\"ชอ๎ ยน่ถี า๎ ไปเป็นทาํ นผ๎หู ญงิ จรงิ ๆละก็ ฉนั เหฯ็ จะแยํทเี ดียว ทําทางมากเหลอื เกิน\" พลอยพูดพลาง หัวเราะพลาง \"ฮะ ! ใครจะไปร๎ู !\" ชอ๎ ยคยุ โตข้ึนมาทันที \"เป็นทํานผูห๎ ญิง ฉันก็ไมํเห็นมนั ยากเย็นอะไรนกั หนา ใครเขาเป็น กนั ได๎ เรากเ็ ป็นไดเ๎ หมอื นกัน ขอ๎ สําคญั นน้ั พอเป็นแลว๎ กอดผวั ให๎ดๆี อยาํ ใหไ๎ ปหลงเมยี นอ๎ ยเสยี เทํานั้นเอง\" คนื วนั นน้ั คณุ สายขน้ึ ไปเฝา้ เสดจ็ อยนํู าน จนดกึ จงึ ไดก๎ ลบั ลงมา และเมอ่ื กลบั มาถงึ ในหอ๎ ง คณุ สายกเ็ ตรยี มตวั เขา๎ นอน ไมํพดู จาวาํ กระไร รงํุ ขน้ึ อีกวันหน่งึ คณุ สายกไ็ มพํ ดู ถึงเร่อื งทอี่ อกไปหาเจา๎ คณุ พอํ คงทําการตํางๆตอํ ไปตามปกติ ตก บํายพลอยก็ขึ้นไปเฝา้ เสด็จอีกครั้งหนงึ่ ตามที่เคยปฎิบตั ิทกุ วัน เสด็จประทบั ทรงรอ๎ ยมาลยั อยูํ พอพลอยขน้ึ ไปถงึ กร็ บั ส่งั ให๎ เขา๎ ไปใกล๎ๆ แล๎วทรงใชใ๎ ห๎พลอยร๎อยมาลัยอกี ทอํ นหน่งึ เพอื่ จะตอํ กบั ทํอนทก่ี าํ ลงั ทรงอยูํ พลอยหมอบรอ๎ ยมาลยั นง่ิ ๆอยนํู าน เสดจ็ กไ็ มรํ บั สง่ั วาํ กระไร ขา๎ หลวงคนอน่ื ทห่ี มอบเฝา้ อยกํู อํ น เหน็ พลอย ขน้ึ มาแลว๎ ก็คลานถอยลงไปขา๎ งลาํ ง เพ่ือทาํ กิจธุระสํวนตัว ในท่ีสดุ เสดจ็ ก็รบั ส่งั ขนึ้ วาํ \"พลอยปนี ี้อายเุ ทาํ ไรแล๎ว\" \"สิบแปดมงั คะ\" พลอยทูล \"เรว็ จรงิ \" เสดจ็ รบั สงั่ \"ตอนเจา๎ ยังเป็นเด็กว่ิงเลนํ อยนํู ัน้ ดูเหมือนเมอ่ื วานซืนนเี้ อง เผลอประเด๋ียวเดยี ว เป็นสาวใหญํ แล๎ว\" เสดจ็ ทรงรอ๎ ยมาลยั เงยี บๆไปอกี ครหํู นง่ึ แลว๎ กร็ บั สง่ั วาํ \"นางพลอย พํอเจ๎าเขาใหส๎ ายมาบอกขา๎ วํา เขาจะขอลาเอาตัวเจา๎ ออกไปแตงํ งาน เจา๎ จะวาํ อยาํ งไร\" พลอยสะดง๎ุ สดุ ตวั ใจหายวาบ แทบจะแทรกพน้ื ตาํ หนกั ลงไป ดว๎ ยความตกใจ หนา๎ ของพลอยซดี เผอื ดลง ทนั ที เรอ่ื ง ธุระของเจา๎ คุณพํอทีต่ ๎องตามตวั คุณสายออกไป กค็ ือเรือ่ งน้เี อง แตพํ ลอยก็มิได๎คาดฝนั มากํอน เพง่ิ มาไดย๎ ินจากพระโอษฐ๑ เสดจ็ โดยกะทนั หนั ไมํร๎จู ะคดิ อยาํ งไรถูก ไมรํ ู๎จะทูลอยํางไรถกู พลอยวางเข็ม รอ๎ ยดอกไมล๎ งตรงหนา๎ ดว๎ ยมืออนั สั่น รวบรวมสตเิ ทําท่มี เี ข๎าใสตํ ัว แลว๎ ก็ทูลวาํ \"หมอํ มฉันยงั ไมสํ มัครใจ มงั คะ\" \"ทาํ ไม มีเหตุอะไรหรอื \" รบั ส่งั ถาม \"หมอํ มฉนั ยังอยากอยฉํู ลองพระเดชพระคณุ ไปกอํ น ยงั ไมเํ คยคิดเลยมงั คะ เรอื่ งมเี หยา๎ มีเรอื น\" พลอยทูล ตอบ ตะกุกตะกัก \"เจา๎ ก็โตเป็นผใู๎ หญแํ ล๎ว เรอ่ื งมีเหยา๎ มีเรือนถงึ ยงั ไมํเคยคิดกค็ วรคิด\" เสดจ็ รบั ส่งั \"เรือ่ งท่เี จา๎ คิดจะอยกูํ บั ข๎า ตอํ ไป นนั้ ขา๎ กข็ อบใจ แตํเจ๎าควรจะคดิ เสียใหด๎ ีๆ อายุขา๎ ก็มากขน้ึ ทกุ วัน หมนูํ ี้ก็เจบ็ ๆไข๎ๆ ถา๎ ขา๎ เกิดมาแล๎ว ไมํรจู๎ ักตาย อยํูเลยี้ ง
เจา๎ ไปได๎เรอ่ื ยๆ ขา๎ กจ็ ะไมวํ าํ อะไรหรอก แตํข๎ากลวั ขา๎ จะตายเสยี กํอน แลว๎ เจ๎าจะเปน็ อยํางไร เจา๎ นายนัน้ ตายเรว็ นัก เจ๎าเขา๎ มาอยํใู นวังก็หลายปีแล๎ว ไมํได๎สังเกตดูบา๎ งหรือวํา แตํกํอนครกึ ครนื้ เจา๎ นายอยํเู ตม็ ทกุ ตําหนัก ข๎าน้าํ คนหลวงกม็ ากมาย แตเํ ดย๋ี วนี้...\" เสด็จทรงหยุดครหํู น่ึง แล๎วก็รับสัง่ ตอํ ไปวํา \"เด๋ยี วนดี้ ูซิ ตําหนักวํางลงหลายตาํ หนกั แล๎ว ตาํ หนกั ไหนเจา๎ ของตายกต็ อ๎ งปิด ปลอํ ยใหช๎ ํารุดทรดุ โทรมไป ทุกวนั คนทเ่ี หลืออยกํู ไ็ มํมปี ัญญาจะซํอมจะทํา ตําหนักนกี้ ต็ อ๎ งเป็นไปอยํางน้ันวันหน่งึ เจา๎ มโี อกาสที่จะต้งั ตัว เปน็ หลักฐานดีกวาํ คนอื่น เคราะห๑เจ๎ายงั ดีท่พี อํ เขาไมํทอดทิง้ มีเหย๎ามเี รือนแล๎วจะได๎เป็นทพี่ ่ึงแกํตัวเอง สาํ หรับข๎านน้ั ถงึ เจา๎ จะออกไปอยูขํ า๎ ง นอกแลว๎ ถ๎าเจา๎ คิดถึงก็ไปมาหาสไูํ ด๎ ไมใํ ชวํ ําอยํูไกลอะไรหนักหนา\" พลอยหมอบกม๎ หนา๎ นง่ิ จะรอ๎ ยมาลยั ตอํ ไปกไ็ มสํ าํ เรจ็ เพราะนาํ้ ตาทเ่ี รม่ิ จะไหลรนิ ออกมานน้ั กลน้ั ไวไ๎ มอํ ยํู เสยี แลว๎ \"อา๎ วดซู ี ! พูดดีๆกลบั มาบบี น้ําตารอ๎ งไห๎\" เสด็จรับส่งั \"เจา๎ ก็เหมอื นนางพวกชาววงั ท้ังหลายนะํ แหละ เป็นโรคบํอ นาํ้ ตาเปิด ดใี จกร็ ๎องไห๎ เสียใจกร็ อ๎ งไห๎ จนขา๎ ดูไมํออกวําพวกเจ๎ารอ๎ งไห๎ทําไมกนั ไมรํ ูไ๎ ปเอานา้ํ หนู ้าํ ตา มาจากไหน\" \"หมํอมฉนั ไมํอยากตอ๎ งออกไปจากทน่ี ่ีมังคะ\" พลอยทูลตอบตะกุกตะกกั \"โฮย๎ ! ดดั จริต !\" เสดจ็ รบั สั่งสวนขึ้นมาทันที \"นล่ี องขา๎ ขดั คอ ไมํยอมให๎ออกไปมีลูกมผี ัวกัน ก็จะบบี น้ําตา ร๎องไห๎ อกี นะํ แหละ เที่ยวดําขา๎ วํากดขี่บังคบั ขา๎ ร๎หู รอก ครนั้ พอข๎าเอออวยเห็นด๎วย กก็ ลับมาบบี นาํ้ ตาคดิ ถงึ พระเดชพระคุณไมํ อยากจะออกไป ขา๎ เอาใจพวกเจ๎าไมํถกู หรอก !\" เหน็ เสดจ็ รบั สง่ั อยาํ งเอาจรงิ ขน้ึ มา พลอยกต็ อ๎ งพยายามขมํ ใจ เชด็ นาํ้ ตาใหแ๎ หง๎ แลว๎ ทลู วาํ \"เจ๎าคณุ พํอทาํ นจะยกให๎ใคร หมอํ มฉนั กย็ ังไมํทราบ คดิ ไมถํ กู วําจะตดั สนิ อยํางไร\" \"เขาบอกขา๎ เข๎ามาแลว๎ แตพํ อข๎าพูดประปรายก็ดดั จรติ ร๎องไห๎ เสยี น้ําตาเปน็ เผาเตํา ขา๎ จะไปบอกอะไรทัน\" เสดจ็ รบั สั่ง \"ผ๎ูชายเขากด็ ีออก อายุอานามก็พอสมควรไมเํ ด็กไปไมํมากไป เขาเป็นมหาดเลก็ รับใช๎เวรศักดิ์ ช่อื นายเปรม กก๏ พระ ยาโชฎกึ เงินทองเขามเี ยอะแยะ เจ๎ายงั ไมํพอใจอีกหรอื รู๎จกั เขาบา๎ งหรอื ยงั \" \"เคยเหน็ หน๎ากนั มงั คะ แตไํ มํเคยรจู๎ กั พูดจากัน\" พลอยทลู ทงั้ ทต่ี ัวนนั้ เย็นเหมอื นน้าํ แข็ง เมอื่ ทราบวาํ คณุ เปรมไปสํู ขอตนกบั เจา๎ คุณพํอ และเจ๎าคณุ พอํ ก็เหน็ ดว๎ ย แม๎แตเํ สดจ็ กไ็ มทํ รงขดั ใจพลอยนน้ั เตน๎ แรง จะวําดใี จ กไ็ มํใชํ จะวําเสยี ใจก็ ไมํเชิง เรอ่ื งคุณเปรมเปน็ เรอื่ งทพี่ ลอยอธิบายไมํถูก และการทคี่ ุณเปรมไปสํขู อพลอย ก็ไมแํ ปลกในนกั เมอ่ื ร๎ูแนํ เพราะในใจ จรงิ ของพลอยน้ัน กค็ าดวําจะเป็นอยาํ งนัน้ สักวันหน่ึง \"แลว๎ ยงั ไง\" เสียงเสดจ็ รบั ส่งั ถาม \"หมอํ มฉันไมเํ คยนกึ รักใครํเขาเลยมังคะ\" พลอยทลู แก๎ตัวไปตามเร่อื ง
\"ชะ ! ไปเอาความรกั ข้นึ มาอา๎ ง\" เสด็จรับสง่ั ตอํ \"ก็เจา๎ อยํใู นน้ี จะไปเท่ียวรกั กับผชู๎ ายไดอ๎ ยาํ งไร ถึงจะรกั ไมํรักนัน้ ไมสํ ําคญั อยกูํ นิ กันไปแลว๎ ก็รักกันไปเอง ขอ๎ สาํ คัญมันอยทํู ่ีวาํ ผ๎ใู หญขํ องเจา๎ เขาเหน็ สมควรจะปลูกฝัง ให๎เจ๎าเปน็ หลักฐาน เจา๎ รู๎สกึ วาํ มหี นา๎ ทีจ่ ะตอ๎ งทาํ ตามผูใ๎ หญํหรือเปลาํ ท่ีผใ๎ู หญํเขาคิดจัดการให๎กเ็ พราะเขารักเจา๎ จงึ อยากจะใหเ๎ จ๎าได๎ดี คดิ ดูให๎ ดๆี เถิดพลอย สมมตวิ าํ เจา๎ ได๎ผวั ที่รักใครํกันมากํอน เจ๎าไปอยกํู ับเขากม็ ีแตคํ วามรกั ของเจา๎ เองกบั ของเขาเปน็ หลัก ถา๎ วนั ไหนหมดรกั กันขึน้ มาก็หมดสนิ้ ทกุ อยาํ ง อยูํดว๎ ยกนั ตอํ ไปไมํได๎ แตถํ ๎าไดผ๎ วั ทีผ่ ๎ูใหญปํ ลูกฝงั ให๎ เห็นดพี รอ๎ มกันทกุ ฝ่าย เจา๎ ก็ จะอยํูกนั ไปเพราะมคี วามรกั ของพํอแมเํ ป็นหลัก เจา๎ มหี น๎าที่ ปฏบิ ตั ติ ามทีผ่ ูใ๎ หญํเห็นดี เจา๎ กจ็ ะอยกูํ ันไปยดื เพราะความรกั ความเจตนาดีของพํอแมํนน้ั ไมมํ ีทส่ี ิ้นสดุ \" เสดจ็ หยดุ รบั สง่ั หนั มาทอดพระเนตรพลอย ซง่ึ หมอบกม๎ หนา๎ นง่ิ อยเํู ฉยๆ แลว๎ กร็ บั สง่ั ขน้ึ วาํ \"เจา๎ จะวาํ อยํางไร\" พลอยไมรํ ว๎ู าํ จะทลู อยาํ งไรถกู เทาํ ทเ่ี สดจ็ รบั สง่ั มาตลอดกพ็ อจะเขา๎ ใจไดว๎ าํ มพี ระประสงคท๑ จ่ี ะใหพ๎ ลอย ออกไปมี เรือน ตามแตํเจ๎าคุณพอํ จะเห็นดี พลอยถกู เล้ยี งโดยรับการอบรมมาแตเํ ลก็ มใิ หข๎ ดั พระประสงคเ๑ จ๎านาย ของตน และเม่ือโต ขึ้นมาก็ได๎เหน็ แตพํ ระเมตตาของเสด็จ จนรู๎สึกในใจของตนอยเูํ สมอวํา ไมมํ ีสง่ิ ใดท่จี ะยากเกนิ ไป หรอื สุดวิสัยในการทต่ี นจะ ปฏบิ ัติตามพระประสงค๑ แตํเรื่องท่ีจะตอ๎ งแตงํ งานกบั คณุ เปรมนี้ พลอยยงั ลังเลใจอยมูํ าก จะทลู ขดั ขนื ตํอไป กใ็ หเ๎ กรงเสยี เปน็ ทส่ี ุด จะทูลตอบตกลงกอ็ าย ไมํสามารถจะออกปากได๎ พลอยน่ิงอึกอัก อยูคํ รูํหนง่ึ แลว๎ ก็ทูลวํา \"นสิ ยั ใจคอของเขาจะเปน็ อยาํ งไร หมอํ มฉนั กไ็ มทํ ราบ ยงั นึกกลัวอยูํ อยากจะขอผลดั เวลาตอํ ไปอีก\" \"กลัวอะไรกัน\" เสดจ็ รบั สัง่ \"ถ๎าเจ๎ากลวั วําจะเปน็ แมเํ รือนให๎เขาไมไํ ด๎ ก็ไมํต๎องวิตกในข๎อนัน้ ขา๎ ไมํได๎เลยี้ งเจา๎ มา เปลาํ ๆ แตคํ อยดูแลอบรมส่ังสอนเจ๎าอยเูํ สมอ ถา๎ จะพูดถงึ วิชาความร๎ทู างการบา๎ นการเรือน เจา๎ กไ็ มํน๎อยหน๎าใคร พูดถึง สกลุ รนุ ชาตเิ จ๎า กน็ ับวําดกี วาํ คนอนื่ ๆอีกมาก ถ๎าจะพดู ถึงสมาคมทีเ่ จ๎าได๎ผาํ นมาแลว๎ เจา๎ กเ็ คยอยูํในทีส่ ูง ได๎รูไ๎ ดเ๎ ห็นอะไร มามาก เจ๎าจะไปกลัวอะไรหนกั หนา\" เสดจ็ หยดุ รบั สง่ั ครหํู นง่ึ แลว๎ กร็ บั สง่ั ตอํ ไปวาํ \"ถ๎าเจา๎ วติ กถึงฝ่ายผช๎ู าย เจา๎ ก็ควรจะคิดดใู ห๎ดีวํา ผูใ๎ หญขํ องเจ๎าเขาพร๎อมใจเหน็ วาํ ดี แตเํ จา๎ กค็ งจะนกึ อยํางเดก็ สมัยนี้วาํ ผ๎ูใหญไํ มรํ เู๎ ร่ือง เปน็ คนโบราณคราํ่ ครึ หรือไมอํ ยาํ งนน้ั กเ็ ห็นแตไํ ด๎ เห็นเขาราํ่ รวยก็จะยกลูก ให๎เขาไป ถ๎าเจา๎ นกึ อยาํ งนนั้ จรงิ เจ๎ากเ็ ขา๎ ใจผดิ เจา๎ ควรจะนึกวาํ ผ๎ใู หญนํ ัน้ รักเจ๎าเจตนาดตี อํ เจ๎าเสมอ กํอนทผี่ ๎ใู หญจํ ะปลงใจเห็นดี เขาก็คงจะ คดิ แลว๎ คิดอีก วําผช๎ู ายเขาเป็นคนดี จะพอเลย้ี งเจา๎ ให๎มคี วามสุขไดห๎ รือไมํ เขาคงไมดํ แู ตํเพียงลวกๆ แตํตอ๎ งดูจน ละเอียดลออ ถา๎ ผชู๎ ายไมดํ จี ริงใครจะไปยกลกู สาวให๎ พอํ ของเจา๎ เขาก็มิใชํคนยากจน จะแตงํ ลกู สาวเพอ่ื หวังสมบตั ินน้ั เห็น จะไมํมี และเทําทีข่ า๎ ร๎จู กั เขามากเ็ ปน็ คนละเอยี ด ทาํ อะไรไมํผดิ พลาด จะมยี งํุ ๆอยํูก็เร่อื งทีเ่ ก่ียวกบั นางแมํของเจา๎ เทํานั้น แตํ ข๎าร๎ูจกั นางแชํมดี มันเลย้ี งยาก จะไปติเขาฝ่ายเดียวก็ไมํได๎\"
เสดจ็ ทรงนง่ิ รอ๎ ยมาลยั ตอํ ไปอกี ครใํู หญๆํ แลว๎ กร็ บั สง่ั ขน้ึ อยาํ งเดด็ ขาดวาํ \"เฮ๎อ ! ข๎าก็เพอ๎ ไปคนเดียวต้งั นานแล๎ว วําไปจรงิ ๆ ก็ไมํใชกํ งการอะไรของขา๎ ข๎าสั่งให๎เขาไปบอกพํอเจ๎า แลว๎ วําข๎า ไมํขดั ขอ๎ ง ถา๎ เจ๎าจะยงั ไมํตกลงปลงใจ หรือจะอาละวาดกนั อยํางไรอกี ก็ไปพดู กนั เอง ตามประสาพํอลกู เถิด\" พลอยหมอบรอ๎ ยมาลยั ถวายไปจนเสรจ็ แตเํ สดจ็ กม็ ไิ ดร๎ บั สง่ั ถงึ เรอ่ื งนน้ั อกี เลย คงรบั สง่ั เรอ่ื งอน่ื ตอํ ไป เหมอื นกบั จะ ประทานโอกาสให๎พลอยคดิ ตดั สินใจในโชคชะตาของตนเอง ในข้นั สดุ ท๎าย พลอยสวนกบั ชอ๎ ยทบ่ี นั ไดตาํ หนกั เมอ่ื ตอนเดนิ กลบั ลงมา ชอ๎ ยเหน็ สหี นา๎ พลอยไมปํ กตกิ เ็ ปลย่ี นใจ ไมขํ น้ึ ไปเฝา้ แตํ เดินตามพลอยเขา๎ มาในห๎อง คณุ สายไมอํ ยํใู นห๎อง แตไํ ปอยูเํ สียทีห่ อ๎ งเคร่อื ง สองคนจงึ ไดพ๎ ดู กัน ตามลําพงั \"พลอยเปน็ อะไรไป หน๎าไมํคอํ ยดี\" ชอ๎ ยถามขึน้ \"ถูกกริ้วหรอื \" \"เปลาํ \" พลอยตอบ \"ฉันกลุม๎ ใจมากเทาํ นนั้ เอง\" \"อา๎ วมีเร่ืองอะไรกลม๎ุ ใจอีกลํะ\" ชอ๎ ยถาม พลอยมองไมเํ ห็นทางอ่นื นอกจากจะเลาํ เร่ืองให๎ช๎อยฟังโดยตลอด เปน็ คนแรก แตํพอเรมิ่ เลาํ เรือ่ งไปไดห๎ นอํ ยหนึ่ง ยังไมํทนั จะบอกวํา ใครเปน็ ผู๎ทไ่ี ปสํขู อตนจากเจ๎าคณุ พอํ ช๎อยกท็ ักข้นึ กอํ นวาํ \"เด๋ียวกอํ นพลอย ไมํต๎องเลาํ ละเอียด พอํ เปรมโฉมเอกนน่ั ใชไํ หมละํ \" พอพลอยพยกั หนา๎ รบั คาํ ชอ๎ ยกเ็ อามอื ตบขาตนดงั ฉาด แลว๎ อทุ านวาํ \"ฉนั นึกไวแ๎ ลว๎ ไมํผิดทีเดียว มนั สงั หรณใ๑ จมา ตง้ั แตํแรกแลว๎ ! แล๎วนี่พลอยจะทําอยํางไรตํอไป\" \"ฉันกไ็ มรํ ๎จู ะทาํ อยาํ งไรถกู อยากจะปรกึ ษาช๎อยอยูเํ หมอื นกนั ฉันเกิดมาเป็นตัวกไ็ มมํ ใี คร นอกจากเจ๎าคณุ พํอและ เสด็จ ทํานมพี ระเดชพระคุณแกํฉนั มากมายสดุ ทจ่ี ะประมาณ เจา๎ คุณพอํ ทํานกใ็ ห๎กําเนิด เสด็จกท็ รงชบุ เลย้ี งมาจนเปน็ ตวั ใจฉันเองยงั ไมํคดิ จะมีเหย๎ามเี รือนเลย แล๎วคุณเปรมฉนั ก็ยังไมรํ ๎จู ัก อยๆํู ฉันจะไปแตงํ งานกบั เขาไดอ๎ ยํางไรได๎ แตํถา๎ ฉันบอก ปัดไป ฉนั กจ็ ะต๎องขัดใจเจา๎ คุณพอํ และขดั พระทัยเสดจ็ กลายเป็นคนเนรคุณ ถึงใครเขาจะไมํวาํ ฉนั ก็ตําหนิตัวฉันเองไปจน ตาย แตคํ รัน้ จะรบั ปากไป ฉันก็ไมํแนใํ จวาํ ตํอไปจะเป็นอยาํ งไร ฉนั กลวั เหลือเกนิ ชอ๎ ยชวํ ยฉนั คิดบา๎ งเถิด ฉนั ไมํรู๎จะคิดอาํ น อยาํ งไรถกู แล๎ว\" \"เอ ! ฉนั ไมรํ ู๎จะแนะนําอยาํ งไรเหมือนกัน\" ช๎อยบนํ พมึ พาํ \"ดไี มํดี แนะนาํ ไปผิดตามประสาของฉนั พลอยก็จะมาซดั ไดท๎ หี ลงั \" \"ชอ๎ ยเหน็ อยาํ งไรกพ็ ูดออกมาเถิด ฉนั ไมํซดั หรอกเพราะชอ๎ ยจะพูดผิดหรือพดู อยํางไร ฉันกจ็ ะคิดเอาเอง\" ชอ๎ ยนง่ั คดิ อยนํู าน ครง้ั นเ้ี ปน็ ครง้ั แรกทพ่ี ลอยเหน็ ชอ๎ ย ใชเ๎ วลาตรกึ ตรองนานถงึ เพยี งน้ี แตใํ นทส่ี ดุ ชอ๎ ยกพ็ ดู ขน้ึ วาํ \"จะผิดหรอื ถกู ฉันไมํรน๎ู ะพลอย แตถํ า๎ เป็นใจฉัน ฉนั กจ็ ะตามผ๎ูใหญํ\"
พลอยมองดหู นา๎ ชอ๎ ยอยาํ งสงสยั เพราะไมนํ กึ วาํ ชอ๎ ย ผซ๎ู ง่ึ ชอบขดั ขนื คนอน่ื ชอบมคี วามเหน็ เปน็ ของตวั เอง จะ ตัดสินใจตกลงงํายๆเชนํ นั้น \"พลอยถา๎ จะแปลกใจละซี\" ชอ๎ ยพดู เมื่อเห็นพลอยมองดตู น \"แตฉํ ันคดิ อยํางนั้นจริงๆ ไมํได๎นกึ ถึงเร่ืองเดก็ เร่ือง ผ๎ูใหญอํ ะไรหรอก แตฉํ นั นกึ เอางาํ ยๆอยาํ งน้ี ถ๎าฉันจะมเี รือน ฉันอยากได๎คนทเ่ี ขารักฉันจริงๆ ไมํทอดท้ิง คณุ เปรมเขา ตดิ ตามพลอยมาหลายปี พยายามจะเขา๎ มาถึงตวั ดว๎ ยวิธตี าํ งๆ แตพํ ลอยกไ็ มํเลนํ ด๎วย ฉนั เองก็เคยไปดาํ เขาตอํ หน๎าตอํ ตา ถา๎ เป็นคนอืน่ เขากค็ งเลิกความคดิ ไปนานแล๎ว แตนํ กี่ ลับพยายามไมเํ ลิก เขา๎ หาจนถึงผูใ๎ หญํ ...แลว๎ อีกอยาํ งหน่ึง ฉันอยาก ใหพ๎ ลอยมีเรือน คนบางคนเขาท้ิงแมํพลอยไปงํายๆ เหมือนกับวาํ เราไมสํ าํ คัญ จะไดร๎ ูต๎ วั กันเสียบา๎ งวาํ เราก็ไมใํ ชํคน สน้ิ ไรไ๎ มต๎ อก\" บทท่ี ๑๓ (หนา๎ ท่ี ๒) คาํ พดู ของชอ๎ ยวรรคสดุ ทา๎ ย ดเู หมอื นจะมาสะกดิ หวั ใจ ทาํ ใหพ๎ ลอยสน้ิ กงั ขาและเกดิ มานะขน้ึ ทนั ที ชอ๎ ยพดู ถกู เปน็ หนักหนา การกระทําของพี่เน่ืองทีแ่ ล๎วมาบงํ ให๎เห็นชัดวาํ พลอยเป็นคนไมสํ ําคญั พเ่ี น่ืองนึกจะทาํ อะไรก็ตามแตใํ จตัว พลอยมไิ ด๎เป็นเครอื่ งเหนีย่ วรงั้ หรือเป็นคนท่ีพี่เนือ่ งจะต๎องคาํ นงึ พลอยไมเํ คยร๎สู ึกโกรธพี่เนอื่ ง หรอื มีความอาฆาตแม๎แตํ น๎อย แตํต้งั แตเํ กดิ เร่ืองน้นั มา ความรูส๎ กึ วาํ ตนเอง หมดความสาํ คญั น้ัน เปน็ ต๎นเหตุแหํงทกุ ข๑ท่ีอยูใํ นหวั ใจ พลอยพจิ ารณา ความรู๎สึกของตนเอง กพ็ บความจริง ทที่ าํ ใหต๎ อ๎ งแปลกใจ เพราะในระยะเวลาทผ่ี ํานมานนั้ คณุ เปรม หรอื ความเข๎าใจวาํ คุณเปรมยงั สนใจในตนอยํู ได๎เปน็ เสมือนเครอ่ื งถวํ งมใิ หพ๎ ลอยต๎องปลงใจแนํนอนไปวํา ตนนน้ั มิไดม๎ คี วามสาํ คัญสําหรบั ใครเลยในโลก ถา๎ จะเปรยี บหวั ใจพลอยเหมือนกบั เรือนอ๎ ย ทก่ี ําลงั แลนํ ฝ่ากระแสธารอนั เช่ียวของชวี ติ การกระทําของพ่ี เน่อื งนนั้ เกอื บจะทําให๎เรือนัน้ เสยี หลักแทบจะลํมลง แตคํ วามสนใจของคุณเปรม ซ่ึงพลอยนึกวําตนไมํนิยมยนิ ดีนน้ั เอง กลบั เป็นส่ิงทชี่ ํวยประคองใหเ๎ รอื นอ๎ ยน้ัน แลนํ ฝา่ คล่นื ลมมาได๎ พลอยมไิ ด๎เคยนกึ อยํางนมี้ าแตกํ อํ น แตํคําพูดของช๎อยเพียง ไมกํ คี่ ํา ก็ทาํ ใหน๎ กึ ได๎ ชอ๎ ยพดู ถกู แทท๎ ีเดยี ว คนท่เี ขาท้ิงเราไปงาํ ยๆ เหมือนกบั วาํ เราไมสํ าํ คญั จะได๎ร๎ตู วั กันเสียบา๎ งวาํ เราก็ ไมใํ ชคํ นส้ินไรไ๎ ม๎ตอก ...อกี อยํางหน่งึ ทัง้ เจ๎าคณุ พอํ และเสด็จมคี วามเห็นพอ๎ งต๎องกนั วํา คณุ เปรมนั้นคูคํ วรกบั พลอย ผ๎ูมี พระคณุ เพียงสองคนในชวี ติ ปรารถนาจะให๎พลอยแตงํ งานกบั คุณเปรม ท้งั สองทํานไมํเคยเรยี กร๎องสิง่ ใดจากตนเลยตงั้ แตํ เกดิ มาเป็นตัว ครง้ั น้ีเป็นครงั้ เดียว ทีท่ าํ นแสดงความปรารถนาของทํานให๎ปรากฏชัด พลอยรู๎สึกวําหน๎าที่ท่ีตนจะหลกี เล่ียง มไิ ด๎ ก็คิดตอ๎ งยอมสละตนสนองความปรารถนาของทาํ นทั้งสอง ต้งั แตพํ ลอยเร่ิมมีความคดิ มา ก็เคยนกึ อยํบู อํ ยๆวาํ สาํ หรับ เจา๎ คณุ พํอและเสด็จนนั้ ถ๎าหากวาํ มคี วามจาํ เป็นจะตอ๎ งสละชวี ิตของตน ให๎แกทํ าํ นทัง้ สองแลว๎ พลอยกจ็ ะยอมสละชีวิตน้นั อยํางชน่ื ตา คราวนพี้ ลอยไมํต๎องถึงกบั สละชีวติ ใหแ๎ กํผมู๎ พี ระคุณ ส่งิ ทท่ี ํานขอใหท๎ าํ ก็เพียงเสยี่ งตอํ อนาคตที่ตนเองยังมอง ไมเํ หน็ วาํ จะเป็นอยํางไรเทําน้ันเอง อนาคตทท่ี ํานผ๎มู พี ระคณุ มองเหน็ วํา จะแจมํ ใสด๎วยสายตาอนั ไกลของทําน แตตํ นเอง ยังไมํปลงใจเชื่อสนิทวําจะเป็นเชนํ นั้น พลอยนึกอยาํ งนแ้ี ล๎ว ก็ตดั สนิ ใจถกู วาํ ตนควรจะทําอยาํ งไร ทําใหเ๎ บาใจลงไปถนัด มาเถิดชวี ิต มาเถดิ อนาคตและความไมํแนนํ อน ท้งั หลาย พลอยยอมพลตี นเปน็ เครือ่ งบูชาความดที ้งั หลาย ทไ่ี ดร๎ ับมาใน อดตี จากผ๎ูมพี ระคณุ ทง้ั สองทาํ น ถ๎าหากวําการตกลงใจของพลอยจะไมบํ ังเกิดผลอน่ื ใด นอกจากจะทาํ ให๎เจ๎าคุณพํอและ
เสดจ็ ไดร๎ บั ความปิติ แม๎แตเํ พียงชวั่ ครํูวํา เดก็ คนหนงึ่ ท่ที ํานได๎ให๎กําเนดิ ไดช๎ ุบเล้ยี งมาน้ันอยูํในโอวาท พลอยกพ็ อใจวาํ ได๎ สนองคุณทาํ นเพยี งแคํนั้น คณุ สายเดนิ กลบั จากหอ๎ งเครอ่ื งเขา๎ มาในหอ๎ งเงยี บๆ เหน็ พลอยนง่ั อยกํู บั ชอ๎ ยสองคน กช็ กั สงสยั ถามขน้ึ วาํ \"พลอย เสด็จรบั สั่งอะไรดว๎ ยหรือเปลาํ \" \"รบั ส่งั แล๎วคะํ คณุ ปา้ ฉันกําลงั ปรึกษาช๎อยเขาอยเูํ ดย๋ี วน้ี\" \"แมเํ อ๏ย ! แมทํ ่ปี รกึ ษาใหญํ !\" คุณสายพดู ประชดชอ๎ ยเสียกอํ นทีเดียว \"แล๎วหลอํ นให๎คาํ ปรกึ ษาหารือ วาํ อยาํ งไร บ๎าง ถ๎าจะดีๆทั้งนน้ั ละซี ผใ๎ู หญจํ ะเห็นดอี ยาํ งไร กต็ ๎องขดั ขนื ไว๎กอํ นกระมงั \" \"แน๎ ! ดคู ุณอาซี ! หาความฉันเปลําๆ !\" ชอ๎ ยรอ๎ งล่ัน \"ฉันยังไมํไดพ๎ ดู อะไรสักที\" \"โอ๏ย ! ไมตํ อ๎ งมาปดิ ฉนั หรอก\" คุณสายไมฟํ งั เสยี ง \"ฉนั ร๎ูหรอกวําคนสมัยน้ีเขาเปน็ อยํางไรกัน ผใ๎ู หญจํ ะพูด จะ แนะนาํ อยํางไร ก็ตอ๎ งเถลไถลไปเสยี ให๎ตรงกันข๎าม ไมงํ ั้นไมํโก๎ไมํเก๐ กลายเป็นคนหัวโบราณคร่ําครึ คนอยาํ งหลํอนนํะ พอ อ๎าปากออกมาฉันก็เหน็ ขีฟ้ ันเสียแลว๎ \" แทนทช่ี อ๎ ยจะโกรธตโี พยตพี ายอยาํ งเคย ชอ๎ ยกลบั สะกดิ เขาพลอย แลว๎ พดู วาํ \"พลอยชวํ ยบอกคณุ อาทเี ถิดวาํ ฉันพดู วาํ อยํางไร ฉันพดู เองเทําไรกไ็ มํมวี ันเช่ือ ฉนั มันคนขฟี้ ันมากเสยี แล๎ว\" \"ช๎อยเขาไมํไดว๎ าํ อะไรหรอกคํะคุณป้า\" พลอยแก๎แทน \"เขาบอกวําถา๎ เป็นตัวเขาๆกจ็ ะตามใจผูใ๎ หญํ สุดแลว๎ แตทํ ําน จะเห็นดี\" คณุ สายทรดุ ตวั ลงนง่ั ตหี นา๎ เหมอื นกบั วาํ ไมเํ ชอ่ื หตู นเอง แลว๎ พดู วาํ \"โอย๏ ! อยาํ มาแกต๎ วั แทนกนั เลย ฉันไมเํ ช่ือหรอก คนอยาํ งยายชอ๎ ยพดู อยํางนนั้ กผ็ ดิ ไปละ !\" \"อ๎าวจรงิ ๆนะคะคุณปา้ \" พลอยยืนยัน คณุ สายเหลยี งมองดชู อ๎ ยอยาํ งฉงนสนเทห๑ แลว๎ กถ็ ามวาํ \"ช๎อยเป็นอะไรไปหรือเปลาํ ไมสํ บายหรือ\" ชอ๎ ยหวั เราะอยาํ งขบขนั แลว๎ ตอบวาํ \"เป็นโรคขฟ้ี ันมากยังไงลํะคะ คุณอากร็ อู๎ ยูแํ ลว๎ \" คณุ สายคอ๎ นขวบั พดู ดงั ๆขน้ึ กบั ฝาหอ๎ งวาํ
