ile k\u00f6k\u00fc \naras\u0131ndaki k\u00fc\u00e7\u00fck d\u00fc\u011f\u00fcm. \nunf \n(a.i.) \u015fiddet, sertlik, kabal\u0131k. \nunfen \n(a.zf.) \u015fiddetle, sertlikle, kabal\u0131kla;zorla. \nunf\u00ee, unfiyye \n(a.s.) \u015fiddetli, sert, kaba. \nunfuv\u00e2n \n(a.i.) 1. gen\u00e7li\u011fin ve g\u00fczelli\u011fin ba\u015flang\u0131c\u0131; bir \u015feyin tazelik \nzaman\u0131. 2. tazelik, parlakl\u0131k. \nunfuv\u00e2n-i \u015feb\u00e2b \ngen\u00e7lik \u00e7a\u011f\u0131, tazelik. \nunk \n(a.i.c. a'n\u00e2k) boyun, gerdan. \nDarb-\u0131 unk \nboynunu vurma. \nunk-\u00fcd-dec\u00e2ce \nastr. dec\u00e2ce suretinin me\u015fhur be\u015f y\u0131ld\u0131z\u0131ndan biri. \nunk-\u00fcl-hayye \n(y\u0131lan boynu) astr. y\u0131lan \u015feklindeki yirmi be\u015f y\u0131ld\u0131z\u0131n en \nme\u015fhuru. \nunkua \n(\"ku\" uzun okunur, a.i.) su olu\u011fu sand\u0131\u011f\u0131, suyun akarken \nirkilip birikti\u011fi yer. \nunkud \n(\"ku\" uzun okunur, a.i.c. an\u00e2k\u0131d) salk\u0131m, meyva salk\u0131m\u0131. \nunkud-i herem\u00ee \n\u00fcz\u00fcm salk\u0131m\u0131, \u00fcz\u00fcm salk\u0131m\u0131 gibi. \nunkud\u00ee \n(\"ku\" uzun okunur, a.s.) 1. salk\u0131m gibi. 2.bot. salk\u0131ms\u0131, fr. \ngrappeux. \nunn\u00e2b \n(a.i.) bot. h\u00fcnnap. \nunn\u00e2b\u00ee \n(a.s.) h\u00fcnnap renginde. \nunn\u00e2biyye \n(a.i.) bot. h\u00fcnnapgiller. \nunsul \n(a.i.) bot. adaso\u011fan\u0131. [\u015furubu kalb hastal\u0131klar\u0131na, kan \nbozuklu\u011funa ve zat\u00fclcenbe kar\u015f\u0131 kullan\u0131l\u0131r]. \nunsur \n(a.i.c. an\u00e2s\u0131r) 1. m\u00fcrekkep cisimleri meydana getiren basit \ncisimlerin her biri, eleman. 2. bir b\u00fct\u00fcnden ayr\u0131l\u0131p ayn bir \nf\u0131rka, hey'et meydana getiren k\u0131s\u0131m. 3. madde, esas, k\u00f6k. \nunsur-\u0131 a'zam \ntas. Hazret-i ehadiyyetten nazil olan mertebeler, Allah'\u0131n \nbirli\u011finden ba\u015flayarak madde \u00e2lemine kadar s\u0131ralanan dereceler, \na\u015famalar. \nunsur-\u0131 savt \ngr. ses, fonem. \nunsur\u00ee \n(a.s.) elemansal, \u00f6gesel. \nun\u00fb\u015fe \n(a.i.) 1. huzur, refah, rahatl\u0131k. 2. \u015farap, (bkz. b\u00e2de, sahp\u00e2). 3. \nmec\u00fbs\u00ee \n\u00e2y\u00eeni.4. \nmerhamet; \nadalet. \n5. \nbe\u011fenme, \naferin.[naz\u0131mda \"\u00fcn\u00fb\u015f\u00e2\" denilebilir]. \nunve \n(a.i.) zor, kuvvet g\u00f6sterme. \nunveten \n(a.zf.) zorla, cebirle. \n\u00fbr \n(a.s. a'ver, avr\u00e2'n\u0131n c.) 1. tek g\u00f6z\u00fcler, tek g\u00f6zl\u00fc kimseler, \n(bkz: yek-\u00e7e\u015fm\u00e2n). 2. sil\u00e2hs\u0131z, m\u00fchimmats\u0131z olanlar. \nur\u00e2 \n(a.i.) \u00e7\u0131plakl\u0131k. \nur\u00e2t \n( .s. \u00e2r\u00ee'nin c.) \u00e7\u0131plaklar, soyunmu\u015flar. \nA \nur\u00e2za \n(a.i.) 1. hediye, arma\u011fan. 2. misafire \u00e7\u0131kar\u0131lan yiyecek. \nurb\u00e2n \n(a.i.c.) \u00e7\u00f6l Araplar\u0131, a\u015firetler, bedeviler. \nurc\u00e2n \n(a.s. a'rec'in c.) topallar, aksaklar. \nurc\u00fbn \n(a.i.c. ar\u00e2c\u00een) 1. kurumu\u015f hurma dal\u0131. 2. bot. akot. \nuref\u00e2 \n(a.s. \u00e2rifin c.) arifler, irfan sahibi kimseler. ","urf \n(a.i.). (bkz. \u00f6rf). \nurfa-m\u00e2h\u00fbr \n(a.f.b.i.) m\u00fcz.Urfa gibi kl\u00e2sik \u015fark m\u00fczi\u011finde son zamanlarda \nterk\u00eebedilmi\u015f ve m\u00e2hurlu bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r. \nurkub \n(\"ku\" uzun okunur, a.i.c. ar\u00e2kib) \u00f6k\u00e7e siniri, topuk siniri. \nurkub\u00ee \n(\"ku\" uzun okunur, a.s.) urkub adl\u0131 birine mensup, onunla \nilgili. \nA'z\u00e2r-\u0131 urkubiyye \n\u00e7erden \u00e7\u00f6pten sebeplere dayanan \u00f6z\u00fcrler, mazeretler. \nurne \n(a.i.) hek. b\u0131c\u0131lgan hastal\u0131\u011f\u0131, [atlar\u0131n topuklar\u0131na yak\u0131n yerlerin \ncerahatlenmesi]. \nurret \n(a.i.) uyuz hastal\u0131\u011f\u0131, (bkz: cereb). \nurs, urus \n(a.i. a'r\u00e2s, urus\u00e2t) d\u00fc\u011f\u00fcn yeme\u011fi. \nur\u00fbc \n(a.i.) yukar\u0131 \u00e7\u0131kma, y\u00fckselme, a\u011fma. \nur\u00fbc-i \u00ees\u00e2 \nHz. isa'n\u0131n g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131, a\u011fmas\u0131. \nur\u00fbk \n(a.i. \u0131rk'\u0131n c.) \u0131rklar, k\u00f6kler, damarlar. \nur\u00fbk-\u0131 be\u015fer \ninsan \u0131rklar\u0131. \nur\u00fbm, ur\u00fbme \n(a.i.) l. ni\u015fane, al\u00e2met. 2. ba\u015f\u0131n tepesi. 3. Ad kavminin \nmezarlar\u0131. 4. dip, k\u00f6k. \nur\u00fbs \n(a.i.) ekin veya meyva mahsullerinin zek\u00e2t\u0131. \nurus\u00e2t \n(a.i. urs ve urus'un c.) d\u00fc\u011f\u00fcn yemekleri. \nur\u00fb\u015f \n(a.i. ar\u015f'\u0131n c.) ar\u015flar, g\u00f6kler,tavanlar. \nUr\u00fbz \n(a.i. arz'\u0131n c.) 1. arzlar, keyfiyetler, bildirmeler. 2 . ar\u0131z olma, \ngelme. \nurv\u00e2 \n(a.i.) hek. s\u0131tma, s\u0131tmaya tutulma. (bkz: teb). \nurve \n(a.i.) testi, kova ve benzerleri gibi \u015feylerin kulpu; kulp. \nurve-i vuska, urvet-\u00fcl-vuska (sa\u011flam sap) M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k. \nUry \n(a.i.) \u00e7\u0131plakl\u0131k, (bkz: b\u00fcrehne-g\u00ee). \nury\u00e2n \n(a.i.) \u00e7\u0131plak, (bkz: b\u00fcrehne). \nury\u00e2n-\u00fcl-b\u00fcz\u00fbr \nbot. a\u00e7\u0131k tohumlular. \nury\u00e2n\u00ee \n(a.i.) 1. \u00e7\u0131plakl\u0131k. 2. kabu\u011fu pek ince olan bir cins erik. \nurza \n(a.i.) hedef, ama\u00e7, gaye. \nus\u00e2re \n(a.i.) 1. \u00f6zsu, s\u0131k\u0131lan \u015feylerden \u00e7\u0131kan su. 2. besisuyu, fr. seve. \nus\u00e2re-i h\u00e2ss \nbot. ac\u0131 marul denilen bir ottan elde edilen hul\u00e2sa olup asab\u00ee \nhastal\u0131klarda kullan\u0131l\u0131r. \nus\u00e2re-i h\u00fccreviyye \nbot. h\u00fccre \u00f6zsuyu. \nus\u00e2re-i ineb \n(\u00fcz\u00fcm suyu) \u015f\u0131ra. \nus\u00e2re-i mi'deviyye \nanat. m\u00eede salg\u0131s\u0131. \nus\u00e2re-i m\u00fcstahzara \nbot. ongun besisuyu, fr. seve elaboree. \nus\u00e2re-i nev\u00e2tiyye \nbot. \u00e7ekirdek \u00f6zsuyu, fr. su\u00e7 nucleaire. \nus\u00e2t \n(a.s. \u00e2s\u00ee'nin c.) 1. \u00e2s\u00eeler, itaatsizler, zorbalar. 2 . g\u00fcnahk\u00e2rlar. \nusbu' \n(a.i.c. as\u00e2b\u00ee') anat. parmak. \nusef\u00e2 \n(a.i. as\u00eefin c.) 1. \u0131rgatlar. 2. ren\u00e7berler. \nuseyb \n( .i.) anat. alantoit. \nA \nuseyb\u00e2t \n(a.i. useybe'nin c.) bot.k\u00fc\u00e7\u00fck damarlar. \nuseyb\u00e2t-\u0131 \u00fbl\u00e2 \nbot. yapra\u011f\u0131 iki k\u0131sma ay\u0131ran damarlar. \nuseyb\u00e2t-\u0131 s\u00e2niye \nbot. yapra\u011f\u0131 iki k\u0131sma ay\u0131ran damarlar\u0131n iki yan\u0131ndan \u00e7\u0131kan \ndamarlar. \nuseyb\u00e2t-\u0131 s\u00e2lise \nbot. useyb\u00e2t-\u0131 s\u00e2niyenin iki yan\u0131ndan \u00e7\u0131kan damarlar. \nuseybe \n(a.i.c. useyb\u00e2t) bot. damar, yapra\u011f\u0131 bir tak\u0131m k\u0131s\u0131mlara ay\u0131ran \nliflerden her biri. ","useyle \n(a.i.) 1. bal kadar tatl\u0131 olan k\u00fc\u00e7\u00fck bir \u015fey. 2. cins\u00ee m\u00fcn\u00e2sebet, \n\u00e7iftle\u015fme. \nuseyye \n(a.i.) fels. \u00e7omak, fr. b\u00e2tonnet. \nusf\u00fbr \n(a.i.c. as\u00e2f\u00eer) ser\u00e7e ku\u015fu. \nusl\u00fbc \n(a.i.c. ass\u00e2l\u00eec) yeni belirmi\u015f a\u011fa\u00e7 buda\u011f\u0131. \nUsm\u00e2n \n(a.h.i.) Osman. \nUsm\u00e2n\u00ee \n(a.s.) 1. Hz. Osman'la ilgili. 2. Osmanl\u0131lara ait, Osmanl\u0131larla \nilgili. \nUsm\u00e2niy\u00e2n \n(a.h.i.c.) Osmanl\u0131lar, Osman O\u011fullar\u0131 \nusm\u00fbh \n(a.i.) 1. kulak, (bkz: s\u0131m\u00e2h, \u00fczn). 2. kulak deli\u011fi. \nusr \n(a.i.) 1. g\u00fc\u00e7l\u00fck, zorluk; zor i\u015f. 2. s\u0131k\u0131nt\u0131, darl\u0131k, k\u0131tl\u0131k. \nusr-\u00fcl-bevl \nsidik zorlu\u011fu. \nusr-\u00fcn-nefes \nnefes darl\u0131\u011f\u0131, (bkz: z\u00eek-i sadr). \nusret \n(a.i.) zor, g\u00fc\u00e7l\u00fck, zahmet, s\u0131k\u0131nt\u0131, zorluk. \nusret-i bel' \nhek. yutkunma zorlu\u011fu. \nusret-i hazm \nhek. haz\u0131m (sindirim) g\u00fc\u00e7l\u00fc\u011f\u00fc. \nusret-i teneff\u00fcs \nhek. nefes darl\u0131\u011f\u0131. \nusret-i hayz \nhek. regl bozuklu\u011fu [kad\u0131nlarda]. \n\u00fbst\u00e2d \n(f.i.). (bkz. \u00fcst\u00e2d). \n\u00fbst\u00e2h \n(f.s.). (bkz. \u00fcst\u00e2h). \n\u00fbst\u00e2m \n(f.i.) 1. alt\u0131n veya g\u00fcm\u00fc\u015ften yap\u0131lm\u0131\u015f at e\u011feri, \u00fczengi, (bkz: \n\u00fcst\u00e2m). 2. s. em\u00een, g\u00fcvenilir. \n\u00fbst\u00e2z \n(f.i.). (bkz. \u00fcst\u00e2z). \nustuble \n(a.i.) \u00fcst\u00fcp\u00fc. \nustumme \n(a.i.). (bkz. uztumme). \nusturl\u00e2b \n(a.i.) astr. [eskiden] y\u0131ld\u0131zlar\u0131n Arz'a nazaran y\u00fckseklik \nderecesini bulmakta kullan\u0131lan \u00e2let. \nus\u00fbl \n(a.i. asl'\u0131n c.) 1. as\u0131llar, k\u00f6kler. 2. bir ilmin veya tekni\u011fin as\u0131l \nmevz\u00fbundan \u00f6nce \u00f6\u011frenilmesi gereken esas, ba\u015flang\u0131\u00e7 bilgi. 3. \nba\u015flang\u0131\u00e7. 4. yol, y\u00f6ntem, tertip, metod, nizam, kaide, d\u00fczen, \nfr. methode. 5. birinin soyundan gelme kimseler; ana veya \nbaba taraf\u0131ndan atalar. \nus\u00fbl-i a\u015fere \ntas. seyr ve s\u00fcl\u00fbke giren m\u00fcrit i\u00e7in kabul edilen on esas[1. \nt\u00f6vbe; 2. z\u00fchdd\u00fcny\u00e2 nimetlerinden, \u015fehvetten nefsini kesme; \n3. Allah'a tevekk\u00fcl; 4. kanaat; 5. uzlethalkla temas\u0131 kesme; 6. \nzikir; 7. Allah'a y\u00f6nelme; 8. murakabe; 9. kendi nefsinin \nr\u0131z\u00e2s\u0131ndan \u00e7\u0131k\u0131p Allah'\u0131n r\u0131z\u00e2s\u0131na girme. 10. takva]. \nus\u00fbl-i f\u0131k\u0131h \nf\u0131k\u0131h ilminin prensiplerinden bahseden ilim; f\u0131k\u0131h metodolojisi. \nus\u00fbl-i had\u00ees \nhad\u00ees ilminin dayand\u0131\u011f\u0131 prensipler; had\u00ees metodolojisi. \nus\u00fbl-i muz\u00e2afa \nmuhasebede yevmiye defterine bor\u00e7lu hesab\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 \nolan alacakl\u0131 hesab\u0131n\u0131n da, birisi aktif, di\u011feri pasif \ntablolar\u0131nda olmak \u00fczere, ayn\u0131 zamanda kaydedilmesi h\u00e2lidir, \n[bu metoda ait ilk bilgiler 1294 y\u0131l\u0131nda rahip Lukas \nPa\u00e7iolo'nun\"Summa de Aritmetica Geometri Proportioni et \nProportinalita\" adl\u0131 eserinde g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f ve bu us\u00fble \"italyan \nus\u00fbl\u00fc\" de denilmektedir]. \nus\u00fbl-i terbiye-i mev\u00e2\u015f\u00ee \nzir. zootekni. \nus\u00fbl erk\u00e2n \nyol y\u00f6ntem. \nUs\u00fbl ve f\u00fcr\u00fb \nf\u0131k. bir kimsenin kendinden \u00f6ncekileriyle sonrakileri, atalar\u0131 ve \n\u00e7ocuklar\u0131. ","us\u00fbl\u00ee, us\u00fbliyye \n(a.s.) us\u00fble ait, usulle ilgili, fr. methodique. \nus\u00fbliyy\u00e2t \n(a.i.c.) usul, metot bilgisi, fr. methodologie. \nus\u00fbliyy\u00fbn \n(a.i.c.) 1. us\u00fbl-i f\u0131k\u0131h veya us\u00fbl-i had\u00ees bilginleri. 2. metoda \nba\u011fl\u0131 kalanlar, fr. methodistes. \nUs\u00fbr \n (a.i. asr'\u0131n c.) y\u00fczy\u0131llar, (bkz: a's\u00e2r). \nus'us \n(a.i.) anat. kuyruk sokumu, \nu\uf002 \n(a.i.). (bkz: u\u015f\u015f). \nu\uf002ak \n(f.i.) kim. amonyak. \nu\u015fb \n(a.i.) taze ot. \nu\u015feyy\u00e2 \n(a.i. e\u015fy\u00e2'dan) e\u015fy\u00e2c\u0131klar, k\u00fc\u00e7\u00fck \uf002eyler. \nu\u015f\u00eer \n(a.i.) taze ot, taze \u00e7ay\u0131r. \nu\u015f\u015f \n(a.i.) ku\u015f yuvas\u0131. \nu\u015f\u015f\u00e2k \n(a.i. \u00e2\u015f\u0131k'\u0131n c.) 1. \u00e2\u015f\u0131klar. \nu\u015f\u015f\u00e2k-\u0131 dil-fig\u00e2r \ny\u00fcre\u011fi yaral\u0131 \u00e2\u015f\u0131klar. 2. m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde 5 numaral\u0131 basit \nmakam (inici \u015fekline bey\u00e2t\u00ee denmi\u015ftir). \u00c7ok tab\u00ee\u00ee bir dizi \narzeden u\u015f\u015fak, en eski ve esas makamlardand\u0131r. A\u015fk, gar\u00e2m, \ntasavvuf\u00ee hissiyet i\u00e7in iyi kullan\u0131l\u0131rsa en y\u00fcksek bir if\u00e2de \nv\u00e2s\u0131tas\u0131 olabilir. As\u0131rlardanberi en \u00e7ok kullan\u0131lm\u0131\u015f olan u\u015f\u015fak, \nbug\u00fcn elimizdeki T\u00fcrk m\u00fczi\u011fi eserleri i\u00e7erisinde birinci \ngelmektedir. Makam, u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcne p\u00fbselik be\u015flisi \nil\u00e2vesinden ibarettir. Durak d\u00fcg\u00e2h \"la\" ve g\u00fc\u00e7l\u00fc -d\u00f6rtl\u00fc ile \nbe\u015flinin birle\u015ftikleri d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc derece olan- neva \"re\" \nperdeleridir. Makam \u00e7\u0131k\u0131c\u0131 olarak seyreder. Donan\u0131m\u0131na \"si\" \ni\u00e7in koma bemol\u00fc konulur (u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcn\u00fcn segah perdesi \ni\u00e7in). Dizisinde niseb-i \u015fer\u00eefe'den 8 tane olmakla m\u00fclayimdir. \nPestden t\u00eeze do\u011fru orta sekizlisin-deki sesleri \u015f\u00f6yledir d\u00fcg\u00e2h, \nsegah, \u00e7arg\u00e2h, neva, h\u00fcseyn\u00ee, acem, gerdaniye ve muhayyer. \nu\u015f\u015f\u00e2k-a\u015f\u00eer\u00e2n \n(a.b.i.) m\u00fcz.T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin tahminen \u00fc\u00e7 as\u0131rdan daha eski bir \nm\u00fcrekkep makam\u0131d\u0131r. Kantemiro\u011flu'nun darb-\u0131 fetih pe\u015frevi \nelimizdeki tek n\u00fcm\u00fbnesidir. U\u015f\u015fak ile onun \u015feddinden bir \npar\u00e7an\u0131n birle\u015fmesinden ibarettir. \nu\u015f\u015f\u00e2k-gerd\u00e2niyye \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nu\u015f\u015f\u00e2k-geve\u015ft \n(a.f.b.i.) T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nU\u015f\u015f\u00e2k\u0131yye \n(a.h.i.) tas. Halvetiyye tarikat\u0131 \u015fubelerinden biri. [XVI. as\u0131r \nba\u015flar\u0131nda \nHasan \nH\u00fcs\u00e2mett\u00een-il-Buh\u00e2r\u00ee \ntaraf\u0131ndan \nkurulmu\u015ftur, (d. 880 - (1475) - \u00f6. 1001 (1592)]. \nu\u015f\u015f\u00e2k-m\u00e2ye \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az be\u015f alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir \nm\u00fcrekkep makam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nu\u015f\u015f\u00e2k-nevr\u00fbz \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nu\u015f\u015f\u00e2k-selmek \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nu\u015f\u015f\u00e2k-\u015fehn\u00e2z \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nu\u015fve \n(a.i.) geceleyin uzaktan g\u00f6r\u00fcnen ate\u015f. \nUt\u00e2rid \n(a.h.i.) astr. Arz\u0131tilek (Merk\u00fcr). ","Kalem-i ut\u00e2rid-rakam \nUt\u00e2rid gibi yazan kalem. [Bu seyyareye (*gezegen) pazar \ngecesi ile \u00e7ar\u015famba h\u00e2kimdir. Bunun alt\u0131nda do\u011fanlar, \nanlay\u0131\u015fl\u0131, kavray\u0131\u015fl\u0131, zek\u00ee, kurnaz olurlar]. \nut\u00e2t \n(a.i. \u00e2t\u00ee'nin c.) \u00e2s\u00eeler, serke\u015fler. \nuteka \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. at\u00eek'in c.) azatl\u0131lar, azat olmu\u015f k\u00f6leler, \ncariyeler. \nutm, ut\u00fcm \n(a.i.) bot. yaban\u00ee zeytin a\u011fac\u0131. \nutme \n(o.i.) bot. zeytinimsi meyve.[h\u00fcnnap, i\u011fde., v.b. gibi]. \nutr\u00fbfe \n(a.i. turfe'nin c.) tuhaf, az bulunur \u015fey. \nutr\u00fb\u015f \n(a.s.) sa\u011f\u0131r, (bkz: ker ). \n1 \nut\u00fbfet \n(a.i.) l\u00fctuf, nez\u00e2ket; \u015fefkat. (bkz. at\u00fbfet). \nutum \n(a.i.) 1. k\u00f6\u015fk. (bkz: k\u00e2h, kasr). 2. ta\u015f duvar; ta\u015f yap\u0131. \nut\u00fcvv \n(a.i.) 1. kibir ve azametle kar\u0131\u015f\u0131k serke\u015flik. 2. ayaklanma, \n(bkz. isy\u00e2n). \nuvv\u00e2r \n(a.i.c. av\u00e2v\u00eer) 1. da\u011f k\u0131rlang\u0131c\u0131. 2. s. korkak [adam]. \nuy\u00fbb \n(a.i. ayb'\u0131n c.) ay\u0131plar, kusurlar. \nSetr-i uy\u00fbb \nay\u0131plar\u0131 \u00f6rtme, gizleme. \nSett\u00e2r-\u00fcl-uy\u00fbb \n(ay\u0131plar\u0131 \u00f6rten) Allah. \nuy\u00fbn \n(a.i. ayn'\u0131n c.) 1. g\u00f6zler. 2. p\u0131narlar, kaynaklar. \nuy\u00fbn-\u00fcl-bakar \niri ve siyah taneli bir \u00e7e\u015fit \u00fcz\u00fcm. \nuy\u00fbn-\u00fct-tevar\u00eeh \ntarihlerin kaynaklar\u0131. \nuzbet \n(a.i.) bek\u00e2rl\u0131k, ergenlik, gen\u00e7lik. (bkz: uz\u00fbbet). \nuzem\u00e2' \n(a.s. az\u00eem'in c.) b\u00fcy\u00fckler, \u015feref ve mevki bak\u0131m\u0131ndan b\u00fcy\u00fckler. \nuzem\u00e2-yi devlet \ndevletin b\u00fcy\u00fck adamlar\u0131. \nuzeym \n(a.i.c. uzeym\u00e2t) kemik\u00e7ik. \nuzeym\u00e2t \n(a.i. uzeym'in c.) kemik\u00e7ikler. \nuzeym\u00e2t-\u0131 sem'iyye \nanat. kulaktaki sand\u00fbka-i tabl'\u0131n (davul sand\u0131\u011f\u0131n\u0131n) etraf\u0131nda \nbulunan d\u00f6rt k\u00fc\u00e7\u00fck kemik. \nuzeyv\u00e2t \n(o.i. uzeyve'nin c.) uzuvcuklar, k\u00fc\u00e7\u00fck uzuvlar. \nuzeyv\u00e2t-\u0131 hurde-b\u00eeniyye hek. hurdebinle (mikroskop) g\u00f6r\u00fclebilen uzuvlar; bakteriler. \nuzf\u00fbr \n(a.i.) 1. t\u0131rnak, (bkz: zufr). 2. asma filizi. \nuz\u00eem\u00e2 \n(a.i.) hek. v\u00fccudda bir yerin, a\u011fr\u0131s\u0131z ve ate\u015fsiz olarak \u015fi\u015fmesi. \nuz\u00eem\u00e2-i mizm\u00e2r \nanat. nefes borusunun yukar\u0131ki deli\u011finin \u015fi\u015fmesi. \nuzlet \n(a.i.) bir yana \u00e7ekilip kendi kendine tenhada ya\u015fama, \nyaln\u0131zl\u0131k k\u00f6\u015fesine \u00e7ekilme, (bkz: inziv\u00e2). \nuzlet-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) yaln\u0131zl\u0131k k\u00f6\u015fesi, tenhada oturulan yer. \nuzlet-geh \n(a.f.b.i.). (bkz. uzlet-g\u00e2h). \nuzlet-g\u00fcz\u00een \n(a.f.b.s.) yaln\u0131zl\u0131k k\u00f6\u015fesine \u00e7ekilen, tenhada ya\u015fayan, (bkz: \nuzlet-ni\u015f\u00een) \nuzlet-ni\u015f\u00een \n(a.f.b.s.) tenhaya \u00e7ekilip yaln\u0131z ya\u015fayan, (bkz: uzlet-g\u00fcz\u00een). \nuzl\u00fbfe \n(a.i.) yal\u00e7\u0131n kaya, kayal\u0131k. \nuzm \n(a.i.c. a'z\u00e2m) kibirlenme; ululanma. \nuzm\u00e2 \n(a.s.a'z\u00e2m'dan) daha (en, pek, \u00e7ok) b\u00fcy\u00fck, [a'zam'\u0131n \nm\u00fcennesi]. \nBeliyye-i uzm\u00e2 \n\u00e7ok b\u00fcy\u00fck dert. \nSad\u00e2ret-i uzm\u00e2 \ny\u00fcce sadrazaml\u0131k mevkii. \nuzme \n(a.i.) 1. birinin mens\u00fbb oldu\u011fu aile. 2. akraba. 3. a\u015f\u00eeret. \nuzret \n(a.i.) \u00f6nde olan per\u00e7em, sa\u00e7. (bkz: per\u00e7em). \nuztumme \n(a.i.) 1. her \u015feyin asl\u0131. 2. insan\u0131n \u0131rk ve nesebi, (bkz. \nustumme). ","uz\u00fbbet \n(a.i.) tatl\u0131l\u0131k, \u015firinlik, l\u00e2tiflik. \nuz\u00fbbet-i lis\u00e2n \ndil tatl\u0131l\u0131\u011f\u0131, tatl\u0131 dillilik. \nuz\u00fbbet \n(a.i.) bek\u00e2rl\u0131k, ergenlik, (bkz: uzbet). \nuzv \n(a.i.c. a'z\u00e2) 1. organ, v\u00fcc\u00fbdun m\u00fcstakil par\u00e7as\u0131. 2. bir \ntoplulu\u011fu, bir b\u00fct\u00fcn\u00fc meydana getiren \u00fcyelerden her biri. \nuzv-i hiss \nduyak. \nuzv-i te'n\u00ees \nbot. 1) di\u015fi organ; 2) arkegon. \nuzv-i tezk\u00eer \nbot. erkek organ. \nuzv-i z\u00e2ika \nanat. tadalma organ\u0131. \nuzv\u00e2niyye \n(a.i.) fels. \u00f6rgencilik, fr. organicisme. \nuzv\u00ee, uzviyye \n(a.s.) uzva ait, uzuvla ilgili, canl\u0131, organik. \nKimy\u00e2-yi uzv\u00ee \nuzv\u00ee, organik kimya, fr. chimie organique. \nGayr-i uzv\u00ee \ncans\u0131z, inorganik, fr. inorganique. \nuzv\u00ee sahr\u00e2 \njeol. organik k\u00fclte. \nuzviyyet \n(a.i.) 1. canl\u0131l\u0131k. 2. organizma. \nuzz\u00e2l \n(a.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde 10 basit makam. Hicaz ailesi \ndenilen 4 basit makamdan biridir. Hicaz ile pek yakla\u015f\u0131r \n(Uzz\u00e2l'den ba\u015fl\u0131ca eserler de hicaz'da g\u00f6sterilmi\u015ftir). Uzz\u00e2l, \nhicaz be\u015flisine u\u015f\u015fak d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc il\u00e2vesinden ibarettir. \nUmumiyetle \u00e7\u0131k\u0131c\u0131, nadiren inici olarak kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. D\u00fcg\u00e2h \n\"la\" perdesinde durur. G\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc -be\u015fli ile d\u00f6rtl\u00fcn\u00fcn birle\u015fti\u011fi \nbe\u015finci derece olan- h\u00fcseyn\u00ee \"mi\" perdesidir. Niseb-i \u015fer\u00eefe'den \ndizisinde 7 tane olmakla m\u00fcl\u00e2yim'dir. Donan\u0131m\u0131na \"si\" \nbak\u0131yye bemol\u00fc ile \"fa\" ve \"do\" bak\u0131yye diyezleri konur. Orta \nsekizlisindeki sesleri -pestden t\u00eeze do\u011fru olmak \u00fczere- \n\u015f\u00f6yledir d\u00fcg\u00e2h, dik k\u00fcrd\u00ee, nim hicaz, neva, h\u00fcseyn\u00ee, evi\u00e7, \ngerd\u00e2niyye ve muhayyer. \nuzz\u00e2l-acem \n(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin birka\u00e7 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f bir n\u00fcmunesi yoktur. \nuzz\u00e2l-h\u00fcseyn\u00ee \n(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin birka\u00e7 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f bir n\u00fcmunesi yoktur. \n\u00dc \n\u00fc \n(a.ha.) Osmanl\u0131 alfabesinin \"elif\" ve \"ay\u0131n\" ile ba\u015flayan \nkelimelerinden hafif zammelilerin sesini verir. \n\u00fc \n(f.e.). (bkz. ve). \n\u00fcb\u00e2b \n(a.i.) \u015fiddetli, ta\u015fk\u0131n sel suyu. \n\u00fcbbehet \n(a.i.) b\u00fcy\u00fckl\u00fck, ululuk, (bkz: azamet, meh\u00e2bet, \u00fcbhet). \n\u00fcbbehetl\u00fc \nsadrazaml\u0131ktan ayr\u0131lm\u0131\u015f olanlar\u0131n resm\u00ee \u00fcnvan\u0131. \n\u00fcbeyd \n(a.i. abd'den) ; 1. kulca\u011f\u0131z, k\u00f6lecik. 2. erkek ad\u0131. \nUmm-i \u00fcbeyd \nkurak \u00e7\u00f6l. \n\u00fcbeyd-\u00e2ne \n( .f.zf.) de\u011fersiz kula yak\u0131\u015f\u0131r surette. \nA \nMa'r\u00fbz\u00e2t-\u0131 \u00fcbeyd-\u00e2ne \nde\u011fersiz kulunuzun bir ma'r\u00fbz\u00e2t\u0131 olarak.. \n\u00fcbhet \n(a.i.) b\u00fcy\u00fckl\u00fck, ululuk, [asl\u0131 \"\u00fcbbehet\"dir]. (bkz: \u00fcbbehet). \n\u00fcb\u00fcvvet \n(a.i. ebb'den) babal\u0131k, atal\u0131k, (bkz: peder\u00ee). \n\u00fcb\u00fcvveten \n(a.zf.) babal\u0131k cihetiyle, atal\u0131k s\u0131fat\u0131yla. \n\u00fcc\u00e2c \n(a.i.) ac\u0131 su, tuzlu su. (bkz: \u00e2b-\u0131 \u015for , \u015f\u00fbr\u00e2b, \u015f\u00fbr\u00e2be). \n1","\u00fccem \n(a.i. ecme'nin c.) s\u0131k a\u011fa\u00e7l\u0131klar. \n\u015e\u00eer-i \u00fccem \ngayet k\u00fckremi\u015f y\u0131rt\u0131c\u0131 arslan. \n\u00fccret \n(a.i.c. \u00fcc\u00fbr\u00e2t) 1. hizmet kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 verilen para veya mal. \nBil\u00e2-\u00fccret \nparas\u0131z, (bkz: mecc\u00e2nen). \n\u00fccret-i kademiyye \nayakteri ad\u0131 alt\u0131nda verilen para. 2. nakliye, posta, telgraf, \ndemiryolu ve s\u00e2ireye verilen para. \n\u00fccret-i suk\u00fbk \n[eskiden] kad\u0131lar taraf\u0131ndan al\u0131nan har\u00e7 ve resim, [h\u00fcccetten \n25 ak\u00e7e, sicilden 7 ak\u00e7e, nik\u00e2htan 12 ak\u00e7e, \u00f6l\u00fcn\u00fcn taksim \nedilen terekesinden binde yirmi olmas\u0131 kanun ile t\u00e2yin \nolunmu\u015ftu]. \n\u00fcc\u00fbm \n(a.i.) kale, palanka. \n\u00fcc\u00fbn \n(a.i.) suyun rengi ve tad\u0131n\u0131n bozulmas\u0131. \n\u00fcc\u00fbr \n(a.i. ecr'in c.) ecirler, sevaplar. \n\u00fcc\u00fbr-i cez\u00eele \nbol sevaplar. \n\u00fcc\u00fbr\u00e2t \n(a.i. \u00fccret'in c.) \u00fccretler. \n\u00fcdeb\u00e2' \n(a.i. ed\u00eeb'in c.) ed\u00eebler, yazarlar. \n\u00fcdre \n(a.i.) anat. kas\u0131k yar\u0131g\u0131. \n\u00fcf\u00e7e \n(f.i.) bostan korkulu\u011fu. \n\u00fcff \n(a.n.) of! \n\u00fcfh\u00fbd \n(a.i.) yeti\u015fmi\u015f, serpilmi\u015f \u00e7ocuk. \n\u00fcfk\u00fbhe \n(a.i.) \u015fa\u015f\u0131lacak, \u015fa\u015f\u0131p kal\u0131nacak \u015fey. (bkz: u'c\u00fbbe). \n\u00fcfn\u00fbn \n(a.i.c. ef\u00e2n\u00een) 1. hal, nevi, \u00e7e\u015fit, cins. 2. sa\u00e7masapan s\u00f6z, \ndedikodu. 3. kar\u0131\u015f\u0131k dallar. \n\u00fcft\u00e2de \n(f.s.c. \u00fcft\u00e2de-g\u00e2n) 1. d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, d\u00fc\u015fk\u00fcn; bi\u00e7\u00e2re. 2. \u00e2\u015f\u0131k. 3. i. \nkad\u0131n ad\u0131. \n\u00fcft\u00e2de-g\u00e2n \n(f.s. \u00fcft\u00e2de'nin c.) 1. d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler, d\u00fc\u015fk\u00fcnler; bi\u00e7\u00e2reler. 2. \n\u00e2\u015f\u0131klar. \n\u00fcft\u00e2de \n(f.i.) 1. \u00fcft\u00e2delik, d\u00fc\u015fk\u00fcnl\u00fck, zavall\u0131l\u0131k. 2. \u00e2\u015f\u0131k olma. \n\u00fcft\u00e2n \n(f.s. ve zf.) d\u00fc\u015fen; d\u00fc\u015ferek. \n\u00fcft\u00e2n \u00fc h\u00eez\u00e2n \nd\u00fc\u015fe kalka [gitme]. \n\u00fcf\u00fbl \n(a.i.) 1. batma, kaybolma, g\u00f6r\u00fcnmez olma. 2. mec. \u00f6lme. \n\u00fcf\u00fbl-i n\u00e2-be heng\u00e2m \ngen\u00e7 ya\u015fta, \u00e7al\u0131\u015fabilecek bir halde iken \u00f6lme. \n\u00fcf'\u00fble \n(a.i.) vazife, g\u00f6rev, fr. fonction. \n\u00fcf'\u00fblev\u00ee \n(a.s.) vazifeye ait, vazife ile ilgili, fr. fonctionnel. \n\u00fcf'\u00fblev\u00ee terbiye \nped. g\u00f6revsel e\u011fitim, fr. education fonctionnelle. \n\u00fchbe \n(a.i.) yolculu\u011fa veya askere mahsus elbise, malzeme. \n\u00fchciyye \n(a.i.) hicvetmeye, yermeye sebebolan \u015fey; yerme, (bkz. \n\u00fchc\u00fcvve). \n\u00fchc\u00fcvve \n(a.i.) hicvetmeye, yermeye sebebolan \u015fey; yerme, (bkz. \n\u00fchciyye). \n\u00fchk\u00fbme \n( .i.) alayc\u0131 hal ve s\u00f6z. \nA \n\u00fck\u00e2f \n(a.i.). (bkz. ik\u00e2f). \n\u00fckel \n(a.i. \u00fckle'nin c.) lokmalar. \n\u00fckeyr\u00e2h \n(a.i.) ayazma, [H\u0131ristiyanlarca makbul olan] su kayna\u011f\u0131. \n\u00fckl \n(a.i.) 1. meyva. 2. yiyecek, az\u0131k. 3.zek\u00e2. (bkz. \u00fck\u00fcl). \n\u00fckle \n(a.i.c. \u00fckel) lokma. \n\u00fckre \n(a.i.) 1. \u00e7ukur, (bkz: hufre). 2. top, yuvarlak \u015fey. \n\u00fckr\u00fbme \n(a.i.) kerem, l\u00fctuf; bah\u015fi\u015f. \n\u00fcks\u00fbm \n(a.i.) \u00e7ay\u0131r\u0131, \u00e7imeni \u00e7ok g\u00fczel olan bah\u00e7e. \n\u00fcks\u00fbs \n(a.i.) bot. sarma\u015f\u0131k. ","\u00fck\u015f\u00fb\u015f \n(a.i.) ba\u011f sarma\u015f\u0131\u011f\u0131, tohumsuz sarma\u015f\u0131k. [Araplar, h\u0131rs\u0131z\u0131 buna \nbenzetirler]. \n\u00fck\u00fcl \n(a.i.) 1. meyva. 2. r\u0131z\u0131k, az\u0131k; nasip.3. zek\u00e2. (bkz. \u00fckl). \nZ\u00fb-\u00fck\u00fcl \nzek\u00e2 sahibi, zek\u00ee. \n\u00fckz\u00fbbe \n(a.i.) yalan, uydurma s\u00f6z. \n\u00fclbe \n(a.i.) 1. a\u00e7l\u0131k, (bkz: c\u00fb'). 2. k\u0131tl\u0131k. \n\u00fclb\u00fbb \n(a.i.) kiraz \u00e7ekirde\u011fi. \n\u00fclfetcu \n(a.i.) 1. al\u0131\u015fma, kayna\u015fma. 2. g\u00f6r\u00fc\u015fme, konu\u015fma. 3. ahbapl\u0131k, \ndostluk. 4.huy etme. \nGerm-\u00fclfet \ns\u0131f\u0131 f\u0131k\u0131, i\u00e7li d\u0131\u015fl\u0131. \n\u00fclfet-ger \n(a.f.b.s.) \u00fclfet edici, eden. \n\u00fclfet-ger\u00ee \n(a.f.b.i.) \u00fclfetgerlik, \u00fclfet edicilik. \n\u00fclg\u00fbze \n(\"gu\" uzun okunur, a.i. lugaz\u2018dan) kapal\u0131 s\u00f6z, bilmece, \nyan\u0131ltmaca, (bkz: ugl\u00fbta, uhc\u00fcvve). \n\u00fclhiyye \n(a.i.) oyuncak, \u00e7ocuk oyunca\u011f\u0131, (bkz: b\u00e2z\u00ee\u00e7e, \u00fclh\u00fcvve). \n\u00fclh\u00fcvve \n(a.i.) oyuncak, \u00e7ocuk oyunca\u011f\u0131, (bkz: b\u00e2z\u00ee\u00e7e, \u00fclhiyye). \n\u00fcl-il-ebs\u00e2r \n(a.b.i.). (bkz: \u00fcl\u00fc-l-ebs\u00e2r). \n\u00fcl-il-emr \n(a.b.i.). (bkz. \u00fcl\u00fc-l-emr). \n\u00fcl-in-n\u00fch\u00e2 \n(a.b.i.) ak\u0131ll\u0131 kimseler. \n\u00fcl'\u00fbbe \n(a.i.) oyun, piyes. \n\u00fcl\u00fbhiyyet \n(a.i.). (bkz ; ul\u00fbhiyyet). \n\u00fcl'\u00fcb\u00e2n \n(a.i.) oyuncu, akt\u00f6r. \n\u00fcl\u00fc-l-ebs\u00e2r \n(a.b.i.) g\u00f6r\u00fc\u015f kabiliyetinde olan kimseler. \n\u00fcl\u00fc-l-elb\u00e2b \n(a.b.i.) sa\u011fduyu sahibi olan kimseler. \n\u00fcl\u00fc-l-emr \n(a.b.i.) 1. p\u00e2di\u015f\u00e2h, kanun v\u00e2z\u0131\u0131. 2. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n yetkili \nolan \u00e2mirleri, [hal\u00eefelere, kad\u0131lara, kumandanlara \u015f\u00e2mildir]. \n\u00fcl\u00fcm \n(f.i.) b\u00f6l\u00fck, cemaat, tak\u0131m. \n\u00fcl\u00fcm \u00fcl\u00fcm \nb\u00f6l\u00fck b\u00f6l\u00fck, tak\u0131m tak\u0131m. \n\u00fcm \n( .i.). (bkz: \u00fcmm). \nA \n\u00fcmd\u00fbd \n(a.i.) \u00e2det, usul, g\u00f6renek. \n\u00fcmd\u00fbha \n(a.i.) \u00f6v\u00fclmeye sebebolan \u015fey, i\u015f, hal. \n\u00fcmem \n(a.i. \u00fcmmet'in c.) \u00fcmmetler. \nHayr-\u00fcl-\u00fcmem \nM\u00fcsl\u00fcmanlar, (bkz: \u00fcmmet-i Muhammed). \n\u015eef\u00ee-\u00fcl-\u00fcmem \nHz. Muhammed. \n\u00fcmem-i kad\u00eeme, \u00fcmem-i s\u00e2b\u0131ka eski, ge\u00e7mi\u015f zaman \u00fcmmetleri. \n\u00fcmen\u00e2' \n(a.s. em\u00een'in c.) 1. g\u00fcvenilir kimseler. 2. eminler, alay \nhesaplar\u0131n\u0131n veya sand\u0131k muamelelerinin kendilerine \nb\u0131rak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 kimseler. \n\u00fcmen\u00e2-yi kavm \nbir kavmin emniyet ve g\u00fcvenini kazanm\u0131\u015f olan b\u00fcy\u00fck kimseler. \n\u00fcmer\u00e2 \n(a.i. em\u00eer'in c.) 1. emirler, be\u011fler. 2. ask. binba\u015f\u0131, yarbay, \nalbay r\u00fctbelerinde bulunan fermanl\u0131 subaylar, (bu r\u00fctbelerin \nalt\u0131nda bulunanlara \"z\u00e2bit\u00e2n\", \u00fcst\u00fcndekilere \"erk\u00e2n\" denirdi]. \nEm\u00eer-\u00fcl-\u00fcmer\u00e2 \ntar. beylerbeyilerin l\u00e2kab\u0131 [Tanzimat'tan \u00f6nce], [Tanzimat'tan \nsonra \u0131stabl-i \u00e2mire ile m\u00eer-miranlar\u0131n aras\u0131nda sivil r\u00fctbe \nolup unvan\u0131 \"izzetl\u00fc pa\u015fa\" d\u0131r]. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 askeriyye \nask. y\u00fcksek r\u00fctbeli kumandanlara verilen bir ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 a\u015fer\u00e2t \nask.. tar. Meml\u00fbk sultanlar\u0131ndan asker\u00ee s\u0131n\u0131f \u00fcmer\u00e2s\u0131na \nverilen bir ad. 10'lar em\u00eeri, onba\u015f\u0131. [Bunlar 10 asker \n(meml\u00fbk) beslemek zorundayd\u0131]. ","\u00fcmer\u00e2-y\u0131 bahriyye \nask. eskiden deniz subaylar\u0131n\u0131n em\u00eer\u00fclma (=amiral) denilen \nb\u00fcy\u00fck r\u00fctbede bulunanlar\u0131na verilen bir ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 ham\u00e2set-intim\u00e2 yi\u011fit emirler. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 hemsev\u00e2\u00ee \nask.. tar. meml\u00fbk sultanl\u0131\u011f\u0131nda asker\u00ee s\u0131n\u0131f \u00fcmer\u00e2s\u0131na verilen \nbir ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 i\u015frian\u00ee \nask. tar. meml\u00fbk \u00fcmeras\u0131 aras\u0131nda yirmi asker besleyen ve \nonlar\u0131 kumandas\u0131 alt\u0131nda bulunduran emirlere verilen bir ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 mie\u00een \n(y\u00fczler em\u00eeri) ask., tar. en y\u00fcksek dereceli \u00fcmer\u00e2ya verilen ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 mukaddim\u00een \ntar. Meml\u00fbk sultanl\u0131\u011f\u0131nda XV. as\u0131rda y\u00fczler em\u00eeri s\u0131n\u0131f\u0131ndan \nolan birinci derecedeki \u00fcmer\u00e2ya verilen bir ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 tabl hanah \nask., tar. Meml\u00fbk sultanl\u0131\u011f\u0131nda bando emirlerine verilen bir ad. \n\u00fcmer\u00e2-y\u0131 ul\u00fbf \nask., tar. Meml\u00fbk te\u015fkil\u00e2t\u0131nda binba\u015f\u0131 r\u00fctbesindeki \u00fcmer\u00e2ya \nverilen bir ad. \n\u00dcmeyye \n(a.h.i.) Emev\u00ee Haned\u00e2n\u0131'n\u0131n atas\u0131 (VI. y\u00fczy\u0131l\u0131n sonu), Hz. \nMuhammed'in b\u00fcy\u00fck dedesi olan H\u00e2\u015fin \u00dcmeyye'nin amcas\u0131. \n\u00fcmh\u00fbd \n(a.i.) 1. \u00e7\u00f6mlek. 2. tuzluk. \n\u00fcm\u00eed \n(f.i.) 1. umut, umma. \nKat'i \u00fcm\u00eed \n\u00fcmit kesme. \n\u00fcm\u00eed-i c\u00e2n\u00e2n \nsevgilinin \u00fcm\u00eedi, onun gelmesi, ona kavu\u015fma \u00fcm\u00eedi. \n\u00fcm\u00eed-i istikb\u00e2l \nyar\u0131n\u0131n \u00fcmidi. 2. erkek ve kad\u0131n ad\u0131. \n\u00fcm\u00eed-bah\u015f (f.b.s.) \u00fcmit veren, \u00fcmitlendiren. \n\u00fcm\u00eed-bah\u015f\u00e2 (f.b.s.) \u00fcmitlendirecek surette. \n\u00fcm\u00eed-bah\u015f\u00e2ne \n(f.zf.) \u00fcmid-bah\u015f olana, \u00fcmit verene, \u00fcmitlendirene yak\u0131\u015facak \nsurette. \n\u00fcm\u00eed-bah\u015f\u00ee \n(f.b.i.) umdurma, \u00fcmitlendirme. \n\u00fcm\u00eed-beste \n(f.b.s.) \u00fcmit ba\u011flam\u0131\u015f, \u00fcmitlenmi\u015f. \n\u00fcm\u00eed-g\u00e2h \n(f.b.i.) \u00fcmit yeri, bir \u015fey umulan yer, makam. \n\u00fcm\u00eed-geh \n(f.b.i.). (bkz. \u00fcm\u00eed-g\u00e2h). \n\u00fcm\u00eed-v\u00e2r \n(f.b.s.) uman, \u00fcmitli. \n\u00fcm\u00eed-v\u00e2r\u00e2ne \n(f.zf.) \u00fcmitli olana yak\u0131\u015facak surette. \n\u00fcm\u00eed-v\u00e2r\u00ee \n(f.b.i.) \u00fcmitvarl\u0131k, \u00fcmitlilik. \n\u00fcml\u00fbc \n(a.i.) 1. selvi yapra\u011f\u0131na benzeyen uzun, kar\u0131\u015f\u0131k bir ot. 2. \nyaprak, (bkz: berg). \n\u00fcml\u00fbd \n(a.i.). (bkz. \u00fcm\u00fcld\u00e2n, \u00fcm\u00fcld\u00e2n\u00ee). \n\u00fcmm \n(a.i.c. \u00fcmm\u00e2t, \u00fcmmeh\u00e2t). 1. ana, anne. \nLi-\u00fcmm \nana taraf\u0131ndan, (bkz: m\u00e2der, v\u00e2lide). 2. yol. 3. kaynak, \u00e7\u0131k\u0131\u015f \nnoktas\u0131. \n\u00fcmm-i d\u00fcny\u00e2 \nM\u0131s\u0131r, Kahire. \n\u00fcmm-i sulbe \nanat. beyin zarlar\u0131ndan en kal\u0131n\u0131 ve en d\u0131\u015fta bulunan\u0131, fr. \nDure-mere. \n\u00fcmm-i veled \n\u00e7ocuk anas\u0131 bulunan sat\u0131lmaz c\u00e2riye. \n\u00fcmm-\u00fcd-dem \nanat. k\u0131rm\u0131z\u0131 kan damarlar\u0131nda g\u00f6r\u00fclen \u015fi\u015fme, kabarma. \n\u00fcmm-\u00fcd-d\u00fcny\u00e2 \nM\u0131s\u0131r, Kahire ve Ba\u011fdat. (bkz: \u00fcmm-i d\u00fcny\u00e2). \n\u00fcmm-\u00fcl-bil\u00e2d \nMekke-i M\u00fckerreme. \n\u00fcmm-\u00fcl-ecd\u00e2d \n(v\u00fccutlar\u0131n anas\u0131) kim. c\u0131va. \n\u00fcmm-\u00fcl-faz\u00e2il \nilim. \n\u00fcmm-\u00fcl-hab\u00e2is \n(k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerin anas\u0131) \u015farap, i\u00e7ki. \n\u00fcmm-\u00fcl-hatt \n(bkz: \u00fcmm-\u00fcl-hut\u00fbt). \n\u00fcmm-\u00fcl-hul\u00fbl \n(sirkede bulunan kurt\u00e7uklar\u0131n anas\u0131) zool. midye. ","\u00fcmm-\u00fcl-hut\u00fbt \n(hatlar\u0131n anas\u0131) b\u00fct\u00fcn yaz\u0131 \u00e7e\u015fitlerinin nesihten \u00e7\u0131kmas\u0131 \ndolay\u0131s\u0131yla nesihe verilen ad. \n\u00fcmm-\u00fcl-h\u00fccre \nanat. anag\u00f6ze, fr. cellulemere. \n\u00fcmm-\u00fcl-kit\u00e2b \ntas. 1) akl-\u0131 evvel; 2) ar\u015f\u0131n \u00fcst\u00fcndeki kaza ve kader levhas\u0131, \n(bkz. levh-i mahfuz); 3) Kur'an'da Fatiha s\u00fbresi, (bkz. seb'\u00fcl- \nmes\u00e2n\u00ee). \n\u00fcmm-\u00fcl-kur\u00e2 \nMekke-i M\u00fckerreme. \n\u00fcmm-\u00fcl-Kur'an \nFatiha s\u00fbresi. \n\u00fcmm-\u00fcl-m\u00fc'min\u00een \nHz. Muhammed'in zevceleri, (bkz: ezv\u00e2c-\u0131 t\u00e2hir\u00e2t). \n\u00fcmm-\u00fcl-m\u00fcslim\u00een \nHz. Muhammed'in zevceleri. (bkz: ezv\u00e2c-\u0131 t\u00e2hir\u00e2t, \u00fcmm-\u00fcl- \nm\u00fc'min\u00een). \n\u00fcmm-\u00fcl-veled \n\u00e7ocu\u011fu olan c\u00e2riye, (bkz: \u00fcmm-i veled). \n\u00fcmm-\u00fcn-n\u00fcc\u00fbm \nastr. saman u\u011frusu, (bkz: kehke\u015f\u00e2n). \n\u00fcmm-\u00fcr-re's \ndima\u011f. \n\u00fcmm-\u00fcr-rez\u00e2il \n(rezaletlerin anas\u0131) bilgisizlik, cehalet. \n\u00fcmm-\u00fcr-Ruhm \nMekke (bkz: \u00fcmm-\u00fcl-bil\u00e2d, \u00fcmm-\u00fcl-kur\u00e2). \n\u00fcmmeh\u00e2t \n(a.i. \u00fcmm'\u00fcn c.) 1. analar, anneler. 2. esaslar, as\u0131llar. 3. \nde\u011ferli, ilm\u00ee kitaplar. \n\u00fcmmeh\u00e2t-\u0131 esm\u00e2' \nAllah'\u0131n d\u00f6rt esas ad\u0131. \n\u00fcmmeh\u00e2t-\u0131 k\u00fct\u00fcb \nana kitaplar. \n\u00fcmmeh\u00e2t-\u0131 m\u00fc'min\u00een \nHz. Muhammed'in refikalar\u0131, (bkz. ezv\u00e2c-\u0131 t\u00e2hir\u00e2t). \n\u00fcmmeh\u00e2t-\u0131 m\u00fcslim\u00een \nHz. Muhammed'in refikalar\u0131, (bkz. ezv\u00e2c-\u0131 t\u00e2hir\u00e2t, \u00fcmm-\u00fcl- \nm\u00fcslim\u00een, \u00fcmm-\u00fcl-m\u00fc'min\u00een). \n\u00fcmmeh\u00e2t-\u0131 ulviyye \ninsan i\u00e7in gerekli olan temel unsurlar [ak\u0131l, ruh, tutku gibi-]. \n\u00fcmmeh\u00e2t-\u00fcl-evl\u00e2d \n[\u00fcmm-\u00fcl-veled'in \nc.]. \nhuk. \n[eskiden] \nm\u00fcstevledeler; \nmevl\u00e2lar\u0131n\u0131n f\u00eer\u00e2\u015f\u0131ndan ikrarlar\u0131na mukarin olarak \u00e7ocuk \ndo\u011furmu\u015f \nolan \ncariyeler, \ndo\u011furduklar\u0131 \n\u00e7ocuklar\u0131n \nkendilerinden oldu\u011fu efendilerince kabul edilen cariyeler. \n\u00fcmmet \n(a.i.c. \u00fcmem) 1. bir peygambere inan\u0131p ba\u011flanan cemaat, \ntaife. 2 . bir dille konu\u015fan insanlar\u0131n hepsi. \n\u00fcmmet-i cem\u00e2at, -i ic\u00e2bet bir taifenin kendilerine g\u00f6nderilen peygambere inanan \nk\u0131sm\u0131. \n\u00fcmmet-i da'vet \nbir taifenin kendilerine g\u00f6nderilen peygambere inanan k\u0131sm\u0131. \n\u00fcmmet-i ic\u00e2bet \n\u00fcmmetin, peygamberine inanan k\u0131sm\u0131. \n\u00fcmmet-i \u0130s\u00e2 \nH\u0131ristiyanlar. \n\u00fcmmet-i Muhammed \n1) \u0130sl\u00e2m d\u00eeninde bulunanlar. 2) herkes, b\u00fct\u00fcn halk. \n\u00fcmmet-i M\u00fbs\u00e2 \nm\u00fbseviler. \n\u00fcmmet-ullah \nb\u00fct\u00fcn insanlar, halk. \n\u00fcmm\u00ee \n(a.s. \u00fcmm'den) anas\u0131ndan nas\u0131l do\u011fmu\u015f ise \u00f6yle kal\u0131p \nokuma yazma \u00f6\u011frenmemi\u015f [kimse]. \n\u00fcmm\u00ee-i s\u00e2d\u0131k \nHz. Muhammed. \n\u00fcmm\u00eed \n(f.i.), (bkz: \u00fcm\u00eed). \n\u00fcmm\u00eed-i n\u00eem-hande \ng\u00fcl\u00fcmseme \u00fcmidi. \n\u00fcmmiy\u00e2ne \n(a.zf. \u00fcmm'den) \u00fcmm\u00ee olana yak\u0131\u015facak yolda, \u00fcmm\u00eece. \n\u00fcmmiyye \n(a.s.) anaya, anneye ait, ana ile ilgili. \nSal\u00e2t-\u0131 \u00fcmmiyye \nsalav\u00e2t\u0131n bir nev'i. \n\u00fcmmiyye \n(a.s. \u00fcmm'den) [\"\u00fcmm\u00ee\" nin m\u00fcennesi]. \n\u00fcmmiyyet \n(a.i.) \u00fcmm\u00eelik, cahillik, okuyup yazma bilmeme. \n\u00dcmm\u00fch\u00e2n\u00ee \n(a.h.i.) Hz. Ali'nin ablas\u0131. [Mi'rac gecesi Hz. Muhammed, bunun \nevinde bulunuyordu]. ","\u00fcmniyye \n(a.i.c. em\u00e2n\u00ee) 1. \u00fcmit, umut. 2. istek, arzu. 3. niyet, kuruntu. \n\u00fcms\u00fble \n(a.i.) ed. \u00f6rnek olarak verilen beyit, m\u0131sra. \n\u00fcm\u00fbmet \n(a.i. \u00fcmm'den) anal\u0131k, annelik. \nHukuk-\u0131 \u00fcm\u00fbmet \nanal\u0131k haklar\u0131. \n\u00fcm\u00fbmet ve \u00fcb\u00fcvvet \nanal\u0131k ve babal\u0131k s\u0131fatlar\u0131. \n\u00fcm'\u00fbz \n(a.i.) 1. ke\u00e7i; karaca, (bkz: ma'z). 2. ke\u00e7i ve karaca s\u00fcr\u00fcs\u00fc. \n\u00fcm\u00fcld\u00e2n, \u00fcm\u00fcld\u00e2n\u00ee \n(a.i.) 1. taze fidan, dal. 2. ince, narin v\u00fccut. 3. s. g\u00fczel; gen\u00e7. \n\u00fcn\u00e2n \n(a.i.) inleme. \n\u00fcn\u00e2s \n(a.i. n\u00fcs'den) halk, insanlar, (bkz: n\u00e2s). \n\u00fcnb\u00fbb, \u00fcnb\u00fbbe \n(a.i.c. en\u00e2b\u00eeb) 1. bo\u011fum, kam\u0131\u015f bo\u011fumu. 2. anat. ince boru, \nborucuk. \n\u00fcnb\u00fbbe-i bevliyye \nanat. sidik borucuklan. \n\u00fcnb\u00fbbe-i g\u0131rb\u00e2liyye \nanat. kalbur damar, eleksi boru. \n\u00fcnb\u00fbbe-i hazmiyye \nanat. a\u011f\u0131zdan kal\u0131n ba\u011f\u0131rsa\u011f\u0131n nihayetine kadar uzanan haz\u0131m \nborusu. \n\u00fcnb\u00fbbe-i \u015fa'riyye \nanat. *k\u0131lcal boru, fr. tube capillaire. \n\u00fcnb\u00fbbe-i tal'iyye \nbot. \u00e7i\u00e7ektozu borusu. \n\u00fcnb\u00fbb-\u0131 mi'dev\u00ee \nhek. m\u00eede y\u0131kamak veya m\u00eede t\u00fcbaj\u0131 yapmak \u00fczere kullan\u0131lan \nl\u00e2stik boru. \n\u00fcnb\u00fbb-\u00fcl-habl \nince yol, patika yolu. \n\u00fcnb\u00fbb\u00ee \n(a.s.) borumsu, boruya benzer. \n\u00fcnb\u00fbse \n(a.i.) \u00e7ocuklar\u0131n oyunu. \n\u00fcnb\u00fb\u015f, \u00fcnb\u00fb\u015fe \n(a.i.) bot. nebat k\u00f6k\u00fc, k\u00f6k\u00fc yerden tak\u0131m\u0131yla \u00e7\u0131kar\u0131lan fidan, \na\u011fa\u00e7. \n\u00fcnm\u00e2 \n(a.i.) i\u00e7i saman, ot doldurulmu\u015f \u015fey. \n\u00fcnn\u00e2b \n(a.i.) bot. (bkz: unn\u00e2b). \n\u00fcnn\u00e2b\u00ee \n(a.s.). (bkz. unn\u00e2b\u00ee). \n\u00fcnn\u00e2biyye \n(a.i.). (bkz. unn\u00e2biyye). \n\u00fcns \n(a.i.) 1. al\u0131\u015f\u0131kl\u0131k, al\u0131\u015fkanl\u0131k, al\u0131\u015fma. \n\u00fcns tutmak \nal\u0131\u015fmak; d\u00fc\u015f\u00fcp kalkmak. 2.tas. kalbde, Cem\u00e2l-i Hazret-i \nIl\u00e2hiyye m\u00fc\u015fahedesinin eseri, Allah'\u0131n insan g\u00f6nl\u00fcnde \ng\u00f6r\u00fcnmesi. \n\u00fcns\u00e2 \n(a.s.i.c. in\u00e2s) di\u015fi, kad\u0131n, k\u0131z. \n\u00fcns\u00e2-\u00fcns \n(a.i.) s\u0131k\u0131f\u0131k\u0131 konu\u015fma. \n\u00fcns\u00ee, \u00fcnsiyye \n(a.s.) 1. al\u0131\u015fm\u0131\u015f, sokulgan. 2. i. arkada\u015f. 3. [birincisi] erkek, \n[ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. 4. \u00fcns\u00ee, [eskiden] kam\u0131\u015f kalemin iki \nk\u0131s\u0131mdan meydana gelen kesik k\u0131sm\u0131n\u0131n alt par\u00e7as\u0131, [\u00fcst \npar\u00e7as\u0131na \"vah\u015f\u00ee\" denilirdi]. \n\u00fcnsiyyet \n(o.i.) al\u0131\u015fkanl\u0131k, ahbapl\u0131k, arkada\u015fl\u0131k. \n\u00fcn\u015f\u00fbde \n(a.i.c. en\u00e2\u015f\u00eed) okunmu\u015f, s\u00f6ylenmi\u015f \u015fiir. \n\u00fcn\u015f\u00fbta \n(a.i.) ilmik, d\u00fc\u011f\u00fcm. \n\u00fcn\u00fbf \n(a.i. efn'in c.) anat. burunlar. \nTergim-i \u00fcn\u00fbf \n1) burunlar\u0131n\u0131 k\u0131rmak, kibirlerini k\u0131rmak; 2) hakaret etmek. \n\u00fcn\u00fbset \n(a.i.) di\u015filik. \n\u00fcn\u00fb\u015fe \n(a.i.). (bkz: un\u00fb\u015fe). \n\u00fcnv\u00e2n \n(a.i.) l. kitap, mecmua, makale ba\u015fl\u0131\u011f\u0131, (bkz: ser-levha). 2. ad, \nisim, l\u00e2kab, san. 3. \u015f\u00f6hret. \nS\u00e2hib-i \u00fcnv\u00e2n \ny\u00fcksek mevki sahibi, (\"bir \u015f\u00e2ir-i s\u00e2hib-i \u00fcnv\u00e2n\" -L\u00e2t\u00eef\u00ee). \n\u00fcnz\u00fbha \n(a.i.) kibir, gurur; b\u00fcy\u00fckl\u00fck. \n\u00fcrbe \n(a.i.) 1. d\u00fc\u011f\u00fcm, (bkz: ukde). 2. b\u00fckl\u00fcm. 3. h\u00eele. ","\u00fcrb\u00fbn \n(a.i.) pey ak\u00e7esi. \n\u00fcrc\u00fbfe \n(a.i.c. er\u00e2c\u00eef) yalan, uydurma s\u00f6z. \n\u00fcrc\u00fbha \n(a.i.) sal\u0131ncak. \n\u00fcrc\u00fbze \n(a.i. recez'den) ed. M\u0131sralar\u0131 kafiyeli, k\u0131sa vezinli naz\u0131m. \n\u00fcrd \n(f.e.) gibi. \n\u00fcrd-i Behi\u015ft \n\"Cennet gibi, Cennete benzer\" Nisan. \n\u00fcrm\u00fble \n(a.i.c. er\u00e2mil, er\u00e2m\u00eel) ergen [delikanl\u0131]. \n\u00fcr\u00fbme \n(a.i.) 1. (bkz: er\u00fbme). 2. Ad kavminin mezarlar\u0131. \n\u00fcry\u00e2n \n(a.i.). (bkz. ury\u00e2n). \n\u00fcs \n(a.i.). (bkz: \u00fcss). \n\u00fcs\u00e2r\u00e2 \n(a.i. es\u00eer'in c.) esirler, (bkz: \u00fcser\u00e2). \n\u00fcsb\u00fb' \n(a.i.c. es\u00e2b\u00ee') hafta, yedi g\u00fcnl\u00fck s\u00fcre. \n\u00fcsb\u00fbbe \n(a.i.c. es\u00e2b\u00eeb) k\u00fcf\u00fcr, s\u00f6vme. \n\u00fcsb\u00fb\u00ee, \u00fcsb\u00fbiyye \n(a.s.) haftal\u0131k. \nCer\u00eede-i \u00fcsb\u00fbiyye \nhaftal\u0131k gazete. \n\u00fcsb\u00fc\u015f \n(f.i.) kehle. \n\u00fcser\u00e2' \n(a.i. es\u00eer'in c.) 1. esirler, tutsaklar. 2. kullar, k\u00f6leler. \n\u00fcsk\u00fbb \n(a.s.) 1. e\u015fik bekleyen, papu\u00e7\u00e7u, kundurac\u0131. 2.i. d\u00f6k\u00fcl\u00fcp akan, \nd\u00f6k\u00fclm\u00fc\u015f olan su. 3.i. s\u0131ra ile dikili a\u011fa\u00e7lar. 4.i. demirci. \n\u00fcsk\u00fbbe \n(a.i.) a\u011f\u0131r\u015fak, tapa. \n\u00fcskuf \n(a.i.) papaz, (bkz: r\u00e2hib). \n\u00fcskutuss \n(a. [rumcadan]. i.c. \u00fcskutuss\u00e2t) as\u0131l, cevher, madde, unsur. \n\u00fcskutuss\u00e2t \n(a. [rumcadan] i. \u00fcskutuss'un c.) \u00fcskutuslar. \n\u00dcsk\u00fcd\u00e2r \n(f.i.) konak yap\u0131lan yer. \n\u00fcsk\u00fcffe \n(a.i.) e\u015fik tahtas\u0131. \n\u00fcsk\u00fcr \n( .i.) kirpi, (bkz: u\u015fgur). \nF \n\u00fcsl\u00fbb \n(a.i.c. es\u00e2l\u00eep) 1. farz, yol, bi\u00e7im, usul. 2. if\u00e2de yolu. (bkz: \nsel\u00eeka). \n\u00fcsl\u00fbb-i \u00e2d\u00ee \ned. alelade if\u00e2de tarz\u0131. \n\u00fcsl\u00fbb-i \u00e2l\u00ee \ned. \u00fcst\u00fcn if\u00e2de tarz\u0131. \n\u00fcsl\u00fbb-i hak\u00eem \ned. hikmetli s\u00f6z s\u00f6yleme tarz\u0131. \n\u00fcsr \n(a.i.) sidik zoru, sidik tutulmas\u0131. \n\u00fcsre \n(a.i.) 1. s\u00f6z ve had\u00ees nakletme. 2. seleflerden gelen \u015fan ve \n\u015feref. \n\u00fcsr\u00fb\u015f \n(f.i.) 1. g\u00fczel ses. 2. melek. 3. her g\u00fcne\u015f ay\u0131n\u0131n on yedinci \ng\u00fcn\u00fc. \n\u00fcsr\u00fcb \n( .i.) kur\u015fun. \nF \n\u00fcsr\u00fcb\u00ee \n(f.i.) tar. bina ve kubbeler i\u00e7in l\u00e2z\u0131m olan kur\u015funlan d\u00f6k\u00fcp \nhaz\u0131rlayan san'atk\u00e2r. \n\u00fcss \n(a.i.c. es\u00e2s) 1. a\u015fk. \u00fcs, herhangi bir sald\u0131r\u0131\u015fa esas olmak \u00fczere \n\u00f6nceden donat\u0131lm\u0131\u015f olan yer. 2. esas, as\u0131l, k\u00f6k, temel. \n\u00fcss-i bahr\u00ee \nask. deniz \u00fcss\u00fc. \n\u00dcss-i Zafer \na\u015fk. Yeni\u00e7eri oca\u011f\u0131n\u0131n la\u011fv\u0131 hakk\u0131nda Esad Efendi'nin \nyazd\u0131\u011f\u0131 kitap [\"Ebced\" hesab\u0131na g\u00f6re onun zaman\u0131na \nrastlayan 1241 (1825) y\u0131l\u0131n\u0131 g\u00f6sterir]. \n\u00fcss-\u00fcl-hareke \nask. asker\u00ee harek\u00e2t\u0131n ba\u015flang\u0131c\u0131na esas olan yer. 3. mat. \u00fcs, \nbir say\u0131n\u0131n ka\u00e7\u0131nc\u0131 kuvvete y\u00fckselebilece\u011fini g\u00f6steren ve o \nsay\u0131n\u0131n biraz yukar\u0131 sa\u011f\u0131nda yer alan say\u0131 7 gibi. \n3 \n\u00fcss-i m\u00eez\u00e2n \nmat. talebenin (\u00f6\u011frenci), s\u0131n\u0131f ge\u00e7mek i\u00e7in b\u00fct\u00fcn derslerden \nalmak zorunda kald\u0131\u011f\u0131 notlar\u0131n ortalama miktar\u0131. ","\u00fcss\u00ee \n(a.s.) mat. \u00fcstel, fr. exponentiel. \n\u00fcst\u00e2 \n(f.i.). (bkz. \u00fcst\u00e2d) [naz\u0131mda kullan\u0131l\u0131r]. \n\u00fcst\u00e2d \n(f.i.) 1. muallim, \u00f6\u011fretmen; usta, sanatk\u00e2r. 2. bir ilim veya \nsan'at alan\u0131nda \u00fcst\u00fcn yeri olan kimse. 3. \u00fcniversite profes\u00f6r\u00fc. \n4. mason locas\u0131n\u0131n ba\u015fkan\u0131. \n\u00fcst\u00e2d-\u0131 a'zam \n1) en b\u00fcy\u00fck \u00fcst\u00e2d, en b\u00fcy\u00fck usta. 2) \u00fcstadlar te\u015fkil\u00e2t\u0131n\u0131n \nba\u015fkan\u0131. \n\u00fcst\u00e2d-\u0131 k\u00fcll \nbir\u00e7ok \u015feyleri \u00e7ok iyi bilen. \n\u00fcst\u00e2d-\u00fcd-d\u00e2r \ntar. Memluk sultanlar\u0131n\u0131n husus\u00ee i\u015flerine bakan kimse. \n\u00fcst\u00e2d-\u00fcd-d\u00e2r-\u00fcl-\u00e2liye \ntar. Meml\u00fbklar'da, Abb\u00e2s\u00eeler'de ve H\u00e2rizm\u015f\u00e2hlar'da sultan\u0131n \n'\u00f6zel mallar\u0131n\u0131 koruyan ve onlara ait gelirleri giderleri idare \netmekle g\u00f6revli kimse. \n\u00fcst\u00e2d-\u00e2ne \n(a.f.zf.) \u00fcstada yak\u0131\u015f\u0131r yolda; usta elinden \u00e7\u0131km\u0131\u015f olarak; ustaca. \n\u00fcst\u00e2d\u00ee \n(a.f.i.) \u00fcstadl\u0131k, ustal\u0131k. \n\u00fcst\u00e2h \n(f.s.) hay\u00e2s\u0131z, edepsiz kimse. (bkz. k\u00fcstah). \n\u00fcst\u00e2h-\u00e2ne \n(f.zf.). (bkz: k\u00fcst\u00e2h-\u00e2ne). \n\u00fcst\u00e2m \n(f.i.) 1. alt\u0131n veya g\u00fcm\u00fc\u015ften yap\u0131lm\u0131\u015f at eyeri, \u00fczengi, (bkz. \n\u00fbst\u00e2m). 2. s. emin, g\u00fcvenilir. \n\u00fcst\u00e2z \n(a.i.c. es\u00e2t\u00eez; es\u00e2tize). (bkz: \u00fcst\u00e2d). \n\u00fcst\u00e2ziyyet \n(a.i.) \u00fcst\u00e2zl\u0131k, \u00fcstadl\u0131k, ustal\u0131k. \n\u00fcst\u00fbd\u00e2n \n(f.i.) mec\u00fbs\u00ee mezar\u0131. \n\u00fcst\u00fbn \n(f.i.) direk, (bkz: s\u00fct\u00fbn). \n\u00fcst\u00fbr \n(f.i.) davar, at ve kat\u0131r gibi d\u00f6rt ayakl\u0131 hayvan. \n\u00fcst\u00fbre \n(a.i.c. es\u00e2t\u00eer) 1. efs\u00e2ne, yalan, b\u00e2t\u0131l s\u00f6z. 2. uydurma, masal, \ns\u00f6z. \n\u00fcst\u00fbrev\u00ee \n(a.s.) \u00fcst\u00fbreye ait, \u00fcst\u00fbre ile ilgili, (bkz. \u00fcst\u00fbre). \n\u00fcst\u00fch\u00e2n \n(f.i.) \nkemik, \n(bkz: \n[\u00fcst\u00fchv\u00e2nr\u00fcb\u00e2, \n\u00fcst\u00fchv\u00e2nrend, \n\u00fcst\u00fchv\u00e2nrenk masal ku\u015fu olan \"h\u00fcm\u00e2\" n\u0131n ad\u0131]. \n\u00fcst\u00fch\u00e2n-bend \n(f.b.i.) k\u0131r\u0131k\u00e7\u0131, \u00e7\u0131k\u0131k\u00e7\u0131. \n\u00fcst\u00fch\u00e2n-p\u00e2re \n(f.b.i.) kemik par\u00e7as\u0131. \n\u00fcst\u00fckus \n(a.i.c. \u00fcst\u00fckus\u00e2t) 1. madde, cevher, as\u0131l. 2. g\u00f6k cisimleri. 3. \ngeometri. \n\u00fcst\u00fckus\u00e2t \n(a.i. \u00fcst\u00fckus'un c.) 1. maddeler, as\u0131llar, cevherler. 2. g\u00f6k \ncisimleri. 3. geometriler. \n\u00fcst\u00fcre \n(f.i.) ustura. \n\u00fcst\u00fcv\u00e2n \n(f.s.). (bkz. \u00fcst\u00fcv\u00e2r). \n\u00fcst\u00fcv\u00e2ne \n(a.i.) 1. direk; i\u00e7i bo\u015f. 2. geo. silindir \n\u00fcst\u00fcv\u00e2n\u00ee \n(a.s.) \u00fcst\u00fcv\u00e2ne, silindir bi\u00e7iminde. \n\u00fcst\u00fcv\u00e2r \n(f.s.) l. sa\u011flam, kuvvetli, kuvvetli, dayan\u0131kl\u0131. 2. g\u00fcvenilir. \n\u00fcst\u00fcv\u00e2r\u00ee \n(f.s.) kuvvetli, sa\u011flam, emniyetli. \n\u00fcs\u00fcr \n(a.i.) yara izi. (bkz: nedbe). \n\u00fcsve \n(a.i.) imtisal n\u00fcmunesi, \u00f6rnek olacak insan. \n\u00fc\u015f\u00e2be \n(a.i.) 1. kar\u0131\u015f\u0131k cemaat. 2. nesebi, \u0131rk\u0131 kar\u0131\u015f\u0131k adam. 3. \nh\u0131rs\u0131zl\u0131k, r\u00fc\u015fvet gibi \u015feylerle elde edilen kazan\u00e7. 4. (c. e\u015f\u00e2ib) \nil\u00e2\u00e7l\u0131 \u015ferbet. \n\u00fc\u015fbe \n( .i.) kurt, b\u00f6cek, (bkz: d\u00fbd). \nA \n\u00fc\u015fgule \n(\"gu\" uzun okunur, a.i.) u\u011fra\u015f\u0131lacak i\u015f. (bkz: me\u015fguliyyet). \n\u00fc\u015fgule-i hasene \niyi, g\u00fczel i\u015fler. \n\u00fc\u015fgur \n(f.i.) [oklu] kirpi, (bkz: \u00fcsk\u00fcr). \n\u00fc\u015fk\u00fbfe \n(f.i.); \u00e7i\u00e7ek, (bkz. \u015f\u00fck\u00fbfe). ","\u00fc\u015fk\u00fbh \n(f.i.) b\u00fcy\u00fckl\u00fck, ululuk, \u015fan ve \u015feref, (bkz: \u015f\u00fck\u00fbh). \n\u00fc\u015fk\u00fcfte \n(f.i.) a\u00e7\u0131lm\u0131\u015f [\u00e7i\u00e7ek]. \n\u00fc\u015fn\u00e2n \n(a.i.) bot. \u00e7\u00f6\u011fenotu. [bir k\u00f6k olarak sabun yerine kullan\u0131l\u0131r]. \n\u00fc\u015fne \n(a.i.) bot. yosun, a\u011fa\u00e7 yosunu. \n\u00fc\u015fne-i karn\u00ee \nboynuza benzeyen yosun. \n\u00fc\u015fne-i kasab\u00ee \nhek. suda bo\u011fulanlar\u0131n akci\u011ferlerinde meydana gelen beyaz \nveya g\u00fcl renkli kabarc\u0131klar. \n\u00fc\u015fne-i \u015feyb\u00ee \n[sakal gibi] salk\u0131m sa\u00e7ak g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fl\u00fc yosun. \n\u00fc\u015fne-i s\u00fckker\u00ee fas\u00eelesi \nbot. laminer. \n\u00fc\u015fniyye \n(a.i.) bot. suyosunlar\u0131. \n\u00fc\u015fniyye-i berriyye \nbot. yaprakl\u0131 karayosunlar\u0131. \n\u00fc\u015fniyye-i hadr\u00e2 \nbot. diyatome, silisli alkler, fr. diatomees, l\u00e2t. basillariophta. \n\u00fc\u015ft\u00fcl\u00fcm \n(f.i.) kavga, g\u00fcr\u00fclt\u00fc. \n\u00fc\u015ft\u00fcl\u00fcm-k\u00e2r \n( .b.s.) kavgac\u0131, g\u00fcr\u00fclt\u00fcc\u00fc. \nF \n\u00fc\u015ft\u00fcr \n(f.i.) deve. (bkz: cemel). \n\u00fc\u015ft\u00fcr-b\u00e2n \n(f.b.i.) deveci, (bkz: s\u00e2r-b\u00e2n, \u015f\u00fct\u00fcr-b\u00e2n). \n\u00fc\u015ft\u00fcr-dil \n(f.b.s.) kinci; hasetci. \n\u00fc\u015ft\u00fcrek \n(f.i.) dalga, (bkz: mevc). \n\u00fc\u015ft\u00fcr-g\u00e2v \n(f.b.i.) zur\u00e2fa. \n\u00fc\u015ft\u00fcr-gaz \n(\"ga\" uzun okunur, (f.b.i.) bot. Deve otu. \n\u00fc\u015ft\u00fcr-h\u00e2r \n(f.b.i.) deve dikeni, deve otu. \n\u00fc\u015ft\u00fcr-h\u00fb \n(f.b.s.) deve huylu, kinci. \n\u00fc\u015ft\u00fcr-m\u00fcrg \n(f.b.i.) deve ku\u015fu. \n\u00fc\u015ft\u00fcr-s\u00fcv\u00e2r \n(f.b.i.) deveye binen. \n\u00fctr\u00fcc, \u00fctr\u00fccce \n(a.i.) bot. A\u011fa\u00e7 kavunu. \n\u00fct\u00fbb \n(a.i.). (bkz. it\u00e2b). \n\u00fcvel \n(a.s.) psik. fr. primaire. \n\u00fcveyl \n(a.i.) vaveyla, \u00e7\u0131\u011fl\u0131k. \n\u00fcz\u00e2n\u00ee \n(a.s. ve i.) b\u00fcy\u00fck kulakl\u0131 adam. [merkepten kinaye olarak]. \n\u00fczeyn \n(a.i.) 1. kulak\u00e7\u0131k. 2. anat. kulak\u00e7\u0131k. \n\u00fczeyn-i eymen \nanat. kalbin taban k\u0131sm\u0131nda bulunan ve sa\u011fdaki ana \ntoplardamarlardan kan\u0131 al\u0131p kar\u0131nc\u0131klara veren (sa\u011fdaki) bo\u015fluk. \n\u00fczeyn-i eyser \nanat. kalbin taban k\u0131sm\u0131nda bulunan ve soldaki ana \ntoplardamarlardan kan\u0131 al\u0131p kar\u0131nc\u0131klara veren (soldaki) bo\u015fluk. \n\u00fczeyn-i kalb \n(kalb kulak\u00e7\u0131\u011f\u0131) anat. atriyum. \n\u00fczeyn-i ma'den\u00ee \nhek. hastal\u0131ktan dolay\u0131 kalbin \u00fczeyn (kulak\u00e7\u0131k) lerinden i\u015fitilen \nses. \n\u00fczn \n(a.i.c. \u00e2z\u00e2n) 1. kulak, (bkz: g\u00fb\u015f). 2. telli \u00e7alg\u0131larda akord \netmeye yarayan burgu, mandal. \n\u00fczn-i d\u00e2hil\u00ee \nanat. i\u00e7kulak. \n\u00fczn-i feres \n(at kula\u011f\u0131) he ( ) nin alt\u0131ndaki ekleme uzant\u0131s\u0131, he'nin \nkuyru\u011fu. \n\u00fczn-i h\u00e2ric\u00ee \nanat. d\u0131\u015fkulak. \n\u00fczn-i mutavass\u0131t \nanat. ortakulak. \n\u00fczn-i vust\u00e2 \n(bkz: \u00fczn-i mutavass\u0131t). \n\u00fczn-\u00fcl-bahr \n(deniz kula\u011f\u0131) zool. deniz kula\u011f\u0131. \n\u00fczn-\u00fcl-him\u00e2r \nbot. e\u015fekkula\u011f\u0131, karakafes denilen nebat (bitki). ","V \nv\u00e2 \n(a.n.) \"vah, yaz\u0131k!\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelerek esef, hay\u0131f, hasret gibi \nkelimelerle kullan\u0131l\u0131r. \nV\u00e2-hayf\u00e2 \neyvah, yaz\u0131k! \nV\u00e2-hasret\u00e2 \n\u00e2h ayr\u0131ld\u0131!., gibi. \nv\u00e2 \n(f.e.) \"geri, arkada\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelerek birle\u015fik kelimeler yapar \nV\u00e2-m\u00e2nde \ngeride kalm\u0131\u015f, geride. \nV\u00e2-pes\u00een \nen gerideki, en sonraki., gibi. \nva \n' \n(a.i.) \u00e7akal, (bkz: \u015fegal, \u015feg\u00e2l). \nv\u00e2-beste \n(f.b.s.c. v\u00e2-besteg\u00e2n) .. e ba\u011fl\u0131, (bkz. muallak, mukayyed, \nm\u00fctevakk\u0131f, men\u00fbt). \nv\u00e2-besteg\u00e2n \n(f.b.s. v\u00e2-beste'nin c.) ...e ba\u011fl\u0131 olanlar. \nv\u00e2bil \n(a.i.) iri damlal\u0131 ya\u011fmur. \nv\u00e2cib \n(a.s. v\u00fcc\u00fbb'dan) 1. terki caiz olmayan, yap\u0131lmas\u0131 gerekli. 2. \nyap\u0131lmas\u0131 \u015fer'an l\u00fczumlu olan, farz derecesine yak\u0131n bulunan. \n[Kur'an'da z\u0131mn\u00ee delille emredilen bayram namazlar\u0131, adaklar \ngibi]. 3. fels. zorunlu. \nv\u00e2cib li z\u00e2tihi \ntas. adem-i m\u00fcmteni olan mevcuttur ki v\u00fccut kendisinden \nolup ba\u015fkas\u0131ndan olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in m\u00e2d\u00fbmiyyetin imtin\u00e2\u0131 zaruret \nh\u00e2linde oldu\u011fu yerinde kullan\u0131l\u0131r bir t\u00e2birdir; varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 \nkendine bor\u00e7lu olan, kendi kendisiyle var olan. \nv\u00e2cib-\u00fcl-\u00eef\u00e2 \nyap\u0131lmas\u0131 gerekli olan. \nv\u00e2cib-\u00fcl-ihtir\u00e2m \nsay\u0131n, sayg\u0131de\u011fer. \nv\u00e2cib-\u00fcl-ittib\u00e2' \n(olmak) huk. ba\u011flanmak. \nv\u00e2cib-\u00fcl-v\u00fcc\u00fbd \nvarl\u0131\u011f\u0131 l\u00fczumlu olan, Allah. \nv\u00e2cib-\u00fcr-ri\u00e2ye \n1) ri\u00e2yet edilmesi gerekli olan; 2) tar. sadr\u00e2zam, vezir, ni\u015fanc\u0131 \nve be\u011flerbe\u011filerin o\u011fullar\u0131 gibi h\u00fcrmet ve ri\u00e2yet edilmesi \nl\u00e2z\u0131mgelen kimseler. \nv\u00e2cib-\u00fct-te\u015frif \n\u015fereflendirmesi muhakkak. (Hasan \u00c7elebi Tezkiresi). \nv\u00e2cib\u00e2t \n(a.i, v\u00e2cibe'nin c.) vacip olan, yap\u0131lmas\u0131 gerekli olan \u015feyler. \nv\u00e2cibe \n(a.i.) yap\u0131lmas\u0131 vacip derecesinde l\u00fczumlu \u015fey. (bkz: vec\u00eebe). \nv\u00e2cid, v\u00e2cide \n(a.s.) 1. v\u00fcc\u00fbda getirici, getiren. 2. zengin, [\"v\u00e2cid\" Allah'\u0131n \ns\u0131fat\u0131d\u0131r]. 3. i. [birincisi] erkek, [ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. \nv\u00e2ciz, v\u00e2cize \n(a.s.) k\u0131sa. (bkz: vec\u00eez, vec\u00eeze). \nv\u00e2d \n(f.i.) o\u011ful. (bkz: ferzend, p\u00fbr, mahd\u00fbm). \nva'd \n( .i.c. mev\u00e2\u00eed, vu\u00fbd) 1. s\u00f6z verme, \u00fcst\u00fcne alma. (bkz: \nA \ntaahh\u00fcd). 2. yap\u0131lmas\u0131na s\u00f6z verilen \u015fey. \nEl-va'd\u00fc ke-d-deyn \nvait, bor\u00e7 gibidir. \nva'd-i muallak \nhuk. \"fil\u00e2n adam senin alaca\u011f\u0131n\u0131 vermezse ben veririm\" \ndemek gibi s\u00f6zd\u00fcr ki \"kefalet\" olur. \nva'd-i m\u00fccerred \nhuk. \"fil\u00e2n kimsenin borcunu \u00f6derim\" demek gibi bir s\u00f6z. \nva'd-i teh\u00ee \nbo\u015fa s\u00f6z verme, oyalamak i\u00e7in, yerine getirmeyece\u011fi halde, \ns\u00f6z verme. \nva'd-i vuslat \nkavu\u015fma, bulu\u015fma s\u00f6z\u00fc verme. \nv\u00e2-d\u00e2de \n(f.b.s.) geri \u00e7evrilmi\u015f, reddolunmu\u015f. (bkz: merd\u00fbd). \nva'de \n( .i.) 1. bir i\u015f i\u00e7in \u00f6nden belirtilen zaman. 2. bir i\u015fi \nA \ngeciktirmek i\u00e7in belirtilen zaman. 3. ecel. 4. [eski] s\u00f6z verme. ","va'de-i ferd\u00e2 \nyar\u0131n i\u00e7in verilmi\u015f olan s\u00f6z. \nva'de-i y\u00e2r \ny\u00e2r\u0131n v\u00e2desi, sevgilinin s\u00f6z vermesi. \nv\u00e2d\u00ee \n(a.i.c. evdiye) 1. iki da\u011f aras\u0131ndaki uzun \u00e7ukur, dere. 2. bir \nnehrin akt\u0131\u011f\u0131 yer, yatak, (bkz: mecr\u00e2). \nv\u00e2d\u00ee-i Eymen \nHz. Musa'n\u0131n T\u00fbr da\u011f\u0131nda Allah'\u0131n tecell\u00eesine mazhar oldu\u011fu \nyer, T\u00fbr da\u011f\u0131 civar\u0131nda bir dere. [Hz. Musa zevcesiyle beraber \nburaya gitmi\u015f ve zevcesi burada do\u011fum yapm\u0131\u015ft\u0131r]. 3. yol, \ntarz, usul, alan. (bkz: s\u00e2ha). \nv\u00e2di-i h\u00e2m\u00fb\u015f\u00e2n \nmezarl\u0131k, kabristan. \nv\u00e2d\u00ee-i ha\u015fr \nk\u0131yamet yeri. \nv\u00e2d\u00ee-i hayret \n\u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k vadisi. \nv\u00e2d\u00ee-i kad\u00eem \neski tarz, eski usul [\u015fiir veya nesir]. \nv\u00e2d\u00ee-i keb\u00eer \ned. eski usul. \nv\u00e2d\u00ee-i Mecn\u00fbn \nMecnun'un ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 yer. \nv\u00e2f\u00ee, v\u00e2fiye \n(a.s. vef\u00e2'dan) 1. yeter, tam, elverir. 2. s\u00f6z\u00fcnde duran, \ns\u00f6z\u00fcn\u00fcn eri. \nv\u00e2f\u00ee ve k\u00e2f\u00ee \nbol bol yeter. \nv\u00e2fid \n(a.i.c. evf\u00e2d, vefd, v\u00fcffed, v\u00fcf\u00fbd) el\u00e7i, temsilci, (bkz. res\u00fbl). \nv\u00e2fir, v\u00e2fire \n(a.s. vefret'den) 1. \u00e7ok, bol. \nEmv\u00e2l-i v\u00e2fire \nbol, \u00e7ok mal. (bkz. bisy\u00e2r, fir\u00e2v\u00e2n, kes\u00eer). 2. ed. Aruzda \nm\u00fcf\u00e2alet\u00fcn m\u00fcf\u00e2alet\u00fcn vezni. \nvagd \n(a.s.) 1. al\u00e7ak, ad\u00ee. (bkz: den\u00ee). 2. hasis, tamahk\u00e2r. \nvagl \n(a.i.). (bkz. vegadet). \nv\u00e2h \n(a.n.) vah, yaz\u0131k, ay. \n\u00c2h \u00fc v\u00e2h \ninleyip s\u0131zlanma. \nvah vah \nyaz\u0131k, ac\u0131r\u0131m. \nv\u00e2h \n(a.i.c. v\u00e2h\u00e2t) \u00e7\u00f6l ortas\u0131nda suyu ve ye\u015filli\u011fi olan yer. (bkz. \nv\u00e2ha). \nv\u00e2ha \n(a.i.) \u00e7\u00f6l ortas\u0131nda suyu ve ye\u015filli\u011fi olan yer. \nvahal \n(a.i.c. evh\u00e2l, vuh\u00fbl) batakl\u0131k, batak, \u00e7amurlu yer. \nvahal-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) batakl\u0131k. \nvahal-n\u00e2k \n(a.f.b.s.) \u00e7amurlu. \nvaham \n(a.i.) gebe kad\u0131n\u0131n a\u015f ermesi. \nvah\u00e2m\u00e2 \n(a.s.vah\u00eem'in c.) vah\u00eem, a\u011f\u0131r, tehlikeli, \u00e7ok korkulu olan \n\u015feyler, (bkz: vih\u00e2m). \nvah\u00e2met \n( .i.) 1. haz\u0131m g\u00fc\u00e7l\u00fc\u011f\u00fc, zor hazmedilen \u015feyin h\u00e2li. 2. g\u00fc\u00e7l\u00fck, \nA \na\u011f\u0131rl\u0131k. 3. tehlikeli vaziyet, korkulacak hal. \nvah\u00e2met-i hav\u00e2 \nhavan\u0131n vahimli\u011fi, tehlikelili\u011fi. \nvah\u00e2met (kesbetmek) \ngitgide zorla\u015fma(k), tehlikeli ve korkulacak bir duruma \ngelme(k). \nv\u00e2 hasret\u00e2 \n(a.n.) eyvah, yaz\u0131k, (bkz: v\u00e2-hayf\u00e2). \nv\u00e2h\u00e2t \n(a.i. vah' [ ] \u0131n c.) \u00e7\u00f6l ortas\u0131nda suyu ve ye\u015filli\u011fi olan yerler. \nv\u00e2-hayf\u00e2 \n(a.n.) eyvah, yaz\u0131k. \nvahd\u00e2n\u00ee \n(a.s. vahdet'den) Allah'\u0131n birli\u011fine ait; Allah ile ilgili. \nvahd\u00e2niyye \n(a.i.) fels. tektanr\u0131c\u0131l\u0131k, fr. monotheisme. \nvahd\u00e2niyyet \n(a.i.) birlik, Allah'\u0131n bir olu\u015fu. \nvahdet \n(a.i.) l. yaln\u0131zl\u0131k, teklik, birlik. 2. tas. Allah'a yak\u0131nl\u0131k, Allah'a \nula\u015fma. vahdet-i fikir fels. tek d\u00fc\u015f\u00fcncelik, fr. monoideisme. \nvahdet-i inbis\u00e2t \nfiz. genle\u015fme katsay\u0131s\u0131. ","vahdet-i v\u00fcc\u00fbd \nvarl\u0131\u011f\u0131n tek olu\u015fu; tasavvuf mesle\u011fi. 3. if\u00e2de s\u0131ras\u0131nda \nmevzuun d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131k\u0131lmamas\u0131, y\u00e2n\u00ee maksat ne ise yaln\u0131z ondan \nbahsedilmesi, s\u00f6z\u00fcn dalland\u0131r\u0131l\u0131p budakland\u0131r\u0131lmamas\u0131. \nvahdet-\u00e2r\u00e2m \n(a.f.b.s.) dinlendirici, rahat yer. \nvahdet-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) yaln\u0131z kal\u0131nacak yer. \nvahdet-g\u00fcz\u00een \n(a.f.b.s.) yaln\u0131zl\u0131\u011fa \u00e7ekilen. \nvahdet\u00ee \n(a.i.) fels. bircilik, fr. monisme. \nvahdetiyye \n(a.i.) fels. bircilik, fr. monisme. \nvahdet-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) XV. as\u0131r bilgin ve sofilerinden Afyonkarahisarl\u0131 \nAbd\u00fcrrah\u00eem Efendi'nin 1460 (H. 865) da yazd\u0131\u011f\u0131 manzum \ntasavvuf\u00ee eserdir. \nv\u00e2hi, v\u00e2hiye \n(a.s. vehy'den) bo\u015f, m\u00e2n\u00e2s\u0131z, faydas\u0131z, ehemmiyetsiz [\u015fey]. \nv\u00e2hib, v\u00e2hibe \n(a.s. vehb'den) 1. hibe eden, ba\u011f\u0131\u015flayan, ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131. \nv\u00e2hib-\u00fcl-\u00e2m\u00e2l \nistekleri ger\u00e7ekle\u015ftiren, Allah. 2. [birincisi] erkek, [ikincisi] \nkad\u0131n ad\u0131. \nv\u00e2hib-\u00fcl-at\u00e2y\u00e2, \u2014 -\u00fcl-idr\u00e2k ihsan veren, Allah, (bkz: vehh\u00e2b). \nv\u00e2hib-\u00fcl-ihs\u00e2n \n(a.s.). (ihsan veren) Allah. \nvah\u00eed \n( .s. vahdet'den) yaln\u0131z, tek. (bkz: yekt\u00e2). \nA \nvah\u00eed-\u00fcd-dehr; vah\u00eed-\u00fcl-asr, vah\u00eed-\u00fcz-zem\u00e2n zaman\u0131n; devrin tek insan\u0131. \nvah\u00eed-\u00fcl-cins \nbot. erkeklik ve di\u015filik organlar\u0131ndan yaln\u0131z bir tanesi bulunan \nz\u00fcmre. \nvah\u00eed-\u00fcl-filka \nbot. (bkz: vah\u00eed-\u00fcl-filka neb\u00e2t\u00e2t). \nvah\u00eed-\u00fcr-rah\u00eem \nzool. en \u00e7ok bir yavru yapan hayvanlar. \nv\u00e2hid, v\u00e2hide \n(a.s. vahdet'den) 1. tek, bir. \nBa'de v\u00e2hid\u00fcn \nbirbirinden sonra, birer birer, (bkz: b\u00ee-naz\u00eer, m\u00fcnferid, yekt\u00e2). \nv\u00e2hide irc\u00e2 \nmat. bire indirme, fr. reduction \u00e2 l'unite. \nv\u00e2hide kar\u00eeb fazlal\u0131 h\u00e2ric-i k\u0131smet mat. bire yak\u0131n art\u0131kla b\u00f6l\u00fcm, fr. quotient \u00e2 \u00fcne \npres par exes. \nv\u00e2hide kar\u00eeb noksanl\u0131 h\u00e2ric-i k\u0131smet mat. bire yak\u0131n eksikle b\u00f6l\u00fcm, fr. quotient \u00e2 \n\u00fcne pres par defaut. \nv\u00e2hiden ba'de v\u00e2hid\u00fcn \nbirer birer, birbirinden sonra. \nv\u00e2hid-i k\u0131y\u00e2s\u00ee \nmat. birim, fr. \u00fcnite. \nv\u00e2hid-i k\u0131y\u00e2s\u00ee-i n\u00e2r\u00ee \nkim. kalori. \nv\u00e2hid-\u00fcl-filka neb\u00e2tat \nbot. bir\u00e7enekliler, fr. monocotyledones. \nv\u00e2hid-\u00fcl-fir\u00e2\u015f \njeol. ortoklaz. \nv\u00e2hid-\u00fcl-hadd \nmat. tek terimli. \nv\u00e2hid-\u00fcl-levn \nfiz. tekrenkli, fr. monoeh-romatique. \nv\u00e2hid-\u00fcl-levn \nfiz. tekanlaml\u0131, fr. univoque. \nv\u00e2hid-\u00fcl-ma'n\u00e2 \ntek man\u00e2l\u0131, tekanlaml\u0131, fr. univoque. \nv\u00e2hid-\u00fcl-mesken \nbot. bireycikli, fr. mono'ique. \nv\u00e2hid-\u00fcs-sukbe \nzool. tekdelikliler, fr. monotremes. 2. i. erkek ad\u0131. \nv\u00e2hiden \n(a.zf.) tek olarak. \nv\u00e2hidiyyet \n(a.i.) birlik, teklik, bir olma, tek olma, fr. unicite. \nv\u00e2him, v\u00e2hime \n(a.s. vehm'den) kuran, kuruntulu. \nvah\u00eem \n(a.s.c. vih\u00e2m, vah\u00e2m\u00e2) a\u011f\u0131r, sonu tehlikeli, \u00e7ok korkulu. \nv\u00e2hime \n(a.i.) kuruntu kurma hassas\u0131. \nv\u00e2hin \n(a.s.) zay\u0131f [kimse], (bkz: zeb\u00fbn). \nv\u00e2hir \n(a.i.) 1. diken. 2. i\u011fne. \nvah\u00ee\u015f \n( .s.). (bkz: vah\u015f). \nA","v\u00e2hiy\u00e2t \n(a.s. v\u00e2hiye'nin c.) bo\u015f, m\u00e2n\u00e2s\u0131z, faydas\u0131z, ehemmiyetsiz \n[\u015fey]. \nvahl \n( .i.c. evh\u00e2l, vuh\u00fbl). (bkz: vahal). \nA \nvahl-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) batakl\u0131k. \nvahm\u00e2 \n(a.i.) a\u015f eren gebe kad\u0131n. \nvahs \n(a.i.). (bkz. vehs). \nvah\u015f \n(a.i.) d\u00f6rt ayakl\u0131 hayvanlara ar\u0131z olan bir hastal\u0131k. \nvah\u015f \n(a.s.c. vah\u015f\u00e2n, vuh\u00fb\u015f) 1. yabani, \u00fcrkek, insandan ka\u00e7an \n[hayvan]. 2. \u0131ss\u0131z, tenha [yer]. \nvah\u015f\u00e2n \n(a.s. vah\u015f'\u0131n c.) 1. yabani [hayvanlar]. 2. \u0131ss\u0131z, tenha [yerler], \n(bkz: vuh\u00fb\u015f). \nvah\u015fet \n(a.i.) 1. vah\u015f\u00eelik, yabanilik. 2. \u0131ss\u0131zl\u0131k, tenhal\u0131k. 3. korku, \n\u00fcrk\u00fcnt\u00fc. \nvah\u015fet-\u00e2b\u00e2d \n(a.f.b.i.) \u0131ss\u0131z, korku ve \u00fcrkeklik veren yer. \nvah\u015fet-\u00e2g\u00een \n(a.f.b.s.) \u00e7ok \u0131ss\u0131z, korkun\u00e7. \nvah\u015fet-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) vah\u015fetle kar\u0131\u015f\u0131k. \nvah\u015fet-\u00e2ver \n(a.f.b.s.) vah\u015fet, \u00fcrk\u00fcnt\u00fc getiren, korku veren. \nvah\u015fet-eng\u00eez \n(a.f.b.s.) korkun\u00e7, (bkz: mah\u00fbf). \nvah\u015fet-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) korku yeri, \u0131ss\u0131z yer. (bkz: vah\u015fet-n\u00e2k). \nvah\u015fet-n\u00e2k \n(a.f.b.s.) korku veren yer, \u0131ss\u0131z yer. (bkz. veh\u015fet-g\u00e2h). \nvah\u015fet-z\u00e2r \n(a.f.b.i.) yabani, \u0131ss\u0131z yer. \nvah\u015f\u00ee, vah\u015fiyye \n(o.s.) 1. yabani, insandan ka\u00e7an. 2. \u00fcrkek, korkak. 3. \nmerhametsiz, duygusuz. \nVah\u015f\u00ee \n(a.h.i.) Uhud Gaz\u00e2s\u0131'nda Hz. Hamza'y\u0131 \u00f6ld\u00fcren k\u00f6le. [kan\u0131 \nheder edilmi\u015fken Mekke'nin fethinden sonra Hz. Peygamber \ntaraf\u0131ndan affedilmi\u015ftir]. \nvah\u015fiyy\u00e2ne \n(a.f.zf.) vah\u015f\u00eecesine, vah\u015f\u00eelikle. \nvah\u015f\u00fbr \n(f.i.) peygamber, (bkz: neb\u00ee, res\u00fbl). \nvahy \n(a.i.) bir fikrin veya bir emrin Allah taraf\u0131ndan bir \npeygambere bildirilmesi, fr. revelation. \nEm\u00een-\u00fcl-vahy \nCebrail Aleyhissel\u00e2m [Allah taraf\u0131ndan peygamberlere vahiy \ngetirmeye me'mur b\u00fcy\u00fck melek]. \nvahy-i m\u00fcnzel \nKur'an. \nvahz \n(a.i.) 1. \u00e7imdikleme. 2. sivri bir \u015fey bat\u0131rarak ac\u0131tma. 3. \u0131s\u0131rma; \nsokma. \nva\u00eed \n(a.i.) birini iyili\u011fe sevk ve k\u00f6t\u00fcl\u00fckten uzakla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in \nkorkutma, y\u0131ld\u0131rma. \nVa'd \u00fc va\u00eed \niyi ve y\u0131ld\u0131r\u0131c\u0131, \u00fcrk\u00fct\u00fcc\u00fc \u015feyle v\u00e2detme. \nv\u00e2iye \n(a.i.). (bkz. fery\u00e2d). \nv\u00e2iz \n(a.s. ve i. va'z'dan. c. v\u00e2iz\u00e2n, vu'\u00e2z) d\u00een\u00ee \u00f6\u011f\u00fctlerde bulunan \n[ib\u00e2det yerlerinde-]. \nv\u00e2iz\u00e2n \n(a.i. v\u00e2iz'in c.) d\u00een\u00ee \u00f6\u011f\u00fctlerde bulunanlar [ib\u00e2det yerlerinde-], \n(bkz: v\u00e2iz\u00een, vu'\u00e2z). \nv\u00e2iz\u00een \n(a.i. v\u00e2iz'in c.) d\u00een\u00ee \u00f6\u011f\u00fctlerde bulunanlar [ib\u00e2det yerlerinde-], \n(bkz. v\u00e2iz\u00e2n, vu'\u00e2z). \nv\u00e2iziyye \n(a.i.) v\u00e2zedenlere g\u00f6rd\u00fckleri vazife kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak verilen para. \nv\u00e2j-g\u00fbn, v\u00e2j-g\u00fbne \n(f.b.s.) ters, tersine d\u00f6nm\u00fc\u015f, u\u011fursuz. \nBaht-\u0131 v\u00e2j-g\u00fbn \nters talih, (bkz: v\u00e2r\u00fbn). \nv\u00e2j\u00fbn, v\u00e2j\u00fbne \n(f.b.s.). (bkz. v\u00e2j-g\u00fbn, v\u00e2j-g\u00fbne). \nvak' \n(a.i.) 1. a\u011f\u0131rl\u0131k, a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k. 2. y\u00fcksek yer. ","vak'a \n( .i.) 1. olup ge\u00e7en \u015fey, h\u00e2dise, olay. 2. sava\u015f, (bkz: harb, \nA \nceng, perh\u00e2\u015f). \nvak'a-i hayriyye \ntar. 15 Haziran 1826'da Yeni\u00e7eri oca\u011f\u0131n\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131 \nh\u00e2disesine verilen bir ad. \nvak'a-i vakv\u00e2k\u0131yye \ntar. 1066 (1655) isyan\u0131nda Avc\u0131 Sultan Mehmed'e zorla \n\u00f6ld\u00fcrtt\u00fckleri saray a\u011falar\u0131n\u0131n Sultan Ahmed'deki \u015fecer-i \nvakv\u00e2k (bkz: vakv\u00e2k) denilen \u00e7\u0131nar a\u011fac\u0131na ba\u015fa\u015fa\u011f\u0131 as\u0131lmas\u0131 \nh\u00e2disesine verilen bir ad. \nvakahat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) ars\u0131zl\u0131k; utanmazl\u0131k; k\u00fcstahl\u0131k, (bkz: \nvekahat). \nvak'a-n\u00fcv\u00ees \n(a.f.b.s.) zaman\u0131n h\u00e2diselerini kay\u0131tla vazifeli bulunan resm\u00ee \ndevlet tarih\u00e7isi. \nvak'a-n\u00fcv\u00ees\u00e2n \n(a.f.b.i. vak'a-n\u00fcv\u00ees'in c.) eskiden resm\u00ee devlet tarih\u00e7ileri. \nvakar \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k, temkinlilik. \nSahte-vakar \nyalandan, yersiz a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k g\u00f6steren, (bkz: rek\u00e2net, r\u00fck\u00fbnet). \nvakayi' \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. vak\u0131a, vakia'n\u0131n c.) vak'alar, \nh\u00e2diseler, olaylar. \nvakayi'-i ac\u00eebe \nacayip vak'alar. \nvakayi'-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) ed. g\u00fcnl\u00fck vak'a ve h\u00e2diselerin kay\u0131tl\u0131 bulunduklar\u0131 \neser. (bkz: r\u00fbz-n\u00e2me). \nvakd, vakd\u00e2n \n(a.i.) ate\u015fin yanmas\u0131, tutu\u015fmas\u0131. \nvakf \n(a.i.c. evkaf) 1. durdurma, al\u0131koyma. 2. duru\u015f, durma; \nk\u0131m\u0131ldanmama. 3. ay\u0131rma, ba\u011flama. 4. bir mal\u0131 veya m\u00fclk\u00fc - \nsat\u0131lmamak kayd\u0131yla- bir hay\u0131r i\u015fine ba\u011f\u0131\u015flama, b\u0131rakma. 5. \ngr. Arap\u00e7a bir kelimenin sonunu harekesiz olarak okuma. \nvakf bi-s-s\u00fckn\u00e2 \nhuk. [eskiden] s\u00fckn\u00e2s\u0131 me\u015frut olan vak\u0131f. \nvakf li-s-seb\u00eel \nhuk. kamu yarar\u0131na yap\u0131lan vak\u0131f. \nvakf bi-z-zar\u00fbre \nhuk. [eskiden] eskiden vakf\u0131 caiz olmayan bir \u015feyin \nvakfedilmesinden di\u011fer \u015feyin mevkuf say\u0131lmas\u0131. \nvakf-\u0131 ebn\u00e2iyye \nhuk. [eskiden] me\u015fr\u00fbt-\u00fcn-lehi erkek \u00e7ocuklarla erkek \n\u00e7ocuklar\u0131n erkek \u00e7ocuklar\u0131 olan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 ehl\u00ee \nhuk. [eskiden] kavm-i mahs\u00fbre ait vak\u0131f. \nvakf-\u0131 evl\u00e2diyye \nhuk. [eskiden] me\u015fr\u00fbt-\u00fcn-lehi evl\u00e2t olan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 far\u00eeza-i \u015fer'iyye (\u00fczere) huk. [eskiden] bir kimsenin hayatta iken bir mal\u0131n\u0131n gaile \n(gelir) sini \"far\u00eeza-i \u015fer'iyye (= \u015fer'\u00ee hisse, pay\") diye evl\u00e2d\u0131na \nvakfetmesi. \nvakf-\u0131 f\u00e2sid \nhuk. [eskiden] aslen sahih olup da b\u00e2z\u0131 haric\u00ee vas\u0131flan \nitibariyle me\u015fru olmayan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 fuz\u00fbl\u00ee \nhuk. [eskiden] bir kimsenin m\u00e2lik olmad\u0131\u011f\u0131 bir \u015feyi sahibinin \niznini almaks\u0131z\u0131n bir cihete vakfetmesidir ki, sahibinin icazetine \nmevkuf olur. [mesel\u00e2 bir kimse kar\u0131s\u0131 ile m\u00fc\u015ftereken m\u00e2lik \noldu\u011fu bir akar\u0131n tam\u00e2m\u0131n\u0131 kendi kendine bir cihete vakfetse \nkam\u0131n\u0131n hissesine ait vak\u0131f, kar\u0131s\u0131n\u0131n icazetine mevkuf \nbulunur. Bin\u00e2enaleyh icazet vermedi\u011fi takdirde bu hisse \nhakk\u0131ndaki vak\u0131f nafiz olmaz]. \nvakf-\u0131 gayr-i l\u00e2z\u0131m \nhuk. [eskiden] feshi kabil olan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 gayr-i sah\u00eeh \nhuk. [eskiden] aslen sahih olup vasfen sahih olmayan y\u00e2n\u00ee \nz\u00e2ten m\u00fcn'akit olup b\u00e2z\u0131 haric\u00ee vas\u0131flan itibariyle me\u015fru \nolmayan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 hay\u00e2t \nhuk. [eskiden] \u00f6mr\u00fcn\u00fc ba\u011flama. ","vakf-\u0131 l\u00e2z\u0131m \nhuk. [eskiden] feshi kabil olmayan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 mar\u00eez \nhuk. [eskiden] bir kimsenin maraz-\u0131 mevtinde yapm\u0131\u015f oldu\u011fu \nvak\u0131f, [vasiyet h\u00fckm\u00fcnde olup s\u00fcl\u00fcs-i maldan muteber olur]. \nvakf-\u0131 mevkut \nhuk. [eskiden] bir vakit ile taky\u00eet edilen, belirli bir s\u00fcre i\u00e7in \nyap\u0131lan vak\u0131ft\u0131r ki sahih olmaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc vak\u0131flarda te'b\u00eed \n(ebed\u00eelik) \u015fartt\u0131r. \nvakf-\u0131 muallak \nhuk. [eskiden] bir \u015farta ta'lik suretiyle yap\u0131lan vak\u0131f ki sahih \nolmaz, [\"filan i\u015fim g\u00f6r\u00fcl\u00fcrse \u015fu m\u00fclk\u00fcm vak\u0131f olsun\" denilmesi \ngibi]. \nvakf-\u0131 muz\u00e2f \nhuk. [eskiden] gelecek bir zamana izafe suretiyle yap\u0131lan \nvak\u0131ft\u0131r ki sahih de\u011fildir. \nvakf-\u0131 m\u00fcneccez \n\u015farta muallak, istikb\u00e2le muz\u00e2f, bir vakit ile mukayyet \nolmaks\u0131z\u0131n hemen yap\u0131lan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 m\u00fcstesn\u00e2 \nhuk. [eskiden] Vak\u0131flar Id\u00e2resi'nin m\u00fcd\u00e2hale ve murakabesi \nolmaks\u0131z\u0131n do\u011frudan do\u011fruya m\u00fctevellileri taraf\u0131ndan idare \nolunan vak\u0131f. \nvakf-\u0131 m\u00fc\u015fa' \nhuk. [eskiden] bir kimsenin ba\u015fkas\u0131yla m\u00fc\u015ftereken m\u00e2lik \noldu\u011fu bir yerdeki hisse-i \u015fayias\u0131n\u0131 bir cihete vakfetmesi. \nvakf-\u0131 m\u00fc\u015fterek \nhuk. [eskiden] iki veya daha \u00e7ok kimsenin m\u00fc\u015ftereken m\u00e2lik \nolduklar\u0131 bir yeri bir cihete vakfetmeleri, [\u015feriklerden biri bir \ncihete, di\u011feri de ba\u015fka bir cihete vakfederek bir veya iki \nm\u00fctevelliye teslim etmeleri de bu kabildendir]. \nvakf-\u0131 m\u00fcte\u00e2ref \nhuk. [eskiden] menkul\u00fcn asaleten vakf\u0131 sahih de\u011fildir. Bir \nmenkul\u00fcn vakfolunmas\u0131 hakk\u0131nda bir beldede \u00f6rf ve \u00e2det \ncereyan etmi\u015f ise o beldede o gibi menkul\u00fcn vakf\u0131 sahih olur. \n[mesel\u00e2 okutmak \u00fczere kitap, d\u00fc\u011f\u00fcnlerde gelinlere iare \nolunmak \u00fczere hulliyat vakfedilmek \u00e2det olan beldelerde o \nnevi memleketlerin vakf\u0131 sahihtir; buna \"m\u00fcte\u00e2ref vak\u0131f \ndenir]. \nvakf-\u0131 sah\u00eeh \nhuk. [eskiden] z\u00e2ten ve vasfen me\u015fru olan vak\u0131f. \nvak\u0131f r\u00fc\u00fbsu \nvak\u0131f olan bir yerin idaresi i\u00e7in m\u00fctevelli ve ba\u015fka ilgililere \nverilen ve bu i\u015fin ilgiliye verildi\u011fini g\u00f6steren tayin ve \ng\u00f6revlendirme belgesi. \nvakf ale-l-\u00e2mme \nhuk. kamu yarar\u0131na yap\u0131lan vak\u0131f. \nvakfe \n(a.i.) 1. durak, durulacak yer. 2. hac\u0131lar\u0131n Arafat'ta durmalar\u0131. 3. \nduraklama \u00e2n\u0131. \nvakfe-i hayret \nhayret duraklamas\u0131. \nvakfe-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) durak yeri. (bkz. mevk\u0131f) \nvakfe g\u00eer \n(a.f.b.s.) duran, duraklayan. \nvakf\u00ee, vakfiyye \n(a.s.) vakfa ait, vak\u0131fla ilgili. \nvakfiyye \n( .i.) bir vakf\u0131n \u015fartlar\u0131n\u0131 bildiren resm\u00ee senet. \nA \nvakfiyyet \n(a.i.) m\u00fclk\u00fcn, vak\u0131f olma keyfiyeti. \nvakf-n\u00e2me \n(a.f.b.i.). (bkz. vakfiyye). \nv\u00e2k\u0131\u00e2 \n(a.zf.) ger\u00e7ek, ger\u00e7i, her nekadar. (bkz. fi-l-v\u00e2ki'). \nv\u00e2k\u0131a \n(a.i.c. v\u00e2k\u0131\u00e2t) 1. vuku' bulmu\u015f, olmu\u015f bir i\u015f, ger\u00e7ek. 2. r\u00fc'y\u00e2, \nd\u00fc\u015f. 3. cenk, sava\u015f. \nv\u00e2k\u0131a-i erd-\u015f\u00eer-i ceng \ncenk erinin, k\u00fckremi\u015f cenk arslan\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na gelen hal. 4. \nh\u00e2dise, musibet. ","v\u00e2k\u0131a-\u0131 \u015f\u00e2h-\u0131 \u015f\u00eer-ceng \narslan gibi d\u00f6\u011f\u00fc\u015fen p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n vak\u0131as\u0131, onun ba\u015f\u0131na gelen hal, \n\u00f6l\u00fcm\u00fc. 5. Aziz Mahmut H\u00fcd\u00e2yi'nin \u015feyhi \u00dcft\u00e2de'nin s\u00f6zlerini \ntoplad\u0131\u011f\u0131 bir eseri. \nv\u00e2k\u0131\u00e2t \n(a.i. v\u00e2k\u0131a'n\u0131n c.) ba\u015fagelen, ba\u015ftan ge\u00e7en h\u00e2diseler (olaylar). \nV\u00e2k\u0131\u00e2t-\u0131 \u00dcft\u00e2de \n\u00dcft\u00e2de hazretlerinin r\u00fc'y\u00e2lar\u0131 [bir eserin ad\u0131d\u0131r]. \nv\u00e2k\u0131f \n(a.s. vakf ve vukuf\u2018dan) 1. duran, ayakta duran. 2. \nArafat'da vakfeye duran. 3. bir \u015feyi elde eden; bir i\u015ften \nhaberli olan. 4. bir \u015fey vakfeden. \n\u015eart-\u0131 v\u00e2k\u0131f \nvakf\u0131 yapan\u0131n ko\u015ftu\u011fu \u015fart. \nv\u00e2k\u0131f-\u0131 ahv\u00e2l \ndurumdan, i\u015flerden haberli. \nv\u00e2k\u0131f-\u0131 esr\u00e2r \ngizli \u015feyleri, s\u0131rlar\u0131 bilen. \nv\u00e2k\u0131f\u00e2n \n(a.s.v\u00e2k\u0131f\u2018\u0131n c.) v\u00e2k\u0131f olanlar, bir i\u015ften haberli bulunanlar, bir \n\u015feyi bilenler. \nv\u00e2k\u0131f-\u00e2ne \n(a.f.b.zf.) v\u00e2k\u0131f olanlara yak\u0131\u015facak yolda. \nv\u00e2k\u0131fiyyet \n(a.i.) v\u00e2k\u0131f olma, haberli olma, bilme. \nvak\u0131yye \n(a.i.) okka, d\u00f6rty\u00fcz dirhemlik tart\u0131. \nvak\u0131yye-i a'\u015f\u00e2r\u00ee \n[eski] \u00fc\u00e7y\u00fcz on iki dirhemlik bir a\u011f\u0131rl\u0131k \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fc. \nv\u00e2k\u00ee, v\u00e2k\u0131ye \n(a.s. vikaye'den) 1. koruyan, saklayan. 2. \u00f6nleyici [tedbir, \nil\u00e2\u00e7], fr. prophylactique. \nv\u00e2ki', v\u00e2k\u0131a \n(a.s. vuku'dan) 1. vuku' bulan, olan, d\u00fc\u015fen; olagelen, \nrastlayan. 2. ge\u00e7en, ge\u00e7mi\u015f olan. \nFi-l-v\u00e2ki' \nger\u00e7i; ger\u00e7ekten, (bkz: v\u00e2kaa). \nKem\u00e2-h\u00fcve-l-v\u00e2ki' \nolageldi\u011fi \u00fczere. \nvakia \n( .i.c. vakayi') vak'a, h\u00e2dise (olay), (bkz: v\u00e2k\u0131a). \nA \nvakid \n(a.i.). (bkz: vakud). \nvakih \n(a.s.) edepsiz, hay\u00e2s\u0131z, utanmaz. \nvakkad \n(\"ka\" uzun okunur, a.s.). (bkz: vekkad). \nvakkas \n(\"ka\" uzun okunur, a.s.) sava\u015f\u00e7\u0131; ok\u00e7u. (bkz. ceng-c\u00fb). \nvakr \n(a.i.) kulak a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131, a\u011f\u0131r i\u015fitme. \nvakt \n(a.i.c. evkat) 1. vakit, zaman. 2. saat, g\u00fcn\u00fcn muhtelif saatleri. \n3. mevsim. 4. m\u00fcn\u00e2sip, uygun zaman. 5. bo\u015f zaman. 6. \nge\u00e7im. 7. \u00e7a\u011f, zaman. 8. f\u0131rsat. 9. muayyen, belirtilen zaman. \nvakt-i \u00e2her \nba\u015fka zaman. \nvakt-i asr \nikindi zaman\u0131. \nvakt-i fecr \ntan yerinin a\u011farma vakti. \nvakt-i fursat \nf\u0131rsat zaman\u0131; f\u0131rsat\u0131n ele ge\u00e7ti\u011fi zaman. \nvakt-i gur\u00fbb\u00ee \nalaturka saat; ez\u00e2n\u00ee saat de denilen G\u00fcne\u015f'in batmas\u0131yla \nhesaplanan vakit. \nvakt-i h\u00e2cet \nl\u00fczumlu vakit, ihtiya\u00e7 zaman\u0131. \nvakt-i h\u00e2l \n\u015fimdiki zaman, i\u00e7inde bulunulan zaman. \nvakt-i hazar \nbar\u0131\u015f zaman\u0131. \nvakt-i ker\u00e2hat \nak\u015famc\u0131lar aras\u0131nda \u015faka yollu s\u00f6ylenen i\u00e7kiye ba\u015flama \nzaman\u0131. \nvakt-i merh\u00fbn \nbeklenen \u00e7a\u011f ve zaman. \nvakt-i muht\u00e2r \nd\u00fc\u011f\u00fcn, ziyafet, muharebede h\u00fccuma ge\u00e7me gibi hallerde \nuygun bir zaman t\u00e2yini. \nvakt-i n\u00fcc\u00fbmi \ny\u0131ld\u0131zlara g\u00f6re d\u00fczenlenen vakit. \nvakt-i sa\u00e2det \nHz. Muhammed'in ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 devir. \nvakt-i sefer \nsava\u015f zaman\u0131. \nvakt-i zev\u00e2l\u00ee \nG\u00fcne\u015f'in \u00f6\u011fle zaman\u0131nda hesaplanan vakit, alafranga saat. ","vakt \u00fc h\u00e2l \nparaca olan vaziyet. \nvakt-i zar\u00fbret \nhuk. haz\u00eenenin zor durumundan kurtulmas\u0131 i\u00e7in m\u00eer\u00ee \ntopraklar\u0131n \u00f6zel ki\u015filere emsali gibi sat\u0131lmas\u0131n\u0131 hakl\u0131 g\u00f6steren \ndurum. \nvakt-i zuhr \n\u00f6\u011fle zaman\u0131. \nvakt\u00e2 ki \n(a.e.) ne vakit ki, o vakit ki, oldu\u011fu vakit. \nvakten \n(a.zf.) vakit ve zamanca. \nvakten min el evkat \ng\u00fcnlerden bir g\u00fcn, bir zaman, vaktiyle. \nvakud \n(\"ku\" uzun okunur, a.i.) odun, k\u00f6m\u00fcr gibi ate\u015f olacak, \nyak\u0131lacak \u015feyler, (bkz: mahr\u00fbkat). \nvakur \n\"ku\" uzun okunur, a.s. vakar'dan) a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131, temkinli [kimse]. \nvakur-\u00e2ne \n\"ku\" uzun okunur, a.f.zf.) a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131kla, temkinlilikle. \nvakv\u00e2k \n(a.i.) yemi\u015fleri insan bi\u00e7iminde oldu\u011fu rivayet edilen bir \nmasal a\u011fac\u0131. \n\u015eecer-i vakv\u00e2k \nistanbul'da Atmeydan\u0131'nda bir \u00e7\u0131nara verilen ad. [\u00f6ld\u00fcr\u00fclen \nb\u00e2z\u0131 b\u00fcy\u00fcklerin ba\u015f\u0131 bu \u00e7\u0131nara as\u0131lm\u0131\u015ft\u0131]. \nvakvaka \n(a.i.) kurba\u011fa sesi. \nv\u00e2l\u00e2 \n(f.s.) 1. y\u00fcksek, y\u00fcce. (bkz: \u00e2l\u00ee, b\u00e2l\u00e2, b\u00fclend). \nKamet-i v\u00e2l\u00e2 \nboyu y\u00fcksek olan. 2. erkek ad\u0131. \nv\u00e2l\u00e2-c\u00e2h \n(f.b.s.) mevkii, r\u00fctbesi y\u00fcksek olan. \nv\u00e2l\u00e2-kadd \n(f.a.b.s.) boyu y\u00fcksek, uzun boylu. \nv\u00e2l\u00e2-kadr \n(f.a.b.s.) kadri, de\u011feri y\u00fcce. \nv\u00e2l\u00e2 nijad \n(f.b.s.) soyu y\u00fcce, y\u00fcce soylu, as\u00eel, yarad\u0131l\u0131\u015f\u0131 y\u00fcce olan. \nv\u00e2l\u00e2-\u015f\u00e2n \n(f.b.s.) \u015f\u00e2n\u0131 y\u00fcce. \nv\u00e2l\u00e2y\u00ee \n(f.i.) y\u00fckseklik, y\u00fccelik, (bkz: ul\u00fcvv). \nv\u00e2le \n(f.i.) 1. \u0131lg\u0131msalg\u0131m, serap. 2. bir \u00e7e\u015fit ipek kuma\u015f. 3. n\u00e2le. \nv\u00e2l\u00ee \n(a.i. vel\u00e2yet'den. c. v\u00fcl\u00e2t) bir vil\u00e2yeti idare eden en b\u00fcy\u00fck \nme'mur. \nv\u00e2lid \n(a.s. ve i. vil\u00e2det'den) baba. \nv\u00e2lid-i kes\u00eer-\u00fcl-mah\u00e2mid \u00f6v\u00fclecek halleri \u00e7ok olan baba. \nv\u00e2lid\u00e2n \n(a.f.b.i.). (bkz. v\u00e2lideyn). \nv\u00e2lide \n(a.s. ve i.) do\u011furan; ana. (bkz: \u00fcmm). \nv\u00e2lideyn \n(a.i.c.) ana ile baba. \nv\u00e2lidiyyet \n(o.i.) annelik ve babal\u0131k vasf\u0131. \nv\u00e2lih, v\u00e2lihe \n(a.s. veleh'den) \u015fa\u015fakalm\u0131\u015f, \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015f, (bkz: m\u00fctehayyir-). \nv\u00e2lih\u00e2ne \n(a.f.zf.) \u015fa\u015fk\u0131nca, \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015f olarak. \nv\u00e2liy\u00e2n \n(a.f.b.i. v\u00e2l\u00ee'nin c.) valiler. \nv'Allahi \n(a.e.) \"Allah i\u00e7in, Allah hakk\u0131 i\u00e7in\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelen b\u00fcy\u00fck \nyemin, (bkz: billahi t'Allahi). \nv\u00e2m \n(f.i.) bor\u00e7. (bkz: deyn). \nv\u00e2-m\u00e2nde \n(f.b.s.) geride kalm\u0131\u015f, geride. \nv\u00e2m-c\u00fb \n(f.b.s.) bor\u00e7 arayan. \nv\u00e2m-d\u00e2r \nf.b.s.) bor\u00e7lu. \nv\u00e2m-h\u00e2h \n(f.b.s.) alacakl\u0131. \nv\u00e2m\u0131k, v\u00e2m\u0131ka \n(a.s.) 1. seven, \u00e2\u015f\u0131k, sevdal\u0131. 2. i. [birincisi] erkek, [ikincisi] \nkad\u0131n ad\u0131. \nV\u00e2m\u0131k \n(a.h.i.) V\u00e2m\u0131k ile Azr\u00e2 hik\u00e2yesinin erkek kahraman\u0131. \nV\u00e2m\u0131k u Azr\u00e2 \nL\u00e2mi\u00ee'nin mesnevisi, V\u00e2m\u0131k ile Azr\u00e2'n\u0131n maceras\u0131n\u0131 anlatan a\u015fk \nhik\u00e2yesi. \nv\u00e2m\u00ee \n(f.s.) bor\u00e7lu, (bkz: medy\u00fbn). ","vamk \n(a.i.) sevme, (bkz: muhabbet). \n-v\u00e2n \n(f.s.) bak\u0131c\u0131, koruyucu m\u00e2n\u00e2lar\u0131na bile\u015fik kelimeler yapar \nBah\u00e7e-v\u00e2n \nbah\u00e7eye bakan, bah\u00e7eyi koruyan, (bkz: -ban). \nv\u00e2-pes \n(f.s.). (bkz. v\u00e2-pes\u00een). \nv\u00e2-pes\u00een \n(f.b.s.) son, en sondaki, en gerideki. \nNefes-i v\u00e2-pes\u00een \nson nefes. \n-v\u00e2r \n(f.e.) 1. benzetme edat\u0131, gibi. (bkz: \u00e2s\u00e2, m\u00e2nend, -v\u00e2re, -v\u00e2r\u00ee, \nve\u015f). \n\u00c2v\u00e2re-v\u00e2r \n\u00e2v\u00e2re gibi. \nB\u00fclb\u00fcl-v\u00e2r \nb\u00fclb\u00fcl gibi. 2. i. kerre, defa. \nYek-v\u00e2r \nbir defa, bir kerre. 3. s. -li. \n\u00dcm\u00eed-v\u00e2r \n\u00fcmitli. 4. s. m\u00e2lik, sahip. \nM\u00e2l-v\u00e2r \nmal sahibi, zengin, (bkz: -dar, z\u00fb-). 5. l\u00e2y\u0131kl\u0131k, uygunluk \nanlat\u0131r. \nG\u00fb\u015f-v\u00e2r \nkula\u011fa tak\u0131lmaya l\u00e2y\u0131k k\u00fcpe. \nvarak \n(a.i.c. evr\u00e2k, v\u0131r\u00e2k) 1. yaprak, (bkz: berk). 2. k\u00e2\u011f\u0131t veya kitap \nyapra\u011f\u0131. 3. yaz\u0131lm\u0131\u015f k\u00e2\u011f\u0131t. 4. alt\u0131n, g\u00fcm\u00fc\u015f ve \u015f\u00e2ir m\u00e2denlerden \nd\u00f6v\u00fclerek yap\u0131lan ince yaprak. \nvarak-\u0131 keffi \nbot. eldamarl\u0131 yaprak, fr. feuille pal\u0131nee. \nvarak-\u0131 ke's\u00ee \nbot. \u00e7anakyapra\u011f\u0131, fr. sepale. \nvarak-\u0131 mefs\u00fbs \nbot. oymal\u0131 yaprak, fr. feuille lobee. \nvarak-\u0131 mihr \u00fc vef\u00e2 \nsevgi ve vefa, y\u00e2n\u00ee, s\u00f6zde sevgide sad\u00e2katin k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. \nvarak-\u0131 mihr \u00fc vef\u00e2'y\u0131 kim okur, kim dinler [bir\u00e7ok D\u00eevan Edebiyat\u0131 \u015f\u00e2iri taraf\u0131ndan \nkullan\u0131lan bu c\u00fcmle, bu m\u0131sra\"art\u0131k kimsede dostluk, sadakat \nve vefa kalmad\u0131,kimse bunlar\u0131 m\u00fchimsemiyor\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelir]. \nvarak-\u0131 min\u015f\u00e2r\u00ee \nbot. kenar\u0131ndaki di\u015fleri testere gibi sivri ve k\u0131sa olan yaprak. \nvarak-\u0131 m\u00fcrekkebe \nbot. bile\u015fik yaprak, fr. feuille cornposee. \nvarak-\u0131 m\u00fcsennen \nbot. testere yaprak. \nvarak-\u0131 m\u00fctev\u00e2l\u00ee \nbot. sarmal yaprak. \nvarak-\u0131 ri\u015fi \nbot. telekdamarl\u0131 yaprak, fr. feuille pennee. \nvarak-\u0131 sah\u00eeha \nsenet, dilek\u00e7e ve benzeri \u015feyleri yazmak i\u00e7in \u00f6zel olarak \nhaz\u0131rlanm\u0131\u015f damgal\u0131 k\u00e2\u011f\u0131t. \nvarak-\u0131 s\u00fcmeyr\u00ee \nbot. meyveyaprak, fr. carpelle. \nvarak-\u0131 t\u00e2mm \nbot. tam yaprak. \nvarak-\u0131 t\u00fcveyc\u00ee \nbot. na\u00e7yapra\u011f\u0131, fr. petale. \nvarak-\u0131 zehre \nbot. \u00e7i\u00e7ek yapra\u011f\u0131, fr. bractee. \nvarak-\u0131 zehrev\u00ee \nbot. \u00f6rt\u00fc yapra\u011f\u0131, koruyucu pul. \nvarak-\u0131 z\u00fb-zeneb \nbot. kuyruklu yaprak. \nvaraka \n(a.i.) 1. tek yaprak, tek k\u00e2\u011f\u0131t. 2. yaz\u0131l\u0131 k\u00e2\u011f\u0131t. \nvaraka-i sah\u00eeha \nsenet, istida gibi \u015feyler yazmaya mahsus resm\u00ee damgal\u0131 \nk\u0131ymetli k\u00e2\u011f\u0131t. \nvaraki \n(a.s.) 1. yapra\u011fa ait, yaprakla ilgili. 2. yaprak bi\u00e7iminde. \nvarak-kerd\u00e2n \n(a.f.b.s.) olmayacak, bo\u015f i\u015flerle me\u015fgul olan [kimse]. \nvarak-p\u00e2re \n(a.f.b.i.) 1. yaprak par\u00e7as\u0131. 2. k\u00e2\u011f\u0131t par\u00e7as\u0131. 3. ehemmiyetsiz, \nad\u00ee k\u00e2\u011f\u0131t, pusula, tezkere. \n-v\u00e2re \n(f.e.). (bkz. -v\u00e2r). \nv\u00e2reste \n(f.s.) 1. kurtulmu\u015f. 2. serbest, rahat, (bkz: \u00e2z\u00e2de). 3. ili\u015fiksiz. \nv\u00e2resteg\u00ee \n(f.i.) 1. v\u00e2restelik, kurtulma, (bkz: hal\u00e2s). 2. serbestlik, \nrahatl\u0131k. 3. ili\u015fiksizlik. ","-v\u00e2r\u00ee \n(f.s.) benzer, gibi. \nEfrenc-v\u00e2r\u00ee \nfrenk gibi. \nMinkar-v\u00e2r\u00ee \ngaga gibi. (bkz: -v\u00e2r ). \n1 \nv\u00e2rid, v\u00e2ride \n(a.s. v\u00fcr\u00fbd'dan. c. v\u00e2rid\u00een) 1. gelen, v\u00e2s\u0131l olan, eri\u015fen. \nEvr\u00e2k-\u0131 v\u00e2ride \nbir d\u00e2ireye ba\u015fka d\u00e2irelerden gelen evrak. \nv\u00e2rid-i h\u00e2t\u0131r \nhat\u0131ra gelen, akla gelen. 2. bir \u015fey hakk\u0131nda \u00e7\u0131kan, s\u00f6ylenen, \nolmas\u0131 beklenen, olabilece\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen. \nv\u00e2rid\u00e2t \no.i. v\u00e2ride'nin c.) 1. gelir [y\u0131ll\u0131k, ayl\u0131k...]. 2. hat\u0131ra gelen, i\u00e7e \ndo\u011fan \u015feyler. \nv\u00e2rid\u00e2t-i c\u00fcz'iyye \nmiktar\u0131 az olan gelirler. \nv\u00e2rid\u00e2t-\u0131 gayr-\u0131 melh\u00fbza devlet gelirleri aras\u0131nda g\u00f6sterilmi\u015f olmay\u0131p sonradan her \nhangi bir vesile ile meydana \u00e7\u0131kan gelir. \nv\u00e2rid\u00e2t\u00ee \n(a.f.b.i.) tar. varidat\u00e7\u0131, m\u00e2liye nezaretinde devletin gelirini \ny\u00fcr\u00fcten memur. \nv\u00e2ride \n(a.i.c. v\u00e2rid\u00e2t) 1. gelmi\u015f olan \u015fey. 2. akla gelen \u015fey, d\u00fc\u015f\u00fcnce. \n3. resm\u00ee d\u00e2ireye gelen evrak. \nv\u00e2rid\u00een \n(a.s. v\u00e2rid'in c.) gelenler. \nv\u00e2ris \n(a.i. ver\u00e2set'den. c. verese) 1.miras\u00e7\u0131, kendisine miras \nd\u00fc\u015fen. 2. Allah adlar\u0131ndan biri. \nvariyet \n(t.a.i.) varl\u0131k, zenginlik, (bkz: servet). \nVarka \n(a.h.i.) 1. ilk vahy'in gelmesi \u00fczerine Hz. Had\u00eece'nin Hz. \nPeygamberi al\u0131p g\u00f6t\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc me\u015fhur k\u00e2hin. 2. Varaka ile \nG\u00fcl\u015f\u00e2h hik\u00e2yesinin erkek kahraman\u0131. \nvarrak \n(a.i.). (bkz. verrak). \nvarta \n(a.i.) 1. kuyu gibi oyuk ve derin yer; u\u00e7urum. 2. mec. tehlike, \ni\u00e7inden \u00e7\u0131k\u0131lmas\u0131 g\u00fc\u00e7 i\u015f. \nv\u00e2r\u00fbn, v\u00e2r\u00fbne \n(f.s.) ters aksi, u\u011fursuz, (bkz: ma'k\u00fbs, menh\u00fbs). \nBaht-\u0131 v\u00e2r\u00fbn \nters talih, (bkz: v\u00e2j-g\u00fbn). \nvasab \n(a.i.c. evs\u00e2b) hastal\u0131k; a\u011fr\u0131. \nvas\u00e2fet \n(a.i.). (bkz. ves\u00e2fet). \nvas\u00e2if \n(a.i. vas\u00eefin c.), (bkz. ves\u00e2if). \nvasat \n(a.i.c. ev\u00e2s\u0131t) l. orta, iki \u015feyin aras\u0131. 2. ikisinin ortas\u0131 olan \n\u015fey. \nL\u00e2-hayre ill\u00e2 fi-l-vasat \nhay\u0131r ancak vasattad\u0131r, hay\u0131r itidaldedir. 3. cemiyet muhiti, i\u00e7, \nortam, (bkz.d\u00e2hil). 4. bel, s\u0131rt\u0131n alt k\u0131sm\u0131. \nvasat-\u0131 m\u00fcten\u00e2sib \nmat. orant\u0131l\u0131 orta, fr.moyenne proportionnelle. \nvasat-\u00fcl-h\u00e2l \norta halde, orta halli. \nvasat-\u00fcl-kame \norta boylu. \nvasat-\u00fcr-re's \nba\u015f\u0131n ortas\u0131. \nvasateyn \n(a.i.c.) mat. ortalar, fr.moyens. \nvasat\u00ee \n(a.s.) orta; ortalama, ikisi ortas\u0131, orta halde. \nvasat\u00ee hat\u00e2 \nmat. her hangi bir \u015feyin m\u00fcteaddit \u00f6l\u00e7\u00fclerinin vasatisi olan \nrakam\u0131 beher \u00f6l\u00e7\u00fc miktar\u0131n\u0131 temsil eden rakamdan \u00e7\u0131karmak \nsuretiyle elde edilen farklar toplam\u0131n\u0131n \u00f6l\u00e7\u00fc adedine \nb\u00f6l\u00fcm\u00fcnden elde edilen hat\u00e2 miktar\u0131, l\u00e2t. Error medius. \nvasat\u00ee irtif\u00e2' \no\u011fr. ortalama y\u00fckselti. \nvasat\u00ee m\u00fcrabba\u00ee hat\u00e2 \nat. her hangi bir \u015feyin m\u00fcteaddit \u00f6l\u00e7\u00fclerinin vasatisi olan rakam\u0131 \nbeher \u00f6l\u00e7\u00fc miktar\u0131n\u0131 temsil eden rakamdan \u00e7\u0131karmak suretiyle \nelde edilen farklar\u0131n kareleri toplam\u0131n\u0131n k\u00f6k\u00fcn\u00fcn \u00f6l\u00e7\u00fc adedine ","taksiminden elde edilen hat\u00e2 miktar\u0131, l\u00e2t. error medius \nmetuendus. \nvasatiyye \n(a.s.) [\"vasat\u00ee\"nin m\u00fcen.]. (bkz: vasat\u00ee). \nvasf \n(a.i.c. evs\u00e2f) l. nitelik, bir kimsenin veya \u015feyin ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 hal, \ns\u0131fat. 2. bir kimsenin veya \u015feyin durumunu, anlatarak tarif \netme. 3. \u00f6vme. 4. gr. s\u0131fat. \nvasf-\u0131 mutavass\u0131t \nbir vak\u0131fnamede arada belirtilen nitelik. \nvasf-\u0131 m\u00fcmeyyiz \nfels. ay\u0131rt edici, ay\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131f, fr. caracteristique. \nvasf-\u0131 tahs\u00een\u00ee \ned. bir \u015feyin m\u00e2hiyetini bey\u00e2n etmekten ziy\u00e2de l\u00e2fz\u0131n\u0131 \ns\u00fcslemek i\u00e7in kullan\u0131lan s\u0131fatlar. Mesel\u00e2\"Bu \u015fi'r-i teri \nokurken ol m\u00e2n \/ Bir savt-i gar\u00eeb i\u015fitti n\u00e2g\u00e2h\" beytindeki ter \nve gar\u00eeb \u015fifadan gibi. \nvasf-\u0131 terk\u00eebi \ngr. birle\u015fik s\u0131fat, bir ismin sonuna Fars\u00e7a bir emir eklenerek \nyap\u0131lan terkip. \nZevk-efs\u00e2 \nzevk art\u0131ran... gibi. \nvas\u0131f ihtil\u00e2f\u0131 \nhuk. devletler hus\u00fbs\u00ee hukukunda, i\u00e7inde yabanc\u0131l\u0131k unsuru \nbulunan bir h\u00e2disenin niteli\u011fi ile ilgili uyu\u015fmazl\u0131k. \nvasf\u00ee, vasfiyye \n(a.s.) 1. vas\u0131fla, nitelikle ilgili, beyan ve tarife ait. 2. i. \n[birincisi] erkek, [ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. \nv\u00e2s\u0131b \n(a.s.) s\u00fcrekli; yerinde duran. \nvas\u0131b \n(a.s.) hasta, (bkz: mar\u00eez). \nv\u00e2s\u0131ba \n(a.s.) [\"v\u00e2s\u0131b\" \u0131n m\u00fcen.]. bkz: v\u00e2s\u0131b). \nv\u00e2s\u0131f \n(a.s. vasfdan) 1. vasfeden, bildiren; \u00f6ven. 2. i. erkek ad\u0131. \nv\u00e2s\u0131fa \n(a.s. vasfden) 1. [\"v\u00e2s\u0131f'\u0131n m\u00fcen.]. (bkz: v\u00e2s\u0131f). 2. i. kad\u0131n ad\u0131. \nv\u00e2s\u0131k \n(a.s. v\u00fcs\u00fbk'dan) 1. g\u00fcvenen, inanan. 2. Abbas\u00ee hal\u00eefelerinden \nbirinin unvan\u0131. \nv\u00e2s\u0131k bill\u00e2h \nAllah'a g\u00fcvenen. \nv\u00e2s\u0131l \n(a.s. v\u00fcs\u00fbl'den) 1. eri\u015fen, ula\u015fan, kavu\u015fan. 2. (c. v\u00e2s\u0131l\u00een) tas. \nHakk'a eren. [\"v\u00e2s\u0131l-\u0131 Hakk\" \u015feklinde de kullan\u0131l\u0131r]. \nv\u00e2s\u0131l-\u0131 Hakk \ntas. b\u00fct\u00fcn gerekli mertebelerden ge\u00e7erek Allah'a kavu\u015fan, \nula\u015fan kimse. \nv\u00e2s\u0131la \n(a.s.) fels. d\u0131\u015ftan, d\u0131\u015ftan gelen idealar. fr. adventice. \nv\u00e2s\u0131l\u00een \n(a.s. v\u00e2s\u0131l nin c.) tas. Hakka erenler. \n2 \nGavs-\u00fcl-v\u00e2s\u0131l\u00een \nhakikate, marifete ermi\u015f olan k\u00e2millerin ba\u015f\u0131, Hz. \nAbd\u00fclkadir-il-Geyl\u00e2n\u00ee. \nv\u00e2s\u0131t \n(a.s. vasat'dan) ortada bulunan, ikisi ortas\u0131. \nv\u00e2s\u0131ta \n(a.i.c. ves\u00e2it) 1. iki \u015feyi birbirine biti\u015ftiren \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc. 2. arac\u0131, \narada bulunan, araya giren, meyanc\u0131. 3. \u00e2let, ara\u00e7. 4. soy, soy \nku\u015fa\u011f\u0131n\u0131n her biri. \nBil\u00e2-v\u00e2s\u0131ta \nvas\u0131tas\u0131z, do\u011frudan do\u011fruya. \nBi-l-v\u00e2s\u0131ta \nv\u00e2s\u0131ta ile, birinin arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile. 5. ed. terc\u00ee ve terk\u00eeb-i bendleri \nte\u015fkil eden par\u00e7alar\u0131 birbirine ba\u011flayan beyit, [terci'lerde \ntekrarlan\u0131r, terkiplerde de\u011fi\u015fir]. \nv\u00e2s\u0131ta-i nakliyye \nta\u015f\u0131ma arac\u0131, ta\u015f\u0131t. \nv\u00e2s\u0131ti \n(a.i.) tas. iyi cins bir kam\u0131\u015f kalemi. \nv\u00e2si , v\u00e2sia \n' \n(a.s. v\u00fcs'at'den) 1. geni\u015f; a\u00e7\u0131k; enli; bol. \nArz-ullahi v\u00e2sia \nAllah'\u0131n yeri geni\u015ftir. 2 . Allah adlar\u0131ndan biri. \nv\u00e2si'-\u00fcl-ma\u011ffire \nyarl\u0131gamas\u0131 bol olan Allah. \nvas\u00ee \n(a.i. ves\u00e2yet'den. c. evs\u0131y\u00e2') 1.bir \u00f6l\u00fcn\u00fcn vasiyetini yerine \ngetirmeye me'mur edilen kimse. 2 . bir yetimin veya ak\u0131lca ","zay\u0131f ve hasta olan bir kimsenin mal\u0131n\u0131 idare eden kimse. 3. \n(\u00eem\u00e2miye mezhebine g\u00f6re) Hz. Ali. \nv\u00e2s\u00ee-i gurem\u00e2 \nf\u0131k. bor\u00e7lar\u0131 terikesinden fazla oldu\u011fu halde vefat eden \nbor\u00e7lunun terikesine yarg\u0131\u00e7 taraf\u0131ndan t\u00e2y\u00een olunan vas\u00ee. \nvas\u00ee-i mans\u00fbb \nf\u0131k. yetim i\u00e7in h\u00e2kim (yarg\u0131\u00e7) taraf\u0131ndan t\u00e2y\u00een edilen vas\u00ee. \nvas\u00ee-i muht\u00e2r \nf\u0131k. \u00f6l\u00fcn\u00fcn hayatta iken t\u00e2y\u00een etti\u011fi vas\u00ee olup, vasiyeti yerine \ngetirmekle vazifelidir. \nvas\u00eed \n(a.i.) kap\u0131 e\u015fi\u011fi, (bkz: s\u00fcdde). \nvas\u00eef \n(a.i.c. ves\u00e2if, vusaf\u00e2) u\u015fak, hizmet\u00e7i. \nvas\u00eel \n(a.s.) birinden asla ayr\u0131lmaz[kimse]. \nvas\u00eet \n(a.s.) arac\u0131, hakem. \nvasiyyet \n(a.i.c. ves\u00e2y\u00e2) bir kimsenin \u00f6ld\u00fckten sonra yap\u0131lmas\u0131n\u0131 \nistedi\u011fi \u015fey. \nR\u00fckn-i vasiyyet \nvasiyete del\u00e2let eden \u015feyler. \nvasiyyet bi-l-ecneb\u00ee \nhuk. miras\u00e7\u0131lardan ba\u015fkas\u0131na yap\u0131lan vasiyet, fr. adventice. \nvasiyyet-bi-l-galle \nhuk. [eskiden] bir kimsenin birine bir m\u00fclk\u00fcn\u00fcn, mesel\u00e2 \nakann\u0131n gailesini vasiyet etmesi, [bu vasiyet, hem m\u00fbs\u00eenin h\u00een-i \nvef\u00e2t\u0131ndaki mevcut galleye, hem de mus\u00e2leh sa\u011f olduk\u00e7a \ntahadd\u00fcs edecek gallelere masruf olur]. \nvasiyyet-bi-l-hacc \nhuk. [eskiden] bir kimsenin vefat\u0131ndan sonra n\u00e2m\u0131na \nnaccedilmesi i\u00e7in yapt\u0131\u011f\u0131 vasiyet, [s\u00fcl\u00fcs-i m\u00e2linden muteber \nolur]. \nvasiyyet-bi-l-muh\u00e2b\u00e2t \nhuk. [eskiden] bir mal\u0131 de\u011fer fiyat\u0131ndan noksan ile sat\u0131lmak \n\u00fczere yap\u0131lan vasiyet [d\u00f6n y\u00fcz lira k\u0131ymetinde olan bir evin \nmuayyen bir \u015fahsa \u00fc\u00e7 y\u00fcz liraya sat\u0131lmas\u0131n\u0131 vasiyet gibi]. \nvasiyyet-bi-l-v\u00e2ris \nhuk. [eskiden] bir kimsenin miras\u00e7\u0131lar\u0131ndan birine yapt\u0131\u011f\u0131 \nvasiyet. \nvasiyyet-bi-s-sehm \nhuk. [eskiden] bir kimsenin bir \u015fahsa veya bir cihete \nterikesinden l\u00e2alett\u00e2yin bir sehim vasiyet etmesi ki vereseden hi\u00e7 \nbirinin sehimden zait olmamak \u00fczere terikenin alt\u0131da biri \nmus\u00e2leh'e ait olur; vasiyet\u00e7inin \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc belirtmeden \nterekesinden bir pay\u0131 vasiyet etmesi. \nvasiyyet-bi-s-semere \nhuk. [eskiden] bir kimsenin birine ba\u011f ve bah\u00e7e gibi bir \nm\u00fclk\u00fcn\u00fcn semeresini vasiyet etmesi. \nvasiyyet-bi-s-s\u00fckn\u00e2 \nhuk. [eskiden] bir akar\u0131n s\u00fckn\u00e2s\u0131n\u0131 muayyen bir kimseye \nvasiyet etme. [terekenin \u00fc\u00e7te birinden muteber olur]. \nvasiyyet-bi-s\u00fcl\u00fcs-il m\u00e2l huk. [eskiden] bir kimse taraf\u0131ndan\"mal\u0131n\u0131n \u00fc\u00e7te birini fil\u00e2n \nkimseye veya fil\u00e2n cihete vasiyet ettim\" diye yap\u0131lan vasiyet. \nvasiyyet-bi-\u015f-\u015fart \nhuk. [eskiden] bir \u015fart ile mukayyet olan vasiyet, [mesel\u00e2 bir \nkimsenin\"ailemin nezdinde ikamet etmek \u00fczere fil\u00e2n kad\u0131na y\u00fcz \nlira veriniz\" diye vasiyet etmesi gibi]. \nvasiyyet-bi-t-tasarruf \nhuk. bir kimsenin \u00f6l\u00fcm\u00fcnden sonra, terekesinin idaresini ve \nk\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ocuklar\u0131n\u0131n menfaatlerinin g\u00f6zetilmesini sa\u011flamak \u00fczere \nbirini t\u00e2yin etmesi. \nvasiyyet-i gayr-i m\u00fcrsela huk. [eskiden] n\u0131s\u0131f ve s\u00fcl\u00fcs gibi bir kesir ile mukayyet olarak \nvuku' bulan vasiyet, [terikenin d\u00f6rtte birini vasiyet gibi]. \nvasiyyet-i muallaka \nhuk. [eskiden] \u015farta talik olunan vasiyet, [mesel\u00e2 hasta olan \nbir kimse\"e\u011fer ben bu hastal\u0131ktan \u00f6l\u00fcrsem fil\u00e2n z\u00e2ta \u015fu kadar \nlira veriniz\" demesi gibi]. ","vasiyyet-i mukayyede \nhuk. [eskiden] muayyen bir h\u00e2dise ile veya bir vakit ile \nyahut bir mek\u00e2n ile taky\u00eed edilen vasiyet. \nvasiyyet-i mutlaka \nhuk. [eskiden] muayyen bir h\u00e2dise ile, bir vakit veya mek\u00e2n \nile taky\u00eed edilmeyen vasiyet. \nvasiyyet-i m\u00fcrsele \nhuk. [eskiden] mus\u00e2bih'in miktar\u0131 muayyen olan y\u00e2n\u00ee s\u00fcl\u00fcs \nve rubu' gibi bir kesirle mukayyet olmayan vasiyet, [muayyen \nbir evi vasiyet gibi]. \nvasiyyet-li-l-ecneb\u00ee \nhuk. [eskiden] bir kimsenin v\u00e2risinden gayri bir \u015fahsa yapt\u0131\u011f\u0131 \nvasiyet, [bu vasiyet m\u00fbs\u00eenin v\u00e2risleri bulundu\u011fu takdirde \nterikenin s\u00fcl\u00fcs\u00fcnden, bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde tam\u00e2m\u0131ndan \nmuteber olur]. \nvasiyyet-li-l-v\u00e2ris \nhuk. [eskiden] bir kimsenin kendi v\u00e2rislerinden birine yapt\u0131\u011f\u0131 \nvasiyet, [di\u011fer veresenin icazetine mevkuf bulunur]. \nvasiyyet-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) bir kimsenin, vasiyetini yazm\u0131\u015f oldu\u011fu k\u00e2\u011f\u0131t, yaz\u0131l\u0131 \nvasiyet. \nvasl \n(a.i.) 1. [bir \u015feyi ba\u015fka bir \u015feye] ula\u015ft\u0131rma, birle\u015ftirme; \nula\u015fma, birle\u015fme. \nLeylet-\u00fcl-vasl \nay\u0131n son gecesi. 2. kavu\u015fma, (bkz: vuslat). 3. gr. ulama, fr. \nliaison. 4. g. s. sayfalar\u0131 yap\u0131\u015fan yaz\u0131l\u0131 bir kitab\u0131 ay\u0131rma \nsan'at\u0131. \nvasl-\u0131 dil-d\u00e2r \nsevgiliye kavu\u015fma h\u00e2li. \nvasl ve s\u00e2yag\u00e2n \ned. rev\u00ee harfinden sonra tekrar eden zamir veya edat. \nvasle \n(i.) tar. Mevlevi tar\u00eek\u00e2tine mahsus bir \u00e7e\u015fit elbise. \nvasliyye \n(a.s.) [\"vasl\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: vasl\u00ee). \nvasm, vasme \n(a.i.) ay\u0131p, utanacak \u015fey; eksiklik. \nvasmet \n(a.i.) 1. bir \u015feyi \u00e7ar \u00e7abuk ba\u011flama. 2. halsizlik, k\u0131r\u0131kl\u0131k. 3. \neksiklik, ay\u0131p. \nvasmet-i ceh\u00e2let \nbilgisizlik, bilgi eksikli\u011fi. \nvass\u00e2d \n(a.s. ve i.) \u00f6r\u00fcc\u00fc, \u00f6ren, dokuyucu, dokuyan, \u00e7ulha, (bkz: \nness\u00e2c). \nvass\u00e2f \n(a.s. vasfdan) 1. vas\u0131flar\u0131n\u0131 bildirerek anlatan veya \u00f6ven. 2. i. \nerkek ad\u0131. \nvass\u00e2l \n(a.s. vasl'dan) 1. vasleden, ula\u015ft\u0131ran, birle\u015ftiren. 2. i.g.s. \nsayfalar\u0131 yap\u0131\u015fan eski yaz\u0131l\u0131 bir kitab\u0131n sahifelerini ay\u0131ran \nsanatk\u00e2r. 3. i. tar. Orta\u00e7a\u011f'da derebeylerine ba\u011fl\u0131 olan halk \nveya kendisinden daha b\u00fcy\u00fck bir derebeyine ba\u011fl\u0131 olan \nderebeyi. \nvass\u00e2le \n(a.i.) [eskiden] yazma kitaplar\u0131n kenarl\u0131 k\u0131sm\u0131na k\u00e2\u011f\u0131t il\u00e2vesi \ns\u00fb\/etiyle yap\u0131lan tamir \u015fekli. \nv\u00e2\u015f \n(f.s.) d\u00fc\u015fman; gammaz. \nv\u00e2\u015f\u00fcde \n(f.s.) geri \u00e7ekilmi\u015f, defolunmu\u015f. \nvat\u00e2' \n(a.i.) bir \u015feyi ayakla \u00e7i\u011fneme. \nvatan \n(a.i.c. evt\u00e2n) yurt. \nvatan-\u0131 s\u00e2n\u00ee \n(ikinci vatan) sonradan yerle\u015filen yer. \nvatan-d\u00e2\u015f \n(a.t.b.i.) yurtta\u015f, hem\u015feri. \nvatan\u00ee, vataniyye \n(a.s.) vatana ait, vatanla ilgili. \nvatan-perver \n(a.f.b.s.) yurtsever. \nvatan-perver\u00e2ne \n(a.f.zf.) yurtsevere yak\u0131\u015f\u0131r yolda, yurtsevercesine. \nvatar \n(a.i.c. evt\u00e2r) i\u015f. \nBa'd-e kaz\u00e2-yi vatar \nabdest bozduktan sonra. ","Kaz\u00e2-yi vatar \nabdest bozma. \nvat\u00e2v\u00eet \n(a.i. vatv\u00e2t'\u0131n c.) 1. da\u011f k\u0131rlang\u0131\u00e7lar\u0131. 2. yarasalar. 3. korkak \nve geveze kimseler. \nv\u00e2ter \n(f.s.) \u00e7ok uzak; sonundaki. \nvat\u00eed \n(a.s. vatd'dan) sa\u011flam, kunt. \nvatm \n(a.i.) 1. ayakla \u00e7i\u011fneme. 2. perdeyi sal\u0131verme. \nvatn\u00ee \n(a.i.) \u00fczerine basma, \u00e7i\u011fneme. \nvatv\u00e2t \n(a.i.c. vat\u00e2v\u00eet) 1. da\u011f k\u0131rlang\u0131c\u0131. 2. yarasa. 3. korkak ve \ngeveze adam. \nvatvata \n(a.i.) gece g\u00f6z g\u00f6rmemesi. \nvaty \n(a.i.) 1. ayak alt\u0131nda \u00e7i\u011fneme, basma. 2. \u00e7iftle\u015fme, (bkz: \ncim\u00e2\u011f). \nvav \n(a.f.ha.) Osmanl\u0131 alfabesinin yirmi dokuzuncu harfi olup \n\"ebced\" hesab\u0131nda alt\u0131 say\u0131s\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r; v harfinin ad\u0131. \nv\u00e2v-\u0131 \u00e2t\u0131fa \ngr. at\u0131f vav\u0131, ba\u011fla\u00e7, fr. conjonction. [bu harf, Arap\u00e7a veya \nFars\u00e7a iki kelimeyi birbirine ba\u011flarken ilk kelimenin son \nharfi konsonla bitmi\u015f ise bu harfi \u00fc gibi okutur ilim ve irfan \n(= ilm \u00fc irfan); vokal ile bitmi\u015f ise, iki kelimeyi birbirine \nba\u011flayan \"vav\" harfi ortada -Fars\u00e7a kaidesine g\u00f6re- v\u00fc okunur \nkaza ve kader (= kaza v\u00fc kader)... gibi. (Arap\u00e7ada ve oldu\u011fu \ngibi okunur]. \nv\u00e2v-\u0131 kasem \na. gr. her hangi bir kelimenin, \u00e7ok defa Allah kelimesinin \nevveline gelerek i\u00e7in, hakk\u0131 i\u00e7in m\u00e2n\u00e2lar\u0131n\u0131 verir \nV'Allahi \nAllah i\u00e7in, Allah hakk\u0131 i\u00e7in. \nVe-l-kalemi \nkalem hakk\u0131 i\u00e7in. \nVe-n-necmi \ny\u0131ld\u0131z hakk\u0131 i\u00e7in., gibi. (bkz: b\u00ee- (billahi), te- (t'Allahi)]. \nv\u00e2v-\u0131 makb\u00fbza-i haf\u00eefe \u00fc sesini veren vav. \nv\u00e2v-\u0131 makb\u00fbza-i sak\u00eele \nu sesini veren vav. \nv\u00e2v-\u0131 mebs\u00fbta-i haf\u00eefe \n\u00f6 sesini veren vav. \nv\u00e2v-\u0131 mebs\u00fbta-i sak\u00eele \no sesini veren vav. \nv\u00e2-veyl \n(a.n.) yaz\u0131k, eyvah! \nv\u00e2-veyl\u00e2 \n(a.n.) 1. eyvah, yaz\u0131k! (bkz: dir\u00eeg, dir\u00eega). 2. i. \u00e7\u0131\u011fl\u0131k, \nyaygara, fery\u00e2d. 3. i. N\u00e2mik Kem\u00e2l'in me\u015fhur vatan\u00ee \u015fiiri. \nv\u00e2v\u00ee \n(a.s.) 1. \"vav' harfine mensup, \"vav\" harfi ile ilgili. \nEcvef-i v\u00e2v\u00ee \n(bkz: ecvef). 2. tilki, (bkz: sa'leb). \nv\u00e2ye \n( .i.) nas\u00eep, k\u0131smet, (bkz: behre). \nF \nB\u00ee-v\u00e2ye \nnasipsiz, mahrum, (bkz: b\u00ee-behre). \nv\u00e2ye-bah\u015f \n(f.b.s.) nas\u00eeb, behre, fayda ba\u011f\u0131\u015flayan. \nv\u00e2ye-d\u00e2r \n(f.b.s.) nasibi olan, k\u0131smetli, (bkz: v\u00e2ye-mend, z\u00fb-hazz). \nv\u00e2ye-g\u00eer \n(f.b.s.) nasiplenmi\u015f; elde etmi\u015f. \nv\u00e2ye-mend \n(f.b.s.) k\u0131smetli, nasibi olan. (bkz: v\u00e2ye-d\u00e2r). \nv\u00e2z \n(f.i.) b\u0131rakma, terk. (bkz: fer\u00e2gat). \nva'z \n(a.i.) 1. bir kimseye, kalbini yumu\u015fatacak, kendisini iyili\u011fe \nsevk edecek surette s\u00f6z seyleme. 2. d\u00een\u00ee \u00f6\u011f\u00fct. \nvaz' \n(a.i.c. evz\u00e2') 1. koyma, konulma. \nvaz'-\u0131 es\u00e2s \nesas koyma, temel atma. \nvaz'-\u0131 ictima' \n(kavu\u015fma konumu) G\u00fcne\u015fle herhangi bir gezegenin, g\u00fcne\u015fle \nayn\u0131 yere g\u00f6re ayn\u0131 hizada ve ayn\u0131 yanda bulundu\u011fu konum, \nfr. conjonction. ","vaz-\u0131 istikb\u00e2l \nastr. G\u00fcne\u015fle bir d\u0131\u015f gezegenin, g\u00fcne\u015fle Ay\u0131n, yere g\u00f6re \nsimetrik oldu\u011fu konum, kar\u015f\u0131konum, fr. opposition. \nvaz'-\u0131 sahne \nsahneye koyma. \nvaz'-\u0131 yed \nel koyma. 2. t\u00e2yin etme. 3.kurma, \u00eec\u00e2detme. 4. mant. bir \n\u015feye ad koyma.5. meydana getirme. \nvaz'-\u0131 haml \ndo\u011furma. 6. duru\u015f, tav\u0131r, hareket. \nvaz'-\u0131 kad\u00eem \nbir yerin eskidenberi bulundu\u011fu hal. \nvaz\u00e2at \n(a.i.) al\u00e7akl\u0131k, baya\u011f\u0131l\u0131k. \nvaz\u00e2h \n(a.i.) beyaz, g\u00fczel y\u00fczl\u00fc adam. \nvaz\u00e2hat \n(o.i.) v\u00e2z\u0131hl\u0131k, a\u00e7\u0131kl\u0131k. \nvaz\u00e2if \n(a.i. vaz\u00eefe'nin c.) vazifeler (\u00f6devler). \nvaz\u00e2if-i kan\u00fbniyye \nkanun\u00ee vazifeler. \nvaz\u00e2if-i milliyye \nmill\u00ee, ulusal vazifeler. \nvaz\u00e2if-i sag\u00eere \nhuk. bo\u015f kalan, inhil\u00e2l eden veya muattal b\u0131rak\u0131lan vazifeler. \nvaz'an \n(a.zf.) vaziyeti, durumu \u00eetib\u00e2riyle; as\u0131l l\u00fcgat m\u00e2n\u00e2s\u0131 \nbak\u0131m\u0131ndan. \nv\u00e2zg\u00fbn, v\u00e2zg\u00fbne \n(f.b.i.) ters, d\u00f6n\u00fck; u\u011fursuz, (bkz. b\u00e2z-g\u00fbn, b\u00e2z-g\u00fbne). \nv\u00e2z\u0131', v\u00e2z\u0131a \n(a.i. ve s. vaz'dan) 1. koyan. \nv\u00e2z\u0131'-\u0131 imza \nimza koyan. 2. temelini koyan kuran; yapan, haz\u0131rlayan. \nv\u00e2z\u0131'-\u0131 kanun \nkanunu yapan, koyan, haz\u0131rlayan. \nv\u00e2z\u0131'-\u00fcl-yed \nel koyan, eline alan. \nv\u00e2z\u0131h, v\u00e2z\u0131ha \n(a.s.) a\u00e7\u0131k, meydanda, belli, kapal\u0131 olmayan [s\u00f6z, c\u00fcmle]. \nv\u00e2z\u0131han \n(a.zf.) a\u00e7\u0131k olarak, a\u00e7\u0131k a\u00e7\u0131k. \nv\u00e2z\u0131h\u00e2t \n(a.i. v\u00e2z\u0131h'\u0131n c.) a\u00e7\u0131k, meydanda olan \u015feyler, (bkz: bed\u00eehiyy\u00e2t). \nvaz\u00ee', vaz\u00eea \n(a.s. vaz'dan) al\u00e7ak, baya\u011f\u0131, ad\u00ee, a\u015fa\u011f\u0131. \nvaz'\u00ee, vaz'iyye \n(a.s.) vaz'a mensup, onunla ilgili. \nvaz\u00eefe \n(a.i.c. vaz\u00e2if;1. \u00f6dev, g\u00f6rev, bir kimsenin yapmak zorunda \nbulundu\u011fu i\u015f. 2. yap\u0131lmas\u0131, birine havale edilen i\u015f. 3. \nehemmiyet verilen i\u015f. 4. birine, her g\u00fcn veya muayyen \ng\u00fcnlerde verilmesi kararla\u015ft\u0131r\u0131lan i\u015f \u00fccreti. \nvaz\u00eefe-i mukaddes \nkutsal vaz\u00eefe (g\u00f6rev). \nvaz\u00eefe-i m\u00fctehattime \nfels. fr. droit etroi. \nvaz\u00eefe-i zimmet \nbor\u00e7 olan vaz\u00eefe. [\"vaz\u00eefe\" asl\u0131nda, Arap\u00e7ada \"maa\u015f\" \nkar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r]. \nvaz\u00eefe-d\u00e2r \n(a.f.b.s.c. vaz\u00eefe-d\u00e2r\u00e2n) 1. vazifeli (g\u00f6revli). 2. i. me'mur. \nvaz\u00eefe d\u00e2r\u00e2n \n(a.f.b.s.) vaz\u00eefed\u00e2r'\u0131n c.) 1. vazifeliler. 2. i. me'murlar. \nvaz\u00eefe-h\u00e2r \n(a.f.b.s.c. vaz\u00eefe-h\u00e2r\u00e2n) tahsisat\u0131 olan, \u00fccret alan. \nvaz\u00eefe-h\u00e2r\u00e2n \n(a.f.b.s. vaz\u00eefe-h\u00e2r'\u0131n c.) maa\u015f\u0131, tahsisat\u0131 olanlar, \u00fccret \nalanlar. \nvaz\u00eefe-n\u00e2-\u015fin\u00e2s \n(a.f.b.s.) vazifesini bilmeyen. \nvaz\u00eefe-\u015fin\u00e2s \n(a.f.b.s.) vazifesini, i\u015fini dikkatli yapan. \nvaz\u00eefe-\u015fin\u00e2s\u00e2ne \n(a.f.zf.) vazife\u015finas olana yak\u0131\u015facak surette. \nvaz\u00eefe-\u015fin\u00e2s\u00ee \n(a.f.b.i.) vaz\u00eefe\u015finasl\u0131k. \nvaz\u00eefeten \n(a.zf.) vazife olarak, vazife ile. \nvaz\u00eeh, vaz\u00eeha \n(a.s. vuz\u00fbh'dan) apa\u00e7\u0131k, besbelli, meydanda. \nvaz\u00eeme \n( .i.) 1. toplant\u0131 [iki \u00fc\u00e7y\u00fczki\u015filik-]. 2. misafirler toplulu\u011fu. 3. \nA \nsefere \u00e7\u0131kanlar toplulu\u011fu. 4. cenazeden sonra f\u0131kar\u00e2lara ve \nahbaplara verilen yemek. \nvaz'iyyet \n(o.i. vaz'dan) durum, duru\u015f. \nvaz'iyyet-i ezh\u00e2r \nbot. \u00e7i\u00e7ek durumu, fr.inflorescence. ","vaz'iyyet-i irtika \n' \nastr. y\u00fccelme durumu. \nvazz\u00e2h \n( .s. vuz\u00fbh'dan) \u00e7ok a\u00e7\u0131k, meydanda, belli. \nA \nvazz\u00e2h-\u00fcl-ceb\u00een \naln\u0131 a\u00e7\u0131k. \nve \n(a.i.) dah\u00ee, de, hem, ile. \nve \n(f.e.) \u00e7ok defa \"\u00fc\" gibi ve vokalle (sesli) biten kelimeden \nsonra \"v\u00fc\" olarak okunur. \nKaz\u00e2 v\u00fc kader \nkaza ve kader... gibi. \nveb\u00e2' \n(a.i.) hek. 1. veba, taun, yumurcak. 2. salg\u0131n hastal\u0131k. \nve ba'd\u00fc \n( .zf.) imdi, ondan sonra. [Allah ve Peygambere edilen \nA \ndualardan sonra maksada giri\u015f i\u00e7in kullan\u0131l\u0131rd\u0131.], (bkz: amm\u00e2 \nba'd\u00fc). \nveb\u00e2\u00ee, veb\u00e2iyye \n(a.s.) hek.vebaya ait, veba ile ilgili. \nveb\u00e2l \n(a.i.) 1. \u015fiddet, a\u011f\u0131rl\u0131k, azap. 2. g\u00fcnah. \nveb\u00e2let \n(a.i.). (bkz. veb\u00e2l). \nveber \n(a.i.) 1. \u0131s\u0131rgan otunda oldu\u011fu gibi b\u00e2z\u0131 ot ve yapraklar\u0131n \n\u00fczerindeki ince dikencikler. 2. hav, t\u00fcy. 3. deve veya tav\u015fan \nt\u00fcy\u00fc. \nvebr \n(a.i.c. vib\u00e2r, vib\u00e2re, vub\u00fbr) zool.aktav\u015fan; Arabistan tav\u015fan\u0131. \nveca' \n(a.i.c. evc\u00e2', vic\u00e2') a\u011fr\u0131, s\u0131z\u0131, ac\u0131. \nvec\u00e2-i batn \nkar\u0131n a\u011fr\u0131s\u0131, kuru buruntu. \nvec\u00e2-i cenb \ng\u00f6\u011fs\u00fcn yan taraf\u0131ndaki a\u011fr\u0131. \nvec\u00e2-i mef\u00e2s\u0131l \nmafsal a\u011fr\u0131lar\u0131. \nvec\u00e2het \n(a.i.) 1. g\u00fczel y\u00fczl\u00fcl\u00fck, g\u00f6steri\u015flilik, g\u00fczel y\u00fcz. 2. \u00eetibar, \nhaysiyet; onur, \u015feref. 3. kad\u0131n ad\u0131. \nvec\u00e2ib \n(a.i. vec\u00eebe'nin c.) vec\u00eebeler, boyna bor\u00e7 olan \u015feyler. \nvec\u00e2r \n(a.i.c. evcire, v\u00fcc\u00fcr) 1. kurt, arslan gibi y\u0131rt\u0131c\u0131 hayvan yata\u011f\u0131; \nin. 2. sel suyunun oydu\u011fu yer. \nvec\u00e2zet \n(a.i.) s\u00f6z\u00fcn veciz, k\u0131sa olu\u015fu. (bkz: muhtasar). \nvecd \n(a.i.) 1. kendinden ge\u00e7ecek derecede dalg\u0131nl\u0131k. 2.tas. kendini \nkaybedercesine il\u00e2h\u00ee a\u015fka dalma. 3. a\u015f\u0131r\u0131 heyecan. 4. \nkederlenme. \nvecd-\u00e2l\u00fbd \n( .f.b.s.) vecde getiren, co\u015fturan, (bkz: vecd-\u00e2ver). \nA \nvecd\u00e2n \n(a.i.) vecit, co\u015fma, kendinden ge\u00e7me h\u00e2li. \nvecd-\u00e2ver \n(a.f.b.s.) b\u00fcy\u00fck heyecan veren. \nvecd-efz\u00e2 \n(a.f.b.s.) vecdi, b\u00fcy\u00fck heyecan\u0131 art\u0131ran. \nvecdet \n(a.i.) 1. vecitli olu\u015f. 2. zenginlik. \nvecd\u00ee \n(a.s.) l. vecde mensup, vecidle ilgili. 2. i. erkek ad\u0131. \nvecdiyye \n(a.s. vecd'den) 1. [\"vecd\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: vecd\u00ee). 2. i. kad\u0131n \nad\u0131. \nvecel \n(a.i.) korkma, \u00fcrkme. \nvecen\u00e2t \n(a.i. vecne'nin c.) yanak yumrular\u0131; elmac\u0131klar. \nvecen\u00ee \n(a.s.) hek. yana\u011fa ait, yanakla ilgili. \nveceniyye \n(a.s.) [\"vecen\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: vecen\u00ee). \nvecer \n(f.i.) fetva. \nvecer-ger \n(f.b.i.) fetva veren, m\u00fcft\u00fc. \nvech \n(a.i.c. v\u00fcc\u00fbh) 1. y\u00fcz, surat, \u00e7ehre. 2. \u00fcst, sat\u0131h, d\u00fcz, y\u00fcz. \nvech-\u00fcl-arz \nyery\u00fcz\u00fc. 3. \u00f6n, al\u0131n. (bkz: cebhe). 4. \u00fcsl\u00fbp, tarz. 5. sebep, \nves\u00eele, m\u00fcn\u00e2sebet. \nBer-vechi muharrer \nyaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve\u00e7hile. 6. v\u00e2s\u0131ta. \nvech-i \u00e2har \nba\u015fka sebepten. ","vech-i ahsen \nen iyi yol. \nvech-i arazb\u00e2r \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r. Kem\u00e2n\u00ee H\u0131z\u0131r \nA\u011fa taraf\u0131ndan terk\u00eebedilmi\u015ftir. Tanb\u00fbr\u00ee Isak'\u0131n devr-i keb\u00eer \npe\u015frevi ile saz sema\u00eesi, Ahmet A\u011fa'n\u0131n hafif bestesi ile a\u011f\u0131r \naksak sema\u00eesi ve bir a\u011f\u0131r d\u00fcyek \u015fark\u0131, bal\u0131k\u00e7a Haf\u0131z Ef. nin \na\u011f\u0131r aksak \u015fark\u0131s\u0131 makama misaldir. Vech-i arazbar, arazbar \nmakam\u0131n\u0131n ilk iki dizisi olan yeg\u00e2h'da bey\u00e2t\u00ee ve \u00e7\u00e2rg\u00e2h'da \nrast be\u015flisi ile segah d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcnden ibarettir. Donan\u0131m\u0131na \"si\" ve \n\"mi\" koma bemolleri yaz\u0131l\u0131r. Yeg\u00e2h'da bey\u00e2t\u00ee i\u00e7in \"si\" bekar \nve \"si\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccenneb bemol\u00fc nota i\u00e7erisinde kullan\u0131l\u0131r. \nSegah d\u00f6rtl\u00fcs\u00fc ile segah perdesinde durur. G\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc, \nterkibindeki birinci dizinin g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan gerdaniye (sol bey\u00e2t\u00ee \nnev\u00e2'ya nakledilmi\u015f oldu\u011funa g\u00f6re) perdesidir; ayn\u0131 dizinin \ndura\u011f\u0131 olan neva (re) da ikinci derecede g\u00fc\u00e7l\u00fc'd\u00fcr (seg\u00e2h'\u0131n \nda g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc bu perdedir). \nvech-i h\u00e2l \nbir kimsenin h\u00e2li, durumu. \nvech-i h\u00fcseyn\u00ee \nm\u00fcz. h\u00fcseyn\u00ee a\u015f\u00eeran makam\u0131na b\u00e2z\u0131 eski eserlerde (mesel\u00e2 \nmuradn\u00e2me'de) verilen isimdir. \nvech-i i\u011fbir\u00e2r \ng\u00fccenme h\u00e2li. \nvech-i m\u00e2a\u015f \nge\u00e7im vas\u0131tas\u0131. \nvech-i ma\u00ee\u015fet \nge\u00e7im vas\u0131tas\u0131. \nvech-i merg\u00fbb \nbe\u011fenilen tarz, \u015fekil. \nvech-i me\u015fr\u00fbb \u00fczere \nanlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 gibi. \nvech-i m\u00fcl\u00e2haza \nnokta-i nazar, fr. point de vue. \nMin vechin \nbir bak\u0131mdan. \nvech-i m\u00fcvecceh \ndo\u011fru davran\u0131\u015f. \nvech-i p\u00fbselik \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin bir ka\u00e7 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nvech-i \u015febeh \ned. te\u015fbihin d\u00f6rt r\u00fckn\u00fcnden biri olup m\u00fc\u015febbeh\u00fcn-bih ile \nm\u00fc\u015febbeh aras\u0131nda m\u00fc\u015fterek olan ma'nev\u00ee emir. [mesel\u00e2\"\u015fu \nba\u011f cennet gibidir\" c\u00fcmlesindeki ba\u011f m\u00fc\u015febbeh, cennet \nm\u00fc\u015febbeh\u00fcn-bih olup aralar\u0131ndaki m\u00fc\u015fterek olan ma'nev\u00ee \nemir de\"letafet, z\u00eenet\" dir]. \nvech-i \u015fehn\u00e2z \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r. S\u00fbz-i dil, \n\u015fehnaz, evi\u00e7 ve araban makamlar\u0131ndan veya bu makamlar\u0131n \nmuhtelif dizi par\u00e7alar\u0131ndan ibaret kar\u0131\u015f\u0131k bir m\u00fcrekkeptir. \nD\u00fcg\u00e2h (la) perdesinde kal\u0131r. A. A. Konuk'un k\u00e2r-\u0131 n\u00e2t\u0131k'\u0131n\u0131n 52 \nnumaral\u0131 a\u011f\u0131r d\u00fcyek par\u00e7as\u0131 makama mis\u00e2ldir. \nvech-i \u015fer'\u00ee \nkanun\u00ee yol. \nvech-i tafs\u00eel\u00ee \ndolayl\u0131 \u00fcsl\u00fbp. \nvech-i tesmiye \nad vermedeki m\u00fcnasebet. \nvech-\u00fcl-hakk \ntas. her \u015feyin hakikati. \nve\u00e7he \n(a.i.) 1. y\u00fcz. (bkz: r\u00fby). 2. yan, taraf, semt. (bkz: c\u00e2nib). \n[kelimenin asl\u0131\"viche\" dir]. \nveche-i az\u00eemet \ngidi\u015f taraf\u0131. \nveche-i maks\u00fbd \nkasdolunan, var\u0131lmak istenilen yer. \nvechen \n(a.zf.) 1. bir ve\u00e7hile, bir suretle; y\u00fczce, yaz bak\u0131m\u0131ndan. 2. bir \ny\u00f6nden, bir bak\u0131mdan. \nvechen min-el-v\u00fcc\u00fbh \nvecihlerden biri olarak; her ne suretle olursa olsun. \nvecheyn \n(a.i.c.) iki yan, iki y\u00fcz, iki taraf. ","Z\u00fc-l-vecheyn \n1) iki y\u00fczl\u00fc, iki cihetli; 2) m\u00fcr\u00e2\u00ee. \nvech\u00ee, vechiyye \n(a.s.) y\u00fcze mensup, y\u00fcz ile ilgili. \nZ\u00e2viye-i vechiyye \nal\u0131n zaviyesi, a\u00e7\u0131s\u0131. \nvec\u00ee, vec\u00eea \n(a.s. vec\u00e2'dan) a\u011fr\u0131t\u0131c\u0131, s\u0131zlat\u0131c\u0131. \nvec\u00eebe \n( .i.c. vec\u00e2ib) vacip olan \u015fey, bor\u00e7 h\u00fckm\u00fcnde olan vazife. \nA \nvec\u00eebe-i nez\u00e2ket \nnez\u00e2ket borcu. \nvec\u00eebe-i zimmet \nboyun borcu. \nvec\u00eeh, vec\u00eehe \n(a.i.c. v\u00fcceh\u00e2) 1. bir kavmin ulu'su, b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fc, ba\u015fkan\u0131. 2. s. \ng\u00fczel, ho\u015f, l\u00e2tif. 3. uygun, m\u00fcn\u00e2sip. \nTevc\u00eeh-i vec\u00eeh \niyiye, g\u00fczele yorma. \nVech-i vec\u00eeh \nen uygun \u015fekil. 4. [birincisi] erkek, [ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. \nvec\u00eeh\u00ee \n(a.s.) 1. \u015fefle ilgili. 2. g\u00fczelle ilgili. 3. i. erkek ad\u0131. \nvec\u00eez, vec\u00eeze \n(a.s. vec\u00e2zet'den) k\u0131sa, derlitoplu. (bkz: muhtasar). \nvec\u00eeze \n(a.i.) ed. \u00f6zdeyi\u015f, \u00eecazl\u0131 s\u00f6z, l\u00e2fz\u0131 az, m\u00e2n\u00e2s\u0131 \u00e7ok if\u00e2de. \nvecne \n(a.i.c. vecen\u00e2t) yanak yumrusu;elmac\u0131k. \nvecr \n(a.i.c. evc\u00e2r) ma\u011fara, (bkz: kehf). \nvec\u00fbr \n(a.i.) ; hek. hayvanlar\u0131n bo\u011faz\u0131na d\u00f6k\u00fclen bir \u00e7e\u015fit il\u00e2\u00e7. \nved \n(a.i.). (bkz. vedd). \nveda' \n(a.i.) beyaz boncuk. \nved\u00e2' \n(a.i.) ayr\u0131lma, ayr\u0131l\u0131\u015f, Allah'a \u0131smarlad\u0131k, Allah'a em\u00e2net \nolun! \nEl-ved\u00e2 \nAllah'a \u0131smarlad\u0131k, Allah'a em\u00e2net olun!, [kelimenin asl\u0131\"vid\u00e2\"' \nd\u0131r]. \nved\u00e2-\u0131 m\u00fclk-i v\u00fcc\u00fbd \nvarl\u0131k \u00fclkesine veda etmek, \u00f6lmek. \nved\u00e2at \n( .s.) 1. emanet olunan \u015fey. 2. sakinlik, durgunluk, rahat. \nA \nved\u00e2atiyle \n(a.t.zf.) vas\u0131tas\u0131yla, arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile. \nved\u00e2d \n(a.i.) 1. sevgi, dostluk, (bkz: vid\u00e2d). 2. erkek ad\u0131. \nved\u00e2-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) kendisinin veya selefinin vazifesinin sona erdi\u011fini \nbildirmek i\u00e7in devlet ba\u015fkan\u0131na el\u00e7i taraf\u0131ndan sunulan mektup, \nfr. lettres de rappel. \nved\u00e2yi' \n(a.i. ved\u00eea'n\u0131n c.) vedialar, em\u00e2netler, [asl\u0131\"ved\u00e2i\"' dir]. \nvedd \n(a.i.) dostluk, (bkz: vidd, v\u00fcdd). \nve'd-du\u00e2 \n(a.c\u00fc.) \"dualar\u0131m\u0131z sizinle beraberdir\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelen bu \nkelime evvelce mektuplar\u0131n alt\u0131na yaz\u0131l\u0131rd\u0131. \nved\u00ee \n(a.i.) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck aptes bozulduktan sonra \u00e7\u0131kan su. 2. Arabistan'\u0131n \nb\u00e2z\u0131 yerlerinde al\u0131nan vergi \nved\u00ee' \n(a.i. veda'dan) ba\u015fkas\u0131n\u0131n mal\u0131n\u0131 saklamaya me'mur kimse. \nved\u00eea \n(a.i. ved\u00ee'den. c. ved\u00e2yi') 1.em\u00e2net. \nved\u00eeat-ullah \n(Allah'\u0131n em\u00e2neti) ruh, can. 2. kad\u0131n ad\u0131. \nved\u00eed, ved\u00eede \n(a.i.c. evidd\u00e2) 1. dost. 2. [birincisi] erkek, [ikincisi] kad\u0131n \nad\u0131. \nved\u00fbd \n(a.s.) \u00e7ok muhabbetli, \u00e7ok \u015fefkatli. [Allah'\u0131n s\u0131fatlar\u0131ndand\u0131r]. \nved\u00fbk \n(a.s.) k\u00f6sn\u00fck, k\u00f6sn\u00fcm\u00fc\u015f, \u00e7iftle\u015fme zaman\u0131 gelmi\u015f [hayvan]. \nvef\u00e2 \n(a.i.) 1. s\u00f6z\u00fcnde durma, s\u00f6z\u00fcn\u00fc yerine getirme. 2. dostlu\u011fu \ndevam ettirme. 3. yeti\u015fme, yetme, k\u00e2fi gelme. 4. \u00f6deme. \nBey'bi-l-vef\u00e2 \nbir mal\u0131, al\u0131nan para \u00f6denince geri vermek \u00fczere satma. \nB\u00ee-vef\u00e2 \nvefas\u0131z, s\u00f6z\u00fcnde, sevgisinde durmayan. 5. erkek ad\u0131. \nvef\u00e2-b\u00eeg\u00e2ne \n(a.f.b.s.) vefas\u0131z, s\u00f6z\u00fcnde sevgisinde durmayan. \nvef\u00e2-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) vefal\u0131, s\u00f6z\u00fcnde, sevgisinde duran. ","vef\u00e2-d\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) vef\u00e2dar olana, s\u00f6z\u00fcnde sevgisinde durana yak\u0131\u015facak \nyolda. \nvef\u00e2-d\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) vef\u00e2darl\u0131k, vef\u00e2l\u0131l\u0131k, s\u00f6z\u00fcnde, sevgisinde durma. \nVef\u00e2iyye \n(a.h.i.) tas. \u015e\u00e2zel\u00ee tar\u00eekati \u015fubelerinden biri. [kurucusu \nMuhammed Vefa bin Muhammed bin Necm\u00fcdd\u00een-\u00fcl- \nmagrib\u00eey-yil-\u0130skender\u00ee'dir]. \nvef\u00e2-k\u00e2r \n(a.f.b.s.c. vef\u00e2-k\u00e2r\u00e2n) vefal\u0131, (bkz: vef\u00e2-d\u00e2r). \nvef\u00e2-perver \n(a.f.b.s.) s\u00f6z\u00fcnde, sevgisinde duran. \nvef\u00e2-perver\u00e2ne \n(a.f.zf.). (bkz. vef\u00e2-d\u00e2r\u00e2ne). \nvef\u00e2-peyvest \n(a.f.b.s.). (bkz.vef\u00e2-d\u00e2r, vef\u00e2-perver). \nvef\u00e2-\u015fi\u00e2r \n(a.b.s.) vefa huylu, vefal\u0131. \nvef\u00e2-\u015fi\u00e2r\u00ee \n(a.b.i.) vef\u00e2l\u0131l\u0131k, vefa huyluluk. \nvef\u00e2t \n(a.i.) \u00f6l\u00fcm, \u00f6lme. [yaln\u0131z insan hakk\u0131nda]. \nvefd \n(a.i. v\u00e2fid'in c.) el\u00e7iler; temsilciler, (bkz: v\u00fcffed; v\u00fcf\u00fbd). \nvefd \n(a.i.) 1. gelme, varma, ula\u015fma, eri\u015fme, (bkz: v\u00fcr\u00fbd, vus\u00fbl). \n2. hus\u00fbs\u00ee bir i\u015f ile birinin yan\u0131na gitme; el\u00e7i gibi g\u00f6nderilen \ninsan toplulu\u011fu. \nNezd-i maal\u00ee-vefd \ny\u00fcceliklerin topland\u0131\u011f\u0131 yer. \nvefey\u00e2t \n(a.i. vef\u00e2t'\u0131n c.) \u00f6l\u00fcmler. \nvef\u00ee \n(a.s.) 1. vefal\u0131, s\u00f6z\u00fcn\u00fcn eri, s\u00f6z\u00fcnde duran. 2. tam, \nm\u00fckemmel. \nvef\u00eek, vef\u00eeka \n(a.s.) 1. uygun, kafadengi, ayn\u0131 fikirde. 2. i. [birincisi] erkek, \n[ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. \nvef\u00eer, vef\u00eere \n(a.s. vefret'den) \u00e7ok, bol. (bkz: kes\u00eer). \nSin\u00een-i vef\u00eere \n\u00e7ok y\u0131llar. \nvefk \n(a.i.) 1. uyma, uygun gelme, uygunluk. 2. s. uygun, (bkz: \nmuv\u00e2f\u0131k). 3. t\u0131ls\u0131ml\u0131 dua; muska. \nBer-vefk \ng\u00f6re, uygun olarak. \nBer-vefk-i mer\u00e2m \nmerama, iste\u011fe uygun olarak. \nBer-vefk-i dil-h\u00e2h \niste\u011fi g\u00f6nl\u00fcne uygun olarak. \nvefk-i mur\u00e2d \ndile\u011fe uygun. \nvefk-i r\u00fcb\u00e2\u00ee \nd\u00f6rt \u00e7izgi ile \u00e7izilmi\u015f d\u00f6rt kelimelik t\u0131ls\u0131m. \nvefk-i s\u00fcd\u00e2s\u00ee \nalt\u0131ya b\u00f6l\u00fcnm\u00fc\u015f t\u0131ls\u0131m veya remil karesi. \nvefk-i s\u00fcl\u00e2s\u00ee \nkenar\u0131 \u00fc\u00e7 k\u00f6\u015feli t\u0131ls\u0131m. \nvefret \n(a.i.) \u00e7okluk, bolluk, (bkz: kesret). \nvega \n(\"ga\" uzun okunur, a.i.) g\u00fcr\u00fclt\u00fc, pat\u0131rd\u0131, kavga; sava\u015f. \nvegadet \n(\"ga\" uzun okunur, a.i.) 1. al\u00e7akl\u0131k, baya\u011f\u0131l\u0131k, ad\u00eelik. 2. \nak\u0131ls\u0131zl\u0131k. \nve gayr\u00fch\u00e2 \n(a.zf.) ondan gayri, ondan ba\u015fka, [m\u00fcfret m\u00fcennes i\u00e7in]. \nve gayr\u00fch\u00fb \n(a.zf.) ondan gayri, ondan ba\u015fka, [m\u00fcfret m\u00fczekker i\u00e7in]. \nve gayr\u00fch\u00fcm\u00e2 \n(a.c.zf.) ikisinden gayri. \nve gayr\u00fch\u00fcm \n(a.c.zf.) ondan gayri olanlar, ondan ba\u015fkalar\u0131. \nveh \n(a.n.) vah!, yaz\u0131k, ay. (bkz: v\u00e2h). \nvehak \n( .i.) kemend. \nA \nveh\u00e2met \n(a.i.). (bkz: vah\u00e2met). \nvehb \n(a.i.) vergi; ba\u011f\u0131\u015flama; hediye, ba\u011f\u0131\u015f, (bkz: atiyye, ihs\u00e2n). \nvehb\u00ee, vehbiyye \n(a.i.) 1.Allah vergisi. 2. erkek ad\u0131; [ikincisi] vehbiye \u015feklinde \nkullan\u0131lan kad\u0131n ad\u0131. 3. fels. fr.inne, inneisme. \nvehbiyyet \n(a.i.) fels. fr. inneite. \nvehc \n(a.i.) ate\u015fin alevlenmesi. ","vehd, vehde \n( .i.c. vih\u00e2d) u\u00e7urum, derin v\u00e2d\u00ee. \nA \nvehec\u00e2n \n(a.i.). (bkz. vehc). \nve hel\u00fcmme cerr\u00e2 \n(a.c\u00fc.) \u00f6tekileri de buna k\u0131yas eyle, onlar gibi \u00e7ek. \nvehf \n(a.i.) nebat\u0131n (bitki) yapraklanmas\u0131; \u00e7o\u011falma; uzama. \nvehh\u00e2b \n(a.s.vehb'den) \u00e7ok h\u00eebe eden, fazla ba\u011f\u0131\u015flayan. [Allah'\u0131n \ns\u0131fatlar\u0131ndand\u0131r]. (Abd\u00fclvehh\u00e2b'dan k\u0131salt\u0131lm\u0131\u015f erkek ad\u0131). \nvehh\u00e2b\u00ee \n(a.i.c. vehh\u00e2biyy\u00fbn) Abd\u00fclvehh\u00e2b ad\u0131nda birinin bir bu\u00e7uk \nas\u0131r kadar evvel Arabistan'da kurdu\u011fu mezheb ve bu mezhebden \nolan kimse. \nvehh\u00e2biyye \n(a.i.) tas. XVIII. as\u0131r ortalar\u0131nda Abd\u00fclvehhab ad\u0131ndan al\u0131narak \nArabistan'da ortaya \u00e7\u0131kan bir M\u00fcsl\u00fcman mezhebi, [kurucusu \nAbd\u00fclvehhab bin Muhammed'dir (1745)]. \nvehh\u00e2biyyet \n(a.i.) vehh\u00e2b\u00eelik, Abd\u00fclvehh\u00e2b'\u0131n kurdu\u011fu mezhebden olma. \nvehh\u00e2biyy\u00fbn \n(a.i. vehh\u00e2b\u00ee'nin c.) vehh\u00e2b\u00eeler. \nvehh\u00e2c \n(a.s. vehc'den) 1. \u00e7ok, par\u0131lt\u0131l\u0131. 2. \u00e7ok alevli. \nvehh\u00e2m \n(a.s. vehm'den) \u00e7ok vehimli, pek kuruntulu. \nveh\u00eec \n(a.i.) ate\u015fin s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131. \nveh\u00eel \n(a. vehl'den) \u00e7ok korkak, tabans\u0131z. \nvehle \n( .i.) 1. dakika, an, l\u00e2hza. \nA \nvehle-i \u00fbl\u00e2 \nilk ba\u015flang\u0131\u00e7, birdenbire. 2. irkilme, \u00fcrkme. \nvehleten \n(a.zf.) birdenbire, ans\u0131z\u0131n; ilkin. \nvehm \n(a.i.c. evh\u00e2m) 1. kuruntu, yersiz korku. 2. \u015f\u00fcphe, teredd\u00fct. \nvehm-i havass \npsik. yan\u0131lsama, fr. illusion. \nvehm-\u00e2l\u00fbd \n(a.f.b.s.) vehim dolu, vehimle kar\u0131\u015f\u0131k. \nvehm\u00ee, vehmiyye \n(a.s.) ger\u00e7ekte olmayan, fakat oldu\u011fu san\u0131lan, kurulan, \nkuruntu ile ilgili olan. \nvehmiyy\u00e2t \n(a.i. vehmiyye'nin c.) ger\u00e7ekte olmay\u0131p var san\u0131lan \u015feyler, \nkuruntular. \nvehm-n\u00e2k \n(a.f.b.s.) kuruntulu. \nvehn \n(a.i.) gev\u015feklik, kuvvetsizlik. \nvehn-i um\u00fbm\u00ee \nhek. um\u00fbm\u00ee dermans\u0131zl\u0131k. \nvehs \n(a.i.) 1. ayak alt\u0131nda \u00e7i\u011fneme. 2. k\u0131rma, (bkz: kesr). \nveh\u00fbb \n( .s.) vergisi, verimi \u00e7ok. \nA \nvehy \n(a.i.) y\u0131prama, gev\u015feme; y\u0131rtma. \nve-ill\u00e2 \n(a.e.) olmad\u0131\u011f\u0131 halde, olmazsa, yoksa. \nve-ill\u00e2 fel\u00e2 \nb\u00f6yle olmazsa olmaz. \nvekahat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) hay\u00e2s\u0131zl\u0131k, utanmazl\u0131k, edepsizlik. \nvek\u00e2let \n(a.i.) 1. vekillik, ba\u015fkas\u0131n\u0131n i\u015fini g\u00f6rmeye me'mur olma. 2. \nbiri, ba\u015fkas\u0131n\u0131 kendi yerine ge\u00e7irme. 3. birinin yerini tutma. \n4. nez\u00e2ret, bakanl\u0131k. 5. vek\u00eelin vazife g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc bina. \nDa'v\u00e2 vek\u00e2leti \navukatl\u0131k. Ders vek\u00e2leti \u015eeyhislam kap\u0131s\u0131nda \u00f6\u011fretim \ni\u015fleriyle u\u011fra\u015fan d\u00e2ire [imparatorluk zaman\u0131nda-]. \nvek\u00e2let fi-d-n\u00e2m \nhuk. nefis hakk\u0131nda vuku bulan bir cinayeti isb\u00e2t i\u00e7in m\u00fcdde\u00ee \nve m\u00fcdde\u00e2aleyh taraf\u0131ndan bir kimseye verilmi\u015f olan vek\u00e2let. \nvek\u00e2let-i \u00e2mme \numum\u00ee vek\u00e2let. \nvek\u00e2let-i devriyye \nbir ba\u015fkas\u0131na devredilecek, y\u00e2n\u00ee bir ba\u015fkas\u0131n\u0131 vek\u00eel edecek \n\u015fekilde birine vek\u00eel olma, her azl edildik\u00e7e yenilenen vek\u00e2let. \nvek\u00e2let-i h\u00e2ssa \nhus\u00fbs\u00ee vek\u00e2let. \nvek\u00e2let-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2hlar\u0131n nik\u00e2hl\u0131 haremleri ile hasekilerin yahut \nm\u00fcstefri\u015felerin \u00e7ocuk do\u011furmalar\u0131. ","vek\u00e2let-i muallaka \nhuk. [eskiden] \u015farta muallak, \u015farta ba\u011fl\u0131 olarak verilen \nvek\u00e2let, [mesel\u00e2\"fil\u00e2n tacir buraya gelirse benim \u015fu ine\u011fimi \nsatmak \u00fczere seni vekil ettim\" gibi]. \nvek\u00e2let-i mukayyede \nhuk. bir kay\u0131t ile mukayyet olan vek\u00e2let [mesel\u00e2\"\u015fu saatimi bin \nkuru\u015fa satmaya seni vekil ettim\" gibi]. \nvek\u00e2let-i mutlaka \n1) sadr\u00e2zaaml\u0131k [Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011fu'nda-]. 2) bir kay\u0131t ile \nmukayyet olmayan vek\u00e2let; \"\u015fu kadar liraya sat\" demek gibi \nbir kay\u0131tla ba\u011fl\u0131 olmayan vek\u00e2let. \nvek\u00e2let-i muz\u00e2fa \nhuk. bir vakte muz\u00e2f olan vek\u00e2let [mesel\u00e2 \"nisan ay\u0131nda benim \nhayvanlar\u0131m\u0131 satmaya seni vek\u00eel ettim\" gibi]. \nvek\u00e2let-i um\u00fbmiyye \nbir kimsenin um\u00fbm\u00ee vekilli\u011fini \u00fczerine alma. \nvek\u00e2let-i uzm\u00e2 \nsadrazaml\u0131k (ba\u015fvek\u00e2let). \nvek\u00e2leten \n(a.zf.) vekil olarak, ba\u015fkas\u0131n\u0131n ad\u0131na. \nvek\u00e2let-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) vekillik k\u00e2\u011f\u0131d\u0131, verilen vek\u00e2letin noterce tasdik edildi\u011fi \nk\u00e2\u011f\u0131t [birine-]. \nvek\u00e2let-pen\u00e2h \n(a.f.b.i.) sadr\u00e2zam (= ba\u015fvekil). \nvek\u00e2let-pen\u00e2h\u00ee \n(a.f.b.i.) 1. sadrazaml\u0131k (= ba\u015fvekillik). 2. sadr\u00e2zama mensup, \nonunla ilgili. \nvekeb \n(a.i.) bir i\u015fe \u00f6zenme. \nve-k\u0131s \n(a.e.) \"var k\u0131y\u00e2s et!\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na. \nve k\u0131s al\u00e2 h\u00e2z\u00e2 \n(a.c\u00fc.). (bkz. k\u0131s). \nvek\u00eel \n(a.i.) 1. birinin, i\u015fini g\u00f6rmesi i\u00e7in yerine b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 veya yetki \nverdi\u011fi kimse. \nvek\u00eel-i devlet \ndevlet vekili, Osmanl\u0131larda \u00f6nceleri veziriazam, sonralara \nsadrazam denilen devletin en b\u00fcy\u00fck, en yetkili memuru. \nvek\u00eel-i harc \nvekilhar\u00e7, masraf g\u00f6rmekle vaz\u00eefeli kimse, k\u00e2hya. \nvek\u00eel-i musahhar \nmahkemeye gelmeyen, getirilemeyen hakk\u0131nda d\u00e2va olunan \nkimse i\u00e7in h\u00e2kim taraf\u0131ndan t\u00e2y\u00een olunan vekil. 2. vek\u00e2let \nmakam\u0131n\u0131n en \u00fcst\u00fcn \u00e2miri; bakan. \nBa\u015f-vekil \nba\u015fbakan. \nDa'v\u00e2 vek\u00eeli \navukat. \nvek\u00eel-i mukayyed \nhuk. vekilli\u011fi bir kay\u0131t ve \u015farta ba\u011fl\u0131 olan vekil, yetkileri s\u0131n\u0131rl\u0131 \nvekil. \nvek\u00eel-i mutlak \nhuk. vekilli\u011fi hi\u00e7 bir kay\u0131t ve \u015farta ba\u011fl\u0131 olmayan vekil, \nyetkileri s\u0131n\u0131rlanmam\u0131\u015f genel vekil. \nvek\u00eel-i saltanat \ntar. sadrazam. \nvek\u00eere \n(a.i.) yeni yap\u0131lan veya sat\u0131n al\u0131nan bina i\u00e7in e\u015fe dosta verilen \nziyafet. \nvekkad \n(\"ka\" uzun okunur, a.s.) parlak, ayd\u0131nl\u0131k, \u0131\u015f\u0131kl\u0131. \nFikr-i vekkad \nparlak bir fikir, [asl\u0131\"pek alevli\" manas\u0131nad\u0131r]. \nvekn \n(a.i.c. v\u00fck\u00fbn) ku\u015f yuvas\u0131, (bkz: vekr). \nvekr \n(a.i.c. evk\u00e2r, v\u00fck\u00fbr) ku\u015f yuvas\u0131. (bkz. vekn). \nvekz \n(a.i.) vurma, kakma. \nvel\u00e2 \n(a.i.) 1. yak\u0131nl\u0131k, sahiplik. 2. efendisinin, azat etti\u011fi k\u00f6le ve \ncariyesi ile olan m\u00fcn\u00e2sebeti ve onlar \u00fczerindeki hakk\u0131. \nvel\u00e2-yi at\u00e2ka \nhuk. [eskiden] mevl\u00e2 ile meml\u00fbk\u00fc aras\u0131nda azat net\u00eecesi \nolarak v\u00fcc\u00fbda gelen bir vel\u00e2'dan, bir ten\u00e2surdan ibarettir ki, \naz\u00e2dedilen bir cinayet \u00eeka etti\u011fi takdirde diyetini mevl\u00e2s\u0131 verir. \nVefat edip de derecesi mukaddem v\u00e2ris b\u0131rakmad\u0131\u011f\u0131 takdirde ","miras\u0131na mevl\u00e2s\u0131 nail olur. K\u00f6lesini azat eden mevl\u00e2 ile k\u00f6le \naras\u0131ndaki ba\u011f. \nvel\u00e2-yi mevkuf \nhuk. [eskiden] mu'tik\u0131 taayy\u00fcn etmeyen meml\u00fbk hakk\u0131ndaki \nvel\u00e2; azat edilmi\u015f oldu\u011fu tart\u0131\u015fmal\u0131 k\u00f6leyle ilgili vel\u00e2. \n[mesel\u00e2 bir kimse sat\u0131n ald\u0131\u011f\u0131 bir k\u00f6lenin evvelki mevl\u00e2s\u0131 \ntaraf\u0131ndan azledilmi\u015f oldu\u011funu iddia ve ikrar, mevl\u00e2 ise ink\u00e2r \neylese v\u00e2ki olan ikrara bin\u00e2en k\u00f6le az\u00e2d olursa da vel\u00e2s\u0131 bu iki \nmevl\u00e2dan hi\u00e7 birine ait olmay\u0131p mevkuf bulunur]. \nvel\u00e2-yi m\u00fcv\u00e2l\u00e2t \nhuk. [eskiden] nesebi me\u00e7hul olan bir \u015fahs\u0131n \u015feraiti d\u00e2hilinde \nba\u015fkas\u0131yla akdetmi\u015f oldu\u011fu bir vel\u00e2'dan bir ten\u00e2sur \nrab\u0131tas\u0131ndan ibarettir, [mesel\u00e2 nesebi malum olmayan bir \n\u015fah\u0131s bir kimseye \"sen benim vel\u00e2'ms\u0131n, ben bir cinayet \ni\u015flersem diyetini sen verirsin, vefat etti\u011fimde de v\u00e2risim \nolursun!\" dese, o kimse de bunu kabul etse aralar\u0131nda m\u00fcv\u00e2l\u00e2t \nm\u00fcn'akit olur]. \nvel\u00e2-yi n\u00e2fiz \nhuk. [eskiden] mu'tik\u0131 ma'l\u00fbm olan meml\u00fbk hakk\u0131ndaki \nvel\u00e2, kimin taraf\u0131ndan azat edildi\u011fi belli olan k\u00f6leyle ilgili \nvel\u00e2 [vel\u00e2-yi n\u00e2fiz, hakk\u0131nda tart\u0131\u015fmaya yer verilmeyen bir \nvel\u00e2d\u0131r]. \nvel\u00e2-yi ni'met \nhuk. [eskiden], (bkz: vel\u00e2-yi at\u00e2ka). \nvel\u00e2det \n(o.i.). 1. (bkz. vil\u00e2det). 2. ed. S\u00fcleyman \u00c7elebi'nin Mevlid'inde \nHz. Muhammed'in do\u011fu\u015funun anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 b\u00f6l\u00fcm. \nvel\u00e2det-i \u00e2liye vukuu resmi tar. Osmanl\u0131 p\u00e2di\u015fahlanndan do\u011fan \u00e7ocuklar i\u00e7in yap\u0131lan \nt\u00f6ren. \nvel\u00e2det-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \ntar. p\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n do\u011fum g\u00fcn\u00fc. \nvel\u00e2d\u00ee \n(o.s.). (bkz. vil\u00e2d\u00ee). \nvel\u00e2id \n(a.i. vel\u00eede'nin c.) cariyeler. \nvel\u00e2im \n(a.i. vel\u00eeme'nin c.) 1. d\u00fc\u011f\u00fcn ziyafetleri. 2. evlenmeler, \nd\u00fc\u011f\u00fcnler. \nvel\u00e2-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.). (bkz. dost-\u00e2ne, muhibb-\u00e2ne). \nvel\u00e2kin \n(a.e.) amma, fakat, (bkz: l\u00e2kin, l\u00eek,vel\u00eek, vel\u00eekin). \nvel\u00e2kinne \n(a.e.). (bkz. vel\u00e2kin). \nvel\u00e2-perver \n(a.f.zf.) dostluk besleyen, g\u00f6steren. \nvel\u00e2-siyyem\u00e2 \n(a.zf.). (bkz. l\u00e2-siyyem\u00e2). \nvel\u00e2y\u00e2 \n(a.i. veliyye'nin c.) ermi\u015f kad\u0131nlar. \nvel\u00e2yet \n(a.i.) 1. velilik, ermi\u015flik. 2. vel\u00ee ve ermi\u015f olan kimsenin h\u00e2li \nve s\u0131fat\u0131. 3. ba\u015fkas\u0131na s\u00f6z\u00fcn\u00fc ge\u00e7irme. 4. dostluk, sad\u00e2kat. 5. \ntas. Tanr\u0131 dostlu\u011fu. \n\u015e\u00e2h-\u0131 vel\u00e2yet \nHz. Al\u00ee. \nvel\u00e2yet-i \u00e2mm \nhuk. [eskiden] umum mallara ve fertlere \u015f\u00e2mil olan velayet, \n[yarg\u0131\u00e7 ve v\u00e2l\u00ee misill\u00fc devlet uzuvlar\u0131n\u0131n velayetleri gibi]. \nvel\u00e2yet-i cer\u00e2im \nhuk. [eskiden] halk aras\u0131nda tahadd\u00fcs eden c\u00fcr\u00fcmler, \ncinayetler hakk\u0131nda id\u00e2ri, siy\u00e2s\u00ee b\u00e2z\u0131 zecr\u00ee tedbirler \nal\u0131nmas\u0131na mezuniyet ve sal\u00e2hiyet (yetki) tir ki buna\"vel\u00e2yet-i \nmez\u00e2lim\" de denir. \nvel\u00e2yet-i gayr-i z\u00e2tiyye \nhuk. [eskiden] vel\u00eenin z\u00e2t\u0131ndan \u00e7\u0131kmay\u0131p haric\u00ee bir muamele ile \nv\u00fcc\u00fbda gelen velayet [vek\u00eel, vas\u00ee, m\u00fctevelli, yarg\u0131\u00e7 ve v\u00e2l\u00eenin \nvelayetleri bu kabildendir] ; velayet g\u00f6revinin do\u011fum \nsebebine ve velinin \u015fahsiyetine de\u011fil velayetin verilmesini ","gerektiren bir muameleye dayanmas\u0131 durumunda verilen \nvelayet. \nvel\u00e2yet-i h\u00e2ssa \nhuk. [eskiden] hus\u00fbs\u00ee m\u00e2hiyeti (\u00f6zel niteli) h\u00e2iz olan velayet \n[baban\u0131n \u00e7ocuklar\u0131 ve vasinin kas\u0131rlar ve m\u00fctevellinin vak\u0131f \nmallan \u00fczerindeki velayeti gibi]; kamunun can\u0131 veya mal\u0131yla \nilgili olmadan muayyen bir ki\u015finin yarar\u0131na kurulu olan \nvelayet. \nvel\u00e2yet-i kaz\u00e2 \nhuk. [eskiden] davac\u0131lar aras\u0131nda \u015fer'\u00ee us\u00fbl\u00fc d\u00e2iresinde h\u00fck\u00fcm \nve teff\u00eeze me'z\u00fbniyet ve yetki; uyu\u015fmazl\u0131klara, \u015fer'\u00ee kurallara \nve adalete uygun bir \u015fekilde \u00e7\u00f6z\u00fcm yollar\u0131 bulmakla g\u00f6revli \nolan h\u00e2kimin ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 yetki. \nvel\u00e2yet-i k\u0131s\u00e2s \nhuk. [eskiden] k\u0131sas ettirmek hakk\u0131na m\u00e2likiyet. \nvel\u00e2yet-i te'dib \nhuk. [eskiden] bir kimsenin ba\u015fka bir kimseye kar\u015f\u0131 h\u00e2iz \noldu\u011fu te'dip sal\u00e2hiyeti. \nvel\u00e2yet-i z\u00e2tiyye \nhuk. [eskiden] vel\u00eenin z\u00e2t\u0131ndan \u00e7\u0131kan velayet, [babas\u0131n\u0131n evl\u00e2t \n\u00fczerindeki velayeti gibi]. \nveled \n(a.i.c. evl\u00e2d) 1. \u00e7ocuk, erkek evl\u00e2d. 2. o\u011ful. (bkz: ibn, \np\u00fcser). [eskiden H\u0131ristiyan k\u00fcnyelerinde o\u011ful yerine \nkullan\u0131lan bir kelime idi]. \nveled-i ben\u00e2t \nhuk. k\u0131z \u00e7ocuklar\u0131n erkek ve k\u0131z \u00e7ocuklar\u0131. \nveled-i ben\u00een \nhuk. erkek \u00e7ocuklar\u0131n k\u0131z ve erkek \u00e7ocuklar\u0131. \nveled-i f\u00fcc\u00fcr \nhuk. aralar\u0131ndaki kan ili\u015fkisi y\u00fcz\u00fcnden \u015fer'an nik\u00e2hlanmalan \nm\u00fcmk\u00fcn olmayan bir erkekle bir kad\u0131n\u0131n birle\u015fmesinden \ndo\u011fan \u00e7ocuk, [iki karde\u015fin birle\u015fmesinden do\u011fan \u00e7ocuk gibi]. \nveled-i gayr-i me\u015fr\u00fb, veled-i m\u00e2der-b\u00ee-hat\u00e2, veled-i zin\u00e2 nik\u00e2hs\u0131z evlenmeden d\u00fcny\u00e2ya \ngelen \u00e7ocuk. \nBil\u00e2-veled \nevl\u00e2t b\u0131rakmadan, evl\u00e2ts\u0131z olarak. \n\u00dcmm-i veled \nsahibinden az\u00e2dedilmeden \u00e7ocu\u011fu olan c\u00e2riye. \nveled-i h\u00e2dis \nvak. vakf\u0131n vukuundan sonra me\u015fr\u00fbt-\u00fcn-leh olarak do\u011fan \n\u00e7ocuk; yarar\u0131na yap\u0131lan vakf\u0131n kurulu\u015fundan sonra do\u011fan \u00e7ocuk. \nveled-i kul \ntar. Yeni\u00e7eri, top\u00e7u, top arabac\u0131, kumbarac\u0131, kul o\u011flu, l\u00e2\u011f\u0131mc\u0131 \nves\u00e2ir kap\u0131kulu oca\u011f\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n \u00e7ocuklar\u0131 [buna \n\"kulo\u011flu\" da denir]. \nveled-i ma'nev\u00ee \n1) evl\u00e2dl\u0131\u011fa kabul edilen ahret evl\u00e2d\u0131; 2) [\u015feyhe g\u00f6re] m\u00fcrit. \nveled-i m\u00fcl\u00e2ane \nhuk. [eskiden] m\u00fcl\u00e2aneden sonra nesebinin babas\u0131ndan nefine \nh\u00fck\u00fcm olunan \u00e7ocuk, \"kan\" y\u00fcz\u00fcnden babas\u0131yla nesep \nili\u015fkisinin bulunmad\u0131\u011f\u0131 h\u00e2kim taraf\u0131ndan kararla\u015ft\u0131r\u0131lan \n\u00e7ocuk. \nveled-i m\u00fcv\u00e2l\u00e2t \nf\u0131k. nesebi me\u00e7hul olan bir \u015fahs\u0131n \u015feraiti d\u00e2hilinde ba\u015fkas\u0131yla \nakdetmi\u015f oldu\u011fu vel\u00e2. \nveled-i sadr\u00ee \nhuk. bir ana babadan do\u011fan \u00e7ocu\u011fa, anas\u0131 g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde \nbulundurularak verilen ad. \nveled-i sulb\u00ee \n\u00f6z o\u011ful. \nveleh \n(a.i.) [kederden gelen] \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k, sersemlik. \nveleh \n(f.i.) kah\u0131r ve h\u0131\u015f\u0131m. \nve lehu \n(a.c\u00fc.) bu da onun. \nve lehu eyzan \nbu da onun gibi, bu da \u00f6yle. \nveleh-z\u00e2 \n(a.s.) \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015f. \nveleh-zede \n(f.b.s.) sevgilinin h\u0131\u015fm\u0131na u\u011frayan ve kah\u0131r \u00e7eken \u00e2\u015f\u0131k. \nvelev \n(a.e.) olsa da, bile, hatt\u00e2, ister, isterse. ","velev s\u00fcllim \n\u00f6yle oldu\u011fu teslim ve kabul olunsa bile. \nve-l-hamd\u00fc li-ll\u00e2hi veliyy\u00fc-l-hamd (a.c\u00fc.) hamd, Allah'a mahsustur, hamd'\u0131n as\u0131l sahibi \nde O'dur. \nvelh\u00e2n \n(a.s.) \u015fa\u015fk\u0131n, sersem. \nve-l-h\u00e2s\u0131l \n(a.s.) s\u00f6z\u00fcn k\u0131sas\u0131, k\u0131sacas\u0131, (bkz: el-h\u00e2s\u0131l, h\u00e2s\u0131l-\u0131 kel\u00e2m). \nvel\u00ee \n(f.e. vel\u00e2yet'den) vel\u00e2kin, amma, fakat, (bkz: l\u00eek). \nveliyy \n(a.i.c. evliy\u00e2) 1. Allah'\u0131n 99 ad\u0131ndan biri. 2. sahip. 3. bir \n\u00e7ocu\u011fun her t\u00fcrl\u00fc hareketinden ve h\u00e2linden sorumlu olan \nkimse. 4. ermi\u015f, eren. 5. erkek ad\u0131. \nveliyy-i akreb \nhuk. velayet alt\u0131nda bulunan kimseye h\u0131s\u0131ml\u0131k derecesi en \nyak\u0131n olan kimse. \nveliyy-i eb'ad \nhuk. velayet alt\u0131nda bulunan kimseye h\u0131s\u0131ml\u0131k derecesi en uzak \nolan kimse. \nveliyy-i cin\u00e2yet \ni\u015flenen bir su\u00e7un intikam\u0131n\u0131 almaya hakk\u0131 olan yak\u0131n akraba. \nveliyy-i dem \nkan d\u00e2vas\u0131 g\u00fctme\u011fe hakk\u0131 olan kimse. \nveliyy-i n\u00e2s\u0131r \nyard\u0131m eden arkada\u015f; Allah. \nveliyy-i ni'met \nn\u00eemet sahibi, vel\u00een\u00eemet, besleyen; birine, ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 m\u00fcddet\u00e7e, \ntesiri devam edecek olan iyilik ve ba\u011f\u0131\u015flarda bulunan kimse. \nveliyy-\u00fcd-d\u00een \n1) d\u00eene s\u0131ms\u0131k\u0131 ba\u011fl\u0131; 2) dilimizde \"veliyettin\" \u015feklinde erkek \nad\u0131 olarak kullan\u0131l\u0131r. \nveliyy-\u00fcl-emr \nemir sahibi, \u00e2mir. \nveliyy-\u00fcl-hakk, vel\u00ee-d-dem, vel\u00ee-l-kas\u00e2s f\u0131k. kasas veya diyet istemeye hakk\u0131 olan. \nveliyy-\u00fcn-niam \n1) d\u00eenine s\u0131ms\u0131k\u0131 ba\u011fl\u0131 bulunan kimse; 2) tar. \u015feyh\u00fclisl\u00e2m. \nvel\u00ee-ahd \n(a.b.i.) bir h\u00fck\u00fcmdardan sonra h\u00fck\u00fcmdar olacak kimse, [asl\u0131 \nveliyy-i ahd'd\u0131r]. \nvel\u00eed \n(a.i.c. vild\u00e2n) 1. yeni do\u011fmu\u015f \u00e7ocuk, (bkz: sab\u00ee). 2. k\u00f6le, kul. \n\u00dcmm-\u00fcl-vel\u00eed \ntavuk. \nvel\u00eede \n(a.i.c. vel\u00e2id) c\u00e2riye. \nvel\u00eek, vel\u00eekin \n(f.e.) l\u00e2kin, amma, fakat, ancak, \u015f\u00f6yle ki. \nvel\u00eeme \n(a.i.c. vel\u00e2im) 1. d\u00fc\u011f\u00fcn ziyafeti, \u015f\u00f6len. 2. evlenme, d\u00fc\u011f\u00fcn. \nveliyye \n(a.i.c. vel\u00e2y\u00e2) ermi\u015f kad\u0131n. \nveliyy-ullah \n(a.b.i.) ermi\u015f kimse; Allah'\u0131n sevgili kulu. \nvels\u00e2n \n(a.i.) birbirlerinin boyunlar\u0131na el atarak y\u00fcr\u00fcme. \nvel\u00fb \n' \n(a.i.) bir \u015feye fazla d\u00fc\u015fk\u00fcn olan. (bkz: har\u00ees) \nvel\u00fbd \n(a.s.) 1. do\u011furgan, \u00e7ok do\u011furan. 2. mec. \u00e7ok eser veren. \nvelv\u00e2l \n(a.i.) a\u011flay\u0131p inleme. \nvelvele \n(a.i.) 1. \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k, (bkz: hayret). 2. g\u00fcr\u00fclt\u00fc, pat\u0131rd\u0131, yaygara, \n\u015famata, (bkz: gulgule). 3. m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde us\u00fbl\u00fcn darp \npar\u00e7ac\u0131klar\u0131na ayr\u0131larak vurulma \u015fekli. Mesel\u00e2\"d\u00fcm te ke d\u00fcm \ntek tek\" \u015feklinde vurulan aksak, velveleli olursa her darb\u0131 bir \nka\u00e7 darp halinde olur. Bu \u015fekilde us\u00fbl\u00fcn fazla hareket ve \ncanl\u0131l\u0131k kazand\u0131\u011f\u0131 muhakkakt\u0131r. Yaln\u0131z geli\u015fig\u00fczel velvele \nyap\u0131lamaz; ince bir zevk-i sel\u00eem'e ve derin bir bilgiye m\u00fcstenid \nolmas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Velvele, hassaten Mevlevi \u00e2y\u00een-i \u015feriflerinde \nkullan\u0131l\u0131r; kud\u00fcm, usulleri velveleli olarak vurur, sem\u00e2 \nb\u00f6ylece fevkal\u00e2de bir hareket ve hal\u00e2vet kazan\u0131r. \nvelvele-end\u00e2z \n(a.f.b.s.) g\u00fcr\u00fclt\u00fcc\u00fc, yaygarac\u0131. \nvelvele-eng\u00eez \n(a.f.b.s.) g\u00fcr\u00fclt\u00fc \u00e7\u0131karan, g\u00fcr\u00fclt\u00fc koparan. \nvely \n(a.i.) birbiri ard\u0131 s\u0131ra gelme, \u00e7\u0131kma, olma. (bkz: ta\u00e2kub, \ntev\u00e2l\u00ee). ","ve m\u00e2 fih\u00e2 \n(a.i.) ve onun i\u00e7indekiler. \nvem\u00eez \n(a.i.) bulut aras\u0131ndan g\u00f6r\u00fcnen \u0131\u015f\u0131k. (bkz: vemz). \nvemye \n(a.i.) s\u0131k\u0131nt\u0131, me\u015fakkat; bel\u00e2. \nvemz \n(a.i.) hafif\u00e7e \u00e7akma, parlama [\u015fim\u015fek]. \nveny \n(a.i.) i\u015f hususunda gev\u015feklik g\u00f6sterme. \nver \n(f.e.) ve, e\u011fer; \"ve er\" den k\u0131saltma. (bkz: er). \n-ver \n(f.s.) \"s\u00e2hib, m\u00e2lik; usta\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131na gelerek birle\u015fik \nkelimeler yapar. \nD\u00e2ni\u015f-ver \n\u00e2lim; \nSuhan-ver \n\u015f\u00e2ir, edip., gibi. \nver\u00e2' \n(a.i.) 1. arka, geri, \u00f6te. \nM\u00e2-ver\u00e2 \nbir \u015feyin arkas\u0131nda, \u00f6tesinde bulunan \u015fey. \nver\u00e2-i cebel \nda\u011f\u0131n arkas\u0131. 2. ba\u015fka, gayri. 3. k\u0131\u00e7, geri, d\u00fcb\u00fcr. \nver'a \n(a.i.) korkakl\u0131k, (bkz: b\u00eem, havf, ru'b, ters). \nver\u00e2 \n(a.i.c. ver\u00e2y\u00e2) halk, mahluk; \u00e2lem, k\u00e2inat. \nAhkar-\u00fcl-ver\u00e2 \nhalk\u0131n en \u00e2cizi. \nEfkar-\u00fcl-ver\u00e2 \nhalk\u0131n en fakiri. \nHayr-\u00fcl-ver\u00e2 \n(mahl\u00fbklar\u0131n hay\u0131rl\u0131s\u0131) Hz. Muhammed. \nvera' \n(a.i.) haramdan ka\u00e7\u0131nma. \nEhl-i vera' \nd\u00eene ba\u011fl\u0131, dindar, (bkz: m\u00fcttek\u0131, ver\u00e2', ver\u00e2at, z\u00e2hid). \nver\u00e2, ver\u00e2at \n(a.i.) (bkz: ver\u00e2). \n' \nver\u00e2k\u0131 \n(a.i. verka'\u0131n c.) g\u00fcvercinler. \nver\u00e2set \n(a.i.) varislik, mirasc\u0131l\u0131k, mirasta hak sahibi olma. \n[asl\u0131\"vir\u00e2set\" dir]. \nver\u00e2set-i \u0131rk\u0131yye \ndo\u011fan\u0131n ecdad\u0131na benzemesi. \nver\u00e2set-i selefiyye \nge\u00e7mi\u015flerin irs\u00ee kudreti. \nver\u00e2set-i \u015fahsiyye \niki canl\u0131n\u0131n yakla\u015fmas\u0131ndan do\u011fan yavrunun, ya anas\u0131n\u0131n \nveya babas\u0131n\u0131n vas\u0131flar\u0131ndan b\u00e2z\u0131s\u0131n\u0131 alm\u0131\u015f olmas\u0131. \nver\u00e2y\u00e2' \n(a.i. ver\u00e2'n\u0131n c.), yarat\u0131klar, (bkz: mafl\u00fbkat). \nverb \n(a.i.) yabani hayvan ini. \nverd \n(a.i.) 1. doru at. 2. Hz. Muhammed'in yedi at\u0131ndan birinin \nad\u0131. 3. rengi doru olan arslan. \nverd-i a\u011fbes \ndoru at. \nverd \n(a.i.c. evr\u00e2d, vir\u00e2d, v\u00fcrd) bot. g\u00fcl. \nM\u00e2-\u00fcl-verd \ng\u00fcl suyu. \nverd-i n\u00e2z \n1) naz g\u00fcl\u00fc, nazlar\u0131n g\u00fcl\u00fc; 2) kad\u0131n ad\u0131. \nverd-i riy\u00e2h \nco\u011fr. r\u00fczg\u00e2r g\u00fcl\u00fc. \nverd\u00e2ne \n(a.i.) 1. toplu oklava. 2. koca ba\u015fl\u0131 kertenkele. \nverdene \n(f.i.) 1. b\u00f6rek\u00e7i merd\u00e2nesi, oklava. 2. dolap oku. \nverd\u00ee \n(a.s.) bot. g\u00fcle ait, g\u00fcl ile ilgili. \nverdiyye \n(a.i.) bot. g\u00fclgiller, fr. rosacees. \nverek \n(a.i.c. evr\u00e2k) anat. kal\u00e7a kemi\u011fi. \nverek\u00ee \n(a.s.) kal\u00e7aya ait, kal\u00e7a ile ilgili. \nverem \n(a.i.c. evr\u00e2m) 1. \u015fi\u015f, yumru. 2. \u015fi\u015fme. 3. hek. verem, Koch \nbasilinin yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 bula\u015f\u0131c\u0131 hastal\u0131k. 4. bu hastal\u0131\u011fa tutulmu\u015f \nkimse. \nverem-i ebyaz \nhek. b\u00fcy\u00fck mafsallarda cildin rengini de\u011fi\u015ftirmeksizin \nmeydana gelen \u015fi\u015fkinlik. \nverese \n(a.i. v\u00e2ris'in c.) miras\u00e7\u0131lar. \nBeyn-el-verese \nmiras\u00e7\u0131lar aras\u0131nda. ","ver\u00eed \n(a.i.c. evride, vur\u00fbd) hek. siyah kan daman, toplardamar, fr. \nveine. \nver\u00eed-i b\u00e2b \nanat. kap\u0131 toplardamar\u0131, fr. veine porte. \nver\u00eed-i ecvef-i s\u00fcfl\u00e2 \nanat. alt ana toplardamar, fr. veine cave inferieure. \nver\u00eed-i ecvef-i uly\u00e2 \nanat. \u00fcst ana toplardamar, fr. veine cave superieure. \nver\u00eed-i fevk-al-kebed \nanat. karaci\u011fer \u00fcst\u00fc toplardamar\u0131, fr. veine sus-hepatique. \nver\u00eed-i keyl\u00fbs\u00ee \nanat. kilus damar\u0131 fr. veine chylifere. \nver\u00eed-i riev\u00ee \nanat. akci\u011fer toplardamar\u0131. \nver\u00eed-i vid\u00e2c\u00ee \nanat. boyun toplardamar\u0131, fr. veine jugulaire. \nHabb-\u00fcl-ver\u00eed \nanat. ensedeki iki kal\u0131n sinirden her biri. \nver\u00eed-i taht-\u0131 terkova \nanat. k\u00fcrek kemi\u011finin alt\u0131ndan ge\u00e7en siyah kan \ndamar\u0131(toplardamar). \nver\u00eed\u00ee, ver\u00eediyye \n(a.s.) anat. toplardamarla ilgili. \n\u0130mtis\u00e2s-\u0131 ver\u00eed\u00ee \nanat. toplardamar vas\u0131tas\u0131yla olan emilme. \nver\u00eek \n(a.i.) 1. s\u0131k yaprakl\u0131 a\u011fa\u00e7. 2. s.g\u00fcr sakall\u0131 [kimse]. \nver\u00eeze \n(a.i.) anat. mideden ci\u011fere giden damar. \nverka' \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.c. ver\u00e2ki') l. yabani g\u00fcvercin, \u00fcveyk; \ng\u00fcvercin. 2. s. a\u00e7\u0131k boz renk. \nverka-yi n\u00e2me-ber \nposta g\u00fcvercini. \nverr\u00e2k \n(a.i.) k\u00e2\u011f\u0131t\u00e7\u0131. \nverta \n(a.i.c. v\u0131r\u00e2t) 1. varta, \u00e7ukur yer;u\u00e7urum. 2. i\u00e7inden \u00e7\u0131k\u0131lmas\u0131 \ng\u00fc\u00e7 i\u015f. \nverz \n(f.i.). (bkz. verzi\u015f). \nverze \n(f.i.) i\u015f, san'at, meslek. \nverz-ger \n(f.b.i.). (bkz: verz-k\u00e2r). \nverz\u00eede \n( .s.) ekilmi\u015f, (bkz: mezr\u00fb'). \nF \nverzi\u015f \n(f.i.) l. \u00e7al\u0131\u015fma; i\u015fletme. 2. s. \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015f. 3. birisi \u00e2det edinme. \nverzi\u015f-k\u00e2r \n(f.b.s.) \u00e7al\u0131\u015fkan. \nverzi\u015f-k\u00e2r\u00e2ne \n(f.zf.) \u00e7al\u0131\u015fkanl\u0131kla. \nverzi\u015f-k\u00e2r\u00ee \n(f.i.) \u00e7al\u0131\u015fkanl\u0131k. \nverz-k\u00e2r \n(f.b.i.) \u00e7ift\u00e7i, ren\u00e7ber; i\u015f\u00e7i. \nves\u00e2fet \n(a.i.) vas\u00eeflik, hizmetk\u00e2rl\u0131k, i\u015f\u00e7ilik. \nvesah \n(a.i.c. evs\u00e2h) kir, pas; pislik, mundarl\u0131k, (bkz: reyn ). \n1 \nves\u00e2id \n(a.i. vis\u00e2de'nin c.) yast\u0131klar; d\u00f6\u015fekler, \u015filteler. \nves\u00e2if \n(a.i. vas\u00eefin c.) u\u015faklar, hizmet\u00e7iler, (bkz: vusaf\u00e2). \nves\u00e2ik \n(a.i. ves\u00eeka'n\u0131n c.) vesikalar (belgeler). \nves\u00e2il \n(a.i. ves\u00eele'nin c.) vesileler. \nves\u00e2il-i v\u00e2z\u0131ha ve fi'liyye a\u00e7\u0131k ve fi'l\u00ee sebepler. \nve s\u00e2ire \n(a.c.) ve ba\u015fkalar\u0131, ve bunun gibiler, ve benzerleri. \nves\u00e2it \n(a.i. v\u00e2s\u0131ta'n\u0131n c.) v\u00e2s\u0131talar. \nves\u00e2it-i harbiyye \nharb v\u00e2s\u0131talar\u0131. \nves\u00e2it-i nakliyye \nnakil v\u00e2s\u0131talar\u0131, \"ta\u015f\u0131tlar. \nves\u00e2k \n(a.i.c. v\u00fcsuk) 1. ba\u011f. (bkz: r\u00e2b\u0131ta). 2. antla\u015fma, yeminle s\u00f6z \nverme [birbirlerine]. 3. s\u00f6zle\u015fme yeri. [Kur'anda \"vesak\" \u015fekli \nge\u00e7er]. \nves\u00e2m, ves\u00e2met \n(a.i.) g\u00fczellik, g\u00fczel olma. \nves\u00e2tet \n(a.i.) araya girme, v\u00e2s\u0131ta olma, arac\u0131l\u0131k etme. \nves\u00e2vis \n(a.i. vesvese'nin c.)vesveseler, kuruntular. \nves\u00e2vis-i \u015feyt\u00e2niyye \n\u015feytanca kuruntular. ","ves\u00e2y\u00e2 \n(a.i. vasiyyet'in c.) vasiyetler, bir kimsenin, \u00f6ld\u00fckten sonra \nyap\u0131lmas\u0131n\u0131 istedi\u011fi \u015feyler. \nves\u00e2y\u00e2-yi m\u00fcctemia \nhuk. bir zat taraf\u0131ndan yap\u0131lm\u0131\u015f olan bir\u00e7ok vasiyetler. \nves\u00e2yet \n(a.i.) 1. vasilik. 2. vasiyet 3. emir, tenbih; tavsiye. \nvesbe \n(a.i.) bir s\u0131\u00e7ray\u0131\u015f, bir atlama. \nveseb \n(a.i.) s\u0131\u00e7rama, atlama. \nveseb\u00e2n \n(a.i.). (bkz: veseb). \nvesen \n(a.i.c. evs\u00e2n) put. (bkz ; \u00e7el\u00eepa, sal\u00eeb, sanem). \nvesen \n( .i.) uyku a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131, uyuklama. (bkz. sine, vesne). \nA \nvesene \n(a.i.). (bkz. vesen, vesne). \nvesen\u00ee \n( .s.) fels.fr. hypnagogique. \nA \nvesen\u00ee, veseniyye \n(a.s.) 1. puta mensup, putla ilgili. 2. puta tapan, (bkz: s\u00fcn\u00e2\u00ee). \n[Zerd\u00fc\u015ftl\u00fckte iki elle tapmalar\u0131 dolay\u0131s\u0131yla \"s\u00fcn\u00e2\u00ee\" denilmi\u015ftir]. \nveseniyy\u00fbn \n(a.i.c.) putperest taifesi. \nves\u00ee, ves\u00eea \n(a.s.) geni\u015f, bol. (bkz. v\u00e2si'). \nves\u00eec \n(a.i.) h\u0131zl\u0131 y\u00fcr\u00fcyen deve. \nves\u00eek \n(a.s.c. vis\u00e2k) \u00e7ok sa\u011flam, kuvvetli, (bkz: v\u00fcska). \nves\u00eeka \n(a.i.c. ves\u00e2ik) 1. inan\u0131lacak sa\u011flam delil. 2. belge. 3. dar \u00f6l\u00e7\u00fcde \nverilmesi gereken bir mal veya yiyece\u011fin halka m\u00fcsavi (= e\u015fit) \n\u015fekilde da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131 i\u00e7in h\u00fck\u00fcmet\u00e7e verilen izin k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. \nves\u00eele \n(a.i.c. ves\u00e2il) 1. yol, v\u00e2s\u0131ta. 2. bahane, sebep. 3. f\u0131rsat, \nelveri\u015fle vaziyet. \nB\u00eel\u00e2-ves\u00eele, B\u00ee-ves\u00eele \nortada bir sebep ve bahane yok iken. \nNi'm-el-ves\u00eele \nf\u0131rsattan yararlanarak. 4. kad\u0131n ad\u0131. \nves\u00eele-i cem\u00eele, ves\u00eele-i hasene g\u00fczel sebep, g\u00fczel f\u0131rsat. \nves\u00eele-i sa'y \n\u00e7al\u0131\u015fma vesilesi. \nVes\u00eelet-\u00fcn-nec\u00e2t \n(kurtulma tutama\u011f\u0131, yolu) S\u00fcleyman \u00c7eleb\u00ee'nin 1409 \ntarihinde yazd\u0131\u011f\u0131 \u00fcnl\u00fc mevlidi. \nves\u00eele-c\u00fb \n(a.f.b.s.) vesile, bahane, sebep arayan. \nves\u00eele-c\u00fby\u00e2ne \n(a.f.zf.) sebep ve bahane ararcas\u0131na. \nves\u00eele-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) ves\u00eeleli, sebepli. \nves\u00eele-h\u00e2h \n(a.f.b.s.) vesile isteyen. \nves\u00eele-h\u00e2h\u00e2ne \n(a.f.zf.) vesile isteyene yak\u0131\u015f\u0131r surette. \nves\u00eelet-\u00fcn-nec\u00e2t \n(a. b. i.) \"kurtulma tutama\u011f\u0131\"mevlid. \nves\u00eem, ves\u00eeme \n(a.s.c. vis\u00e2m, v\u00fcsem\u00e2) 1. g\u00fczel y\u00fczl\u00fc. 2. rast\u0131kl\u0131. 3.damgal\u0131. \nvesm \n(a.i.) d\u00f6\u011f\u00fcp toz h\u00e2line getirme. \nvesm \n(a.i.) da\u011flama, damgalama. \nvesme \n(a.i.) 1. hayvana vurulan k\u0131zg\u0131n damga. 2. rast\u0131k. \nvesme-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) 1. damgal\u0131, da\u011fl\u0131, da\u011flanm\u0131\u015f. 2. rast\u0131kl\u0131. \nvesn\u00e2n \n(a. s.) uykusu gelmi\u015f olan, uyuklayan. \nvesne \n(a.i.). (bkz. vesen). \nve-s-sel\u00e2m \n(a.n.) i\u015fte o kadar, son s\u00f6z budur, art\u0131k bitti. \nvest\u00e2 \n(f.i.) ate\u015fe tapanlar\u0131n din kitab\u0131 olan Zend'in \u015ferhi. \nvest\u00ee \n(f.i.) \u015ferh, terc\u00fcme. \nvesv\u00e2s (a.i.) \u015feytan, (bkz: ibl\u00ees). \nvesvese \n(a.i.) i\u015fkil, \u015f\u00fcphe; kuruntu. \nvesvese-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) vesveseli, kuruntulu. \nvesvese-h\u00eez \n( .f.b.s.) vesvese kald\u0131ran; vesvese koparan. \nA \nve\u015f \n(f.e.) gibi m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131 veren bir benzetme edat\u0131, (bkz: m\u00e2nend). \nB\u00fclb\u00fcl-ve\u015f \nb\u00fclb\u00fcl gibi. ","Dery\u00e2-ve\u015f \ndeniz gibi. \nMah-ve\u015f \nAy gibi... \nve\u015fak \n(f.s.) va\u015fak. \nve\u015fel \n(a.i.) az su. \nve\u015fel\u00e2n \n(a.i.) suyun ak\u0131\u015f\u0131. \nve\u015f\u00eea \n(a.i.c.ves\u00e2i') 1. elemye, \u00fczerine iplik sar\u0131lan a\u011fa\u00e7. 2.fiz. \n\u00fczerine elektrikli teller sar\u0131lan \u00e2let. \nve\u015f\u00eece \n(a.i.) 1. a\u011fa\u00e7 k\u00f6k\u00fc. (bkz: cezr) 2.lif. \nve\u015f\u00eeme \n(a.i.) d\u00fc\u015fmanl\u0131k, fenal\u0131k, k\u00f6t\u00fcl\u00fck. \nve\u015fl \n(a.i.) az miktarda olan su. \nve\u015fm \n(a.i.c. vi\u015f\u00e2m, vu\u015f\u00fbm) d\u00f6\u011fme, i\u011fne ile ve renkli tozla v\u00fccuda \nyap\u0131lan t\u00fcrl\u00fc \u015fekiller. \nve\u015fme \n(a.i.) ya\u011fmur tanesi. \nve\u015ft \n(f.s.) g\u00fczel, (bkz: h\u00fbb). \nve\u015fy \n(a.i.) 1. bir \u00e7e\u015fit elbise. 2. kuma\u015f i\u015flemeleri, kuma\u015f alacal\u0131\u011f\u0131. \n3. kuma\u015f\u0131 renklerle, resimlerle s\u00fcsleme. 4. k\u0131l\u0131\u00e7 \u00e7eli\u011finin \nsuyundaki \u00f6zl\u00fcl\u00fck. 5. s\u00f6ze yalanlar kat\u0131p yak\u0131\u015ft\u0131rma. 6. \ngammazl\u0131k etme. \nvet\u00e2ir \n(a.i. vet\u00eere'nin c.) yollar, meslekler. \nveted \n(a.i.c. evt\u00e2d) 1. a\u011fa\u00e7 kaz\u0131k. 2. ed. aruzda \u00fc\u00e7 harften meydana \ngelen naz\u0131m. \nveted-i mecm\u00fb' \ned. iki harekeli harfle bir sakin (harekesiz) harften ibaret olan \nkelime \"faul, benim, senin..\" gibi. \nveted-i mefr\u00fbk \ned. iki harekeli harfin aras\u0131nda bulunan bir sakin (harekesiz) \nharften ibaret olan kelime \"f\u00e2le, k\u00e2ne..\" gibi. 3. anat. ense \nkemi\u011fi. \nveter \n(a.i.c. evt\u00e2r) 1. yay \u00e7ilesi, kiri\u015f. 2. saz teli, saz kiri\u015fi, \u00e7alg\u0131 teli. \n3. geo. kiri\u015f. \nveter-i kaime \ngeo. hipoten\u00fcs. 4. adaleleri hareket ettiren kal\u0131n sinir. \nvet\u00eere \n( .i.c. vet\u00e2ir) 1. dar yol, ke\u00e7i yolu. 2. yol, \u00fcsl\u00fbp, tarz. \nA \nvet\u00eere-i nec\u00e2t \nkurtulu\u015f yolu. 3. anat. burnun iki deli\u011fini ay\u0131ran zar. 4. fels. \ns\u00fcre\u00e7, fr. processus. \nvey \n(f.e.) \"ve ey!\" yerinde \"ey\" kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak \u015fiirde kullan\u0131l\u0131r. \nve-y\u00e2h\u00fbd \n(a.f.e.) veya, isterseniz; iyisi. \nveyh \n(a.n.) heyh\u00e2t! \nveyl \n(a.n.) 1. vay!, yaz\u0131k, vah vah. 2. i. cehennemde bir derenin ad\u0131. \nveyle \n(a.i.) rezillik, k\u00fcstahl\u0131k. \nvez\u00e2if \n(a.i. vaz\u00eefe'nin c.), (bkz. vaz\u00e2if) \nvez\u00e2il \n(a.i. vez\u00eele'nin c.), (bkz: vez\u00eele). \nvez\u00e2n \n(f.s.) esici, esen. [\"olmak\" yard\u0131mc\u0131 fiili ile kullan\u0131l\u0131r], \nvez\u00e2net \n(a.i.) 1. \u00f6l\u00e7\u00fcl\u00fc olma. 2. d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc\u015f ve g\u00f6r\u00fc\u015f isabeti. \nvez\u00e2net-i efk\u00e2r \nd\u00fc\u015f\u00fcncelerin isabeti. \nvez\u00e2n\u00ee \n(f.i. vez\u00e2n'dan) esinti zaman\u0131. \nvez\u00e2ret \n(a.i.) vezirlik, pa\u015fal\u0131k. \nvez\u00e2ret-i uzm\u00e2 \nsadrazaml\u0131k, ba\u015fvekillik. \nvez\u00e2ret-i tefv\u00eez \ntar. Abb\u00e2s\u00eelerde bir \u00e7e\u015fit vezirlik, [vazifeli olan vezirin, \nhal\u00eefenin yetkisi d\u0131\u015f\u0131nda olan b\u00fct\u00fcn i\u015flerde ba\u011f\u0131ms\u0131z hareket \netme yetkisi vard\u0131]. ","vez\u00e2ret-i tenf\u00eez \ntar. Abb\u00e2s\u00eelerde bir nevi vez\u00e2ret, vezirlik, [vazifeli olan vezir, \nsadece hal\u00eefenin kendisine verdi\u011fi vazifeyi g\u00f6rmekle m\u00fckellef \nidi]. \nvez\u00e2ret pen\u00e2h \n(a.f.b.i.) vezir. \nvezb \n(a.i.) su gibi akma. \nvezega \n(a.i.) bir \u00e7e\u015fit b\u00fcy\u00fck keler. \nvez\u00eeden \n(f.fi.) l. yel esmek, (bkz: h\u00fcb\u00fbb). 2. s\u0131\u00e7ramak, at\u0131lmak, \nse\u011firtmek. \nvez\u00eele \n(a.i. vez\u00e2il) 1. parlak, cil\u00e2l\u0131 para. 2. parlak maden\u00ee ayna. \nvez\u00eeme \n(a.i.c. vez\u00e2im) 1. Beytull\u00e2h'a g\u00f6nderilen hediye, arma\u011fan. 2. \nkad\u0131n ad\u0131. \nvez\u00eer \n(a.i. vezr'den. c. v\u00fczer\u00e2) 1. valilik, vekillik gibi y\u00fcksek \nr\u00fctbelerde bulunan \"pa\u015fa\" unvan\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan kimse. 2. satran\u00e7 \noyununda \u015fahtan sonra gelen en de\u011ferli ta\u015f. vez\u00eer-i a'zam (en \nb\u00fcy\u00fck vezir) sadr\u00e2zam, ba\u015fvekil. \nvez\u00eer-i ma\u00e2l-i sem\u00eer \ny\u00fcksek vasf\u0131 (niteli\u011fi) olan vez\u00eer. \nvez\u00eer-\u00fcs-sohbe \ntar. vezirin ordudaki i\u015flerine bakmakla g\u00f6revli kimse. \nvezir kellesi \n\u015feker, pirin\u00e7 ve kavrulmu\u015f so\u011fanla b\u00fct\u00fcn olarak pi\u015firilen bal \nkaba\u011f\u0131. \nVez\u00eer-\u00e2b\u00e2d \n(a.f.b.i.) bat\u0131 Pakistan'daki Lahor ili. \nvez\u00eer\u00e2ne \n(a.f.zf.) vezirce, vezire yak\u0131\u015facak yolda. \nvezme \n(a.i.) k\u0131\u015f sonu. \nvezn \n(a.i.c. evz\u00e2n) 1. tartma, tart\u0131lma; tart\u0131. 2. a\u011f\u0131rl\u0131k. \nvezn-i \u00e2hir \ned. halk edebiyat\u0131nda mevzuu tasavvufla ilgili bir \u00e7e\u015fit \nmusammat. \nvezn-i bas\u00eet \nf iz. basit tart\u0131. \nvezn-i ben\u00e2n \ned. (bkz: his\u00e2b-\u00fcl-ben\u00e2n). \nvezn-i mahs\u00fbs \nfiz. \u00f6zg\u00fcl a\u011f\u0131rl\u0131k, fr. poids specifique. 3. ed. nazm\u0131n belli \nkal\u0131plar\u0131ndan herbiri, naz\u0131m ahenginin \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fc, [bizde \"hece\" \nve \"aruz\" olmak \u00fczere iki t\u00fcrl\u00fcd\u00fcr]. \nvezne \n(a.i.) 1. tart\u0131. 2. terazi. 3. para al\u0131n\u0131p verilen yer. 4. ate\u015fli \nsil\u00e2hlarda barutluk, barut yuvas\u0131. \nvezne-d\u00e2r \n(a.f.b.i.) vezne me'muru; sand\u0131k em\u00eeni. \nvezn\u00ee \n(a.s.) 1. vezne ait, vezinle ilgili. 2. i. f\u0131k. tan\u0131lan \u015fey. \nvezniyy\u00e2t \n(a.i.c.) tart\u0131lan \u015feyler. \nvezniyyet \n(a.i.) fiz. moment. \nvezz\u00e2n \n(a.s. vezn'den) 1. vezneden, tartan. 2. i. kantarc\u0131. \nv\u0131r\u00e2k \n(a.i. varak'\u0131n c.) yapraklar, (bkz: evr\u00e2k). \nv\u0131r\u00e2t \n(a.i. verta'n\u0131n c.) 1. vartalar, \u00e7ukurlar; u\u00e7urumlar. 2. i\u00e7inden \n\u00e7\u0131k\u0131lmas\u0131 g\u00fc\u00e7 i\u015fler. \nv\u0131t\u00e2' \n(a.i.) uygun g\u00f6rme, raz\u0131 olma. \nvi\u00e2' \n(a.i.c. ev'iye) 1. kab, mahfaza. \n\u0130sm-i vi\u00e2 \na. gr. kab ismi [\u015fekerlik, tuzluk gibi]. 2. biy. damar, (bkz. \nreg). \nvi\u00e2\u00ee, vi\u00e2iyye \n(a.s.) anat. damarla, kan damar\u0131yla ilgili. \nvi\u00e2iyyet \n(a.i.) kab h\u00e2linde olma. \nvib\u00e2r \n(a.i. vebr'in c.) zool. aktav\u015fanlar; Arabistan tav\u015fanlar\u0131. (bkz. \nvib\u00e2re, vub\u00fbr). \nvib\u00e2re \n(a.i. vebr'in c.), (bkz. vib\u00e2r, vub\u00fbr). \nvic\u00e2' \n(a.i.) i\u011fdi\u015f etme, burma [hayvan\u0131]. ","vic\u00e2 \n' \n(a.i. vec\u00e2'\u0131n c.) a\u011fr\u0131lar, s\u0131z\u0131lar. \nvic\u00e2h \n(a.i. vech'den) y\u00fczle\u015fme, y\u00fcz y\u00fcze gelme, (bkz: muv\u00e2cehe). \nvic\u00e2hen \n(a.zf.) y\u00fczy\u00fcze gelerek, y\u00fcz\u00fcne kar\u015f\u0131, (bkz: muv\u00e2ceheten). \nvic\u00e2h\u00ee, vic\u00e2hiyye \n(a.s.) y\u00fczy\u00fcze olan. \nMuh\u00e2keme-i vic\u00e2hiyye y\u00fczy\u00fcze olan mahkeme, duru\u015fma. \nvic\u00e2l \n(a.i. vecl'den) korkaklar. \nvic\u00e2r \n(a.i.c. evcire, v\u00fcc\u00fcr) 1. kurt, arslan gibi y\u0131rt\u0131c\u0131 hayvan yata\u011f\u0131; \nin. 2. sel suyunun oydu\u011fu yer. \nvicd \n(a.i.) zengin olma. \nvicd\u00e2n \n(a.i.) l. bulma, bir \u015feyi bir h\u00e2lde g\u00f6rme. 2. duyma, duygu. 3. \nkendinden ge\u00e7me, dalma. 4. insan\u0131n i\u00e7indeki iyi ile k\u00f6t\u00fcy\u00fc \nay\u0131rdeden duygu. 5. din, inan\u00e7. \nH\u00fcrriyet-i vicd\u00e2n \nd\u00een\u00ee inan\u00e7ta, din t\u00f6reni yapmada serbestlik. 6. kad\u0131n ad\u0131. \nvicd\u00e2nen \n(a.zf.) 1. vecd ile, kendinden ge\u00e7ip dalarak. 2. vicdanca, i\u00e7ten, \ny\u00fcrek duygusu ile. \nvicd\u00e2n\u00ee, vicd\u00e2niyye \n(a.s.) 1. vecd ile, kendinden ge\u00e7ip dalmakla ilgili. 2. kalb\u00ee his \nile, y\u00fcrek duygusu ile ilgili. \nvicd\u00e2niyy\u00e2t \n(a.i.c.) vicdana ait, vicdanla ilgili haller, vas\u0131flar, keyfiyetler, \nhususlar, nitelikler. \nvicd\u00e2n-s\u00fbz \n(a.f.b.s.) vicdana ac\u0131 veren, y\u00fcrek yakan. \nvid\u00e2c \n(a.i.) anat. boyun damarlar\u0131ndan biri. \nvid\u00e2c\u00ee \n(a.s.) anat. 1. boyun damarlar\u0131ndan biri ile ilgili. 2.i. boyun \nkara damar\u0131. \nvid\u00e2d \n(a.i.) 1. sevme, sevgi. 2. dostluk, (bkz: vidd). \nvidd \n(a.i.) sevme, sevgi, dostluk, (bkz: muhabbet, vedd, v\u00fcdd). \nvif\u00e2det \n(a.i.) el\u00e7ilik. \nvif\u00e2k \n(a.i.) 1. uygunluk, ayn\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncede olma. (bkz: muv\u00e2fakat). 2. \nbar\u0131\u015f. \nvih\u00e2d \n(a.i. vehd, vehde'nin c.) u\u00e7urumlar, derin v\u00e2d\u00eeler. \nvih\u00e2m \n(a.i.) gebe kad\u0131n\u0131n a\u015f yermesi. \nvih\u00e2m \n(a.s. vah\u00eem'in c.) vah\u00eem olan \u015feyler, (bkz: vah\u00e2m\u00e2). \nvika' \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) 1. (bkz: cim\u00e2'). 2. sava\u015f, (bkz: ceng, \nharb, perh\u00e2\u015f). \nvik\u00e2n \n(a.i.) e\u015fek palan\u0131. \nvikaye \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) 1. kay\u0131rma, koruma, esirgeme. 2. \nhek. herhangi bir hastal\u0131k i\u00e7in \u00f6nleyici tedbir alma. [naz\u0131mda \n\"vikayet\" \u015feklinde de kullan\u0131l\u0131r]. \nvikaye-i n\u00e2m\u00fbs \nnamusunu koruma. \nvikaye harfi \ngr. kayna\u015ft\u0131rma harfi. \nvikayet \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) koruma, sahip \u00e7\u0131kma. \nvikr \n(a.i.c. evkar) a\u011f\u0131r y\u00fck. [at, kat\u0131r ve e\u015fek y\u00fck\u00fc i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r]. \nvil\u00e2' \n(a.i.) 1. birbirinin ard\u0131 s\u0131ra gelme. 2. ahbapl\u0131k, dostluk, \nyak\u0131nl\u0131k, (bkz. vedd, vidd, v\u00fcdd). \nvil\u00e2d \n(a.i.) do\u011furma. \nvil\u00e2det \n(a.i.) 1. do\u011furma. 2.o. do\u011fma. \nvil\u00e2det-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \np\u00e2di\u015f\u00e2h\u0131n do\u011fumu. \nvil\u00e2det bi-\u015f-\u015fakk \nhek. ameliyatla yap\u0131lan do\u011fum. \nvil\u00e2d\u00ee, vil\u00e2diyye \n(a.s.) fels. anadan do\u011fma, fr. congenital. \nvil\u00e2-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) dost, ahbap, (bkz: vil\u00e2-perver). \nvil\u00e2-perver \n(a.f.b.s.) dost. (bkz: muhibb). ","vil\u00e2y\u00e2t \n(a.i. vil\u00e2yet'in c.) vil\u00e2yetler, iller. \nvil\u00e2y\u00e2t-\u0131 sel\u00e2se \n(3 vil\u00e2yet) Osmanl\u0131 imparatorlu\u011fu zaman\u0131nda Selanik, \nManast\u0131r ve Kosova vil\u00e2yetlerine verilen ad. \nvil\u00e2y\u00e2t-\u0131 sitte \n(6 vil\u00e2yet) Osmanl\u0131 imparatorlu\u011fu zaman\u0131nda Erzurum, Van, \nHarput (M\u00e2m\u00fbret\u00fclaz\u00eez), Sivas, Bitlis ve Diyarbak\u0131r'\u0131 i\u00e7ine \nalan 6 vil\u00e2yete verilen umum\u00ee ad. \nvil\u00e2yet \n(a.i.c. vil\u00e2y\u00e2t) 1. bir \u015feyi kudretle elde etme. 2. birine kefil \nolma. 3. dostluk, muhabbet. 4. il. \nvild\u00e2n \n(a.i. vel\u00eed'in c.) 1. yeni do\u011fmu\u015f \u00e7ocuklar. 2. kullar, k\u00f6leler. 3. \nerkek ve kad\u0131n ad\u0131. \nvilde \n(a.i. veled'in c.) \u00e7ocuklar, erkek evl\u00e2tlar, o\u011fullar, (bkz: evl\u00e2d). \nv\u00eele \n(f.i.) y\u00fcksek ses. (bkz: fery\u00e2d). \nv\u00een \n(f.i.) 1. renk, boya. 2. siyah \u00fcz\u00fcm. \nvir\u00e2d \n(a.i. verd'in c.) bot. g\u00fcller, (bkz: v\u00fcrd). \nv\u00eer\u00e2n \n(f.s.) 1. y\u0131k\u0131k, y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, (bkz: har\u00e2b). 2. kederli, \u00fczg\u00fcn. \nv\u00eer\u00e2ne \n(f.i.) y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f veya pek har\u00e2bolmu\u015f yer, yap\u0131. \nv\u00eer\u00e2n\u00ee \n(f.i.) viranl\u0131k, harapl\u0131k. \nvir\u00e2set \n(a.i.) [kelimenin asl\u0131 bu oldu\u011fu halde \"veraset\" \u015fekli \nyayg\u0131nd\u0131r], (bkz: veraset). \nvird \n(f.i.) 1. \u00f6\u011frenci, (bkz: \u015f\u00e2kird). 2. m\u00fcrit. \nvird \n(a.i.c. evr\u00e2d) belli zamanlarda okunmas\u0131 \u00e2det olan Kur'\u00e2n \nc\u00fczleri, dualar\u0131. \nvird-i zeb\u00e2n \ndiline dolama. \nvis\u00e2b \n(a.i.) 1. atlama, s\u0131\u00e7rama. 2. d\u00f6\u015fek, yatak, \u015filte, (bkz: ser\u00eer). \nvis\u00e2d, vis\u00e2de \n(a.i.) yast\u0131k; \u015filte. \nAr\u00eez-\u00fcl-vis\u00e2d \ntenbel adam. \nvis\u00e2de-ni\u015f\u00een \n(a.f.b.s.) yast\u0131\u011fa yaslan\u0131p oturan. \nvis\u00e2k \n(a.i.) 1. ba\u011f, r\u00e2b\u0131ta, (bkz: ves\u00e2k). 2. andla\u015fma, s\u00f6zle\u015fme \n[yeminle-]. \nvis\u00e2k \n(a.i. ves\u00eek'in c.) 1. \u00e7ok sa\u011flam ve kuvvetli ba\u011flar. 2. \nandla\u015fmalar, yemin etmeler. \nvis\u00e2l \n(a.i. vasl'dan) 1. ula\u015fma, biti\u015fme. 2. sevgiliye kavu\u015fma. \nAm\u00e2l-i vis\u00e2l \nkavu\u015fma emelleri, istekleri, (bkz: vuslat). 3. m\u00fcz. T\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finin en az be\u015f alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 olup \nzaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nvis\u00e2m \n( .s.) damgal\u0131, ni\u015fanl\u0131. \nA \nvis\u00e2m \n(a.s. ves\u00eem'inc.) 1. g\u00fczel y\u00fczl\u00fcler. 2.rast\u0131kl\u0131lar. 3. damgal\u0131lar, \n(bkz: v\u00fcsem\u00e2). \nvi\u015f\u00e2h \n(a.i.c. ve\u015f\u00e2ih, ev\u015fiha) boyuna \u00e7apraz tak\u0131lan \u00fcst\u00fc s\u0131rma ve \nm\u00fccevherle i\u015flenmi\u015f muska. \nvi\u015f\u00e2m \n(a.i. ve\u015fm'in c.) d\u00f6vmeler, (bkz: ve\u015fm). \nvi\u015fn-\u00e2b \n(f.b.i.) [\"vi\u015fne-\u00e2b\" dan], vi\u015fne \u015furubu, vi\u015fne \u015ferbeti. \nvitr \n(a.s.) 1. tek, yaln\u0131z, tenha. 2. \nSel\u00e2t-i vitr \n(vitir namaz\u0131) yats\u0131 namaz\u0131ndan sonra k\u0131l\u0131nan \u00fc\u00e7 rek'at \nnamaz. 3. i. kurban bayram\u0131ndan bir g\u00fcn \u00f6nceki g\u00fcn. \nvizr \n(a.i.c. evz\u00e2r) 1. g\u00fcnah, su\u00e7. (bkz: ism, zenb). 2. a\u011f\u0131rl\u0131k, y\u00fck. \n(bkz: s\u0131klet). \nvu'\u00e2z \n(a.i. v\u00e2iz'in c.) vaizler, (bkz: v\u00e2iz\u00e2n). \nvub\u00fbr \n(a.i. vebr'in c.) zool. aktav\u015fanlar; Arabistan tav\u015fanlar\u0131, (bkz: \nvib\u00e2r, vib\u00e2re). ","vuf\u00fbd \n (a.i.) gelme, geli\u015f, (bkz: v\u00fcr\u00fbd). \nvuf\u00fbr \n(a.i.) \u00e7okluk, bolluk, (bkz: kesret, vefret). \nvuh\u00fbfet \n(a.i.) l . \u00e7ok k\u0131ll\u0131l\u0131k. 2. k\u0131l\u0131n \u00e7ok siyah ve yumu\u015fak olmas\u0131. \nvuh\u00fbl \n(a.i. vahal, vahl'in c.) batak yerler, \u00e7amurlu yerler. \nvuh\u00fb\u015f \n(a.s. vah\u015f'\u0131n c.) 1. yabani [hayvanlar]. \nvuh\u00fb\u015f-i berri \nkaraya mahsus, karada ya\u015fayan yabani hayvanlar. 2. \u0131ss\u0131z, \ntenha [yerler]. (bkz: vah\u015f\u00e2n). \nvuku' \n(\"ku\" uzun okunur, a.i.) 1. d\u00fc\u015fme, (bkz: sukut). 2. rastlama, \nisabet etme. 3. olma, olu\u015f. 4. bir h\u00e2disenin \u00e7\u0131k\u0131\u015f \u015fekli, \ncereyan\u0131. \nAd\u00eem-\u00fcl-vuku' \nhi\u00e7 olmayan, olmas\u0131 imk\u00e2ns\u0131z. \nKes\u00eer-\u00fcl-vuku' \n\u00e7ok olan, s\u0131k s\u0131k olan. \nN\u00e2dir-\u00fcl-vuku' \nseyrek rastlanan. \nvuku'-i h\u00e2l \nbir h\u00e2disenin \u00e7\u0131k\u0131\u015f ve olu\u015f \u015fekli. \nvuku\u00e2t \n(a.i. vak'a'n\u0131n c.) 1. olanlar, olan bitenler. 2. polisi \nilgilendiren h\u00e2diseler. (bkz: h\u00e2dis\u00e2t). \nvuku\u00e2t-\u0131 z\u00e2b\u0131ta \npolisi ilgilendiren hadise, olay. \nvukud \n(\"ku\" uzun okunur, a.i. vakd'in c.) yanmalar, tutu\u015fmalar, \nalevlenmeler, [ate\u015f hakk\u0131nda]. \nvukuf \n(\"ku\" uzun okunur, a.i. vakf'dan) 1. durma, duru\u015f, (bkz: \ntevakkuf). 2. bir halde, oldu\u011fu gibi kalma, ilerileyip veya \ngerilememe. 3. anlama, bilme, \u00f6\u011frenme, haberli olma, bilgi. \nEhl-i vukuf \nbilirki\u015fi. \nErb\u00e2b-\u0131 vukuf \nbir \u015fey hakk\u0131nda m\u00fckemmel bilgisi olanlar, bilirki\u015filer. \nKesb-i vukuf \nhaberi olma, \u00f6\u011frenme. \nSinn-i vukuf \nolgunluk haddi. \nvukuf-\u0131 aded\u00ee \ntas. Nak\u015f\u00ee tar\u00eekatindeki on bir t\u00e2birden biri. [di\u011ferleri hu\u015f der \ndem; nazar ber kadem; sefer der vatan; halvet der enc\u00fcmen; \ny\u00e2dgerd; b\u00e2z-ke\u015ft; nig\u00e2h da\u015ft; y\u00e2d da\u015ft; vukuf-\u0131 kalbi; vukuf-\u0131 \nzaman]. \nvukuf-\u0131 kalb\u00ee \ntas. 1) kalbin Allah'tan ag\u00e2h olmas\u0131; 2) nak\u015f\u00ee tar\u00eekatindeki on \nbir t\u00e2birden biri. (bkz: vukuf-\u0131 aded\u00ee). \nvukuf-\u0131 zam\u00e2n\u00ee \ntas. 1) her anda h\u00e2linden haberd\u00e2r olma. 2) Nak\u015f\u00ee \ntar\u00eekatindeki on bir t\u00e2birden biri. (bkz: vukuf-\u0131 aded\u00ee). \nvukuf-d\u00e2r \n(\"ku\" uzun okunur, a.f.b.s.) bilgili, bilgi\u00e7. \nvus' \n(a.i.) bir i\u015fi yapabilme g\u00fcc\u00fc. (bkz: iktid\u00e2r, kuvvet). \nvusaf\u00e2 \n(a.i. vas\u00eef\u2018in c.) u\u015faklar, hizmet\u00e7iler, (bkz: ves\u00e2if). \nvuska \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. v\u00fcs\u00fbk'dan) \u00e7ok sa\u011flam, pek kuvvetli. \nUrvet-\u00fcl-v\u00fcska \n(pek sa\u011flam kulp) M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k, (bkz: ves\u00eek). \nvusla \n(a.i.) bir \u015feyi ba\u015fka \u015feye ekleyen, biti\u015ftiren \u015fey, ek. \nvuslat \n(a.i.) 1. bir \u015feye ula\u015fma, yeti\u015fme. 2. [sevgiliye] kavu\u015fma. 3. \nkad\u0131n ad\u0131. \nvust\u00e2 \n(a.s.) 1. orta, ortada bulunan, arada olan; i\u00e7. [evsat'\u0131n \nm\u00fcennesi]. \nAsy\u00e2-yi vust\u00e2 \nOrtaasya. \nKur\u00fbn-\u0131 vust\u00e2 \nOrta\u00e7a\u011f. \nSal\u00e2t-\u0131 vust\u00e2 \nikindi namaz\u0131. 2. i. orta parmak. \nvusuk \n(a.i. ves\u00e2k, vis\u00e2k'\u0131n c.) 1. ba\u011flar, rab\u0131talar. 2. andla\u015fmalar. 3. \ns\u00f6zle\u015fme yerleri. \nvus\u00fbl \n(a.i.) ula\u015fma, gelme, varma, eri\u015fme, yeti\u015fme, (bkz: vefd ). ","vus\u00fbl-il-Allah \nAllah'a yakla\u015fma, [takva ve itaat yoluyla-]. \nvus\u00fbm \n(a.i. vasm'\u0131n c.), (bkz: vasm). \nvu\u015f\u00e2k \n(f.i.) u\u015fak. [T\u00fcrk\u00e7eden al\u0131nd\u0131\u011f\u0131, l\u00fcgatlerde yaz\u0131l\u0131d\u0131r]. \nvu\u015f\u00fbm \n(a.i. ve\u015fm'in c.), (bkz. vi\u015f\u00e2m). \nvu\u00fbd \n(a.i. va'd ve va'de'nin c.) vaitler. \nvuz\u0131a \n(a.fi.) vaz olundu. \nM\u00e2 vuz\u0131a leh \nta'y\u00een ve tahsis olunan \u015fey. \nvuz\u00fb' \n(a.i.) abdest alma; abdest. \nvuz\u00fb' \n(a.i.) nefsini al\u00e7altma, hakir g\u00f6rme. \nvuz\u00fbh \n(a.i.) 1. a\u00e7\u0131k ve belli olma, anla\u015f\u0131l\u0131r olma. 2. a\u00e7\u0131kl\u0131k, ayd\u0131nl\u0131k. \n3. ed. if\u00e2dede a\u00e7\u0131kl\u0131k. \nv\u00fc \n(f.e.), (bkz: ve). \nv\u00fcceh\u00e2' \n(a.i. vec\u00eeh'in c.), (bkz: vecih). \nv\u00fcc\u00fbb \n(a.i.) 1. vacip ve l\u00fczumlu olma. 2. b\u0131rak\u0131lmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn \nolmama. 3. l\u00e2y\u0131k olma. \nv\u00fcc\u00fbb-i ed\u00e2 \nhuk. sebebin v\u00fcc\u00fbdundan sonra muayyen bir zamanda bir fiili \ni\u015flemenin veya bir mal\u0131 edan\u0131n l\u00e2z\u0131m olmas\u0131. \nv\u00fcc\u00fbb\u00ee \n(a.s.) 1. v\u00fcc\u00fbbe ait, onunla ilgili. \nFi'l-i v\u00fcc\u00fbb\u00ee \ngereklilik s\u00eegas\u0131 (kipi). 2. mant. olumlu. \nv\u00fcc\u00fbbiyye \n(a.s.) [\"v\u00fcc\u00fbb\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: v\u00fcc\u00fbb\u00ee). \nv\u00fcc\u00fbd \n(a.i.) 1. bulunma, var olma, varl\u0131k. 2. insan veya hayvan \ng\u00f6vdesi, (bkz: beden, cism). 3. ten. \nv\u00fcc\u00fbd-i ayn\u00ee \nhak\u00eek\u00ee varl\u0131k. \nv\u00fcc\u00fbd-i mu'ciz \nba\u015fkalar\u0131n\u0131 acze d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcp hayrette b\u0131rakan varl\u0131k. \nv\u00fcc\u00fbd h\u00fccreleri \nbiy. soma. \nv\u00fcc\u00fbd-d\u00e2de \n(a.f.b.s.) v\u00fcc\u00fbt veren, can atan. \nv\u00fcc\u00fbdiyye \n(a.i.) fels. karnutanr\u0131c\u0131l\u0131k, Tanr\u0131 varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 e\u015fyan\u0131n varl\u0131\u011f\u0131ndan \nibaret sayma, fr. pantheisme. [vahdet-i v\u00fcc\u00fbd ile ilgisi yoktur]. \nv\u00fbc\u00fbd-pez\u00eer \n(a.f.b.s.) v\u00fccut bulan, olan, meydana gelen. \nv\u00fcc\u00fbh \n(a.i. vech'in c.) 1. y\u00fczler, \u00e7ehreler, suratlar. 2. bir memleketin \nileri gelenleri, (bkz: e\u015fraf) 3. geo. sat\u0131hlar (y\u00fczeyler). \nZ\u00fb-kes\u00eer-il-v\u00fcc\u00fbh, Z\u00fb-v\u00fcc\u00fbh-i kes\u00eer geo. \u00e7ok sat\u0131hl\u0131 (y\u00fczeyli) cisim. \nN\u00eem-v\u00fcc\u00fbh \ngeo. yar\u0131 y\u00fczeyli. 4. Kur'\u00e2n'\u0131n b\u00e2z\u0131 okunu\u015f tarzlar\u0131. \nv\u00fcc\u00fbh-i k\u0131r\u00e2et \nKur'\u00e2n-\u0131 Ker\u00eem'in t\u00fcrl\u00fc t\u00fcrl\u00fc okunma kaideleri. 5. imk\u00e2nlar, \n\u015fekiller. \nv\u00fcc\u00fbh-\u0131 vakf \ngayenin ger\u00e7ekle\u015fmesi i\u00e7in vakfa verilen y\u00f6n. \nv\u00fcc\u00fbm \n(a.i.) 1. dar\u0131l\u0131p susma. 2. i\u011frenme, tiksinme. 3. kederli olma. \n4. g\u00f6\u011f\u00fcse vurma. \nv\u00fcc\u00fcr \n(a.i. vic\u00e2r'\u0131n c.) 1. kurt, arslan gibi y\u0131rt\u0131c\u0131 hayvanlar\u0131n \nyataklar\u0131; inler. 2. sel sular\u0131n\u0131n oydu\u011fu yerler. \nv\u00fcd\u00e2d \n(a.i.). (bkz. vid\u00e2d). \nv\u00fcdd \n(a.i.) dostluk, (bkz: vedd, vidd). \nv\u00fcffed \n(a.i. v\u00e2fid'in c.) el\u00e7iler; temsilciler, (bkz: vefd, v\u00fcf\u00fbd). \nv\u00fcf\u00fbd \n(a.i.). (bkz. vuf\u00fbd). \nv\u00fcf\u00fbd \n(a.i. v\u00e2fid'in c.) el\u00e7iler; temsilciler, (bkz: vefd, v\u00fcffed). \nv\u00fcf\u00fbr \n(a.i.). (bkz. vuf\u00fbr). \nv\u00fch\u00fbb \n(a.s.) \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayan, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015fta bulunan. \nv\u00fch\u00fbl \n(a.i.). (bkz. vuh\u00fbl). \nv\u00fch\u00fb\u015f \n(a.s.). (bkz. vuh\u00fb\u015f). ","v\u00fckel\u00e2 \n(a.i. vek\u00eel'in c.) 1. vekiller. 2. (Osmanl\u0131 imparatorlu\u011fu \ndevrinde) kab\u00eene \u00e2zas\u0131, vekiller, bakanlar. \nMeclis-i v\u00fckel\u00e2 \nkab\u00eene toplant\u0131s\u0131. \nv\u00fckel\u00e2-y\u0131 de\u00e2v\u00ee \nd\u00e2va vekilleri, avukatlar. \nv\u00fckel\u00e2-y\u0131 devlet \nbakanlar kurulu, kabine. \nv\u00fck\u00fbb \n(a.i.) yava\u015f y\u00fcr\u00fcme. \nv\u00fck\u00fbl \n(a.i.) biriyle i\u015fe giri\u015fme, i\u015fbirli\u011fi. \nv\u00fck\u00fbn \n(a.i. vekn'in c.) ku\u015f yuvalar\u0131, (bkz: v\u00fck\u00fbr). \nv\u00fck\u00fbr \n(a.i. vekr'in c.) ku\u015f yuvalar\u0131 (bkz: v\u00fck\u00fbn). \nv\u00fcl\u00e2d \n(a.i.) f\u0131k. \u00f6ld\u00fcr\u00fclen, \u00f6ld\u00fcrenin evl\u00e2d\u0131 bulunma. \nv\u00fcl\u00e2t \n(a.i. v\u00e2l\u00ee'nin c.) valiler. \nv\u00fcleyd \n(a.s. veled'den) \u00e7ocuk\u00e7uk, k\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ocuk. \nv\u00fcl\u00fb' \n(a.i.) bir \u015feye fazla d\u00fc\u015fk\u00fcnl\u00fck. \nv\u00fcl\u00fbc \n(a.i.) girme, sokulma, (bkz: duh\u00fbl). \nv\u00fcl\u00fbg \n(a.i.) k\u00f6pe\u011fin su i\u00e7mesi. \nv\u00fcrd \n(a.i. verd'in c.) bot. g\u00fcller, (bkz: vir\u00e2d). \nv\u00fcreyd \n( .i.) anat. \u00e7ok k\u00fc\u00e7\u00fck damar. \nA \nv\u00fcreyk \n(a.i.c. v\u00fcreykat) yaprac\u0131k. \nv\u00fcreyka \n(a.i.) yaprac\u0131k, k\u00fc\u00e7\u00fck yaprak, (bkz: v\u00fcreyk). \nv\u00fcreykat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. v\u00fcreyk'in c.) anat. yaprac\u0131klar. \nv\u00fcreykat-\u0131 t\u00fcveyciyye \nbot. k\u00fc\u00e7\u00fck ta\u00e7yaprakl\u0131lar. \nv\u00fcr\u00fbd \n(a.i.) geli\u015f gelme, varma; yeti\u015fme. \n\u015eeref-v\u00fcr\u00fbdeden \n\u015ferefle gelen [b\u00fcy\u00fck bir zat hakk\u0131nda]. \nv\u00fcr\u00fbd \n(a.i. ver\u00eed'in c.) anat. toplardamarlar, fr. veines. \nv\u00fcr\u00fbk \n(a.i.) yan yatma. \nv\u00fcs' \n(a.i.) 1. g\u00fc\u00e7, kuvvet, takat. \nv\u00fcs'i be\u015fer \ninsan g\u00fcc\u00fc, insan takati. 2. zenginlik, varl\u0131k, bolluk. 3. bolluk, \ngeni\u015flik. \nv\u00fcs'at \n(o.i.) 1. geni\u015flik, bolluk. 2. para durumu. 3. bo\u015f meydan, \nf\u0131rsat. 4. mat. genlik, fr. amplitude. \nv\u00fcsem\u00e2 \n(a.i. ves\u00eem'in c.) 1. g\u00fczel y\u00fczl\u00fcler. 2. rast\u0131kl\u0131lar. 3. \ndamgal\u0131lar, (bkz: vis\u00e2m). \nv\u00fcska \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. v\u00fcs\u00fck'den) pek sa\u011flam ve kuvvetli \nolan. \n\u00dcrvet-\u00fcl-v\u00fcska \n(pek sa\u011flam kulp) M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k. (bkz. ves\u00eek). \nv\u00fcska \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.). (bkz: vuska). \nv\u00fcs\u00fbb \n(a.i.) atlama, s\u0131\u00e7rama. \nv\u00fcs\u00fbk \n(a.i.) 1. inanma, g\u00fcvenme. 2. muhkemlik, sa\u011flaml\u0131k. \nv\u00fcsuk \n(a.i. ves\u00e2k ve vis\u00e2k'\u0131n c.) 1.ba\u011flar, r\u00e2b\u0131talar. 2. \nantla\u015fmalar, s\u00f6zle\u015fmeler [yeminle-]. \nv\u00fcs\u00fcd \n(a.i. vis\u00e2de'nin c.) yast\u0131klar. \nv\u00fc\u015f\u00e2t \n(a.s. ve\u015fy'in c.) ko\u011fucular. \nv\u00fczer\u00e2' \n(a.i. vez\u00eer'in c.) vezirler. \n\u015eeyh-\u00fcl-v\u00fczer\u00e2 \nvezirlerin en eskisi olan kimse. \nv\u00fcz\u00fbb \n(a.i.) su gibi akma. \nv\u00fcz\u00fbb-\u0131 dem \nkanama. "]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook