tripitaka_06

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาท่ี 601 ภิกษุเจาถิ่นกับภิกษอุ าคนั ตุกะนับวันปวารณาตางกัน [๒๓๙] ดูกอ นภกิ ษทุ ง้ั หลาย ก็วันปวารณาของพวกภกิ ษุเจา ถนิ่ ในศาสนานเ้ี ปน ๑๔ ค่ํา ของพวกภิกษุอาคนั ตกุ ะเปน ๑๕ ค่ํา ถาพวกภิกษุเจา ถน่ิมจี าํ นวนมากกวา พวกภกิ ษอุ าคันตุกะพงึ อนุวัตรพวกภกิ ษุเจาถ่นิ ถา มจี าํ นวนเทากัน พวกภกิ ษุอาคนั ตกุ ะพึงอนวุ ตั รพวกภิกษเุ จา ถนิ่ ถา พวกภิกษุอาคนั ตกุ ะมจี ํานวนมากกวา พวกภิกษเุ จาถิ่นพงึ อนวุ ตั รพวกภิกษอุ าคนั ตกุ ะ. ดูกอนภกิ ษทุ ัง้ หลาย อนง่ึ วันปวารณาของพวกภกิ ษุเจา ถิน่ ในศาสนานเี้ ปน ๑๕ คํา่ ของพวกภิกษุอาคนั ตกุ ะเปน ๑๔ ค่ํา ถา พวกภิกษเุ จาถ่ินมีจาํ นวนมากกวา พวกภิกษอุ าคันตุกะพงึ อนวุ ัตรพวกภิกษุเจา ถ่ิน ถาจาํ นวนเทา กัน พวกภิกษอุ าคนั ตุกะพงึ อนุวัตรพวกภิกษุเจา ถน่ิ ถา พวกภกิ ษ-ุอาคันตกุ ะมีจาํ นวนมากกวา พวกภิกษเุ จาถิ่นพึงอนวุ ัตรพวกภิกษอุ าคันตุกะ. ดูกอ นภกิ ษทุ ัง้ หลาย อนง่ึ วนั ปวารณาของพวกภิกษเุ จาถ่นิ ในศาสนาน้ีเปน วนั ๑ คํา่ ของพวกภิกษอุ าคนั ตกุ ะเปน ๑๕ ค่ํา ถาพวกภิกษุเจาถิ่นมีจาํ นวนมากวา พวกภกิ ษุเจา ถิน่ ไมปรารถนากไ็ มไหความสามัคคแี กพ วกภกิ ษ-ุอาคันตุกะ. พวกภิกษอุ าคนั ตกุ ะพึงไปปวารณานอกสมี าเถิด ถา จาํ นวนเทา กนัพวกภกิ ษุเจา ถ่นิ ไมปรารถนาก็ไมตอ งใหความสามัคคีแกพ วกภิกษอุ าคนั ตุกะพวกภกิ ษอุ าคันตกุ ะพึงไปปวารณานอกสีมาเถดิ ถาพวกภกิ ษุอาคนั ตกุ ะมีจํานวนมากกวา พวกภกิ ษุเจาถ่ินพงึ ใหความสามคั คแี กพวกภกิ ษุอาคันตกุ ะ หรือพึงไปเสียนอกสีมา. ดกู อนภิกษทุ ัง้ หลาย อนึง่ วันปวารณาของพวกภกิ ษเุ จา ถน่ิ ในศาสนานเ้ี ปน ๑๕ ค่ํา ของพวกภกิ ษอุ าคันตุกะเปน ๑ คํา่ ถาพวกภิกษเุ จา ถ่ินมีจาํ นวนมากวา พวกภิกษุอาคนั ตุกะพึงใหความสามัคคีแกพ วกภกิ ษุเจา ถิน่ หรอื พงึ

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาท่ี 602ไปเสยี นอกสีมา ถามจี ํานวนเทากัน พวกภิกษุอาคนั ตุกะพึงใหค วามสามคั คแี กพวกภิกษเุ จา ถ่นิ หรอื พงึ ไปเสียนอกสีมา ถาพวกภกิ ษอุ าคนั ตกุ ะมีจาํ นวนมากกวา พวกภกิ ษุอาคนั ตุกะไมป รารถนากไ็ มต องใหค วามสามคั คแี กพ วกภิกษเุ จาถ่ิน พวกภกิ ษเุ จาถ่ินพึงไปปวารณานอกสีมาเถิด. ปวารณาของภกิ ษทุ ่สี งสัยเปน ตน [๒๔๐] ดกู อ นภิกษทุ ้งั หลาย กพ็ วกภิกษอุ าคนั ตุกะในศาสนานี้ ไดเ หน็อาการเจาถน่ิ ลกั ษณะเจาถ่ิน เครอื่ งหมายเจาถิ่น สีทแี่ สดงเจา ถ่ิน ของพวกภิกษเุ จาถนิ่ เตยี ง ต่งั ฟกู หมอน จดั ไวไดร ะเบียบ นํา้ ฉัน น้ําใชจ ัดหาไวเปนอันดี บรเิ วณกวาดสะอาดสะอา น ครัน้ แลว มคี วามสงสยั วา พวกภกิ ษเุ จา ถ่ิน มีหรือไมม ีหนอ พวกเธอมีความสงสัยแตไ มเ ท่ยี วคนหา ครั้นแลวขืนปวารณา ตอ งอาบตั ทิ กุ กฎ. . . .พวกเธอมีความสงสัยไดค นหาแลวแตไ มพบ จงึ ปวารณา ไมต องอาบัติ. . . .พวกเธอมคี วามสงสยั ไดค นหาแลว พบ จงึ ปวารณารว มกนั ไมตอ งอาบตั ิ. . . .พวกเธอมคี วามสงสยั ไดคนหาแลว พบ ครน้ั แลว แยกกนั ปวารณาตองอาบตั ิทุกกฏ. พวกเธอมีความสงสัยไดค น หาแลวพบ ครนั้ แลว มงุ ความแตกราววา ขอภกิ ษพุ วกนน้ั จงเสอ่ื มสญู จงพนิ าศ จะประโยชนอะไรดว ยภิกษพุ วกนั้นดังนี้ จึงปวารณา ตอ งอาบัติถลุ ลัจจยั . ดูกอนภกิ ษุท้งั หลาย อน่งึ พวกภิกษอุ าคันตุกะในศาสนานีไ้ ดยนิ อาการเจา ถ่นิ ลักษณะเจา ถิน่ เครอื่ งหมายเจาถ่นิ ทแ่ี สดงเจา ถนิ่ ของพวกภกิ ษเุ จาถ่ิน

พระวินัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 603ไดย ินเสียงเทาของพวกภิกษเุ จาถิน่ กาํ ลงั เดินจงกรม ไดย ินเสยี งทองสาธยายเสยี งไอ เสยี งจาม ครนั้ แลวมีความสงสัยวา พวกภกิ ษเุ จา ถน่ิ ยังมีหรือไมม ีหนอพวกเธอมคี วามสงสัยแตไมค น หา คร้นั แลวขนื ปวารณา ตองอาบัตทิ กุ กฏ. . . .พวกเธอความสงสัยไดค น หา คร้นั คนหาแลว ไมพบ คร้นั แลวจงึปวารณา ไมตอ งอาบัติ. . . .พวกเธอมีความสงสัยไดค นหา ครั้นคนหาแลวจึงพบ คร้นั พบแลวจงึ ปวารณารว มกนั ไมตอ งอาบัติ. . . .พวกเธอมีความสงสัยไดคน หา ครัน้ คน หาแลวจงึ พบ คร้นั พบแลว จงึ แยกกนั ปวารณา ตอ งอาบตั ิทกุ กฏ. พวกเธอมคี วามสงสยั ไดคนหา ครน้ั คนหาแลว จงึ พบ ครนั้ พบแลวมงุ ความแตกราววา ขอภกิ ษุเหลา นั้น จงเสอื่ มสญู จงพนิ าศ จะประโยชนอะไร ดวยภกิ ษเุ หลานน้ั ดงั นี้ จึงปวารณา ตอ งอาบัติถลุ ลจั จัย. ดูกอ นภกิ ษุท้ังหลาย อนงึ่ พวกภิกษุเจาถนิ่ ในศาสนานี้ ไดเ หน็ อาการอาคันตกุ ะ ลักษณะอาคนั ตกุ ะ เคร่ืองหมายอาคันตุกะ สิ่งทแ่ี สดงอาคันตกุ ะของพวกภกิ ษอุ าคนั ตุกะ ไดเหน็ บาตร จวี ร ผานสิ ที นะ อันเปน ของภิกษุพวกอืน่ ไดเหน็ รอยนา้ํ ลา งเทา คร้ันแลวมีความสงสยั วา พวกภิกษอุ าคนั ตุกะยังมีหรอื ไมม ีหนอ. . . .พวกเธอมคี วามสงสัยแตไ มค น หา ครั้นแลวขนื ปวารณา ตอ งอาบตั ิทุกกฏ. . . .พวกเธอมีความสงสยั ไดคน หา ครั้นคนหาแลว ไมพ บ คร้นั แลวจึงปวารณา ไมตองอาบัต.ิ

พระวินัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 604 . . .พวกเธอมีความสงสยั ไดค นหา ครัน้ คนหาแลว จึงพบ คร้นั พบแลว จงึ ปวารณารวมกัน ไมต องอาบัต.ิ . . .พวกเธอมีความสงสยั ไดคน หา คร้ันคน หาแลว จงึ พบ คร้นั พบแลว ไดแ ยกกนั ปวารณา ตองอาบตั ทิ กุ กฏ. . . .พวกเธอมคี วามสงสยั ไดค น หา คร้นั คนหาแลวจงึ พบ ครัน้ พบแลวมุง ความแตกรา ววา ขอภิกษเุ หลานนั้ จงเส่ือมสญู จงพินาศ จะประโยชนอ ะไรดวยภิกษุเหลานั้น ดังนี้ จงึ ปวารณา ตองอาบัติถลุ ลัจจัย. ดกู อนภิกษทุ ง้ั หลาย อน่ึง พวกภิกษเุ จาถนิ่ ในศาสนานี้ไดย นิ อาการอาคันตุกะ ลกั ษณะอาคนั ตกุ ะ เครือ่ งหมายอาคนั ตกุ ะ สง่ิ ทแ่ี สดงอาคนั ตุกะของพวกภกิ ษุอาคันตุกะ ไดย ินเสยี งเทาของพวกภิกษอุ าคันตกุ ะกําลังเดินมาไดย ินเสยี งรองเทา กระทบ ไดย ินเสยี งไอ เสยี งจาม คร้นั แลว มคี วามสงสัยวาพวกภกิ ษอุ าคันตุกะยังมหี รือไมม หี นอ พวกเธอมคี วามสงสัยแตไมค น หา ครน้ัแลว ขนื ปวารณา ตองอาบตั ิทกุ กฏ. . . .พวกเธอมคี วามสงสยั ไดคน หา คร้ันคน หาแลวไมพ บ ครั้นแลวจงึ ปวารณา ไมตอ งอาบตั .ิ . . .พวกเธอมีความสงสัย ไดค นหา ครั้นคน หา จงึ พบ ครนั้ พบแลวไดป วารณารวมกนั ไมต อ งอาบตั .ิ . . .พวกเธอมคี วามสงสัย ไดค น หา คร้นั คนหาแลว จึงพบ ครน้ั พบแลว ไดแ ยกกันปวารณา ตองอาบัตทิ กุ กฏ. . . .พวกเธอมคี วามสงสยั ไดคน หา ครนั้ คนหาแลว จึงพบ คร้นั พบแลวมุงความแตกรา ววา ขอภิกษเุ หลานนั้ จงเสอื่ มสญู จงพินาศ จะประโยชนอะไรดวยภิกษเุ หลาน้นั ดงั นี้ จึงปวารณา ตอ งอาบัตถิ ุลลัจจยั .

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 605 ภกิ ษุสมานสังวาสเปน ตน ปวารณา [๒๔๑] ดกู อ นภิกษทุ ั้งหลาย ก็พวกภกิ ษุอาคนั ตกุ ะในศาสนาน้ีไดเห็นพวกภกิ ษเุ จาถ่ินซ่งึ เปนนานาสังวาส พวกเธอกลับไดค วามเห็นวา เปน สมานสังวาสคร้ันแลว กไ็ มไ ตถาม คร้นั แลว จงึ ปวารณารว มกนั ไมตอ งอาบตั ิ. . . .พวกเธอไดไ ตถาม ครน้ั ไตถ ามแลวไมรงั เกยี จ ครน้ั แลว ปวารณารวมกัน ตองอาบตั ทิ กุ กฏ. . . .พวกเธอไดไ ตถ าม คร้นั ไตถ ามแลวไมร ังเกยี จ ครั้นแลวแยกกันปวารณา ไมตอ งอาบัติ. ดกู อ นภกิ ษทุ ้ังหลาย อนึง่ พวกภกิ ษุอาคนั ตุกะ ในศาสนานี้ไดเ ห็นพวกภิกษเุ จา ถ่ินซ่งึ เปนสมานสังวาส พวกเธอกลบั ไดความเหน็ วา เปนนานาสังวาสครั้นแลวก็ไมไ ดถาม ครั้นแลวปวารณารวมกนั ตอ งอาบตั ทิ ุกกฏ. . . .พวกเธอไดไตถาม ครั้นไตถ ามแลวรงั เกยี จ คร้นั แลว แยกกนัปวารณา ตอ งอาบัตทิ ุกกฏ. . . .พวกเธอไดไ ตถาม ครน้ั ไตถามแลว รังเกียจ ครน้ั แลว ปวารณารว มกัน ไมต องอาบตั ิ. . . .พวกเธอไดไตถาม คร้ันไตถามแลว ไมร ังเกยี จ คร้ันแลวแยกกันปวารณา ไมต องอาบัติ. ดกู อนภกิ ษทุ ัง้ หลาย อนง่ึ พวกภกิ ษเุ จาถิ่นในศาสนาน้ีไดเ หน็ พวกภกิ ษอุ าคนั ตกุ ะซงึ่ เปน นานาสงั วาส พวกเธอกลบั ไดความเห็นวา เปน สมานสงั วาสครั้นแลว กไ็ มไ ดถาม ครน้ั แลวปวารณารวมกัน ไมตองอาบัต.ิ . . .พวกเธอไดไตถ าม คร้ันไตถามแลว ไมรังเกยี จ ครน้ั แลวปวารณารวมกัน ตอ งอาบตั ทิ กุ กฏ.

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 606 . . .พวกเธอไดไ ตถ าม ครั้นไตถ ามแลว ไมร งั เกียจ คร้นั แลวแยกกันปวารณา ไมตองอาบัติ. ดูกอ นภิกษทุ ง้ั หลาย อนึ่ง พวกภิกษเุ จาถ่ินในศาสนาน้ีเห็นพวกภิกษุอาคันตุกะซ่ึงเปนสมานสงั วาส พวกเธอกลับไดความเห็นวา เปนนานาสงั วาสคร้ันแลวก็ไมไ ตถาม ครน้ั แลว ปวารณารว มกนั ตองอาบตั ทิ ุกกฏ. . . .พวกเธอไดไตถาม ครน้ั ไตถ ามแลวรงั เกยี จ คร้ันแลว แยกกนัปวารณา ตองอาบตั ทิ กุ กฏ. . . .พวกเธอไดไตถ าม ครัน้ ไตถามแลวรงั เกยี จ ครน้ั แลวปวารณารว มกัน ไมตองอาบัติ. ไมควรไปไหนในวันปวารณา [๒๔๒] ดูกอ นภิกษุท้ังหลาย เม่อื ถงึ วนั ปวารณา ภกิ ษุไมพงึ ไปจาก.อาวาสทม่ี ีภิกษุครบจํานวน สูอ าวาสทม่ี ภี กิ ษไุ มค รบจํานวน นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมีอนั ตราย. ดูกอนภิกษุทั้งหลาย เมอื่ ถึงวนั ปวารณา ไมพงึ ไปจากอาวาสท่ีมีภกิ ษุครบจาํ นวน สถู นิ่ ทมี่ ใิ ชอาวาส ซ่ึงมีภิกษุไมค รบจํานวน นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมีอนั ตราย. ดูกอ นภกิ ษุทัง้ หลาย เมื่อถงึ วันปวารณา ไมพึงไปจากอาวาสที่มีภกิ ษุครบจํานวน สอู าวาสหรือถ่นิ ท่มี ใิ ชอ าวาส ซงึ่ มีภกิ ษุไมค รบจํานวน นอกจากไปเปน คณะสงฆ นอกจากมีอนั ตราย. ดกู อนภกิ ษุท้งั หลาย เมอ่ื ถงึ วันปวารณา ไมพ ึงไปจากถิน่ ทม่ี ิใชอ าวาสซ่ึงมีภิกษุครบจํานวน สูอาวาสที่มีภกิ ษุไมครบจํานวน นอกจากไปเปนคณะสงฆนอกจากมอี ันตราย.

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 607 ดูกอ นภิกษทุ ั้งหลาย เม่ือถึงวันปวารณา ไมพงึ ไปจากถิน่ ท่ีมิใชอ าวาสซ่ึงมีภกิ ษคุ รบจํานวน สูถ ิ่นที่มิใชอาวาส ซง่ึ มีภกิ ษุไมค รบจาํ นวน นอกจากไปเปน คณะสงฆ นอกจากมอี นั ตราย. ดูกอนภกิ ษทุ ้ังหลาย เมอ่ื ถึงวันปวารณา ไมพ ึงไปจากถน่ิ ทมี่ ิใชอาวาสซึ่งมีภิกษคุ รบจาํ นวน สูอ าวาสหรอื ถน่ิ มิใชอาวาส ซึ่งมีภกิ ษไุ มค รบจํานวน นอกจากไปเปน คณะสงฆ นอกจากมีอันตราย. ดูกอ นภกิ ษทุ ง้ั หลาย เม่ือถึงวนั ปวารณา ไมพ ึงไปจากอาวาส หรอืถ่ินมิใชอ าวาส ซงึ่ มีภิกษคุ รบจํานวน สอู าวาสซง่ึ มภี ิกษุไมครบจํานวน นอกจากไปเปน คณะสงฆ นอกจากมอี ันตราย. ดูกอนภกิ ษุทัง้ หลาย เมอื่ ถึงวนั ปวารณา ไมพงึ ไปจากอาวาส หรอืถนิ่ ท่มี ิใชอ าวาส ซงึ่ มภี ิกษคุ รบจํานวน สูอ าวาสหรอื ถิน่ ทีม่ ิใชอาวาส ซึ่งมีภกิ ษุไมครบจํานวน นอกจากไปเปน คณะสงฆ นอกจากมีอนั ตราย. ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย เมื่อถึงวันปวารณา ไมพงึ ไปจากอาวาส หรือถนิ่ ที่มใิ ชอ าวาส ซ่ึงมภี ิกษุครบจํานวน สูอ าวาสหรือถ่ินทม่ี ใิ ชอาวาส ซงึ่ มีภิกษไุ มครบจํานวน นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมีอันตราย. ดกู อนภิกษทุ ง้ั หลาย เม่ือถึงวันปวารณา ไมพ งึ ไปจากอาวาส ซ่งึ มีภกิ ษุครบจํานวน สูอาวาสมภี กิ ษซุ ึ่งครบจํานวน ซง่ึ เปนที่อยขู องพวกภกิ ษุผูเปนนานาสังวาส นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมอี นั ตราย. ดกู อนภกิ ษทุ ้งั หลาย เม่ือถงึ วันปวารณา ไมพึงไปจากอาวาส ซึง่ มีภิกษุครบจํานวน สูถน่ิ ท่มี ใิ ชอ าวาส ซึ่งมีภกิ ษคุ รบจํานวน ซึ่งเปนที่อยขู องพวกภกิ ษผุ เู ปน นานาสังวาส นอกจากไปเปน คณะสงฆ นอกจากมอี ันตราย.

พระวินยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 608 ดกู อนภกิ ษทุ ัง้ หลาย เมื่อถึงวนั ปวารณา ไมพ ึงไปจากอาวาส ซ่งึ มีภกิ ษุครบจาํ นวน สอู าวาสหรือถนิ่ ท่ีมิใชอ าวาส ซงึ่ มภี กิ ษคุ รบจาํ นวน ซึง่ เปนทอ่ี ยูข องพวกภกิ ษุผเู ปน นานาสังวาส นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมีอนั ตราย. ดูกอ นภกิ ษุท้ังหลาย เม่อื ถงึ วันปวารณา ไมพึงไปจากถ่ินทม่ี ใิ ชอ าวาสซึ่งมีภกิ ษุครบจํานวน สูอาวาสซึง่ มีภกิ ษุครบจาํ นวน. . . ดกู อนภกิ ษุทงั้ หลาย เมื่อถงึ วนั ปวารณา ไมพ ึงไปจากถิ่นท่ีมิใชอ าวาสซ่ึงมีภกิ ษคุ รบจาํ นวน. . . ดกู อนภิกษทุ ัง้ หลาย เม่อื ถึงวนั ปวารณา ไมพึงไปจากถน่ิ ทม่ี ใิ ชอาวาสซงึ่ มีภกิ ษุครบจาํ นวน สูอ าวาสหรือถ่นิ ทมี่ ิใชอ าวาส ซึ่งมภี กิ ษคุ รบจาํ นวนซึง่ เปนท่อี ยูข องพวกภกิ ษุผเู ปนนานาสงั วาส นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมีอนั ตราย. ดกู อนภกิ ษุท้งั หลาย เมอ่ื ถึงวันปวารณา ไมพ งึ ไปจากอาวาส หรือถน่ิ ที่มใิ ชอาวาส ซง่ึ มภี ิกษุครบจํานวน สูอาวาสซึ่งมภี กิ ษุครบจาํ นวน . . . ดกู อนภิกษุท้ังหลาย เม่อื ถึงวนั ปวารณา ไมพ ึงไปจากอาวาส หรอืถิ่นทีม่ ิใชอ าวาส ซง่ึ มภี ิกษุครบจาํ นวน สถู ิน่ ที่มิใชอ าวาส ซึง่ มีภิกษคุ รบจาํ นวน. . . ดกู อนภกิ ษุทัง้ หลาย เมอื่ ถึงวันปวารณา ไมพ งึ ไปจากอาวาส หรือถิ่นทม่ี ิใชอาวาส ซ่ึงมภี ิกษคุ รบจํานวน สอู าวาสหรอื ถ่นิ ท่มี ิใชอ าวาส ซ่งึ มีภิกษคุ รบจาํ นวน ซง่ึ เปนทอ่ี ยขู องภกิ ษผุ เู ปน นานาสงั วาส นอกจากไปเปนคณะสงฆ นอกจากมอี นั ตราย.

พระวินยั ปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาท่ี 609 สถานทค่ี วรไปในวันปวารณา ดูกอนภิกษุท้งั หลาย เม่ือถงึ วันปวารณา ภิกษุพึงไปจากอาวาสทม่ี ีภิกษคุ รบจาํ นวน สูอาวาสที่มีภิกษุครบจํานวน. . . . . .สถู ิน่ ทม่ี ิใชอาวาส... . . .สูอาวาสหรือถิน่ ท่มี ิใชอาวาส ซึ่งเปน ทอี่ ยูของพวกภิกษุผเู ปนสมานสงั วาส ทร่ี วู า เราสามารถจะไปถงึ ในวันน้ีแหละ. ดกู อนภกิ ษทุ ัง้ หลาย เมือ่ ถึงวันปวารณา พงึ ไปจากถ่ินทมี่ ใิ ชอาวาสท่ีมีภกิ ษุครบจํานวน สอู าวาสทมี่ ีภกิ ษุครบจาํ นวน. . . . . .สูถ่ินทีม่ ใิ ชอ าวาส . . . . . .สูอาวาสหรอื ถน่ิ ทีม่ ใิ ชอาวาส อนั เปน ทอ่ี ยขู องพวกภิกษุผเู ปนสมานสังวาส ที่รวู าเราสามารถจะไปถึงในวนั น้แี หละ. ดูกอ นภิกษุท้งั หลาย เม่ือถงึ วนั ปวารณา พงึ ไปจากอาวาสหรอื ถนิ่ ทม่ี ิใชอาวาส ซงึ่ มีภิกษคุ รบจาํ นวน สอู าวาสท่ีมีภกิ ษุครบจํานวน. . . . . .สูถ่นิ ทมี่ ใิ ชอ าวาส . . . . . .สอู าวาสหรือถ่นิ ทม่ี ิใชอ าวาส อันเปนทอี่ ยขู องพวกภิกษุผเู ปนสมานสังวาส ทรี่ วู า จะสามารถไปถงึ ในวันนี้แหละ. บุคคลท่คี วรเวนในปวารณา [๒๔๓] ดูกอนภิกษุทงั้ หลาย ภกิ ษไุ มพึงปวารณาในบรษิ ัททม่ี ภี ิกษุณีนัง่ อยดู ว ย รูปใดปวารณา ตอ งอาบัติทุกกฏ. ดกู อ นภิกษทุ ้งั หลาย ภิกษุไมพึงปวารณาในบริษทั ที่มีสกิ ขมานานง่ัอยดู วย. . .

พระวินัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 610 ไมพึงปวารณาในบริษัทที่มสี ามเณรน่ังอยดู ว ย. . . ไมพึงปวารณาในบริษัททมี่ ีสามเณรีน่ังอยูดว ย. . . ไมพ งึ ปวารณาในบรษิ ัททีม่ ีภิกษุผูบ อกลาสกิ ขาแลว นง่ั อยูดวย . . . ไมพึงปวารณาในบริษัทท่มี ีภกิ ษผุ ูต อ งอันตมิ วตั ถุนัง่ อยดู ว ย รูปใดปวารณาตอ งอาบตั ิทุกกฏ. ดกู อนภิกษุทงั้ หลาย ภกิ ษุไมพ ึงปวารณาในบรษิ ัททีม่ ภี ิกษุผถู ูกสงฆย กเสียฐานไมเหน็ อาบตั ินง่ั อยูดวย รปู ใดปวารณา พงึ ปรับอาบตั ติ ามธรรม. ไมพงึ ปวารณาในบริษทั ทม่ี ภี ิกษผุ ถู ูกสงฆย กเสยี ฐานไมทําคนื อาบตั นิ ัง่อยูดวย. . . ไมพ ึงปวารณาในบริษทั ท่มี ภี กิ ษุผถู ูกสงฆย กเสียฐานไมส ละคนื ทิฏฐิอันลามกนง่ั อยูด ว ย รูปใดปวารณา พงึ ปรบั อาบตั ิตามธรรม. ไมพ ึงปวารณาในบริษัททม่ี ีบัณเฑาะกน ัง่ อยูดวย รูปใดปวารณา ตอ งอาบตั ทิ ุกกฏ. ไมพ ึงปวารณาในบรษิ ทั ท่มี ตี นลักเพศนัง่ อยูดวย. . . ไมพ งึ ปวารณาในบริษัททมี่ ีภกิ ษผุ เู ขา รีดเดยี รถียนัง่ อยูดวย. . . ไมพ ึงปวารณาในบรษิ ัทที่มีคนคลา ยดริ ัจฉานนั่งอยูด วย. . . ไมพ ึงปวารณาในบริษัททม่ี คี นฆา มารดานงั่ อยูด ว ย. . . ไมพึงปวารณาในบริษัททีม่ คี นฆา บิดาน่ังอยดู วย . . . ไมพงึ ปวารณาในบริษทั ที่มีคนฆา พระอรหันตน่งั อยูด ว ย. . . ไมพ งึ ปวารณาในบริษทั ทมี่ คี นประทษุ รา ยภกิ ษุณีน่ังอยูดว ย. . . ไมพ ึงปวารณาในบรษิ ทั ทมี่ ีภกิ ษทุ าํ ลายสงฆนง่ั อยดู ว ย. . .

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ท่ี 611 ไมพ ึงปวารณาในบริษทั ทมี่ คี นทํารายพระศาสดาถงึ หอ พระโลหิตนงั่อยูดว ย. . . ไมพ ึงปวารณาในบรษิ ัทท่มี ีอภุ โตพยญั ชนกนั่งอยูดว ย รปู ใดปวารณาตองอาบัติทกุ กฏ. ดูกอนภกิ ษทุ ั้งหลาย ภกิ ษไุ มพ งึ ปวารณา ดว ยการใหปวารณาคา งคราวนอกจากบรษิ ัทยังไมลกุ ไป. ดกู อนภกิ ษุทงั้ หลาย อนง่ึ ภิกษไุ มพ ึงปวารณาในดิถมี ิใชวันปวารณานอกจากวันสังฆสามัคคี. ภาณวารท่ี ๒ จบ พระพทุ ธนุญาตเตวาจกิ าปวารณา สญั จรภยั ในปวารณา [๒๔๔] กโ็ ดยสมัยน้นั แล ณ อาวาสแหงหนงึ่ ในโกศลชนบท คนชาวดงไดมาพลุกพลา นในวันปวารณา ภิกษทุ ั้งหลายไมอาจปวารณา ๓ หน จงึ กราบทูลเรื่องน้ันแดพ ระผูมีพระภาคเจา ๆ ตรสั อนุญาตแกภ กิ ษทุ ้ังหลายวา ดูกอ นภิกษทุ งั้ หลาย เราอนุญาตใหปวารณา ๒ หน คนชาวดงไดม าพลุกพลานมากขึ้น ภกิ ษุท้งั หลายไมอาจปวารณา ๒ หน จงึ กราบทูลเรอ่ื งนน้ั แดพระผมู ีพระภาคเจา ๆ ตรสั อนุญาตแกภ ิกษุทง้ั หลายวา ดูกอนภิกษทุ ้งั หลาย เราอนุญาตใหปวารณาหนเดียว คนชาวดงไดม าพลุกพลานหนักขึ้นอีก ภิกษทุ ้งั หลายไมอาจปวารณาหนเดียว จงึ กราบทลู เรอ่ื งนน้ั แดพ ระผูมพี ระภาคเจา ๆ ตรัสอนญุ าตแกภิกษทุ ั้งหลายวา ดกู อ นภิกษุท้ังหลายเราอนญุ าตใหปวารณามพี รรษาเทากนั .

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 612 ราตรจี วนสวาง กโ็ ดยสมัยนนั้ แล ในอาวาสแหง หนึง่ ถึงวันปวารณา ชาวบา นมวัใหท านอยูจนราตรีจวนสวาง จงึ ภิกษเุ หลานน้ั ไดป รกึ ษากนั วา คนเหลา นมี้ ัวใหท านอยูจนราตรจี วนสวาง ถาสงฆจ กั ปวารณา ๓ หน สงฆจ ักไมท นั ไดปวารณาท่วั กนั ราตรีนี้ก็จกั สวางเสยี กอ น พวกเราจะพึงปฏิบัตอิ ยา งไรหนอแลว กราบทูลเรอ่ื งนนั้ แคพระผูม ีพระภาคเจา ๆ ตรสั กะภกิ ษุท้งั หลายวา ดูกอนภิกษทุ ้ังหลาย ในอาวาสแหง หนงึ่ ถงึ วันปวารณา ชาวบา นในตําบลน้มี วั ใหทานอยจู นราตรีจวนสวาง หากภกิ ษทุ ้งั หลายในอาวาสน้ัน มีความคิดเหน็ อยางนวี้ าชาวบานพากันใหทานอยจู นราตรจี วนสวาง ถา สงฆจะปวารณา ๓ หน สงฆจักไมทนั ไดป วารณาทวั่ กนั ราตรนี ี้กจ็ ักสวา งเสียกอ น ดงั น้ี ภิกษผุ ฉู ลาด ผูสามารถ พงึ ประกาศใหส งฆท ราบ ดว ยญตั ติกรรมวาจาวาดงั น:ี้ - ทานเจา ขา พระสงฆจ งฟงขา พเจา ชาวบา นมวั ใหท านอยูจ นราตรจี วนสวา ง ถา สงฆจ กั ปวารณา ๓ หน สงฆจกั ไมท ันไดป วารณาทั่วกนั ราตรจี กั สวางเสยี กอน ถาความพรอ มพรง่ั ของสงฆถึงทแี่ ลวสงฆพ ึงปวารณา ๒ หน. . . หนเดยี ว. . .มีพรรษาเทา กัน. ดูกอ นภกิ ษทุ ัง้ หลาย อนึง่ ในอาวาสแหง หนึ่ง ถงึ วันปวารณา ภกิ ษุท้ังหลายกลาวธรรมกนั . . . ภิกษทุ เี่ ชีย่ วชาญในพระสตู ร สังคายนาพระสตู รกัน. . .พระวินัยธรตดั สนิ พระวินัยกัน . . .พระธรรมกถกึ สนทนาธรรมกนั . . . ภิกษุทง้ั หลายทะเลาะกนั จนราตรจี วนสวา ง หากภิกษุทงั้ หลายในอาวาสนนั้ มีความคดิเหน็ อยางน้ีวา ภกิ ษุท้ังหลายทะเลาะกนั จนราตรจี วนสวาง ถาสงฆจักปวารณา๓ หน สงฆจ กั ไมท ันไดปวารณาทัว่ กนั ราตรีจักสวา งเสยี กอน ดงั นี้ ภกิ ษุผูฉลาด ผสู ามารถพงึ ประกาศใหสงฆท ราบดวยญัตตกิ รรมวาจา วาดงั นี้:-

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ท่ี 613 ทา นเจา ขา ขอสงฆจงฟง ขา พเจา ภกิ ษทุ ัง้ หลายมวั ทะเลาะกัน จนราตรีจวนสวาง ถา สงฆจกั ปวารณา ๓ ทน สงฆจ กั ไมทันปวารณาท่ัวกนั ราตรีจักสวา งเสยี กอน ถาความพรอ มพร่ังของสงฆถึงทแ่ี ลว สงฆพ ึงปวารณา ๒ หน. . .หนเดยี ว. . .มพี รรษาเทา กนั . ฝนกาํ ลังต้ังเคา กโ็ ดยสมัยน้นั แล ในอาวาสแหงหนงึ่ ในโกศลชนบท ถงึ วันปวารณาภกิ ษสุ งฆม าประชุมกันมาก สถานท่ปี ระชุมคบั แคบ คมุ ฝนไมไ ด และฝนกําลังต้งั เคา มาใหญ จึงภิกษเุ หลานน้ั ไดป รึกษากันวา ภิกษสุ งฆน ้มี าประชมกนั มากสถานทีป่ ระชุมคบั แคบ คมุ ฝนไมไดแ ละฝนกาํ ลังตงั้ เคา มาใหญ ถาสงฆจ ักปวารณา ๓ หน สงฆจ กั ไมท นั ไดป วารณาท่วั กัน ฝนน้กี ็จกั ตกเสยี กอ น พวกเราจะพงึ ปฏบิ ตั ิสถานไรหนอ แลวกราบทูลเร่อื งน้ันแดพระผูม พี ระภาคเจา ๆรบั สัง่ กะภกิ ษุทง้ั หลายวา ดกู อนภิกษุท้ังหลาย กใ็ นอาวาสแหง หนึง่ ถึงวันปวารณา ภิกษใุ นศาสนานี้มาประชมุ กันมาก สถานท่ีประชุมคบั แคบคุม ฝนไมได และฝนกก็ าํ ลงั ต้งั เคามาใหญ ถาภิกษุท้งั หลายในอาวาสนนั้ มคี วามคดิ เห็นอยางนว้ี า ภิกษสุ งฆม าประชมุ กันมาก สถานทีป่ ระชมุ คบั แคบ คุม ฝนไมไ ดและฝนก็กําลังตั้งเคามาใหญ ถา สงฆจ กั ปวารณา ๓ หน สงฆจักไมท ันไดปวารณาทวั่ กนั ฝนนก้ี ็จกั ตกหนักเสียกอน ภกิ ษผุ ูฉ ลาด ผูสามารถ พงึ ประกาศใหส งฆทราบดว ยญัตตกิ รรมวาจา วาดังน้ี:- ทา นเจา ขา ขอสงฆจงฟง ขาพเจา ภิกษสุ งฆนี้ประชมุ กนัมาก สถานที่ประชมุ คับแคบ คมุ ฝนไมได และฝนก็กาํ ลังตั้งเคา มาใหญ ถาสงฆจกั ปวารณา ๓ หน สงฆจ กั ไมทนั ไดป วารณาทว่ั กนั

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 614ฝนนน้ั กจ็ กั ตกเสยี กอ น ถาความพรอ มพรั่งของสงฆถ ึงท่แี ลว สงฆพ ึงปวารณา ๒ หน. . .หนเดยี ว . . .มพี รรษาเทา กัน. อนั ตราย ๑๐ ประการ ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย อน่งึ ในอาวาสแหงหน่งึ ในตาํ บลน้ี ถึงวนั ปวารณามอี นั ตรายเกิดขนึ้ คือ:- ๑. พระราชาเสด็จมา. . . ๒. โจรปลน . . . ๓. ไฟไหม. . . ๔. นา้ํ หลากมา. . . ๕. คนมามาก. . . ๖. ผเี ขาสิงภกิ ษ.ุ . . ๗. สตั วร า ยเขามา. . . ๘. งูรา ยเลือ้ ยเขามา. . . ๙. ภกิ ษุจะถึงเสยี ชีวิต. . . ๑๐. มีอนั ตรายแกพ รหมจรรยเ กดิ ขน้ึ ในขอน้ัน หากภกิ ษุท้งั หลายในอาวาสนั้นมีความคิดเห็นอยางนีว้ า เหตุฉุกเฉนิ นแี้ หละ คือ อนั ตรายแกพรหมจรรย ถา สงฆจ กั ปวารณา ๓ หน สงฆจกั ไมทนั ไดปวารณาทัว่ ถงึ กัน อนั ตรายแกพรหมจรรยน ี้กจ็ ักเกิดเสยี กอน ภกิ ษุผูฉ ลาด ผสู ามารถ พึงประกาศใหสงฆท ราบดวยญัตตกิ รรมวาจา วา ดงั น:้ี - ทา นเจา ขา ขอสงฆจ งฟง ขา พเจา เหตุฉกุ เฉินนี้คอื อันตรายแกพ รหมจรรย ถา สงฆจ ักปวารณา ๓ หน สงฆจักไมท ันไดปวารณา

พระวนิ ยั ปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ท่ี 615ทว่ั ถงึ กนั อนั ตรายแกพรหมจรรยน ้ีจกั เกิดเสยี กอ น ถาความพรอมพรงั่ ของสงฆถ ึงที่แลว สงฆพงึ ปวารณา ๒ หน. . .หนเดยี ว. . .มีพรรษาเทากัน. ภิกษุมีอาบตั ิหา มปวารณา [๒๔๕] กโ็ ดยสมยั นนั้ แล พระฉัพพคั คียม อี าบัตติ ิดตัวไดปวารณาภิกษทุ ง้ั หลายกราบทลู เรือ่ งน้นั แดพระผูม ีพระภาคเจา ๆ ตรสั หา มแกภกิ ษทุ ั้งหลายวา ดกู อนภกิ ษุท้ังหลาย ภิกษมุ อี าบตั ติ ดิ ตัวไมพ งึ ปวารณา รูปใดปวารณาตอ งอาบตั ิทุกกุฏ. ดูกอ นภกิ ษุทง้ั หลาย เราอนญุ าตใหภิกษผุ ูมีอาบตั ิติดตวัปวารณา รูปนัน้ ทาํ โอกาส โจทดวยอาบัติ. สมยั ตอ มา พระฉพั พคั คียอันสงฆใ หทําโอกาส ก็ไมป รารถนาจะทําโอกาส ภกิ ษุทงั้ หลายกราบทลู เร่ืองนั้นแดพ ระผูม ีพระภาคเจา ๆ ตรัสอนุญาตแกภ ิกษทุ งั้ หลายวา ดกู อ นภกิ ษุทั้งหลาย เราอนญุ าตใหงดปวารณาของภิกษุผูไมย อมทําโอกาส. วิธีงดปวารณา ดูกอ นภกิ ษทุ ้ังหลาย กแ็ ล สงฆพึงงดปวารณาอยางนี:้ - เมอ่ื ถึงวันปวารณา ๑๔ คํ่า หรอื ๑๕ คา่ํ เมอ่ื บุคคลน้นั อยูพ รอ มหนาภกิ ษุผฉู ลาด ผูสามารถ พงึ ประกาศในทามกลางสงฆ วา ดังน:้ี - ทานเจา ขา ขอสงฆจ งฟงขา พเจา บคุ คลชือ่ น่ี มอี าบัติตดิตัวปวารณา ขา พเจาของปวารณาของเธอเสยี เมือ่ เธอยงั อยูพ รอมหนา สงฆไ มพ ึงปวารณา. เทา นี้ เปน อันงดปวารณาแลว.

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 616 สมัยตอมา พระฉพั พัคคยี หารอื กนั วา ภกิ ษทุ ้งั หลายผูมศี ลี เปน ท่รี ักงดปวารณาของพวกเรากอ น ดงั นี้ จึงรีบงดปวารณาของภกิ ษุท่ีบริสทุ ธ์ิไมมีอาบตั เิ สียกอ น เพราะเรือ่ งอันไมสมควร เพราะเหตอุ ันไมสมควร แมปวารณาของภกิ ษทุ ี่ปวารณาแลว ก็งดดว ย ภกิ ษุท้ังหลายกราบทูลเร่อื งนนั้ แดพระผูมพี ระภาคเจา ๆ ตรสั หา มภิกษุทง้ั หลายวา ดกู อนภกิ ษุทงั้ หลาย ภิกษไุ มพึงงดปวารณาของภกิ ษผุ บู ริสุทธ์ิไมมีอาบัติ เพราะเรือ่ งอนั ไมสมควร เพราะเหตุอันสมควรรูปใดงด ตอ งอาบัติทุกกฏ. ดูกอนภิกษทุ ั้งหลาย อน่งึ แมป วารณาของภกิ ษุทปี่ วารณาแลว ก็ไมพ งึ งด รปู ใดงด ตอ งอาบัตทิ ุกกฏ. ลักษณะปวารณาทีไ่ มเปนอันงด [๒๔๖] ดูกอนภกิ ษทุ ั้งหลาย อยา งน้ีแล ปวารณาเปนอันงด อยางน้ีไมเ ปน อันงด. ดูกอนภกิ ษุทัง้ หลาย ปวารณาไมเปน อันงดอยา งไรเลา ? ดูกอนภิกษทุ ง้ั หลาย ถาเมื่อปวารณา ๓ หน อนั ภิกษกุ ลาววาจบแลว จึงงดปวารณาปวารณาไมเปน อันงด. ดกู อ นภกิ ษทุ ้ังหลาย ถาเมอื่ ปวารณา ๒ หน. . . ดกู อ นภกิ ษุทัง้ หลาย ถา เมื่อปวารณาหนเดียว. . . ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย ถา เมอ่ื ปวารณามพี รรษาเทา กัน อันภิกษกุ ลา ววาจบแลว จึงงดปวารณา ปวารณาไมเ ปน อันงด. ดกู อนภิกษุทง้ั หลาย อยา งน้แี ล ปวารณาไมเปน อนั งด. ลักษณะปวารณาเปนอันงด ดูกอนภกิ ษทุ ง้ั หลาย ปวารณาเปนอันงดอยา งไรเลา ? ดูกอนภกิ ษทุ ั้งหลาย ถา เมือ่ ปวารณา ๓ หน อันภกิ ษกุ ลา ววา ยังไมทนัจบจึงงดปวารณา ปวารณาเปน อันงด.

พระวนิ ยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๔ ภาค ๑ - หนาท่ี 617 ดกู อ นภกิ ษทุ ง้ั หลาย ถาเมื่อปวารณา ๒ หน . . . ดกู อนภิกษทุ ัง้ หลาย ถา เม่อื ปวารณาหนเดยี ว . . . ดูกอ นภิกษทุ ้ังหลาย ถา เมื่อปวารณามพี รรษาเทา กัน อนั ภกิ ษุกลา ววายังไมท นั จบจงึ งดปวารณา ปวารณาเปนอันงด. ดกู อ นภกิ ษุทง้ั หลาย อยา งนแ้ี ล ปวารณาเปน อันงด. ภิกษุผงู ดปวารณา [๒๔๗] ดกู อนภิกษุท้ังหลาย ก็เมอื่ ถงึ วนั ปวารณา ภกิ ษใุ นศาสนานี้งดปวารณาของภกิ ษุเสีย ถาภิกษเุ หลา อ่นื รจู กั ภกิ ษุรูปนั้นวา ทานองคน ี้แล มีความประพฤตทิ างกายไมบรสิ ทุ ธิ์ มคี วามประพฤตทิ างวาจาไมบรสิ ุทธิ์ มอี าชีวะไมบริสทุ ธ์ิ เปน ผูเขลา ไมฉ ลาด เมอ่ื ถกู ซกั ถาม ไมอาจใหคําตอบขอทซี่ กัถาม สงฆพ ึงกลาวหา มวา อยูเลย ภิกษุ อยทู มุ เถียงกนั อยาทะเลาะกันอยาแกง แยง กัน อยาวิวาทกนั เลย ดงั นี้ แลว จงึ ปวารณา. ดกู อ นภกิ ษุท้งั หลาย อนึง่ เม่อื ถงึ วนั ปวารณา ภิกษุนศ้ี าสนาน้ีงดปวารณาของภกิ ษเุ สยี ถาภกิ ษเุ หลาอน่ื รูจกั ภิกษรุ ปู น้นั วา ทา นองคนแ้ี ล มีความประพฤติทางกายบรสิ ทุ ธิ์ แตม ีความประพฤตทิ างวาจาไมบรสิ ุทธ์ิ มีอาชวี ะไมบ ริสทุ ธ์ิ เปนผเู ขลา ไมฉลาด เมือ่ ถกู ชกั ถาม ก็ไมอาจใหคาํ ตอบขอ ทีซ่ กัถาม สงฆพงึ กลา วหามวา อยา เลย ภกิ ษุ อยา ทมุ เถยี งกัน อยาทะเลาะกันอยาแกงแยง กนั อยา ววิ าทกันเลย ดงั น้ี แลว จงึ ปวารณา. ดูกอ นภิกษุท้ังหลาย อน่ึง เมือ่ ถงึ วนั ปวารณา ภกิ ษุในศาสนานง้ี ดปวารณาของภกิ ษเุ สีย ถา ภิกษุเหลาอ่นื รูจกั ภิกษรุ ูปนน้ั วา ทานองคน้แี ล มีความประพฤตทิ างกายบรสิ ุทธิ์ มีความประพฤตทิ างวาจาบรสิ ทุ ธิ์ แตมอี าชีวะไม