\"วนั น้ถี ๎าจะฝนตกใหญํทีเดยี ว ของไมํเคยเปน็ กเ็ ป็นไปได๎ ไมํนาํ เชอื่ เลย\" แลว๎ คณุ สายก็หนั มาถามพลอยวํา \"แลว๎ เสดจ็ รับสัง่ วําอยํางไรบ๎าง\" \"รบั ส่งั วําไมํทรงขดั ข๎อง แล๎วแตํจะไปตกลงกนั เองระหวาํ งฉันกบั เจ๎าคณุ พํอ\" พลอยตอบ \"แลว๎ อยํางงนั้ พลอยคดิ อยาํ งไร\" พลอยบาํ ยเบย่ี งไมตํ อบปญั หาคณุ สาย เพราะจะตอบวาํ ตนตกลงใจอยาํ งทค่ี ดิ ไว๎ กย็ งั อายนกั พลอยกลบั โยนปญั หา กลับไปวาํ \"ฉนั ไมรํ ๎จู ะคิดอยํางไร สดุ แลว๎ แตคํ ณุ ป้าจะเห็นสมควร เพราะคณุ ปา้ กเ็ ลี้ยงฉนั มาแตเํ ล็กๆ\" คณุ สายมองดพู ลอยแลว๎ ยม้ิ อยาํ งปลม้ื แตปํ ากนน้ั พดู วาํ \"ป้าไมํกลา๎ ตดั สินอะไรทั้งนั้นแหละพลอย เสด็จวันนี้ทํานกร็ บั สัง่ ดอี ยูํ แตถํ า๎ ป้าเขา๎ ไปเกย่ี วขอ๎ งในตอนนี้ ทีหลังเกิดมี อะไรไมพํ อพระทัยขนึ้ มา หรือทํานเกิดคดิ ถึงพลอยขนึ้ มา ทาํ นกจ็ ะมาดําเอาปา้ เข๎าวาํ นางสายมนั หาผวั ใหค๎ นของทาํ น จน ทาํ นไมมํ ีใครใช๎ ปา้ ไมํพดู หรอกเขด็ แล๎ว !\" \"ถ๎าจะใหด๎ ลี ะก็\" คณุ สายพดู ตอํ \"พลอยเก็บไวพ๎ ูดกบั เจ๎าคณุ พํอทาํ นเองดกี วํา ทาํ นส่ังเข๎ามาวํา อีกสองสามวันจะ ใหแ๎ มํเชยมารบั ออกไปบ๎าน ทาํ นอยากจะพูดเร่ืองนี้กบั พลอยเอง ปา้ ทลู เสดจ็ ไว๎แลว๎ \" คาํ พดู ของคณุ สายทาํ ใหพ๎ ลอยโลงํ ใจขน้ึ มาก เพราะไมตํ อ๎ งแสดงความคดิ เหน็ ของตนอยาํ งไรตอํ ไปอกี เมอ่ื ถงึ เวลาท่ี คุณเชยมารบั พลอยกจ็ ะได๎ออกไปหาเจา๎ คณุ พํอทบ่ี า๎ น เพอื่ เรยี นใหท๎ าํ นทราบวํา พลอยจะปฏิบัตติ ามใจทาํ นทกุ อยาํ ง ซง่ึ พลอยจะพดู ไดแ๎ ตํกบั ทาํ นคนเดียวเทํานัน้ ขาํ วเรอ่ื งพลอยจะออกไปมเี รอื น กระจายไปทว่ั อยาํ งไมนํ าํ เชอ่ื เพราะแตแํ รกกด็ เู หมอื นจะมคี นรเ๎ู รอ่ื งไมกํ ค่ี น แตใํ น ทีส่ ุดก็รกู๎ ันท่ัวไปในหมูํคนทร่ี ๎ูจกั ถึงแม๎วําจะไมมํ ใี ครพดู เร่ืองนตี้ รงๆกับพลอยก็ตาม แตทํ กุ คน พูดใหเ๎ ปน็ ท่ีเข๎าใจวํา พลอย เป็นคนมีโชคดี ควรจะยินดแี ละอยูํในฐานะท่จี ะต๎องรบั ความยนิ ดจี ากคนอ่นื และจะเป็นเพราะอะไรก็ตามที ขณะทีไ่ ด๎ยนิ ใครพดู ถงึ คณุ เปรมมหาดเลก็ ซึง่ เดยี๋ วน้มี ีคนรู๎จักมา พดู ถึงกนั บํอยๆ พลอยกเ็ รม่ิ รส๎ู กึ ตัววําตนเปน็ เจ๎าข๎าวเจา๎ ของคณุ เปรม จนบางคร้งั ก็นกึ อาย คณุ เชยเขา๎ มารบั พลอยไปบา๎ น เพอ่ื ไปพบกบั เจา๎ คณุ พอํ ตามทน่ี ดั ไว๎ และบอกใหร๎ ด๎ู ว๎ ยวาํ ไปพบ เพยี งชว่ั ครเํู ดยี ว แลว๎ กจ็ ะพากลบั มาสงํ ในวังกอํ นประตปู ดิ เมือ่ ทลู ลาเสดจ็ แลว๎ พลอยก็ออกจากในวงั ไปลงเรอื ทีม่ าจากบา๎ น มนี างพิศตามหลัง ไปอยํางไมํเต็มใจ ระหวาํ งทน่ี ง่ั อยใํู นเรอื คณุ เชยกพ็ ดู ขน้ึ วาํ
\"แมพํ ลอย ไปบ๎านคราวน้ฉี ันขออะไรสักอยํางหน่งึ ไดไ๎ หม\" \"ได๎สคิ ุณเชย\" พลอยตอบ \"คุณเชยจะขออะไร\" \"ฉนั อยากขอใหแ๎ มพํ ลอย อยําไปเกยี่ วขอ๎ งกับคุณอํนุ เธอเลยได๎ไหม\" \"เอ๏ะ ! ทาํ ไม\" พลอยพดู อยาํ งไมํเขา๎ ใจ \"กฉ็ ันก็ไมํเคยไปเกย่ี วอะไรกบั เธอสกั ที เพยี งแตํไปถึงกไ็ ปไหว๎ กํอนจะกลับก็ ไปลา เพราะถึงจะอยาํ งไรเธอกเ็ ป็นพ่เี ทาํ นั้นเอง ไมเํ หน็ จะเปน็ อะไรเลย\" \"เพียงแตเํ ทํานนั้ กเ็ ถอะ คราวน้ีอยาํ ไปทําดกี วํา เราไปถึงก็ไปหาเจ๎าคุณพอํ แล๎วแมํพลอยก็มาที่หอ๎ งฉัน กินขา๎ วเสีย ท่ีนัน่ ฉนั จะพามาสํง ฉันขี้เกียจมเี ร่อื ง\" \"มีเรอ่ื งอะไรคุณเชย\" พลอยยังไมเํ ขา๎ ใจอยนํู น่ั เอง \"คุณอนํุ หมนูํ เ้ี ธอเปน็ อยํางไรกไ็ มรํ ู๎\" คุณเชยเริม่ อธิบาย \"เธอพูดอยํเู สมอวาํ ชาตนิ เี้ ธอจะไมํมีเรอื น เพราะเธอไมเํ ห็น ผ๎ูชายคนไหนจะคคํู วรกบั เธอ และเธอจะอยกํู บั เจา๎ คุณพอํ ไปจนกวําจะตายจากกนั แมํพลอยจําได๎ไหม\" \"จาํ ได๎ แตฉํ นั ยังไมํเห็นจะเกย่ี วอะไร\" พลอยตอบ \"นน่ั ซีฉันกไ็ มเํ ห็นเก่ียวอะไรเหมือนกนั แตํคณุ อุํนน้นั ใครจะมอี ะไรเกนิ กวาํ เธอไปไมํได๎ เป็นต๎นวําเธอไมมํ ีผวั คนอ่ืน อยาํ งฉนั อยํางแมํพลอยก็มีไมํไดเ๎ หมอื นกนั เธอเหน็ เปน็ บาปกรรมอยํางหนักทเี ดียว ที่แมพํ ลอยมีคนมาสํขู อ ครง้ั นี้ ยงิ่ เจ๎า คุณพอํ ทํานอออวยด๎วย เธอกย็ ่งิ อารมณเ๑ สยี ใหญํ แตํเธอไมกํ ลา๎ ขัดใจทําน ไดแ๎ ตมํ าไลํเบี้ย เอากบั น๎องๆ อยาํ งฉนั กต็ ๎อง หลีกเลยี่ งเธออยูํทุกวัน พอไมใํ หเ๎ กดิ เรื่องเทําน้ัน แตฉํ นั กลัววาํ แมพํ ลอยไปถงึ บ๎านแล๎ว ไปใหเ๎ ธอเหน็ หนา๎ เธอจะกรดี๊ ทีเดียว แมํพลอยจะไปทนไหวหรือ ถึงแมํพลอยทนไหว ฉนั กท็ นไมไํ หว เกิดเรอ่ื งกนั ขึน้ กจ็ ะรอ๎ นใจเจ๎าคณุ พํอทํานเปลําๆ แล๎วอกี อยาํ งหนง่ึ แมํพลอยไปบ๎านวันน้กี จ็ ะไปประเด๋ยี วเดียว ใชํวําจะไปอยํนู านอยํางคราวกอํ น จะไปใหเ๎ กดิ เร่ืองเกิดราวทําไม ร๎อนใจเปลําๆ\" \"ถา๎ คุณเชยเหน็ วาํ ฉันไมคํ วรไปหาเธอฉันกจ็ ะไมไํ ป\" พลอยตอบ \"แตํฉนั ยังไมํเข๎าใจจริงๆวํา คนอยาํ งคณุ อนุํ ทําไม ถงึ เป็นอยาํ งน้ันไปได๎ แล๎วก็ใชํวําฉนั จะวงิ่ เต๎นจะไปมีลกู มีผัวเอาเองเมือ่ ไร เรอ่ื งของผใู๎ หญํ ทํานจดั ทั้งนน้ั \" คณุ เชยถอนใจใหญํ แลว๎ กพ็ ดู วาํ \"แมํพลอย ฉันเองกไ็ มํเขา๎ ใจอะไรหลายอยํางเหมอื นกนั แตํในใจฉนั น้นั ยังนกึ อยูเํ สมอวาํ คนอยํางคุณอํุนนัน้ ถา๎ เธอมเี รือนเสียไดจ๎ ะดมี ากทเี ดียว บางทเี ธอจะไมเํ ปน็ พาลอยํางน้ี ใจจรงิ ฉนั ก็วาํ เธออยากมีเรือนกับเขาเหมอื นกนั แตํ...\" คุณ เชยหยุดหัวเราะในลาํ คอ แลว๎ ก็พดู ตํอไปวํา \"แตมํ นั ตดิ อยูํนิดเดยี วท่ไี มมํ ใี ครเขามาขอ\" \"คณุ เชยเอาอะไรมาพูดกไ็ มํรู๎ !\" พลอยรอ๎ งข้นึ \"ถงึ มาขอ เธอกค็ งไมตํ กลงกระมงั \"
\"ใครเขาจะกล๎ามาขอ\" คุณเชยยังคงยึดมนั่ ความเหน็ เดิม \"พอเหน็ สหี นา๎ เขาก็เปิดหนีหมดแลว๎ นาํ กลัวออก คนเรา ถ๎าทําตัววเิ ศษจนเกินไป บางทีกล็ ําบากเหมอื นกัน\" \"แลว๎ คุณเชยลํะ ไมํคิดมีเรือนบ๎างหรอื \" พลอยถาม คณุ เชยหวั เราะอยาํ งใจเยน็ แลว๎ ตอบวาํ \"อยาํ มาหวํ งฉนั เลยแมพํ ลอย ฉันไมเํ ปน็ ไรหรอก อยูํตัวคนเดียวก็สบายดีถมไป ยิง่ ได๎เหน็ นอ๎ งสาวฉนั มเี หย๎า มเี รือน เป็นหลักฐาน ฉนั กส็ บายใจพอแลว๎ แกํลงจะฝากตัวฝากผีกับแมํพลอยนีแ่ หละ\" พลอยใจเตน๎ ขน้ึ มาทนั ที เมอ่ื ไดย๎ นิ คาํ พดู ของคณุ เชย เรม่ิ เหน็ วาํ ตนเองมภี าระทจ่ี ะตอ๎ งเอาใจ และปฏิบตั ใิ หอ๎ ยใํู น ฐานะเป็นที่พ่ึงพาํ นกั แกพํ น่ี ๎องทต่ี นรกั อีกหลายคน ความไมํแนํนอนแหํงอนาคตดูเหมอื น จะเบาบางลงไป เพราะหนา๎ ท่ที ี่ พลอยรู๎อยํูแล๎วนั้น บอกบังคับวําพลอยจะต๎องทําอยาํ งไรตํอไป เพือ่ ให๎สมกบั ความรกั และความดขี องคุณเชยทมี่ ีตอํ ตน ตลอดมา กํอนเรือจะถึงบ๎าน คุณเชยก็พูดขนึ้ วํา \"คราวน้ีเจ๎าคุณพอํ ทาํ นสบายใจมาก เพราะแมพํ ลอยคนเดียว ฉันขอบใจเหลือเกนิ \" เจา๎ คณุ พอํ ออกมานง่ั คอยรบั พลอยอยทํู ห่ี นา๎ ตกึ พอพลอยเขา๎ ไปถงึ ตวั กส็ งั เกตเหน็ ไดท๎ นั ทวี าํ ทาํ นปตี ิ ปลม้ื ใจมาก ใบหนา๎ ของเจา๎ คุณพอํ ทาํ ใหพ๎ ลอยร๎ูสึกดใี จ ท่ตี นเปน็ คนทาํ ใหท๎ ํานได๎รบั ความพอใจ และมีความสุข \"เสด็จทรงสบายดหี รอื พลอย\" เจ๎าคุณพอํ ถามข้ึนกอํ น และเมอื่ พลอยตอบรบั วําเสดจ็ ทรงสบายดี ทํานก็ไตํถามทุกข๑ สุขและคุยเรอื่ งอ่ืนๆ อยูํอีกนาน จนคณุ เชยทีน่ ัง่ อยํูด๎วยในตอนแรก กระซิบวํา \"แมพํ ลอยอยคูํ ยุ กับเจา๎ คณุ พํอกอํ น ฉนั จะไปส่ังให๎เขาหาข๎าวไว๎ใหก๎ นิ \" แล๎วกค็ ลานเลีย่ งไปเสยี อีกทางหนึ่ง เมอ่ื คณุ เชยหลกี ไปแลว๎ เจา๎ คณุ พอํ กน็ ง่ั มองพลอยอยอํู กี ครหํู นง่ึ แลว๎ กป็ รารภขน้ึ วาํ \"พลอยเดย๋ี วนเี้ ปน็ ผใู๎ หญํเต็มตวั ทเี ดียว พํอไมํไดพ๎ บนานแปลกตาไปมาก เมือ่ รนํุ สาวเคยนกึ วาํ พลอยโตข้นึ จะ เหมือนแมํ แตมํ าเด๋ียวน้ีกไ็ มเํ หมือน แมํของพลอยเขาสวยผาดโผน สวยดว๎ ยทาํ ทางและเวลาพูดจามเี สนํห๑ แตํพลอยสวย กวาํ เพราะถงึ จะนงั่ นง่ิ ๆ ไมพํ ูดจากับใคร พลอยก็ยงั ดูสวยอยํูน่นั เอง\" พลอยไดแ๎ ตยํ ม้ิ ตอบคาํ ชมของเจา๎ คณุ พอํ เพราะไมทํ ราบวาํ จะตอบดว๎ ยถอ๎ ยคาํ อยาํ งไรถกู เจา๎ คณุ พอํ เปลย่ี นทาํ นง่ั กระแอมกระไออยํอู ีกครหูํ น่ึง และจดุ บุหรสี่ บู หนง่ึ ตัว เพอ่ื เพม่ิ ความมนั่ ใจให๎แกตํ ัวเอง แล๎วกถ็ ามขึน้ มาเบาๆ เหมือนไมํ อยากใหใ๎ ครไดย๎ ินวาํ \"พลอย เร่อื งทีพ่ ํอให๎แมํสายเขาไปทูลเสด็จน้นั ทาํ นรับส่งั วาํ อยํางไร\" \"ทาํ นรับส่ังวาํ ไมทํ รงขดั ข๎อง แลว๎ แตํดิฉนั จะตกลงกับเจ๎าคุณพอํ เอาเอง\" พลอยตอบตะกกุ ตะกัก
เจา๎ คณุ พอํ นง่ิ อง้ึ ไปอกี ครหํู นง่ึ เหมอื นกบั จะตรกึ ตรองเลอื กหาคาํ พดู วาํ จะพดู กบั พลอยวาํ อยาํ งไรดี ในทส่ี ดุ กเ็ อยํ ขน้ึ วาํ \"แลว๎ พลอยเหน็ อยํางไร\" แตเํ จา๎ คณุ พํอก็พูดตํอไปทันทีวํา \"พอํ อยากใหพ๎ ลอยรูต๎ วั เสยี กอํ นวาํ พอํ ไมํบงั คบั เรอ่ื งจะมี เหย๎ามีเรือนเปน็ เรือ่ งสาํ คญั เป็นเรือ่ งของพลอยจะต๎องคิดเอาเองมากอยํู พํอเปน็ ผ๎ใู หญกํ ไ็ ดแ๎ ตคํ ิดให๎ เพราะอยากจะให๎ลกู ไดด๎ ี ถ๎าจะถามพอํ ๆกต็ อ๎ งบอกวํา พํอเห็นเขาสมควรทกุ อยาํ ง ถา๎ พลอยไดค๎ นอยํางเขา พอํ ก็จะนอนตาหลบั แตํนนั่ แหละ ถ๎า เผ่อื วาํ พลอยยังมอี ะไรติดขดั ก็บอกพอํ ได๎ อยํากลวั บอกมาเถดิ พํอไมวํ ํา\" พลอยตอ๎ งนง่ั กม๎ หนา๎ อยนํู านเหมอื นกนั กอํ นทจ่ี ะตอบเจา๎ คณุ พอํ ใจนน้ั อยากจะบอกใหท๎ าํ นรว๎ู าํ ตนยอมสนองความ ตั้งใจของทําน เพราะอยากจะสนองคุณใหท๎ าํ นสบายใจ และเม่ือมเี รอื นแล๎วกจ็ ะพยายาม ปฏิบตั หิ น๎าที่ใหด๎ ีท่สี ุด เพอ่ื มใิ ห๎ ทํานตอ๎ งผิดหวัง หรืออับอายขายหนา๎ คนทพี่ ลอยจะตอ๎ งแตงํ งานดว๎ ยน้ัน จะเปน็ คณุ เปรม หรอื คนอ่ืนทไ่ี หนกต็ าม ถา๎ เจ๎า คุณพอํ เห็นดแี ล๎ว พลอยก็จะตามใจทาํ นท้ังสนิ้ เพราะเดยี๋ วน้ี พลอยถือวาํ การมเี รอื นเป็นการปฏบิ ตั หิ น๎าทต่ี ํอผม๎ู ีพระคุณ มใิ ชํเรอื่ งทีจ่ ะตามใจตัวเองอีกตํอไป แตพํ อถึงเวลาทีจ่ ะพดู เขา๎ จริง พลอยกไ็ มํสามารถจะบรรยายความคดิ ตาํ งๆนน้ั ให๎ ออกมาเปน็ คาํ พูดได๎ พลอยไดแ๎ ตกํ ๎มตวั ลงหมอบ เพือ่ ให๎หนา๎ ท่ีก๎มมองดูกระดานน้นั ชดิ กระดานเข๎าไปอกี แล๎วกไ็ ด๎ยนิ เสียง ตวั เอง ตอบเจา๎ คุณพํอวาํ \"แล๎วแตเํ จ๎าคณุ พํอจะเหน็ สมควรเถิดเจ๎าคํะ ลกู ไมํขัด\" พอพดู ออกไปแลว๎ เลอื ดกว็ ิ่งขน้ึ หนา๎ ซํใู หญํ ทําให๎พลอยตอ๎ ง หมอบกม๎ หน๎าไปอีก จนเกือบจะตดิ กระดาน เสยี งเจา๎ คณุ พอํ หวั เราะเบาๆ อยาํ งพอใจ แลว๎ กม็ เี สยี งพดู ขน้ึ วาํ \"อยาํ อบั อายไปเลยพลอย ของอยาํ งนีเ้ ปน็ ของธรรมดา พอํ ดีใจนกั ทีล่ ูกอยํใู นโอวาท เป็นบญุ ของเจ๎า ทีไ่ ด๎อยูํทัน สนองคุณพํอ และกเ็ ป็นบญุ ของพอํ ท่ไี ด๎ปลกู ฝังเจ๎าทนั ตาเห็น พลอยเปน็ คนเช่อื ฟงั ผ๎ใู หญํดแี ล๎ว พํอแนํใจวาํ จะไมมํ ีผดิ พลาด เมื่อพลอยตกลงใจแล๎ว ก็จะได๎บอกรบั หม้นั เขาไป\" เจา๎ คุณพํอหยดุ พดู อีกครํหู นึง่ แล๎วก็พูดขน้ึ วาํ \"เอะ๏ ! น่แี มเํ ชยเขาหายไปไหนเสียนาน ถ๎าจะไปอยํใู นห๎องกระมงั พลอยไปคยุ กบั พ่ๆี นอ๎ งๆ ใหส๎ บายใจเถิดลกู นานๆจะไดม๎ าบา๎ นสกั ที เหน็ แมํเชยเขาบนํ คิดถงึ อยํู พํอจะเกบ็ เอาไว๎นาน เด๋ียวเขาจะหาวํา หวงลูกสาว\" โชคชะตาของ พลอยก็ถกู กาํ หนดดว๎ ยถอ๎ ยคําเพยี งเทํานั้นเอง พลอยคลานผาํ นเจา๎ คณุ พอํ ไปตามเฉลยี งหนา๎ ตกึ แลว๎ กเ็ ขา๎ ไปในหอ๎ งคณุ เชย คณุ เชยนง่ั อยใํู นหอ๎ งกบั หวาน ผเ๎ู ปน็ น๎องสาวอีกคนหนง่ึ หวานเด๋ียวนี้โตข้นึ ถนัดใจ เรยี กไดว๎ าํ เป็นสาวแล๎ว และดว๎ ยเหตทุ ่หี วานเปน็ เด็กราํ งใหญํ จงึ ดูตวั เป็นสาว กวําอายุ ทีพ่ อสังเกตวาํ ยงั เป็นเดก็ สาวอยูํ ก็เพราะหวานยังไมํไดต๎ ดั ผม แตยํ ังไว๎ผมยาว ปลอํ ยผมข๎างหลงั ยาวเพยี งบํา ผม ข๎างหนา๎ เกลา๎ เป็นผมโปรํงตามสมยั นยิ มในขณะนนั้ คุณเชยเห็นพลอยเขา๎ ไปในห๎อง กบ็ อกหวาน ให๎หาน้ําใหพ๎ ลอยลูบตวั ล๎างหน๎าใหห๎ ายร๎อน และบอกให๎พลอย ลองทาน้าํ อบขวดหนง่ึ ท่คี ณุ เชยบอกวําหอมนัก เพง่ิ ไดม๎ าใหมๆํ พลอยลูบตวั ทานํา้ อบแล๎ว คุณเชยกพ็ ดู ข้นึ วาํ
\"หวานเขารอ๎ งกบั ฉันมาหลายวันวาํ ถ๎าแมพํ ลอยมาถึงบ๎าน เขาจะมาคยุ ด๎วย ทีแรกฉนั ไมยํ อม เพราะกลัวจะ ลาํ บาก แตํแลว๎ ก็สงสารเลยเอาตัวมาไวด๎ ๎วย แมํพลอยกลับแลว๎ ก็คงจะเกิดเร่อื งกันอกี ฉนั กล๎ุมใจจรงิ ทเี ดียว\" พลอยหนั ไปยม้ิ กบั หวาน และหวานกย็ ม้ิ ตอบดว๎ ยความรกั ความเลอ่ื มใสอยาํ งจรงิ ใจ คณุ เชยไมพํ ดู ถงึ เรอ่ื งแตงํ งาน กับพลอยเลย แตํชวนพูดชวนคุยเร่ืองอนื่ ตลอดเวลา ทกี่ นิ ข๎าดว๎ ยกันในหอ๎ ง และเม่อื กินข๎าวแลว๎ กย็ ังนอนเอกเขนกคยุ กนั อยูํ อกี นาน จนเวลาบาํ ยลง คณุ เชยจงึ ชวนพลอยไปลาเจา๎ คณุ พอํ เพอ่ื กลบั เขา๎ วงั อยาํ งทไ่ี ดพ๎ ดู กนั ไว๎ เจา๎ คณุ พอํ เดนิ ออกมาสงํ พลอยทเ่ี ฉลียงหน๎าตึก และเมอ่ื พลอยเงยหนา๎ ขนึ้ หลังจากที่ลงกราบลา เจา๎ คณุ พํอกส็ งํ ถงุ เงินให๎ ถุงหน่ึง พลางบอกวาํ \"พลอยคงจะต๎องการใช๎เงนิ บา๎ งในระหวาํ งนี้ เงินนข่ี องพอํ ใหพ๎ ลอย จะใช๎จาํ ยซอื้ หาอะไรทีจ่ ําเป็น ก็ไปปรึกษาแมํ สายเขาดู\" พลอยรบั ถงุ เงนิ จากเจา๎ คณุ พอํ และกม๎ ลงกราบอกี ครง้ั หนง่ึ แลว๎ กเ็ ดนิ มากบั คณุ เชยลงจากตกึ มาทท่ี าํ นาํ้ พอํ เพม่ิ นง่ั อยบูํ นมา๎ ยาวทที่ าํ น้าํ อยาํ งสบายอารมณ๑ มนี างพศิ นั่งอยกํู ับพน้ื ทง้ั สองคนกาํ ลงั คุยกนั อยํูอยาํ งชื่นบาน พลอยได๎ยนิ เสียง พํอเพม่ิ และนางพิศคุยกันไดแ๎ ตํไกล พอพลอยเดินเขา๎ ไปใกล๎ พอํ เพิม่ ก็พดู ขึ้นวํา \"แนํ ! แมพํ ลอยมาแล๎ว จะกลบั หรอื แมพํ ลอย\" วนั นพ้ี อํ เพม่ิ ถงึ จะหนา๎ แดงอยดํู ว๎ ยฤทธส์ิ รุ า แตกํ ย็ งั พดู จาไดเ๎ ปน็ ปกติ ไมถํ งึ เขา๎ ขน้ั อาละวาด ทแี รกพลอยนกึ วาํ จะไมํ ยอมพูดกบั พํอเพิ่ม เพราะยงั นึกเคืองเรือ่ งท่แี ลว๎ ๆมาไมํหาย แตเํ มื่อนกึ ถึงอีกทีหนึ่ง ก็ตอบไปวาํ \"พอํ เพ่ิมสบายดีหรอื ถ๎าจะเพ่ิงกลบั มาถงึ กระมงั ฉนั จะกลบั เข๎าวังอยํเู ด๋ยี วนแี้ ลว๎ \" \"ฉันกลบั มานานแล๎ว เจอะพศิ เขานงั่ อยูํท่ีนี่คนเดยี ว ก็เลยนง่ั คุยกบั เขาอยูํ จะขนึ้ ไปหาบนตึก กก็ ลวั จะถกู ไลํลงมา\" \"ดูพํอเพม่ิ พดู สิ !\" คณุ เชยทว๎ งข้ึน \"ชอบพูดบอๆอยาํ งนี้เสมอแหละ ขึ้นไปใครเขาจะไปไลํ น๎องนุํงมา ก็ไมํมแี กํใจไป หา แลว๎ ยงั มาแก๎ตวั เทีย่ วซดั คนอน่ื เขา\" \"คุณเชยละก็ดุฉนั เสียเรอื่ ยทีเดียว\" พอํ เพมิ่ หัวเราะอยาํ งอารมณด๑ ี \"ท่ีฉนั ไมขํ ้ึนไปกเ็ พราะเหน็ วาํ อีกประเดีย๋ ว ก็คงได๎ พบกนั ฉนั จะได๎นั่งเรือไปสงํ ด๎วยคน คุยกนั ในเรือกไ็ ดถ๎ มไป แลว๎ อีกอยาํ งหน่ึง แมพํ ลอยกะฉนั นี่ ตํอไปจะไปมาหาสกูํ ันทุก วนั ก็ยงั ได๎ ไมลํ ําบากเหมอื นเด๋ียวนี้ จริงไหมพศิ \" พอํ เพมิ่ พดู เปน็ นยั \"จรง๊ิ จริงเทยี วเจ๎าพระคณุ \" นางพศิ ตอบแล๎วกห็ ัวรอํ อยาํ งดีใจ แลว๎ พดู วํา \"อกี หนํอยพิศก็คงจะไดส๎ บายเป็นใหญํเป็นโตกะเขามั่ง อยใูํ นวงั ทุกวันนม้ี นั คบั แคบนกั ถ๎ามีบา๎ นชอํ ง ของเราเอง ใครจะไปมาหาสํู ก็จะได๎รบั ใหเ๎ ต็มท่ที เี ดียว\"
พลอยชวนคณุ เชยลงเรอื เขา๎ ไปนง่ั อยใํู นเกง๐ สวํ นนางพศิ ลงทา๎ ยเรอื และพอํ เพม่ิ โดดตามลงนง่ั ตอนหวั เรอื ตดิ มาดว๎ ย \"แมํพลอยร๎ไู หม ระหวาํ งนใ้ี ครคนหนึ่งเขากินไมํได๎นอนไมํหลับ จะตายมิตายแหลอํ ยูแํ ล๎ว\" \"ไมรํ ูไ๎ มํชี้ !\" พลอยตอบอยาํ งงอน \"ใครจะเจ็บจะตาย ก็ไมํเหน็ วาํ จะเปน็ กงการอะไรของฉันเลย\" \"โธํ ! ไมสํ งสารเขาบา๎ งหรอื \" พํอเพิ่มออด \"เขาเดาไมํถกู จรงิ ๆ วําแมพํ ลอยจะวําอยํางไร เจา๎ คุณพํอทาํ นกย็ ัง ไมํตก ลงอะไรเลย ทาํ นตอบเขาไปวาํ ต๎องถามพลอยดูกอํ น ...ฉนั กอ็ ยากจะรวู๎ าํ แมํพลอยของเจา๎ คณุ พํอทาํ น คิดอยาํ งไร ฉนั จะได๎ ไปบอกเขาให๎ทัน เพราะเพื่อนฉันคนนอี้ าการหนักรํอแรํเต็มทีแล๎ว ดไี มํดเี ดี๋ยวจะตายเสียกํอน\" พลอยหนั ไปดหู นา๎ คณุ เชย เหมอื นกบั จะขอความชวํ ยเหลอื ฝา่ ยคณุ เชยกต็ อบแทนไปใหท๎ นั ทวี าํ \"ตายเสียก็ดี ถามบา๎ ๆบอๆ อะไรก็ไมรํ ู๎\" แตพํ อํ เพม่ิ กไ็ มถํ อื สาตอํ คาํ พดู ของคณุ เชย พดู กบั พลอยตอํ ไปวาํ \"แมํพลอย ฉนั กร็ ๎ูวาํ ฉนั เปน็ คนสํามะเลเทเมา ไมํได๎เร่อื งไมํไดร๎ าวเทาํ ไรนัก แตกํ ็นั่นแหละ ถงึ ฉันจะเป็นอยํางไร ฉันก็ ยังรักยงั หํวงแมํพลอย เพราะแมํพลอยเป็นน๎องในไส๎ ใจจริงฉนั อยากใหแ๎ มพํ ลอย มีความสุข ใหไ๎ ด๎ดี ทฉ่ี นั ทาํ อะไรไปก็เพราะ เจตนาดีจริงๆ ถงึ จะผิดจะพลาดไปบ๎าง ก็ขอใหย๎ กเวน๎ ฉนั เสียเถดิ พดู ข้ึนมาฉนั ก็คิดถึงแมํ ถ๎าแกอยูํปา่ นนีก้ ็คงจะดใี จพลิ กึ \" พอํ เพม่ิ พดู แลว๎ กท็ าํ ตาแดงๆ เมนิ หนา๎ ออกไปมองนอกเรอื เสยี งนางพศิ สง่ั นาํ้ มกู ดงั ลน่ั มาจากทา๎ ยเรอื เพราะนางพศิ น้ัน ถ๎าใครเอยํ ถงึ นายเกาํ เป็นต๎องร๎องไหส๎ ะอึกสะอนื้ ทกุ ทไี ป พลอยเองเม่อื ได๎ยนิ พอํ เพม่ิ พูด ก็อดสงสารไมํได๎ ตืน้ ตันในคอ หอยขนึ้ มาเหมือนกัน จึงตอบพอํ เพ่ิมไปวาํ \"ฉันไมถํ อื อะไรพํอเพิม่ พอํ เพม่ิ เจตนาดตี อํ ฉันๆกร็ ู๎ แตบํ างทพี ํอเพม่ิ ทําอะไรมากไปน๎อยไป ไมคํ ดิ ถึงฉนั บ๎าง ฉันเปน็ ผ๎ูหญงิ กต็ อ๎ งอายเปน็ ธรรมดา\" \"จรงิ สิ\" คุณเชยพดู ข้นึ มาบ๎าง \"ฉันกร็ วู๎ าํ พํอเพ่ิมรกั นอ๎ ง แตพํ อํ เพิม่ ทําอะไรไมํคํอยระวงั ตัวเสมอ เรากโ็ ตๆ ด๎วยกนั แล๎ว ตํอไปถา๎ พอํ เพิ่มระวังตวั เสียบ๎าง กค็ งจะไมมํ ีเร่ือง\" เรอื แจวกาํ ลงั แลนํ ออกกลางแมนํ าํ้ หวั เรอื นน้ั กแ็ หวกกระแสนาํ้ เกดิ เสยี งดงั อยไํู มขํ าดระยะ พอํ เพม่ิ นง่ั เหมอํ มอง ทอดสายตาออกไปไกล คิดอะไรอยนํู าน แล๎วกพ็ ดู ขนึ้ วาํ \"คณุ เชยพูดทําใหฉ๎ นั นึกอะไรออก เราก็โตเปน็ ผใู๎ หญํขึน้ มาแล๎วดว๎ ยกันทกุ คน ฉนั คิดถึงเมื่อครั้ง เรายงั วิ่งเลนํ กัน เมอื่ เป็นเดก็ แลว๎ ก็ใจหาย ตํอไปน้เี รากน็ ับวาํ แตจํ ะแกํลงไป จะเอาสขุ สบายอยาํ งแตํกํอนกค็ งไมไํ ด๎ ฉนั เองก็มแี มพํ ลอยเปน็ นอ๎ งแท๎ๆ อยํคู นหนึ่ง คุณเชยฉันก็รกั เหมอื นพีน่ ๎องท๎องเดียวกัน วําท่ีจรงิ เรากม็ ีกนั เพยี งสามคนเทํานน้ั ฉนั อยากจะขออะไร สกั อยําง คือตํอไปข๎างหนา๎ ถงึ จะเปน็ อยาํ งไรๆ เราก็จะต๎องเกาะกนั ไป ไมทํ ิง้ กนั ใจฉนั คิดอยํางนี้ แมพํ ลอยกับคุณเชยเห็น ด๎วยไหม\"
คณุ เชยเออ้ื มมอื มาพาดไวบ๎ นขาพลอยแลว๎ กพ็ ดู วาํ \"ฉนั คนหน่ึงละที่จะไมทํ ง้ิ พี่ท้งิ นอ๎ ง และถา๎ เดาใจแมพํ ลอยไมํผิด แมํพลอยก็คงจะคดิ อยาํ งเดียวกัน นึกอยํางนี้ แล๎ว ฉนั กส็ บายใจขึ้นเปน็ กอง เพราะถ๎าคดิ ถึงเวลาข๎างหน๎า สน้ิ บุญพํอแมแํ ล๎ว ฉันใจไมสํ บายเลย แตํถ๎าคดิ วาํ ยงั มีพีน่ อ๎ งอยูํ ก็ พอคอํ ยยงั ชั่ว\" พลอยลบู มอื คณุ เชยเบาๆ เพอ่ื บอกใหร๎ ว๎ู าํ คณุ เชยพดู ตรงกบั ความรส๎ู กึ ของตน สามคนพน่ี อ๎ งนง่ั นง่ิ ๆตอํ ไป ในระหวาํ ง ท่ีเรอื แลํน นางพศิ เมอื่ ได๎ยินคนทงั้ สามพูดกนั กร็ อ๎ งไหส๎ ะอึกสะอน้ื มากขึ้น จะเพราะดีใจหรอื เสียใจ ก็ไมมํ ใี ครร๎ู กํอนเรอื จะ เข๎าเทยี บทาํ นางพิศก็พูดขึ้นวาํ \"คุณเพิม่ คุณพลอย บาํ วอีกคนนะทไี่ มมํ วี นั ทง้ิ คุณๆหรอก\" บทท่ี ๑๔ (หน๎าที่ ๑) ระยะเวลาสองสามเดอื นระหวาํ งการรบั หมน้ั กบั แตงํ งานนน้ั พลอยรส๎ู กึ เหมอื นกบั อยใํู นฝนั จะลาํ ดบั เหตกุ ารณห๑ รอื มองดูอะไร ให๎เหน็ เป็นจริงเปน็ จงั กเ็ กอื บจะไมํได๎ ตง้ั แตํวนั ทีก่ ลบั มาจากบ๎าน ขําวกแ็ พรํสะพัดไปท่วั ในหมคํู นรจ๎ู กั วํา พลอย จะแตํงงานและจะแตํงกบั คณุ เปรมผม๎ู ีชอ่ื วาํ เปน็ เศรษฐี ขําวนที้ าํ ให๎พลอยกลายเปน็ บุคคล ทนี่ ําสนใจขน้ึ มาทนั ที คนทร่ี ๎จู ัก คน๎ุ เคยจริงๆ กพ็ ากันแหหํ ๎อมมาหาแทบไมํเว๎นแตํละวนั คนทร่ี ๎จู ักเพยี งหาํ งๆ ก็พยายามทีจ่ ะเข๎าใกล๎ชิด เพื่อฝากเนื้อฝากตัว เอาไว๎ และพวกที่มีของจะขาย ต้งั แตํผา๎ นํุงผา๎ หํมไปจนถึงเครอื่ งเพชร และของใช๎ตํางๆ ก็มาตดิ ตอํ พูดจาชกั จูงให๎พลอยซ้ือ ของๆตนไมเํ ว๎นแตํละวัน พลอยไมํรูว๎ ําของหม้ันทผ่ี ใู๎ หญทํ าง คุณเปรมนําไปมอบให๎แกเํ จา๎ คณุ พอํ นั้นมอี ะไรบ๎าง แตขํ าํ วลือก็ สะท๎อนกลบั จากข๎างนอกวงั เข๎ามาถงึ หตู นเองวํา เปน็ ของหมน้ั ทมี่ ีราคามากมายนักหนา นานๆจะมเี ชํนน้ีสกั ครง้ั หนง่ึ และ การแตํงงานที่จะมขี ้นึ ในเดอื นหกน้ัน กก็ ะกันวําจะเปน็ งานที่ใหญโํ ตทส่ี ุดงานหนง่ึ ในรอบปี พลอยไดแ๎ ตนํ ่ังฟังขําวตํางๆ เหลาํ นี้ เหมือนกบั วําเป็นขาํ ว เก่ยี วกับคนอน่ื ไมไํ ดร๎ ๎สู กึ สนใจ หรือตื่นเตน๎ เทาํ ทคี่ วรจะเป็น วนั หนง่ึ ขณะทพ่ี ลอยเฝา้ เสดจ็ อยบํู นตาํ หนกั คณุ สายกข็ น้ึ บนั ไดนาํ หนา๎ พาแมนํ ย๎ุ อาคณุ เปรมขน้ึ เฝา้ พอเหน็ แมนํ ย๎ุ คลานกระฉับกระเฉงตรงเขา๎ มา เสด็จกร็ บั สั่งวํา \"น๎ุยจะมาหมน้ั นางพลอยกระมงั \" แมนํ ย๎ุ ลงหมอบกราบอยาํ งคลอํ งแคลวํ แลว๎ กท็ ลู เปน็ ปญั หาอยาํ งทพ่ี ดู กบั คนอน่ื ๆ โดยไมมํ ขี อ๎ ยกเวน๎ ใหแ๎ กใํ ครเลยวาํ \"หมอํ มฉันนําของถวายเข๎ามามังคะ เหน็ จะโปรดนะมังคะ\" \"ว๎ยุ ! โปรด !\" เสด็จรบั สั่ง \"เอาเขา๎ มาใหเ๎ ถิด\" แลว๎ เสดจ็ กท็ รงพระสรวลดว๎ ยความขบขนั ในวิธีพูด แบบแปลกๆ ของ แมํน๎ยุ
เดก็ รนํุ ๆสาวสองสามคนทพ่ี ลอยไมรํ จ๎ู กั คลานเขาํ ยกของถวายขน้ึ มาตง้ั เรยี งรายอยหํู ลายอยาํ ง เดก็ พวกน้ี มากบั แมํ นย๎ุ หนา๎ ตาเปน็ ผู๎มสี กลุ พลอยตอ๎ งมองดูดว๎ ยความสนใจ เพราะสงสัยวาํ จะเป็นญาตขิ องคุณเปรม ซ่ึงตํอไปก็จะเปน็ ญาติ ของตนในวันข๎างหน๎า \"เคร่อื งแกว๎ มงั คะ\" แมนํ ุ๎ยเริ่มทลู เสด็จถงึ ของถวายทนี่ าํ เข๎ามา \"ของตกเขา๎ มาจากนอกใหมํๆท้ังนน้ั ถ๎าจะหายาก นะมังคะ\" พลอยอดสนใจในของถวายทว่ี างเรยี งรายอยตํู รงหนา๎ ตนไมไํ ด๎ เพราะแตลํ ะอยาํ งลว๎ นแตเํ ปน็ ของมรี าคา ทง้ั สน้ิ เครื่องแกว๎ ชดุ หน่งึ เปน็ ชดุ สรงพระพกั ตร๑ ทาํ ดว๎ ยแกว๎ เจียระไนอยํางเยยี่ ม มลี ายทองเปน็ ใบไมด๎ อกไม๎ มีต้งั แตํเหยอื กน้ําอาํ ง น้ําเครื่องประกอบอ่นื ๆ ไปจนถึงขวดนาํ้ อบทั้งเถา ต้งั แตํใบใหญไํ ปจนเลก็ และโถแปง้ อีกเถา หน่งึ เรยี งลําดับไดข๎ นาดกัน ตอํ จากน้ันมาเปน็ ชดุ ทบี่ ูชา ทําด๎วยแกว๎ เจียระไนหนามขนนุ มีพร๎อมตั้งแตแํ จกนั พานดอกไม๎พุมํ ใหญํเลก็ ตลอดจนเชงิ เทียนและกระถางธูป ทว่ี างอยูํปลายแถวของถวายนั้น เป็นอาํ งแกว๎ เจยี ระไน ใบใหญํมีพานเงินรองรับอยูํข๎างลําง จะทําขึ้น สาํ หรับประโยชน๑อนั ใด พลอยเองก็นึกไมํออกเหมือนกนั \"ตายจรงิ !\" เสด็จรบั สง่ั เมื่อทอดพระเนตรไปยงั ของถวาย \"ทําไมเอาของมาใหก๎ นั มากมายอยํางนล้ี ะํ ขา๎ มิต๎องตัง้ ห๎างขายเครอ่ื งแก๎วหรอื น่ี\" แมนํ ย๎ุ กม๎ หนา๎ หวั เราะลงไปทห่ี นา๎ อกแบบชาววงั แลว๎ กท็ ลู วาํ \"กริ้วหรอื มังคะ พํอเปรมเขาขอให๎หมอํ มฉนั ถวายของใหม๎ ากๆ ใหส๎ มกบั ที่เสด็จมพี ระเดชพระคณุ ทรงพระเมตตา เขากว็ ําของเขาถูก จรงิ ไหมมงั คะ\" \"ข๎าจะไปรูห๎ รือวาํ จรงิ หรือไมจํ ริง\" เสด็จทรงพระสรวล \"วาํ แตไํ ออ๎ ํางอะไรนัน่ เถอะ เขามีไว๎สาํ หรับทําอะไรกนั \" แมนํ ย๎ุ หวั เราะกก๊ี แลว๎ ทลู วาํ \"หมํอมฉันเองก็ไมทํ ราบมังคะ เหน็ มันใบโตๆงามดี ก็เลยเอาติดเขา๎ มาถวายดว๎ ย เสด็จก็ ไมํทรงทราบเหมอื นกนั หรือมงั คะ\" \"ใครจะไปร๎ูได๎\" เสด็จรับส่งั \"วาํ แตเํ รอื่ งนางพลอยของขา๎ นี่เถอะ กําหนดวนั กันได๎หรอื ยงั \" \"ไดแ๎ ลว๎ มังคะ\" แมํนย๎ุ ทูลตอบ \"ข้ึนสิบสองค่ําเดือนหกน่ีแหละมงั คะ\" \"เออยงั มีเวลาเตรยี มตวั ทนั แตงํ ทไี่ หน\" \"ตกลงกันวําจะแตงํ ทีบ่ ๎านคลองพอํ ยมมังคะ บ๎านเจ๎าสาวอยฟํู ากขะโน๎นไปมายาก แตํงแลว๎ ก็จะอยูบํ ๎านนน้ั เลยมัง คะ\" พลอยฟงั แมนํ ย๎ุ ทลู ถงึ รายละเอยี ดตาํ งๆ เกย่ี วกบั การแตงํ งานของตนอยาํ งสนใจ ทง้ั ทม่ี ไิ ดเ๎ งยหนา๎ ขน้ึ เลย ครง้ั นเ้ี ปน็ คร้งั แรกท่พี ลอยร๎วู าํ ตนจะตอ๎ งแตงํ งานท่ีไหนเม่อื ไรแนํ และขณะที่ฟงั อยูนํ น้ั กน็ ึกในใจอยวํู ํา พิธแี ตํงงานท่ตี นจะตอ๎ งเขา๎ สใํู น
เวลาขอ๎ งหนา๎ น้นั จะมีรายละเอยี ดพสิ ดารอยาํ งไรตนกห็ ารไู๎ มํ พลอยนึกในใจวําวํางๆ จะต๎องถามคุณสายใหร๎ แู๎ นใํ นเร่ือง เหลาํ น้ี แมํนยุ๎ เฝ้าเสด็จอยํูไมํนานนกั คุยเร่ืองโน๎นเร่ืองนอ้ี ยคํู รหํู นึง่ แล๎วกท็ ลู ลากลบั พอแมํนุย๎ กลบั ไปแล๎ว เสด็จกร็ บั สั่งขน้ึ วาํ \"ดูสิสาย ของหม้นั พลอยเขามากมายเหลอื เกนิ ทเี ดียว\" \"ก็ดีแลว๎ นีม่ งั คะ\" คุณสายทลู \"สมกบั ท่ที รงพระเมตตาไว๎มาก\" \"สายพดู เหมือนกับวาํ ของมันแลกกบั คนได๎\" เสดจ็ รับส่ังข้ึนลอยๆ \"ถ๎าจะถอื อยํางน้นั ของอกี สิบเทาํ หรอื ร๎อยเทาํ น้ี ขา๎ ก็ไมยํ อมแลกกับนางพลอย แตํนมี่ นั คนละเร่ือง\" เสดจ็ หยดุ ทรงตรกึ ตรองอะไรอยคํู รหํู นง่ึ แลว๎ กร็ บั สง่ั ตอํ ไปกบั คณุ สายวาํ \"เรอื่ งเส้อื ผา๎ เคร่อื งแตงํ ตัวของพลอย สายชวํ ยจดั การให๎ทเี ปน็ ของข๎าให๎ ชวํ ยดแู ลให๎ดีๆหนํอย อยําใหข๎ ายหน๎าเขา ถึงเวลาใกลๆ๎ วนั จงึ คอํ ยขึน้ มาเลือกของแตงํ ตัว พวกเขม็ กลัดสายสรอ๎ ยกันอกี ทีหนงึ่ คราวนตี้ ๎องถอื วําข๎าแตํงงานลกู สาว อยาํ ให๎อายฝ่ายเจ๎าบําวเขาได๎ ขา๎ จะให๎พวกเคร่ืองใช๎อน่ื ๆ อยาํ งขันล๎างหน๎า เช่ียนหมาก เดยี๋ วก็จะไปซา้ํ กบั ของทีพ่ ํอของ พลอยเขาจะให๎ แล๎วของข๎ากม็ แี ตพํ วกเครอ่ื งเงนิ เคร่ืองนาก บ๎านพลอยเขาใชเ๎ ครือ่ งถมกันทัง้ นั้น ให๎ไปกจ็ ะไปขับกันเปลาํ ๆ ขา๎ จงึ คดิ ให๎ของอ่นื \" นบั ตง้ั แตวํ นั ทญ่ี าตคิ ณุ เปรมเขา๎ มาถวายของเสดจ็ ทต่ี าํ หนกั กถ็ อื วาํ การหมน้ั และการแตงํ งานของพลอย ทจ่ี ะมาถงึ ในเวลาอกี สองสามเดือนขา๎ งหน๎าน้นั เปน็ ความจริงที่แนนํ อนเปน็ ทางการ แตกํ อํ นนน้ั เรือ่ งนเี้ ปน็ เพยี งแตํ ขาํ วลอื มาสาํ เรจ็ เดด็ ขาดแนนํ อนเอาตรงท่เี สด็จรบั ของถวาย ซ่งึ เทาํ กับวําเป็นการประทานพระอนญุ าตแล๎ว โดยสมบรู ณ๑ ชวี ติ ของพลอยในขน้ั ตอํ มานน้ั ดเู หมอื นจะหมกอยใํู นกองผา๎ ขน้ึ ตน๎ ดว๎ ยผา๎ ขาวมา๎ สาํ หรบั หมํ อยกํู บั บา๎ น ซง่ึ ตอ๎ งซอ้ื มา ใหมํและฉีกให๎ได๎ขนาด แลว๎ ก็เลม็ ขอบและอบรา่ํ เกบ็ ไว๎ใหพ๎ อ ออกเรอื นแลว๎ จงึ จะใช๎ ตอํ จากน้นั กเ็ ป็นเรอ่ื งของผา๎ ลาย ท่ี จะตอ๎ งเลือกตอ๎ งดกู นั ทกุ กุลีไป นอกจากผา๎ ลายกย็ งั มผี า๎ มวํ งไหมเลี่ยน ผา๎ มวํ งดอก ผา๎ มํวงลาย ผา๎ มวํ งคดกรชิ ซง่ึ ตอ๎ งเลือก ซอ้ื ไว๎นํงุ ไปการงานออกหนา๎ ออกตาให๎สมฐานะ เสร็จจากเร่อื งผ๎ากถ็ งึ เร่อื งเสอื้ ซึ่งเด๋ยี วนี้ใสกํ นั หนาตากวาํ แตํกํอน สมยั นิยม นนั้ กเ็ ปล่ยี นไปจากเส้อื แขนพอง เหมือนขาหมูแฮม กลายเปน็ เส้ือแขนธรรมดา รดั เอวแนํนและเกีย่ วขอข๎างหลงั เม่อื เลือกผ๎า หรอื แพรตัดเสอ้ื ไดเ๎ ป็นที่พอใจแลว๎ กต็ อ๎ งวดั ตัวต๎องลอง และตอ๎ งหาแพรสะพายไวใ๎ ห๎ถูกกับเสอ้ื สําหรับกาลเทศะตาํ งๆ พลอยไมเํ คยนกึ วาํ การแตํงงาน จะต๎องลงทนุ ใช๎จาํ ยคาํ เคร่ืองแตํงตัวมากมายถึงเพียงน้ี เงนิ ทเ่ี จ๎าคณุ พอํ ให๎มานั้น เกอื บจะ ไมไํ ดแ๎ ตะตอ๎ ง เพราะเสื้อผา๎ ทีห่ าใหมํเป็นของเสด็จประทาน และรบั ส่ังถามถงึ เร่อื งนก้ี บั คณุ สายเนืองๆ หากพลอยจะทกั ทว๎ ง ขน้ึ มาเป็นครัง้ คราว เพราะเหน็ วําของบางอยาํ งดจู ะมากมายฟ่มุ เฟอื ยไป คณุ สายกม็ กั จะอ๎าง รบั สง่ั ขน้ึ มาขูสํ ําทบั และบอก ด๎วยทกุ ครง้ั วาํ คนทพ่ี ลอยจะไปอยดูํ ว๎ ยตอํ ไปน้นั เขาเป็นเศรษฐี ฝ่ายพลอยจะไปอยูํ กับเขา จะต๎องไปในลักษณะทม่ี ิให๎เขาดู ถูกได๎ เพราะจะทาํ ให๎ขายพระพกั ตร๑เสดจ็ พลอยกจ็ าํ ตอ๎ งนงิ่ ทกุ ครงั้ ไป
ตอนทก่ี ลบั มาจากบา๎ นครง้ั สดุ ทา๎ ยใหมๆํ พลอยยงั ชาตอํ เหตกุ ารณต๑ าํ งๆ ทจ่ี ะบงั เกดิ ขน้ึ กบั ตน เพราะเหน็ วาํ ยงั มี เวลาอีกหลายเดือนท่จี ะนกึ ถงึ แตํในข้ันตํอมา พอเหตุการณน๑ ้ันเริ่มจะเปน็ จรงิ จงั และใกล๎เขา๎ มาทุกวนั พลอยกเ็ ร่มิ วิตก หวาดเกรงตอํ อนาคต บางทีนอนกลางคนื นึกถึงเรอ่ื งน้แี ล๎วก็เหงอ่ื แตกทงั้ ตัว และนอนไมหํ ลับจนดึก ผู๎ทพ่ี ลอยจะปรับทุกข๑ ได๎มีแตชํ อ๎ ยเพียงคนเดยี วเทาํ นั้นเอง ในตอนแรกๆ ช๎อยดูเหมอื นจะเหน็ เรื่องท่ีเกย่ี วกับพลอย เปน็ ของสนกุ เปน็ ของท่ที าํ ให๎ ชวี ิตประจาํ วันทซ่ี า้ํ ซากนัน้ มสี สี ันและมีของใหมํท่จี ะตอ๎ งคิดและต๎องทาํ ตอ๎ งคอยเวลาทีจ่ ะมาถึง ช๎อยเขา๎ รํวมมอื พลอย เลอื กเสอ้ื ผ๎าเครื่องแตงํ ตวั อยาํ งเบิกบาน และสนใจในสิ่งตาํ งๆเหลําน้ี ยิง่ กวําตวั พลอยเสยี อีก แตพํ อใกล๎วนั เขา๎ มา ช๎อยกด็ ู เงียบเสียงลงไป บางเวลาช๎อยก็ลอบมองดูหน๎าพลอย อยํางเปน็ หํวง และบางครัง้ เมื่อพูดถึงเวลาท่จี ะต๎องแยกกนั อยูํ ช๎อยก็ แสดงสีหนา๎ เศรา๎ จนเหน็ ได๎ชดั วันหนงึ่ พลอย ปรารภข้ึนกบั ช๎อย ขณะทอ่ี ยูกํ ันสองตอํ สองวาํ \"ช๎อย ฉันชกั จะไมสํ บายใจเต็มทแี ล๎วละ มนั ยังไงอยกํู ็ไมรํ ู๎ เรอ่ื งท่ีฉันจะออกไปมีเรือนน่นี ะํ \" \"นั่นซี ! ฉนั กช็ กั จะไมํสบายใจเหมอื นกัน\" ช๎อยตอบ \"แตแํ รกฉันกเ็ ฉยๆ คล๎ายกบั วํามันจะไมํเปน็ จรงิ เป็นจงั ขน้ึ มา หรอื เหมือนกับวําเป็นเรือ่ งของคนอ่ืน ไมใํ ชเํ รอ่ื งของแมํพลอย พอถงึ เวลาซ้ือขา๎ วของเส้อื ผา๎ กัน ฉันกอ็ อกสนุกเตม็ ที เพราะ เรอื่ งใช๎อฐั ของคนอื่นละกอ๎ ฉนั ชอบนัก แตํพอใกล๎วันเขา๎ มาฉันก็ชักจะใจไมดํ ีขนึ้ ทกุ วัน คิดถึงเร่อื งทีจ่ ะจากกันฉันก็ใจหาย เดี๋ยวนเี้ พยี งเหน็ หน๎าแมพํ ลอยอยูํตําตา ฉนั ยงั คิดถงึ เสยี แลว๎ \" \"เรื่องนั้นกจ็ ริงหรอกช๎อย\" พลอยพูด \"แตมํ นั กไ็ มสํ ก๎ู ระไรนกั ฉนั จะหม่ันไปมาหาสชํู อ๎ ยเสมอ อยาํ วิตก แตเํ รอื่ งทฉี่ ัน ไมํสบายใจยังมอี กี \" \"มีอะไรอกี ละํ \" ช๎อยถาม \"กจ็ ะมอี ะไรเสยี อีกเลาํ \" พลอยตอบ \"ช๎อยคิดดสู ิ ฉนั จะตอ๎ งไปอยกํู นิ กับคนท่ีฉันไมํเคยรจ๎ู กั เลย นิสยั ใจคอ จะเปน็ อยํางไร แลว๎ ก็อะไรตอํ อะไรอกี มาก ฉันไมํร๎ูทั้งนน้ั เรื่องอะไรๆก็ชาํ งเถอะ เพยี งแตํเจอะกันจงั หนา๎ เข๎าจรงิ ๆ จะพูดกนั วํา อยาํ งไร ฉันก็ยงั นกึ ไมอํ อก พอนึกถึงเรอ่ื งนขี้ ้นึ มาทไี ร ฉันเหง่อื กาฬแตกทกุ ครัง้ \" \"จริงซี\" ชอ๎ ยวํา \"ฉนั ก็กลุ๎มแทนเหมอื นกนั สมมุตวิ าํ ถ๎าเป็นตวั ฉนั ไมใํ ชํแมํพลอย ฉนั ก็ยังนึกไมอํ อกวํา จะทําอยํางไร ดี ไอเ๎ ร่ืองนิสัยใจคอนํะไมํส๎กู ระไรนกั อยํูกนั ไปกเ็ ร่ิมเรียนรู๎ไปทลี ะเล็กทีละนอ๎ ย แตวํ ําทุกอยําง มันตอ๎ งมีหัวมหี าง คนจะร๎จู ัก กันกต็ อ๎ งเรม่ิ เขา๎ ที่ไหนแหงํ หนึง่ ฉนั ยงั นกึ ไมอํ อกเลยวาํ แมพํ ลอยจะไปเรมิ่ อยํางไร ทจี่ ะใหไ๎ ด๎รู๎จกั พดู จากันกอํ น เหน็ จะไมํมี หนทาง ยิ่งร๎ูวําหมน้ั หมายกนั แล๎วอยาํ งน้ี ยิ่งพบปะกนั ไมํไดท๎ เี ดียว กวําจะได๎เห็นหนา๎ ไดพ๎ ดู กนั กถ็ ึงวนั สงํ ตวั ตายละซี !\" พลอยมอื เยน็ เฉยี บแลว๎ พดู ออํ ยๆวาํ \"อีตอนน้สี ชิ ๎อยทีฉ่ ันกลัวนัก เขาพดู จาทําทําทางกนั อยํางไรกไ็ มํรู๎ คนไมเํ คยพดู กนั เลย แล๎วอยๆํู ก็ถกู โยน เข๎าไปนั่ง อยํูดว๎ ยกันสองคน ถ๎าเป็นช๎อยเสียอกี คงไมเํ ทาํ ไรนกั เพราะช๎อยเป็นคนกลา๎ ฉนั เป็นคนอยํางไรช๎อยก็ร๎ดู ี ฉนั กลวั ฉันจะไป ตายเสียกอํ นเทาํ นน้ั เอง\"
\"เฮอ๎ !\" ช๎อยถอนใจใหญํ \"เรอ่ื งมันแกไ๎ ขไมไํ ดแ๎ ลว๎ คิดไปก็เสียเวลาเปลําๆ เลยตกกระไดพลอยโจนก็แลว๎ กนั ใครไมํ พดู กะเรากํอน เราก็ไมํพูด\" คณุ เชยเขา๎ มาหาหลายครง้ั ในระหวาํ งนน้ั ทกุ ครง้ั พลอยกไ็ ดร๎ เ๎ู รอ่ื งราวทางบา๎ น พลอยรค๎ู วามจรงิ วาํ ทต่ี นจะตอ๎ งไป เขา๎ พิธที ีบ่ ๎านคุณเปรม กเ็ พราะคณุ อนุํ ไมยํ อมใหแ๎ ตํงที่บ๎าน\" \"ฉนั สงสารเจ๎าคณุ พํอทาํ นเหลือเกินเทยี วแมพํ ลอย\" คณุ เชยเลาํ ให๎พลอยฟงั \"ครงั้ นี้เปน็ ครั้งแรกท่ที าํ น จะแตงํ งาน ลูกออกหนา๎ ออกตา ทํานก็อยากจะแตงํ ที่บ๎านให๎ครึกคร้นื แตพํ อทํานเอํยเรอ่ื งนี้ทไี ร คุณอุนํ เธอกอ็ ๎าง เหตขุ ดั ข๎องไปตํางๆ\" \"แลว๎ ทาํ นไมํรูห๎ รือวํา คุณอุนํ เธอขัดข๎องเรอื่ งอะไร\" พลอยถาม \"ทําไมทํานจะไมรํ ู๎ แตเํ ราควรจะเหน็ ใจทํานบ๎าง เพราะทาํ นจะต๎องอยํดู หู นา๎ คณุ อํุนทกุ วนั มเี รือ่ งขัดใจกนั ขน้ึ ก็ รําคาญเปลําๆ ทํานกเ็ ลยทําเฉยเสีย\" คณุ เชยอธิบาย \"แตถํ งึ อยํางนั้นกย็ งั ไมํวาย\" คณุ เชยเลําตอํ \"ธรรมดาเจา๎ คณุ พํอทาํ นเปน็ คนมีอารมณเ๑ ร่อื ยๆ แมํพลอยก็รู๎ อยแํู ล๎ว แตถํ ึงอยํางน้นั กห็ วดิ มเี ร่อื งกนั ตอนที่ทาํ นส่ังใหจ๎ ดั ของให๎แมพํ ลอยนน่ั แหละ\" \"เป็นอยาํ งไรกนั \" พลอยถามขึน้ ด๎วยความสนใจ \"ทาํ นส่ังใหฉ๎ ันไปบอกคุณอนุํ ให๎จัดเคร่ืองลา๎ งหนา๎ ถม เชย่ี นหมากถมไวใ๎ ห๎แมํพลอย พอฉนั ไปบอก เธอก็โกรธ กระฟัดกระเฟยี ด ดําประชดฉนั อยเํู รื่อยๆ แลว๎ เธอกจ็ ัดของเลวๆ สงํ ออกมาให๎ พอเจา๎ คุณพอํ ทาํ น เหน็ ของทเี่ ธอจัดออกมา ฉนั ร๎สู ึกวําทํานโกรธทีเดียว แตทํ าํ นกไ็ มํพดู เดนิ เขา๎ ไปทห่ี อ๎ งคุณอนุํ เรียกเอากุญแจต๎ู แลว๎ ทํานก็หยิบเอาเอง เลือกเอาแตํ ของดีๆทง้ั น้ัน แลว๎ ทํานยงั หยิบของอ่นื เป็นตน๎ วําตะลํุมถมสาํ หรบั ใสผํ า๎ บ๎าง และของอื่นๆเตมิ เขา๎ ไปอกี หลายอยาํ ง พอให๎ ครบชุด พอใจทาํ นแล๎วทาํ นก็เรยี กหีบ แลว๎ ทาํ นกเ็ กบ็ กญุ แจไวเ๎ อง ส่งั ให๎คนยกเอาหีบท่ีใสํของไปเก็บไวท๎ หี่ อ๎ งฉัน รอใหถ๎ งึ วัน แมํพลอยจะแตํงงาน ทํานจึงจะขนเอามาให๎\" ถอ๎ ยคาํ ทค่ี ณุ เชยพดู ทาํ ใหพ๎ ลอยรส๎ู กึ ปตี ใิ นความกรณุ าของเจา๎ คณุ พอํ สวํ นปากนน้ั กถ็ ามคณุ เชยไปวาํ \"แลว๎ ระหวาํ งนัน้ คณุ อุํนเธอวาํ อยํางไรบ๎าง\" \"เธอจะไปวําอยํางไรได๎\" คณุ เชยตอบ \"เอาจรงิ เขา๎ เธอก็กลวั ทํานเหมือนกนั แตํแลว๎ เธอก็เลยมาพาลโกรธ เอากับฉัน เขา๎ จนเดย๋ี วนเี้ ธอยงั ไมพํ ดู กับฉันเลย แม๎หน๎าเธอกไ็ มมํ อง\" \"โธํ ! คณุ เชยเลยตอ๎ งรับเคราะหเ๑ พราะเร่ืองของฉันแทๆ๎ ทีเดยี ว\" พลอยพูดอยาํ งเหน็ ใจ คณุ เชยยม้ิ มองดหู นา๎ นอ๎ งสาวแลว๎ ตอบวาํ
\"ไมเํ ป็นไรหรอกแมํพลอย ฉันกไ็ มไํ ด๎ทาํ อะไรผดิ แมํพลอยกไ็ มํได๎ทําอะไรผดิ คุณอนุํ เธออยากโกรธ กใ็ ห๎โกรธไป ฉัน กลบั สบายดเี สียอีกท่ีเธอไมพํ ูดดว๎ ยระหวาํ งนี้ ไมยํ ังงัน้ เธอก็ชอบซกั ฉันถงึ เร่ืองแมํพลอย แลว๎ ก็พูดคํอนขอดแมํพลอยให๎ฉัน ฟงั จนบางทีฉนั แทบจะอดโมโหไมํไหว ไมพํ ูดกันเสียอยํางนแ้ี หละดี ฉนั วําฉันจะทาํ โกรธกบั เธอ ไปจนแตํงงานแมพํ ลอยให๎ เสรจ็ เรียบร๎อยเสียกอํ น แล๎วฉันจะเขา๎ ไปดกี บั เธอเอง\" พลอยตอ๎ งหวั เราะเมอ่ื ไดย๎ นิ คณุ เชยพดู เพราะนาํ้ ใจอยาํ งคณุ เชย ทป่ี ราศจากความอาฆาตพยาบาทนน้ั ไมมํ ใี คร เหมอื น \"แมํพลอยแตงํ งานแล๎ว ฉันอยากจะเตือนอะไรสกั อยาํ ง\" คุณเชยพูดตอํ \"เร่อื งพน่ี อ๎ งของเรานํะแหละ ไมมํ ีใครอีก คนท่เี ขาจะแตํงกับแมพํ ลอย เขามีช่ือวําเป็นเศรษฐี แมพํ ลอยก็รวู๎ าํ คุณชติ ของเรา เดี๋ยวนี้ใชอ๎ ฐั เทําไร กไ็ มํรจู๎ ักพอ พอคณุ ชิต ร๎ูวําแมํพลอยจะแตํงกบั ใคร ก็หูผ่งึ ทเี ดียว ทําทอดสนทิ เข๎ามาทางฉันหลายหนแล๎ว เพื่อจะใหฉ๎ ันบอกแมํพลอยวํา เธอรัก เอน็ ดแู มํพลอยอยาํ งไร แตํฉนั ก็ทําเฉยเสยี ตอํ ไปคุณชิตกจ็ ะตอ๎ งตามแมพํ ลอย ถึงบ๎าน เรือ่ งก็อยากไดอ๎ ฐั นํะแหละ แมํ พลอยจะตอ๎ งระวังใหด๎ ี คุณชิตพูดอะไรอยําไปหลงเชอื่ เพราะเธอเปน็ พนี่ อ๎ ง ของเรา เร่อื งเงนิ ๆทองๆ ถ๎าไมดํ ีคนอน่ื เขาจะดู ถูกได๎ แลว๎ ก็ยงั พํอเพิ่มอีกคน ฉนั หนกั ใจจริงๆทีเดียว\" คุณเชยพูด แล๎วก็ถอนใจใหญํ \"กฉ็ นั เหน็ พอํ เพ่มิ เปน็ เพอื่ นชอบพอกับเขาอยแํู ล๎ว เขาคงจะไมํวาํ อะไรกระมงั \" พลอยพดู ขึ้นอยาํ งไมแํ นํใจ \"เวลาน้ีกาํ ลังเป็นเพอื่ น\" คุณเชยตอบ \"ทเี่ ขาคบเป็นเพ่อื น กเ็ พราะเขาอยากทอดสะพานเขา๎ มาหาแมพํ ลอย และก็ เพราะเขาเปน็ เพือ่ นกับพอํ เพิ่มนัน่ แหละ เขาจงึ ได๎ไปจนถึงบา๎ น เข๎าฝากเนือ้ ฝากตวั จนเจา๎ คุณพอํ ทํานรัก เวลานฉ้ี ันก็ร๎วู ําเขา ยังรกั ใครนํ บั ถือพอํ เพม่ิ อยูมํ าก เพราะพํอเพม่ิ แกรกั เขา แกชํวยเหลือสนับสนนุ เขาจริงๆ แตอํ ยําลมื วําตํอไปพอํ เพ่ิมก็ กลายเปน็ ญาตขิ า๎ งเมีย ไมํใชเํ พ่อื นรกั กันชอบกนั เฉยๆอยํางเดีย๋ วนี้ ถ๎าพํอเพ่มิ ไปทํา อะไรไมํดี ก็จะกระทบมาถงึ แมํพลอย ฉันจงึ อยากเตอื นให๎แมํพลอยระวงั พอํ เพ่ิมไวอ๎ กี คนหนงึ่ ธรรมดาพ่ีนอ๎ ง ก็ตอ๎ งรกั กันอยูแํ ลว๎ ฉันไมํได๎มายุใหร๎ ะแวงกันหรอก แตเํ ราก็ร๎ูกันอยแํู ล๎ววํา พ่ีนอ๎ งของเราเปน็ คนอยาํ งไร ฉันเตือนด๎วยเจตนาดีจรงิ ๆ เพราะฉนั กเ็ ปน็ พ่แี มพํ ลอยอกี คนหนึง่ แมํ พลอยอยําโกรธฉันกแ็ ลว๎ กัน\" \"ฉนั ก็ไมํโกรธหรอกคณุ เชย\" พลอยตอบยนื ยัน \"คุณเชยเจตนาดตี ํอฉนั ฉนั จะไปโกรธไดอ๎ ยาํ งไร ฉันกลบั ขอบใจคณุ เชยเสยี อกี เพราะทค่ี ุณเชยเตอื นมาก็ถูกทงั้ นัน้ ท่ีฉันวิตกอยูกํ ็เพราะไมํรว๎ู าํ ท้งั คุณชติ และพํอเพิ่มแกจะมาทาํ ไหนตํอไป เทาํ น้ัน\" \"ไมตํ อ๎ งวติ กหรอก\" คุณเชยพดู \"ฉนั จะชวํ ยดูใหอ๎ กี ทางหนึง่ แมํพลอยคอยระวงั ตวั ใหด๎ ีๆ อยาํ เผลอกแ็ ลว๎ กัน เฮอ๎ !\" คณุ เชยถอนใจใหญํ แล๎วกห็ วั เราะ \"ฉันพดู มาเสียยืดยาว เหมือนกับวําฉันเคยมผี ัวมาแล๎วสกั หา๎ คน\" \"อีกคนหนึ่งทพ่ี ลอยไดพ๎ บบํอยๆ หลงั จากทเ่ี สดจ็ ทรงรบั ของถวาย ก็คอื แมํน๎ุย ซึง่ หมูนํ ด้ี จู ะวิง่ เขา๎ วิง่ ออก ไปมาหาสํู กบั คณุ สายอยํไู มขํ าดระยะ พลอยร๎ูสึกเบาใจทไี่ ดม๎ โี อกาสร๎ูจักกับพน่ี อ๎ งของคณุ เปรม อยํางน๎อยท่ีสดุ กค็ นหนงึ่ เมอ่ื ไดพ๎ บ กนั สองสามหน พลอยก็เร่ิมเรยี กแมนํ ุ๎ยวํา คณุ อานยุ๎ ตามช๎อยไป ซง่ึ ทําให๎แมํนุ๎ยปลมื้ หาน๎อยไมํ จากแมํน๎ยุ พลอยกไ็ ด๎รบั
ความรู๎เพิม่ เติม เก่ียวกับคณุ เปรมหลายอยําง เปน็ ตน๎ วํา คุณเปรมเป็นลูกชายคนใหญํ และขณะนหี้ ลงั จากทบี่ ิดามารดา ตายไปหมดแลว๎ คณุ เปรมกค็ รอบครองบา๎ นอยูคํ นเดียว นอ๎ งชายคุณเปรม อกี คนหนึง่ ชื่อคุณเปรื่อง มไิ ด๎รับราชการ แตํคณุ เปรมให๎ดูแลกิจการค๎าขายของทางบา๎ น และคณุ เปรมยังมนี ๎องสาว อกี คนหนง่ึ ช่อื ปรงุ อายจุ ะแกํออํ นกวําพลอยราวปีหน่งึ หรือสองปี แตํมเี รือนไปแล๎ว เวลาน้ีทบ่ี ๎านจึงไมมํ ใี คร นอกจากคุณเปรม และแมํนุ๎ยกับแมเํ นยี นผเู๎ ปน็ อา ปลูกเรอื นอยูํ ด๎วยกันสองคนตํางหากในบรเิ วณบา๎ น คณุ เปร่อื งน้ันแยกไปอยูํทีห่ ๎าง เพ่ือใหไ๎ ดอ๎ ยํูใกล๎ชิดกิจการค๎าขาย แมํปรงุ น๎องสาวก็ แยกไปอยกูํ ับสามี \"ท้ังบ๎านเวลาน้กี ็มีฉันคนเดยี วเทาํ นนั้ ท่ยี ังทําอะไรไหวอยูํ\" แมนํ ๎ุยบอก \"แมํเนียนก็เจ็บๆไขๆ๎ อยแํู ตบํ นเรอื น แมํ พลอยรจู๎ กั แมํเนียนแลว๎ คงชอบ เพราะเขาเป็นคนน่งิ ๆ ไมํพดู ซํ้าพดู ซากอยํางฉัน แมพํ ลอยคงราํ คาญฉันหรอก จรงิ ไหม\" \"ไมรํ าํ คาญหรอกคะํ \" พลอยตอบเอาใจ \"คณุ อานุย๎ คยุ สนุกออก ฉนั ชอบฟัง\" \"แมํพลอยยอฉนั กระมงั \" แมํนุ๎ยตอบทั้งท่ีสหี นา๎ บอกวําปลม้ื \"คนพูดมากกะคนเงยี บพูดกันไมรํ เ๎ู รื่อง อยาํ งฉัน ต๎อง คยุ กะแมํชอ๎ ย จรงิ ไหม\" ชอ๎ ยซง่ึ เผอญิ นง่ั อยดํู ว๎ ยหวั เราะชอบใจ แลว๎ กต็ อบวาํ \"นน่ั ปะไร ฉันวําแล๎วไหมลํะ คณุ อาน๎ุยคงรักฉันมากทีเดยี ว น่ีถา๎ คณุ อามีหลานเหลอื อกี คงยกใหฉ๎ นั จรงิ ไหมคะ จริงไหม\" \"ไมจํ รงิ \" แมนํ ๎ยุ ตอบ \"อยาํ งแมชํ ๎อยน่คี บกันคุยกนั สนุก เอามาเป็นหลานสะใภล๎ ําบาก ฉนั พูดอยํางนีถ้ กู ไหม แมํ พลอย\" พลอยอดหวั เราะในคาํ พดู ขวานผาํ ซากของแมนํ ย๎ุ ไมไํ ด๎ แลว๎ จากการตกลงระหวาํ งแมนํ ย๎ุ กบั คณุ สาย พลอยกไ็ ดร๎ ๎ู กาํ หนดการวาํ ในวนั แตํงงานน้นั พลอยจะตอ๎ งข้นึ ไปทูลลาเสด็จแตํเชา๎ และคณุ สายพลอยและชอ๎ ย ในฐานะเพ่ือนเจ๎าสาว รวมท้งั ขา๎ หลวงเสดจ็ ท่เี ปน็ เพื่อนเจ๎าสาว อีกสองสามคนจะออกจากวงั เจา๎ คณุ พอํ ของพลอย จะเอารถมา๎ มารับท่ปี ระตูวัง จากวงั ก็จะไปท่บี ๎านคลองพอํ ยม แมนํ ุ๎ยจะจัดเรือนของแมํน๎ยุ เป็นที่พกั ของฝ่ายเจ๎าสาว เพราะเรอื นแมนํ ๎ยุ อยหํู าํ งกับเรอื น คุณเปรมพอสมควร จะดูไมํนาํ เกลยี ดเลยในการทเ่ี จ๎าสาวจะไปพกั อยํูทีน่ ัน่ เชา๎ วันแตํงงานมีสวดมนตท๑ าํ น้ํามนต๑ พลอย จะต๎องออกไปตกั บาตรเล้ียงพระเพลครง้ั หน่ึง เสร็จแล๎วกร็ ีบกลับมา เรือนแมํนุ๎ย และอยํูท่ีนั่นจนบาํ ย ตกบาํ ยได๎ฤกษ๑รดนํา้ พลอยก็จะต๎องไปเขา๎ พธิ รี ดนาํ้ บนตึก รดนํ้าแล๎วกต็ ๎องกลับ เรอื นแมนํ ๎ยุ อกี และคอยจนถงึ ฤกษส๑ ํงตวั \"ความจริงเรื่องนกี้ ต็ อ๎ งขอไปที\" คุณสายพูดเมือ่ อธบิ ายรายละเอยี ดให๎พลอยฟัง \"ถา๎ บา๎ นพลอยอยูํใกลๆ๎ ใจฉันก็ อยากให๎พลอยกลบั บ๎านหลงั จากใสบํ าตรและหลงั จากรดนํ้า แตํนีก่ ไ็ กลนกั เราถอื เอาเรอื นแมนํ ๎ยุ เป็นบ๎านเรา ระหวํางนัน้ ก็ แลว๎ กนั ป้าจะออกไปอยํคู อยดแู ลการงานให๎ตลอด พลอยไมตํ อ๎ งวติ ก ขอแตํเวลาถึงวันงานสง่ั ให๎ ทาํ อะไรพลอยตอ๎ งทาํ ตาม อยํามวั กระบดิ กระบวนอยกํู แ็ ลว๎ กนั \" คุณสายสง่ั เหมอื นกับวาํ พลอยยงั เป็นเด็กๆ นอกจากรายละเอยี ดเหลาํ น้ีแล๎ว ยังมี
รายละเอยี ดอื่นๆอกี มากมาย ท่ีคุณสายคอยเน๎นคอยเตอื นอยเูํ สมอ แตพํ ลอยก็มริ ู๎ท่ีจะรับฟังหรอื จดจําไว๎อยาํ งไรได๎หมด เพราะยิ่งใกล๎วนั เข๎ามาพลอยก็ยิ่งมีแตํความประหมาํ ความกลัว ความวติ กตํางๆ กนิ ไมไํ ด๎นอนไมํหลับจนรํางกายชักจะซูบ ซดี ลง ช๎อยซ่ึงมองดพู ลอยอยูํ ดว๎ ยความเป็นหํวง แอบเขา๎ มากระซบิ บอกในวนั หนง่ึ วาํ \"แมพํ ลอยระวังตัวให๎ดีๆหนอํ ย เด๋ยี วจะตายเสียกอํ น\" \"ฉันกไ็ มรํ จู๎ ะทํายงั ไงเหมอื นกนั ชอ๎ ย\" พลอยตอบ \"ท้ังกลัวทั้งวิตกจนไมเํ ปน็ อนั กนิ อันนอน นกึ อกี ทีตายเสยี กด็ ี เหมอื นกนั \" \"อยาํ นึกอยาํ งนัน้ สิพลอย\" ช๎อยเตอื น \"เรากไ็ มํใชํเด็กๆ ดว๎ ยกนั แล๎ว เรอ่ื งอะไรตอ๎ งทํากท็ ํามนั ไป อยาํ ไปคดิ อะไร มากนัก เดี๋ยวจะเจ็บไข๎ไปเปลําๆ ไมํดแี กใํ ครทง้ั นน้ั \" \"ฉนั อยากรูน๎ ักวํา คนที่เขาจะแตงํ งานเขาเป็นอยาํ งฉันทุกคนหรือเปลาํ \" พลอยปรารภข้ึน \"ฉันก็ไมํรู๎เหมือนกัน\" ชอ๎ ยตอบ \"เหน็ แมแํ กเลาํ ให๎ฟงั วาํ กอํ นแกจะแตงํ งานกบั คุณพอํ แกกลัว เหมอื นจะขาดใจ\" \"เอะ๏ !\" พลอยพูดอยํางฉงน \"แมชํ น้ั ไมเํ คยรูจ๎ ักกบั คณุ พอํ ของช๎อยมากอํ น เหมอื นกันหรอื \" \"เปลํา\" ช๎อยตอบ \"ผูใ๎ หญทํ ํานจัดการใหท๎ งั้ นั้น ก็เห็นอยดํู ว๎ ยกันสขุ สบายดีจนแกเํ ฒํา พลอยจะตอ๎ ง วติ กอะไร\" \"ชอ๎ ยพูดปดฉนั กระมงั \" พลอยพดู อยาํ งไมไํ วใ๎ จ \"ถึงคณุ พอํ และแมํของชอ๎ ย จะอยูํดว๎ ยกันมาเปน็ อยาํ งดี กไ็ มแํ นวํ ํา จะเปน็ อยํางน้ันทุกคูไํ ป เผอ่ื ฉันไมํเปน็ อยํางน้นั จะทาํ อยํางไร\" \"แมํพลอย\" ชอ๎ ยพูดดว๎ ยเสียงท่เี ดด็ ขาด \"เช่ือฉันดกี วาํ อยาํ คดิ มากไปเลย เรอ่ื งนม้ี นั เหมือนแทงหวย เวลานี้ หวยก็ ยังไมํออก แมพํ ลอยอยาํ เพง่ิ ไปคิดดีกวาํ หวยจะกินเสยี กํอนจะดีกวาํ \" แตทํ ง้ั ทพ่ี ลอยจะวติ กวจิ ารณ๑ นง่ั คดิ นอนคดิ ถงึ เรอ่ื งอนาคต จนกระทง่ั บางครง้ั ถงึ กบั อธษิ ฐานภวนา ขอใหว๎ นั คนื ลวํ ง ไปแตํชา๎ ๆ เพอ่ื ผดั เวลาออกไปอีกอยาํ งไรกต็ าม แตวํ ันคืนก็ลํวงใกลเ๎ ข๎าไปทกุ ที ขา๎ วของทุกอยาํ ง ถูกตระเตรียมจนเสร็จ รายละเอียดทกุ อยาํ งถกู กาํ หนดแนํนอน ไมมํ กี ารแกไ๎ ขเปลีย่ นแปลงอกี ตํอไป หลังจากคืนสดุ ท๎ายในวัง ที่พลอยนอนไมหํ ลับ เลยแม๎แตงํ ีบเดียว วนั สําคัญทส่ี ดุ ในชวี ิตของพลอยวนั หนึง่ คือวนั แตํงงานกม็ าถึง คุณสายบนํ พึมพาํ ปลอบใจพลอยแตํ เบาๆ ดว๎ ยถอ๎ ยคําท่พี ลอยไมํมีแกใํ จที่จะฟังให๎ร๎ูเรื่อง ตาของคณุ สายเองก็คลอไปดว๎ ยนํา้ ตา เพราะจะต๎องจากกบั เดก็ ทเี่ คย เลย้ี งมาแตํเลก็ จนโต คณุ สายบอกใหพ๎ ลอย อาบนาํ้ อาบทําให๎เรียบรอ๎ ย แลว๎ ก็ชวนกินข๎าวเชา๎ แตํเช๎าตรํู ถึงพลอยจะฝนื ใจ กินสกั เทาํ ใด กก็ ลนื ขา๎ วไมลํ งคอ สามคนทีเ่ คยอยกูํ ันมาดว๎ ยกันช๎านาน คอื คณุ สาย พลอย และช๎อยตาํ งนัง่ อยํูกบั สํารับ แสรง๎ ทาํ วาํ กนิ ขา๎ วด๎วยกนั ตามปกติ แตํความจริงกก็ นิ ข๎าวไมํลงด๎วยกนั ทง้ั สามคน กนิ ขา๎ วเสร็จแลว๎ คุณสายและชอ๎ ย ก็ ชํวยกัน แตํงตัวใหพ๎ ลอยด๎วยชุดที่จะเดินทางไปจากวงั นํงุ ผ๎ามวํ งสีตามวนั และใสเํ สอื้ เรยี บๆ สะพายแพรจบี และตรงึ ติด กับ เสอื้ เรยี บร๎อย ชดุ ที่จะแตํงฟังสวดและตักบาตรเลี้ยงพระเพลนั้น ถูกสํงไปไวล๎ วํ งหนา๎ ท่ีเรือนแมนํ ยุ๎ เมื่อพลอยไปถึงบา๎ นน้นั
แล๎ว ก็จะตอ๎ งเปล่ยี นเครื่องแตงํ ตัวอกี หลายชุด แตงํ ตัวเสรจ็ แลว๎ ยังเหลอื แตํสวมเกือก คณุ สายก็พาพลอยขึ้นไปเฝา้ ทลู ลา เสด็จ ทชี่ น้ั บนของตาํ หนกั วนั นน้ั เสดจ็ ตน่ื บรรทมแตเํ ชา๎ กวาํ ปกติ เพอ่ื ใหพ๎ ลอยไดเ๎ ฝา้ ทลู ลา เมอ่ื พลอยขน้ึ ไปถงึ หอ๎ งบรรทม เสดจ็ ประทบั หวพี ระ เกศาอยํหู นา๎ กระจกบานใหญํ พอทรงเห็นพลอยคลานเข๎าไป กห็ ันพระพกั ตรม๑ ารับส่งั วาํ \"พลอยขนึ้ มาลาหรือ ข๎าอุตสาํ ห๑ลกุ ข้ึนมาสํงเจา๎ แตเํ ชา๎ \" พลอยคลานเขา๎ ไปกราบเกอื บชดิ พระองค๑ แลว๎ กฟ็ บุ หนา๎ ลงรอ๎ งไหอ๎ ยาํ งหมดเกรง พลอยนกึ ลวํ งหนา๎ ไว๎ หลายตรลบ วํา เมือ่ ถึงเวลาทจ่ี ะต๎องทลู ลาเสดจ็ มาถงึ ตนจะแสดงกริ ยิ าอาการอยาํ งไร เสดจ็ จะทรงรับสง่ั วําอยาํ งไรบา๎ ง พลอยเคยนึก เตอื นตวั เองวาํ เมื่อถงึ เวลาจะตอ๎ งคมุ สตใิ หอ๎ ยูํ อยําปลอํ ยให๎ความรสู๎ กึ ของตน ทําให๎ตนแสดงกริ ยิ าอาการท่ไี มนํ าํ ดู เพราะ พลอยอยากใหเ๎ สด็จเบาพระทัย วาํ ตนนน้ั เติบโตเป็นผใ๎ู หญทํ ่มี สี ติ สมกับที่ได๎ทรงพระเมตตาชุบเล้ียงมา แตคํ รน้ั ถึงเวลาเข๎า จรงิ ความร๎ูสกึ อนั รุนแรงกส็ ําแดงอาการให๎ปรากฏ พลอยมอิ าจกล้นั ความโศกสลด ท่จี ะต๎องจากผู๎ทีม่ พี ระคุณทไ่ี ดช๎ บุ เล้ียง ตนมาแตํเดก็ น้นั ได๎ ความรส๎ู ํานกึ วําตน จะตอ๎ งจากผ๎ูทคี่ อยพิทักษค๑ ุ๎มครอง ออกไปสํโู ลกภายนอก และตํอไปจะต๎องดูแล คุ๎มครองตวั เอง ทําใหพ๎ ลอยต๎อง ใจคอไมํอยกํู บั ตวั นํ้าตามริ ู๎หลั่งไหลมาจากไหน พลอยพยายามขํมสติส่ังให๎นํา้ ตาหยดุ เพ่อื จะไดเ๎ งยหนา๎ ขน้ึ ดเู สด็จ และคอยฟังรับสงั่ วาํ จะทรงสัง่ เสยี อยาํ งไรบา๎ ง แตํกไ็ มํสามารถจะทาํ ได๎สําเร็จ ย่ิงพยายามจะกลัน้ นํ้าตาก็ดูเหมอื น ยิ่งจะสะอืน้ หนกั ข้นึ จนพลอยต๎องยอมแพแ๎ กคํ วามรูสึก หมอบซบหน๎ารอ๎ งไหอ๎ ยอํู ยาํ งน้นั มริ ว๎ู าํ นานสัก เทาํ ไร เสยี งเสดจ็ รบั สง่ั เบาๆ กบั คณุ สายวาํ \"ดนู างพลอยสิ จะไปแตงํ งานกลับมาร๎องไห๎ เหมือนกับใครเขาจะเอาไปฆํา\" เสยี งคณุ สายสดู นาํ้ มกู แลว๎ ทลู ดว๎ ยเสยี งสน่ั ๆ อยาํ งคนรอ๎ งไหว๎ าํ \"นําสงสารมังคะ\" \"อา๎ ดูสายสิ !\" เสดจ็ รบั สง่ั ดังขึน้ \"นึกวําจะชํวยกนั ห๎ามเด็ก กลับมานั่งบบี น้ําตาร๎องไห๎เสียอีกคน ยงั กะใคร เขาจะ เอาตวั ไปมีผวั ดว๎ ยง้ันแหละ ขวาง !\" แลว๎ เสดจ็ กห็ ันมารบั ส่ังกับพลอยวาํ \"น่ิงเสยี เถิดพลอย อยาํ ร๎องไห๎ร๎องหํมไปเลย เจ๎าจะออกไปแตํงงาน เขาถอื วาํ เปน็ พธิ มี งคล ร๎องไห๎ไป ไมดํ หี รอก จะ เป็นลางไปเปลาํ ๆ\" พลอยพยายามเชด็ นาํ้ ตาใหเ๎ หอื ดแหง๎ แตยํ งั ไมกํ ลา๎ เงยหนา๎ ขน้ึ พลางทลู ตอบตะกกุ ตะกกั วาํ \"หมํอมฉนั หมอํ มฉันไมอํ ยากทลู ลาไปจากท่ีนี่มังคะ\" \"ไมํใชํเรอ่ื งวาํ เจ๎าจะอยากไปหรอื ไมอํ ยากไปเสียแล๎วพลอย\" เสด็จรับสงั่ ตอบเบาๆ \"ถงึ เจ๎าจะรอ๎ งไหจ๎ นนาํ้ ตา เปน็ เลอื ด ข๎าก็เอาตัวเจ๎าไวไ๎ มํได๎ นิง่ เสียเถดิ ขา๎ จะพูดอะไรใหฟ๎ งั \"
พลอยคอํ ยๆเงยหนา๎ ขน้ึ มองไปทางทเ่ี สดจ็ ประทบั อยํู เสดจ็ ประทบั อยอํู ยาํ งปกติ ในพระหตั ถย๑ งั คงถอื พระสางทท่ี รง อยํูเมื่อครูํ พอพลอยเงยหนา๎ ข้นึ มา เสดจ็ กท็ รงย้มิ ดว๎ ยแลว๎ รับส่งั วาํ \"ยังวํางาํ ยอยูํนัน่ เองนะพลอย\" แล๎วก็รบั ส่ังตอํ ไปทันทวี ํา \"ข๎าอยากจะบอกกะเจา๎ วํา อยํกู บั ข๎ามาหลายปี จนเติบโต จะออกไปมีเหยา๎ มเี รือนวนั นี้ เจ๎าทาํ ใหข๎ ๎าพอใจตลอดมา เพราะเจ๎าเป็นคนวํานอนสอนงาํ ย มีความอดทน มีความเพียรไมํ เกยี จคร๎าน และเจา๎ ได๎ทําตวั ใหข๎ ๎าเห็นวํา เจา๎ เป็นคนดี มกี ตญั ๒ูสมกับทเ่ี กิดมามสี กุล และไดอ๎ บรม มาแล๎วอยาํ งดี ข๎าพอใจ ในตัวเจา๎ มาก และขา๎ ขอขอบใจทีเ่ จา๎ รกั ข๎ากตัญ๒ตู ํอขา๎ เจา๎ จะออกไปวันนี้ ขอใหเ๎ จ๎าจงพบแตํความสุขความเจริญ ทํามา ค๎าขึ้น คิดอะไรใหส๎ มความปรารถนา ให๎อายมุ ั่นขวญั ยนื อยําเจบ็ อยาํ ไข๎\" พลอยลงกราบรบั พรทเ่ี สดจ็ ประทานและรส๎ู กึ วาํ ขนลกุ เพราะพรทอ่ี อกจากพระโอษฐข๑ องเสดจ็ นน้ั เปน็ พรทป่ี ระเสรฐิ สาํ หรบั พลอยยิง่ นกั \"เจ๎าจะได๎ผวั เปน็ ขา๎ ราชการ\" เสด็จรบั ส่งั ตอํ \"เจา๎ จึงตอ๎ งถอื วาํ ตอํ ไปเจ๎ากเ็ ป็นคนในราชการเหมอื นกัน เจ๎าต๎องคอย ดูรกั ษาหน๎าทภ่ี รรยาทด่ี ี ปรนนิบตั ิลูกผวั ให๎มีความสขุ คอยดูแลเอาใจให๎เขารํงุ เรืองตอํ ไป อยาํ ให๎เสยี ราชการได๎ ส่ิงใดทค่ี วร หา๎ มควรเตือนกต็ อ๎ งเตอื น สง่ิ ใดท่คี วรหนุนก็ต๎องหนุน สําหรับตวั เจ๎าเอง กต็ ๎องระมัดระวังรักษาตัวใหด๎ ี ตอ๎ งอดออมท้งั กาย และใจ จงประพฤติเฉพาะส่งิ ที่ควร สง่ิ ใดทค่ี วรเวน๎ กต็ อ๎ งเว๎น จงคดิ ถึงผวั และฐานะวงศ๑ตระกูลของเขา กํอนความสขุ สบาย ของตวั \" เสดจ็ ทรงหยบิ หบี เลก็ ๆ ทว่ี างไวข๎ า๎ งทป่ี ระทบั มาเปดิ ออก และจากนน้ั กท็ รงหยบิ ของแตงํ ตวั ทท่ี รงเตรยี มไว๎ จะ ประทานใหพ๎ ลอยในวันนีอ้ อกมา และทรงยนื่ ใหแ๎ กพํ ลอย พรอ๎ มกบั รับสงั่ วํา \"ของน่ขี า๎ ให๎เจ๎า นกึ เสียวาํ ตอบแทนที่พลอยรับใชข๎ ๎ามานาน ถกู ขา๎ ดขุ ๎าเอ็ดมานาน เข็มกลัดอันหนง่ึ และสร๎อย ข๎อมอื อีกสองสาย ถงึ จะไมํหรูหราอะไรนัก กเ็ ก็บเอาไวเ๎ ปน็ ทรี่ ะลึกถงึ ขา๎ และถ๎าตํอไปเจ๎ายากจนลงจรงิ ๆ กข็ ายกินได๎เพราะ เปน็ ของๆเจา๎ เองแทๆ๎ แตงํ ตัวเข๎าพิธีวนั นี้ เจ๎ากใ็ ชข๎ องทข่ี ๎าให๎นไี่ ด๎เลยทีเดยี ว\" พลอยกม๎ หนา๎ ลงกราบรบั ของประทานจากพระหตั ถ๑ ดว๎ ยมอื อนั สน่ั รวั และคอหอยทต่ี น้ื ตนั เทาํ ทม่ี อง ลอดนาํ้ ตาไปได๎ พลอยก็เห็นวาํ ของที่ประทานนน้ั มรี าคาอยํู มิใชขํ องเล็กนอ๎ ยอยาํ งท่เี สด็จรบั ส่งั อันหน่งึ เป็นเข็มกลดั สาํ หรับกลัดกบั แพร สะพาย ทําเป็นชํอกหุ ลาบทําด๎วยเพชรกับทับทมิ สายสร๎อยอีกสองเสน๎ น้ันกฝ็ ังเพชรกบั ทับทิมสลับกนั ความรส๎ู กึ ของพลอย เรม่ิ จะรนุ แรงขนึ้ มาอีก จะเพด็ ทลู วาํ อยาํ งไรตอํ ไป กไ็ มมํ ปี ญั ญาจะทาํ ได๎ เสยี งเสด็จรบั ส่ังวาํ \"ไปเถิดพลอย อยาํ รรี ออยเูํ ลย เดี๋ยวช๎าจะไมทํ นั การ วันหลงั คํอยไปมาหาข๎าบอํ ยๆ\" และเพื่อจะตดั บท มิให๎พลอย เสียเวลาลาํ ชา๎ เสดจ็ ก็ทรงหนั พระองค๑กลับเขา๎ สํูพระฉาย หวีพระเกศาตํอไปตามปกติ พลอยคลานถอยหลงั ออกจากหอ๎ ง บรรทม พรอ๎ มกบั คณุ สาย พอออกมานอกหอ๎ ง กไ็ ด๎ยินเสยี งเสด็จ ทรงรอ๎ งเรยี กข๎าหลวงอีกคนหนึ่งดงั ๆ อยํหู ลายคร้งั แล๎วก็ ได๎ยินรบั ส่งั อยาํ งกร้ิววํา
\"เรยี กเทาํ ไรก็ไมเํ หน็ มใี ครมา ! พอนางพลอยมนั ไปเสยี ขา๎ ก็ไมํมีใครใชอ๎ กี ตํอไป !\" คณุ สายสะกดิ ทข่ี าพลอยทนั ที แลว๎ กระซบิ เบาๆวาํ \"พลอย ป้าวําไวแ๎ ลว๎ ไหมลํะ ป้ารพู๎ ระทยั เสด็จดกี วําใครวํา ทาํ นทรงเสยี ดายพลอยเพียงไร แตนํ ํา้ พระทัย ทํานแสน ดี จงึ ไมทํ รงขัดขวางใคร ทีท่ ํานเหน็ วําทําถกู วนั นี้ใครต๎องอยูทํ ตี่ าํ หนักนีเ้ ป็นกรรมละ ปา้ ดีใจด๏ ใี จ ทต่ี อ๎ งออกไปกับพลอย ถ๎า อยํูก็จะถกู ไลํเบี้ยเอาหนกั กวําคนอืน่ วันน้ีต๎องเปน็ วันกร้ิวไปทง้ั วัน แตพํ อปา้ กลับเขา๎ มา กค็ งโดนอกี ไมพํ น๎ หรอก\" บทที่ ๑๔ (หนา๎ ที่ ๒) ชอ๎ ยแตงํ ตวั เสรจ็ แลว๎ คอยอยกํู บั ขา๎ หลวงอน่ื ๆ อกี สองสามคน ทจ่ี ะออกไปเปน็ เพอ่ื นเจา๎ สาว นางพศิ และผาด คมุ หบี ข๎าวของลวํ งหน๎า ไปยังบ๎านคณุ เปรมแลว๎ แตํตอนประตูเปิด หลังจากทีไ่ ดเ๎ ข๎าไปลา๎ งหน๎า ผดั หนา๎ อีกครง้ั หนง่ึ เพอื่ กลบรอย น้ําตาตามคาํ สงั่ ของคุณสาย พลอยก็ออกเดนิ จากตาํ หนกั พรอ๎ มกบั พวก ทจ่ี ะไปด๎วยกนั เพ่ือไปขนึ้ รถทีป่ ระตูวัง คนรจู๎ กั ขอบ พอหลายคนมาคอยสํง และเดนิ จบั กลุํมไปด๎วย บางคนทีผ่ าํ นกันตามทาง หรือนั่งอยูบํ นเรือนก็รอ๎ งตะโกนรํ่าลาอวยชยั ให๎ พร พลอยหูอื้อตาลาย ความรู๎สกึ ในใจจริงนั้น เหมือนกับทเ่ี สดจ็ รับสั่งคอื รู๎สกึ เหมือนวําตนกําลงั ถกู เขานาํ ไปฆาํ พลอย พยายามเหลียวดู สง่ิ แวดล๎อมตํางๆทคี่ น๎ุ เคยมาแตเํ ด็ก จนกลายเปน็ เพอื่ นสนิท สงิ่ เหลํานัน้ บัดน้ีมคี วามหมาย เหมอื นกบั วาํ เปน็ สํวนหนง่ึ ของชิวิต ตําหนักท่ีเคยอยํูมาดว๎ ยความสขุ รมํ เยน็ ตน๎ จนั ทนต๑ ๎นพิกลุ ขา๎ งตาํ หนัก ทเี่ คยเกบ็ ดอกและผลมาแตํ พลอยยังเลก็ ๆ ถนนในวงั ลาดหินแผนํ ใหญํๆ ตําหนกั ตาํ งๆท่เี คยผาํ นทกุ วัน ท่บี นยอดพระมหาปราสาท ยงั คงพํุงเหยยี ดขน้ึ รับแสงตะวันยามเชา๎ ทุกอยาํ งยังคงอยอูํ ยํางเคยเหน็ ไมมํ อี ะไรเปล่ียนแปลง และทกุ อยาํ งเหมอื นกับจะรอ๎ งตะโกนบอกวํา \"พลอยอยําไป ! ถา๎ จากไปแลว๎ ก็จะไมไํ ด๎ พบเห็นกันอกี ถึงจะไดพ๎ บกนั อีกก็คงไมเํ หมือนเกาํ !\" แตพํ ลอยกต็ อ๎ งกัดฟันก๎าว เท๎าเดนิ ตอํ ไป มอิ าจหยุดยั้งลงได๎ เพราะกระแสแหํงชวี ติ ทเ่ี กดิ ด๎วยกรรม และกาํ หนดดว๎ ยกรรมหลอํ เล้ียงดว๎ ยกรรมนั้น รนุ แรงเกนิ กวําที่เจตนาอันน๎อย ของพลอยจะไปขดั ขวางได๎ ทห่ี นา๎ ประตยู งั มคี นเดนิ เขา๎ ออก และมหี าบของมาตง้ั ขายมากตามปกติ คนบางคนทไ่ี มรํ จ๎ู กั คน๎ุ เคย กเ็ หลยี วมองดู พลอยแลว๎ กพ็ ดู จาซบุ ซบิ กนั ทาํ ให๎พลอยตอ๎ งเมนิ หน๎าไปอีกทางหนึ่งดว๎ ยความอาย บางคนทรี่ จ๎ู กั กนั หํางๆ พอสบตากนั ก็ ยิ้มดว๎ ย เหมือนกับจะใหพ๎ รดว๎ ยสายตา พอออกพน๎ ประตูวังชน้ั นอก พลอยกแ็ ลเหน็ รถมา๎ จอดคอยอยํูสองคันเปน็ รถเก๐งทั้ง คูํ คนั ทีจ่ อดอยขํู ๎างหนา๎ เทียมมา๎ คูํ และคันหลงั เทียมมา๎ เดี่ยว คณุ สายพาพลอย ตรงไปทีร่ ถคันหน๎า ในนัน้ มเี จ๎าคณุ พํอและ คณุ เชยนั่งรออยูํ เจ๎าคุณพํอแลเห็นพลอยกับคุณสายและช๎อย กับพวกเพอ่ื นเจ๎าสาวกท็ กั ทายอยาํ งดีใจ \"พลอยของพอํ สวยขนึ้ ทกุ วัน\" เจา๎ คณุ พํอพดู ข้นึ กํอน \"ชอ๎ ยกส็ วยไมใํ ชเํ ลํน แมพํ วกเพื่อนเจา๎ สาวนก้ี ็สวยๆ ท้ังนัน้ ได๎ ชดุ กันดเี หลอื เกนิ อยาํ งนเ้ี ขา๎ กลมํุ กนั แล๎ว ดูไมํออกทีเดยี ววาํ คนไหนเปน็ เจา๎ สาว คณุ กด็ กู ระชุํมกระชวย ไมํหยอกเหมอื นกนั วันน้ี\"
พลอย คณุ สาย และพวกทอ่ี อกมาจากวงั ตาํ งพากนั ลงนง่ั ไหว๎ เมอ่ื เจา๎ คณุ พอํ ออกมาจากรถทจ่ี อดคอยอยํู พอไดช๎ ม วําสวยพวกเพ่ือนเจา๎ สาวก็หัวเราะกันคิกคกั เบาๆ สวํ นคณุ สายพดู สพั ยอกตอบไปวํา \"ทาํ นละก็ปากหวานไมํหายทีเดยี ว ทาํ นเองกด็ หู นมํุ ไมใํ ชํเลนํ เทยี วเจ๎าคํะวนั นี้ ถา๎ ไมํรจู๎ ักดฉิ ันคงนึกวาํ เป็น พ่ี เจา๎ สาวเทาํ นน้ั เอง\" เจา๎ คณุ พอํ หวั เราะอยาํ งเบกิ บานใจ เหลยี วดพู ลอยและพวกเพอ่ื นเจา๎ สาวอยาํ งมคี วามสขุ พลางปรารภขน้ึ วาํ \"ชาววังละก็อยํางนแี้ หละ พอออกจากประตกู ห็ อมกรุํนมาแตํไกล ยงั ไมํทนั เห็นตัวก็ร๎กู อํ นแล๎ววาํ มา\" เจา๎ คณุ พอํ คณุ สาย พลอย และคณุ เชยขน้ึ รถมา๎ คนั ขา๎ งหนา๎ สวํ นชอ๎ ยและคนอน่ื ๆ ขน้ึ คนั หลงั พลอยนง่ั คํู กบั เจา๎ คณุ พอํ คณุ เชยและคุณสายนั่งอยตูํ รงขา๎ ม พอรถออกเดินพลอยกเ็ หลยี วดปู ระตวู งั และกาํ แพงวัง เหมือนกบั จะร่ําลาเป็นครง้ั สดุ ทา๎ ย รถวงิ่ ผํานเลยี บกาํ แพงวงั ไปเรือ่ ยๆ ในที่สุดกท็ ้งิ วงั หลวงไวเ๎ บื้องหลงั วิง่ ตดั ถนนโน๎นถนนน้ี ท่ีพลอยไมเํ คยผาํ นมาแตํ กอํ น รถแลนํ มานาน เจ๎าคณุ พอํ คยุ กบั คณุ สายและคณุ เชย มาตลอดทาง สํวยพลอยนั้นน่ังนง่ิ ๆ มองดูภาพตาํ งๆทีผ่ าํ น สายตาไปจากหนา๎ ตาํ งรถ มไิ ด๎พูดจาวํากระไร และมไิ ด๎สนใจฟงั เร่ืองทีค่ ยุ กนั นัน้ เทาํ ไรนกั รถแลนํ ตอํ มาอกี นานพอสมควร ในทส่ี ดุ กเ็ ลย้ี วเขา๎ ประตบู า๎ นใหญหํ ลงั หนง่ึ มตี กึ สองชน้ั ตง้ั ตระหงาํ น อยเํู บอ้ื งหนา๎ รถ ยังคงวง่ิ ตํอไปตามถนนกรวดในบา๎ น พลอยสงั เกตดกู ็รว๎ู ําบ๎านนี้ไมํใชํบ๎านเลก็ ทั้งตัวตึกและบริเวณ ใหญโํ ตกว๎างขวางกวํา บ๎านทคี่ ลองบางหลวง รอบตึกมีกระถางลายครามใบใหญํๆ ใสํไมด๎ ัดตง้ั อยํูเป็นระยะ และตามขอบถนนกต็ ัง้ อํางลายคราม ใบใหญํๆ ปลูกบวั อยใํู นนนั้ รูปราํ งของตึก ส่งิ ประดับประดาเทาํ ท่ีแลเห็น ตลอดจนบรรยากาศทัว่ ไป บอกให๎รไ๎ู ดว๎ าํ เจา๎ ของ บ๎านมีเชื้อสายเป็นจีน และเปน็ เศรษฐี พลอยมองกวาดไปดรู อบๆ ใจเต๎นแรงข้นึ เมื่อได๎ยนิ เจ๎าคุณพอํ พูดขึ้นเบาๆวํา \"ถึง แลว๎ \" ทบี่ นตึกและภายในบริเวณบา๎ น มผี ๎คู นเดินอยขํู วกั ไขวํ ทั้งหญิงและชาย บอกใหร๎ ูไ๎ ด๎วําบา๎ นน้นั กาํ ลงั มีงานสาํ คญั รถ แลํนตํอไปทางหลงั บ๎านผาํ นเรือนบรวิ ารใหญํน๎อย หลายหลงั ในท่ีสดุ กม็ าจอดอยูทํ ห่ี น๎าเรือนไมห๎ ลังใหญํ ปลกู อยํหู าํ งจาก ตัวตึกประมาณหา๎ หรอื หกเสน๎ เจ๎าคณุ พํอลงจากรถกอํ น คนอ่ืนๆก็ลงจากรถตามทัง้ สองคัน สิ่งแรกทพี่ ลอยเหน็ กค็ ือนางพศิ มาน่งั ยม้ิ หนา๎ บาน อยูํท่ตี นี กระได คอยรับนายของตนทีเ่ พิ่งมาถงึ แมนํ ย๎ุ คอยรบั อยบํู นเรอื น ผห๎ู ญงิ อกี คนหนง่ึ หนา๎ ตาคลา๎ ยคลงึ กบั แมนํ ย๎ุ แตดํ ผู อมแหง๎ ขโ้ี รค และไมกํ ระปร้ี กระเปราํ อยาํ งแมนํ ๎ยุ ท่ีนั่งอยูํขา๎ งๆ ผห๎ู ญงิ คนนีพ้ ลอยถูกแมํน๎ยุ แนะนําใหร๎ จู๎ กั วาํ เปน็ คุณอาเนียน อาอกี คนหน่ึง ของคุณเปรม แมํ เนียนรับไหว๎พลอยแล๎วกย็ ม้ิ อยาํ งเอน็ ดู สวํ นพลอยนนั้ พอเหน็ แมํเนียนเป็นคร้ังแรกก็นกึ ในใจวํา ตอํ ไปคงจะชอบกันมาก อยํางทแ่ี มนํ ุ๎ยเคยบอกไว๎ แมนํ ย๎ุ จดั การตอ๎ นรบั ขบั สแ๎ู ขง็ แรง เสยี งทกั ทายเจา๎ คณุ พอํ คณุ สายและคนอน่ื ๆอยไํู มหํ ยดุ ปาก แมนํ ย๎ุ เปน็ ผเ๎ู ชญิ เจา๎ คุณพอํ ให๎น่งั พัก ณ ที่ท่ีจดั ไว๎ เรยี กเด็กให๎ยกนํา้ รอ๎ นนาํ้ เยน็ หมากพลบู ุหรม่ี าต๎อนรับ สมกบั ฐานะ ขณะทีเ่ จา๎ คุณพํอนั่งคยุ อยกํู ับแมํเนยี นข๎างนอก แมํน๎ยุ ก็พาพลอย และพวกทอี่ อกมาดว๎ ยกันจากในวัง เขา๎ ไปในหอ๎ งใหญทํ ีจ่ ดั ไว๎ สําหรบั เปน็ ท่พี กั เจ๎าสาวในวันน้ี
พลอยไมมํ เี วลาสงั เกตสง่ิ ใดไดน๎ าน เพราะพอนง่ั พกั ยงั ไมทํ นั จะหายเหนอ่ื ย คณุ สายกบ็ อกใหเ๎ รม่ิ แตงํ ตวั สาํ หรบั ขน้ึ ไปฟงั สวดมนตแ๑ ละใสํบาตรบนตึก ระหวํางท่พี ลอยแตงํ ตัวโดยความชํวยเหลือของนางพศิ ชอ๎ ยและพวกเพ่อื นเจา๎ สาว ซงึ่ มี คณุ เชยรวมอยูํดว๎ ยอกี คนหนง่ึ กพ็ ากนั แตงํ ตวั ใหเ๎ ข๎าชดุ กัน เสียงหัวเราะกันเบาๆ ดงั มาเป็นระยะ เพราะชอ๎ ยเปน็ ต๎นเหตุหา เร่ืองมาพูด ให๎ไดห๎ ัวเราะกนั อยํูเรอ่ื ยๆ แตงํ ตวั เสรจ็ แลว๎ อีกครูํหน่ึง กไ็ ด๎เวลา พลอยลงจากเรือนแมํนย๎ุ เดนิ ตามเจ๎าคุณพอํ และคณุ สาย มีเพ่ือนเจา๎ สาวเดินห๎อมลอ๎ มมาเป็นกลุํม แมํน๎ยุ เป็นคนนําทางพาไปขา๎ งหลงั ตกึ กลมุํ เจา๎ สาวขึ้นทางบนั ได หลัง และไปยังห๎องหน่งึ ซึง่ ปูพรม และตกแตงํ ไวเ๎ รยี บร๎อย คณุ สายบอกใหพ๎ ลอยและเพื่อนเจา๎ สาวทงั้ ปวง นง่ั ลงทน่ี ั่นเพื่อฟัง พระสวดจากห๎องกลาง ข๎างนอก สํวนเจา๎ คณุ พอํ น้ัน กเ็ ดนิ ออกไปยงั หอ๎ งทีพ่ ระจะสวดมนต๑ตอํ ไป อีกสักครํหู นง่ึ พลอยก็ได๎ ยนิ พระตงั้ นโม ให๎ศลี และเริม่ สวดพระปริตตามพิธี พลอยนง่ั กม๎ หนา๎ ฟงั พระสวดไปเรอ่ื ยๆ ใจหวนกลบั ไปนกึ ถงึ เมอ่ื ครง้ั โกนจกุ ใบหนา๎ ของพเ่ี นอ่ื งผาํ นเขา๎ มา ในความ ทรงจาํ แวบหนง่ึ แตพํ ลอยกพ็ ยายามผลักไสไปเสยี ใหพ๎ น๎ ไมยํ อมนกึ ถึง เสยี งพระสวดมนต๑เป็นจงั หวะ ชวํ ยกลํอมอารมณ๑ พลอยให๎หมดความตื่นเต๎น ความประหมําลงไปได๎บา๎ ง นึกในใจวําอยาํ งนอ๎ ยทส่ี ดุ ในระหวาํ งพธิ นี ี้ กย็ ังมคี ุณสาย คณุ เชย ชอ๎ ย และขา๎ หลวงตําหนักเดียวกัน คอยหอ๎ มลอ๎ มเป็นเพื่อนอยตูํ ลอด พลอยพยายามขํมใจ ให๎ฟังพระสวดไมํยอมนกึ ถงึ เรอื่ ง อนื่ พระสวดมงคลสตู รจบไปแล๎ว ในท่ีสดุ กข็ ึ้นรัตนสตู รและโภชฌงค๑ เสยี งพระสวด เร่อื ยๆไป พอใจของพลอยจะเร่ิมเขา๎ สูํ ภวังค๑ ทุกคนทนี่ ่งั อยํูรอบตัวตํางพากนั ลงกราบ แสดงวําพระสวดจบแลว๎ คณุ สายนง่ั อยนํู ง่ิ ๆสกั ครหํู นง่ึ เสยี งคนทอ่ี ยหํู อ๎ งขา๎ งนอกพดู จากนั หลงั จากพระสวดจบ ทาํ ใหพ๎ ลอยรว๎ู าํ คนทอ่ี ยหํู อ๎ ง ขา๎ งนอกน้ันมจี าํ นวนไมนํ อ๎ ย คงจะเป็นญาตพิ ีน่ อ๎ งของคุณเปรมเปน็ สวํ นมาก พลอยไดย๎ นิ เสยี งคุณสาย พูดเบาๆกับใครคน หนึง่ ทป่ี ระตหู อ๎ ง แลว๎ คุณสายกค็ ลานกลับลงมา กระซิบพลอยวํา \"พลอยออกไปเถิด ไปใสบํ าตร\" พลอยใจหายวาบลงไปทนั ที มอื เทา๎ เยน็ แทบจะไมสํ ามารถเขยอ้ื นกายจากทน่ี ง่ั เพราะความประหมาํ เหลยี วดคู นท่ี น่งั อยํูรอบตัว ก็เหน็ วาํ ทกุ คนกาํ ลังขยับ เตรยี มจะคลานออกไปข๎างนอก พลอยเหลียวดูหนา๎ คณุ เชย ท่ีนง่ั อยํูชดิ ตัว คุณเชย ขยบิ ตาแล๎วกระซบิ วาํ \"ไปสแิ มพํ ลอย ไปด๎วยกันหมดน่แี หละ ไมํต๎องอายหรอก\" เสยี งชอ๎ ยกระซบิ ตอํ วาํ \"ไปเถอะนําพลอย เด๋ยี วพระทาํ นอดเพล บาปกรรมเปลาํ ๆ\" ทกุ คนพากันหัวเราะในคาํ พูดของชอ๎ ย และพลอยกเ็ ร่มิ คลานออกจากห๎อง ผาํ นห๎องกลางทีม่ คี นนง่ั อยูมํ าก มีเพ่ือนเจ๎าสาวห๎อมลอ๎ มออกไปเป็นกลํุม และคุณสายเปน็ ผน๎ู าํ อยูํ ข๎างหน๎า พลอยคลานก๎มหน๎าไปตลอดทาง รู๎สกึ ตวั วาํ ตาทกุ คํูจับอยูํทีต่ นด๎วยความสนใจ พอผาํ นคนท่ีน่งั อยูกํ ลุํมใด ก็มี เสียงพดู จากันซบุ ซิบ แสดงความพอใจในความงามของเจ๎าสาว
คณุ เปรมนง่ั รออยทํู เ่ี ฉลยี งใหญหํ นา๎ ตกึ มขี นั ขา๎ วใสบํ าตรเงนิ ตง้ั อยตํู รงหนา๎ บาตรพระสบิ ใบตง้ั อยเํู ปน็ แถว คณุ สาย พาพลอยและเพอื่ นเจ๎าสาว ตรงเขา๎ ไปท่คี ุณเปรมนงั่ คอยอยูํ กํอนจะถึงพลอยไดย๎ นิ เสยี งช๎อยกระซิบขึน้ อกี คร้งั หน่ึงวาํ \"พลอยระวังใหด๎ นี ะ เวลาจบั ทพั พีต๎องเอามือไว๎ข๎างบน มอื เราจะได๎อยํูเหนอื มือเขา ตอํ ไปเขาขมํ เหงเราเลํน ไมไํ ด๎\" พลอยเขา๎ ไปนง่ั อยขํู า๎ งๆตวั คณุ เปรม เปน็ ครง้ั แรกในชวี ติ ทไ่ี ดใ๎ กลช๎ ดิ ถงึ เพยี งน้ี พลอยไมกํ ลา๎ จะเงยหนา๎ ขน้ึ ดอู ะไร ทั้งสนิ้ สายตานั้นจอ๎ งอยูํทข่ี ันข๎าวใสบํ าตร คุณเปรมกระเถิบตัวใกลเ๎ ขา๎ มาอีกหนอํ ยหน่ึง พลอยกก็ ระเถบิ หําง ออกมาอีกนดิ โดยมิได๎ต้งั ใจ คณุ เปรมเขา๎ มาใกล๎ตัวจนได๎ยินเสยี งหายใจ พลอยแลเหน็ มอื คุณเปรมจบั ทพั พี ในขันข๎าวรออยูํ และเทําที่ สงั เกตคุณเปรมเอง ก็คงประหมําอยูํไมํนอ๎ ย เพราะมอื ทจ่ี บั ทพั พนี นั้ กส็ ั่นๆอยํู มิใชวํ ํา จะเทยี่ งนัก พลอยกลน้ั ใจยื่นมอื ออกไปยังขันข๎าวใสบํ าตร ตามท่คี ุณสายกระซิบบอก คุณเปรมจะไดย๎ ินคําสัพยอก ของช๎อยในเรอื่ งจับทพั พใี สบํ าตรหรอื ไมํ กไ็ มํทราบ แตํพอพลอยยน่ื มือออกไป คุณเปรมซ่ึงจับทพั พรี ออยกูํ อํ น ก็รนํ มือของตนเองลงไปตํ่า ปลอํ ยใหพ๎ ลอยจับดา๎ ม ทัพพที ํอนบน เหนือมือของตนดว๎ ยความสมคั รใจ พลอยน่งั ก๎มหนา๎ เอามอื แตะดา๎ มทพั พีไว๎ ปลํอยใหค๎ ุณเปรมเป็นคนตกั ขา๎ วใสบํ าตร ไปจนครบทัง้ สบิ บาตร เม่ือเสร็จแลว๎ กร็ บี คลานกลับเขา๎ ห๎อง ท่ีนงั่ ฟังพระสวดดว๎ ยความโลงํ อก มไิ ด๎เหลียวซา๎ ย แลขวาดูวาํ ใครจะวําอยาํ งไร อีกตอํ ไป พอเขา๎ มานง่ั รวมกลมํุ กนั อยใํู นหอ๎ ง ชอ๎ ยกเ็ อาผา๎ เชด็ หนา๎ โบกกระพอื ลมใสตํ วั แลว๎ พดู ขน้ึ วาํ \"ฉนั ตกประหมาํ แล๎วก็ตืน่ จนจะเปน็ ลม คลา๎ ยๆกะวาํ ฉันแตํงงานเองยังงัน้ แหละ\" \"ฉนั กเ็ หมอื นกัน\" คณุ เชยพดู ข้นึ \"ตอนที่ออกจากหอ๎ งน้ีไปขา๎ งนอก พอโผลอํ อกไปก็ห๎องหมนุ คว๎างทเี ดยี ว ฉันนึกจะ หมอบแปะอยูตํ รงปากประตนู ั่นเสียแล๎ว แตกํ ลัวคนเขาจะวาํ ดดั จรติ ไมํใชกํ งการอะไรของตวั สักหนอํ ย เลยตอ๎ งแขง็ ใจคลาน ตามแมํพลอยเขาไป ใครมียาดมบ๎าง ชวํ ยชวี ิตฉนั ไว๎สักทีเถิด เดย๋ี วฉนั จะหมดลมเสียกอํ น\" ทกุ คนในกลมํุ ยนื ยนั วาํ ตนกต็ กประหมาํ เชนํ เดยี วกนั ทง้ั สน้ิ แมแ๎ ตคํ ณุ สายเองกร็ บั วาํ วนั นใ้ี จคอไมคํ อํ ยดเี ลย ระหวาํ ง ทพ่ี ระฉันอยูํนัน้ ตาํ งคนกต็ ํางคุยหัวเราะกันเบาๆ อกี สกั ครูํหน่งึ ช๎อยก็สะกิดพลอย แลว๎ พูดวํา \"พลอย ดูใครเขา๎ มานน่ั แนะํ \" พลอยเหลอื บตาไปดแู ลว๎ กด็ ใี จวาบ เพราะคนทเ่ี ขา๎ มานน้ั มใิ ชใํ ครอน่ื คอื แมขํ องชอ๎ ยนน่ั เอง แมชํ น้ั แตงํ ตวั เตม็ ทส่ี ม กบั มางานใหญํ สะพายแพรจบี ตามสมยั ใสํเกือกถงุ ตนี แตถํ ึงอยํางนั้นแมชํ ัน้ ก็ยังแตํงตัวตามสบาย ไมพํ ถิ ีพถิ นั แพรสะพาย กม็ ไิ ด๎ตรึงใหเ๎ รียบรอ๎ ย เริม่ ทําทําวําจะหลุดลงจากบาํ ทําให๎แมชํ น้ั ตอ๎ งหยิบขึน้ วางให๎เขา๎ ที่ อยํบู อํ ยๆ \"แมพํ ลอยแมทํ นู หัว\" แมํชั้นเอํยขึน้ อยํางดีใจ \"ฉนั ปลม้ื ใจจรงิ ๆวนั นี้ ปล้ืมจนพดู ไมถํ ูก\" แล๎วแมํช้นั ก็หยิบ ชายแพร สะพายน้ันเอง ขน้ึ แตะทลี่ ูกตา \"ฉนั นึกวาํ จะไมํมากันเสียแล๎ว หายไปไหนกันก็ไมํร๎ู เมือ่ กีอ้ อกไปกไ็ มํเหน็ \" คุณสายพูดทําเสียงเหมือนกบั ตํอวํา
\"โธํ แมสํ ายก็\" แมชํ นั้ ตอบ \"เพงิ่ มาถึงเดี๋ยวน้ีเอง คุณหลวงเขาไปเชํารถเขามาแตเํ ช๎า แตฉํ นั เองเปน็ คนแตงํ ตวั ไมํ เสรจ็ จนเขาจะทิ้งฉนั เสยี แล๎ว เพราะความโกรธวาํ ลาํ ชา๎ เขาหาวําฉนั เถลไถล ไมจํ ริงสักนิดเดยี ว แตํงเตม็ ยศกนั อยํางนกี้ ็ ตอ๎ งแตํงกันอยาํ งระมดั ระวังหนํอย\" ชอ๎ ยหวั เระขบขนั แมขํ องตวั เองแลว๎ พดู วาํ \"อยาํ งนีห้ รือเรยี กวําระมัดระวงั แล๎ว เด๋ียวแมไํ ปทีเ่ รือนคุณอานย๎ุ กะฉันกํอน เถดิ ฉนั จะชวํ ยตรึงแพรให๎ เด๋ียวไปหลุดขายหน๎าเขา\" \"น่ันซ\"ี แมํชน้ั ยอมรบั \"แมํก็รําคาญเหมือนกนั ตอนออกจากบ๎านก็ยงั ดๆี พอถงึ ที่นเ่ี ขา๎ ทําไมมันถึงกระจยุ กระจาย อยาํ งนกี้ ไ็ มรํ ู๎\" แลว๎ แมชํ ้ันก็หนั มาพูดกับพลอยเบาๆ ตํอไปวาํ \"แมํพลอย ฉนั ดใี จจริงๆ วนั นี้ ดีใจเหมือนแตํงงานลูกในไส๎ สวยจรงิ แมคํ ุณ ทําทางกริ ยิ ากง็ ดงาม คนข๎างนอก เขา ชมเปาะกนั ทกุ คน ฉนั ไดย๎ ินมากับหเู ดี๋ยวนีเ้ อง ฉันปล้มื แท๎ทเี ดยี ว อยํางนเ้ี ป็นยายชอ๎ ยคงสนุกละ เจ๎าสาวทาํ ทาํ เป็นลงิ หลอกเจ๎า อายคนเขาแยํ\" \"อา๎ ว !\" ช๎อยทกั ข้ึน \"ก็น่นั ทําไมมาลงฉนั เข๎าละํ แมํ ไวใ๎ หถ๎ งึ เวลาเสยี กํอนซี ถงึ คราวฉันม่ังละฉันจําทาํ ทาํ ให๎สวย เชียว แตํวันนีย้ งั ไมํถงึ ขนาด ฉันคอยจําทําทางแมํพลอยเขาไวท๎ ุกฝีก๎าว ไว๎ใจเถิดฉนั ไมใํ ห๎อายเขาหรอก วาํ แตํมีใครมาขอ หรือยัง\" แมชํ น้ั หวั เราะชอบใจลกู สาว แตคํ ณุ สายหนั มาดหุ ลานเบาๆวาํ \"บ๎าอกี แล๎วยายชอ๎ ย พดู อะไรก็ไมํร๎ู ไมเํ ลอื กทีเ่ ลอื กทาง เสียบา๎ งเลย !\" \"ฉนั ดีใจเหลอื เกนิ \" แมชํ ้ันพูดยํา้ อีก \"เจา๎ คณุ พอํ ทํานอุตสําห๑ไปถึงบา๎ น ทํานไปขอใหค๎ ณุ หลวงกับฉัน มาปทู ีน่ อนคืน น้ี ทาํ นวําทาํ นมองไมํเห็นใครจะดีเกนิ ไปกวําคุณหลวงและฉนั ทาํ นอยากใหแ๎ มํพลอยไดอ๎ ยกํู นั รมํ เย็น อยํางคุณหลวงกะฉนั อยาํ งไรลํะ เป็นพระคุณของทาํ นแทๆ๎ ทเี ดยี ว แตแํ รกคณุ หลวงเขาขอตัว เขาวาํ ลกู สาวทําน ควรจะมีคนใหญคํ นโตจริงๆ มา ทําพิธีจะได๎เปน็ สริ มิ งคล แตํทาํ นก็ไมยํ อม ทํานวําคนจะมเี รอื นแลว๎ อยเํู ยน็ เป็นสขุ ไมไํ ดอ๎ ยูํที่ยศวาสนา แตอํ ยํทู ่คี วาม ประพฤตถิ อ๎ ยทีถอ๎ ยอาศัยกัน อยาํ งฉันกะคุณหลวง ดีกวําคนใหญํคนโตทงั้ นั้น แลว๎ ทาํ นยังบอกวําเม่อื แมพํ ลอยโกนจกุ ก็ทํา ทบ่ี า๎ นฉันอยแูํ ล๎ว แมํพลอยจึงเหมอื นลูกฉนั อกี คนหนึ่ง ทาํ นวาํ ต๎องมาใหไ๎ ด๎ทเี ดียว ความจรงิ ถงึ อยาํ งไรๆ ฉันก็ต๎องมาชวํ ย อยูแํ ลว๎ ทีไ่ ดม๎ าปูท่นี อนก็เลยยง่ิ ดีใจขน้ึ อกี \" \"แล๎วกป็ ูใหด๎ ีๆกแ็ ล๎วกัน\" คณุ สายพูดดกั คอ \"ไมํตอ๎ งกลัวหรอกแมํสาย ฉันปูเต็มฝมี ือทเี ดยี ว\" พลอยร๎ูสกึ ดีใจทค่ี ณุ หลวงและแมํชัน้ ได๎มามีสวํ นเกี่ยวข๎อง ในพิธี แตงํ งานของตน แตแํ รกเคยนึกอยํูวาํ คณุ หลวงและแมชํ ้นั จะคิดอยํางไร เม่อื ทราบขาํ ว แตํเมื่อไดท๎ ราบวาํ เจ๎าคณุ พํออุตสําห๑ ไปหาถึงบา๎ น และแมํชั้นกด็ ีใจจริงๆ ในการแตงํ งานของตน พลอยกร็ ส๎ู ึกเบาใจข้ึนมาก เพราะใจนั้น ยงั อยากจะคบกับคุณ หลวงและแมํชัน้ ไปตลอด
แมชํ น้ั นง่ั อยเํู ปน็ เพอ่ื นจนพระฉนั เสรจ็ จงึ กลบั ออกไปขา๎ งนอก และพอพระอนโุ มทนายถาสพั พเี สรจ็ แลว๎ พธิ สี าํ หรบั ตอนเช๎าก็เปน็ อนั เสรจ็ ลง พลอยถูกพาตวั กลบั ลงจากตึกทางดา๎ นหลัง เจา๎ คุณพอํ คุณหลวงและแมชํ ั้น มาคอยรบั อยํู และ พากนั ไปท่เี รอื นแมํน๎ุย เพ่อื รับประทานอาหารกลางวัน และพักผอํ นตํอไปจนกวําจะถงึ เวลารดน้าํ ในตอนบาํ ย เจา๎ คณุ พอํ เรยี กพลอย คณุ สาย และพวกเพอ่ื นเจา๎ สาว ใหร๎ วํ มวงกนิ ขา๎ วดว๎ ยกนั ความจรงิ ทางเจา๎ ของบา๎ น ไดจ๎ ดั แยก ไว๎ให๎กินขา๎ วกนั คนละทาง แตํเจ๎าคณุ พํอทาํ นไมยํ อม อา๎ งวาํ กนิ คนเดยี วไมสํ นกุ และฉดุ ตวั คณุ หลวง กบั แมํช้ันให๎อยกํู ินข๎าว ด๎วย \"วันนี้ตอ๎ งขลกุ ขลักหนอํ ย\" เจ๎าคณุ พอํ พดู ออกตวั ขนึ้ เมอื่ เร่ิมกินข๎าว \"ถ๎าแตํงเสียท่ีบา๎ นเรากค็ งจะเรียบร๎อย เสียแตํ วําที่บ๎านต๎องไปเรอื แขกไปใครมาลาํ บากอกี \" คณุ เชยไดย๎ นิ เจา๎ คณุ พอํ พดู กม็ องสบตากบั พลอย แลว๎ กก็ ม๎ หนา๎ ลงกนิ ขา๎ วตอํ ไป \"แตงํ ท่นี ่กี ็เหมือนกนั จรงิ ไหมเจา๎ คะ\" แมํนย๎ุ พูดข้ึน \"นึกเสยี วําเรือนอฉิ ันเปน็ บ๎านเจา๎ สาวกแ็ ลว๎ กนั อฉิ ันสง่ั ไว๎ วาํ ไมใํ หท๎ างบนตกึ มาวุนํ วายทางนี้เลยทเี ดียว\" \"เปน็ พระคณุ แล๎วขอรบั \" เจา๎ คณุ พอํ ตอบ \"งานคราวน้ี ถ๎าไมไํ ดค๎ ุณชํวยจัดการ กเ็ ห็นจะลาํ บาก\" \"บํายวนั นเ้ี ห็นจะแขกมากนะขอรบั \" คุณหลวงเอํยขน้ึ \"เหน็ จะมากเอาการอยูํ\" เจา๎ คุณพํอตอบ \"ญาติผ๎ูใหญํของพลอยเขากม็ ีมาก ทาํ นจะมากนั ทง้ั น้ัน แลว๎ กย็ งั ญาตทิ าง พอํ เปรมเขาอีกไมํนอ๎ ย กวาํ จะรดน้ําเสร็จกเ็ ห็นจะหมอบกันเม่อื ยทเี ดียว ทั้งเจ๎าบําวและเจา๎ สาว\" เรอ่ื งทพ่ี ดู กนั เกย่ี วกบั การแตงํ งานมเี พยี งเทาํ นน้ั เอง นอกจากนน้ั ตาํ งคนกต็ าํ งคยุ กนั เรอ่ื งอน่ื ไป จนกนิ ขา๎ วเสรจ็ พลอย น่ังกม๎ หนา๎ กนิ ข๎าวน่งิ ๆ มไิ ด๎พดู จากับใคร ข๎าวทเี่ ข๎าปากแตลํ ะคํารสู๎ กึ วาํ กลนื ยาก เสียเหลือแสน รสชาตนิ น้ั ไมํตอ๎ งพดู ถงึ เพราะพลอยไมรํ ๎ูสึกเลย กนิ ขา๎ วเสร็จแล๎ว พลอยและพวกเพอ่ื นเจ๎าสาว กก็ ลับเข๎าไปนั่งจบั กลุํมกนั อยํใู นห๎อง เพ่ือพักผอํ น จนกวาํ จะถงึ เวลา ทกุ คนพากันหาเรื่องมาคุยเพอื่ ใหพ๎ ลอย เพลดิ เพลนิ ใจ แตกํ ็ไมํทาํ ใหพ๎ ลอยเกดิ ความสบายใจข้ึนได๎ เพราะขณะนน้ั ไมํมีแกใํ จท่จี ะฟังใครพูดเรอ่ื งอื่นใดท้ังส้ิน พลอยได๎แตนํ ง่ั คอยเวลาอยดูํ ๎วยความประหมํา และความวติ ก แมํ ชัน้ ยอํ งเข๎ามาลากํอนท่ีจะกลบั บา๎ น แลว๎ บอกวํา จะกลับมาใหมตํ อนรดนํา้ และอยูไํ ปจนถงึ ฤกษ๑ปูท่นี อน แตกํ อํ นทจี่ ะกลบั แมํชน้ั ยังสั่งกบั พลอยวํา \"แมํพลอยจาํ ไวใ๎ ห๎ดี รดนํา้ แลว๎ เราต๎องถอดมงคลกํอน แลว๎ ลุกจากเตยี งกํอน ตอํ ไปเขาจะไดก๎ ลัวเรา อยาํ ลืมทีเดยี ว ช๎อยคอยเตอื นด๎วย\" พอแมชํ น้ั คลอ๎ ยหลงั ออกไป ชอ๎ ยกพ็ ดู ขน้ึ วาํ
\"ก็พูดกันไปลมๆแล๎งๆอยํางนนั้ ฉนั ไมเํ คยเช่อื เลย เรอ่ื งโคมลอยทงั้ นน้ั ถงึ จะเป็นจรงิ กไ็ มเํ ห็นนําจะทาํ พลอยอยาก ให๎ผวั กลวั หรือเปลาํ \" \"ฉันก็ไมํร๎ซู ีชอ๎ ย\" พลอยตอบ \"ยังไมเํ คยนกึ ถงึ เรื่องนสี้ กั ที\" \"รบี นึกๆไว๎เสยี บ๎างเถดิ แมพํ ลอย\" คุณเชยพูดสอดขึน้ มา \"นกี่ แ็ ตํงงานเข๎าไปครึ่งตัวแลว๎ มัวแตํรรี ออยํู เดี๋ยวจะนึกไมํ ทัน\" \"ฉันไมมํ แี กํใจจะนกึ อะไรทัง้ น้ันแหละ\" พลอยยอมรับตรงๆ \"น่นั ซ\"ี ชอ๎ ยพูดขึน้ อีก \"เผลอตวั ไปประเดีย๋ วเดียว ตอ๎ งมาตกท่นี ัง่ เปน็ เจ๎าสาวเสียแลว๎ ใครจะไปนกึ อะไรทนั วาํ แตํ เรอื่ งใครกลัวใครนเี่ ถอะ ฉนั ยงั ไมํเห็นจาํ เปน็ เลยวาํ ใครจะตอ๎ งกลวั ใครข๎างหนึง่ ก็จะอยดูํ ๎วยกันเฉยๆ โดยไมํต๎องกลวั กนั จะ ไมํได๎ทีเดียวหรือ\" \"ฉันกว็ ําอยาํ งนั้นเหมอื นกัน\" คณุ เชยเหน็ ด๎วย \"ผ๎ูหญิงกลัวผวั ฉนั ก็ไมํชอบ บางคนก็กลวั ผัวเสียจน กลายเปน็ บาํ ว ฉนั ไมเํ หน็ ดีเลย แตํผช๎ู ายกลัวเมียยิ่งแล๎วใหญํ นาํ เกลียดออก กลายเปน็ ตวั อะไรกไ็ มรํ ๎ู\" \"ใจจริงถ๎าฉันได๎มีผัวกะเขาสกั คน ฉนั กอ็ ยากจะกลวั เขา\" ชอ๎ ยพูดขึ้นลอยๆ \"แตฉํ นั กลัวเขาจะมากลวั ฉัน เสยี กอํ น เทาํ น้ัน\" คณุ สายซง่ึ นง่ั ฟงั อยนํู ง่ิ ๆ หวั เราะหๆึ แลว๎ พดู วาํ \"กน็ ํากลวั จรงิ ๆ คนอยํางยายช๎อย ใครจะตอ๎ งมาเป็นลกู เป็นผัว ก็มกี รรม\" \"ฉันไมํอยากพูดอะไรแล๎วละ\" ช๎อยปราศรัยข้ึนกับลมแล๎ง รอบๆตัว \"พอพูดอะไรกะเขาสกั ที กม็ คี นเหน็ เปน็ จรงิ เป็น จังไปเสียหมด\" คณุ เชยหวั เราะแล๎วพูดวํา \"อยําเสียใจไปเลยแมํช๎อย หลํอนกะฉนั กเ็ หน็ จะหัวอกอันเดียวกนั นะํ แหละ ถ๎าจะต๎องอยูํเปน็ โสดไปจนแกํ จนเฒํา เรามาคอยเป็นคนเลี้ยงลกู แมพํ ลอยเขาดกี วํา\" พอไดย๎ นิ คณุ เชยพดู พลอยกใ็ จหาย เลอื ดขน้ึ หนา๎ ดว๎ ยความอาย จรงิ สิ ! คณุ เชยพดู ถูก แตํงงานแล๎ว กต็ อ๎ งมีลกู ใครๆ เขาก็มีทงั้ นั้น นกึ ถงึ เรือ่ งนใี้ จหนงึ่ กย็ นิ ดอี บอุํนไปทงั้ ตวั แตลํ กู ของคนอ่นื เขา พลอยยงั รกั เป็นหนกั เปน็ หนา ถ๎าเป็นลูกของ ตนเองจะรกั สกั ปานใด แตพํ ลอยเคยได๎ยนิ คนเขาบอกวํากํอนจะมลี ูก ตอนทเี่ ดก็ จะเกิดนน้ั เจบ็ ปวดเปน็ หนกั เปน็ หนา พลอยนึกไปถึงแมํ ครัง้ หนึ่งนานมาแลว๎ เมอื่ พลอยยงั เปน็ เด็ก พลอยเคยถามแมํวาํ ได๎พลอยมาจากไหน แตํแทนที่แมจํ ะ ปิดบงั หรอื เลาํ เรอื่ งทไี่ มํจรงิ ให๎ฟัง แมํก็บอกใหต๎ ามตรงวาํ พลอยน้นั เกดิ ขน้ึ ในทอ๎ งแมํ มีเจา๎ คุณพอํ เปน็ ผ๎ใู ห๎กําเนดิ แมบํ อก วาํ แมํรแ๎ู ลว๎ ต้ังแตพํ ลอยยงั อยใูํ นทอ๎ งวํา พลอยจะเปน็ ลกู ท่แี มํรกั มาก เพราะพอร๎ูวาํ ท๎องพลอย แมํก็อิ่มเอิบใจ แมเํ ลําใหฟ๎ งั ถึงความเจ็บปวด เมื่อกํอนพลอยจะเกิด แตํกม็ าสรุปความ ในตอนสดุ ท๎ายวาํ
\"พอพลอยเกดิ แลว๎ เขาก็อุ๎มพลอยใหแ๎ มดํ ู พอเหน็ หนา๎ พลอย แมกํ ็ดใี จเสยี เหลือเกิน ความเจ็บปวดเทําไรๆ กห็ าย เป็นปลดิ ทิง้ เพราะความท่ีแมรํ กั พลอย ทาํ ใหค๎ วามเจบ็ ปวดหายไปหมด\" ถา๎ หากวาํ การแตงํ งานจะมคี วามหมายแตเํ พยี งวาํ จะตอ๎ งมลี กู ไวเ๎ ชยชม การแตงํ งานนน้ั ดกู จ็ ะเปน็ สง่ิ ไมนํ าํ กลวั อะไร นักหนา พลอยนงั่ นกึ ตํอไป แตํการแตงํ งานมไิ ดม๎ ีความหมายแตํเพียงแคํนั้น เพราะหมายความวาํ พลอยจะต๎องใชช๎ วี ติ ตอํ ไปกบั คนหนง่ึ ซ่งึ พลอยจะตอ๎ งรักตอ๎ งเคารพต๎องบชู า ทว่ี ติ กอยูํมากก็เพราะวําคนๆน้นั จะควรแกคํ วามเคารพบูชา หรือไมํ เวลาลวํ งเลยไปเรอ่ื ยๆ ไมมํ ใี ครไปรง้ั รอไวไ๎ ด๎ คณุ สายบอกใหพ๎ ลอยเรม่ิ แตงํ ตวั เปลย่ี นเปน็ ชดุ เสอ้ื ผา๎ ทเ่ี ตรยี มไวแ๎ ตงํ ตอนรดนาํ้ พลอยนํุงมํวงดอก ใสเํ กือกถงุ ตีน สะพายแพรกลดั เขม็ กลดั และสวมสายสรอ๎ ย ทีเ่ สด็จประทาน และเพื่อนเอาใจ เจา๎ คุณพํอ คณุ สายกบ็ อกให๎พลอยผกู จ้ีทท่ี ํานใหไ๎ ว๎เม่อื โกนจกุ พวกเพอ่ื นเจา๎ สาว พากันทักวําเปน็ ของโบราณพ๎นสมัย แลดู เหมือนกับเครอื่ งละครราํ แตคํ ุณสายก็ยังยนื ยันในความเห็นของตน และพลอยก็เหน็ ด๎วย เมอ่ื พลอยขน้ึ ไปถงึ บนตกึ บรรยากาศทว่ั ไป และเสยี งแขกทม่ี าพดู กนั เบาๆ อยนํู อกหอ๎ งทาํ ใหพ๎ ลอยรไ๎ู ดว๎ าํ งานวนั นน้ั ไดเ๎ ข๎าถึงขดี สูงสุด พธิ ที ่ีพลอยกาํ ลงั เขา๎ สํู เปน็ พิธีทส่ี าํ คัญทส่ี ดุ ในวันน้ัน และหลงั จากพิธนี แี้ ลว๎ ทุกอยาํ งกจ็ ะตอ๎ งถอื วํา แนํนอน ไมมํ ีทางหลกี เล่ียงถอนตวั อกี ตอํ ไป กระบวนเจา๎ สาวเดนิ ขน้ึ ทางบนั ไดหลงั เบาๆ เสยี งแพรกระทบตวั เวลาเคลอ่ื นไหว และเสยี งซบุ ซบิ ของเหลาํ เพอ่ื น เจา๎ สาวเป็นสัญญาณบอก ใหผ๎ ร๎ู ออยํูขา๎ งบนน้ันรู๎ตัว พลอยถูกนําตัวเข๎าไปในหอ๎ งที่จดั ไวเ๎ ปน็ ทร่ี ดนา้ํ เม่ือเข๎าไปถึงกไ็ มไํ ด๎ เหลยี วมองดูใคร ไดแ๎ ตกํ ม๎ หนา๎ อยํดู ว๎ ยความสะทกสะท๎าน เพ่อื นเจ๎าสาวท่ีตามเขา๎ ไปดว๎ ย นัง่ กันเป็นกลมํุ ขา๎ งเตียง ทางที่ พลอยขน้ึ ไปหมอบอยํู ชอ๎ ยหลีกเข๎ามานง่ั จนชิด พอจะกระซบิ พดู ใหพ๎ ลอยได๎ยนิ ได๎ พลอยร๎ูสึกวําคุณเปรมขึ้นมาหมอบอยูํ บนเตยี งขา๎ งตัว แตกํ ไ็ มํกลา๎ เหลยี วไปมอง อีกสกั ครํเู สียงพูดซบุ ซิบกเ็ งียบลง เพราะเจ๎านายตาํ งกรมองคห๑ น่งึ เสด็จเข๎ามาใน ห๎อง เพ่ือทรงสวมมงคลแฝดให๎คํูบาํ วสาว เม่ือประทาํ นนํา้ สงั ขแ๑ ล๎ว กท็ รงเจมิ พลอยพยายามหลบสายตา ไมํเหลอื บขน้ึ ดู ทํานผ๎เู ข๎ามาประกอบพิธี เก็บสายตาขอบตนให๎อยเํู พยี ง ระดบั พื้นหนา๎ เตยี ง ตํอจากนน้ั กม็ ญี าตผิ ูใ๎ หญํเขา๎ มารดนาํ้ กนั มากมาย บางคนกใ็ หศ๎ ลี ให๎พร บางทํานก็ชมวํา สมกันนกั บางทาํ นกร็ ดนํา้ เงยี บๆ สวํ นมากเปน็ ญาติผ๎ูใหญจํ ริงๆ นา้ํ ทรี่ ดจงึ ลงบนศรี ษะของพลอยเกอื บท้ังหมด ชอ๎ ยคอยกระซิบบอกวําผ๎ูที่กําลงั จะเข๎ามาน้ันเปน็ ใคร แตํวิธบี อกของช๎อยออกจะแปลก ประหลาด เพราะมไิ ด๎บอก ชอ่ื หรอื ฐานะของผ๎ูท่จี ะเข๎ามา เพราะช๎อยคงไมรํ จ๎ู กั แตํชอ๎ ยกลบั บอกเพศและวยั ตลอดจน ลักษณะของผูท๎ ี่จะมา รดนํา้ ตามแตํชอ๎ ยจะสังเกตเห็นในระยะเวลาอันส้นั พลอยหมอบรบั นาํ้ อยมํู ริ ว๎ู าํ นานสกั เทาํ ไร จนรส๎ู กึ วาํ เมอ่ื ยไปหมดทง้ั ตวั การรดนาํ้ จงึ เสรจ็ สน้ิ ลง ตอนจะลกุ จากเตยี ง พลอยเหลือบไปดคู ณุ เปรมแวบหนง่ึ เห็นคณุ เปรมคุกเขําอยูํบนเตียง รอจนพลอยลงจากเตียง แลว๎ จึงไดล๎ งทหี ลงั ทํามกลาง เสียงหัวเราะเบาๆของเพอ่ื นเจ๎าบาํ ว รดนํ้าแลว๎ พลอยก็ผลดั เครื่องแตงํ ตัวอีกชุดหนึ่ง และเม่ือแตงํ ตวั ด๎วยชดุ ใหมเํ สร็จแลว๎ ก็ ตอ๎ งรีบขน้ึ ไปนําผา๎ ไหวไ๎ ปเซนํ ผบี รรพบุรษุ ของทางคุณเปรมที่บนตกึ โดยเปน็ ท่เี ข๎าใจกนั วําพลอยและคุณเปรม จะตอ๎ งไป ทําพิธีเชนํ เดียวกัน ทบี่ ๎านคลองบางหลวงในวนั รุํงข้ึน
ตอนบาํ ยแขกทยอยกนั กลบั หมดแลว๎ แมนํ ย๎ุ รวบรวมพวกเพอ่ื นเจา๎ สาว ทอ่ี อกมาจากในวงั เพอ่ื พาขน้ึ รถ ไปสงํ ใหท๎ นั กํอนประตปู ดิ คณุ สายจะตอ๎ งอยูสํ ํงตวั พลอยในตอนดึก จึงจาํ เปน็ ตอ๎ งคา๎ งคนื หนึ่ง และจะกลับในตอน รุงํ เชา๎ เมอื่ ช๎อยและ พวกเพอ่ื นเจ๎าสาวคนอ่ืนๆ เข๎ามากระซิบลา พลอยรูส๎ ึกใจหายจนบอกไมถํ กู จะพูดจาสั่งเสีย อะไรก็ไมไํ ด๎ ได๎แตํนัง่ น่ิงอยูํ ชอ๎ ยพูดเบาๆวํา \"ไมํเปน็ ไรหรอกพลอย อกี สองสามวนั กพ็ บกันใหมํ\" แลว๎ ชอ๎ ยกร็ ีบลุกจากไป เพราะชอ๎ ยเองก็ร๎ตู วั วาํ ถา๎ ขืนพูดมาก ตัวเองกจ็ ะกล้นั ความร๎สู กึ ไว๎ ไมํอยํูเหมือนกัน คณุ เชยแมชํ น้ั เขา๎ มาอยเํู ปน็ เพอ่ื นพลอยจนคาํ่ ประมาณสกั ยามหนง่ึ แมชํ น้ั กข็ อตวั หายไป บอกวาํ ไดฤ๎ กษ๑ ปทู น่ี อน แลว๎ และเม่ือถึงเวลาอีกสิบนาทีจะหา๎ ทมํุ เจ๎าคณุ พอํ และคณุ สายกพ็ าตวั พลอยขน้ึ ไปบนตกึ เพอ่ื สงํ ตวั ตอํ คุณเปรมท่ีรออยํู บนน้ัน พลอยมานกึ ทหี ลงั วาํ ตนเองเดนิ ขน้ึ ไปบนตกึ ในคนื นน้ั ไดอ๎ ยาํ งไรกน็ กึ ไมอํ อก และถา๎ จะถามพลอย ภายหลงั วาํ จาํ รายละเอียดอยํางไรได๎บา๎ ง พลอยกจ็ าํ ไมํได๎ จาํ ได๎แตํเสยี งมโหรีดงั มาจากชัน้ ลําง ผคู๎ นเบาบางลงไป มากแล๎ว เมอื่ เขา๎ ไปถงึ ห๎องพลอยก็เห็นเตียงนอนแบบจนี คํอนข๎างใหญตํ ้งั อยํูทางหนงึ่ คณุ เปรมนั่งสงบเสงี่ยม อยคํู นเดียวหนา๎ เตียง พอเหน็ เจา๎ คณุ พอํ และคณุ สายนาํ พลอยเขา๎ ไป คณุ เปรมกล็ งกราบ เมอ่ื ลงนง่ั กนั เรยี บรอ๎ ย เจา๎ คณุ พอํ กบ็ อก พลอยให๎ กราบคุณเปรม แล๎วกเ็ ร่มิ สั่งสอนให๎ค๎ุมครองกัน และใหศ๎ ีลใหพ๎ รด๎วยเสยี งทเ่ี บาจนพลอยจําคาํ ไมไํ ด๎ เพราะขณะนน้ั รูส๎ ึกวาํ หู อือ้ ทงั้ สองข๎าง เจ๎าคุณพอํ พูดจบคณุ สายก็ให๎พรด๎วยเสยี งเบาๆเชนํ กนั คุณเปรมนั่งพนมมอื รับพรจากผใู๎ หญํอยาํ งสงบ เสง่ียม มิได๎เหลือบชําเลอื งมาทางพลอยเลย เมอื่ ใหพ๎ รสงํ ตัวเสรจ็ เจา๎ คณุ พอํ และคณุ สาย ก็เดนิ ออกจากหอ๎ งไปเบาๆ ประตู ห๎องนนั้ ปิดสนิทลง ทงิ้ พลอยไว๎สองตอํ สองกบั คุณเปรมเปน็ คร้งั แรกในชวี ติ พลอยนง่ั กม๎ หนา๎ ดพู รมสแี ดง เปน็ ลายดอกกหุ ลาบเหลอื งอยาํ งพนิ จิ พเิ คราะห๑ เหมอื นกบั จะทาํ ความรจ๎ู กั กบั ขนสตั ว๑ ในพรมน้ันทุกเสน๎ ท้ังสองคนตํางนัง่ น่งิ อยูํอีกนาน ในท่ีสดุ คุณเปรมก็กระถดตวั เขา๎ ใกลอ๎ ีกนดิ หนึ่ง แล๎วถามขนึ้ ดว๎ ยนํ้าเสียง ท่เี บา เกอื บเปน็ กระซิบและด๎วยถ๎อยคําที่พลอยไมํนึกเลยวํา \"แมํพลอยจา๐ แมพํ ลอยเคยขึน้ พระบาทหรือยัง\" บทท่ี ๑๕ (หนา๎ ท่ี ๑) สามวนั แรกของชวี ติ แตงํ งาน พลอยมไิ ดไ๎ ปไหน นอกจากไปทบ่ี า๎ นคลองบางหลวง อยาํ งเงยี บๆพรอ๎ มกบั คณุ เปรม เพ่อื นําผา๎ ไปไหวก๎ ระดูกบรรพบรุ ษุ ในห๎องพระที่ตกึ เจา๎ คณุ พํอ และไหวเ๎ จา๎ คณุ พํอ ผ๎ซู ึ่งรับไหว๎ดว๎ ย นาฬกิ าพกสาํ หรบั คณุ เปรม และแหวนอีกวงหนึ่งสาํ หรบั พลอย คณุ อํนุ ออกมานัง่ คอยรบั ไหว๎อยขํู ๎างหลงั เจา๎ คณุ พอํ ดว๎ ยสีหน๎าไมปํ กติ พลอย ทราบภายหลงั วาํ เจา๎ คณุ พอํ บงั คบั ใหอ๎ อกมา และรับไหว๎พลอยดว๎ ยแหวนปลอกมดี ฝังเพชรซกี เมด็ เล็กๆ อยาํ งเสียไมํได๎
หลงั จากนน้ั แลว๎ พลอยกอ็ ยเํู งยี บๆ บนตกึ สองคนกบั คณุ เปรม ไมไํ ดโ๎ ผลหํ นา๎ ไปไหนอยสํู ามสว่ี นั ความรส๎ู กึ อยาํ งหนง่ึ ทไ่ี มํเคยมี กเ็ กดิ ข้ึนมาในใจ พลอยไมยํ อมรบั วําความร๎สู กึ น้นั เป็นความรกั เพราะไมํเหมอื นกบั ความรกั ท่เี คยมีมาครง้ั หนง่ึ ในกาลกํอน แตํความร๎ูสึกท่เี กิดใหมนํ ั้น เป็นของแนํนอนไมมํ วี นั เปลยี่ นแปลง หรอื หวัน่ ไหวไปไดค๎ อื รู๎สกึ วาํ คุณเปรมนนั้ เป็น เจ๎าของๆตน เปน็ หลกั ทีต่ นจะต๎องยึดมนั่ ไวใ๎ นชีวติ นี้ ไมมํ ีวันที่จะผละออกได๎ นอกจากคุณเปรมจะไมตํ ๎องการตนอกี ตํอไป คนเราทเี่ กดิ มาทุกคนยอํ มมจี ิตใจแตกตาํ งกัน มใี จทรี่ ักความอิสระ โดยไมมํ ขี อ๎ ผูกพันกับใครบ๎าง หรอื มิฉะน้ันกม็ ีใจท่ี ตอ๎ งการจะอยกูํ บั คนอ่นื หรอื เป็นของคนอื่น จะอยูดํ ว๎ ยตนเองแตเํ พียงคนเดียวน้นั ไมํได๎ พลอยเป็นผหู๎ ญิงท้งั กายและใจโดย สมบูรณ๑ จงึ มใี จอยํางประเภทหลัง เมื่อรู๎สึกวําตนมเี จา๎ ของก็เกดิ ความมั่นใจ และได๎รับความสขุ จากความมน่ั ใจนั้น ความร๎สู ึกวําตนเป็นของคณุ เปรม น้นั ผดิ กบั ความรส๎ู กึ ทพี่ ลอยเคยมีตํอแมํหรอื เสดจ็ เพราะความใกลช๎ ดิ สนทิ สนมตอํ คน ตํางเพศถงึ เพยี งนี้ พลอยมิไดเ๎ คยมมี าแตํกํอน ระยะเวลา ๓ - ๔ วนั แรกผํานไปเหมอื นกบั ฝนั พลอยยงั งงตํอเหตุการณ๑ และชวี ติ ทเี่ ปลี่ยนแปลงไป ระยะเวลาอีก ๗ - ๘ วันตํอนั้นไป พลอยกย็ งั ไมํมีเวลาท่จี ะดูฐานะของตนโดยรอบ เพราะตอ๎ งใช๎เวลาระหวํางนน้ั ขนึ้ รถลงเรือไปกับคณุ เปรม ทกุ วนั พรอ๎ มด๎วยดอกไม๎ธปู เทียน เพือ่ ไปไหวบ๎ รรดาญาตผิ ๎ใู หญํในตระกลู ทัง้ ทางฝ่าย พลอยและฝ่ายคณุ เปรมเอง เม่อื ตอนเข๎าเฝ้าเสดจ็ เพอ่ื ถวายดอกไมธ๎ ูปเทยี นน้นั พลอยเขา๎ ไปคนเดียว มนี างพศิ ตามหลงั เพราะคุณเปรมเข๎าไปถึงข๎างใน ไมไํ ด๎ เสด็จทรงรับไหว๎ด๎วยกระดมุ อักษรพระนามชุดหนึง่ สาํ หรับคณุ เปรม และประทานเงินแกพํ ลอยอกี ๒๐ ช่ัง พรอ๎ มกับ รบั สง่ั วํา \"ข๎ารแู๎ ลว๎ วาํ พลอยไดผ๎ ัวเศรษฐี แตเํ งินน้เี ปน็ ของขา๎ ให๎แกํเจ๎า จะได๎ไปเปน็ ทนุ ทํามาคา๎ ขาย ข๎าไดเ๎ งินน้มี า โดยสจุ รติ ไมไํ ด๎ไปคดโกง หรือกดขเี่ อามาจากใคร ถ๎าเจา๎ ใชเ๎ งนิ ท่ขี ๎าใหเ๎ จ๎าคราวนี้ ดว๎ ยความสจุ ริต เจ๎ากจ็ ะทาํ มาค๎าขนึ้ มที รัพยส๑ มบัติ งอกเงยขึ้นทุกวัน\" เสดจ็ รบั สง่ั ถามถงึ เรอ่ื งบา๎ นชอํ งทอ่ี ยอํู กี หลายอยาํ ง แตพํ ลอยกย็ งั ไมสํ ามารถทลู ไดโ๎ ดยละเอยี ด เพราะตนเองกย็ งั ไมํ มเี วลาจะไปดูแลได๎ทัว่ บา๎ น หลังจากเฝ้าเสด็จแล๎ว พลอยก็ถอื โอกาสไปไหว๎คุณสาย ผซ๎ู ง่ึ รบั ไหว๎ด๎วยสายสรอ๎ ยขอ๎ มอื อกี สาย หนง่ึ ซง่ึ ช๎อยแอบตีราคาลบั หลงั คุณสาย ใหพ๎ ลอยฟงั วํา ไมคํ ๎มุ กับของชํารวํ ยทีไ่ ด๎รับ ในวนั ท่คี ณุ สายไปชวํ ยแตํงงาน เพราะ ของชาํ รํวยท่ไี ด๎รบั นั้นมรี าคาสงู กวํา เพ่ือนฝูงเกาํ ๆหลายคนทไ่ี ด๎พบในวันน้นั ดใี จต๎อนรบั กนั เป็นการเอกิ เกรกิ และเม่อื ได๎นัง่ จับกลมํุ คุยกนั เฉพาะคนทคี่ ุ๎นเคยครํูหนึ่ง ช๎อยกต็ ้งั ปัญหาถามเอาตํางๆ ทําใหพ๎ ลอยต๎องหนา๎ แดงดว๎ ยความอาย หลายคร้งั หลายหน และทาํ ใหค๎ นท่ไี ด๎ยนิ ต๎องหวั เราะกันทกุ ครง้ั ไป แตวํ นั นั้นพลอยก็มไิ ดอ๎ ยํใู นวงั นานนกั ตอ๎ งรบี กลบั เพราะเกรงคณุ เปรมจะเข๎าใจผิด คิดวําพลอยยงั อาลัยในวังอยมูํ ากกวําทบ่ี า๎ น ทกุ ครง้ั ทพ่ี ลอยเรยี กบา๎ นคณุ เปรมวาํ 'บ๎าน' พลอยก็ตอ๎ งสะดุดใจ เพราะแตํกํอนเมอ่ื พดู ถึงบ๎าน พลอยกน็ กึ ถงึ บ๎าน คลองบางหลวง แตเํ ด๋ียวน้คี าํ วาํ 'บา๎ น' ต๎องหมายถงึ บา๎ นคลองพอํ ยม ซึง่ พลอยยงั ไมรํ ๎ูสึกวาํ ตน เป็นเจ๎าของบ๎านแม๎แตํนอ๎ ย ความรส๎ู ึกวําตนเปน็ เจ๎าของบา๎ นน้นั และมีหนา๎ ท่ีปกครองบา๎ นสาํ หรับคุณเปรม ทาํ ใหพ๎ ลอยตอ๎ งฉงนใจอยบูํ อํ ยๆ เพราะ ระยะเวลา ๑๐ กวาํ วัน ยังไมทํ าํ ใหพ๎ ลอยชนิ ตอํ ความร๎ูสึกเชํนนน้ั ข๎างของตํางๆท่อี ยใํู นบา๎ น ร๎สู กึ วําจะมากมายเกนิ กวํา
ภาระของตน และกุญแจทัง้ พวงท่ีคุณเปรมมอบให๎ถอื นน้ั พลอยกย็ ังมิได๎ทดลองไขตไ๎ู ขกําปน่ั ดูเลยแมแ๎ ตํสกั ใบเดยี ว วําในต๎ู ในกําปนั่ น้ัน จะมขี องอะไรบา๎ ง เมื่อคุณเปรมย่นื พวงกญุ แจให๎น้นั พลอยถอยตวั ออกหาํ งโดยมไิ ดต๎ ั้งใจ ปากกพ็ ูดวาํ \"ไมตํ ๎องหรอก คณุ เปรมเกบ็ เอาไว๎เองก็แล๎วกนั ฉันยังไมํร๎ู...\" แตคํ ณุ เปรมกห็ วั เราะ แลว๎ พดู ตดั บทอยาํ งอารมณด๑ วี าํ \"ของทกุ อยํางในบ๎านนเ้ี ปน็ ของแมํพลอยท้งั นั้น แมพํ ลอยไมถํ ือกุญแจใครจะเปน็ คนถือ ชวํ ยเอาไปเสยี ทเี ถิด ฉนั ต๎องถือกญุ แจมาเอง ตง้ั แตํคุณแมเํ สยี ราํ คาญเต็มทนแลว๎ วนั หลงั วํางๆ ฉนั จะบอกใหว๎ าํ อะไรอยทํู ่ไี หน\" คนในบา๎ นคณุ เปรมพลอยกย็ งั ไมรํ จ๎ู กั ทว่ั เพราะมมี ากมายหลายคน บางครง้ั ทพ่ี ลอยเหน็ กม๎ ตวั เมอ่ื เดนิ ผาํ น กต็ อ๎ ง เหลียวไปดูวํา มผี ใ๎ู หญทํ ่ีไหนมายืนข๎างหลงั โดยที่ตนไมทํ ันเห็น เมื่อเห็นวําไมมํ ใี คร จงึ ร๎วู าํ เขากม๎ ใหแ๎ กํตน ในฐานะเปน็ เจ๎าของบ๎านและเป็นนาย แมนํ ุ๎ยแนะนําใหร๎ ๎ูจกั คนในบ๎านวําใครเป็นใคร แตกํ ม็ ไิ ดแ๎ นะนาํ อะไร เกนิ ไปกวํานั้น ในตอนแรก ถา๎ พลอยตอ๎ งการสิ่งใด พลอยกใ็ ช๎ให๎นางพศิ ไปบอกคนอนื่ อีกตํอหน่ึง แตหํ ลายวนั เขา๎ นางพศิ กย็ ืน่ คาํ ขาดวํา \"คุณพลอย คุณโตจนมีเรือนแลว๎ คนทีน่ ่ีก็บาํ วของคณุ ทงั้ น้ัน ทาํ ไมคุณไมใํ ช๎เขาเอง ถ๎าให๎บาํ วไปใช๎เขา อีกตํอหน่ึง เขารมุ กันตบบาํ วตายไป คุณจะทาํ อยํางไร\" คาํ เตอื นของนางพศิ ทาํ ใหพ๎ ลอยไดค๎ ดิ และเรม่ิ ทาํ ความรจ๎ู กั กบั คนในบา๎ น มากขน้ึ กวาํ แตแํ รก บา๎ นคลองพอํ ยม หรอื บา๎ นของพลอยเปน็ บา๎ นใหญํ เน้ือทส่ี บิ กวําไรํ ในบา๎ นนอกจากตวั ตกึ ยังมเี รอื นบรวิ าร ปลกู อยํูหลายหลัง นอกจากเรือนคุณ น๎ุยกับคุณเนียนซง่ึ ใหญทํ ส่ี ดุ แลว๎ ยงั มเี รอื นเลก็ ๆน๎อยๆ ปลูกอยูํในบริเวณหลงั บ๎านอกี มาก มคี นอาศยั อยูหํ ลายครวั เรือน ถา๎ จะรวมคนทง้ั บ๎านกเ็ หน็ จะได๎จํานวนห๎าสบิ เศษ คนเหลาํ น้คี ณุ เปรมบอกวาํ เปน็ คนเกาํ แกอํ ยูํมาครัง้ เจา๎ คุณพอํ บางครัวกอ็ ยํู มาครั้งเจา๎ สวั ผู๎เปน็ เตยี่ ของเจา๎ คุณพํอ ผ๎ซู ่งึ คุณเปรมเรียกวําก๐ง มรี ปู ใหญํตดิ อยบูํ นตกึ เป็นจีนควนั่ หางเปียบรบิ รู ณท๑ ีเดยี ว คุณเปรมเองกย็ อมรับ กบั พลอยวาํ คนในบ๎านทุกวันน้ี สําหรบั เด็กๆบางคน คณุ เปรมก็ไมํร๎จู ักวําใครเป็นลกู ใคร แตเํ ม่อื เกิด มาแลว๎ ก็ต๎องเลยี้ งกันไปตามเรื่อง คนที่อยใํู นบา๎ นบางครัวเบิกข๎าวสาร และของแห๎งไปหุงต๎มเล้ียงกนั บางคนกร็ บั อาหาร จากครวั ซึ่งต๎องหุงขา๎ วกระทะ คนในบา๎ นคนแรกทพ่ี ลอยร๎จู กั กค็ อื หัวหน๎าคนครัวชอื่ ยายเทยี บ ยายเทียบเปน็ คนแกํ อายุห๎า สบิ กวาํ กนิ หมากทั้งวนั ไมํขาดปาก เวลาอยใํู นครวั ยายเทียบกน็ งุํ ผ๎าลายเกาํ ๆผนื หน่งึ ผา๎ หํมไมํต๎องพูดถึงกัน เวลาที่ยาย เทียบจะหํมผ๎าก็คือเวลาขน้ึ บนตกึ เพอื่ รบั คาํ กับขา๎ วจากพลอย แตํถงึ กระนั้น ยายเทยี บกเ็ อาผ๎าถือพาดหวั ไหลํ มาจนถึง บันไดตกึ แลว๎ จึงจะหมํ ยายเทียบเป็นคนเครํงครัดมารยาท เวลาจะมาหาพลอย ก็คลานมาแตํหัวกระไดจนถงึ ท่ีๆพลอยน่งั เหมอื นกบั พลอยเคยคลานเวลาขนึ้ เฝา้ เสด็จ ถ๎อยคาํ น้ําเสียงทย่ี ายเทยี บพดู กบั พลอย กเ็ ปน็ ผ๎ดู ีนําฟงั ใช๎ถ๎อยคําไดถ๎ กู ต๎อง ทุกอยําง แตํภาษาท่ยี ายเทียบใช๎ ในครวั กบั คนเสมอกนั นนั้ ก็ไปอกี อยาํ งหนงึ่ พลอยเอ็นดูยายเทยี บมาแตํแรกพบ เพราะ ยายเทียบแสดงให๎พลอย เขา๎ ใจด๎วยถ๎อยคาํ และกิริยาวาํ แกเหน็ ใจพลอย ในฐานะท่ีเปน็ ผูเ๎ ริ่มปกครองเรือนใหมํๆ ยายเทยี บ พยายามบอก พลอยเทาํ ทีจ่ ะทําได๎ โดยไมดํ ูเปน็ การอาจเออื้ มวํา สงิ่ ใดควรจํายสิ่งใดไมํควร ของอยํางใดแพงไปหรือถกู ไป ของอยํางใดควรจะซื้อในตอนไหนจงึ จะถกู และควรจะซอ้ื ไวม๎ ากน๎อยเทาํ ไร เวลาพลอยลงไปในครวั เปน็ ครั้งเปน็ คราว ยาย
เทยี บก็ถอื โอกาสคยุ ให๎ฟงั ถงึ วธิ ีเลือกมะพร๎าวและส๎มสูกลูกไม๎ ตลอดจนผักปลา และของแหง๎ ตาํ งๆ ยายเทียบเคยบอกกบั พลอยวาํ \"คุณพลอย คุณอยาํ ไดไ๎ ว๎ใจอพี วกแมํครวั เปน็ อนั ขาดทีเดียว ถา๎ คุณเผลอเมอื่ ไร มันเปน็ โกงคุณเมือ่ นัน้ \" พลอยอดหวั เราะไมไํ ด๎ เมอ่ื ไดย๎ นิ ยายเทยี บพดู ประณามตวั เอง ยายเทยี บเหน็ พลอยหวั เราะ กพ็ ดู ตอํ ไปวาํ \"อฉิ นั เองมันอยํกู ับทาํ นที่นมี่ าแตํสาวจนแกํ มันกไ็ ปอีกเร่อื งหน่งึ ถ๎าอิฉนั ตายไปแล๎วคุณจะลาํ บาก\" นางพศิ เองกด็ จู ะนยิ มยายเทยี บอยมํู าก เพราะเคยบอกพลอยไวส๎ น้ั ๆวาํ \"คนๆนไ้ี วใ๎ จได๎\" แตํพลอยเอง กไ็ มรํ ูว๎ ํา ความ นยิ มของนางพิศกบั ยายเทียบน้นั กลายเป็นความสนทิ สนมอยํางรวดเร็ว เพราะยายเทียบน้นั เป็นคนทาํ กบั ข๎าวอรํอย และ เชํนเดยี วกบั คนทท่ี ํากับขา๎ วอรอํ ยทั้งหลาย ยายเทียบกเ็ ป็นคอสรุ า ฝา่ ยนางพิศซึ่งเป็นคนไมํกลัวสุรา จึงเล้ียงดยู ายเทียบ เป็นทรี่ ื่นเริงอยบํู ํอยๆ บางวันถึงกบั ออกเํ ลํนละเม็งละครกัน ที่หลงั ครัวเป็นการเอิกเกรกิ ผลของการออกราํ ละครด๎วยกนั เพราะฤทธเิ์ มา เปน็ เหตุใหย๎ ายเทยี บเรยี กนางพศิ วาํ \"แมเํ กศสุริยง\" ท้งั ตํอหนา๎ และลบั หลัง เรอื นหลงั บา๎ นหลงั หนง่ึ ปลกู อยชํู ดิ กบั รว้ั ทาํ ใหพ๎ ลอยตอ๎ งมองดบู อํ ยๆ เพราะถงึ จะเปน็ เรอื นทป่ี ดิ อยเํู งยี บๆ กจ็ รงิ แตํ ผาํ นไปครง้ั ไร กม็ ีรอํ งรอยแสดงวาํ บนเรอื นน้ันมคี นอยูํ บางครงั้ กม็ เี สยี งเดก็ รอ๎ งไหจ๎ ากเรือนนัน้ แตพํ ลอยกย็ งั ไมเํ คยเห็นหนา๎ คนทอี่ ยํบู นเรือนนั้น วําเปน็ ใคร ครั้งหนึง่ พลอยเคยมาถามนางพศิ ซึ่งยอํ มรจ๎ู ักคน ในบ๎านเร็วกวาํ พลอยเป็นธรรมดา นางพิศ ก็เมินหนา๎ ไปเสียอกี ทางหน่ึง แล๎วปฏิเสธวาํ ไมํทราบ อกี ครงั้ หน่งึ พลอยไปน่ังคุยทเ่ี รอื นคุณนย๎ุ ซ่งึ จากเรอื นนัน้ พอจะเหน็ เรอื นทอี่ ยหํู ลังบา๎ นน้นั ได๎ พลอยถามขึ้นเร่อื ยๆ เหมือนกบั ไมํสนใจวํา \"คณุ อาคะ เรือนหลังนัน้ ใครอยูํ\" คณุ นย๎ุ วางกลอ๎ งยานตั ถล๑ุ ง แลว๎ ถามวาํ \"เรอื นหลงั ไหน\" \"หลังนั้นไงคะ\" พลอยพูดพลางช้ีมอื \"อ๐อ...\" คุณน๎ยุ พูดแลว๎ ก็นิ่งเงยี บไปครํหู นึง่ แตพํ อเร่มิ พดู ตํอไป คณุ นยุ๎ กพ็ ดู โดยไมํตอบคําถามของพลอยวํา \"บา๎ นนีใ้ หญํมากจรงิ ไหมแมํพลอย คนก็อยมูํ าก อยกูํ ันมาแตํไหนๆ... กวําจะร๎ูจกั กนั ท่ัวกน็ านจริงไหม จรงิ ไหม\" คณุ เนยี นซง่ึ นง่ั อยดํู ว๎ ยเหลอื บตาดคู ณุ นย๎ุ แลว๎ กพ็ ดู ชา๎ ๆวาํ \"ฉนั เองก็มัวแตเํ จ็บๆไข๎ๆ ไมํได๎ลงจากเรอื น เสียนาน จน เดี๋ยวนีไ้ มรํ ูว๎ าํ ใครอยเูํ รอื นหลังไหนบ๎าง ถ๎าจะให๎ดแี มพํ ลอยถามพํอเปรมเขาเองดกี วํา เพราะเขา ปกครองบ๎านมาแตํคุณพ่ี ตาย เดีย๋ วนี้ฉนั ก็รจ๎ู ักแตพํ วกเดก็ ๆ ทีอ่ ยใูํ นเรือนนเี้ ทําน้ัน\"
หลงั จากนน้ั แมนํ ย๎ุ กร็ บี เปลย่ี นเรอ่ื งคยุ ไปเปน็ อน่ื ทนั ที กริ ยิ าอาการของอาของคณุ เปรมทง้ั สองคน ทาํ ใหพ๎ ลอยรส๎ู กึ สะดดุ ในวํา อาจมีบางสิ่งบางอยาํ งในบ๎านท่ีตนยงั ไมรํ ๎ถู ึง และสงิ่ น้ันๆไมมํ ใี ครอยใํู นฐานะทจี่ ะบอก แกพํ ลอยไดน๎ อกจาก คุณเปรมคนเดยี ว พลอยกําหนดไวใ๎ นใจวาํ วันหนึ่งจะต๎องถามคณุ เปรม ถึงคนท่อี ยํูบนเรอื น นนั้ แตโํ อกาสท่ีจะถามกม็ ีไมํ มาก เพราะคณุ เปรมมิได๎อยํทู ี่บา๎ นตลอด แตํต๎องเข๎าไปอยใํู นวงั เมอื่ กลับมาถงึ บา๎ น กเ็ ปน็ หน๎าทขี่ องพลอย ทจึ่ ะต๎องคอย ดแู ลให๎คุณเปรมได๎พกั ผํอน และเร่อื งท่คี ุยกนั เปน็ สวํ นมาก ก็เปน็ เรอื่ งพดู จา เลํนหวั ตามประสาผัวหนมํุ เมียสาว พลอยจึงลืม เร่อื งที่จะถามไปพกั หน่งึ ปลํอยใหเ๎ วลาลวํ งเลยไปเรอื ยๆ โดยทบ่ี า๎ นเลก็ น้ัน กย็ งั คงเป็นบา๎ นทีล่ ึกลับ ในสายตาของตนทุก ครั้งทผ่ี าํ นไปได๎เหน็ การทจ่ี ะถามเรอ่ื งตาํ งๆ จากคณุ เปรมนน้ั พลอยรส๎ู กึ วาํ ถามยาก เพราะคณุ เปรมเทาํ ทพ่ี ลอยรจ๎ู กั ในระยะเวลาอนั สน้ั น้นั เปน็ คนอารมณด๑ ี เปิดเผยไมํปดิ บัง และเทาํ ทพ่ี ลอยรตู๎ วั คุณเปรมกร็ กั พลอยมาก และมคี วามวิตกหํวงใยในตัวพลอยอยูํ เสมอ ลักษณะตาํ งๆเหลาํ น้ี ทําใหพ๎ ลอยรส๎ู กึ เกรงใจ ไมํอยากจะไตํถาม คุณเปรมด๎วยเรื่องจกุ จิก เลก็ ๆน๎อยๆ โดยเฉพาะ เรื่องผ๎คู นภายในบ๎าน ซึ่งพลอยยังร๎ูสึกวาํ เป็นคนของคณุ เปรม อยูํดว๎ ยกนั มาตั้งแตํครัง้ ป่ยู าํ ตายาย ถา๎ จะเปรยี บกบั คนอนื่ ๆ ในบา๎ น พลอยกย็ ังเหน็ วาํ ตวั เองเปน็ คนใหมํ ไมํมีสิทธิ์เทาํ ไรนกั และต๎องคอยระวังกิริยาวาจาอยํเู ป็นนจิ เพอ่ื มิให๎ กระทบกระเทือนนาํ้ ใจคน การปฏบิ ตั ิตนของพลอย บงั เกิดผลทาํ ใหค๎ นในบา๎ นมีความเคารพ สงั เกตได๎จากสายตาคนท่ัวไป ในบา๎ นนั้น ซึ่งแตํกอํ นมองด๎วยความสงสยั ไมํไวใ๎ จ แตเํ ดยี๋ วน้ีทกุ คนมองดพู ลอย ด๎วยสายตาที่รักและเอน็ ดู แสดงความไว๎ใจ และความเคารพในอธั ยาศยั วนั หนง่ึ คณุ เปรมออกจากเวรในวงั มาคา๎ งบา๎ น และเมอ่ื กนิ ขา๎ วเยน็ แลว๎ กน็ ง่ั คยุ กนั อยํู คณุ เปรมกข็ อหมากกนิ พอ พลอยยน่ื เชยี่ นหมากให๎ คุณเปรมก็พดู ข้ึนวํา \"ฉันเหน็ จะติดหมากเสยี คราวน้ี เพราะแมพํ ลอยนเ่ี อง\" \"ทําไมละคะ\" พลอยถาม \"แมพํ ลอยหาหมากนํากินจริงๆ\" คุณเปรมตอบพลอยหยิบหมากเขา๎ ปาก \"ฉันเคยเหน็ ใครตอํ ใครกินหมาก กไ็ มํเคย นกึ อยากกนิ เลย เพยี งแตํหมากพลกู บั ยาใครๆ กห็ ากินกันได๎ แตํวิธที ่ีจะทาํ ใหน๎ าํ กนิ นัน้ สิ ทําไมํไดท๎ กุ คน แมพํ ลอยเลือกหน๎า หมากก็นํากนิ เสยี แลว๎ แลว๎ ก็ยงั เจียนเป็นฝอยอยํางน้ี ปูนทีใ่ ช๎ป้ายพลกู ห็ อมกวําของคนอืน่ \" \"คณุ เปรมถ๎าจะเคยกนิ หมากของใครตอํ ใคร มามากแลว๎ กระมงั \" พลอยพูดย้มิ ๆ แลว๎ เล่ือนกระโถนใหไ๎ ปตงั้ อยใูํ กล๎ มอื คณุ เปรม คณุ เปรมหวั เราะอยาํ งอารมณด๑ แี ลว๎ ตอบวาํ \"ก็เคยมามากเหมอื นกัน แตํไมมํ ขี องใครสขู๎ องแมํพลอยได๎ ของบางคนกนิ แลว๎ ก็จดื ไมํมรี สมชี าติ ของบางคนกนิ แล๎วปูนกัดปาก หนเดยี วเข็ดไปจนตาย แตํของแมํพลอยฉนั กนิ ไมเํ บื่อ จึงได๎วําถา๎ จะติดหมาก เสยี คราวน้ี\"
พลอยหวั เราะแลว๎ กห็ ลบสายตาคณุ เปรม เมนิ ไปมองเสยี ทางอน่ื คณุ เปรมลงนอนเอกเขนกอยาํ งสบาย มองพลอย อยาํ งนํารกั และเอ็นดไู ปทั่วรําง แลว๎ กพ็ ูดขึ้นวาํ \"แมพํ ลอยนี่แปลกเสยี จริงๆ สวยไมจํ ืดเสียเลย ฉนั เห็นแมํพลอยทีแรก ฉันก็เห็นวําสวยไมํมีใครเทาํ ไดเ๎ ห็นอีกหน ตํอๆมากส็ วยกวําหนกอํ นทกุ คร้งั อยูํดว๎ ยกนั มาจนเดย๋ี วน้ี ฉันกย็ งั เหน็ สวยขน้ึ ทุกวนั \" \"คุณเปรมละก็ปากหวานอยาํ งนีเ้ สมอ นค่ี งจะไมํพดู อยํางนีแ้ ตํกะฉนั คนเดยี วหรอก พบใครกค็ งพูดกะเขา อยาํ งนี้ ทั้งนน้ั ฝปี ากคุณมหาดเล็กละฉันกลวั มานานแลว๎ \" \"เปลํา ฉันไมํเคยยอใครเลยจริงๆนะแมพํ ลอย ฉนั ดแู มพํ ลอยไมเํ บ่อื จริงๆ พนี่ ๎องแมพํ ลอยกไ็ มใํ ชํคนขร้ี ้ิว แตํฉนั กย็ งั เหน็ วําเปรียบแมพํ ลอยไมไํ ดส๎ กั คน แมพํ ลอยเหมือนใคร\" \"ผใู๎ หญํทาํ นวําฉนั เหมือนแมํ\" พลอยตอบ \"เออจรงิ ซี !\" คณุ เปรมพดู \"ฉันเคยได๎ยินคณุ อานย๎ุ พดู วํา เคยเหน็ แมขํ องแมํพลอย ต้ังแตอํ ยใูํ นวังดว๎ ยกัน เธอบอก วาํ สวยจนคนลือทีเดยี ว แตํพอคณุ น๎ยุ ได๎เหน็ แมพํ ลอยครงั้ แรก กลบั มาเธอก็สรรเสริญไปสามบ๎านเจ็ดบา๎ น วําแมํพลอยสวย กวําแมํเป็นไหนๆ\" \"เหน็ จะไมํจรงิ หรอก\" พลอยแก๎แทนแมํ \"ฉนั สวยสแู๎ มไํ มไํ ดห๎ รอก เพราะแมํนนั้ นอกจากจะสวยดว๎ ยหนา๎ ตา รปู ราํ ง แล๎วยังชํางพูด ชาํ งคุย ฉลาดเฉลียวทันคนดกี วาํ ฉนั เปน็ กอง พดู ถงึ แมแํ ล๎วก็ใจหาย ไมคํ วรอายุสัน้ เลย อยูปํ า่ นน้ีคงปลื้ม ลกู เขยเป็นหนักเปน็ หนา ยงิ่ ได๎ลกู เขยชํางประจบ ปากหวานอยาํ งคณุ เปรมละก็ แมํรกั ตายไปเลย ทีเดยี ว\" คณุ เปรมนอนยม้ิ มองดพู ลอยอกี ครหํู นง่ึ แลว๎ กถ็ ามวาํ \"แมํพลอยรกั แมมํ ากไหม\" \"รกั มากกวําอะไรทงั้ หมด\" พลอยตอบอยาํ งแนใํ จ \"แมตํ ายไปตัง้ นานแลว๎ ฉนั ยงั รส๎ู กึ ตวั เหมอื นกบั วํา แมยํ ังอยูํใกลๆ๎ คอยค๎ุมครองดแู ลทุกข๑สขุ ฉนั อยูํเสมอ เสดจ็ ทาํ นมพี ระเดชพระคณุ หาท่เี ปรียบไมํได๎ แตทํ าํ นก็ เปน็ เจ๎าเปน็ นาย ฉนั ไมํเคย ร๎สู กึ ตวั วาํ ใกลช๎ ดิ ตํอทาํ น เพราะฉนั เป็นขา๎ เจ๎าคณุ พอํ นั้นถึงจะรักเพียงใด กจ็ ากทํานมา เสียแตํเลก็ แล๎วทาํ นกเ็ ป็นผูช๎ ายไมํ สนิทสนมเหมือนแมํ ฉันคิดดูก็แปลก ทง้ั เสดจ็ และเจา๎ คุณพํอ กย็ งั อยูทํ ง้ั สองทําน ฉันก็รกั ทาํ นมากท้งั สองคน แตํกลับรู๎สกึ วาํ ทาํ นยังหาํ ง ไมใํ กลช๎ ิดเทํากบั แมํที่ตายไปแลว๎ หน๎าตาทําทางของแมํ จะเปน็ อยํางไรฉนั ยงั จําไว๎ไดห๎ มด เวลาฝันถงึ กเ็ หน็ ชดั เจนกวาํ คนอื่น ถา๎ อยํางนี้ไมใํ ชํเพราะฉันรกั แมมํ ากทสี่ ดุ ฉันก็ไมรํ ๎จู ะเรียกวาํ กะไร\" \"แมํของพลอยคงนาํ รกั มาก\" คุณเปรมปรารภขน้ึ เบาๆ \"ถา๎ ทํานยงั อยปํู า่ นนี้ ฉันก็คงจะรักทํานมาก เหมือนกัน\" พลอยมองดคู ณุ เปรมดว๎ ยสายตาทเ่ี ตม็ ไปดว๎ ยความขอบใจ คณุ เปรมถามตอํ ไปวาํ \"ฉนั อยากถามอะไรแมํพลอยสกั อยาํ ง ตง้ั แตอํ ยดูํ ว๎ ยกันมา ฉนั ยงั ไมํเคยถามเลย อยาํ งฉนั น่แี มพํ ลอยรัก สักแคํไหน\"
พลอยนง่ิ อง้ึ อยนํู าน เพราะไมรํ ว๎ู าํ จะตอบปญั หาของคณุ เปรมอยาํ งไรถกู ความจรงิ ถา๎ พลอยจะตอบคลมุ ๆ ไปวาํ \"รกั มาก\" คุณเปรมก็คงจะพอใจ แตพํ ลอยไมอํ ยากจะตอบเชนํ นั้น ในทส่ี ดุ พลอยก็พูดชา๎ ๆวํา \"คุณเปรม ต้ังแตํฉนั เกดิ มาเป็นตัว ไมเํ คยมใี ครที่เมตตากรุณา และเอาอกเอาใจฉัน เทําคณุ เปรมเลย ธรรมดา คนเราอยดํู ๎วยกนั ก็ต๎องรกั กัน แตํฉนั ไมไํ ดร๎ ู๎จกั คณุ เปรมเฉยๆ อยํางเดียว ฉนั ยงั ร๎สู ึกตวั วํา ฉนั เปน็ ลกู หนี้ พระเดชพระคณุ คณุ เปรมอกี ด๎วย\" \"แมํพลอยอยําพดู อยํางน้นั หนอํ ยเลย\" คณุ เปรมตอบ \"ฉันไมํสบายใจจรงิ ๆ พอไดย๎ นิ แมพํ ลอยพูดวํา เป็นลกู หนี้พระ เดชพระคณุ ฉนั เพราะฉนั ไมไํ ด๎ทาํ อะไรให๎แมํพลอยเลย ฉนั วําอยาํ งแมพํ ลอย ถ๎าจะหากันจริงๆ จะหาผวั ทีด่ ีกวาํ ฉนั สักร๎อย สกั พนั เทาํ ก็คงจะได๎ ฉันเสยี อกี จะต๎องนึกถึงเรอื่ งนี้ และตอ๎ งทาํ ใหด๎ คี ูํควรกบั แมํพลอย\" พลอยเสยี วแปลบทห่ี วั ใจ เมอ่ื ไดย๎ นิ คาํ พดู ของคณุ เปรม ครง้ั หนง่ึ เคยมใี ครคนหนง่ึ ไดพ๎ ดู มาแลว๎ ในทาํ นองเดยี วกนั พลอยเคยเชื่อถอื ในคําพดู เชนํ น้ีเปน็ หนกั เป็นหนา แตํแล๎วในทส่ี ุด ความเช่อื ถอื และความหวัง น้ันก็ตอ๎ งทลายลง ชีวติ ของ พลอยมิได๎เป็นไปตามทไี่ ดค๎ าดหมายไว๎ แตถํ กู ปั้นใหอ๎ ยใูํ นพิมพอ๑ ีกอยํางหนึ่งโดยคนอื่น พลอยเคยฝนั วาํ จะเริ่มชวี ติ กับพี่ เนือ่ งดว๎ ยตวั เปลาํ แลว๎ เร่ิมสร๎างชีวติ นน้ั จนกวําจะมีทกุ อยํางที่สองคน จะพงึ ปรารถนา จะทาํ ชวี ิตนัน้ ให๎เต็มสมบรู ณ๑ ไมํมสี ่งิ ใดบกพรํอง แตํแลว๎ พลอยก็ตอ๎ งมาเรมิ่ ชวี ิตกับคณุ เปรม พร๎อมดว๎ ยโภคทรพั ยต๑ ํางๆมากมาย จนความปรารถนาตามปกติ ของมนุษยน๑ นั้ ไมเํ ป็นสง่ิ สําคัญอีกตอํ ไป เชย่ี นหมากท่วี างอยูตํ รงหน๎าในขณะนี้ อาจมีความหมายมากนกั หนา ถ๎าพลอยหา มาไดก๎ ับพเี่ นือ่ ง ด๎วยการอดออม เสยี สละ แตเํ ช่ยี นหมากนากอนั เดยี วกนั นี้ กลับไร๎ความหมาย เพราะคณุ เปรมหยิบยื่นมา ใหจ๎ ากในต๎ู ซึ่งเตม็ ไปดว๎ ย เครอ่ื งเงนิ เคร่ืองทอง และเครือ่ งถม เช่ียนหมากอนั เดียวกนั น้ี ถูกนาํ ออกมาใช๎ในฐานะเปน็ ของ เลว ควรแกํการใช๎ ลากถูประจําวัน ไมมํ คี วามหมายถงึ การรํวมแรงรวํ มใจ ชวํ ยกันหาชํวยกนั อดออมแมแ๎ ตํน๎อย พลอยได๎ยิน คําพูด ของคุณเปรมแลว๎ ก็น่ังก๎มหน๎า ไมไํ ดโ๎ ตต๎ อบวําอยาํ งไร คุณเปรมนงิ่ อยอูํ กี ครูหํ น่งึ แลว๎ ก็ถามขน้ึ วํา \"แมํพลอย ฉันจะถามอะไรสักอยําง อยาํ หาวาํ ฉนั ละลาบละลว๎ งเลย แมํพลอยเคยรกั กบั ใครมากอํ นหรอื เปลาํ เม่อื กอํ นแตงํ กบั ฉัน\" คาํ ถามของคณุ เปรมตรงกบั เรอ่ื งทพ่ี ลอยนกึ อยพํู อดี ราวกบั วาํ คณุ เปรมจะรใ๎ู จ หรอื มคี วามสามารถพเิ ศษ ทจ่ี ะมอง ทะลุเขา๎ ไปรไู๎ ด๎วาํ พลอยกําลงั นึกอะไรอยูํ พลอยอกึ อักอยํูนาน ในใจจรงิ นั้นไมอํ ยากจะพดู เท็จกับคณุ เปรม แตํอกี ใจหนง่ึ ก็ เหน็ วาํ เร่ืองทีแ่ ลว๎ มาเป็นเรอ่ื งของตนแตผํ เู๎ ดียว ไมํจาํ เปน็ ที่คณุ เปรมจะต๎องรวํ มรูด๎ ว๎ ย เพราะถงึ จะรู๎ ก็จะไมํมีความดอี ยํางไร เกดิ ขน้ึ เรอื่ งท่ีคณุ เปรมจะต๎องรํวมรท๎ู ุกอยาํ ง เปน็ เรือ่ งของปจั จุบนั และในอนาคตเทํานน้ั เร่อื งในอดีตเปน็ เรือ่ งทพ่ี ลอยอยาก ใหพ๎ ๎นไป อยากลมื เสียใหส๎ ้นิ ไมอํ ยากใหอ๎ ดีตน้ันมามีผลสาํ หรบั ปจั จุบัน และอนาคต พลอยน่ังนึกหาถอ๎ ยคาํ ทจ่ี ะตอบคุณ เปรมวาํ อยํางไรดี พอดคี ณุ เปรมพูดข้ึนเองวาํ \"ความจรงิ ฉันก็ถามมากไปหนํอย เพราะถงึ จะมใี ครหรือไมํมกี เ็ ทํากัน ฉันก็ยังแมํพลอยอยนํู ่ันเอง\" คณุ เปรมพดู ว๎ ยถอ๎ ยคาํ และนาํ้ เสยี ง ทท่ี าํ ใหพ๎ ลอยสงสารจบั ใจ รบี ตอบคณุ เปรมไปทนั ทวี าํ
\"คุณเปรมอยาํ คดิ อะไรใหม๎ ากไปเลย ฉนั ไมมํ วี นั จะเห็นใครดีกวําคุณเปรมไปได๎\" \"ขอบใจแมพํ ลอย\" คุณเปรมตอบ \"เร่อื งแล๎วไปแลว๎ บางเร่ืองมนั ก็สําคัญ บางเรอ่ื งมนั กไ็ มํสาํ คัญ สดุ แลว๎ แตเํ ร่อื งวาํ มันเปน็ เร่อื งอะไร อยํางฉันนี้ ถ๎าเผื่อวําวนั หลังแมํพลอยไปรเ๎ู ขา๎ วาํ ฉนั เคยทาํ ชั่ว หรือเคยทําอะไร ท่ีแมพํ ลอยไมํถกู ใจ แมํ พลอยจะวําอยํางไร จะโกรธจะเกลยี ดฉนั มากไหม\" ดว๎ ยถอ๎ ยคาํ ทค่ี ณุ เปรมพดู พลอยอาจนกึ ไปวาํ คณุ เปรมตง้ั ขอ๎ สมมตขิ น้ึ ถามเลนํ ๆ แตนํ าํ้ เสยี งทค่ี ณุ เปรมพดู ไมไํ ด๎ เป็นอยาํ งนนั้ เลย เพราะคณุ เปรมถามดว๎ ยสําเนียงทีส่ อํ ใหเ๎ หน็ วํา อยากร๎ใู จพลอยจริงๆ และดเู หมอื นวํา คณุ เปรมยังมีบาง ส่งิ บางอยําง ทอ่ี ยากจะบอกให๎พลอยร๎ู เกีย่ วกบั อดตี ของตน แตยํ ังไมํกล๎าบอกจนกวาํ คุณเปรม จะร๎กู ํอนวําพลอยนกึ อยาํ งไร \"คุณเปรม\" พลอยตอบ \"เรื่องอะไรทแี่ ลว๎ ไปแลว๎ กค็ วรปลอํ ยให๎แลว๎ กันไป ถา๎ จะวาํ กันไปแล๎ว คณุ เปรมกับฉนั กเ็ พิ่ง จะมารูจ๎ ักกนั เมื่อวนั แตงํ งาน สิง่ ใดท่คี ุณเปรมทาํ ไปกอํ นน้นั กเ็ ป็นเรอื่ งของคุณเปรม ไมเํ กย่ี วกับฉัน ฉนั จะไปถือโกรธหรอื เกลียดคณุ เปรมอยาํ งไรได๎ ถ๎าเรอื่ งทีจ่ ะเกิดขน้ึ ตอํ ไปละกว็ าํ ไมํถูก เพราะไหนๆ ฉนั กไ็ ด๎มาอยํกู นิ กบั คณุ เปรมแล๎ว มีเรอ่ื งมี ราวอะไรกต็ อ๎ งเป็นเรื่องของฉันด๎วย แตเํ รื่องราวแตกํ ํอน ฉันไมไํ ดเ๎ ก่ียวข๎อง คณุ เปรมจะบอกฉนั ก็ไดไ๎ มํบอกฉนั ก็ได๎ คณุ เปรม อยาํ กงั วลไปเลย ถา๎ เร่ืองมนั แลว๎ ไปแล๎ว ฉันกจ็ ะไมไํ ปเอามาคิด แตถํ า๎ เรอ่ื งมันยงั คาราคาซังอยูํ มีอะไรจะชวํ ยกนั คดิ อาํ น แกไ๎ ขได๎ จะได๎ชํวยกนั ไป\" \"แมํพลอยทาํ ไมถึงดีอยาํ งนี้\" คุณเปรมถามอยาํ งเล่อื มใส ด๎วยความบริสทุ ธใิ์ จ พลอยหวั เราะอยาํ งขบขนั แลว๎ นง่ิ ไมตํ อบ \"แมํพลอยหวั เราะทําไม\" คณุ เปรมพดู อยํางพอ๎ \"ฉนั ถามจริงๆไมํใชํพูดเลํน แมํพลอยอยําเพ่ิงหวั เราะเยาะ ฉันไมํ เคยพบใครทีเ่ ขาดอี ยํางแมพํ ลอยจริงๆ\" \"เปลําฉันไมไํ ดห๎ วั เราะเยาะคุณเปรมหรอก\" พลอยรีบปลอบคณุ เปรม เกรงวําจะเขา๎ ใจผิด \"แตํคุณเปรม ถามฉนั อยาํ งน้นั ทําให๎ฉันนึกถงึ ใครอีกคนหนึ่ง แมํชอ๎ ยท่เี คยอยูํกับฉันในวงั เขาเคยถามฉนั อยาํ งนัน้ เหมือนกนั นึกถึงแมชํ อ๎ ยทไี ร อดหัวเราะไมํได๎ เพราะแกเป็นคนสนุก\" \"ถา๎ ฉันบอกอะไรใหร๎ ู๎ แมพํ ลอยอยาํ โกรธฉนั จริงๆนะ\" คุณเปรมกระเถบิ เขา๎ มาใกล๎ แลว๎ จบั มือพลอยไว๎ พลางมองดู หนา๎ พลอย เหมือนกับวาํ จะขอรอ๎ งใหพ๎ ลอยยนื ยันความในใจ \"คนอนื่ เขาเคยทาํ ใหฉ๎ นั ช้ําใจมาหลายหน\" พลอยพูดระบายความในใจออกมาโดยไมํรต๎ู ัว \"ถึงอยํางน้นั ฉนั ยงั ไมํ เคยโกรธใครเลย คุณเปรมกไ็ มํใชํคนรู๎จกั กนั อยาํ งเดยี วกบั คนอื่น แตคํ ุณเปรมเปน็ ผัวฉัน ฉันขอบอก เสียเด๋ยี วนี้ใหค๎ ุณเปรม ไว๎ใจฉันเสียที ไมวํ าํ คุณเปรมจะทําสิ่งใดทัง้ ทีแ่ ล๎วมา และทงั้ ในเบอื้ งนแ้ี ละเบ้ืองหน๎า ฉนั จะไมํมวี ันโกรธหรอื เกลยี ดคุณ เปรม\"
คณุ เปรมบบี มอื พลอยแตเํ บาๆ แลว๎ กเ็ ปลย่ี นเรอ่ื งพดู \"แมพํ ลอยไปทําอยํางไรเข๎าก็ไมรํ ๎ู คนในบ๎านน้ี เขารกั แมพํ ลอย กนั จนหลงไปทุกคน ฉนั ชักจะหึงเสยี แล๎วละ\" พลอยหวั เราะแลว๎ กต็ อบวาํ \"คุณเปรมเอาอะไรมาพดู ก็ไมํรู๎ ฉนั ไมไํ ด๎ทาํ อะไรสักหนํอย ช้ันแตคํ นในบ๎านน้ี ยังร๎จู กั ไมํทัว่ เลย รู๎จกั แตยํ ายเทียบคนครัว และเด็กๆทขี่ น้ึ มาให๎ใช๎บนตึก อีกสี่ห๎าคนเทาํ น้นั เขาพูดกันวํารักฉัน เพราะอยากเอาใจคณุ เปรมกระมัง\" \"เหน็ จะไมใํ ชํ\" คณุ เปรมตอบ \"ฉนั รูด๎ ีวํา เขารักแมพํ ลอยจรงิ ๆ ยายเทยี บเป็นอยาํ งไรบา๎ ง\" \"แกดีกะฉันออก\" พลอยเลาํ \"แกสั่งสอนฉันทกุ อยาํ ง ถา๎ ไมํได๎แกป่านน้ีคณุ เปรมคงอดข๎าวไปหลายม้อื ฉันก็ออกจะ รกั แกเหมือนกนั เพราะแกตรงไปตรงมาไมเํ อาเปรียบ\" \"น่ันซ\"ี คุณเปรมพูด \"ยายเทยี บแกคนเกาํ ไวใ๎ จได๎ อยํูทน่ี ี่มาแตํเด็ก เขาลอื กันวําเม่ือสาวๆ แกเป็นเมยี น๎อย เจ๎าคุณ พอํ ดว๎ ยซาํ้ ไป\" \"ไฮ๎ ! คณุ เปรมเอาอะไรมาพูด\" พลอยรอ๎ งเสียงหลง \"อ๎าว แมํพลอยอยาํ ประมาท\" คณุ เปรมหวั เราะ \"เรื่องมันนมนานมาแล๎ว ใครจะรู๎วําใครเปน็ ใคร ยายเทยี บเม่อื แก สาวๆ หน๎าตาจะเป็นอยาํ งไรก็ไมรํ ู๎ บางทีเจา๎ คุณพํอทาํ นจะเผลอไปบ๎างกไ็ ด๎\" \"แลว๎ ยายเทียบแกรับหรอื เปลาํ \" พลอยถามอยาํ งไมเํ ชือ่ เพราะยงั นึกไมํออกวํา ยายเทียบเมือ่ สาวๆ จะเปน็ เมยี นอ๎ ย เจา๎ คุณพอํ ของคุณเปรมได๎ \"ฉันเคยถามแกเหมอื นกัน\" คณุ เปรมพูดพลางหัวเราะ \"แกดุฉันใหญํวําถามนอกเรอ่ื งนอกราว แกบอกวํา แกเป็นข๎า ของทํานตํางหาก ทํานใช๎อะไรแกก็ต๎องทํา แกวําฉนั จะเอาเหาไปใสหํ ัวแกให๎ลําบากเปลาํ ๆ\" \"แล๎วแกหมายความวาํ อยาํ งไร คุณเปรมเดาออกไหม\" \"กไ็ มรํ ๎ู แกพูดของแกกาํ กวมชอบกล\" คุณเปรมตอบแลว๎ กพ็ ูดตํอไปวาํ \"เรอื่ งนี้พดู ยาก อยํูด๎วยกันในบ๎านใหญๆํ บางทีก็เป็นไปได๎ ไมตํ อ๎ งรักต๎องใครอํ ะไรกนั แลว๎ กแ็ ลว๎ กนั ไป ใครจะไปรู๎ แตกํ น็ าํ เหน็ ใจยายเทียบ ทแ่ี กไมํถอื เอาคําคนลอื มาเป็นเรื่องอวดอา๎ งเลย แกสบายใจของแกแตํเป็น หัวหน๎าโรงครัวเทาํ นน้ั แล๎วแกกท็ าํ กับข๎าวอรํอยเสยี ดว๎ ย\" บทท่ี ๑๕ (หน๎าที่ ๒)
เวลาตกบาํ ยลงแลว๎ แดดออํ นตอนบาํ ยทอแสงลงมาในบา๎ น ดอกลาํ ดวนทป่ี ลกู อยรํู อบๆตกึ สงํ กลน่ิ ฟงุ้ ขน้ึ มา ถงึ ชน้ั บน คณุ เปรมลกุ ขน้ึ ยืน แล๎วพูดวํา \"แมํพลอยลงไปเดินเลํนกันขา๎ งลาํ งเถิด\" พลอยลกุ ขน้ึ เดนิ ตามคณุ เปรมลงบนั ไดตกึ ไปขา๎ งลาํ ง ตามตน๎ ลาํ ดวนมเี ดก็ ๆหลายคนกาํ ลงั เกบ็ ดอกอยํู เมอ่ื คณุ เปรม ถามวาํ จะเก็บไปไหน ก็ไดร๎ ับตอบวาํ \"แมพํ ศิ เขาสง่ั ใหเ๎ ก็บไปใหค๎ ุณท่บี นตึก คนื นี้จะไดก๎ รองมาลยั \" คาํ วาํ \"คุณท่บี นตกึ \" น้นั หมายความถงึ พลอย และทกุ ครัง้ ท่ีพลอยได๎ยินคําน้ี อดอศั จรรยใ๑ จมิได๎ และมันจะนกึ วําเปน็ คนอนื่ ท่ใี หญโํ ตกวาํ ตนเสมอ เพราะตลอดชีวิตพลอยก็เคยไดย๎ ินแตคํ ําวาํ \"เจ๎าคณุ ตาํ หนัก\" \"เจ๎าคณุ ปราสาท\" หรือ \"คุณห๎องทอง\" หมายถึง ทํานผทู๎ ี่มีบญุ วาสนาอยํูในวงั เมือ่ ตนเองมาถูกเรียกวํา \"คุณทบี่ นตึก\" ดว๎ ยเดก็ ๆในบ๎าน กท็ ําให๎นึกขบขันอยูเํ สมอ และกาํ หนดไวใ๎ นใจวํา จะต๎องเก็บไปเลําใหช๎ ๎อยฟัง เมอ่ื มีโอกาสพบกัน เพราะช๎อยคงชอบไมํนอ๎ ย และบางทีจะใชป๎ ฏิภาณพูดจาใหข๎ บขันไปไดอ๎ ีก มาก คณุ เปรมเดนิ คยุ กบั พลอย อยแํู ถวทต่ี ง้ั กระถางไมด๎ ดั อยหํู ลายตรลบ ในทส่ี ดุ กพ็ าพลอยเดนิ ไปทางหลงั บา๎ น ผาํ นเรอื น คณุ นย๎ุ และคณุ เนียน ตรงไปยังเรอื นทพี่ ลอยไมํร๎วู าํ ใครอยูํ พอคณุ เปรมบาํ ยหนา๎ ไปทางนั้น พลอยก็นกึ ถึง ความสงสยั ของ ตน ท่นี กึ จะถามคุณเปรมไว๎นานแล๎วน้นั ได๎ เอยํ ปากถามขึ้นทนั ทีวํา \"คณุ เปรมขา ใครอยํทู ่เี รือนั้น\" คณุ เปรมหนั มาดหู นา๎ พลอย เหมอื นกบั จะสาํ รวจดใู หร๎ ใ๎ู จพลอยอกี ครง้ั แลว๎ กต็ อบอยาํ งอารมณด๑ วี าํ \"เดก็ เลก็ ๆคนหนึง่ เทาํ นัน้ เอง ไมํมีใคร เดยี๋ วกไ็ ด๎รูจ๎ กั มันนําเอน็ ดูดีเหมือนกนั \" พดู แล๎วคณุ เปรมกส็ าวเท๎า เดินเรว็ ข้นึ มํงุ ตรงไปยงั เรอื นนนั้ พลอยขน้ึ บนั ไดต๎ ามคณุ เปรมขน้ึ ไปบนเรอื น เรอื นนน้ั เปน็ ทรงปน้ั หยา มนี อกชานเลก็ ๆกน้ั รว้ั รอบ พอขน้ึ บนั ไดพน๎ ประตูเขา๎ ไป กเ็ ห็นทุกอยํางในเรอื นไดท๎ ัว่ ที่ระเบยี งหน๎าเรือนมีเปลผกู อยูํเปลหนง่ึ มผี ห๎ู ญิงแกํๆ อกี คนหน่งึ อมุ๎ เด็กเลก็ ๆ อายุ ขวบกวาํ ๆ เพ่งิ สอนเดินอยํคู นหนึง่ เด็กคนน้ันอว๎ นขาว หน๎าตานาํ เอน็ ดู และเป็นเดก็ ผูช๎ าย พอแลเห็นพลอยและคณุ เปรม ขึน้ บนั ไดเรือนเขา๎ มา เด็กคนนน้ั ก็หวั เราะโบกแขนทั้งสองขา๎ ง และพยายามสลดั สลดั ตวั จะวง่ิ เขา๎ มาหา คณุ เปรมพาพลอย ไปน่ังลงที่พน้ื ระเบยี ง แล๎วกพ็ ูดวาํ \"ปลอํ ยมนั เถดิ ยายแจํม ใหม๎ นั เขา๎ มาหาคุณ\" และกับเด็กคนนน้ั คุณเปรมกพ็ ูดวํา \"อ๎ายอน๎ มานี่ !\" เพยี งเทาํ นน้ั เอง เดก็ ทน่ี าํ รกั นาํ เอน็ ดคู นนน้ั กว็ ง่ิ โผเขา๎ มาทพ่ี ลอย และดว๎ ยแขนสองขา๎ งเดก็ นน้ั กโ็ อบรอบคอของ พลอยไวแ๎ นนํ
ความนาํ รกั ของเดก็ ทาํ ใหพ๎ ลอยลมื ปญั หาใดๆ ทอ่ี าจผดุ ขน้ึ มาในหวั ใจขณะนน้ั เดก็ คนนน้ั โอบแขน รอบคอพลอย แลว๎ กห็ ัวเราะอยํางดีใจ ไมํมคี วามกลวั ความกระดาก หรือตระหน่ตี วั แมแ๎ ตํนอ๎ ย พลอยกอดเด็กเขา๎ มาชิดกบั ตวั รส๎ู ึกอบอุํน เข๎าไปในหัวใจ เพราะพลอยเป็นคนรกั เด็กอยูแํ ล๎วดว๎ ยนสิ ยั ไมวํ ําเด็กนนั้ จะเปน็ ลูกหลานของผ๎ูใด แตํเม่อื เดก็ คนนี้ เดก็ ที่ คุณเปรมเรียกวํา \"อา๎ ยอน๎ \" วง่ิ ตรงเขา๎ มาหาพลอยอยํางรําเริง เหมอื นกับวาํ รูจ๎ กั คนุ๎ เคยกนั มานาน และแสดงความรกั ตอํ พลอยไดท๎ ันที โดยมิต๎องมีใครส่งั สอน สัญชาตญาณของแมทํ ่ีพลอยมอี ยเูํ ตม็ ตัว กเ็ ร่มิ สําแดงอทิ ธิฤทธ์ิ พลอยใจเต๎นแรงด๎วย ความรกั ความเอน็ ดู ปลืม้ ใจท่มี ีเดก็ ว่ิงเขา๎ มากอด จนนาํ้ ตาไหลซึมออกมาโดยไมํร๎ตู วั คนแกํที่นั่งอ๎มุ เดก็ อยูํเม่อื กี้ มองดูภาพ ทป่ี รากฏ อยูํตํอหน๎า แลว๎ ก็หัวเราะเบาๆ แล๎วพูดวํา \"ดูพอํ อน๎ ซี พอเหน็ คณุ กด็ ีใจวงิ่ เข๎าไปหา เหมอื นอยาํ งกับจะรู๎\" \"อ๎ายอน๎ มันชาํ งประจบ\" คุณเปรมพูดย้ิมๆ แลว๎ กห็ นั ไปพยักหน๎าเปน็ สญั ญาณ ให๎คนแกํนน้ั เลย่ี งออกไปอยํู ข๎าง หลงั เรอื น พลอยนง่ั กอดจบู ลบู ผมเดก็ อยอํู กี พกั ใหญํ แลว๎ กถ็ ามคณุ เปรมขน้ึ เบาๆ เหมอื นกบั ไมอํ ยากจะถามเลยวาํ \"คณุ เปรม... เดก็ คนนี้นํารักเหลือเกนิ พอฉนั เหน็ หนแรกกร็ ักจบั ใจทีเดยี ว\" พลอยหยุดจบู แก๎มเด็กอกี ทหี น่งึ แลว๎ ก็ กลั้นใจถามทัง้ ทีร่ ว๎ู ํา \"เดก็ คนนลี้ ูกใคร\" คณุ เปรมเบอื นหนา๎ ไปทางหนง่ึ ขยบั ตวั ดว๎ ยความลาํ บากใจ ถอนใจใหญแํ ลว๎ กพ็ ดู วาํ \"แมํพลอยอยาํ โกรธฉันจรงิ ๆนะ...ลกู ฉนั เองแหละ\" คณุ เปรมตอบออ๎ มแอม๎ ดว๎ ยเสยี งเบาเกอื บจะเปน็ กระซบิ แตคํ าํ ตอบของคณุ เปรม มไิ ดท๎ าํ ใหพ๎ ลอย ตอ๎ งสะดง๎ุ หรอื หวั่นไหวอยํางไรเลย ความลึกลบั ของคนในบา๎ นน้ี เกีย่ วกบั เรอื นหลังท่เี ด็กอยํู ทําใหพ๎ ลอย นึกสงั หรณ๑มาตัง้ แตแํ รก คาํ พดู ของคุณเปรมท่บี นตึกเรอื่ งความหลังตํางๆ ซงึ่ อาจไมํถูกใจพลอย ทาํ ใหพ๎ ลอยร๎ูวาํ คุณเปรมมีความลบั บางอยาํ ง ทอ่ี ยากจะ บอกให๎พลอยรู๎ ขณะนน้ั นัน้ ก็นกึ หนักใจอยูบํ ๎างวาํ ความลบั ของคุณเปรม ท่ีตนจะตอ๎ งรใู๎ นท่สี ุดน้ัน จะเปดิ เผยออกมาในรูป ใด เม่ือเดินข้นึ บันไดเรือนหลังนอ๎ ยนี้ข้ึนมา พลอยกใ็ จหายวาบ เพราะร๎ูไดด๎ ว๎ ยปฏิภาณของหญิง วําเด็กคนนีเ้ ป็นลูกของคุณ เปรมอยํางแนนํ อนไมมํ ีปญั หา พลอยตัง้ ปญั หา ถามตนเองวาํ ตนควรจะปฏิบัติตนอยํางไรกบั เด็กคนน้ี เพอ่ื ใหท๎ กุ อยําง ระหวํางตนกับคุณเปรม อยูใํ นสภาพ เรยี บรอ๎ ยไมมํ อี ปุ สรรค ขณะที่กาํ ลังนึกตอบปัญหาเหลําน้ีใหแ๎ กํตวั เอง กพ็ อดีเดก็ คน นัน้ ว่ิงหัวเราะรํา เขา๎ มากอดพลอยไว๎ และด๎วยหนา๎ ตาและกริ ิยาท่ีนํารกั นาํ เอ็นดู เด็กคนนัน้ ก็ตอบปญั หาตํางๆ ของพลอยให๎ เสรจ็ ส้ินไป โดยพลอยไมํตอ๎ งตอบเองเลย พลอยรท๎ู ันทีวําตนไมํมที างอน่ื ใดที่จะเลอื กได๎ เพราะทางทีจ่ ะปฏบิ ัตนิ ้นั มอี ยทํู าง เดียว คอื ตอ๎ งรกั เดก็ คนน้เี สมอื นวาํ เป็นลกู ของตน และรสู๎ กึ โลํงใจเปน็ อยํางยิ่งวาํ ตนเองนึกรักเด็กคนน้ี เชํนนัน้ ด๎วยความ บรสิ ุทธใ์ิ จ ดว๎ ยความรักทเ่ี กดิ จากสัญชาตญาณ มิใชจํ ากความปรารถนาทจ่ี ะปฏบิ ตั ิตนให๎ถูก หรือเพราะอยากจะบาํ เพญ็
ความดีอยํางไร แมแ๎ ตํน๎อย ถงึ แมว๎ ําเดก็ คนนี้ จะมใิ ชํลกู คุณเปรม แตํเป็นลกู คนอ่นื จะเปน็ ลกู ใครกต็ าม พลอยกย็ ังคงนึกรกั อยํางเดียวกนั บิดามารดาและชาตกิ ําเนดิ ของเด็ก จะไมํทาํ ให๎ความรกั นนั้ เปล่ยี นแปลงไปได๎ พลอยกอดเด็กคนน้นั ไว๎แนนํ เหมือนกบั จะหวงแหนแล๎วถามคุณเปรมข้นึ วํา \"คณุ เปรมทําไมไมบํ อกฉนั ใหฉ๎ ันรู๎เสยี กํอน\" \"ฉนั กลวั แมํพลอยจะโกรธ... นี่กร็ ๎ูแล๎ว แมํพลอยจะโกรธฉนั มากไหม\" \"โธํ ! คุณเปรมนไี่ มํรูจ๎ กั ใจฉนั จรงิ ๆ\" พลอยพูดขนึ้ \"ฉนั จะไปโกรธคณุ เปรมทําไม ฉันเสียใจหนอํ ยหน่งึ ทีค่ ุณเปรมไมํ บอกใหร๎ ู๎เสยี กํอนเทาํ น้นั \" \"ทาํ ไมแมพํ ลอย\" คณุ เปรมถามอยาํ งฉงน \"ถา๎ ฉันร๎ูเสยี กอํ น ฉันกจ็ ะไดเ๎ ล้ียงจะไดร๎ ักมานานแลว๎ คุณเปรมมัวแตํปิดอยํู เลยเสยี เวลาไปเป็นกอง ฉันเสยี ดาย แท๎ทีเดียว คณุ เปรมเห็นฉนั เปน็ คนใจไม๎ไส๎ระกําไปได๎ ลูกของคุณเปรมกเ็ หมอื นลูกของฉัน ใครจะไปเกลียดลง\" พลอยก๎มลง จูบเด็กอกี ทีหนึ่ง และกระซบิ กบั เดก็ วํา \"ลกู ของแมนํ าํ รกั ออกอยํางน้ี แมเํ กลยี ดแกไมํลงหรอก\" \"แมพํ ลอยอยาํ ให๎ฉันพูดอะไรเลย\" คุณเปรมพูดอยาํ งตืน้ ตนั ในใจ \"ฉันพดู อะไรไมอํ อกอกี แลว๎ วันน้เี หมือนกับ มใี คร มายกภูเขาออกจากอก ตัง้ แตํแตงํ งานกันมา ฉนั นอนสะดุ๎งอยํทู ุกคืน เดาไมํออกจริงๆวํา ถ๎าแมพํ ลอยรูเ๎ รอ่ื ง อา๎ ยอน๎ เขา๎ จะ วําอยํางไร จะบอกแตแํ รกฉันก็ยงั ไมกํ ลา๎ เพราะไมํรูใ๎ จ ตํอไปนฉ้ี ันเห็นจะนอนตาหลับกะเขาบา๎ งละ\" พูดแลว๎ คุณเปรมก็ หัวเราะอยาํ งมีความสขุ ตบมือเรยี กเด็กวํา \"อา๎ ยอน๎ มาหาพํอ\" เด็กคนนัน้ เล่ือนตัวลง จากตกั พลอยแลว๎ ก็ว่ิงไปหา คุณเปรม อ๎ุมลูกข้นึ กอดจบู ด๎วยความรัก มพี ลอยน่ังยิ้มมองดูอยูํอีกทางหนึ่ง แตใํ นทส่ี ดุ พลอยกต็ อ๎ งตง้ั ปญั หาทจ่ี าํ เปน็ ขน้ึ ถามคณุ เปรม อยาํ งเกรงใจเปน็ ทส่ี ดุ แตจํ าํ ใจตอ๎ งถาม กเ็ พราะเหน็ วาํ ควรจะพูดกนั ถึงเรอ่ื งเด็กคนนเี้ สียให๎เสร็จสน้ิ ไป \"คณุ เปรม\" พลอยเอํยข้นึ \"คณุ เปรมอยําหาวาํ ฉนั สอดรสู๎ อดเหน็ เลย แลว๎ แมขํ องเด็กคนน้ี...\" \"แมพํ ลอยอยําไปนกึ ถึงมนั เลย\" คณุ เปรมตอบสวนข้นึ มาอยาํ งรวดเรว็ \"ฉันไมํเคยรกั ใครอํ ะไรมนั เลย เป็นความ สตั ย๑จรงิ มนั เปน็ คนอยูํในบา๎ นน้ี ฉนั กไ็ มํไดค๎ ดิ วําจะเล้ียงดู แตอํ า๎ ยอน๎ มันเกดิ มา ฉันก็ไมรํ ๎ูจะทาํ อยํางไร เขาออกจากบา๎ นไป เมอื่ กอํ นเราแตงํ งานสองสามเดอื นน้ีเอง\" \"โธคํ ณุ เปรม !\" พลอยร๎องขึ้น \"ทาํ ไมตอ๎ งไปพรากลูกพรากแมํ บาปกรรมเปลําๆ\" คณุ เปรมหวั เราะหๆึ แลว๎ ตอบวาํ \"ฉันไมไํ ด๎ไปพรากลูกพรากแมเํ ขาหรอกแมพํ ลอย เขาสมคั รใจไป ของเขาเอง คนเรา มนั ทําบุญไวแ๎ คไํ หนมันก็ได๎แคํนน้ั หรือจะเกีย่ วกับสนั ดานของคนฉันกไ็ มํร๎ู แตํแมํอ๎ายอน๎ เขาออกไปจากบ๎านนเ้ี พราะเขา
อยากมผี ัวใหมํ ฉนั ก็เลยไมหํ ๎ามปราม เพราะเลย้ี งไว๎ก็รงั แตํจะกอํ ความรําคาญ กํอนจะไปฉนั กใ็ หเ๎ งนิ ทองตามสมควร เขา สัญญาวาํ ยกอา๎ ยอ๎นใหเ๎ ปน็ สทิ ธ์ิ เขาจะไมํมาเกี่ยวขอ๎ งอีกตอํ ไป\" พลอยรบั ตวั เดก็ จากคณุ เปรมมากอดไวก๎ บั ตวั ดว๎ ยความสงสาร ขณะเดยี วกนั กเ็ กดิ ความรส๎ู กึ วาํ เดก็ นน้ั เปน็ กรรมสทิ ธย์ิ ิ่งข้นึ \"แลว๎ คณุ เปรมจะทําอยาํ งไรกบั แกตอํ ไป\" \"ทําอะไรกับใคร กับอา๎ ยอน๎ นํะรึ\" คุณเปรมพดู \"กเ็ ลี้ยงมันไป มนั จะเปน็ อะไรหนกั หนา สําคญั อยํทู แ่ี มพํ ลอย เทาํ น้ัน ถ๎าแมํพลอยไมํวาํ กไ็ มเํ ปน็ ไร อา๎ ยอ๎นมันเล้ยี งงําย ฉันให๎ยายแจมํ คนแกํเมอ่ื ก้ี แกเลี้ยงมันอยํทู ีเ่ รอื นนี้ กแ็ ลว๎ กนั แมํพลอยไมํ ต๎องหํวงหรอก\" พลอยใจแหง๎ ลงถนดั เมอ่ื ไดย๎ นิ คณุ เปรมพดู ความสงสารเดก็ มมี ากขน้ึ ทกุ ที เดก็ ผไ๎ู มมํ ผี ดิ ไมมํ บี าป เกดิ มาโดยไมมํ ี สํวนรู๎เห็นในการกระทําของผใ๎ู หญํ พลอยรว๎ู าํ สิ่งท่เี ด็กคนนตี้ อ๎ งการ และจะตอ๎ งการมากท่ีสดุ ตอํ ไป ก็คอื ความรักพอํ แมํ ความรกั ทย่ี ายแจมํ คนเลยี้ งเดก็ ไมํมีจะให๎ได๎ ชีวติ แยกกันอยภํู ายในบ๎านเดยี วกันนนั้ พลอยเคยผํานมาแล๎วไมํมีวนั จะลืมได๎ ความนอ๎ ยใจความชาํ้ ใจในเรอ่ื งการแบงํ แยก ระหวาํ งลูกเมยี หลวง และลกู เมยี นอ๎ ย ยังฝงั ติดอยใูํ นหวั ใจของพลอย เปรียบ ประดุจรสอันขมขืน่ ทตี่ ิดอยูใํ นปาก ถา๎ หากวาํ พลอย จะมีสทิ ธอ์ิ ยาํ งไรตอํ ไปในบา๎ นน้ี แมแ๎ ตวํ าํ จะอยํูในบ๎านนตี้ อํ ไปดว๎ ย ความสงบใจ พลอยจะต๎องคอยดู มใิ ห๎เกดิ การแบํงแยก และความรูส๎ กึ อันขมขนื่ นน้ั จะเกิดขึ้นมไิ ด๎อีกอยํางเดด็ ขาด โดยเฉพาะแกเํ ด็กนํารัก ทพี่ ลอยอม๎ุ อยูํ หรอื แกใํ ครๆทัง้ สนิ้ พลอยนงั่ ลังเลใจอยอํู กี ครํหู นึ่ง ตัดสนิ ใจวําจะพดู กบั คณุ เปรมวํา อยํางไร ในที่สุดกพ็ ูดขึ้นวํา \"คุณเปรม ต้งั แตฉํ นั อยํกู บั คณุ เปรมมา ฉนั ยงั ไมํเคยขออะไรคุณเปรมสกั ครงั้ เดียว คราวนฉ้ี ันขออะไร สักอยํางหน่ึง จะไดไ๎ หม\" \"ได๎ซีแมํพลอย\" คณุ เปรมตอบ \"แมํพลอยอยากได๎อะไร ฉนั ใหไ๎ ด๎ทง้ั นน้ั แมแ๎ ตเํ ดือนตะวัน ถา๎ แมพํ ลอยจะเอา ฉนั ก็ คงพยายามสอยมาให๎ ก็ไมไํ ด๎จรงิ ๆกจ็ นใจ\" \"คุณเปรมพดู อะไรเป็นเลนํ ไปหมด\" พลอยหัวเราะ \"ฉนั ขอจริงๆ ไมํใชขํ อเลํนๆ ลูกของคุณเปรม...ตาอน๎ คนน้ี ฉนั ขอ เป็นลกู ฉันเสียไดไ๎ หม\" \"เป็นลูกคนใหญํหรอื แมํพลอย ไมํใชํลกู คนเดียวนะ\" คณุ เปรมย้มิ อยาํ งมีความหมาย พลอยหลบตา ใบหนา๎ เรม่ิ เปน็ สแี ดงเรอ่ื ดว๎ ยความอาย \"ลูกคนท่เี ทาํ ไรกช็ ํางเถอะ ขอใหเ๎ ป็นลกู ของฉันก็แล๎วกัน จะใหห๎ รือไมํให๎\" พลอยกระฟดั กระเฟยี ด อยํางงอนๆ คณุ เปรมเปลย่ี นสหี นา๎ เปน็ เอาจรงิ แลว๎ พดู ชา๎ ๆเบาๆวาํ
\"แมพํ ลอย ถา๎ เป็นคนอื่นไมํใชฉํ นั เขาคงรีบยกอา๎ ยอน๎ ให๎แมํพลอยเสยี แล๎ว ใจฉันเองกอ็ ยากทาํ อยาํ งนนั้ แตํฉนั บอก ตรงๆวาํ ฉันกร่ิงใจอยูํ แมํพลอยอยํานึกวําฉันยังสงสยั กินใจในตัวแมพํ ลอยเลย ฉันร๎ใู จแมพํ ลอยดี แตํแมพํ ลอยดีกบั ฉนั เสยี มากมายเหลือเกนิ แลว๎ ฉนั ไมํอยากให๎แมํพลอยตอ๎ งทกุ ขก๑ ังวลตํอไปข๎างหน๎า อ๎ายอ๎นมันเป็นเลอื ดในอกของฉนั ๆกต็ ๎องรัก แตํก็ไมํได๎รกั มนั มากไปกวาํ แมํพลอย และฉันรู๎วาํ ถ๎าแมํพลอยเอามัน ไปเลยี้ ง แมพํ ลอยกจ็ ะตอ๎ งรักมนั เหมือนลกู ในไส๎ แตํ แมํพลอยอยําลืมวําอ๎ายอ๎นมันไมํใชํลกู ฉันคนเดยี ว ถ๎ามันโตข้นึ มาแลว๎ เหมือนฉันทกุ อยํางฉันจะไมขํ ัดเลย แตแํ มํของมันเปน็ คนสนั ดานชั่วฉนั รดู๎ ี ถา๎ มนั เหมอื นแมมํ ัน มันกจ็ ะทาํ ให๎แมพํ ลอยเดือดร๎อนในวนั ขา๎ งหน๎า ฉนั เหน็ วาํ มันเสี่ยงอยูํมาก จึง อยากเตอื นแมพํ ลอยไว๎กํอน\" \"คุณเปรม\" พลอยพดู \"คุณเปรมอยําคิดให๎มากถึงเพียงนั้นเลย บางทคี ุณเปรมจะยังไมํไว๎ใจฉันนกั ก็ได๎ แตํตาอ๎น แกเป็นลูกของคณุ เปรมคร่งึ หน่ึง เทํากับมีทุนดอี ยแํู ลว๎ อีกครึง่ หนึ่งเราก็ตอ๎ งอบรมเอาเอง ฉันก็รูว๎ าํ มนั เสย่ี ง อยูํบ๎าง แตํ คนเราทาํ อะไรก็มีเสย่ี งอยเูํ สมอ จะเปรียบไปก็เหมือนการเลนํ พนั้น เมียคนอ่นื เขาเลํนหวยก็มี เลํนไพํกม็ ี บางคนถงึ กบั เลนํ ถ่ัวโป ของเหลาํ นี้ฉันไมเํ ลํน เพราะฉันเลํนอะไรกไ็ มํเป็น แตํตํอไปฉนั อยากจะขอเลนํ การพนนั สักอยํางหนึง่ คอื เลํนเล้ียงตา อ๎นนี่แหละ คณุ เปรมอยําขัดใจฉนั เลย\" คณุ เปรมหวั เราะแลว๎ พดู วาํ \"ฉนั จะเปน็ ยายชอ๎ ยอกี คนหน่ึงแลว๎ ขอถามอกี ทเี ถอะวาํ แมํพลอยทาํ ไมถงึ ได๎ดี อยาํ งน้ี\" \"คราวน้ีไมํเก่ียวกบั ความดคี วามชวั่ หรอกคุณเปรม\" พลอยตอบ \"ท่ีฉนั อยากไดต๎ าอ๎น กเ็ พราะฉันนึกรกั แก แตํแรก เหน็ แล๎วกอ็ กี อยํางหน่ึง ฉนั ไมํอยากใหต๎ าอน๎ แกโตข้นึ ในบ๎านอยาํ งไมมํ พี อํ มแี มํ ถา๎ แกจะอยูดํ ว๎ ยกนั กบั ฉนั ในบ๎านนตี้ ํอไป ฉันก็อยากให๎แกรักฉนั มากกวํา ไมใํ ชํเพราะฉนั เป็นคนดี หรอื ชอบทําความดีอยํางทค่ี ุณเปรม นึกหรอก ถา๎ จะวําไปกเ็ พราะ ฉันอยากจะสบายใจเทําน้นั เอง ฉันเคยเป็นเด็กอยทํู บี่ ๎านคลองหลวง เคยร๎ูมาแลว๎ เรอื่ งอยาํ งนี้ แตเํ รือ่ งมนั ยาวอยําเพิง่ ใหฉ๎ นั เลําเลย ขอตาอ๎นให๎ฉนั ก็แล๎วกัน\" พลอยพดู แลว๎ กก็ ม๎ ลงจบู ตาอน๎ อกี หนหนง่ึ ฝา่ ยตาอน๎ กเ็ ปน็ เดก็ รอ๎ู ยํู นง่ั เลนํ กบั มอื ของตนเองอยบํู นตกั พลอย ไมํ พยายามดน้ิ รนจะไปซุกซนทีไ่ หน\" \"ก็ตามใจแมพํ ลอย\" คณุ เปรมตอบ \"แตอํ ยําลืมวําฉันเตือนไวแ๎ ตแํ รกแล๎ว ฉันกไ็ ด๎แตํภาวนาใหอ๎ ๎ายอ๎น มันโตขึ้นไมํ เหมือนแมมํ ันเทํานน้ั เอง\" คณุ เปรมตะโกนเรยี กยายแจํม และพอยายแจมํ โผลํออกมาจากหลังเรือน คณุ เปรมก็บอกให๎อม๎ุ ตาอ๎นตามขนึ้ ไปบนตึก \"ไมตํ อ๎ งหรอกคณุ เปรม\" พลอยย้มิ อยาํ งมคี วามสขุ \"เดก็ ตัวเทํานฉ้ี ันอุ๎มเองก็ไหว\" นบั ตง้ั แตวํ นั นน้ั เปน็ ตน๎ มา ตาอน๎ กข็ น้ึ มาอยกํู บั พลอยทบ่ี นตกึ พลอยเปน็ ผฟ๎ู กั ฟมู เลย้ี งดเู สยี เอง สวํ นยายแจมํ ทเ่ี คย เลย้ี งตาอ๎นมากํอนน้ัน ถูกลดตําแหนงํ ลงไปเปน็ เพียงผ๎ชู วํ ย และตาอน๎ กเ็ ร่ิมติดพลอย ตัง้ แตเํ วลานั้นมา ตามความรูส๎ กึ ของ พลอย ตาอน๎ เปน็ ผู๎ทาํ คณุ ประโยชน๑ให๎แกพํ ลอยมากมายหลายอยาํ ง เปน็ เหตใุ ห๎พลอยต๎องขอบใจตาอน๎ อยํูไมวํ าย ใน ประการแรก ตาอ๎นเป็นเครื่องมือสําคัญเช่ือมใหพ๎ ลอยสนทิ สนม คนุ๎ เคยกบั คณุ เปรมไดม๎ ากข้นึ ในเวลาอนั รวดเร็ว เมื่อแรก
แตงํ งานและในระยะเวลาตํอมา พลอยรู๎สึกตวั วํา ตนมหี น๎าท่ีจะต๎องสนิทสนมคน๎ุ เคยกับคณุ เปรม ใหม๎ ากทสี่ ุดและเร็วทส่ี ุด แตํท้งั ท่มี คึ วามร๎สู ึกเชํนนน้ั พลอยก็เห็นวํา ตนยงั ไมสํ ามารถปฏบิ ัติหนา๎ ทีน่ น้ั ไดส๎ มบรู ณ๑ เพราะยังรู๎สกึ มีเวลากระดากอาย มี ความเกรงใจ มเี วลาทเ่ี ห็นคณุ เปรม เปน็ คนอ่นื แตํตัง้ แตํตาอ๎นมาอยูํดว๎ ย ตาอน๎ กเ็ ปน็ ของกลางระหวาํ งพลอยและคุณเปรม เปน็ เคร่ืองชักนํา ใหค๎ นทง้ั สองเขา๎ ถงึ กันใกล๎ชดิ ยง่ิ ข้นึ วาํ แตํกํอน จนพลอยสามารถเป็นตัวของตัวเองได๎ตํอหน๎าคุณเปรม ซง่ึ แตํกอํ นน้ี พลอยไมกํ ล๎าทําเพราะยงั เห็นวําคณุ เปรมเป็นอื่น ประการทีส่ อง ต้ังแตํมตี าอ๎นมาอยํเู ป็นกรรมสิทธ์ิ พลอยร๎ูสึกวํา ตนเองมีความมนั่ ใจในตัว เปน็ ผูใ๎ หญํขึน้ กวาํ แตกํ อํ น การที่ต๎องเล้ียงดูแลและอบรมเด็ก ใหค๎ วามหนกั แนนํ แกํพลอย และทาํ ให๎เกดิ ความแนใํ จในตวั เอง ฉะน้นั จะสง่ั การส่ิงใดในบา๎ น ตลอดจนปฏิบตั ิหน๎าทข่ี องแมบํ ๎านในการปกครอง คน พลอยก็ กระทาํ โดยมนี ้าํ หนักกวาํ แตกํ ํอน เพราะไมํเห็นวาํ ตนเองเป็นเดก็ กวําคนอ่ืนอกี ตอํ ไป คนท้ังบ๎านเริ่ม เคารพยาํ เกรงและเช่อื ฟังคาํ พดู ของพลอย โดยไมํตอ๎ งมาไตถํ าม แม๎นางพศิ เองก็ปรารภวํา \"คุณพลอยเดย๋ี วนี้ เป็นผ๎ูใหญเํ ตม็ ตัวทีเดียว ฉันเอง กลบั เปน็ เดก็ ลงไปทุกวัน ชกั จะกลัวๆคุณพลอยเสียแล๎ว\" คณุ ประโยชนท๑ ต่ี าอน๎ ทาํ ใหแ๎ กพํ ลอยเปน็ ประการทส่ี าม กค็ อื กอํ ใหเ๎ กดิ ความนยิ มในตวั พลอย ในหมญํู าติ ของคณุ เปรม เมื่อพลอยเข๎ามาอยูํใบ๎านคณุ เปรมใหมๆํ ญาตทิ กุ คนก็มิได๎มีใครแสดงความรังเกียจ และตาํ งก็แสดง ความปรานีทกุ คนไป แตพํ ลอยก็รู๎ตวั วาํ ในระยะน้ันญาตทิ กุ คนยังถือวําตนเป็นคนนอก เปน็ สะใภ๎ท่จี ะตอ๎ งดูทาํ ที และนิสัยใจคอไปกํอน ยงั ไมํวางใจรบั เข๎าไปเป็นคนหนึ่งในตระกูลอยาํ งแท๎จริง แตพํ อขําวเรอื่ งพลอยรบั เอาตาอ๎น มาเลยี้ งดูเหมอื นหนึ่งตาอ๎นเปน็ ลูกในไส๎ แพรํไปในหมํูญาติ ทุกคนกแ็ สดงความนยิ มเลื่อมใสเหน็ ไดช๎ ัด พลอยรต๎ู วั วาํ ญาตคิ ณุ เปรมทุกคนรบั ตวั เขา๎ เป็ฯคน หนึง่ ในพวกพ๎องอยาํ งสนทิ ไมํมคี วามจาํ เป็นที่จะต๎องสังเกตดนู สิ ัยใจคอ กนั อกี ตอํ ไป กิริยาวาจาของบรรดาญาตทิ ี่แสดงตํอ พลอยน้ัน ก็เปลี่ยนไปเป็นอยํางกนั เองสนทิ สนม พลอยจะทาํ อะไรไมํถกู คณุ นยุ๎ ก็ดเุ อาบา๎ งอยาํ งอากับหลาน ไมํเกรงใจกนั อยาํ งแตํกอํ นอีกตํอไป และบางคร้ังทพ่ี ลอยขนึ้ ไป บนเรอื นขณะทคี่ ณุ เนยี นกําลงั นอนอยใํู นห๎อง คณุ เนยี นกไ็ มํทรมานกาย ลกุ ออกมารบั อีกตอํ ไป แตเํ รียกพลอย เขา๎ ไปในห๎องและสํงหมอนใหใ๎ บหน่ึง ให๎พลอยนอนคยุ ดว๎ ยอยํางญาติ แตํ คณุ ประโยชนท๑ ีพ่ ลอยเหน็ วําสําคญั เปน็ หนักหนา ทีพ่ ลอยได๎รบั จากตาอ๎นกค็ ือ ตาอน๎ เปน็ เครือ่ งเลํนเครื่องแก๎เหงาอยําง ชะงัดทส่ี ุด เมือ่ ออกมามเี รือน ใหมๆํ พลอยรูส๎ ึกวําตวั เหมอื นนกท่เี คยอยูํแตใํ นกรง แลว๎ ถกู นาํ มาปลอํ ยป่าโดยกระทันหนั เมือ่ อยํูในวงั นั้น ชวี ติ ของพลอย เปน็ ไปตามระเบียบแบบแผนท่ีกาํ หนดไว๎ มผี ใู๎ หญํคอยสั่งวาํ ควรจะทาํ อะไรไดบ๎ า๎ งหรือไมไํ ด๎ บา๎ ง ทุกวนั แตพํ อแตงํ งานแล๎วการควบคมุ ตํางๆนน้ั ก็หมดไป พลอยเปน็ อิสระแกตวั เต็มท่ี จะทาํ สิง่ ใดกไ็ ดท๎ กุ อยําง ไมมํ ีใคร บงั คบั เงนิ ทองกม็ ใี ชส๎ อยบริบูรณ๑ อยากไดส๎ ง่ิ ใดแตเํ พียงออกปาก กม็ ีคนหามาให๎ แตพํ ลอยกลับร๎สู กึ ตวั เหมอื นกบั คนหลง ทางในทีก่ วา๎ งทีไ่ มเํ คยรจ๎ู กั ไมํร๎จู ะทาํ อยํางไรกับอิสรภาพทไ่ี ด๎มาใหมํ โดยไมมํ ีประมาณ กลบั หวนไประลึกถึงขอบเขตจาํ กดั ตํางๆ ท่เี คยมีอยรูํ อบตัวเมอื่ อยใูํ นวัง และอยากไดส๎ ิง่ ทเี่ คยเห็นวํา เปน็ เคร่ืองทรมานบบี คน้ั เม่อื ครัง้ หนึ่งนน้ั กลับมาอกี ชวี ติ ท่ี มอี ิสรภาพกลายเป็นชวี ิตทวี่ ๎าเหวสํ ําหรบั พลอย อยากจะไดข๎ อบเขตจํากดั อยากจะไดใ๎ ครมาเป็นเคร่อื งผกู มดั ให๎ต๎องหํวงใย คุณเปรมไมสํ ามารถท่จี ะเป็นขอบเขต หรือเครื่องผกู มัดน้นั ได๎ เพราะคณุ เปรมมแี ตํคอยเอาใจ และคอยทาํ ให๎พลอยมีอสิ ระ แกํตัวยง่ิ ขึน้ ตาอ๎นเป็นคน มาทาํ ให๎ชีวติ ที่พลอยเหน็ วําขาดอยํนู น้ั ใหเ๎ ต็ม เพราะมาทาํ ใหห๎ ํวงใยต๎องคอยดู และมเี ร่อื งท่ี จะต๎องคิดต๎องทํา เกย่ี วกบั ตาอ๎นทุกวันไป คุณเปรมถึงกบั ปรารภข้นึ มาวํา
\"แมํพลอยนก่ี แ็ ปลก อยูสํ บายๆไมํชอบ ชอบหากงั วลมาใสตํ วั วุนํ กบั อ๎ายอ๎นจนฉนั จะหงึ อยูรํ อมรํอแลว๎ \" พลอยหวั เราะแลว๎ ตอบวาํ \"คณุ เปรมไมตํ ๎องหงึ หรอก ตาอ๎นแกทําใหฉ๎ นั รกั คณุ เปรมขนึ้ อกี เป็นกอง\" \"ทําไมํเลาํ แมํพลอย\" คณุ เปรมถาม \"กเ็ พราะคุณเปรมนะํ ซี ฉันถึงไดม๎ ีตาอน๎ ไว๎เลํน ไมํต๎องนง่ั คอยให๎เสยี เวลา\" คณุ เปรมหนั มามองหนา๎ พลอยอยาํ งสงสยั แลว๎ ถามวาํ \"แมพํ ลอยพดู ชอบกล ฉนั ฟังไมํออกเลย ถ๎าไมํมีตาอน๎ แล๎ว แมพํ ลอยจะต๎องคอยอะไร\" พลอยกม๎ หนา๎ ลงดกู ระดานแลว๎ ตอบเบาๆวาํ \"กค็ อยลูกของฉันเองนํะซี คณุ เปรมกถ็ ามเซ๎าซ้ไี ปได๎\" \"แมพํ ลอย\" คุณเปรมถามดว๎ ยเสียงทเ่ี หมือนกบั มอี ะไรมาจกุ คอหอย \"แมพํ ลอยนึกวําจะตอ๎ งคอย อกี นานเทําไร\" \"ไมํรู๎ !\" พลอยตอบสะบัดหนา๎ \"อกี ราวๆเก๎าเดือนกระมงั ฉนั ก็เพิ่งร๎ูตวั \" คณุ เปรมตน่ื เตน๎ จนแทบจะทรงตวั ไวไ๎ มอํ ยํู \"แมพํ ลอย...แมํพลอย...แมทํ นู หวั ...จริงหรือนี่ เปน็ อยาํ งไรบา๎ ง... ไมสํ บาย หรอื เปลาํ ทาํ ไมไมํบอกฉันเสียกํอน ฉันดใี จจนจะตวั ลอยอยแูํ ล๎ว แมพํ ลอยอยากไดอ๎ ะไรบา๎ ง บอกมาเถิด อยํางเกรงใจฉนั หาให๎ไดท๎ ั้งนนั้ \" คณุ เปรมพูดเรว็ หายใจถ่ดี ๎วยความดใี จเปน็ อยํางยิง่ พลอยย้ิมมองดคู ณุ เปรม และย้มิ อยาํ งมคี วามสุข เมอ่ื เหน็ คุณเปรมดใี จจรงิ ๆ เออื้ มมอื ไปจับแขนคณุ เปรมไว๎ แล๎วบอกวาํ \"ฉนั ไมอํ ยากได๎อะไรหนกั หนาหรอกคุณเปรม แตํถา๎ จะให๎ดีวานใครออกหามะมวํ งดบิ ๆ ใหฉ๎ ันสกั สองสามลูก ฉันอ ยากนิ อะไรเปรย้ี วๆเหลอื เกิน แตถํ ๎าหามะมวํ งไมไํ ดก๎ ็ไมํเปน็ ไร ตะลิงปลิงสักกระทงหน่ึงกย็ ังดี\" พอพดู ถงึ เรอ่ื งเปรย้ี วพลอยกน็ าํ้ ลายสอเตม็ ปาก แลว๎ กเ็ กดิ อาการคลน่ื ไส๎ รบี ควา๎ กระโถนมากม๎ หนา๎ ลงไป แลว๎ ก็ อาเจียนแบบคนแพท๎ อ๎ ง บทท่ี ๑๖ (หนา๎ ท่ี ๑) \"เจา๎ ข๎าเอย๏ ! ใครมาดแู มพํ ลอยซี ! แตํงงานไดเ๎ ดือนกวาํ มลี กู โตว่ิงไดแ๎ ล๎ว !\" ช๎อยร๎องลน่ั ข้นึ เม่อื ได๎พบ กบั พลอยใน วนั หน่ึง ซง่ึ เปน็ วนั ที่คุณเปรมเข๎าเวร และพลอยอาศัยรถคุณเปรม พาตาอน๎ เขา๎ ไปเทย่ี วในวงั ช๎อยคว๎าตาอ๎นเอาไปกอดเลนํ โดยไมตํ อ๎ งไตถํ าม แล๎วจงึ ถามพลอยขนึ้ ทหี ลังวํา \"เดก็ อะไรก็ไมรํ ๎ู นําเอน็ ดูจะตายไป แมพํ ลอยไปเอามาจากไหน\"
พลอยหวั เราะแลว๎ ตอบวาํ \"ฉันไมํต๎องไปหามาจากไหนหรอกชอ๎ ย เก็บไดท๎ ใี่ นบ๎านนนั้ เอง\" \"แหมดีจริง ! เก็บได๎ยังกบั ของตกหลํนอยํู แลว๎ เปน็ ลูกใคร\" พลอยหวั เราะอกี ครน้ั หนง่ึ แลว๎ พดู วาํ \"ถา๎ ฉนั บอกแลว๎ ชอ๎ ยอยําเอะอะไปนะ ต๎องสญั ญากับฉันกอํ น แลว๎ ก็อยําดุฉันดว๎ ย\" \"เออนาํ ! ไมเํ อะอะหรอก บอกมาดีๆเถิด ลูกใคร\" \"ลูกคุณเปรมไงละํ \" พลอยตอบ \"มีหมกไวท๎ บ่ี า๎ น ฉนั ไปอยํใู หมๆํ ไมํรเู๎ รือ่ ง จนเป็นนานถงึ ได๎ร๎ู ฉันเลยเกบ็ มา เล้ียงดู ตาอน๎ ยังไมไํ ด๎ธุป้าช๎อยเลย ธุเสยี ลูก\" พอพลอยสง่ั ตาอ๎นก็ยกมอื พนมไหวช๎ อ๎ ย อยํางเดก็ วาํ งําย ชอ๎ ยยกมอื ตบกระดานฉาดใหญแํ ลว๎ พดู วาํ \"วาํ แลว๎ ไหมละํ ! ฉันนึกไว๎แล๎วไมํผดิ ทีเดยี ววํา มนั ต๎องมอี ะไร แปรงํ ๆอยํู ตั้งแตํแรกแลว๎ ใครเปน็ คนบอกพลอย\" \"ไมมํ ใี ครบอกหรอกช๎อย คณุ เปรมเขาบอกฉนั เอง แตตํ อนท่เี ขาบอก ฉันก็สงสัยวํามันจะมีอะไรแปรงํ ๆ อยอูํ ยาํ งท่ี ช๎อยวาํ นะํ แหละ\" \"แลว๎ แมพํ ลอยวําอยํางไร\" ชอ๎ ยซักตํอ \"ฉันจะไปวาํ อะไร\" พลอยตอบ \"ตาอน๎ แกเห็นฉันแกกว็ ่ิงเข๎ามากอด ฉนั จะไปวาํ อะไรได๎ ฉนั กไ็ ดแ๎ ตํเก็บแก เอามา เลี้ยงเสยี เองเทาํ นั้น ถา๎ จะวําไปแลว๎ ตาอน๎ ตาํ งหากทแ่ี กเปน็ คนเก็บตกฉนั ได๎ ไมใํ ชํฉันเก็บแกไดห๎ รอก\" \"อือ ! ชอบกล\" ช๎อยพูด \"นเ่ี คราะหด๑ ที ฉ่ี ันร๎ูจกั แมพํ ลอย รน๎ู ิสยั ใจคอกันดี ถ๎าเปน็ เรอ่ื งของคนอ่ืน ฉันจะไมยํ อมเช่อื เปน็ อนั ขาด ใครมาเลําใหฟ๎ ัง ฉนั กจ็ ะวาํ ตอแหล\" ชอ๎ ยหยดุ เลนํ กบั ตาอน๎ อยคํู รหํู นง่ึ แลว๎ กถ็ อนใจใหญํ พดู ขน้ึ วาํ \"ก็ดเี หมอื นกนั พลอยเลยมีลกู ไวเ๎ ลํนได๎เร็วดี คุณเปรม เขาเกํง แยกหนอํ ไดร๎ าวกับต๎นกล๎วยทนั ใจดี แลว๎ เขามซี ุกซอํ นไว๎ที่ไหนอกี บ๎างไหม\" \"เหน็ จะไมํมอี กี หรอกชอ๎ ย มคี นเดยี วเทาํ นี้แหละ\" \"อยําเพิง่ ประมาทไป\" ช๎อยตอบ \"มีคนเดยี วได๎ เขากม็ ีหลายคนได๎ ระวงั ตวั ใหด๎ ีเถอะ เดี๋ยวจะตอ๎ งตงั้ โรงเลย้ี งเด็กทง้ั ท่ีไมํร๎ูตัว แล๎วแมเํ ขายงั อยูหํ รือเปลํา\" \"ไมมํ แี ล๎ว เขาไปมีลกู มผี ัวเสยี กอํ นฉันออกไปอีก ตอํ ไปถา๎ ฉันจะตง้ั โรงเลีย้ งอะไร กเ็ หน็ จะเปน็ ลูกของฉนั เองละ นี่ อกี แปดเดอื นกวําๆ ก็จะไดเ๎ ลยี้ งแลว๎ \"
\"ตา๏ ย !\" ช๎อยรอ๎ งเสียงหลง \"จริงๆหรอื นี่\" พลอยพยักหน๎าอยาํ งอายๆ พอดคี ุณสายที่เพง่ิ รูว๎ าํ พลอย เข๎ามาในวัง กระหดื กระหอบโผลํเขา๎ มาในหอ๎ ง \"คุณอาขา คุณอา !\" ช๎อยร๎องบอกทันทที ่แี ลเหน็ คณุ สาย \"คณุ อารีบมาฟงั เถดิ คะํ เกิดเรือ่ งใหญแํ ล๎ว !\" คณุ สายหนา๎ ตาตน่ื มานง่ั ลงขา๎ งๆ พลอยทง้ั ทย่ี งั หอบอยํู \"เร่อื งอะไรกนั พลอย\" คุณสายถามอยํางตกใจ \"ไมํมีอะไรหรอกคะํ คุณปา้ ชอ๎ ยแกเอะอะไปเอง ฉันบอกเขาวาํ อ๎า...\" \"แมํพลอยเขาจะมีลูก ทอ๎ งเดอื นกวําแลว๎ \" ชอ๎ ยตอบแทนพลอยให๎เสร็จ \"พุทโธํ อนิจจทํ กุ ขํ\" คุณสายอทุ านออกมาอยาํ งอํอนใจ \"ยายช๎อยร๎องเสียราวกับไฟไหม๎ ฉนั พลอยตกใจ นึกวําเกิด เร่อื งใหญํจรงิ ๆ\" คณุ สายฟงั เรอ่ื งตาอน๎ แลว๎ กส็ รรเสรญิ ใหศ๎ ลี ใหพ๎ รพลอยไปอกี ยดื ยาว จนไดเ๎ วลาเสดจ็ บรรทมตน่ื พลอยจงึ ไดข๎ น้ึ ไป เฝา้ พลอยเหน็ พระพักตร๑เสดจ็ ก็ร๎วู าํ เสดจ็ ดีพระทัยมากทตี่ นเขา๎ ไปเฝ้า เสด็จรับสัง่ ถามเรอื่ งราว ทางบา๎ นพลอยหลายอยาํ ง และพอชอ๎ ยทูลเร่อื งตาอน๎ กก็ ร้วิ แหวทเี ดยี ว รบั สัง่ วําถา๎ ทรงทราบเรอื่ งนก้ี อํ น จะไมปํ ระทานอนญุ าต ใหพ๎ ลอยแตํงกับคุณ เปรมเป็นอันขาด เรอ่ื งแมขํ องตาอ๎นเสด็จก็กรวิ้ อีก รับส่งั วําคงตอ๎ งออก จากบ๎านไปเพราะคณุ เปรมไลํ เพอ่ื จะได๎แตํงงานกบั พลอยเทํานัน้ เอง \"คุณเปรมบอกวาํ เขาออกไปมสี ามใี หมโํ ดยสมคั รใจมงั คะ\" \"ฮ๎าย ! ขา๎ ไมเํ ชอ่ื \" เสด็จรบั ส่งั \"น่ีคงไลํมันออกจากบ๎าน พรากแมํพรากลกู มันหรอก นกึ วํามเี งนิ จะทําอะไร กท็ าํ ได๎ ข๎าสงสารอีนงั ผู๎หญิงคนนนั้ มนั ออก นี่ป่านนีจ้ ะไปถกู ขํมเหงท่ีไหนอีกก็ไมรํ ๎ู ธรรมดาคนในบา๎ น เมือ่ มันมลี กู ก็ตอ๎ งเลยี้ งดูมนั ไป จะเปน็ อะไรหนักหนา คนอยาํ งเจ๎าเปรมจะมเี มียหลายคนกย็ งั ได๎ นางพลอยยังคงไมหํ ึงหรอก แตํนใี่ จร๎ายชอบใจข้ึนมาก็ เอาเป็นเมยี ไมํชอบในกเ็ ฉดหัวไป ขา๎ เกลียดขห้ี น๎าเสยี จริงทีเดียว คนอะไรก็ไมรํ ๎ู นางพลอยกร็ ะวงั ตัวใหด๎ ีเถิด ตอํ ไปมันเบอื่ เจา๎ ข้นึ มา มนั ก็จะไลํเสียอกี คน แล๎วก็จะต๎องวง่ิ กลับเอาลูกมาให๎ข๎าเลย้ี ง อยํางแมํเจ๎าอีกนํะแหละ ขา๎ กลุม๎ ใจนัก\" ชอ๎ ยแลดตู าพลอยแลว๎ กก็ ม๎ หนา๎ ลงยม้ิ ฝา่ ยพลอยเหน็ เสดจ็ กรว้ิ หนกั กไ็ มกํ ลา๎ ทลู เรอ่ื งอะไรตอํ ไปอกี หมอบนง่ิ ปลอํ ย ใหท๎ รงบนํ ตํอไป จนถงึ เวลาทลู ลาลงมาข๎างลําง พลอยเขา๎ ไปในวงั คราวน้ี ไดท๎ ราบวาํ เสดจ็ และเจา๎ นายพระองคอ๑ น่ื ๆ จะไดเ๎ สดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปยงั พระราชวงั บาง ปะอิน เพอ่ื ถวายพระเพลงิ พระศพเสดจ็ พระองคใ๑ หญํ หรือกรมขุนสุพรรณฯ ณ ทนี่ นั้ ทกุ คนทีไ่ ด๎พบ เลาํ ให๎ฟังวาํ งานนจ้ี ะ สนกุ เพยี งใด และทกุ คนชวนให๎พลอยไปด๎วย ซึง่ พลอยก็ใจเต๎นอยากไปอยูํครนั ๆ
\"พลอยไปด๎วยกันเถอะนํา\" ชอ๎ ยคะย้นั คะยอ ขณะทพี่ ลอยนัง่ คยุ อยํูกับข๎าหลวงตาํ หนกั เดียวกนั อกี หลายคน \"งาน คราวน้เี ขาลอื กันวําสนกุ หนกั หนา เปน็ งานใหญํโตไมํมใี ครพบเหน็ มาแตกํ อํ นทเี ดยี ว เพราะทาํ นโปรด เสดจ็ พระองค๑ใหญํ มาก ทาํ นรบั ส่งั วําเป็นลกู คํทู ุกข๑คยูํ ากของทาํ น ถวายพระเพลงิ คราวนี้จงึ ต๎องทาํ ใหเ๎ ตม็ ที่ ไปดว๎ ยกนั อกี ครง้ั หนงึ่ เถิดพลอย ไมํกี่วนั หรอก\" ทกุ คนทน่ี ง่ั อยดํู ว๎ ย เปลงํ เสยี งเหน็ จรงิ กบั ชอ๎ ย ตาํ งคนตาํ งพากนั ชกั ชวน ขอรอ๎ งใหพ๎ ลอยไปดว๎ ยกนั เซง็ แซํ \"ฉันเองก็อยากไปเหมอื นกัน\" พลอยตอบอิดเอื้อน \"แตํฉันเดยี๋ วนี้ก็ไมใํ ชตํ วั คนเดียว ทางบา๎ นเขา จะวาํ อยาํ งไรก็ไมํ รู๎\" เสยี งคนทน่ี ง่ั อยรํู อบตวั พลอยดงั เซง็ แซขํ น้ึ อกี พกั หนง่ึ เสยี งชอ๎ ยพดู ดงั กวาํ คนอน่ื วาํ \"โฮย๎ ! เขาคงไมํวําอะไรหรอก ยังใหมํๆยังงีข้ ี้เกียจจะตามใจ แล๎วกด็ ีเสียอกี จะไดเ๎ หน็ หน๎ากันทุกวัน ไมตํ อ๎ งจากกัน นาน เพราะคณุ เปรมเขาก็คงตอ๎ งตามเสด็จเหมือนกนั \" ทกุ คนยนื ยนั วําเหตผุ ลของช๎อยถกู ต๎อง และทุกคนเห็นวําพลอยตอ๎ ง ตามเสดจ็ คราวน้อี ยาํ งไมมํ ปี ญั หา แตํพลอยกย็ งั ไมสํ ามารถรบั คาํ ได๎ \"แลว๎ ฉนั จะทําอยาํ งไรกะตาอน๎ \" พลอยพูดอยาํ งลงั เลใจ \"จะทิง้ แกไว๎ทางบา๎ นก็เป็นหวํ ง จะเอาไปดว๎ ย กล็ าํ บาก\" \"จะลาํ บากลําบนอะไรหนกั หนา\" ชอ๎ ยตอบแกป๎ ัญหาให๎ \"เด็กตวั เลก็ นิดเดียว เอาตดิ ไปดว๎ ยจะไปกินท่ี กนิ ทางอะไร พลอยไปเรอื กบั คณุ อาสายกแ็ ล๎วกนั จะเอาบําวไพรไํ ปด๎วยกไ็ ด๎ สําหรับเล้ยี งตาอ๎น ถา๎ พลอยอยูทํ ่ีเรอื เครอ่ื ง ฉนั จะออกมา เลนํ ไปมาหาสูํกบั แมํพลอยทุกวนั คุณอาจะได๎ไมํดฉุ ันวาํ เถลไถล แล๎วคณุ เปรมก็จะไดม๎ ที ี่กินข๎าวอรอํ ยๆ ไปเถอะนาํ แมํ พลอยแก๎ตวั ไมหํ ลดุ หรอก\" พลอยกลบั ออกมาบา๎ นดว๎ ยใจตม๐ุ ๆตอ๎ มๆ เพราะในใจจรงิ นน้ั พลอยอยากไปบางปะอนิ อยมํู าก ความตน่ื เตน๎ ของ เพอ่ื นฝูงทย่ี ังอยูใํ นวัง ชักจงู ใหพ๎ ลอยรู๎สึกตื่นเตน๎ ไปตาม พลอยออกมาจากในวังแล๎วหลายเดือนก็จรงิ แตํความร๎สู กึ ความ สนใจตาํ งๆ ก็ยงั เป็นชาววงั อยยูํ ังมไิ ดเ๎ ปลย่ี นแปลงไป ศูนย๑กลางแหงํ ชีวติ ของพลอย ก็ยงั อยูํในวงั นั้นเอง ขาํ วคราวตํางๆที่ใน วงั เปน็ เรอ่ื งทีพ่ ลอยฟังดว๎ ยความกระหาย นานๆคุณเปรมกลับจากวัง กม็ เี รือ่ งมาเลําให๎ฟงั บ๎าง แตํเร่อื งทีค่ ุณเปรมเลําเป็น เร่อื งทางด๎านมหาดเล็ก ไมลํ กึ ซึ้งจบั จติ จับใจ เหมอื นเรอ่ื งทเี่ ลํา กนั ออกมาจากขา๎ งใน ถงึ วําตวั พลอยจะอยูํนอกวงั แตํใจนน้ั กย็ ังเฝา้ อยูใํ นวังอยํางเกาํ เม่ือในวังมงี านการอยาํ งใด ก็อยากรอู๎ ยากเหน็ คนในวงั จะมเี รอ่ื งทุกขส๑ ขุ อยํางไร ก็อยากจะรํวม ดว๎ ย ตั้งแตอํ อกมาจากวงั พลอยกร็ ๎ูตัววาํ ไดอ๎ ยูํที่บา๎ นคณุ เปรมอยํางมีความสขุ และฐานะของตนในขณะนั้น เป็นฐานะท่ีนาํ อจิ ฉา แตถํ งึ อยาํ งน้ันพลอยก็ยัง ใฝฝ่ นั ทจ่ี ะได๎กลบั เขา๎ ไปรบั ใชช๎ วี ิตอยาํ งเดิม ท่ีตนค๎นุ เคยมาแตํเลก็ ถึงจะไมไํ ดต๎ ลอดอยําง แตํกอํ น กเ็ พยี งแตํ เป็นคร้ังคราว ทกุ ครัง้ ทพี่ ลอยมีโอกาสเขา๎ วงั พลอยก็รืน่ เริงช่ืนบานเหมอื นกบั ไดก๎ ลับบ๎าน หลังท่จี ากไป นาน และเมือ่ ได๎เขา๎ วงั ครงั้ หน่ึงแล๎วกลบั บ๎าน พลอยก็มเี ร่อื งท่ีจะเก็บมาคิด หรอื มีคาํ พดู แปลกๆ ที่ไดฟ๎ ังกลบั มานง่ั นึก ขบขัน ตํอไปได๎อีกหลายวัน งานพระเมรทุ ่ีบางปะอินคราวน้ีเปน็ งานใหญํ ใครไมไํ ดไ๎ ปก็เรยี กไดว๎ ําเป็น คนนอกสงั เวียน ไมทํ ันตอํ
เหตุการณ๑ แทบจะขายหนา๎ คนทั้งวังทเี ดียว เพราะตํอไปจะต๎องตกอยํใู นฐานะ เป็นผูฟ๎ ังคําเลาํ ลือจากปากคนอืน่ มิไดเ๎ หน็ ดว๎ ยตา จะพูดจะจาส่ิงใดกค็ งไมํมีนํา้ หนัก พลอยนง่ั รถกบู ทค่ี ณุ เปรมมารบั กลบั บา๎ น นง่ั ตรองถงึ เรอ่ื งนอ้ี ยพํู ลอยเวลา และเมอ่ื กลบั มาถงึ บา๎ นแลว๎ กย็ งั ตอ๎ งคดิ อยูอํ ีกวาํ จะพดู จากบั คุณเปรมอยํางไรดี เพราะขณะน้ีพลอยเกรงใจคุณเปรมเสียเปน็ ทส่ี ดุ แลว๎ จะเอยํ ปากเรอื่ งน้กี บั คุณ เปรมตรงๆ วําตนอยากไปเพราะเพื่อนฝูงชวน กไ็ มํแนวํ ําคุณเปรมจะนกึ อยาํ งไร พลอยร๎วู ํา คณุ เปรมคงไมขํ ัดใจตน แตํข๎อ สาํ คัญนน้ั อยูํทว่ี าํ คุณเปรมจะนกึ วําอยาํ งไร สงิ่ ท่ีพลอยไมอํ ยากให๎คณุ เปรมนึก กค็ ือวาํ พลอยเปน็ คนรกั เพอ่ื นฝงู มากกวาํ คุณเปรม หรือความรกั สนกุ สบายสํวนตวั มากกวาํ ภาระทางบ๎าน แตํทัง้ ท่ี เกรงใจคุณเปรมน้ันเอง พลอยก็นกึ ในใจอยวูํ ํา จะตอ๎ งหาทางดิน้ รนไปให๎จงได๎ คณุ เปรมออกเวรกลบั บา๎ นมาแลว๎ พลอยกย็ งั อกึ อกั ไมกํ ลา๎ ออกปากขอไปบางปะอนิ แตอํ กี สองสามวนั ตอํ มา คณุ เปรมกเ็ อยํ ปากข้ึนมาเองวาํ \"แมพํ ลอย ฉันจะต๎องตามเสด็จไปบางปะอนิ อาทิตย๑หนา๎ น้แี ลว๎ ชวํ ยจัดของให๎ฉนั ด๎วย คราวน้เี หน็ ผใ๎ู หญํ ทาํ นบอก วําจะตอ๎ งไปหลายวัน ฉันชกั เป็นหํวงแมพํ ลอยเพราะกาํ ลงั ตัง้ ทอ๎ ง ไมํอยากจะไปเลยแตํก็จนใจ เพราะเป็นราชการจะ หลกี เล่ยี งก็ไมไํ ด๎ แตํกอํ นตัวฉันคนเดียวจะไปไหนกไ็ มมํ ีหํวงใย แตเํ ดี๋ยวนีต้ อ๎ งไปไหนแตํละที ใจคอไมํสบายเลยทีเดียว\" คณุ เปรมพดู เขา๎ เรอ่ื งทพ่ี ลอยอยากจะพดู อยพํู อดี พลอยรบี ตอบไปวาํ \"คณุ เปรม ฉนั ก็กาํ ลงั จะพูดกบั คุณเปรมเร่อื งนอ้ี ยแํู ลว๎ พวกในวงั เขาชวนฉันไปบางปะอินคราวนี้ดว๎ ย แตํฉันกไ็ มํร๎ู วาํ คณุ เปรมจะตอ๎ งไปหรือไมํ ถ๎าคณุ เปรมไมํต๎องไปฉันก็วําจะไมํไปเหมือนกนั แตนํ พี่ อดคี ุณเปรม จะตอ๎ งตามเสดจ็ พระ เจ๎าอยหํู ัว ฉันกอ็ ยากจะตามเสด็จของฉนั ไปดว๎ ย\" \"แมํพลอยจะไปไหวหรือ เด๋ยี วจะไมํสบาย\" คณุ เปรมทว๎ งข้นึ \"แล๎วกอ็ กี นํะแหละ ถงึ ไปฉันก็คงไมํได๎พบ แมํพลอยก็ จะเข๎าไปอยูํเป็นคุณข๎างในเสียในวัง ฉนั จะไปมาหาสกูํ ็ไมไํ ด๎ ยง่ิ รู๎วําอยํูใกลแ๎ ล๎วไปมาหาสํูกนั ไมํได๎ ฉนั จะยิ่งคดิ ถงึ ใหญํ\" \"คุณเปรมพดู ราวกบั วาํ ฉนั ท๎องสักแปดเดือน\" พลอยตอบ \"คุณเปรมอยาํ วิตกเลยในขอ๎ ทีว่ ําจะไมไํ ดพ๎ บกัน ฉนั จะ เอาตาอ๎นไปด๎วย เอานางพศิ กบั ยายแจมํ ตดิ ไป ถงึ อยาํ งไรกเ็ ขา๎ ไปอยํูในวงั ไมไํ ด๎ ฉนั วาํ จะไปอยํเู รอื เคร่อื ง กับคณุ อาสาย คุณเปรมมาหาฉนั ให๎ไดบ๎ ํอยๆก็แลว๎ กนั คราวน้ฉี ันเล้ยี งขนมจนี นํา้ พรกิ คุณเปรมบ๎าง แลว๎ ฉนั จะเล้ยี ง ใหด๎ ี จะพดู จะคยุ ดัวย ไมํมานั่งเฉยๆ ไมพํ ูดกับใคร อยาํ งคณุ เปรมทําคราวทีแ่ ล๎วหรอก\" คณุ เปรมหวั เราะชอบใจ และออกปากอนญุ าตใหพ๎ ลอยไปบางปะอนิ ไดท๎ นั ที เรอ่ื งเลก็ ๆนอ๎ ยๆ และความหลงั ตาํ งๆ เปน็ เครื่องชักจูงให๎คนท้งั สอง มีความสนิทสนมกันยิ่งข้ึน หลงั จากไดร๎ บั อนญุ าตจากคณุ เปรมใหไ๎ ปบางปะอนิ พลอยกร็ ส๎ู กึ รน่ื เรงิ กระปรก้ี ระเปราํ ขน้ึ มาก อาการหงดุ หงดิ อาการเศรา๎ ใจ วา๎ เหววํ งั เวงใจของคนแพท๎ อ๎ ง และเรมิ่ ตงั้ ทอ๎ ง หายไปเป็นปลิดทิง้ พลอยต๎องวง่ิ เข๎า วิ่งออกระหวํางบา๎ นกบั
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 671
Pages:
