หายไปโดยสงิ้ เชงิ เพราะของท่ีแมํเอามาฝากแกพลอยโดยเฉพาะน้นั มิใชํของทห่ี าได๎ โดยปกตธิ รรมดา แตเํ ปน็ ของทต่ี อ๎ งใช๎ เวลาใช๎ความคดิ เป็นของท่คี นซึ่งรักกนั และคิดถงึ กันจรงิ ๆเทาํ นั้น จะหามาใหแ๎ กํกนั ได๎ \"ถูกใจไหมลูก\" แมหํ ยบิ ของตาํ งๆออกวางกบั พ้นื ห๎อง แลว๎ ก็หันมาถามพลอย แตํแทนคําตอบ พลอยกโ็ ผเขา๎ กอด แมไํ ว๎แนนํ อกี ครงั้ หนง่ึ เพราะความรูส๎ ึกที่มใี นใจนนั้ มากเกินคาํ ตอบ พลอยสงั เกตเหน็ ของเลก็ ๆนอ๎ ยๆ ทแ่ี มเํ อามาฝากแตลํ ะอยาํ งนน้ั มอี ยอํู ยาํ งละสองชะลอมบา๎ ง สามชะลอมบา๎ ง สวํ นมากยังคงอยใูํ นชะลอมใหญํ ท่ีแมํใสํรวมมา จงึ ถามแมํอยํางเกรงใจวํา \"แมํจา๐ ของนี่ฉนั แบํงให๎คนอ่นื ไดบ๎ ๎างไหม\" \"ไดซ๎ ีลูก\" แมตํ อบ \"แมํกน็ ึกแล๎ววําพลอยตอ๎ งมีเพ่ือนมฝี ูงมาก จงึ หาของมาเผือ่ ใหพ๎ อ พลอยจะได๎แจกเพอ่ื นฝูงให๎ สบายใจ\" พลอยไดย๎ นิ ดงั นน้ั กใ็ จพองขน้ึ อกี กระเถบิ เขา๎ ไปนง่ั ทช่ี ะลอมใหญํ ลว๎ งหยบิ ของชะลอมเลก็ ๆ ออกมาวางคดั ไวเ๎ ปน็ พวกๆ ใจก็คดิ ถึงจํานวนเพ่ือนฝูงวาํ จะแจกใครบา๎ ง และใครควรจะไดอ๎ ะไร ไมสํ นใจกบั คําพดู ของแมํ ในขณะนเ้ี ร่ิมคยุ กับ คุณสายตํอไป \"ถ๎าค๎าขายไปไดอ๎ ยาํ งน\"้ี เสยี งแมพํ ูด \"ฉนั กเ็ ห็นพอจะตัง้ ตัว ลมื ตาอา๎ ปากกับเขาได๎\" \"แมแํ ชํมค๎าขายอะไรนะ\" คณุ สายถาม \"กร็ บั ซอื้ ของพวกผักปลาจากชาวบ๎าน\" แมํตอบ \"ฉนั ซอ้ื แพเขาไว๎ พวกพอ๎ งเขาขายใหถ๎ ูกๆ รบั ซอ้ื จากเรือก็เอาขึน้ แพ ไว๎ บางทกี ม็ ีเรือจากกรงุ เทพฯเขาไปรบั ซือ้ แตพํ อํ ฉมิ เขาบอกวาํ กําไรไมํงาม เขามเี รอื หลายลาํ เขาวําให๎เอาใสํเรอื มาสํง กรงุ เทพฯ แลว๎ ซือ้ ของกรุงเทพฯ พวกผ๎าผํอนถว๎ ยโถโอชาม กลบั ไปขายไดอ๎ ัฐมากกวํา ฉันมาคราวนีก้ ็เอาของใสํเรือมาด๎วย นึกวาํ จะซือ้ ของกลบั ไปเหมอื นกนั \" \"พอํ ฉมิ นี่ใคร\" คณุ สายถามพลางดูหน๎าแมอํ ยาํ งเอาจรงิ สวํ นพลอยพอได๎ยินเสยี งแมํเอยํ ถึงคนอื่น กส็ นใจข้นึ มา บา๎ ง \"เขาเป็นญาตหิ าํ งๆกบั ฉันเองแหละ\" แมํตอบแลว๎ หลบสายตาคณุ สาย และจะเป็นดว๎ ยอปุ าทาน หรือจะเปน็ ดว๎ ย แสงสวาํ ง ทเ่ี ขา๎ มาทางหน๎าตาํ งกส็ ุดทจ่ี ะเดา พลอยสังเกตเห็นหนา๎ แมเํ ป็นสีชมพเู รื่อๆ \"ฉนั กเ็ คยบอกคณุ แลว๎ วํา ฉนั มีญาตอิ ยูทํ างฉะเชิงเทรา\" แมํอธิบายตอํ \"ถ๎าเป็นญาตเิ ปน็ โยมไว๎ใจกนั ไดก๎ ็แลว๎ ไป\" คณุ สายพูดแลว๎ กถ็ อนใจใหญํ มือหนง่ึ ดึงเชย่ี นหมาก เขา๎ มาไวท๎ ี่หน๎าตกั แล๎วก็ก๎มหนา๎ ลงค๎นอะไรตํออะไร เหมอื นกบั วําไมอํ ยากสบตากบั แมํเหมอื นกนั
\"แมแํ ชํมกับฉันก็คนโตๆ อยํูด๎วยกนั แล๎ว\" คุณสายพูดตํอ \"แมแํ ชมํ จะทาํ อะไรก็เปน็ เรอ่ื งของแมเํ ชํม ฉันก็ไมํควรจะ เขา๎ ไปยงํุ ไปเกียว แตนํ น่ั แหละ แมเํ ชมํ กับฉันก็อยูดํ ๎วยกนั มาแตํกํอน ฉันรกั แมแํ ชํมเหมือนนอ๎ ง ลกู แมํแชํมฉันก็รกั เหมอื นลกู ในไส๎ จึงอยากจะพูดแตเํ พียงวาํ แมแํ ชํมจะทาํ อะไรกข็ อใหค๎ ดิ ให๎ดีๆ ไมคํ ดิ ถงึ ตวั ก็คดิ ถงึ ลูกบ๎าง เพระเดก็ มชี าติมสี กลุ ดไี มํดี เขาจะวาํ ได๎\" \"ก็เพราะฉันเหน็ แกลํ กู ซคิ ณุ \" แมํเถียงเสยี งแข็ง \"ฉันจึงยอกทนลําบาก ตอํ ไปเด็กจะไดไ๎ มนํ ๎อยหนา๎ ใครๆ ท่ีเขาดูถกู พากนั หมายหนา๎ ไว๎วํา จะไมํมีวนั ดี\" \"ถงึ อยาํ งนัน้ กเ็ ถอะ\" คณุ สายพดู \"คนอยาํ งฉันอยํางแมแํ ชมํ เกดิ มาเปน็ ตวั ก็เคยอยสํู บายกินสบาย อาศยั บุญ เจา๎ นายคมุ๎ ครองตัว งานหนกั งานหนากไ็ มเํ คยทาํ แมํแชมํ จะไปทําไหวหรือคนเดยี ว ถงึ จะมีญาติผช๎ู าย มาชวํ ยคิดชํวยอาํ น แมแํ ชํมก็ดเู สียให๎ดีหรอื เปลําวาํ เขาจะมาอีทําไหน พลาดพลงั้ ลงไปกจ็ ะเสยี ถงึ ลกู \" แมเํ หลอื บชาํ เลอื งมองพลอยแลว๎ กก็ ม๎ หนา๎ นง่ิ คณุ สายนง่ั มองแมอํ ยคํู รหํู นง่ึ แลว๎ กพ็ ดู ขน้ึ อยาํ งปลงตกวาํ \"แมแํ ชมํ อยํามาถือสาฉันเลย ฉันมันคางคกในกะลา ไมมํ ีหูมีตาเคยเห็นอะไรขา๎ งนอก รกั ใครก็อยากใหด๎ ี ฉนั พดู มากไปเองแล๎วละ ไปลบู เนื้อลบู ตัวเสียเถิด เด๋ยี วจะไดข๎ ึ้นเฝ้าเสดจ็ ดว๎ ยกนั ของถวายเปน็ กํายเปน็ กองอยาํ งนี้ ดีพระทยั ตาย แนํ\" แมหํ วั เราะแลว๎ กอ็ อกไปลกู ตวั นอกหอ๎ ง หลงั จากนน้ั กข็ น้ึ เฝา้ เสดจ็ พรอ๎ มดว๎ ยของถวาย ซง่ึ ทาํ ใหพ๎ ลอยดใี จ จนบอกไมํ ถกู เพราะเสด็จทรงตน่ื เตน๎ ของจากบ๎านนอก ทีแ่ มํหามาถวายจริงๆ ทพ่ี ลอยดีใจมาก็เพราะวาํ ของเหลาํ นั้นแมขํ องพลอย เปน็ ผถู๎ วาย และผท๎ู ีไ่ ดร๎ ับกค็ อื เสด็จของพลอยเอง พลอยยงั เด็กไปที่จะรู๎วาํ ทเี่ สดจ็ ดีพระทยั เป็นการเอกิ เกรกิ กเ็ พราะโปรด ตวั ผ๎ใู ห๎ ถา๎ หากแมํจะนาํ เอาไขํเป็ดเพียงลูกเดยี ว หรอื ปลากรอบเพียงตัวเดียวหํอผ๎ามาถวาย เสด็จกค็ งดพี ระทยั เทาํ กัน คนื วนั นน้ั เอง พลอยกไ็ ดน๎ อนกบั แมอํ กี ดว๎ ยความอนํุ ใจเปน็ ทส่ี ดุ ทแ่ี ลว๎ แมกํ อดพลอยไวข๎ า๎ งๆตวั แลว๎ กก็ ระซบิ ถามวาํ \"รักแมไํ หมพลอย\" \"รักจ๎ะแม\"ํ พลอยตอบ \"รักเทาํ ไหน\" \"รักเทาํ ฟ้าจ๎ะ\" พลอยตอบอยํางเคยทกุ ทที แ่ี มถํ าม แมํหัวเราะเบาๆ จบู แกม๎ พลอย แลว๎ กระซิบถามวํา \"พลอยถา๎ แมํจะมพี ํอใหมใํ ห๎ พลอยจะวาํ อยํางไร\" \"กพ็ ลอยมีเจ๎าคุณพํออยูํแล๎วนจ่ี ๏ะแมํ\" พลอยตอบอยาํ งสงสัย เพราะไมรํ ๎ูจริงๆวาํ จะมพี ํอพร๎อมๆกนั สองคน ได๎ อยาํ งไร
แมนํ ง่ิ อยนํู าน แตใํ นทส่ี ดุ กพ็ ดู ขน้ึ วาํ \"นอนเสยี เถิดพลอย แมเํ อาเร่ืองอะไรมาพดู กไ็ มํรู๎\" อกี ครหํู นึ่ง แมํกป็ รารภขน้ึ เบาๆกับความมดื วํา \"ลูกไม๎หลํนไมํ ไกลตน๎ แตตํ ๎นอยํูฟากข๎างโนน๎ ไมํไดอ๎ ยูํในมงุ๎ นี่\" ซง่ึ พลอยก็ไมไํ ด๎สนใจเทําไร เพราะเกอื บหลับอยแูํ ล๎ว บทท่ี ๔ (หน๎าท่ี ๑) แมเํ ขา๎ มาอยใํู นวงั ราวๆ ๑๐ วนั แตใํ นระหวาํ ง ๑๐ วันนั้น พลอยไดพ๎ บกบั แมเํ ฉพาะตอนเชา๎ และตอนบําย เพราะเวลา กลางวันแมอํ อกไปนอกวงั ทกุ วัน อ๎างวาํ จะไปทาํ ธุระเรือ่ งค๎าขาย และทุกวนั ท่แี มกํ ลับมาจากขา๎ งนอก แมกํ ็จะต๎องมีขนม หรือของกนิ มาฝากเสมอ พลอยสงั เกตเห็นอาการกิริยาของแมํผิดแปลกไปอีก เพราะบางทแี มํกน็ ั่งเหมอํ เหมอื นกับจะคดิ อะไรอยาํ งใจลอย บางคราวก็เหมือนกบั นึกถึงส่ิงรื่นรมยใ๑ จ แล๎วก็ซํอนย้ิมไว๎ในใบหนา๎ แตํบางคราวเวลานอนอยดํู ว๎ ยกัน กลางคนื แมํเอ้ือมแขนมากอดพลอยไว๎ แลว๎ ก็ถอดใจใหญํบํอยครั้ง หลังจากคืนแรกทีแ่ มํมาถึงแลว๎ แมกํ ม็ ไิ ด๎เอยํ ปากพดู ถึง คนอ่นื หรอื ต้งั ปัญหาถามพลอย เร่ืองจะมีพอํ ใหมํอีกดหี รอื ไมอํ กี เลย เมื่อแมอํ าํ ลาวาํ จะกลับไปฉะเชิงเทรา เพราะธรุ ะกิจ ทางกรงุ เทพฯเสร็จแลว๎ และเรือท่อี าศยั เขามานัน้ คอยอยูํ พลอยก็มิได๎รูส๎ ึกเสยี ใจเหมือนคราวกอํ น เพราะเห็นจรงิ เสยี แลว๎ วาํ ถงึ แมํจะตอ๎ งจากไป แมํก็จะตอ๎ งกลับมาอกี ในวนั ขา๎ งหนา๎ และของตาํ งๆท่แี มนํ าํ มาฝากจากบา๎ นนอกนัน้ ดเู หมอื นจะค๎ุมกับ ความคิดถงึ แมทํ พี่ ลอยตอ๎ งอดทน และเมอื่ แมจํ ากไปอกี เปน็ หนทส่ี อง พลอยกม็ ไิ ดร๎ ส๎ู กึ วํา ตนถกู ทอดท้ิงเหมอื นเมือ่ ครัง้ แรก เพราะขณะน้ี พลอยรูส๎ ึกวาํ ตนมีสวํ นอยูใํ นชีวติ ในวังหลวง มพี วกพ๎องเพื่อนฝูง ทย่ี อมรบั วําพลอยเปน็ คนหน่ึงในหมขูํ องตน มีเสดจ็ เป็นศูนย๑กลางแหงํ ชีวติ ในวัง และมีหนา๎ ท่เี ลก็ ๆน๎อยๆ ทจี่ ะตอ๎ งทําทกุ ๆวนั ทําใหเ๎ วลาแตํละวันผํานไปได๎ โดยไมเํ ปลํา เปลยี่ ว พลอยเรม่ิ รส๎ู กึ ตวั วาํ ชวี ติ ในวงั นน้ั มใิ ชวํ าํ จะคงทเ่ี ปน็ ปกตอิ ยตํู ลอดไป ตามธรรมดาชวี ติ ประจาํ วนั กม็ เี รอ่ื งตาํ งๆ เกย่ี วกับสํวนตวั บคุ คลสาํ หรับพดู สาํ หรับวิจารณ๑ ซง่ึ ทาํ ให๎พลอยซงึ่ ยงั เป็นเดก็ ได๎แตคํ อยฟังอยูํเสมอ แตนํ อกจากน้นั ยงั มี งานตํางๆในวัง ซ่งึ ทาํ ใหพ๎ ลอยต๎องใจเตน๎ ระทกึ อยํเู สมอ ดว๎ ยความหวังวํา จะได๎เท่ยี วไดส๎ นกุ งานทพ่ี ลอยเห็นวาํ สนกุ เปน็ หนกั หนา และอีกหลายสบิ ปตี อํ มา ถงึ แม๎วําพลอยจะมอี ายมุ ากแลว๎ แตเํ ม่อื นกึ ถึงกย็ งั อดใจเตน๎ ไมํได๎ กค็ ืองานโสกันต๑ ทูลกระหมํอมฟ้า พระเจ๎าลูกยาเธอ กอํ นจะถึงกาํ หนดท่จี ะมีงานโสกนั ต๑ ขําวลอื ก็มกั จะผํานมาทางปากผูใ๎ หญํ วาํ จะมี อะไรบา๎ ง ใครจะไดเ๎ ป็นนางสระเข๎ากระบวนแหํ ใครจะได๎ถอื มยรุ ฉตั ร ใครจะได๎เปน็ นางเชญิ เครอื่ งและนางพัด ทาํ น กาํ หนดใหแ๎ ตํงตวั อยํางไร จะสวยหรอื ไมํ ตอํ ไปกถ็ ึงเรอ่ื งทลู กระหมํอมทีจ่ ะโสกนั ตน๑ ัน้ จะทรงเครือ่ งอยํางไรบา๎ ง ในงันฟงั สวดทั้งสามวนั และในวนั โสกนั ต๑หรอื วันสมโภช และเขาไกรลาสที่จะมีงานโสกันตน๑ น้ั จะตกแตํงดงามและนาํ สนุกสกั เพียงใด เรื่องเลาํ กนั ทงั้ หมดน้ี พลอยฟังไมํมเี บ่อื และยงิ่ ใกลก๎ ําหนดวันเข๎ามา พลอยกย็ ง่ิ เรํงวันเรงํ คนื จะให๎ถึงกาํ หนดงาน เร็วๆ บางคืนคดิ ถึงแตํเร่อื งจะเท่ียวงาน จนนอนไมหํ ลับ และในเทศกาลเชนํ น้ี กเ็ ป็นเวลาท่ีชาววัง จะตอ๎ งตระเตรียมเครื่อง แตํงตวั ข๎างของเครื่องประดับ ของบางรายทีเ่ ที่ยวจาํ นาํ ไว๎ ก็ตอ๎ งหาหนทางไถถํ อนเอามาแตงํ ตัวใหไ๎ ด๎
ยง่ิ ใกลว๎ นั มงี านเขา๎ ไปอกี ทง้ั พลอยและชอ๎ ยกอ็ ดรนทนไมไํ หว กลางวนั วาํ งๆกต็ อ๎ งชวนกนั เลด็ ลอด หนจี ากตาํ หนกั แล๎วออกทางประตูย่ําคา่ํ ไปดูเขาสร๎างเขาไกรลาสท่ขี ๎างๆ พระท่ีน่งั อมั รนิ ทร๑ เร่ิมดูต้งั แตเํ ขาไกรลาส ยังเป็นโครงไมไ๎ ผํสาน จนถงึ เวลาทเ่ี ขาเอาแผํนดบี ุกหุ๎ม แลว๎ ทาสีใหเ๎ หมอื นศิลาจริงๆ ทุกครง้ั ที่ไปดูก็จะเห็นเขาไหรลาส อันเปน็ ทส่ี รงนํา้ หลงั โสกนั ตน๑ นั้ ผิดตาไปทุกคร้ัง จนในท่ีสุด เมื่อใกลว๎ นั งานเขา๎ มณฑปใหญยํ อดเขากส็ ร๎างเสรจ็ บุษบกทสี่ รงกเ็ สรจ็ ลงข๎างๆกัน เจ๎าพนกั งานเรม่ิ ใสตํ ๎นไม๎ตํางๆ และตํอนาํ้ พุในเขา และกัน้ ราชวัตรปกั ฉตั รโดยรอบบรเิ วณเขาไกรลาส ในเร่อื งความ เคล่ือนไหวตาํ งๆเหลําน้ี พลอยและช๎อย ดูเหมอื นจะรูม๎ ากกวาํ ใครๆในตําหนัก แม๎แตเํ สด็จกต็ อ๎ งรบั สั่งถามบํอยๆ จนชอ๎ ย และพลอยกลายเป็นพนักงาน รายงานเกอื บทุกเวลาเสวย วําอะไรคืบหนา๎ ไปแคํไหนแลว๎ จนในทส่ี ดุ กถ็ งึ วนั ทเ่ี ฝา้ คอยกนั อยทํู กุ คน คอื วนั ทเ่ี จา๎ นายโสกนั ต๑ เสดจ็ ออกฟงั สวดวนั แรก ชอ๎ ยและพลอยไปคอยดู แหํอยตํู ัง้ แตํกลางวนั จนตกบาํ ยจึงจะไดเ๎ ห็นกระบวนแหํ ผาํ นจากพระราชฐานชน้ั ใน ออกมายังเขตพระราชฐานชัน้ นอก ใน ระหวาํ งที่คอยดูแหํอยํูนั้น ท้งั พลอยและชอ๎ ยรสู๎ กึ ร๎อนจนเหงือ่ ตกเปียกชมํุ ไปทัง้ ตวั เพราะไหนจะแดดท่ีกระทบกบั พน้ื หิน เป็นไอร๎อนกลบั ขน้ึ มา ไหนจะตอ๎ งเบยี ดเสียดกับคน ท่ีมาคอยดแู หเํ ชํนกัน ทงั้ ชอ๎ ยและพลอยตกลงวาํ จะจูงมือกนั ไว๎แนํน ไมํ ยอมให๎พลัดกันไปได๎ พอพระเจา๎ อยหํู วั เสดจ็ ออกสงํ ทูลกระหมอํ มข้ึนพระยานมาศ เสยี งประโคมสังข๑แตรจากข๎างใน บอก ให๎พลอยร๎ูวาํ กระบวนแหจํ ะเริม่ ความรอ๎ นกห็ ายไปเพราะความตนื่ เต๎น ทําให๎พลอยลืมทุกอยําง นอกจากจะดใู หเ๎ หน็ สงิ่ ท่ี ไมํเคยเห็น ตน๎ กระบวนแหนํ น้ั เปน็ ทหารเดนิ แถวเปา่ แตรวง มที หารแบกปนื เดนิ กา๎ วเทา๎ พรอ๎ มกนั ไดจ๎ งั หวะ เดนิ ผาํ นไปกองรอ๎ ย หนง่ึ กํอน เสยี งกองใหญแํ ตรวงตีเป็นจังหวะเร๎าใจ ทําให๎หวั ใจพลอยเตน๎ เข๎าจงั หวะตาม พอเสยี งแตรวงไกลออกไป เสียง กลองแขกคูํหนึ่งทน่ี ําขบวนหลังก็ดงั ใกล๎เข๎ามา และเสียงปี่ชวาเจื้อยแจ๎ว ก็ดงั ข้นึ แทนเสยี งแตรฝรั่ง ที่คอํ ยๆเบาลง มขี ุนนาง เดินประณมมอื เป็นคํเู คยี งเป็นคๆํู ถ๎ดจากน้นั ไปถงึ คแูํ หํมหาดเล็ก เดินเปน็ คํๆู เชนํ เดยี วกัน แล๎วจงึ ถึงกระบวนเดก็ ๆ ทีม่ าเขา๎ กระบวนแหํ ตามตดิ ๆ มาด๎วยหมวดกลองชนะและแตรสังข๑ ซ่งี เปา่ เป็นระยะๆ สองข๎างเป็นพวกเครื่องสูง มคี นแตงํ เปน็ อินทรพ๑ รหม เดินถือเคร่ืองสงู พวกฉตั รและบังแทรก แลดสู ลา๎ งเหมือนกบั ตน๎ ไมท๎ เี่ ดินได๎ จากนัน้ ก็ถงึ พวกพราหมณ๑ที่เขา๎ กระบวน มีทงั้ พราหมณ๑เป่าสังขแ๑ ละแกวงํ กลองเล็กๆ สองหนา๎ มเี สาปักกลางมีลกู ตุ๎มแขวน ที่เรียกวาํ ไมบ๎ ณั เฑาะว๑ เสยี งดงั ปงปงั และมพี ราหมณ๑โปรยขา๎ วตอก ในระหวํางเคร่ืองสงู ท่ีเชิญมาสลับสลอนนัน้ มีมหาดเลก็ ถือพระแสง เดินแซงอยํดู ๎วย ตอํ จากน้นั ไปพวกผหู๎ ญงิ ทม่ี าดแู หซํ ุบซบิ กนั ด๎วยความสนใจ และสะกดิ กันให๎ดู จุดทีส่ นใจกค็ อื เดก็ ผชู๎ ายเลก็ ๆ สองคน แตํงตัวสวยงามถอื ขนนกการเวก เสยี งกระซิบกันวาํ \"นาํ รกั \" หรือ \"นําเอ็นดู\" ดงั อยํูทัว่ ไป แล๎วจงึ ถงึ นางมยุรฉตั รอกี คํูหนง่ึ แตํงกายนํุงยกจบี หํมผ๎านางประดบั อาภรณ๑เครอ่ื งทองของจรงิ เดินถอื หางนกยูงตามตดิ ๆมาด๎วย เด็กผ๎หู ญงิ อีกคํหู น่งึ แตงํ กายคลา๎ ยๆกนั แตํในมอื ถือก่งิ ไมเ๎ งนิ ทอง แลว๎ จงึ ถงึ พระยานมาศ อนั มีทลู กระหมอํ มประทบั อยํู แตํงองคด๑ ๎วยเครือ่ งเพชร ล๎วน ต๎องแสงแดดตอนบําย เป็นประกาย ทกุ คนที่คอยดแู หํอยํู อดอุทานมิได๎วํา \"งามจริง ! \" ถัดจากนั้นไปก็เป็นกระบวนขุน นางตามเสดจ็ และนางเชิญเครือ่ ง และนางพัดอีกเจด็ คน แล๎วจึงถงึ พวกนางสระและพวกขา๎ หลวงตามเสดจ็ ตอนน้ที ค่ี วาม สนใจของคนดมู มี ากขึ้น เพราะคนนีก้ ็รู๎จกั คนนั้น คนนั้นกร็ ูจ๎ ักคนโนน๎ ตํางพากันสะกดิ ให๎ดกู นั อยทูํ ่วั ๆไป
พลอยและชอ๎ ยไมสํ นใจกระบวนแหตํ อนทา๎ ยเทาํ ไรนกั เพราะพอไดฤ๎ กษเ๑ คลอ่ื นกระบวน การมหรสพทง้ั หลายทง้ั ปวง ทม่ี ีอยูใํ นสนามขา๎ งหน๎า ก็เร่มิ ลงโรงพร๎อมกัน พอได๎โอกาสทัง้ พลอยและชอ๎ ย กจ็ งู มือกนั เตรไํ ปทางดา๎ นโรงมหรสพ ที่ตรง สนามหลังวัดพระแกว๎ มกี ารละเลํนทน่ี ําดหู ลายอยําง มีไมล๎ อย ซงึ่ คนปีนไม๎สูงขน้ึ ไปยนื อยูํบนยอด มีไตํลวดและการแสดง โลดโผนอนื่ ๆ ทพ่ี ลอยชอบมากท่ีสดุ ก็เห็นจะได๎แกํ กระอวั้ แทงควาย มีคนสองคนเข๎าไปอยูํในผา๎ คลุม ถือหัวควายแสดง กิริยาเหมอื นควายจรงิ ๆ มชี ายคนหนงึ่ เลนํ เปน็ ผวั นางกระอั้ว ถอื หอกไลแํ ทงควาย และมคี นแตํงเป็นนางกระอ้ัว อยํางตลก นําหวั เราะ ถือรมํ ขาด และกระเดียดกระจาดคอยวิง่ ตามหลงั สํวนควายนนั้ กว็ ิ่งไลขํ วดิ คนทง้ั สอง ซึง่ หนีบา๎ งสบ๎ู า๎ ง ดว๎ ย ทําทาง ท่ที ําให๎คนดตู ๎องหวั เราะ ท๎องคัดท๎องแข็ง ดเู ทาํ ไรกไ็ มํเบอ่ื สํวนการละเลํนที่เรียกวํา โมงครมุํ และระเบงนั้น ผํานไปดู ไดป๎ ระเดีย๋ วหนง่ึ ชอ๎ ยก็ชวนไปทอี่ ื่นบอกวาํ เบอ่ื ไมเํ หน็ มอี ะไร ร๎องซํ้าๆ ซากๆ อยไูํ ด๎ พอตกคาํ่ ถงึ เวลาเรม่ิ จดุ ไฟ ทง้ั ชอ๎ ยและพลอยกไ็ มมํ ตี าสาํ หรบั จะดทู อ่ี น่ื นอกจากเขาไกรลาส เดนิ วนกนั อยไํู มรํ จ๎ู กั เหนด็ เหน่ือย จนนบั รอบไมถํ ว๎ น เพราะเวลากลางคืนและแสงไฟท่ีประดบั ประดาไว๎ ไดเ๎ ปลีย่ นสภาพเขาไกรลาสทที่ าํ ด๎วยไม๎ ไผแํ ละดีบกุ ใหก๎ ลายเป็นเขาไกรลาสในเทพนยิ ายไปจรงิ ๆ ต๎นไม๎ตาํ งๆทปี่ ลกู ไว๎บนเขา ดูระยิบระยับ ไดด๎ ๎วยดอกไมท๎ ่ีถูกแสง ไฟและลูกแกว๎ สตี าํ งๆ ท่ีแขวนไว๎ รูปภาพตาํ งๆ ถกู แสงไฟเขา๎ ก็กลับมีชวี ิต ไมวํ ําจะเปน็ รูปเทวดาหรอื รปู สตั ว๑ ท่เี รยี งรายอยูํ ทั่วไป ตามเชิงเขาไกรลาสน้นั ทําเปน็ คหู า แตํละคหู าก็ตงั้ ตกุ๏ ตา ไขกลไกกระดกิ ตัวเคล่อื งไหวได๎ เหมือนคนจรงิ ๆ แตํละคูหา ก็แสดงเรอ่ื งตาํ งๆ มรี ามเกียรตบ์ิ ๎าง อเิ หนาบ๎าง สังขท๑ องบา๎ ง จับเอาตอนใดตอนหนง่ึ มาแสดง ซงึ่ แสดงเป็นภาพตุ๏กตากล ซ้ําอยไํู มรํ ๎จู บ และพลอยกย็ ืนดอู ยํไู ด๎ไมรํ เ๎ู บอ่ื ความร๎ูสกึ หิวขา๎ วหรอื งวํ งนอนนนั้ เปน็ อนั วาํ ลืมไดส๎ นทิ แมแ๎ ตจํ ะหนาวจะร๎อนก็ ไมํรู๎สึก จนตกดึกนาํ้ คา๎ งเรมิ่ ลงจึงกลบั ตําหนัก พรอ๎ มด๎วยความเหน่ือยอํอนและอมิ่ ใจ ทีไ่ ดเ๎ ที่ยวสนุก แตํพอรํงุ ขน้ึ พลอยก็ กระวนกระวาย อยากไปดงู านอกี และกไ็ ดด๎ ูตลอดงานซง่ึ กนิ เวลาหลายวนั พอเสร็จงานแล๎วเสดจ็ ถึงกับทรงทกั วาํ \"นงั พลอยเท่ยี วงานเสียผอม\" เมอ่ื มงี านคราวน้ี พลอยไดเ๎ หน็ ทง้ั พระเจา๎ อยหํู วั และสมเดจ็ ฯ ตลอดจนเจา๎ นายพระองคอ๑ น่ื ๆอยาํ งใกลช๎ ดิ พลอยได๎ เห็นพระเจา๎ อยํหู ัวหลายครง้ั ขณะที่เสด็จออกรบั พระกรทูลกระหมอํ มในงานโสกนั ต๑ และตอนกลางคืน ขณะท่ียืนดเู ขา ไกรลาสเพลินอยํู เสียงโขลนร๎องลากเสียงมาแตไํ กลวาํ \"ห๎ามคนใหห๎ ยดุ ... \" เป็นสัญญานวํา เสด็จลงทอดพระเนตรงาน แตํ แรกพลอยกาํ ลงั เดินเพลินไมํรู๎ตวั จงึ ยนื เฉยๆ อยํู ร๎สู ึกตวั เอาตอนช๎อยฉุดตัว ใหล๎ งหมอบ และพอเงยหน๎าข้ึนมาอกี ทหี น่งึ ก็ แลเหน็ พระเจา๎ อยํูหัวและสมเด็จฯ พรอ๎ มดว๎ ยเจา๎ นายทรงพระเยาว๑ อีกหลายพระองค๑ เสดจ็ พระราชดาํ เนินผํานมาใกลๆ๎ ถ๎า หากพลอยเออ้ื มแขนของตนออกไปจนสุด น้วิ มือกจ็ ะแตะพระบาทได๎พอดี พลอยขนลุกซไํู ปทัง้ ตวั และรส๎ู ึกวําหัวใจพองโต การอบรมสงั่ สอนท่ีได๎รับ จากพํอแมํ และบรรพบุรษุ มิรู๎กช่ี ่ัวคน ให๎จงรกั ภกั ดีให๎กตญั ๒ตู อํ พระเจา๎ อยูหํ วั และให๎เกรงกลัว อาญา จากเจา๎ ชีวติ ของตนน้นั เดือดพลํานอยูํในหัวใจ ทั้งทีพ่ ลอยยังเป็นเดก็ ความรส๎ู กึ ในขณะนั้นบอกไมถํ ูก จะเรียกวาํ เปน็ ความปิตยิ นิ ดีสุดขีด ทีไ่ ด๎เฝา้ แหนจนใกลช๎ ดิ กไ็ ด๎ หรือจะเรยี กวําเปน็ ความเกรงกลวั ขนาดขนพองสยองเกล๎ากไ็ ดอ๎ กี เหมอื นกัน พลอยรีบฟุบหน๎าลงกราบแลว๎ กก็ ๎มหน๎าน่งิ อยํู ไมํกล๎าเงยหนา๎ ขึ้นมองดูตํอไป แตํมีความรูส๎ ึกบอกไดว๎ ํา ได๎เสดจ็ พระราชดําเนินผาํ นไปอยาํ งชา๎ ๆ ได๎ยินเสียงเจา๎ นายเลก็ ๆ ทรงพระสรวล และตํอมาก็ได๎ยินเสียงข๎างในตามเสด็จคุย และหวั รอํ กนั เบาๆ
พลอยหมอบอยอํู กี นานไมกํ ลา๎ เงยหนา๎ จนรส๎ู กึ ชาทข่ี าพบั เหมอื นกบั จะเปน็ เหนบ็ ชอ๎ ยเออ้ื มมอื มาสะกดิ แลว๎ บอกวาํ \"พลอยดซู ี เสดจ็ ก็เสดจ็ \" และทนั ใดนน้ั เสยี งของเสดจ็ ทพ่ี ลอยไดย๎ นิ อยจํู นเจนหู กด็ งั ขน้ึ วาํ \"อ๎าว ! นางพลอยกับนางชอ๎ ยมาหมอบกระแตอยนูํ เ่ี อง\" ทง้ั ชอ๎ ยและพบอยเงยหนา๎ ขน้ึ ยม้ิ ชอ๎ ยนน้ั ยม้ิ อยาํ งกวา๎ งขวาง ถงึ เหน็ ฟนั ตลอด \"ดูซิ ! \" เสดจ็ ทรงพระสรวล \"พอทกั เข๎าหนอํ ย เลยทําทําเฝ้าแหนราวกับเปน็ พระญาติ เอา๎ ! ถอื น่ีไป\" แลว๎ เสด็จก็ ทรงยน่ื กลํองหมากเสวย ให๎พลอยถอื ตามเสดจ็ พลอยเชญิ กลอํ งหมากเสวยตามเสดจ็ ไป เหมอื นกบั กลอํ งหมากนน้ั มชี วี ติ ตอ๎ งถนอมดว๎ ยความบรรจง อยาํ งยง่ิ สวํ น ช๎อยกเ็ ดนิ ตามมาข๎างๆ ทัง้ สองคนหนา๎ บาน เพราะกลายเป็นคนสําคัญไดเ๎ ข๎ากระบวน ชอ๎ ยนั้นเดนิ ใชส๎ ายตาสอดสําย ดคู น ที่หมอบเรียงรายอยํูท่วั ไป เผอ่ื พบหนา๎ คนรจู๎ กั จะได๎ยม้ิ ดว๎ ย และถ๎ามองเห็นคนทไ่ี มํชอบ จะไดท๎ ําปนั้ ปึ่งเมินหน๎าให๎เห็นชดั แตํพอเดนิ ตามเสดจ็ ไดส๎ ักหนํอย ช๎อยคงร๎สู ึกตัววาํ ถูกมองหนักเขา๎ ก็หนั มากระซิบกับพลอยวาํ \"พลอย อีกสักครใํู หฉ๎ ันเชญิ กลอํ งหมากเสวยบา๎ งนะ เดนิ มอื เปลาํ ๆ ฉันชักเก๎อแล๎วละ\" งานโสกนั ตท๑ พ่ี ลอยเหน็ วาํ สนกุ หนกั หนานน้ั เปน็ งานจรมใิ ชวํ าํ จะมที กุ ปไี ป งานทพ่ี ลอยเหน็ วาํ สนกุ เปน็ อยาํ งยง่ิ และ เปน็ งานประจาํ ปี ถงึ แม๎วําจะผาํ นไปแล๎ว กเ็ ฝา้ เรงํ วันเรํงคนื ให๎ถงึ อกี คอื งานลอยกระทง ซ่งึ มใี นกลางเดือน ๑๒ เสด็จตาม เสดจ็ พระเจา๎ อยํหู ัวออกแพทีท่ าํ ขุนนาง และโปรดให๎ช๎อยและพลอยตามเสดจ็ เพราะรับสงั่ วํา งานอยาํ งนีเ้ ดก็ ๆ ไดด๎ ูสนุก กวาํ ผู๎ใหญํ และเมอ่ื พลอยและชอ๎ ยไดต๎ ามเสด็จ ก็เปน็ โอกาสท่คี ุณสาย จะเปิดหบี หยิบของแตงํ ตัวออกแตํงให๎ทัง้ สองคน อยํางเตม็ ยศ เพราะมหี น๎าทีต่ ามเสดจ็ เป็นงานออกหน๎าออกตา เวลาทเ่ี สดจ็ ลงแพนน้ั ในราวสองยาม ซง่ึ เปน็ เวลาทพ่ี ลอยหลบั แลว๎ ในยามปกติ แตใํ นคนื วนั งานนน้ั ถงึ แมว๎ าํ จะงวํ ง แสนงวํ ง พลอยก็ต๎องถาํ งตาไว๎มใิ หห๎ ลบั เสยี กํอน พอตอน ๕ ทมํุ กต็ อ๎ งถงึ กับต๎องล๎างหนา๎ ใหห๎ ายงํวง คนื วนั เพญ็ เดือน ๑๒ เวลาสองยามนัน้ อากาศเยอื กเยน็ ท๎องฟ้าแจมํ ใสปราศจากเมฆ และพระจนั ทรด๑ วงโตท่สี ดุ ในรอบปี ลอยอยตูํ รงกลางศรี ษะ พอดี พอถึงเวลาเสดจ็ ออกทาํ มกลางเสยี งประโคม ทกุ อยาํ งท่เี ตรียมไวพ๎ ร๎อม ก็เร่มิ มีชวี ิต พลอยยังจําไดด๎ ีถงึ เสยี งโขลนร๎อง ลากเสยี งบอกกนั ตํอไป เวลาเจ๎านายเสด็จออกจากวังวาํ \"เปิดข๎าง !\" แลว๎ มีเสียงร๎องรับกลับมาวาํ \"เปิดข๎างแลว๎ !\" เป็น สญั ญานวําได๎เปิดประตขู า๎ งใหเ๎ จา๎ นายเสดจ็ ผาํ น พระเจ๎าอยํหู วั เสดจ็ ออกประทบั เรอื บัลลงั ก๑ จอดอยูํหนา๎ ตําหนักแพพรอ๎ ม ดว๎ ยเจา๎ นายข๎างใน ฝา่ ยพลอยและชอ๎ ยกป็ ะปนอยกํู บั หมํูขา๎ หลวงตามเสดจ็ พยายามกระเถบิ ออกไปจนได๎ทน่ี งั่ ชดิ ริมนํ้า ที่สดุ เพอื่ จะดกู ระทงใหเ๎ ตม็ ตา เบอ้ื งหนา๎ ออกไป ในท๎องน้ํามีเรือล๎อมวง จอดอยํเู รยี งราย มีเสยี งปพี่ าทยแ๑ ละกลองแขกดัง อยไูํ มขํ าด ระหวาํ งเรือลอ๎ มวง มีทุํนหยวกปกั ไตจ๎ ดุ สวาํ งทอดไวเ๎ ปน็ ระยะ กาํ หนดบรเิ วณมิให๎ใครเข๎ามากล้ํากราย นอกทนุํ
ออกไปเปน็ เรือราษฎร ทม่ี าดูงานและมาเฝ้าในหลวงมากมายหลายพันลาํ ดูมดื เต็มทอ๎ งนํา้ ไปหมด และมเี รอื จ๎างพนักงาน ปกั โคมบังพาย ขน้ึ ลํองคอยตรวจตรารักษาความสงบ ทห่ี นา๎ เรอื บลั ลงั กน๑ น้ั เจา๎ พนกั งานจอดเรอื พระทน่ี ง่ั อนนั ตนาคราชเตรยี มไว๎ บนบษุ บกตง้ั พระชยั หวั ทา๎ ยเรอื พระทน่ี ง่ั จุดโคมกระจกสีตํางๆ ดแู พรวพราว ท่ีหนา๎ บุษบกอันเปน็ ทต่ี ั้งพระพทุ ธรูป ต้งั เครือ่ งนมัสการ มีธูปเทียนตํอชนวนมายงั เรือ บลั ลงั ก๑ เมื่อพระเจ๎าอยํหู วั ทรงจดุ ชนวน ในพริบตาเดยี วเทียนหน๎าพระ ก็สวาํ งพรึบขึ้นพร๎อมกนั ตอํ จากนนั้ เจา๎ นายขา๎ งใน ทรงจดุ เทยี นภายในเรือนัน้ อีกจนทัว่ ทาํ ให๎เรอื พระทน่ี ่งั ลาํ มหึมาน้ัน สวํางแจง๎ ดว๎ ยแสงประทีป แสงไฟกระทบลวดลายสลัก ท่ปี ดิ ทองลอํ งชาด และตดิ กระจก บังเกดิ แสงสะท๎อนดเู หมอื นกบั วาํ เรือพระทีน่ ั่งนัน้ มชี ีวิต และเป็นสตั ว๑ทีแ่ สนจะงดงาม ลอยมาจากอีกโลกหนึ่ง เมือ่ ทรงจุดเทียนเสรจ็ ฝพี ายในเรือพระที่นง่ั กเ็ ริ่มพาย และเรอื พระทน่ี ่ังก็เคล่ือนท่ี ออกไปช๎าๆ พรอ๎ มดว๎ ยเสียงเหํเรอื และเสยี งฝีพายรับกึกก๎อง ตอํ จากน้นั เรือพระทน่ี ่ังศรีสุพรรณหงส๑ ก็ลอยเขา๎ มาเทียบหนา๎ เรือบัลลังก๑ เพ่ือใหท๎ รงจดุ เทียนเชนํ เดียวกบั เรอื พระทน่ี งั่ ลํากํอน จากเรอ่ื ลาํ ใหญซํ ง่ึ ลอยลาํ ออกไปกลางนาํ้ สอํ งแสงสวาํ งจากลาํ เรอื ไปรอบบรเิ วณ เหมอื นพระอาทติ ย๑ พระจนั ทรใ๑ น ทาํ มกลางความมืด และแสงสวาํ งน้นั จบั ใบหนา๎ คนหลายพนั ท่ีอยใํู นเรือเลก็ เรือน๎อย ทม่ี าคอยชมอยูํ ใหแ๎ ลเห็นไดช๎ ัด ตํอจากนนั้ ก็มีการปลอํ ยเรอื กระทงเลก็ ๆ ทําเหมือนเรือพระที่น่ังและเรอื กราบของจรงิ จดุ เทียนราย ตลอดลํา ลอยมาทัง้ กระบวน แลว๎ จงึ ถึงสาํ เภาแบบของจรงิ แตยํ ํอสํวนเล็กลงไปหมด จุดเทยี นและโคมสวําง ทัว่ ทั้งลาํ ภาพท้ังหมดน้เี ปน็ ภาพที่ พลอยจาํ ไดต๎ ิดตา ไมมํ ีวนั ลมื เลือนอีกภาพหนึ่ง เวลาทพ่ี ลอยรส๎ู กึ วาํ สนกุ ทส่ี ดุ กค็ อื ตอนจดุ ดอกไมไ๎ ฟ ซง่ึ เรม่ิ ตน๎ หลงั จากทรงดอกไมเ๎ พลงิ เปน็ สญั ญาน ทห่ี นา๎ เรอื บัลลงั ก๑ บดั เดี๋ยวใจ ท๎งทอ๎ งนาํ้ กด็ ูเหมือนจะเต็มไปด๎วยดอกไม๎เพลิง เพราะเรือตํางๆทจี่ อดอยูํ นับจาํ นวนไมถํ ว๎ นนัน้ ตํางพา กนั จุดดอกไม๎เพลิงขน้ึ พรอ๎ มกัน บางอยาํ งก็นําดู เชํนพมุํ ตะไลที่เขาจดุ ตามทํนุ บางอยํางก็นํากลัว เชํนพลุและรดั ทาซึง่ สงํ เสียงดงั ภายในระยะเวลาตดิ ๆกัน บนท๎องฟ้ากเ็ ต็มไปดว๎ ยดาวสีตาํ งๆ ที่รวํ งพรกู ลบั ลงมา แล๎วกเ็ สยี งพลุเสียงพะเนยี ง เกิด เป็นดาวกระจายเต็มทอ๎ งฟา้ แทนกันอยูํไมํขาด ในนํา้ เบอ้ื งหน๎า มแี ตํดอกไม๎นํา้ ทุกขนาด สํงเสยี งมดุ น้ําหรือพนํ ไฟออกจาก ตัว อยํูไมขํ าดระยะ เจา๎ พนักงานจดั ดอกไมน๎ า้ํ ทกุ ชนิด แตํขนาดยอํ มกวําธรรมดาไวแ๎ จกถวายเจ๎านายข๎างในทรงจดุ และมี เหลอื พอสําหรบั ขา๎ งในที่ไมํใชเํ จ๎านาย ตลอดจนถึงพลอยและช๎อย ตอนนเี้ ป็นตอนท่สี นุกท่ีสดุ เพราะจะสงํ เสยี งวดี วา๎ ยกนั บา๎ งก็ได๎ ดว๎ ยเสียงดอกไม๎เพลิง นน้ั ดังกวาํ คอยกลบเสยี งคนอยํู ช๎อยถือโอกาสทผี่ ใ๎ู หญํกลัวดอกไม๎เพลงิ จดุ ดอกไมห๎ ลาย ดอกแตํไมํโยนลงนา้ํ กลบั ทํารํวงเข๎าไปในหมํูชาววงั ที่น่ังอยํู ทําใหเ๎ กดิ หวดี รอ๎ งและลกุ หนีกันชลุ มนุ แตเํ พราะความกล๎า นน่ั เอง พอถงึ ตําหนกั ก็ปรากฏวํา ผา๎ นงํุ ของชอ๎ ยไหมเ๎ ปน็ รโู หวํไปหลายรเู หมือนกนั ดว๎ ยชวี ติ อนั อยใํู นกรอบแวดลอ๎ มไปดว๎ ยระเบยี บประเพณตี าํ งๆ พลอยกอ็ ยใํู นวงั ตอํ มาจนความรส๎ู กึ เรอ่ื ง บา๎ นเดมิ ท่ี เคยอยํนู ัน้ เลือนรางไปจากความทรงจํา ถึงจะนกึ ถงึ บ๎างกเ็ ป็นบางเวลา พลอยก็มองเห็นแตภํ าพรางๆ ผดิ กับภาพทแ่ี จมํ ใส ชัดเจนท่ีเคยนึกเห็นได๎ เม่อื จากบา๎ นใหมๆํ รายละเอยี ดตํางๆ ทีเ่ คยจําได๎วํา สง่ิ ใดอยํูทไี่ หน และตรงไหนมีอะไรบา๎ ง หรือคน ที่บ๎านหนา๎ ตาเป็นอยาํ งไรน้นั ยงิ่ วนั คืนลํวงไปก็ยง่ิ เลือนรางไปทุกที พลอยเขา๎ มาอยูํในวงั เดอื นหนึ่งกแ็ ลว๎ สองเดือนก็แลว๎ แตํ
กไ็ มํปรากฏวาํ ใครทางบา๎ นมาตดิ ตอํ หรือสํงขาํ วคราว มาให๎ทราบ สํวนแมํนน้ั สองเดอื นสามเดอื นก็มาเยี่ยมพลอยคร้งั หน่งึ พร๎อมด๎วยของฝากนานาชนิด และความรกั ของแมทํ มี่ ีไวใ๎ หพ๎ ลอยเสมอ แตถํ ึงวําแมํจะเป็นฝา่ ยไปมาหาสํูตลอดมา โดย มไิ ดม๎ ีคนทางบา๎ นเก่ยี วขอ๎ งเลยก็ตาม ในใจจรงิ ของพลอยก็ยงั ไมรํ ส๎ู กึ วํา ขาดจากบ๎านคลองบางหลวง ทกุ ครั้งที่นึกถึงบ๎าน ก็มแี ตํบา๎ นนั้นทพ่ี ลอยเห็นเปน็ ของตวั และตวั เป็นสํวนหน่ึงของบ๎าน ถา๎ จะคิดไปในทางท่วี ําผ๎ใู ดจะเป็นผม๎ู ีอํานาจสง่ั การ เกีย่ วกับชวี ติ ของพลอย ได๎เด็ดขาด คือบอกใหพ๎ ลอยทําส่งิ ใด พลอยก็ทําตามแล๎ว พลอยกเ็ หน็ วาํ มีเจา๎ คณุ พอํ อีกคนหนงึ่ นอกจากเสดจ็ และมอี ยเํู พยี งสองคนเทาํ นั้น สํวนแมนํ น้ั เปน็ วัตถแุ หงํ ความรักและความยินดี แตํก็ไมรํ ส๎ู ึกวํามีสํวนสําคญั ใน การที่ จะบนั ดาลใหช๎ วี ิตของพลอยเป็นไปในทางใด สํวนผ๎ทู ีอ่ บรมนสิ ยั อบรมมารยาท ตลอดจนประสิทธ์ปิ ระสาทวชิ า ความร๎ตู ํางๆ ให๎แกํพลอยนน้ั คอื คณุ สาย ซง่ึ พลอยรูส๎ ึกทั้งรกั ทั้งกลวั และเพราะความกลัวน้ัน จึงมสิ ู๎กล๎าจะเป็น กันเองกับ คณุ สาย ทั้งท่ีกินนอนอยูํกับคุณสายทุกวันเปน็ ประจาํ ในทส่ี ดุ พฤตกิ ารณบ๑ างอยาํ งเกย่ี วกบั แมํ กท็ าํ ใหพ๎ ลอยตอ๎ งรส๎ู กึ เหนิ หาํ งออกไปอกี แมเํ ขา๎ มาเยย่ี มในวงั สามสค่ี รง้ั แล๎วกห็ ายไปนาน จนวนั หนึ่งนางพศิ หอบขา๎ วของพะรงุ พะรงั เข๎ามาทตี่ ําหนัก ขณะท่พี ลอยน่ังกนิ ขา๎ ว เชา๎ อยํูกับคุณสาย และชอ๎ ย นางพศิ เขา๎ มาในหอ๎ งแลว๎ กท็ รดุ ตวั ลงนง่ั ยกมอื ไหวค๎ ณุ สาย สวํ นพลอยดใี จวาํ แมมํ าเยย่ี ม จงึ ถามขน้ึ วาํ \"แมอํ ยูํไหนลํะ\" \"คณุ แมไํ มํมาหรอกเท่ยี วนี้\" นางพิศตอบก๎มหน๎า \"ให๎บําวมาคนเดยี ว และเอาของมาใหค๎ ุณ\" พลอยหนา๎ เสยี ลงไปทนั ที เพราะของทแ่ี มเํ อามาใหน๎ น้ั หมดความสาํ คญั ทง้ั สน้ิ ถา๎ หากวาํ แมไํ มมํ าดว๎ ย สง่ิ แรกทว่ี บู ขนึ้ มาในหวั ใจก็คอื แมตํ ๎องเจ็บไข๎ หรอื มอี นั จะเปน็ อะไรแลว๎ และทาํ ทางของนางพศิ ก็ชกั จูงให๎คิด ไปทางน้ี \"แมํเปน็ อะไรไปพศิ \" พลอยถามเสยี งสั่น \"คุณอยาํ เพิ่งร๎เู ดีย๋ วน้ีเลย\" นางพิศตอบ \"แล๎วบาํ วจะเลําใหฟ๎ งั \" พลอยนาํ้ ตากลบลกู ตาทนั ที จะไตถํ ามตอํ ไปกส็ น้ิ ปญั ญา เหลยี วดหู นา๎ คณุ สายเหมอื นกบั วาํ จะขอความชวํ ยเหลอื ฝา่ ยคุณสายเห็นความทุกขท๑ ่ปี รากฏอยูํบนหน๎าพลอย ก็ยื่นมอื เขา๎ ชํวยทนั ที \"แมเํ ชํมเป็นอะไรไป พศิ \" คณุ สายถามอยาํ งเอาจรงิ \"บอกมาเถดิ ไมตํ อ๎ งปิดบัง ถงึ พลอยไมรํ เู๎ ดี๋ยวนี้ กต็ ๎องรู๎เขา๎ วัน หนงึ่ \" \"ไมํเปน็ ไรหรอกเจา๎ คะํ \" นางพศิ ตอบแลว๎ ก๎มหนา๎ เอามอื เขยี่ พนื้ กระดาน \"คุณเธอบอกวาํ มาในวงั ไมไํ ด๎ อายเขา\" พลอยนาํ้ ตารวํ งพรทู นั ที เมอ่ื ไดย๎ นิ คาํ พดู ของนางพศิ แมเํ ปน็ อะไรจงึ ตอ๎ งอบั อายขายหนา๎ ถงึ กบั เขา๎ วงั ไมไํ ด๎ จะเจบ็ ไข๎ เปน็ อะไรจนเสียโฉม หรอื วําจะยากจนผา๎ ผํอนขาด จนไมํกล๎ามาหาพลอย
\"ไฮ๎ ! เป็นอะไร ถงึ ต๎องอับอายถึงเพยี งน้นั \" คุณสายถามอยาํ งไมเํ ชอ่ื หู นางพศิ นง่ิ อดิ ออดไมยํ อมตอบ แตเํ หน็ คณุ สายกน็ ง่ิ รอคาํ ตอบอยํู สวํ นพลอยกช็ กั จะสะอน้ื ถเ่ี ขา๎ นางพศิ กร็ อ๎ งไหโ๎ ฮ ยก ผา๎ หมํ ข้ึนปดิ หน๎า แลว๎ กส็ ะอึกสะอน้ื แลว๎ กลําววาํ \"คุณเธอมคี รรภ๑เจา๎ คํะ\" คณุ สายตกตะลงึ จงั งงั ไปครหํู นง่ึ แตแํ ลว๎ กไ็ ดส๎ ตถิ ามนางพศิ ขน้ึ เบาๆวาํ \"มีทอ๎ งกบั ใคร พํอฉมิ ตัวดนี ่ันละซี\" \"เจา๎ คะํ นน่ั แหละเจ๎าคํะ\" นางพศิ ตอบ คณุ สายนง่ิ อยนํู าน ระหวาํ งนน้ั กอ็ ม่ิ ขา๎ ว ลา๎ งไมล๎ า๎ งมอื อยาํ งชา๎ ๆ เหมอื นกบั จะใหส๎ ะอาดเปน็ พเิ ศษ แลว๎ กเ็ อาขผ้ี ง้ึ สี ปากขน้ึ มาสีอยาํ งบรรจง เอาหมากใสํปากเคยี้ วชา๎ ๆ จนเกอื บหมดคาํ แลว๎ จึงพูดขน้ึ วาํ \"พิศ ไปหาขา๎ วกินเสียที่หลงั ตาํ หนักกับผาด ช๎อยขึ้นไปอยกูํ ับเสด็จข๎างบนเดย๋ี วน้ีอยาํ ร่ําไร\" และเมอื่ คนทงั้ สอง ออกไปนอกหอ๎ ง เหลือกันสองตํอสอง คุณสายกเ็ รม่ิ อธิบายให๎พลอยฟงั ถงึ เร่อื งการมเี รือน การเปน็ ผวั เป็นเมยี แล๎วกม็ ีลูก และคนท่ีมีลูกกบั คนๆหนง่ึ น้ัน อาจไปมีลกู กบั คนอน่ื อีกก็ได๎ และสรุปความวาํ ถึงแม๎วําแมจํ ะไปมีลกู ซง่ึ เป็นน๎องของพลอย ตํอไปอีกกี่คน เทาํ ท่ีคุณสายรู๎ใจ แมกํ ็คงยังรักพลอยมากที่สดุ อยูํนัน่ เอง ซึง่ มไิ ดท๎ าํ ใหพ๎ ลอยมคี วามรู๎สึกดขี ้นึ อยํางไรเลย บทที่ ๔ (หน๎าท่ี ๒) ตลอดวนั นน้ั ทง้ั วนั คณุ สายไมยํ อมใหพ๎ ลอยคลาดจากสายตาไปได๎ เรยี กใหช๎ วํ ยทาํ โนนํ ทาํ น่ี เพอ่ื เกบ็ ตวั พลอยไว๎ ใกล๎ๆ ทง้ั ท่ีพลอยอยากจะไปถามรายละเอยี ดเรอ่ื งแมจํ ากนางพศิ แตกํ ไ็ มกํ ล๎า เพราะคุณสายทําเฉยๆ คลา๎ ยๆกบั ไมํอยาก ใหพ๎ ลอยไตถํ ามเร่ืองนมี้ ากนัก แตคํ ุณสายจะได๎ขึน้ ไปทูลเสดจ็ ไวแ๎ ล๎วอยํางไรกไ็ มทํ ราบได๎ เพราะเม่ือพลอยขึ้นไปเฝ้ารับใช๎ ตอนกลางวนั เห็นเสดจ็ ทอดพระเนตรมาทางพลอยบอํ ยๆ เหมือนกบั จะสนพระทัย วาํ พลอยรสู๎ ึกอยํางไร แตํพลอยกอ็ ยํใู น วังมานานพอที่ซอํ นความรู๎สกึ มิให๎ปรากฏตอํ พระพักตร๑เจ๎านายของตน เสด็จจึงมไิ ดร๎ บั สั่งเรอื่ งแมํได๎สามีใหมํ แตอํ ยาํ งใด แตพํ อตกบาํ ย ขณะที่พลอยเฝ้าอยพูํ ร๎อมกบั คณุ สายและช๎อย เสด็จกร็ ับส่งั ขนึ้ วํา \"สาย นังช๎อยน่อี ายุครบโกนจกุ แลว๎ ขา๎ จะโกนจกุ ให๎\" คณุ สายพดู พมึ พาํ ขอบพระเดชพระคณุ แลว๎ กก็ ราบ แตแํ ลว๎ กห็ นั มาตาเขยี วกบั ชอ๎ ย ซง่ึ หมอบแหงนหนา๎ ดู นกกระจอก สองสามตวั ทีช่ ายคาตาํ หนักเพลดิ เพลิน ทาํ เอาชอ๎ ยต๎องหนา๎ มอํ ยลงกราบเสดจ็ เชํนเดยี วกนั
\"แตนํ ังพลอยนจ่ี ะวํายงั ไง\" เสดจ็ รับสง่ั ตํอ \"เดก็ มนั อยํูกับขา๎ ขา๎ ก็อยากโกนจุกใหพ๎ รอ๎ มๆกนั แตํพลอยเขา มีพํอเป็น ขนุ นาง จะทาํ ไปโดยลาํ พงั เขาจะวาํ อยาํ งไรกไ็ มํรู๎\" \"ถ๎าเสดจ็ รับสงั่ ไปกเ็ หน็ จะไมํขัดดอกมังคะ\" คุณสายทลู \"น้นั ซี ถ๎าอยาํ งไรเจ๎าออกไปถามเขาดู ใหไ๎ ด๎เรื่องได๎ราวกจ็ ะดี ถ๎าไปละกพ็ าพลอยไปด๎วย ไปเยี่ยมพอํ เขา เสยี ดบา๎ ง\" \"มังคะ\" คณุ สายรับคําที่เสด็จรับสัง่ พลอยไดย๎ นิ ขอ๎ ความทเ่ี สดจ็ รบั สง่ั กด็ ใี จ อกี ทางหนง่ึ ในเรอ่ื งทจ่ี ะไดโ๎ กนจกุ ใจจรงิ นน้ั อยากโกนจกุ พรอ๎ มกบั ชอ๎ ย และ การท่ีจะกลบั ไปโกนจกุ ที่บา๎ นนนั้ พลอยนกึ ไปไมํถึงวําจะกลบั ไปไดอ๎ ยํางไร แตํเมอื่ ไดย๎ นิ เสดจ็ รบั ส่ังให๎คณุ สายพาไปเย่ยี ม บ๎าน ก็ดีใจท่ีจะไดก๎ ลบั ไปพบคุณเชย พี่สาวคนเล็ก ซ่ึงพลอยยังคิดถึงอยํเู สมอ พลอยยงั เด็กเกนิ ไป ท่ีจะเดาพระทัยเสด็จ ออกวาํ ทรงเปน็ หํวงพลอยมากขน้ึ หลังจากทค่ี ุณสายได๎ขนึ้ มา กระซบิ ทลู วาํ แมแํ ชํมไดส๎ ามใี หมํเป็นญาติหาํ งๆทางบา๎ น นอก และขณะนก้ี าํ ลังต้ังครรภ๑ ซง่ึ ทาํ ใหเ๎ สด็จทรงพระเมตตาพลอยวาํ เป็นเหมือนเดก็ กําพรา๎ เพราะทางพํอก็ดเู นือยๆไมํ สนใจ ทางแมํก็ไปมเี รือ่ ง ผกู พนั เพม่ิ เตมิ เสด็จจงึ ตั้งพระทัยท่จี ะทรงอุปการะพลอยมากขึ้นกวาํ เกาํ และขณะเดยี วกันก็มี พระประสงค๑ จะให๎พลอยไดก๎ ลับไปบ๎านเดมิ บ๎าง แมจ๎ ะเป็นชั่วครชูํ ว่ั ยามก็ยงั ดี พลอยจะได๎ไมํขาดตอนจากพน่ี ๎องเสียเลย ความดใี จทจ่ี ะไดโ๎ กนจกุ และจะไดไ๎ ปเทย่ี วบา๎ น กย็ งั หาทาํ ใหพ๎ ลอยลมื เรอ่ื งแมลํ งไปดว๎ ยไมํ จนคนื วนั นน้ั คณุ สายขน้ึ ไปบนตาํ หนักตามปกติ และพลอยเข๎านอนกํอน นางพศิ จงึ เขา๎ มาชํวยไลยํ ุงในมุ๎ง และถอื โอกาสเลาํ เรอื่ งแมใํ หฟ๎ ัง \"คณุ พลอยอยาํ ไปเสยี อกเสยี ใจอะไรเลย\" นางพศิ เร่มิ กลําวอารัมภบท \"คณุ แมไํ มเํ ปน็ อะไรหรอก มที ๎องมีไส๎ ใครๆ เขาก็มีกัน คณุ แมกํ ย็ ังไมแํ กํเฒาํ อะไรหนักหนา ไปอยํหู วั เมอื งจะไปอยูํคนเดียวไดย๎ งั ไง เธอกต็ อ๎ งหาทีพ่ ่ึงไวบ๎ า๎ ง\" \"แลว๎ พํอฉิมน่ีเขาเปน็ อยาํ งไรบา๎ งพศิ \" พลอยถาม \"บําวกว็ าํ เขาเค็มไปหนอํ ย แตคํ ุณเธอวําของเธอดีไวใ๎ จได๎ บําวก็ตอ๎ งนิ่ง\" นางพศิ ตอบ แลว๎ ก็พูดตอํ ไป ทนั ทีวํา \"แตํ ทําเขาจะดีจรงิ ๆกระมงั คณุ พลอยอยําไปวติ กไปเลย ถ๎าไมํดีจริงแมํจะไปตกลํองปลํองช้ิน กับเขาหรอื คณุ เธอเปน็ ผด๎ู ี ตา เธอกต็ ๎องสงู ดูอะไรกร็ เู๎ ร่อื ง ไฮ๎ ! นงั พิศ เอง็ เป็นข้ขี า๎ เขาแลว๎ ยงั ไมํเจียมตัว สะเออะไปเท่ยี ววาํ เขาอยาํ งนั้นอยํางน้ี หลังจะ ลายไมํรตู๎ ัว\" นางพิศเริ่มเทศนาเตือนสติตวั เอง \"เวลาน้ีแมอํ ยูํท่ีไหน\" พลอยซักตํอ \"ก็อยูํบ๎านที่ไปอยํแู ตแํ รกซีคุณพลอย ทแี รกไปอยูํกับบําวสองคน แล๎วกห็ าคนบ๎านนอกมาไว๎ใชอ๎ กี คนหนึ่ง ตํอมา เห็นบนํ วาํ ว๎าเหวํ พํอฉิมเขากเ็ ลยพานอ๎ งสาวเขา ชอ่ื แมปํ ลั่งมาอยํเู ปน็ เพ่อื น เขามากนั สองคนพ่ีนอ๎ ง เขาวําเพอื่ กันคนนนิ ทา แล๎วเดยี๋ วนกี้ เ็ ลยอยกํู นิ กนั เปิดเผย ใครๆเขาก็รูก๎ ันท่วั แลว๎ \" \"พิศมาเสียอยาํ งน้ี แมจํ ะได๎ใครใช๎เลําพิศ\" พลอยปรารภข้ึนอยาํ งเปน็ หํวง
นางพศิ ยกมอื ขน้ึ เชด็ นาํ้ ตาแลว๎ พดู ว๎ ยเสยี งเครอื ๆวาํ \"ทนู หวั ของพศิ ตวั เลก็ เทาํ นี้ยังมนี ํา้ ใจเผอื่ แผํถึงคณุ แมํ คุณพลอยไมํตอ๎ งเปน็ หํวงหรอก พิศไมมํ ีทงิ้ นาย ของตวั เสยี ละ จะเปน็ จะตายกใ็ หม๎ ันรู๎กนั ไป อกี สองสามวันพิศกจ็ ะกลับ เวลานีก้ ็ยังไมเํ ปน็ ไร เพราะคุณยังไมํเจ็บ ไมไํ ข๎ ตํอไปก็จะต๎อง คอยดกู ันมากกวําน้ี\" \"พศิ \" พลอยถามตอํ ไปอกี \"แมํปลั่งน๎องพํอฉิมทีเ่ ขามาอยํูนํะ เขาทําอะไรบา๎ ง\" \"ฮึ ! \" นางพิศรอ๎ งในคอ \"ก็มาเปน็ นายของอีพิศอีกคนนะํ ซี ทแี รกมาก็ดี เอาใจคณุ แมํ ปฏบิ ัติวตั ถากทกุ อยําง ไมํวาํ จะพูดวําอะไร เป็นเห็นจรงิ ไปหมด แตํพอเขาเป็นนอ๎ งสะใภเ๎ ทาํ น้นั แหละคณุ พลอยเอย๐ เปลยี่ นไปเป็นคนละคน ทีเดียว เขา ทาํ ยังกะเป็นบา๎ นของพช่ี ายเขา นิดก็ไมํได๎ หนํอยกไ็ มํได๎ เป็นผดิ ใจไปหมด พ่ีชายเขาก็รกั นอ๎ งสาว คุณเธอกร็ ักผัว เลยต๎อง กลายเปน็ ปฏบิ ตั นิ อ๎ งผัวไป แตํคณุ เธอใจดี อยาํ งฉนั ละก็ทนไมไํ หวละ ท้ังๆที่อพี ิศมคี าํ ตวั อยาํ งนี้แหละ ขืนแหลมมาวนั ไหน ละแมํตบล๎างน้าํ ใหล๎ ือกันสกั ที ไมกํ ลัวหวายกลวั ตรวนหรอกคอยดูไปซี\" แลว๎ นางพิศกเ็ อามอื ตบปากตัวเองเผียะใหญํ พลาง ร๎องวาํ \"อพี ิศ อเี วร มงึ เอาอะไรมาพดู ใหล๎ ูกนายกูฟัง\" แล๎วกห็ วั เราะชอบใจ หยิบพดั มาพดั ใหพ๎ ลอย แล๎วบอกวาํ \"พอทคี ณุ พลอย นอนเสยี เถอะ บาํ วจะเลํานิทานให๎ฟงั \" ฝา่ ยพลอยกน็ อนหลับตาฟังนิทานของนางพิศ เรอ่ื งตาเถร กินหอยจบ๏ุ แจง ซึ่งเปน็ นิยายท่ไี ดฟ๎ ังนางพิศเลาํ ใหฟ๎ ังมาแตเํ ดก็ ๆจนเดี๋ยวน้ี ได๎ฟงั ทไี รเปน็ หลบั ทุกที อกี ราวๆอาทติ ยห๑ นง่ึ ตอํ มา คณุ สายกบ็ อกใหพ๎ ลอยรต๎ู วั วาํ ในวนั รงํุ ขน้ึ จะพาพลอยออกจากวงั ในตอนเชา๎ เพอ่ื ไปเยย่ี ม บา๎ น และคณุ สายก็บอกให๎ร๎ตู วั ด๎วยวํา การไปคราวนี้จะไมํมีเวลาอยูไํ ด๎นานนกั เพราะเม่ือคุณสาย พูดธุระกบั เจ๎าคณุ พอํ เสร็จ และให๎โอกาสพลอยไดป๎ ราศรยั ถามทุกข๑สขุ กับพนี่ อ๎ งตามสมควรแลว๎ กจ็ ะรบี กลบั ทันที แตํถึงจะรูต๎ ัวลวํ งหน๎าอยาํ งนี้ แลว๎ กต็ าม พลอยก็ยังตน่ื เต๎นกระหายท่ีจะไป เพราะจากบ๎านมาไดเ๎ กอื บแปดเดือน ยังมไิ ด๎เคยพบหน๎าคนทางบ๎านหรือได๎ ขําวคราวอยาํ งใดเลย จงึ คอยเวลาทีจ่ ะออกเดินทางไปบ๎าน ด๎วยความตนื่ เต๎น รงํุ ขน้ึ เชา๎ อกี วนั หนง่ึ คณุ สายใหพ๎ ลอยกนิ ขา๎ วแตเํ ชา๎ แลว๎ กแ็ ตงํ ตวั ใหด๎ หู มดจดเปน็ พเิ ศษ เปดิ หบี หยบิ ของแตงํ ตวั มา ใสใํ ห๎พลอย พลางอธบิ ายให๎พลอยฟังวาํ การแตํงเนื้อแตงํ ตวั เป็นพิเศษนัน้ มใิ ชวํ าํ จะไปโอ๎อวดใคร แตํจําตอ๎ งทําเพอื่ กัน นนิ ทา และป้องกันความสงสัยวาํ พลอยจะได๎รับการเลย้ี งดูทไ่ี มดํ ี และเตอื นสตวิ าํ เมอ่ื ไปถึงบ๎านแล๎ว ให๎พลอยระวังกริ ิยา วาจาให๎จงดี เพราะถา๎ ไปแสดงส่ิงใดใหเ๎ ปน็ ทีต่ าํ หนิได๎ จะขายพระพกั ตร๑เสด็จผ๎ูเปน็ เจา๎ นายของตน และขายหน๎าคุณสายผ๎ู เป็นผดู๎ ูแลเลีย้ งดู พลอยอดสงสยั มิได๎วาํ คุณสายกบั เจ๎าคณุ พํอ จะร๎ูจกั คนุ๎ เคยกันเพียงใด จงึ ถามออกไปขณะท่แี ตงํ ตัวอยํู \"คุณพอํ พลอยนะํ หรอื \" คณุ สายพดู ยมิ้ ๆ \"ปา้ รจ๎ู ักมานานแล๎ว ตัง้ แตํทาํ นเปน็ มหาดเล็กอยํูในวงั ตอนน้ันปา้ จะโตก วําพลอยสักหนํอย และทํานก็ยงั เปน็ หนุมํ ตอนทํานชอบแมํของพลอย ป้ากเ็ ลยได๎โอกาสคุ๎นเคยกับทาํ น ไปด๎วย ถ๎าไมํรจ๎ู กั กนั ป้าจะออกไปหาทาํ นได๎อยํางไร\"
เมอ่ื แตงํ ตวั เสรจ็ คณุ สายกพ็ าพลอยออกจากวงั มผี าดถอื หบี หมากตามหลงั บาํ ยหนา๎ ไปลงเรอื ทท่ี าํ พระ แลว๎ เรอื กเ็ รม่ิ ข๎ามแมนํ าํ้ มํุงไปยงั คลองบางหลวง ครัง้ นีเ้ ปน็ คร้ังแรกทอี่ อกจากวัง หลังจากวนั ที่พลอยเข๎าไปกับแมํ ส่ิงตาํ งๆทไ่ี ด๎พบเห็น ระหวํางเดินทาง กย็ ังเรียกร๎องความสนใจจากพลอยอยูไํ มนํ ๎อย พลอยรูส๎ ึกวําโลกภายนอกน้ี กวา๎ งใหญํเอาการ เต็มไปดว๎ ย คนท่ไี มํรูจ๎ กั บางคนกม็ กี ิรยิ าวาจากักขฬะไมํนาํ ดู เสยี งแมคํ า๎ ที่วางหาบอยํใู กล๎ ทางลงเรอื สงํ เสียงพูดกัน ทาํ ให๎พลอยตอ๎ ง เมินหน๎า และทําให๎คุณสายต๎องรีบสาวเทา๎ เดนิ เพือ่ ให๎ผาํ นไปเสยี เรว็ ๆ แตพํ อเรือเริม่ ออกแจวข๎ามแมนํ ํา้ กิริยาอาการของ คุณสายก็โกลาหล คณุ สายกําหนดที่ใหพ๎ ลอยนงั่ ตรงกลางลาํ มใิ ห๎เอยี งไปทางกราบไหนไดเ๎ ป็นอันขาด เพราะเกรงวําเรอื จะ ลมํ คุณสายน่งั อยาํ งระวงั ตอนทา๎ ยเรือ บงั คับให๎ผาด นง่ั ตอนหัวเรอื พรอ๎ มกบั สง่ั ให๎นงั่ นิ่งๆ เหมือนกับวําผาดเปน็ เด็กเลก็ ๆ เทาํ กับพลอย พอเรือออกจากทําไปได๎ ไมํเทาํ ไร ความกลัววําเรือจะลํมของคุณสาย ก็เพิ่มมากขนึ้ พรอ๎ มท้ังความวุนํ วาย ตาํ งๆ คณุ สายนั่งอยูกํ ่งึ กลางเรือ มอื ทงั้ สองจบั กราบเรอื ๆไวแ๎ นนํ ข๎างละกราบ พอเรือเอียงทหี น่งึ กร็ ๎องวา๎ ยทีหนึ่ง แลว๎ ก็ร๎อง บอกละล่าํ ละลักใหผ๎ าด เปล่ยี นที่นง่ั ทุกทไี ป เพือ่ ขนื ใหเ๎ รอื มิให๎เอยี ง ฝ่ายผาดกข็ วัญออํ นอยํูมใิ ชํเลนํ พอคณุ สายร๎องว๎ายที หนึ่ง ผาดก็พลั้ง ทหี น่งึ ด๎วยถอ๎ ยคําแปลกๆ เปน็ ต๎นวํา ตาเถน ! บา๎ ง กระโถนหก ! บ๎าง แม๎แตํของอน่ื ซ่ึงไมํนาํ ตกหรอื หกได๎ ผาดก็ นาํ เอามาตกและหกลงในเรอื ทุกคร้งั ที่เรอื เอยี งแมแ๎ ตํนอ๎ ย พลอยวาํ ยน้ําเปน็ มาแล๎วจากตีนทําหน๎าบา๎ น ฉะนั้นจงึ ไมํ กลวั เรือลมํ แตํนง่ั ดูความกลัวของคณุ สาย และคาํ พลง้ั ของผาดอยาํ งสนกุ เตม็ ท่ี เมือ่ ปรากฏวําคุณสายรอ๎ งวา๎ ย ทหี นง่ึ ผาด ก็พลั้งทหี นึง่ พลอยกน็ ั่งภาวนาในใจให๎เรือเอยี งบอํ ยๆ เพราะอยากได๎ยินวําผาดจะพล้งั วาํ อะไรตํอไป ระหวํางท่ีเรือกําลัง แจวขา๎ มแมนํ า้ํ คณุ สายและผาดซง่ึ นัง่ หัวเรือและทา๎ ยเรอื กร็ ๎องรับกนั อยูํเร่อื ยๆ จนตาแกํ ซึง่ เปน็ คนแจวเรอื ออกสนุก เค้ยี ว หมากไปและหัวเราะหึๆ อยใูํ นคอ พลอยเหลียวไปดตู าแกกํ ย็ ้มิ แลว๎ พยักหนา๎ ให๎ ทันใดนั้นกว็ าดแจวใหเ๎ รือเอยี งอยํางนํากลัว เป็นเหตใุ หค๎ ุณสายร๎องดังกวาํ ปกติ และผาดก็พลัง้ ยืดยาวกวําธรรมดา การเปน็ ไปอยาํ งน้นั จนเรอื เขา๎ คลองบางหลวง จึง คํอยสงบลง เพราะเรือแจวเลียบริมตลิ่งไปใกลๆ๎ เมอ่ื วนั ทแ่ี มพํ าออกจากบา๎ นพลอยรส๎ู กึ วาํ ไกลแสนไกล แตขํ ากลบั ไปเยย่ี มบา๎ นน้ี พลอยรส๎ู กึ วาํ ระยะทางใกล๎ ไปหมด น่ังเรือมาไดค๎ รเูํ ดยี ว ก็แลเหน็ ศาลาทําน้าํ ลบิ ๆ และในระยะเวลาอกี ไมนํ านนกั พลอยก็เหน็ เด็กสองคน โหนศาลาทํานา้ํ อยํู คนหนงึ่ น้ันคอื คณุ เชย คุณเชยคนเกําทย่ี งั มไิ ดเ๎ ปล่ยี นแปลงไปเลย อีกคนคือพํอเพมิ่ พี่ชายรวํ มท๎องของพลอย ซึง่ ยงั เหมอื น คนเกําอยเูํ ชนํ กนั พลอยรท๎ู ันทีวํา ตัง้ แตํตวั จากไปแลว๎ คุณเชยคงไมมํ ใี คร จะเลนํ ดว๎ ย ต๎องหนั มาเลํนกบั พอํ เพิม่ ระหวาํ งทเ่ี รอื แลนํ เขา๎ ไปยงั ตนี ทาํ นน้ั คนทง้ั สองทอ่ี ยบํู นศาลา ยงั มไิ ดท๎ นั สงั เกตวาํ ใครอยใํู นเรอื แตพํ อเรอื จะเขา๎ เทยี บทาํ พอํ เพ่มิ กเ็ หลียวมาเหน็ พลอยเขา๎ กอํ น พอเหน็ พลอยตาพอํ เพิม่ กเ็ บกิ กวา๎ ง อา๎ ปากร๎องลั่นวาํ \"คุณเชย ! ดูซี ใครมาน่ันแนํะ\" ฝา่ ยคณุ เชย เมอ่ื ไดย๎ นิ เสยี งพอํ เพม่ิ กเ็ หลยี วมาดู พอเหน็ พลอย คณุ เชยกเ็ กาะเสาดว๎ ยความดใี จรอ๎ งวาํ \"แมํพลอย ! แมํพลอยมาแลว๎ ๆๆ\" รอ๎ งซ้ําๆอยดํู งั น้นั คณุ สายและพลอยขึน้ บันไดไปบนศาลา คณุ สายถามข้นึ กอํ น วําพํอเพิ่มเป็นใคร พอพลอยบอกคุณสายก็วาํ เคยเห็นมาแตยํ ังแบเบาะ สํวนคณุ เชยนนั้ คุณสายบนํ อุบอิบอยูํ ในคอวาํ กิริยาอยาํ งกบั เดก็ ผชู๎ าย เม่ือได๎ความวําเจ๎าคุณพอํ กาํ ลงั ลงมาดไู มด๎ ดั อยขํู า๎ งตึก คุณสายกต็ รงเข๎าไป มผี าดถอื หบี หมาก
ตามหลังไปตดิ ๆ ตํอจากนนั้ ก็มพี ลอยเดนิ กลาง คุณเชยและพํอเพ่มิ เดนิ ขนาบขา๎ ง สนทนาทกั ถามกนั อยาํ งตื่นเตน๎ เปน็ ที่สุด หลงั จากท่ไี มไํ ดพ๎ บกนั มาเป็นเวลานาน เจา๎ คณุ พอํ กาํ ลงั เดนิ ดไู มด๎ ดั อยขํู า๎ งตกึ จรงิ ๆ อยาํ งทค่ี ณุ เชยไดบ๎ อกไว๎ พลอยเองกร็ อ๎ู ยแํู ลว๎ วาํ ตามปกตเิ จา๎ คณุ พอํ ตน่ื แตํเช๎าแล๎วกล็ งขา๎ งลํางเดินเลํน หรอื ดูต๎นไมท๎ ีป่ ลูกอยจํู นสายจึงกลบั ขนึ้ ตกึ วนั น้ันพลอยรูส๎ กึ วํา เจา๎ คุณพอํ กาํ ลงั สบาย อารมณ๑ เพราะเดินช๎าๆดไู ม๎ดัดอยาํ งพินิจพจิ ารณา เจ๎าคณุ พํอแตํงกาย อยาํ งอยูํกับบ๎าน คอื นํุงผ๎าลอยชาย แตพํ อเหน็ คุณ สายซงึ่ เป็นคุณข๎างใน เดินตรงเขา๎ ไป เจา๎ คุณพอํ กใ็ ช๎เทา๎ ข๎างหนึ่ง ตวัดชายผา๎ ขนึ้ มาเป็นโจงกระเบนได๎อยํางแคลํวคลอํ ง พลางพนมมอื รบั ไหวค๎ ณุ สาย ซึ่งทรุดตัวลงนั่งไหว๎ แล๎วก็ถามขน้ึ วาํ \"คณุ สบายดีหรือ มาธุระอะไรแตํเช๎า\" แลว๎ กเ็ หลอื บมาเห็นพลอย เจา๎ คุณพอํ ก็ย้ิมด๎วยแล๎วทักวํา \"อา๎ วพลอยกม็ า ทาํ ทางเป็นชาววงั ผิดไปแทบจาํ ไมํได๎\" หลงั จากทกั ทายปราศรยั กนั ตามธรรมเนยี มแลว๎ เจา๎ คณุ พอํ กเ็ ชญิ คณุ สายขน้ึ บนตกึ ดา๎ นหนา๎ สวํ นพลอยซง่ึ ยงั ขนาบ ขา๎ งดว๎ ยคุณเชยและพํอเพิม่ ก็ตามขึน้ ไปดว๎ ย คุณสายเขา๎ ไปนั่งพูดอยกูํ ับเจ๎าคณุ พอํ ทีเ่ ฉลยี งใหญํหน๎าตกึ สวํ นพลอยและ คุณเชยและพอํ เพมิ่ หยุดตรงบันไดใกล๎ๆกนั \"แมํพลอย\" คุณเชยกลําวขนึ้ \"ฉันคดิ ถึงออกจะตายไป แมํพลอยไปอยูํในวังเป็นอยาํ งไรบา๎ ง สนุกไหม\" \"ฉนั กค็ ดิ ถึงคณุ เชยมากเหมอื นกนั \" พลอยตอบ \"อยใํู นวัง สน๎ุกสนุก ฉนั อยากใหค๎ ุณเชยไปอยดํู ๎วย จะไดเ๎ ลํน ด๎วยกนั \" \"เฮอ๎ ! ชาววงั รงั กะตุ๐ย\" คุณเชยพูด \"ไมํเอาหรอก หมอบๆคลานๆ สู๎อยูบํ า๎ นไมํได๎ สบายกวํา\" \"พลอยพบแมํบ๎างหรอื เปลํา\" พอํ เพิ่มถาม \"แมเํ ขา๎ มาหาฉนั หลายหนเหมือนกนั \" พลอยตอบ \"แล๎วพํอเพิ่มละ\" \"ฉันกพ็ บสองสามหน\" พํอเพม่ิ พดู \"แมํแกมาเรือ แตํไมยํ อมขึ้นบ๎าน ให๎คนมาเรียกฉนั ลงไปคุยในเรือ คร๎งหลงั นี่แก บอกฉันวํา ... อ๎า... พลอยร๎เู ร่อื งแล๎วไมํใชํรึ\" พํอเพิ่มไมํยอมพูดเรอ่ื งแมํไปมสี ามีใหมํ แตํพลอยก็เขา๎ ใจ และรสู๎ กึ กระดากคณุ เชยขึ้นมาทันที แตํครั้นเหลอื บไปดูคุณเชย เหน็ นั่งทําเป็นไมรํ ๎ไู มชํ ้ี จงึ ตอบพอํ เพิม่ วาํ \"รูแ๎ ล๎วละ แล๎วทางนเ้ี ขาวาํ อยาํ งไรกนั \" พลอยลดเสียงลงเป็นกระซบิ \"อยาํ เอะอะไป\" พอํ เพ่ิมกระซบิ ตอบ \"ใครก็ไมรํ ไ๎ู ปบอกเจา๎ คณุ พํอ ทาํ นโกรธใหญํ เลยสัง่ หา๎ มฉันวํา ถ๎าแมมํ าหาอีก ไมํใหล๎ งไปพบ ถา๎ ขนื ไมฟํ ังทาํ นจะไลํออกจากบ๎าน\"
พลอยสงสารพอํ เพม่ิ ขน้ึ อยาํ งจบั ใจ เพราะพลอยเพง่ิ รว๎ู าํ พอํ เพม่ิ อาจไมมํ โี อกาสไดพ๎ บแมอํ กี สวํ นพลอยนน้ั เมอ่ื อยทํู ่ี ตาํ หนักเสด็จ อาจมีโอกาสพบแมํได๎บํอยๆ เพราะทน่ี ่ันมแี ตํคนทีร่ กั แมํ คงไมมํ ีใครห๎ามปราม \"แลว๎ พอํ เพิม่ เป็นอยํางไรบ๎าง\" พลอยถามตอํ \"เดี๋ยวน้พี อํ เพม่ิ อยูกํ บั ใคร\" \"กส็ บายดี ไมํเป็นไรหรอก\" พํอเพ่มิ ตอบ \"เจ๎าคณุ พอํ ทาํ นใหฉ๎ ันขึน้ มานอนท่เี ฉลยี งหลงั ขา๎ งห๎องนอนทําน ทแี รกฉนั จะไปอยํกู ับคุณชิต แตทํ าํ นไมยํ อม ทาํ นวาํ คุณชติ จะทาํ เสีย\" \"ฮึ ! \" คณุ เชยร๎องสอดข้นึ มา \"ก็จรงิ ๆของทํานนํะแหละ คุณชิตชนออกจะตายไป เกิดเรอ่ื งไมํไดห๎ ยดุ \" \"คุณเชยหาเร่ือง\" พํอเพมิ่ ไมยํ อมเห็นดว๎ ย \"ก็คณุ ชติ เธอโตแล๎ว จะให๎เหมอื นเราเด็กๆได๎อยํางไร\" \"ฉนั ไมรํ ูล๎ ะ\" คุณเชยเถียงอยาํ งไมฟํ งั เสียง \"เจ๎าช๎อู อกจะตายไป ฉันเกล๊ยี ดเกลยี ด หน๎ากไ็ มํอยากมอง คุณใหญซํ รี ัก คุณชิต ขออะไรแอบใหก๎ นั ทุกที ไมํใหค๎ ุณพํอรู๎\" พอไดย๎ นิ คณุ เชยเอยํ ถงึ คณุ อนํุ พส่ี าวใหญพํ ลอยกใ็ จเสยี เกดิ หนกั ใจขน้ึ มาทนั ที เมอ่ื กลบั มาเยย่ี มบา๎ นนน้ั พลอยดใี จ วําจะไดพ๎ บพวกพี่รํนุ เดียวกัน และจะไดเ๎ ห็นสง่ิ แวดล๎อมตาํ งๆที่เคยชนิ ยงั ลมื ไมํไดน๎ ึกถึงคุณอํุน แตพํ อคณุ เชยพูดถึงก็ หนกั ใจ เพราะร๎ูวําอกี ประเด๋ียวเจา๎ คณุ พํอก็คงสง่ั ใหเ๎ ขา๎ ไปพบ \"เสด็จทรงพระเมตตาพลอยมาก\" เสยี งคุณสายพูดกับเจ๎าคุณพํอ \"แตกํ ท็ รงเหน็ วําพลอยกเ็ ปน็ ลูกเจ๎าคณุ เมื่อถงึ คราวจะโกนจกุ กไ็ มแํ นํวาํ เจา๎ คุณจะประสงค๑อยํางไร จึงใหฉ๎ นั ออกมาเรยี นถาม\" \"ผมระลกึ ถงึ พระเดชพระคุณเสด็จอยเํู สมอ ท่ีทรงพระกรุณาชุบเล้ยี งลูก ลกู คนนเี้ มื่อถวายแลว๎ ก็ขอถวายขาด แล๎วแตํเสดจ็ จะทรงเห็นอยาํ งไร ผมไมขํ ดั ท้งั นน้ั ท่จี ะทรงพระเมตตาโกนจุกประทาน ผมก็ยินดเี ป็นเกียรติยศแกํเด็ก ถา๎ กําหนดวันเมื่อถงึ เวลา ก็ให๎คนมาบอกแลว๎ กัน\" \"ดฉิ ันกน็ ึกแล๎ววําเจ๎าคุณคงไมขํ ดั แล๎วก็ไดท๎ ลู เสด็จไวแ๎ ล๎ว แตทํ ํานรบั สง่ั ให๎มาถามเสยี กํอน เพราะเปน็ ลูกเจา๎ คณุ แล๎วดิฉันจะเขา๎ ไปกราบทูลอยาํ งทที่ าํ นเจา๎ คุณพดู \" \"อ๎าวนพี ลอยไปไหน\" เสียงเจ๎าคณุ พํอถามหา พลอยไดย๎ ินเสียงก็โผลํหน๎าเข๎าไปจากบนั ได แลว๎ กค็ ลานข้ึน ไปนง่ั ข๎างๆคุณสาย เจา๎ คณุ พอํ ย้มิ มองดพู ลอยแล๎วก็พูดวํา \"กริ ยิ ามารยาทดเู รยี บรอ๎ ยข้นึ เห็นจะไดอ๎ าศัยคุณชวํ ยขัดเกลา ผมก็ขอฝากให๎คณุ ชํวยกวดขนั ใหด๎ ดี ว๎ ย อยาํ ได๎ เกรงใจเลย\" คณุ สายอมยม้ิ มองดพู ลอยแลว๎ กน็ ง่ิ ไมพํ ดู วาํ อะไร อกี ครหํู นง่ึ วาระทพ่ี ลอยนกึ กลวั อยกํู ม็ าถงึ เจา๎ คณุ พอํ กลาํ วขน้ึ วาํ
\"พลอย ไปหาแมํอนํุ เขาเสียซี เขาบํนถึงอยํูเหมือนกนั \" แตทํ ง้ั ทพ่ี ลอยไมไํ ดส๎ มคั รใจเลยเชนํ นน้ั กต็ าม เมอ่ื เปน็ คาํ สง่ั ของเจา๎ คณุ พอํ พลอยกจ็ าํ ตอ๎ งปฏิบตั ติ ามอยาํ ง ไมมํ ที าง หลกี เลี่ยง พลอยคลานข๎ามเฉลยี งเขา๎ ไปยงั ห๎องกลาง แลว๎ กเ็ ดนิ เลาะฝาตรงไปยงั ห๎องคุณอุํน แตลํ ะกา๎ วที่เดินไปนนั้ ชาํ ง รูส๎ กึ ฝืนใจเสียเตม็ ประดา คณุ อนํุ นง่ั อยกํู ลางหอ๎ งทเ่ี กาํ เหมอื นกบั วนั ทพ่ี ลอยมาลาไปจากบา๎ น ทกุ อยาํ งทอ่ี ยใํู นหอ๎ งนน้ั กค็ งอยอํู ยาํ งเดมิ มไิ ด๎ เปล่ยี นแปลง ตลอดจนความมืดครม้ึ ทั่วไป ซึ่งคณุ อุํนเห็นวาํ เปน็ ของจาํ เป็นในการบมํ ผิว มใิ หก๎ รา๎ น ตรงหน๎าคุณอุนํ มีหบี เหลก็ ใบหนึง่ ซ่ึงพลอยรว๎ู ําเปน็ หบี เครอ่ื งเพชร เพราะคณุ อนํุ กาํ ลงั หยบิ แหวนเพชร หลายวงจากหีบน้นั ข้ึนมาใสํนิ้ว แล๎วก็ เหยยี ดแขนออกไป ให๎มือถกู แสงสวาํ ง พลางพลกิ มอื ไปมา เพือ่ ใหเ๎ พชรพลอยที่แหวน ถูกแสงสวาํ งเปน็ ประกาย พอเห็น พลอยเข๎าไปในหอ๎ ง แลว๎ ก๎มหัวลงไหวก๎ ับพน้ื อยาํ งนอบน๎อม คณุ อุํนกป็ ิดหบี น้นั อยํางรวดเร็วและแรง จนมเี สยี งดงั เหมือนกบั พลอยจะเข๎าไปแยํงชงิ ของจากหีบ พลางรอ๎ งข้ึนวํา \"แหม ! แมชํ าววงั ! กลับมาเมอื่ ไรยะ นี่ตอ๎ งซมซานกลบั มาแลว๎ ซี\" พลอยกอ็ ดั อน้ั ตนั ปญั ญา ไมรํ จ๎ู ะโตต๎ อบกบั คาํ บรภิ าษอยาํ งไรถกู ไดแ๎ ตกํ ม๎ หนา๎ มองพน้ื \"มาจากทไ่ี หนก็เชญิ แมํกลบั ไปทน่ี ่ันเถิด\" คณุ อํนุ พดู ตอํ ไป อยาํ งไมํลดละ \"ฉันมากับคณุ ป้าสายคะํ \" พลอยตอบอยํางลอยๆ เพราะอยากจะบอกให๎คณุ อํุนร๎วู ํา มไิ ด๎กลับมาอยูํเลย อยํางทเี่ ธอ เข๎าใจ \"โอย๏ ! วงศ๑วานวาํ นเครอื มากเสยี จรงิ ๆ ! \" คุณอุนํ รอ๎ ง \"ไมํต๎องเอามาขฉํู ันหรอกฉนั กลัวแล๎วละ แลว๎ มาธุระอะไร\" คุณอุํนถามขน้ึ ในทส่ี ดุ เพราะความอยากรู๎ \"เสด็จให๎มาเรยี นถามเจา๎ คณุ พอํ เร่ืองโกนจุก\" พลอยตอบ \"จกุ ใคร จุกหลํอนนะํ รึ ฮะ\" คุณอุนํ หัวเราะอยาํ งประชด \"เสดจ็ จะโกนจกุ ประทาน\" พลอยตอบด๎วยเสียงที่เบาเกือบจนจะไมไํ ดย๎ นิ อยูแํ ล๎ว \"กด็ แี ล๎วนี่จะตอ๎ งมาบอกฉันทําไม\" คณุ อํนุ พดู แล๎วกส็ ะบัดหนา๎ \"เจา๎ นายใหญํโต โกนจุกประทานจงึ จะสมกบั คน ใหญคํ นโตอยาํ งหลํอน บ๎านฉนั มันเล็กไป ไมํพอรับญาตพิ น่ี ๎องข๎างแมหํ ลอํ นหรอก\" พลอยไดย๎ นิ คณุ อนํุ พดู ถงึ แมกํ เ็ สยี ใจ เพราะไมรํ ว๎ู าํ คณุ อนํุ จะพดู อะไรใหเ๎ จบ็ ชาํ้ นาํ้ ใจตอํ ไปอกี จงึ เปลย่ี นเรอ่ื งพดู วาํ \"เจ๎าคุณพอํ ให๎ดฉิ ันเขา๎ มาหาคุณพ่ี\"
\"กย็ งั งั้นซ\"ี คุณอํุนพดู สวนขนึ้ มาทนั ที \"อยํางแกจะมาหาฉันเองละก็ไมํมีเสียละ สันดานลกู เสือลกู ตะเข๎ ก็ตอ๎ งคอย แว๎งเอามอื ที่ขุนมนั นํะแหละ\" พลอยรส๎ู กึ ตวั วาํ หมดความอดทน เพราะคณุ อนํุ วาํ ไดว๎ าํ เอาอยาํ งไมมํ ที างส๎ู และเมอ่ื คณุ อนํุ ถงึ กบั เปรยี บ ตวั เองวาํ เป็นมอื ทเี่ คยขุนตัวมา พลอยก็ยิง่ ชาํ้ ใจ เพราะไมํเคยไดร๎ ับความอุปการะอยาํ งใดจากคุณอนุํ เลย ตัง้ แตเํ กดิ มาเป็นตัว ขณะนั้นพลอยกม๎ หน๎านิง่ ร๎ูสกึ ตัววาํ น้าํ ตารอ๎ นๆเริ่มจะไหลออกมา ถา๎ ขืนอยตํู อํ ไปกม็ ีทางที่ คณุ อนุํ จะหาเรือ่ งเอาไดอ๎ ีก จึง ก๎มตวั ลงไหว๎แลว๎ ก็คลานออกนอกหอ๎ ง สํวนคณุ อุํนนน้ั พอถงึ ตอนนี้ ก็นั่งเมนิ หน๎าเฉย ทาํ ไมเํ หน็ เอาทเี ดยี ว ระหวาํ งทอ่ี ยใํู นหอ๎ งกลางบนตกึ พลอยกร็ บี เชด็ นาํ้ ตาใหแ๎ หง๎ เพราะไมอํ ยากใหเ๎ จา๎ คณุ พอํ แลเหน็ แตพํ อถงึ เฉลยี งเหน็ เจา๎ คณุ พํอ กําลังน่ังคุยกบั คณุ สายถึงเร่ืองเกาํ ๆในวังอยํู พลอยกร็ บี คลานผาํ นไปยงั ท่ๆี คุณเชย กับพํอเพิม่ น่ังอยํูตรงบันได พอํ เพม่ิ เหน็ หนา๎ พลอยกร็ ว๎ู าํ มอี ะไรเกดิ ขน้ึ แตไํ มกํ ลา๎ พดู จาไตถํ ามอะไร คณุ เชยกเ็ ดาออกเชนํ เดยี วกนั เพราะเบะหนา๎ แลว๎ กระซบิ กบั พลอยวาํ \"โดนเขา๎ แล๎วใชไํ หมแมพํ ลอย ฉันนึกแล๎วไมมํ ีผดิ ทีเดยี ว คนอะไรก็ไมํรใ๎ู จยกั ษ๑ใจมาร ฉนั อยทํู างน้ยี ังโดนดาํ ไมํเว๎น แตลํ ะวัน ทาํ อะไรเป็นผิดไปหมด ถ๎าตายเสียเม่อื ไรฉนั จะดใี จ\" พลอยไดย๎ นิ คณุ เชยแสดงความเหน็ ใจ จนถงึ แชงํ คณุ อนํุ ใหต๎ าย กอ็ ดยม้ิ ไมไํ ด๎ \"จรงิ ๆนะ แมพํ ลอย ให๎ฉนั โตอีกหนํอยเถอะ ฉันไมยํ อมหรอก\" คุณเชยพูดอยาํ งเอาจรงิ ขณะนน้ั คณุ สายคยุ กบั เจา๎ คณุ พอํ หมดเรอ่ื ง ทาํ อาการหยบิ โนนํ หยบิ นเ่ี หมอื นกบั จะเตรยี มตวั กลบั แลว๎ กเ็ หลยี วมาก วกั มือเรยี กพลอย ใหเ๎ ข๎าไปลาเจ๎าคณุ พอํ ซ่งึ พลอยกป็ ฏบิ ตั ิตามอยาํ งเตม็ ใจ เพราะความตน่ื เตน๎ ทีไ่ ดจ๎ ากการมาเยี่ยมบา๎ น นน้ั หมดส้ินไปแลว๎ นบั แตํขณะแรกท่ีโผลหํ นา๎ เข๎าไปหาคณุ อนุํ เจา๎ คณุ พอํ เรยี กพลอยเขา๎ ไปถงึ ตวั พลอยกม๎ ลงกราบชดิ กบั ขาเจา๎ คณุ พอํ และรส๎ู กึ วาํ มอื เจา๎ คณุ พอํ ลบู หวั เบาๆ พร๎อมกับเสยี งเจา๎ คณุ พํอพูดวํา \"รักษาตวั ให๎ดๆี นะพลอย ถงึ อยํางไรๆเจ๎ากย็ ังเป็นลกู พอํ \" แลว๎ คณุ สายกพ็ าพลอยลงจากตกึ เดนิ กลบั ไปลงเรอื มคี ณุ เชยกบั พอํ เพม่ิ ตามมาสงํ ถงึ ตนี ทาํ กอํ นจะลงเรอื คณุ เชย ยงั กระซิบส่งั เปน็ ครงั้ สุดท๎ายอีกวาํ \"ลากํอนนะ แมพํ ลอย ไว๎ฉันโตอีกหนอํ ย ฉนั จะเขา๎ ไปหาใหถ๎ งึ ในวัง\" บทที่ ๕ (หน๎าท่ี ๑)
ตง้ั แตกํ ลบั จากบา๎ นครง้ั ทไ่ี ปกบั คณุ สายนน้ั แลว๎ ชวี ติ ของพลอยกค็ งอยอํู ยาํ งเดมิ ตอํ ไป ทม่ี เี ปลย่ี นแปลง จนพลอย สงั เกตเห็นไดง๎ าํ ยกค็ ือ เสด็จทรงสนพระทัยในตวั พลอยมากกวําแตํกํอน รับสง่ั ถามพลอยในเรื่องตาํ งๆ ทพี่ ลอยทําอยํูทุกวนั น้นั บอํ ยคร้งั และทุกคราวทเี่ สดจ็ จะทรงทําสิง่ ใดเปน็ พเิ ศษ ก็มกั จะรับสัง่ ใหห๎ าพลอย ใหข๎ ้นึ ไปเฝ้าเพอื่ จะไดเ๎ ห็นไดท๎ ําการ ฝีมอื ตํางๆไว๎เปน็ ความรู๎ พลอยเริ่มรอ๎ ยมาลยั เปน็ ถึงจะยงั ไมํงาม กพ็ อเขา๎ รูป คุณสายหดั ให๎พลอยปอกมะปรางร้วิ ซึ่งต๎อง ลงทนุ ไปด๎วยมะปรางเปน็ อนั มาก และแผลท่ีน้ิวมอื ของพลอย หลายแผล และเมอื่ พลอยปอกมะปรางพอแลเหน็ ริว้ ได๎ เสด็จ กร็ บั สัง่ ให๎หาขนึ้ ไปปอกถวายทอดพระเนตร และทรงตักเตือนส่ังสอนวธิ ีปอกให๎หลายอยําง จดุ สนใจเปน็ ทส่ี ดุ กค็ อื การโกนจกุ ทจ่ี ะมาถงึ ตอํ ไปในเวลาอกี หกหรอื เจด็ เดอื นขา๎ งหนา๎ งานโกนจกุ นน้ั เสดจ็ รบั สง่ั ให๎ มที ่ีบ๎านช๎อย และให๎พํอของช๎อยเป็นเจ๎าของงานรํวมกบั คุณสาย เสดจ็ ประทานอุปการะในเรือ่ งคําใช๎จาํ ย ทัง้ หมดในงาน และของแตํงตวั ของเด็กท้ังสองคนนั้น จดั ออกไปจากตาํ หนัก ตง้ั แตํเคร่ืองแตงํ ตวั ฟงั สวดมนต๑ ไปจนถึงวนั โกนจุกและทาํ ขวญั เสดจ็ สนพระทัยมาก และทรงสนกุ ในการค๎าหาเครื่องแตงํ ตวั ของช๎อยและพลอย ให๎เข๎าชุดกัน ถึงกับตอ๎ งเรียกคุณสาย ขน้ึ ไปปรกึ ษาเร่ืองน้ีอยํูบํอยๆ ยิง่ ใกลว๎ ันเข๎ามา เรือ่ งโกนจกุ เดก็ ทง้ั สองคน กด็ ูจะเปน็ เร่อื งใหญขํ น้ึ กลายเปน็ ธรุ ะหนา๎ นทใ่ี ห๎ ตอ๎ งวุนํ วายกนั ไปทงั้ ตําหนกั เป็นเหตุให๎ข๎าหลวงในตําหนกั หลายคนท่ีโตๆเปน็ สาวแลว๎ เรยี กงานโกนจุกนนั้ วาํ \"งานโสกันต๑ แมํพลอย\" บ๎าง หรือ \"งานโสกันต๑แมชํ อ๎ ย\" บ๎าง ตามแตํจะนึกออก แตํทุกคนกม็ ไิ ด๎รงั เกียจ เพราะตํางคนตาํ งกน็ ึกสนกุ อยํู ด๎วยกนั มคี นสมคั รออกไปชํวยงาน กับคุณสายทีบ่ า๎ นช๎อยกห็ ลายคน แตแํ รกๆ พลอยกม็ สิ จ๎ู ะสนใจเทาํ ไรนกั เพราะยงั มองไมเํ หน็ วาํ ตวั เองจะเกย่ี วขอ๎ งอยาํ งไร และนกึ ไปไมถํ งึ วาํ จะเปน็ บคุ คลสาํ คญั ในงานนนั้ เพยี งไหน ท่พี ลอยดใี จวําจะไดโ๎ กนจุกนั้น กเ็ พราะวําจะได๎หมดจกุ อันเปน็ ภาระทตี่ อ๎ ง เกล๎าวันละ หลายหนน้ันประการหนงึ่ เม่อื โกนแล๎วก็จะได๎พน๎ การทรมานจากการโกนศีรษะสวํ นอื่นโดยมีดโกนทือ่ ๆ ซ่งึ ทําให๎ตอ๎ งเจ็บ และการถอนไรจกุ บางครั้ง ซ่ึงเจบ็ ไปกวาํ เป็นประการทส่ี อง และประการที่สามทอ่ี อกจะสําคัญ มากก็คอื ผทู๎ ่ีโกนจกุ แล๎วน้นั นับวําได๎กา๎ วยําง พน๎ ความเปน็ เด็กออกไปอีกขน้ั หนึง่ ซี่งเป็นส่งิ ทคี่ วรจะสบายใจ เพราะการพ๎นจากภาระทีเ่ ปน็ เด็ก ที่ต๎อง ถูกดุถูกวําอยํูเปน็ นจิ แลว๎ ได๎เป็นผูใ๎ หญํทีอ่ สิ ระแกตํ ัวทําอะไรทาํ ไดน๎ ัน้ เป็นของท่ีพลอยเรงํ วนั เรงํ คืนใหถ๎ งึ เรว็ ๆอยไํู มํน๎อย สํวนชอ๎ ยนนั้ ดูไมคํ อํ ยสนใจตํอรายละเอยี ดเร่ืองโกนจกุ เทําไรนกั สง่ิ ท่ชี อ๎ ยคอยวนั คอยคนื อยูํน้นั คือการท่ีจะได๎กลบั ออกไป อยูํท่บี า๎ นชว่ั คราวในระหวาํ งงาน ซง่ึ คณุ สายบอกวํา จะตอ๎ งไปอยูํถึง ๗ วนั เปน็ อยํางเร็ว อยาํ งชา๎ ก็ ๑๐ วัน เพราะไหน จะต๎องไปเตรียมงาน แล๎วก็จะตอ๎ งมีเวลาเกบ็ ของ อกี สองสามวนั จึงจะกลับเข๎าวังได๎ พลอยเห็นความดีใจอยํางมากมาย ของชอ๎ ย ท่จี ะไดก๎ ลบั บา๎ นแลว๎ บางคร้ังก็อด นกึ อิจฉาไมไํ ด๎ เพราะตง้ั แตชํ อ๎ ยร๎ูวําพลอยจะไดอ๎ อกไปค๎างที่บา๎ นดว๎ ยกัน ชอ๎ ยก็ เร่ิมคุยอวดคุณสมบตั วิ ิเศษตํางๆ ท่ีบ๎านตน จรงิ บ๎างไมํจริงบ๎าง ตามประสาเด็กที่รักบ๎าน ซง่ึ เคยได๎รับความสขุ จากพี่น๎อง ท่ี ห๎อมล๎อมอยทูํ างบ๎าน เทําทีไ่ ด๎ฟังชอ๎ ยคุย พลอยกร็ ไ๎ู ดว๎ าํ บ๎านช๎อยไมใํ หญโํ ตกว๎างขวาง เทาํ กบั บ๎านฟากข๎างโนน๎ ของตน แตํ พลอยกร็ ูต๎ วั วาํ ไมอํ ยํูในฐานะท่ีจํานาํ เร่ืองทางบา๎ น เลําอวดชอ๎ ยและชวนชอ๎ ยไปคา๎ งบ๎านเปน็ การตอบแทนได๎ เพราะแมแ๎ ตํ ตัวพลอยเองจะได๎กลับไปอกี หรอื ไมกํ ็ไมํแนํใจ ถา๎ ทางบ๎านฟากข๎างโน๎นมีเพยี งเจา๎ คณุ พํอ คุณเชยและพอํ เพมิ่ ถงึ แมจํ ะอยูํ หรือไมกํ ไ็ มํสก๎ู ระไรนกั แตกํ ารท่มี คี ณุ อุนํ อยํูทีบ่ า๎ นน้นั ด๎วย และอยูํในฐานะเจ๎าของบ๎าน ทาํ ใหพ๎ ลอย ไมํกล๎านกึ อาจเอ้อื มไป ถึงได๎
ความสนใจของพลอยเกย่ี วกบั การโกนจกุ มาเพม่ิ ขน้ึ จนเขา๎ ขดี ตน่ื เตน๎ กเ็ มอ่ื ใกลว๎ นั งานเขา๎ ไปอกี ถงึ ตอนท่ี เสดจ็ เรม่ิ ทรงจดั ของแตงํ ตวั ประทาน ความต่ืนเตน๎ ของพลอยเริ่มมีข้นึ เมอ่ื เหน็ ของแตํงตวั ที่ถกู เตรียมไวส๎ องชดุ เกยี้ วท่ีทําดว๎ ยทองคํา ประดบั เพชรพลอยแวววาม ผ๎ายกทองสสี ดทพี่ ลอยจะได๎นงุํ ชวนตาใหต๎ ๎องชาํ เลืองคอยดู บํอยๆ ครน้ั แล๎วกถ็ ึงตอนปักนวม ซ่งึ ท้งั สองคนจะต๎องสวมรอบคอในงานน้นั ในข้ันแรกคุณสายเรยี กพลอยละชอ๎ ย ไปวัดคอและสวํ นกวา๎ งของไหลํ ให๎ได๎ ขนาดท่จี ะเย็บนวมนั้นด๎วยผา๎ ตอํ จากนน้ั ไปก็เปน็ เวลาท่จี ะตอ๎ งตรึง เคร่ืองเพชรตํางๆ เข๎าไปกับที่เย็บไว๎นัน้ มีแหวน สายสร๎อยจ้ี ตลอดจนของอื่นๆ อีกเป็นอันมาก ซ่งึ มารวมกนั เขา๎ ทําให๎นวมน้นั กลายเปน็ อาภรณท๑ ่แี พราวพราวไปด๎วยเพชร นิลจนิ ดา พลอยเหน็ ความพยายามของคนท้ังตาํ หนกั ต้ังแตเํ สด็จลงมาท่จี ะชํวยกนั ทาํ ใหต๎ น ไดแ๎ ตงํ กายอยาํ งสวยงามทส่ี ุด ในงานโกนจกุ นนั้ แล๎ว กอ็ ดทจี่ ะปลื้มใจเสยี มิได๎ และความรสู๎ ึกทีส่ ําคัญน้นั กค็ อื ถึงแม๎วําแมํของตนจะอยูไํ กล มอี ุปสรรคกีด ขวางมใิ หพ๎ ลอยไปมาไดส๎ ะดวกกต็ าม แตํก็ยังมีเสดจ็ ซงึ่ เป็นเจ๎านายใหญโํ ต และคนอีกกลํมุ หน่งึ ทีย่ ังมคี วามเมตตาตํอตน เหน็ พลอยเป็นคนท่ยี งั มีความ สาํ คัญอยํู พอถงึ กาํ หนดวนั งานเขา๎ จรงิ คณุ สายกบ็ อกใหร๎ ว๎ู าํ จะตอ๎ งพาพลอยและชอ๎ ยออกไปอยทํู บ่ี า๎ นขา๎ งนอกวงั กอํ นวนั งาน ถงึ เจ็ดวัน เพราะมีเร่อื งทจี่ ะต๎องทาํ มากมาย คณุ สายรบั ตรงๆวําไมํไว๎ใจพีส่ ะใภ๎ คือมารดาของชอ๎ ย ผู๎อยทูํ างบ๎าน บอกวาํ เปน็ ผ๎ทู มี่ ีอารมณ๑ดเี กินไป ดีแตํน่งั นัดยานตั ถ๑ุ ถา๎ ปลอํ ยให๎เป็นผอ๎ู ํานวยการของงานทจ่ี ะมขี น้ึ โดยคุณสายไมํออกไปดเู อง งานนัน้ อาจล๎มเหลวท้งั งานก็ได๎ เพราะเหตนุ น้ั คณุ สายจงึ พาพลอยและชอ๎ ยขน้ึ ไปทลู ลาเสดจ็ พรอ๎ มกนั และหอบขา๎ วของพะรงุ พะรงั ออกจากประตู วงั ในเช๎าวนั หนงึ่ มพี ลอยชอ๎ ยและผาดพร๎อมด๎วยคนอน่ื ๆ ทีส่ มคั รใจไปชวํ ยงาน ตดิ ตามถือของไปพร๎อมกนั ทีห่ น๎าประตูวงั ชน้ั นอกมีรถม๎าคอยอยํูสองคัน พ่ีเนือ่ งยนื ยมิ้ กาํ กับอยํู บอกวาํ คณุ พอํ ใหม๎ ารับ คุณสายขนึ้ รถมา๎ คันเดยี วกบั เด็กๆ และพี่ เน่อื งพรอ๎ มกับหีบของแตงํ ตัวตาํ งๆ ทคี่ ณุ สายไมํยอมให๎ใครถือ สวํ นคนอ่นื ๆนัน้ ข้นึ รถมา๎ อกี คันหนงึ่ ตามมาตดิ ๆกัน ระหวําง ทางช๎อยกค็ ยุ กบั พี่เนือ่ ง มาตลอด สวํ นพลอยน้ันน่งั มองส่งิ ตํางๆสองขา๎ งทาง ด๎วยความต่ืนเต๎นอยํูไมํนอ๎ ย เพราะคร้งั น้ีเป็น อีกครั้งหนึง่ ท่พี ลอยเดินทางไปในทางท่ไี มเํ คยผํานในชีวิต รถมา๎ สองคนั แลนํ ฝนุ่ ตรลบมาเปน็ เวลาทพ่ี ลอยรส๎ู กึ วาํ นานเอาการ ทกุ ครง้ั ทค่ี นขบั ลงแสม๎ า๎ หรอื เพยี งขยบั แสท๎ ป่ี กั ไว๎ ข๎างๆตัว คณุ สายกร็ ๎องตะโกนบอกวาํ \"อยําไปทํามนั เลยบาป\" ครง้ั แรกๆ ทค่ี ณุ สายเขา๎ ขา๎ งมา๎ ลากรถ พเ่ี นอ่ื งกไ็ ดแ๎ ตมํ องดหู นา๎ พลอยและชอ๎ ยแลว๎ ยม้ิ แตเํ มอ่ื คณุ สายรอ๎ ง บอํ ยเขา๎ จนเปน็ ระยะ ทั้งสามคนก็ตอ๎ งกล้นั หวั เราะกนั อยาํ งสุดกําลัง เพราะกลัวคุณสายจะดุ พลอยนั้นดเู หมือนจะ อาการหนักกวํา เพื่อน เพราะไปนกึ ถึงความเอะอะของคณุ สาย ตอนนง่ั เรือเขา๎ มาประกอบดว๎ ย จึงต๎องนง่ั กล้ันหัวเราะ จนเกอื บทนไมไํ ด๎ ในทส่ี ดุ รถกม็ าจอดอยรํู มิ ถนน ตรงปากตรอกซง่ึ มสี ะพานยาว ทาํ ดว๎ ยไมก๎ ระดานเปน็ ทางเดนิ เขา๎ ไปขา๎ งใน ชอ๎ ยรอ๎ ง ข้นึ วาํ \"ถงึ แลว๎ ! \" แลว๎ ก็ลงจากรถกอํ นคนอื่น จนคณุ สายต๎องดุใหร๎ ะวังกิรยิ าจะลงจากรถ เมือ่ ทกุ คนลงจากรถ คณุ สาย
สํารวจข๎าวของจนครบถว๎ นแล๎ว กพ็ ากันยกกระบวนเดนิ ไปตามสะพาน ซึง่ ต๎องเดนิ เรียงหนง่ึ มคี ุณสายนําหนา๎ และมผี าด หอบขา๎ วของมากกวําคนอืน่ เดนิ รง้ั ท๎าย อกี ครํูหนึง่ กถ็ งึ บ๎านชอ๎ ย แลเหน็ คณุ พํอของช๎อย ยนื ย้ิมคอยรับอยํูบนหัวบันไดเรือน บา๎ นชอ๎ ยเปน็ บา๎ นแบบโบราณ อนั ประกอบดว๎ ยเรอื นฝากระดานหลายหลงั เชอ่ื มตอํ กนั ตลอดดว๎ ยนอกชาน เบอ้ื งลาํ ง เป็นใตถ๎ ุน มสี ัมภาระตํางๆกองไวบ๎ ๎าง แตไํ มํถงึ กับรก พอพวกทไี่ ปถงึ ข้ึนบันไดเรือน แมขํ องช๎อยก็กระวีกระวาดออกมาคอย รับอกี คนหนงึ่ พลอยเพิง่ จะมารจู๎ ักช่ือพอํ แมขํ องช๎อยในวนั นี้ ด๎วยไดย๎ นิ คณุ สายเรยี กพอํ ของชอ๎ ยผเู๎ ปน็ พ่ีวาํ \"พีน่ พ\" และเรียก แมขํ องช๎อยผเู๎ ป็นพีส่ ะใภ๎ \"แมชํ ้นั \" เฉยๆ เพราะแมขํ องช๎อยนน้ั ดูเหมือนจะมีอายุออํ นกวาํ คณุ สาย พลอยกะวําเปน็ คนรนํุ ราว คราวเดยี วกับแมขํ องตน ช๎อยเห็นแมขํ องตวั ก็วิง่ เขา๎ ไปกอดรัดอยาํ งแรง จนแมชํ น้ั ต๎องหวั เราะแล๎วรอ๎ งวํา \"ชอ๎ ย ! ระวงั หนอํ ย เดย๋ี วแมํตกกระไดตาย ! \" แตคํ วามดใี จของชอ๎ ยทไ่ี ดพ๎ บปะบดิ ามารดา ดเู หมอื นจะกนิ เวลาไมนํ านนกั เพราะพอขน้ึ ไปบนเรอื น และลงนง่ั พดู จา กนั ไมํได๎นาน ชอ๎ ยกส็ ะกดิ พลอยแล๎วกระซิบวํา \"พลอย ไปขา๎ งลํางกนั เถดิ \" วาํ แลว๎ ชอ๎ ยกล็ กุ ขน้ึ พาพลอยเดนิ เลาะลดั ไปลงบนั ไดหลงั โดยทผ่ี ใ๎ู หญไํ มทํ นั สงั เกต เมอ่ื ลงบนั ไดแลว๎ ชอ๎ ยกพ็ าพลอย วกเข๎าใต๎ถนุ เรือน ตรงไปยงั แครเํ กําๆตวั หนึ่งทว่ี างอยูํ บนแครํมีสนุ ัขพันธท๑ างสีขาวดํางนาํ้ ตาล เป็นขีเ้ รื้อนจนขนรํวงไปหมด หลายแหงํ นอนอยอูํ ยาํ งสบาย พอชอ๎ ยเหน็ ก็ร๎องขึ้นอยํางดีใจวาํ \"อดี ําง ! \" สํวนสุนัข นัน้ ก็ลุกข้ึนกระดิกหางอยาํ งดใี จ ทไ่ี ด๎ พบช๎อยเชนํ เดยี วกนั \"อดี ําง ! เอ็งคิดถงึ ขา๎ บ๎างไหม\" ชอ๎ ยถามแลว๎ ก็ตรงเขา๎ กอดสนุ ัขนั้นอยํางปราศจากความรังเกียจ สวํ น \"อดี าํ ง\" ก็ ตอบคาํ ถามของช๎อย ดว๎ ยวิธเี ลียตลอดต้งั แตํศรี ษะลงไปจนถึงปลายแขน พร๎อมด๎วยการกระดกิ หาง อยํางแรงไปมา \"น่ีไงพลอย อดี ํางของฉนั \" ชอ๎ ยเริ่มแนะนํา \"ดูซไี มไํ ดพ๎ บกันต้ังนาน มนั ยังจาํ ฉันไดเ๎ ลย ทแี รกฉันจะเอาไปในวงั ดว๎ ย แล๎ว แตํคุณอาไมํยอม กลัวมันจะไปเหาํ หนวกหู นําเอน็ ดูไหม\" พลอยมองดู \"อดี ําง\" แลว๎ กไ็ ดแ๎ ตํยิม้ เพราะ \"อดี ําง\" นน้ั มีวยั และสังขารเกนิ นําเอ็นดเู สียแล๎ว จะเปน็ เพราะออกลกู มาก หรอื อะไรกต็ ามที แตํ \"อีดําง\" นนั้ ผอมโกโรโกโส และเปน็ ข้เี รื้อนมากกวาํ ทีพ่ ลอยนึก เม่อื มองเหน็ แตํไกล ระหวาํ งทช่ี อ๎ ยยงั กอดจบู กบั อดี าํ งอยดํู ว๎ ยความสนทิ สนมนน้ั เอง พลอยกเ็ รม่ิ เหลยี วมองดบู รเิ วณบา๎ น ของชอ๎ ยทว่ั ๆไป ดว๎ ยความสนใจ บา๎ นของชอ๎ ยเปน็ บา๎ นทค่ี อํ นขา๎ งจะเกาํ แกํ แตกํ ก็ วา๎ งขวางแสดงฐานะผอ๎ู ยวํู าํ เปน็ ผม๎ู อี นั จะกนิ ความจรงิ บา๎ นนเ้ี ปน็ บา๎ นของตระกลู ช๎อย อยูํสบื เนื่องกนั มาหลายช่ัวคน จนบ๎านนั้นมีอายเุ หมือนจะมีจิตใจ ของตนเอง และจติ ใจนั้นเป็นจิตใจท่ี เปน็ มิตร ตอ๎ นรับทุกคนทีเ่ ข๎ามาในบา๎ น ให๎ไดร๎ ับความร๎ูสกึ วาํ รํมเย็นอยากอยํู ไมํคํอยอยากจากไป ในบริเวณบ๎านรํมครึ้มไป ด๎วยตน๎ ไม๎ใหญํ สวํ นมากเป็นต๎นมะมํวง และรอบๆเรอื นทอี่ ยนํู น้ั ตง้ั ต๎นไม๎กระถาง มีไม๎ดัดและไมํดอกบางชนิด และมี
กระถางบวั วางสลบั อยํบู า๎ งเป็นระยะ ถ๎าจะวําโดยทัว่ ไป บ๎านของชอ๎ ยนน้ั ผดิ กบั บา๎ นของพลอย อยูํในข๎อท่วี าํ เป็นซ่ึงคน ธรรมดาที่มีฐานะดีอาจอยํูได๎ มิได๎มีลกั ษณะอันใด พเิ ศษนอกเหนอื ไปจากน้นั สํวนบ๎านของพลอยน้นั ใครกต็ อ๎ งรู๎ทนั ทีวํา เป็นบา๎ นขุนนาง เจา๎ ของบ๎านตอ๎ งอยูํ ในสกลุ สงู และมอี าํ นาจวาสนา แตทํ ่ผี ิดกันมากจนพลอยสังเกตเห็นได๎ชัด นบั ตงั้ แตํ เวลากา๎ วเขา๎ มาในบ๎านกค็ ือ ท่บี า๎ นนท้ี ุกคนเป็นเจา๎ ของบา๎ นรํวมกนั อยูใํ ต๎หลงั คาเดยี วกนั ฉะนนั้ เวลามคี วามสุขก็ยํอมจะสขุ ด๎วยกนั หรอื ทกุ ข๑ กย็ ํอมจะทกุ ขด๑ ว๎ ยกนั คนที่อยํูในบา๎ นน้นั มิไดแ๎ ยกกนั อยูํในฐานะเจ๎าบา๎ นและคนอาศยั ต๎นไมท๎ กุ ตน๎ ใน บรเิ วณบ๎าน กระดานทกุ แผนํ และเสาทุกต๎นของตัวเรือน ดูเหมือนจะเปน็ เคร่อื งเช่อื มโยงให๎เกิดความร๎ูสกึ วาํ ทกุ คนเปน็ เจ๎าของ รวํ มกันอยํทู กุ ขณะ และคนที่แสดงความเป็นเจา๎ ของมากทส่ี ดุ ในขณะน้ี กค็ ือ ชอ๎ ย ผท๎ู ่ีจากบ๎านไปนาน แล๎วได๎ กลบั มาใหมํ \"อ๎าว ! พลอยมาอยูํน่เี อง\" เสียงพเี่ นื่องผ๎ซู ่งึ กาํ ลังเดนิ ข๎ามบรเิ วณบ๎านตรงมาใต๎ถนุ พูดขึ้น พลอยไมํเคยรจู๎ ัก พีเ่ นื่อง มาต้ังแตเํ ด็ก มาร๎จู ักเอาเม่ือพีเ่ นอื่ งรนํุ หนุํมเสยี แล๎ว และขณะนี้พเี่ นอื่ งก็แสดงอาการกริ ิยา อยาํ งคนทีเ่ ปน็ ผใ๎ู หญกํ วํา พี่เนอื่ ง หวีผมเรียบร๎อย นงํุ ผ๎าพื้น ถอดเส้อื คาดผ๎าคาดพุงดูทะมัดทะแมง และเมื่อกลบั ถึงบา๎ น เหน็ มีแขกผู๎หญงิ ยงิ เรือหลายคน พี่ เนื่องก็แอบไปลา๎ งหน๎าประแป้งมาแล๎วด๎วย ชอ๎ ยพอแลเหน็ พเ่ี นอ่ื งกต็ ะโกนถามวาํ \"พเี่ นอื่ ง ! ไหนบอกฉนั วาํ อีดํางมีลกู ยงั ไงละํ \" \"ก็มนี ํะซ\"ี พ่ีเน่ืองตอบ \"แตแํ มใํ ห๎เขาไปหมดแล๎วมนั รอ๎ งหนวกหู\" \"โธํ ! พีเ่ นอื่ งจะเก็บเอาไวใ๎ ห๎ฉนั ดูหนอํ ยกไ็ มํได๎\" \"ฉนั จะไปรเ๎ู รอะ\" พ่เี นื่องตอบ แลว๎ ก็ปรารภถงึ น๎องสาวผ๎ูกาํ ลงั กอดกับสุนขั อยูํวาํ \"เอา๎ ! กอดกนั เข๎าไปได๎ สกปรกจะ ตายไป เปน็ ข้เี รอื้ นด๎วย ! \" \"แน๎ ! \" ชอ๎ ยตอบ \"กฉ็ นั รักของฉนั นี่ ไมไํ ดพ๎ บมันนาน ฉันกค็ ิดถงึ บา๎ งซี\" \"พลอยมาทางน้ดี กี วํา\" พี่เนื่องเรยี ก \"มาดูอะไรนแ่ี นะํ \" พเี่ นอื่ งกวกั มือเรยี กใหพ๎ ลอยไปทางรมิ เรือน อีกด๎านหนึ่ง พลอยกเ็ ดนิ ตรงเขา๎ ไปดูอยาํ งสนใจ พอไปถึงพ่ีเนื่องกช็ ้ใี ห๎ดูอํางดนิ และตํุมแตก หลายใบทว่ี างอยูํ ทุกใบใสนํ า้ํ สะอาดและมี จอกลอย \"นไี่ ง ปลาเขม็ ลกู หมอ๎ ท้งั น้ันเลย ฉันเล้ียงไว๎เอง\" พลอยกม๎ ลงดใู นอาํ งอยาํ งสนใจ เพราะเปน็ ครง้ั แรกทเ่ี คยเหน็ ปลาเขม็ ตวั โตขนาดน้ี ทกุ ตวั สขี าวเปน็ มนั มจี ดุ แดงท่ี หางครบลกั ษณะ พลอยรู๎สกึ วาํ สวยงามและปราดเปรียวกวําปลาเงินปลาทอง ทค่ี ุณพํอเคยเลี้ยงท่ีบา๎ น \"พี่เนอ่ื งเล้ียงไวด๎ ูเลํนหรือ ! \" พลอยถามอยาํ งพาซ่อื \"เปลาํ \" พเี่ น่ืองหัวเราะ \"เลยี้ งไวก๎ ัดกนั \"
พลอยเพง่ิ รเ๎ู ปน็ ครง้ั แรกอกี เหมอื นกนั วาํ ปลาเขม็ นน้ั กดั กนั ได๎ ทาํ ใหเ๎ พม่ิ ความสนใจยง่ิ ขน้ึ พเ่ี นอ่ื งกวนนาํ้ ในอาํ งอกี ใบหนึ่ง ให๎นํา้ หมุนวนอยาํ งแรง แลว๎ ก็เอาปลาลงไปปลํอยให๎วาํ ยทวนน้ําใหพ๎ ลอยดู ทาํ ใหพ๎ ลอยชอบใจ หวั เราะ และช๎อยก็ วางมือจากอีดํางมายนื ดูอยํดู ๎วย \"แตกํ อํ นฉันกม็ ีตัง้ หลายตัว\" ชอ๎ ยอวดขึ้นอยาํ งภาคภมู ิ \"อยาํ มาอวดหนํอยเลย\" พเ่ี น่ืองขัดคอ \"ปลาปา่ อยาํ งน้ัน เขาไมํเลํนแล๎วละ\" คณุ พอํ ของชอ๎ ยลงจากบนั ไดเรอื นมารวํ มวงกบั เดก็ ๆดว๎ ย และอธบิ ายใหพ๎ ลอยฟงั ถงึ เรอ่ื งการเลย้ี งปลากดั ปลาเขม็ อยาํ งพศิ ดาร ทาํ ใหพ๎ ลอยรสู๎ ึกตวั ยง่ิ ข้ึนวาํ ที่บ๎านของช๎อยมอี ะไรอยํางหนึ่งที่ตนไมเํ คยรจู๎ ัก สิ่งน้ันคือความเป็นอยํสู นทิ สนม ของคนในครอบครวั ท่ปี ราศจากการแตกแยก รวํ มมอื กันได๎ทกุ อยาํ ง ในระหวาํ งพํอกับลกู เด็กกับผใู๎ หญํ แมแ๎ ตใํ นเรอื่ งทดี่ ู จะเป็นของเด็กแทๆ๎ เชนํ เรอ่ื งปลาเข็ม ตลอดเวลาทพ่ี ลอยออกไปคา๎ งอยทํู บ่ี า๎ นของชอ๎ ย พลอยไดม๎ โี อกาสสนทิ สนมกบั พเ่ี นอ่ื งมากขน้ึ กวาํ เกาํ เพราะพเ่ี นอ่ื ง ไมํมหี นา๎ ทีจ่ ะตอ๎ งตระเตรียมการงานอยาํ งใด วนั หนง่ึ ๆ จึงมีเวลาได๎พบปะเลนํ หวั กบั พลอยและช๎อย มากกวาํ คนอื่น สํวนพอํ ของชอ๎ ยก็เป็นอกี คนหน่งึ ซง่ึ พลอยได๎คุน๎ เคยดว๎ ยมาก เพราะไมํมีหนา๎ ที่กาํ หนดแนนํ อน เชนํ เดยี วกัน วันหน่ึงๆ กไ็ ด๎แตเํ ดิน ไปมาขณะอยูํในบ๎าน และเม่ือพวกผใ๎ู หญซํ ึง่ ได๎แกํคณุ สายแมขํ องชอ๎ ย และคนอ่นื ๆ ตอ๎ งตระเตรียมงานกนั เปน็ โกลาหล พํอ ของชอ๎ ยกไ็ มํรจ๎ู ะพูดจะคุยกบั ใคร จงึ ตอ๎ งเลยี่ งมาสมาคมกบั เดก็ ๆ พลอยไมเํ คยอยใํู นบรรยากาศทเ่ี ปน็ กนั เองเชนํ นม้ี ากอํ น ฉะนน้ั ระยะเวลาทอ่ี อกไปคา๎ งทบ่ี า๎ นชอ๎ ย จงึ เปน็ เวลาท่ี พลอยระลกึ ถงึ เสมอวํา เป็นเวลาที่มีความสุขระยะหนึ่ง พํอของช๎อยเปน็ คนไมํพถิ พี ถิ ัน มีความเปน็ อยํู อยาํ งงาํ ยๆ วันหนึง่ ๆ ถ๎าวํางกอ็ ยกูํ ับต๎นไมด๎ อกไม๎ดดั หรือเดินดีดมือกับนกเขา ซง่ึ ใสํกรงแขวนไว๎ตามชายคาเรอื น กลายกรง นอกจากนน้ั ก็นัง่ ดู ลกู ว่งิ เลํน แมํชน้ั มารดาของชอ๎ ยก็เป็นคนอารมณด๑ ี อยาํ งทีพ่ ลอยไมเํ คยเห็นมาแตํกํอน มีเร่ืองมาใหห๎ วั เราะได๎วันยงั ค่ํา ถา๎ แมํชัน้ ไมหํ วั เราะกับลกู ๆ ก็หวั เราะกบั คนอื่น ในทีส่ ดุ เมื่อไมํมอี ะไรหวั เราะ กน็ ่งั หัวเราะตวั เอง แมแ๎ ตํคุณสายซงึ่ เปน็ คนเจ๎า ระเบียบ ทาํ อะไรเปน็ การเปน็ งาน และไมํมีความนบั ถือพสี่ ะใภ๎ ของตน แม๎แตํนอ๎ ย แตํเมื่อออกมาอยูํบ๎านไดไ๎ มํเทําไร ก็ ตดิ ตอํ โรคอารมณ๑ดีของแมํชั้น ผ๎ูเป็นพ่ีสะใภ๎ ต๎องพลอยน่ังหัวเราะกบั แมํชน้ั ไปด๎วย ทั้งที่ปากก็บํนอยูํเรื่อยๆวาํ แมชํ น้ั มาชวน ให๎เสียงานเสยี การ แตํคณุ สายโกรธแมํชน้ั ไมํลงสกั ที บางเวลาท่ที าํ งานดว๎ ยกัน แมชํ ัน้ กม็ กั จะทําอะไรผดิ พลาด หรอื บางที เมอื่ แมชํ ้นั ออกไปขา๎ งนอกวาํ จะไปซ้อื ของ คุณสายก็จะต๎องสงั่ ซอื้ ของทีจ่ าํ เปน็ จะตอ๎ งใช๎ มากมายหลายอยาํ ง ซ่งึ ตอ๎ งสง่ั เสีย และซักซอ๎ มกนั หลายตรลบ กอํ นที่แมํช้ันจะออกไปจากบา๎ นไปได๎ ซงึ่ แมชํ ้นั กต็ ๎องรับรองอยาํ งแข็งแรงทกุ คร้ังไป แตํพอ แมํช้ันกลับมาถึงบ๎านเขา๎ จริง เอาของท่ไี ปซ้ือมาออกตรวจดู กป็ รากฏวํามขี องสาํ หรบั ฝากลูก ของสาํ หรบั ฝากผัว ซึง่ แมชํ ัน้ เรยี กวํา \"คุณหลวง\" ตลอดจนของฝากคณุ สายและพวกพ๎องทอ่ี อกมาจากวงั แมแ๎ ตบํ าํ วในบ๎านแมชํ ัน้ กม็ ีของตดิ มอื มาฝาก สวํ นของทม่ี ีไมคํ รบบํอยๆกค็ อื ของทค่ี ณุ สายคาดคนั้ เปน็ หนักหนา ให๎ซอ้ื มาใหไ๎ ด๎น่ันเอง พอร๎วู าํ ของไดม๎ าไมคํ รบเพราะ พส่ี ะใภล๎ มื เสีย มไิ ด๎ซือ้ มาตามสั่ง คุณสายกต็ อ๎ งบํนอบุ ตุบตับ ไปตามเรือ่ ง แตํแมํชนั้ กไ็ มถํ อื โกรธ กลบั นง่ั หวั เราะความข้ีหลง ข้ีลืมของตนเอง จนนํา้ หนู ํ้าตาไหล
ทบ่ี า๎ นนพ้ี ลอยไดเ๎ หน็ ความรกั ของบดิ ามารดา ทม่ี ตี อํ บตุ รนน้ั วาํ อาจมไี ดม๎ ากมายเพยี งใด แมแ๎ ตพํ ลอย ซง่ึ เปน็ คนอน่ื ก็ พลอยไดร๎ บั สวํ นแบํงแหํงความรักนัน้ ดัวย เพราะมาอยูใํ นบ๎านนี้ในฐานะเป็นเพื่อนของลูก ในบา๎ นน้ี ไมํมอี ะไรท่ีจะดีเกินไป สําหรบั เด็กๆ ของกินทกุ อยาํ งไมํมขี องต๎องหา๎ ม ไมํมกี ารปนั สํวนวาํ อยํางน้ันให๎เด็กกิน อยาํ งนี้ใหผ๎ ๎ใู หญกํ ิน ถ๎าสิ่งใดที่เป็น ของควรกนิ ควรใช๎ ผ๎ใู หญใํ นบา๎ นน้นั กจ็ ะต๎องนึกถึงเดก็ กอํ นทีจ่ ะนึกถึงตน การอบรมสงั่ สอนเด็กนั้นมอี ยูํเสมอ แตกํ ระทํา ดว๎ ยการสมาคมกบั เด็ก ปลอํ ยให๎พดู คยุ ซกั ถามไดต๎ ามใจ มใิ หเ๎ ด็กร๎ูตวั วาํ กําลังถกู สงั่ สอนอบรม ท้งั พเ่ี น่อื งและชอ๎ ยดูเหมือน จะรักบิดามารดามากกวาํ ส่งิ ใดๆ แตขํ ณะเดยี วกนั กไ็ มํมีเกรงขามอยํางที่พลอยเคยรู๎สกึ ตอํ ผใู๎ หญอํ ่ืนๆ และดว๎ ยเหตุที่บ๎านนี้ ต้งั อยูํบนความรกั ความเหน็ ใจเปน็ รากฐาน เรม่ิ ตน๎ ในระหวาํ งบิดามารดากบั บตุ ร ความรกั นน้ั กแ็ ผอํ ทิ ธิพลไปถึงคนอน่ื ๆใน บ๎านน้ัน ไมวํ าํ จะเป็นญาตโิ ยมหรือผู๎คน บาํ วไพรตํ ลอดจนแขกทม่ี าหา กม็ ักจะรู๎สกึ วําบรรยากาศในบา๎ นนน้ั ร่นื รมยเ๑ ปน็ พิเศษ กระทาํ ใหบ๎ า๎ นของช๎อยเป็นศนู ยก๑ ลางการสมาคมของคนเป็นจาํ นวนมาก คณุ หลวง หรอื คณุ พอํ ของชอ๎ ยเปน็ คนมเี พอ่ื นฝงู มากมายพอดู และเพอ่ื นฝงู เหลาํ นม้ี กั จะมาชมุ นมุ กนั ในตอนบาํ ย จบั กลํุมคุยกนั กลางนอกชาน ซ่งึ กนั้ หลงั คาคลุมไว๎ตอนหนงึ่ ดว๎ ยความสบายอารมณ๑ ตอนบาํ ยเปน็ เวลาที่บา๎ นนัน้ เพม่ิ ความ รน่ื รมย๑ขึน้ ไปอีก เพราะมเี สียงคุยเสยี งหวั เราะ ทางเจ๎าของบ๎านก็คอยปฏิบัติ แขกที่มาหาดว๎ ยเคร่อื งกนิ เครื่องดื่ม เวลาที่คุณ หลวงคุยกับเพอ่ื นๆดูเหมือนจะเป็นเวลาทแ่ี มํช้นั มีความสุขหนักหนา พอเพ่ือนๆมาครบวง แมชํ ้ันกน็ ั่งคอยจัดเครือ่ งด่มื ของ แกล๎มและสงิ่ อนื่ เชนํ หมากพลูบุหรี่ สงํ ไปให๎มใิ ห๎ขาดได๎ แมํชั้นเก็บตัวอยใูํ นบ๎านไมอํ อกไปรวํ มสนทนา พอใจทีต่ นสามารถ ปฏิบตั ิใหส๎ ามี และเพอ่ื นของสามมี คี วามสุข สบายได๎ แตํเพื่อนเหลาํ นเี้ ป็นเพอ่ื นสนิทเข๎านอกออกในได๎ ทุกคนสํวนมากก็ เปน็ ข๎าราชการหรือบคุ คลทม่ี ีฐานะ เทําเทียมกับเจา๎ ของบ๎าน ฉะนน้ั ถงึ แมํช้นั จะไมํออกไป แตลํ ะคนกต็ อ๎ งหาโอกาสยอํ งเขา๎ มาทแ่ี มํช้ันนงั่ ทาํ งาน เพอ่ื ทักทายปราศรยั พดู คุยด๎วยไมเํ วน๎ แตลํ ะคน ความเปน็ อยอํู ยาํ งงาํ ยและเปน็ กนั เอง แตขํ ณะเดยี วกนั กม็ รี ะเบยี บเรยี บรอ๎ ย เชนํ ทบ่ี า๎ นของชอ๎ ยน้ี ฝงั ลกึ ลงไปใน หวั ใจของพลอย ความเมตตากรณุ าทคี่ นในบา๎ นนี้แสดงตํอเพ่ือนมนษุ ยโ๑ ดยทั่วไป ทาํ ให๎พลอยมีความสขุ บางครงั้ ก็รูส๎ กึ ตื้น ตนั บอกไมํถกู พลอยรกั คนทกุ คนในบา๎ นนี้ เหมอื นกับเป็นพอํ แมขํ องตัวเอง และสําหรับพี่เนื่องพลอยกป็ ลํอยให๎จติ ใจหนั เข๎า หา ในฐานทพี่ ี่เนอ่ื งโตกวํา แข็งแรงกวํา และเป็นเพ่อื นทใี่ หค๎ วามปกปกั รักษาคมุ๎ ครองแกํตน ไดม๎ ากกวาํ ใครๆท้ังส้ิน ในทส่ี ดุ วนั งานโกนจกุ ของพลอยและชอ๎ ยกม็ าถงึ การตกแตงํ บา๎ นเพอ่ื มงี านกส็ าํ เรจ็ ลงดว๎ ยนาํ้ มอื ของเพอ่ื นฝงู และ ขา๎ ราชการกรมเดียวกบั คณุ พํอของชอ๎ ย ซึ่งพากันมาชวํ ยงานเป็นจาํ นวนมาก ทาํ ใหแ๎ มชํ ้นั ต๎องใชเ๎ วลาทง้ั หมดอยูํในโรงครัว เพ่ือคอยจดั อาหารเลีย้ งคนให๎ทนั สํวนคณุ สายนนั้ ตกเป็นภาระตอ๎ งแตงํ ตวั เด็ก ทั้งสอง คุณหลวงเปน็ ผอู๎ ํานวยการพธิ ที ัง้ สน้ิ ที่สาํ หรบั พระสวดมนต๑ทาํ นา้ํ มนต๑น้ันจัดไวท๎ างหอนั่ง สํวนการโกนจกุ ตลอดจนทาํ ขวัญน้นั ให๎มีทีบ่ รเิ วณนอกชาน บา๎ นชํอง ถกู ปัดกวาดจนสะอาดสะอา๎ นเรียบรอ๎ ย และคณุ สายกถ็ ือเปน็ โอกาสท่จี ะรวบรวมของท่ีไรป๎ ระโยชน๑ตาํ งๆเป็นตน๎ วาํ ชะลอม เกําตะกร๎าขาด และอะไรจุกจิกอีกมากท่ีแมํชนั้ ชอบสะสมไวใ๎ นเรือน เอาออกมากองนอกเรอื น แล๎วส่งั ให๎จุดไฟเผา พรอ๎ ม กบั บํนวํา \"พี่สะใภ๎ฉันนี่แปลก ชอบเก็บของอะไรตํออะไรไว๎จนรกเปน็ รังหนู ล๎วนแตขํ องที่ใช๎ไมํไดแ๎ ล๎วท้ังน้นั \"
สวํ นแมชํ น้ั เมอ่ื เหน็ ของรงุ รงั มากมายอยาํ งนน้ั กล็ บู อกตกใจรอ๎ งอทุ านวาํ \"ไมนํ กึ เลย เผลอไปหนอํ ยเดียวเทําน้นั บ๎านรกจรงิ ๆ\" แตถํ ึงอยํางนัน้ กํอนท่ีจะจุดไฟเผา แมํชั้นกข็ ออนญุ าต เขา๎ สาํ รวจดูกอํ น เผ่ือวําจะมอี ะไรหลงตดิ เข๎าไปบ๎าง แล๎วเรม่ิ ทาํ ทําวาํ จะเก็บตะกร๎าเกําๆ กระบงุ ขาดๆน้นั กลบั ออกมาอีก จน คณุ สายตอ๎ งห๎ามแลว๎ ชวนไปทาํ งานอยาํ งอ่ืน สัมภาระท่ีไรป๎ ระโยชน๑เหลํานั้นจงึ หมดไป วนั ฟงั สวดมนตน๑ น้ั พอตกสายหนอํ ย พลอยและชอ๎ ยกถ็ กู เรยี กตวั ขน้ึ ไปหลงั เรอื นใกลๆ๎ กบั ทว่ี างตมํุ มงั การขงั นาํ้ เมอ่ื พลอยและชอ๎ ยไปถึงก็เห็นคณุ สาย แมํช้ันและหญิงอีกสองสามคนอยทูํ น่ี ่ัน พร๎อมทจ่ี ะขัดสีฉวีวรรณ ให๎แกํผท๎ู ่ีจะเข๎าฟังสวด มนต๑ในบาํ ยวนั นั้น คณุ สายมอบตวั พลอยใหแ๎ กแํ มชํ น้ั พรอ๎ มกบั บอกวาํ \"แมํชน้ั อาบพลอยเถอะ ไมํส๎กู ระไรนัก แมชํ ๎อยลูกสาวหลํอนนี่ ฉนั จะจดั การเอง คนอนื่ ไมสํ ําเร็จหรอกคอยดเู ถอะ\" หลงั จากนน้ั กเ็ รม่ิ มกี ารอาบนาํ้ ครง้ั ใหญทํ ส่ี ดุ ทพ่ี ลอยเคยประสบมาในชวี ติ ทกุ คนทอ่ี ยทํู น่ี น่ั ชวํ ยกนั รดนาํ้ ทาขมน้ิ ถตู วั แลว๎ ทาขมนิ้ อีก เหมอื นกบั จะไมํใหม๎ ฝี นุ่ ละอองติดอยูอํ ีก พลอยนง่ั ใหผ๎ ู๎ใหญอํ าบนํา้ อยํู รูส๎ กึ วํานานเกินขนาดเทําไรๆ ก็ไมํ เสร็จ จนรูส๎ กึ หนาวและปลายนิ้วมือเร่ิมเห่ียวและเหน็ ได๎ ผวิ หนงั นน้ั แสบไปทว่ั ดว๎ ยแรงขัดถู และการก็เปน็ ไปตามท่ีคุณสาย ไดค๎ าดไว๎ พอพลอยรส๎ู ึกวําอาบนาํ้ มานานเหลือทน ช๎อยก็เร่ิมอาละวาด ในขั้นแรกก็เพยี งแตํรอ๎ งไหแ๎ ตเํ ล็กนอ๎ ย แตํคร้นั คณุ สายไมํเลกิ ช๎อยก็เปลีย่ นเปน็ รอ๎ งไห๎ดังๆ คุณสายจับเขา๎ ตรงไหนกส็ ลดั ทต่ี รงนัน้ และในทีส่ ุดเหตุการณก๑ ร็ นุ แรงจนถงึ ลงดน้ิ ภายในเวลาไมนํ าน รูปการณ๑กเ็ ปลี่ยนไปกลายเปน็ มวยปลา้ํ ระหวาํ งคณุ สายและชอ๎ ย มีแมชํ ัน้ เป็นคนดู วางมอื จากพลอย แลว๎ หัวเราะรํวน ดว๎ ยความชอบใจอยํูอกี ทางหนงึ่ เมือ่ ช๎อยไดแ๎ ผลงฤทธเิ์ สียจนคณุ สายเปียกปอนไปทงั้ ตัวแลว๎ ชอ๎ ยกเ็ รม่ิ หวั เราะ อันเปน็ เหตใุ หค๎ ณุ สายหมดความอดทน ตอ๎ งใชอ๎ ํานาจบาตรใหญํ ตีชอ๎ ยเสียหลายที กํอนเรอื่ งจะสงบลงได๎ หลงั จากนน้ั กม็ กี ารสาํ รวจ พลกิ หนา๎ พลกิ หลงั เดก็ ทง้ั สองคนดวู าํ สะอาดแนแํ ลว๎ จงึ ลงมตใิ หข๎ น้ึ จากนาํ้ ได๎ การทรมาน ส้นิ สุดไปขั้นหนึ่ง แตํยังไมหํ มด เพราะอาบนํ้าเสร็จแลว๎ กม็ ีการแตงํ ตวั เร่มิ ดว๎ ยการผัดฝ่นุ เขียนค้ิว อยาํ งละครราํ คุณสาย ปรารภวําจะตอ๎ งผัดหน๎าให๎สวยให๎ได๎ และตอ๎ งผัดทีละคน ฉะนัน้ พลอยจงึ ต๎องเป็นคนถกู ผดั กํอน ดว๎ ยเหตทุ ค่ี ุณสายวํา \"พลอยผัดหน๎ากํอนเถดิ ถงึ เสรจ็ แล๎วก็ไว๎ใจได๎ ถา๎ ผัดแมํเจา๎ ประคณุ ช๎อยเสรจ็ กํอน ประเดีย๋ วกม็ อมอีก เลยไมํตอ๎ ง ฟังสวดกนั \" การผดั หนา๎ นน้ั กท็ รมานมใิ ชเํ ลนํ เพราะผวิ หนา๎ ทถ่ี กู ขดั ถมู าใหมๆํ มาเรม่ิ ถกู ฝนุ่ ทบั เขา๎ กช็ กั จะแสบ แตคํ ณุ สายก็ ปลอบวําไมํเปน็ ไร ประเด๋ียวกห็ าย ผดั หนา๎ เสร็จแลว๎ ก็เร่ิมแตงํ ตัว และแตงํ ด๎วยลักษณะอาการท่ี ดเู หมือนจะไมํมีวันเสรจ็ ระหวาํ งนั้นก็มเี วลาหยุดพกั ใหก๎ ินอาหารกลางวัน ซึง่ มคี นมาประคบั ประคองคอยป้อน แล๎วก็แตงํ ตวั กันตํอไปอีก ของทุก อยาํ งมนี า้ํ หนักเกินกวําที่พลอยจะนึกถึง พอแตงํ ตวั ไปไดค๎ ร่งึ เดยี วก็เร่ิมร๎อน แทบจะขาดใจ เป็นเรอ่ื งโกลาหลต๎องหาพัดมา พัดกนั ยกใหญํ ระหวาํ งทีแ่ ตํงตวั เกอื บจะเสร็จน้นั เอง เสยี งทกั ทายกนั ขา๎ งนอกกบ็ อกใหร๎ วู๎ าํ ญาตโิ ยมและแขกเหร่ือ กาํ ลัง ทยอยกันมารํวมงานเรอื่ ยๆ พอแตํงตัวเสรจ็ คุณสายก็อนญุ าต ให๎ทั้งสองคนดูรปู โฉมตวั เองในกระจก พลอยเหน็ ภาพตัวเอง
กต็ กตะลงึ เพราะธรรมดาก็เห็นตวั เองเปน็ คนสวย หนกั หนาอยแูํ ลว๎ แตเํ มือ่ มาเหน็ วันน้ีเขา๎ กเ็ กอื บจําไมไํ ด๎ เพราะภาพท่เี หน็ นน้ั ถกู ตกแตงํ ประดบั ประดาเสียสวยงาม สุดทจี่ ะประมาณ ฝ่ายชอ๎ ยเมอ่ื สอํ งกระจกดหู น๎าตวั เองกห็ ัวเราะลัน่ ร๎องเรยี กให๎ คนอืน่ ๆ มาดูตัวอะไรกไ็ มรํ ู๎ แตงํ ตวั เสรจ็ แลว๎ สกั ครํู เสยี งปพ่ี าทยท๑ น่ี อกชานกด็ งั ขน้ึ แสดงวาํ พระทจ่ี ะสวดมนตม๑ าถงึ และกาํ ลงั ขน้ึ เรอื น แลว๎ ทง้ั พลอยและชอ๎ ยกถ็ ูกตอ๎ นใหอ๎ อกไปฟังสวด ชอ๎ ยเดนิ นาํ หน๎าอยํางไมกํ ระดาก ถา๎ พบหน๎าญาติคนไหนทร่ี ูจ๎ ัก กย็ ้ิมด๎วย สวํ น พลอยนั้นเดินตามหลังมองไปดคู นที่นั่งอยเูํ รียงราย เหน็ ไมํมใี ครสกั คนทร่ี ู๎จกั กส็ ะทอ๎ นใจ สงสารตวั เองทีไ่ ร๎ญาติขาดมติ ร เดินก๎มหนา๎ ตามช๎อยไปโดยดษุ ณี จนถึงห๎องพระสวดมนต๑ ทาํ มกลางเสยี งพมึ พํา ของแขกเหรอื่ ทตี่ ํางชมวาํ เดก็ สองคนนี้ หนา๎ ตาดีหรอื แตงํ ตัวสวย ซ่ึงคณุ สายพูดทีหลังวํา พอไดย๎ นิ แลว๎ ก็หายเหนอ่ื ย พเ่ี นอ่ื งนง่ั อยกํู บั พน้ื รมิ เฉลยี งทจ่ี ะเขา๎ หอ๎ งสวดมนต๑ เปน็ คนๆเดยี วทพ่ี ลอยรจ๎ู กั ในหมคํู นทม่ี าชวํ ยงาน ซง่ึ นง่ั เรยี งราย อยทํู ่วั พอช๎อยเดนิ ผาํ นจะเขา๎ ไปในห๎อง พี่เนือ่ งกม็ องดูชอ๎ ยอยํางขบขนั ยกั คิ้วใหแ๎ ล๎วกห็ ัวเราะ ตอํ เมื่อพลอยเดินไปถงึ พี่ เนื่องซํอนยิ้มอยใูํ นใบหนา๎ แล๎วมองพลอยไปอีกอยํางหนึง่ สํวนพลอยกร็ ู๎สกึ ดีใจ บอกไมํถูกท่ีเหน็ พ่เี นือ่ งมองตวั อยํางพอใจ เพราะการแตงํ ตัวสวยงามถึงเพียงน้ี พลอยก็อยากใหค๎ นอ่ืนท่รี จู๎ ัก และคนท่ีพลอยรักได๎เห็น ขณะน้ดี เู หมอื นจะมพี ีเ่ นื่องคน เดียวท่ีเป็นคนร๎ูจกั คน๎ุ เคย บทที่ ๕ (หน๎าท่ี ๒) ระหวาํ งทน่ี ง่ั ฟงั พระสวดอยนํู น้ั พลอยนง่ั อยาํ งสงบเสงย่ี มและสาํ รวม เพราะควนั ธปู ควนั เทยี น เสยี งพระสวดมนต๑ ซง่ึ เทาํ กันตลอดไมํมีสงู มตี า่ํ ตลอดจนเคร่ืองแตํงตวั ทีห่ นักองึ้ นัน้ บังคบั ใหต๎ อ๎ งสาํ รวมอยูํแลว๎ โดยสภาพ แตํช๎อยน้นั ดเู หมอื นจะ สํารวมได๎น๎อยกวํา พลอยเหลือบตามองดู กเ็ หน็ ช๎อยน่ังอยูใํ นทาํ เดียวกันกับตน แตํสายตาของช๎อยนัน้ มองไปนอกหนา๎ ตําง ดอู ะไรตํออะไรอยํางเพลิดเพลนิ มไิ ดส๎ นใจตอํ สง่ิ แวดล๎อมทอี่ ยูํใกลๆ๎ ตัว แม๎แตนํ ๎อย แตํถงึ แมว๎ ําพลอยจะพยายาม ระมัดระวงั กริ ิยา เพ่อื ใหเ๎ ห็นวาํ ตนสงบเสง่ยี มเรียบรอ๎ ยอยนูํ ้ันเอง พลอยก็ต๎องเสยี สมาธเิ หลียวไปดูทางนอกชานเรือน เม่อื พระสวดไปได๎แล๎วพกั ใหญํ เพราะทนี่ ั่นมีเสียงคนลุกขนึ้ เสียงคนเดนิ ไปมา และเสยี งคุณหลวงพอํ ของช๎อย ทกั ทายคนหนงึ่ ผดิ ปกติ เมือ่ เหลยี วไปดกู ็ร๎สู ึกวําความสนใจ ของแขกเหร่อื ท้งั หลายเพงํ เลง็ ไปทางประตขู น้ึ เรือน และทําทางของคน ทั้งหลาย กแ็ สดงใหเ๎ หน็ วาํ แขกท่เี พ่ิงจะมาถึงน้นั จะตอ๎ งเปน็ ผม๎ู ีเกียรตทิ ่ีสาํ คัญอยํู เพราะมคี นทค่ี อยต๎อนรับแขกอีกสอง สามคน เร่มิ กลุ ีกุจอ เอาพรมผืนเล็กมาปูเป็นอกี พิเศษผืนหนึ่ง เพ่อื ตอ๎ นรับแขกทีก่ าํ ลงั ขนึ้ บนั ไดมา พลอยนกึ สงสัยวําจะเป็น ผู๎ใด จึงมีการต๎อนรับเป็นพเิ ศษผิดกับคนอน่ื ถงึ เพยี งน้ี คนใหญํคนโตที่พลอยนกึ ออกกเ็ หน็ มีแตเํ สด็จ ซึ่งไมํมีทาง จะเสด็จ ออกจากวังมารํวมงานอยาํ งนไ้ี ด๎เลย นอกนนั้ ยงั นึกไมํถึง แตทํ นั ใดนัน้ พลอยกด็ ีใจจนร๎อนซูไํ ปทงั้ ตวั เพราะคนทีก่ า๎ วข้ึน บนั ไดมาน้ัน ไมใํ ชํคนอ่นื คนไกลเลย แตเํ ป็นเจา๎ คุณพํอของพลอยเอง ผู๎ซ่งึ พลอยมิได๎นกึ ฝันวาํ จะมาในงานนี้ เพราะต้ังแตํ เริม่ เตรียมงานมา ก็มไิ ดป๎ รากฏวาํ ทํานมาเกยี่ วขอ๎ ง
พอํ เพม่ิ ตามหลงั เจา๎ คณุ พอํ ขน้ึ มาใกลๆ๎ และมคี ณุ หลวงตามขน้ึ มาเปน็ คนสดุ ทา๎ ย เมอ่ื พลอยแลเหน็ พช่ี าย ของตวั เอง แทๆ๎ กย็ ่ิงทวคี วามปิตขิ ึ้นไปอกี ความรส๎ู กึ วําตนเป็นไร๎ญาติขาดมติ ร ที่มอี ยูํเมอื่ เรมิ่ งาน กห็ ายไปเป็นปลดิ ท้ิง เมอ่ื แรกนั้น พลอยมคี วามร๎ูสกึ ซํอนอยวูํ ํา งานน้เี ป็นงานของชอ๎ ย ซ่ึงเป็นเจ๎าของบา๎ น ถึงแม๎วาํ ตามความจริง เสด็จจะได๎โกนจกุ ประทาน เทําเทียมกนั กต็ าม แตํบ๎านนี้เป็นบ๎านของชอ๎ ย คนทงั้ ปวงท่ีมา ชํวยงานกเ็ ป็นญาติพีน่ อ๎ งหรอื มิตรสหาย แหงํ ครอบครัวของ ชอ๎ ย พลอยอดนกึ ไปมิได๎วํา ตนเองเปน็ เพยี งผู๎อาศยั ถงึ แมว๎ าํ คนในครอบครวั ของชอ๎ ย จะแสดงทกุ อยํางใหเ๎ ห็นวํา พลอย มไิ ดส๎ ําคัญน๎อยไปกวําช๎อยเลย ความรู๎สึกน้นั ยังซํอนเรน๎ อยํู แตคํ วามรูส๎ ึกนน้ั หมดไปทันใดทเ่ี หน็ เจา๎ คุณพอํ กา๎ วขึน้ เรอื น เพราะพลอยมไิ ด๎ไร๎ญาตขิ าดมติ ร อีกตํอไป มีบิดาบังเกดิ เกล๎าและพช่ี ายรวํ มมารดาแทๆ๎ มาในงานนี้ด๎วย และกม็ ไิ ดม๎ า เหมือนกบั แขกอื่น ซ่ึงไมํมใี ครสนใจเทําใดนกั แตมํ าในฐานท่เี ป็นผ๎มู ีเกยี รติสูงสุดในงาน เปน็ ประธานในงานน้นั โดยสภาพ พลอยแลเหน็ ผ๎ูคนทีอ่ ยํูข๎างนอกนัน้ กม๎ ลงกราบไหว๎เจา๎ คุณพอํ กันแทบทุกตวั คน เจา๎ คุณพํอบอกใหพ๎ อํ เพมิ่ ไหวค๎ ุณหลวง เสีย และเสยี งคุณหลวงเรยี กพ่เี นื่องใหม๎ ากราบเจา๎ คณุ พลอยสาํ รวมกิริยาย่ิงขนึ้ ไมํเหลียวหน๎าไปดู เพราะกลัวเจา๎ คณุ พอํ จะวําได๎ แตํก็อดชาํ เลืองมองดชู ๎อยมไิ ดว๎ ํา ชอ๎ ยจะสนใจอยํางไรบา๎ ง เม่ือมีเสียงตอ๎ นรบั กัน ที่ชานเรอื น ชอ๎ ยกเ็ หลยี วไปดู อยาํ งไมเํ กรงใจใคร และเมือ่ แลเห็นเจ๎าคณุ พอํ ชอ๎ ยก็เดาออกทันที วําต๎องเปน็ บิดา ของพลอย พอพลอยชาํ เลืองไปสบตา ชอ๎ ยกย็ ิ้มด๎วย และพยักหน๎าบ๎ุยปากไปทางหลัง ซง่ึ พลอยกต็ ๎องย้ิมรบั แล๎วก๎มหน๎าฟงั สวดตอํ ไป เสยี งคณุ หลวงพดู กบั เจา๎ คณุ พอํ อยขํู า๎ งหลงั ดงั ลอดเสยี งเสยี งพระสวดมนตข๑ น้ึ มาวาํ \"แมํพลอยเปน็ เด็กดจี รงิ เทยี วขอรบั เรยี บรอ๎ ยนาํ รกั มาค๎างอยนํู ีไ่ มกํ ี่วัน คนชมกนั เปาะไปทัง้ บ๎านทีเดียว\" \"เขาเรียบรอ๎ ยมาต้งั แตํเล็กแลว๎ ละ\" เจ๎าคณุ พอํ ตอบรับ \"บ๎านคณุ หลวงกวา๎ งขวางนําอยูํสบาย\" เสยี งคณุ หลวงออกเนอ้ื ออกตวั วาํ บา๎ นเกาํ แกเํ ตม็ ที ทาํ งานคราวนก้ี ไ็ ดอ๎ าศยั พระบารมเี สดจ็ แตกํ ย็ งั มบี กพรอํ งอกี หลายอยาํ ง ต๎องขออภัยและอนื่ ๆ อกี มาก เมอ่ื พระสวดเสรจ็ ถวายของพระและอนโุ มทนาแลว๎ พลอยกค็ ลานออกไปนอกหอ๎ ง พรอ๎ มกบั ชอ๎ ย และคลานเขา๎ ไป กราบเจ๎าคุณพอํ ดว๎ ยกันทงั้ สองคน เจ๎าคุณพํอย้ิมดพู ลอยอยาํ งพอใจ แล๎วทกั ชอ๎ ยกบั คณุ หลวงวาํ \"ลกู สาวคณุ หลวงคนน้ีก็หน๎าตาคมคายมใิ ชเํ ลนํ \" \"ซนเหลอื เกนิ ละขอรบั \" คณุ หลวงตอบ \"ถา๎ จะวาํ ไปแล๎วของใตเ๎ ทา๎ หน๎าตาดกี วาํ มาก แตกํ ็เปน็ ธรรมดา เพราะ มารดาเป็นคนสวย\" และเมอ่ื พดู ไปแลว๎ คณุ หลวงกร็ ต๎ู วั วาํ พดู ผดิ ไปคาํ โต จงึ หยดุ กกึ ลงทนั ที ทาํ หนา๎ เกอ๎ เพราะรต๎ู วั วาํ พดู ผดิ แตเํ จา๎ คณุ พอํ อมย้ิมหันมาพูดกับพลอยวาํ \"แตํงตัวอยาํ งน้หี นกั ไหมพลอย ทาํ จะรอ๎ นเอาการอยูํ เหงอ่ื ออกซิกทเี ดียว\"
ซง่ึ กเ็ ปน็ ความจรงิ เพราะเมอ่ื คณุ หลวงพดู ถงึ แมตํ อํ หนา๎ เจา๎ คณุ พอํ พลอยกใ็ จหายวาบ เหงอ่ื ออกมากขน้ึ โดยไมรํ ต๎ู วั เจา๎ คณุ พอํ นง่ั คยุ กบั คณุ หลวงตอํ ไปอกี อยาํ งคน๎ุ เคย สวํ นพลอยและชอ๎ ยเมอ่ื ทกั ทายปราศรยั เสรจ็ แลว๎ กถ็ กู ตอ๎ นไป เปลีย่ นเครือ่ งแตงํ ตวั และถูกทรมานอกี ครั้งหนง่ึ ดว๎ ยการอาบนา้ํ ลา๎ งหน๎าเอาฝุ่นออก ระหวํางนนั้ ปีพ่ าทยท๑ ่มี าตกี ํอนและ หลังสวดมนต๑ กย็ งั คงทาํ เพลงตํางๆ เรือ่ ยๆไป เมอ่ื ถงึ เวลาพลบค่ําลง ก็มกี ารจดุ ตะเกียงตาํ งๆ สวาํ งไสวสมกับเป็นบา๎ นท่ีมี งาน คณุ หลวงไปพดู จาเชอ้ื เชญิ อยาํ งไรกไ็ มทํ ราบ แตคํ นื นน้ั เจา๎ คณุ พอํ อยรํู บั ประทานขา๎ วทบ่ี า๎ น เมอ่ื เจา๎ คณุ พอํ รบั เชญิ แล๎ว คณุ หลวงก็ต๎องว่ิงมาบอกแมํช้ัน ผภู๎ รรยาถงึ ข๎างในดว๎ ยความต่นื เตน๎ และสง่ั ให๎จัดสาํ รับคบั ค๎อน เป็นพิเศษ พลอยเองก็ รส๎ู ึกดีใจทบี่ ดิ าของตนปฏิบตั ิตัวเป็นกันเอง กบั คนทพี่ ลอยรกั และนบั ถือเหมอื นญาติ แมชํ นั้ นน้ั สงั เกตวําดใี จมาก เมอ่ื ได๎ขําว วาํ เจ๎าคณุ ทํานจะรบั ประทานท่ีบา๎ นของตน วางทกุ สิง่ ท่ีกาํ ลงั ทาํ อยทูํ นั ที รีบกุลีกุจอออกไปจดั สํารับให๎เป็นพเิ ศษ คอื แยก ตาํ งหากใสถํ ๎วยชามทด่ี กี วํา ทเี่ ตรียมไวร๎ บั แขกอ่ืนๆ เม่อื พลอยอาบนาํ้ ผลัดเครอื่ งแตงํ ตวั เสร็จแล๎ว ยงั นัง่ อยํใู นเรอื นดคู ณุ สายพบั ผา๎ และเกบ็ เครื่องแตํงตัว พี่เน่ืองกพ็ าพอํ เพ่ิมเข๎ามาหา \"แตงํ ตวั สวยพลิ ึกละแมํพลอย\" พอํ เพม่ิ กลาํ วขึ้นเปน็ สง่ิ แรกท่ไี ดพ๎ บ พลอยยม้ิ ดว๎ ยและตอบวาํ \"พํอเพ่ิม นี่ไง แมชํ ๎อยเพ่ือนฉนั \" \"แลว๎ พํอเพิม่ น่ีใครกัน\" ชอ๎ บถามขึน้ อยาํ งมะนาวไมํมีน้าํ \"อา๎ ว ! ก็พี่ฉนั ทฉ่ี นั เคยเลําให๎ฟังไงละํ \" พลอยตอบ \"อ๐อ ! คนน้ันนํะเรอะ\" ชอ๎ ยวาํ \"ฉนั นึกวําตัวโตกวํา นต่ี วั เทาํ นี้ตอํ ยกับฉันก็ไมกํ ลวั \" \"พดู มากไปนํา ยายช๎อย\" พีเ่ นื่องพูดหวั เราะๆ \"อ๎าว ! จริงๆนา\" ช๎อยตอบ \"ไมํเชื่อลองกนั ไหมละํ \" คาํ พดู ของชอ๎ ยทาํ ใหพ๎ อํ เพม่ิ หายเกอ๎ ไปถนดั ความไมกํ ระดากของชอ๎ ย ทาํ ใหพ๎ อํ เพม่ิ รส๎ู กึ วาํ เขา๎ มานง่ั อยํู ในหมเํู พอ่ื น ฝงู รุํนเดียวกนั พอํ เพิ่มจึงหวั เราะและพดู วาํ \"นักเลงรนึ ี่\" พํอเพมิ่ พดู \"พลอยนีม่ ีเพอื่ นเปน็ นกั เลงดว๎ ยนะ\" \"นแี่ หละนกั เลงโตละ\" พีเ่ น่อื งตอบแทน \"ตรอกนล้ี ะไมมํ ใี ครกินเขาสกั คน\" ชอ๎ ยหวั เราะชอบใจ และทกุ คนกห็ วั เราะขน้ึ พรอ๎ มกนั พอํ เพม่ิ หนั มาถามพลอยเบาๆวาํ \"แมพํ ลอยนแ่ี มํแกรหู๎ รอื เปลําวาํ แมํพลอยโกนจกุ \"
\"คุณปา้ สายสง่ั คนไปบอกแล๎ว\" พลอยตอบเบาๆเชํนเดยี วกัน \"แตํแมสํ งั่ มาวาํ แมํยงั มาไมไํ ด๎ อกี สองเดือน จงึ มา กรงุ เทพฯ ไหว\" \"น่ันซีฉนั กเ็ ป็นหํวงแกเหมือนกัน\" พอํ เพ่มิ ปรารภขนึ้ \"ป่านนี้จะเปน็ อยาํ งไรบ๎างไมรํ ๎ู ฉนั ไมํได๎ขาํ วเลย หลายเดอื น แล๎ว\" ทง้ั สองพน่ี อ๎ งไดแ๎ ตมํ องดหู นา๎ กนั แลว๎ กร็ ส๎ู กึ ไมสํ บายใจ เพราะตาํ งคนตาํ งเปน็ หวํ งแมอํ ยพํู อๆกนั พลอยไมไํ ดพ๎ บพอํ เพ่มิ มาหลายเดอื น มาพบคราวน้ไี ด๎สงั เกตใกล๎ชดิ ร๎สู ึกวาํ พอํ เพ่ิมโตข้นึ มาก ลกั ษณะทาํ ทาง เปน็ ผ๎ใู หญํเรียกได๎วํารุํนหนุํม ทเี ดียว ขนาดเดียวกนั กับที่พเ่ี นื่องเปน็ หนมุํ แตํผิดกนั อยูทํ ีว่ ําพอํ เพ่ิม เป็นหนุํมบอบบางและเจา๎ ทกุ ข๑ สํวนพีเ่ น่อื งนั้นแข็งแรง และรําเริงอยูเํ สมอ เพราะมชี วี ติ ความเป็นอยคํู นละอยําง พลอยได๎แตนํ ั่งดพู ชี่ ายแทๆ๎ ของตนแล๎วกส็ งสารจับใจ \"เออพํอเพิม่ \" พลอยถามขึ้น \"คุณเชยสบายดหี รอื \" \"ก็เรอื่ ยๆนะํ แหละ\" พอํ เพิ่มตอบ \"เห็นมเี รอ่ื งอะไรกับคณุ อุํนบอํ ยๆ เพราะคุณเชยเธอก็ถือวาํ เธอกเ็ ป็นหนึ่ง เหมือนกนั คุณอุํนส่งั อะไรไมํคอํ ยฟัง อยาํ งฉนั นเ้ี ธอก็สัง่ ไมใํ ห๎คุณเชยมาเลํนด๎วย เพราะเธอวาํ ฉนั เป็นไพรํ แตคํ ุณเชยเธอ ยอ๎ นให๎วํา ถ๎าลกู เจ๎าคณุ พํอเปน็ ไพรํ ลูกทุกคนกเ็ ป็นไพรํหมด เลยถูกตเี สียใหญํ แตํคุณเชยกย็ งั เลํน กับฉันอยนํู น่ั เอง\" \"แล๎ววันนี้ทาํ ไมทาํ นไมเํ อาคณุ เชยมาดว๎ ยลํะ\" พลอยถามตํอ \"ก็คณุ อํุนนะซี\" พอํ เพมิ่ ตอบ \"เธอวําไมอํ ยากให๎นอ๎ งเธอ มาเกี่ยวขอ๎ งกับคนอยํางเราๆ\" \"แล๎วเจา๎ คุณพํอทํานวาํ อยํางไร\" \"ก็เห็นทาํ นเฉยๆ ฉันก็เหน็ ทาํ นนง่ิ ทกุ ที คณุ อนํุ เธอพดู เอาคนเดียวเทํานนั้ คุณเชยก็โกนจกุ ปนี ี้เหมอื นกัน แตตํ อ๎ งรอ ไปอกี สิบกวําวนั เพราะคุณแมทํ าํ นจะเขา๎ มาจากอมั พวา\" \"งั้นหรอื \" พลอยพูด \"ถา๎ จะสนุกกนั ใหญซํ นี ะ\" \"ก็งนั้ แหละแมํพลอย ทบ่ี ๎านเรามันไมํเหมอื นบ๎านคนอน่ื ทําอะไรมนั ก็ไมํสนุกไปได๎\" แมชํ น้ั โผลเํ ขา๎ มาในหอ๎ ง หนา๎ ตาเปน็ มนั มาจากครวั เพอ่ื เรยี กเดก็ ๆใหไ๎ ปกนิ ขา๎ ว เพราะจดั สาํ รบั ไวใ๎ หแ๎ ลว๎ พอรว๎ู าํ พอํ เพิ่มเป็นพช่ี ายของพลอย แมํชั้นก็ดใี จเปน็ การโกลาหล เข๎ามาลูบหนา๎ ลบู หลัง แลว๎ พูดจาชมเชยตาํ งๆ ท้ังทีเ่ พ่ิงเคยพบกัน เปน็ คร้ังแรก เมอ่ื เดก็ ๆ กนิ ขา๎ วเสรจ็ แลว๎ คณุ หลวงกใ็ หค๎ นมาตามออกไปทางดา๎ นหนา๎ ของเรอื น อนั เปน็ บรเิ วณทม่ี งี าน ตอนนน้ั เป็นเวลาคา่ํ สนิทแล๎ว โคมไฟตํางๆ ทแ่ี ขวนไว๎ดสู วํางราวกับกลางวัน เจา๎ คุณพอํ นั่งอยใูํ นเรือนท่เี รยี กกันวํา หอน่งั คุณหลวง กาํ ลังอาํ นวยการใหค๎ นยกสํารับกับขา๎ ว กระโถนขันนํ้าเขา๎ ไปตงั้ จะเป็นเพราะเสียงดนตรปี ีพ่ าทย๑ และเสียงไฟสวํางหรอื จะ
เป็นเพราะบรรยากาศ อนั เป็นกนั เองของบ๎านนหี้ รอื อยาํ งไรก็ตามที แตํพลอยสงั เกตเหน็ วาํ เจา๎ คุณพํอมีอารมณ๑ดีและร่ืนเริง เปน็ พิเศษในคนื วันน้นั ย่ิงกวาํ เคยเหน็ เม่อื ครงั้ อยทํู บี่ ๎าน พอคนใช๎ยกสาํ รบั มาตั้ง เรยี บร๎อย เจ๎าคุณพอํ ก็กลาํ วขนึ้ วาํ \"พํอนพกนิ ด๎วยกันเถดิ นาํ \" พลอย สงั เกตทนั ที วาํ เจา๎ คณุ พอํ เรม่ิ เรยี กคณุ หลวงดว๎ ยชอ่ื จรงิ อยาํ งทเ่ี คยเรยี กกนั มาแตกํ อํ น มไิ ดเ๎ รยี กวาํ คณุ หลวง เหมอื นเมอื่ ตอนบําย \"เชิญทํานตามสบายเถดิ ขอรับ\" \"ไมเํ อาละ\" เจา๎ คุณพอํ วาํ \"นั่งกนิ คนเดยี วราวกับเล้ียงพระ จะไปอรอํ ยอะไร มากินเป็นเพอ่ื นกนั หนํอยเถิด\" คณุ หลวงตกลง เรยี กชามขา๎ วมารวํ มวงกบั เจา๎ คณุ พอํ เมอ่ื เรม่ิ กนิ ขา๎ ว เจา๎ คณุ พอํ แลเหน็ เดก็ ๆ ไปนง่ั อยทํุ ่ี เฉลยี งก็ เรียกเข๎าไปขา๎ งใน แลว๎ ถามวาํ \"พวกนี้กินขา๎ วกันแลว๎ หรือยัง\" เมอ่ื ได๎ความวาํ กินแลว๎ กซ็ ักถามตอํ ไปวาํ กบั ขา๎ วอยาํ งไหนอรํอยบา๎ ง ซึ่งเดก็ ๆตอบ กันไปคนละอยํางสองอยําง ไมตํ รงกันสักคนเดียว เจา๎ คณุ พํอกบั คุณหลวงตอ๎ งตกลงกันวาํ เมื่อความเหน็ ไมํตรงกนั เชํนน้ี ก็ จําตอ๎ งลองกินทกุ อยําง พลอยรส๎ู กึ วาํ ตนไมเํ คยสนทิ สนมกบั เจา๎ คณุ พอํ มาแตกํ อํ นเทาํ คนื วนั นเ้ี ลย พลอยเคยนกึ ชมคนในบา๎ นชอ๎ ย วาํ รกั ใครํ เป็นกนั เองสนิทสนม แตพํ อเจา๎ คณุ พํอมาในบ๎านนี้ เจา๎ คณุ พํอก็กลายเป็นคนที่เปน็ กนั เอง สนิทสนมอยํางทพ่ี ลอยเคยใฝ่ฝนั อยตํู ลอดมา ยิ่งเหน็ เจ๎าคณุ พํอพดู คยุ ด๎วยอารมณร๑ ื่นเรงิ หัวรํอตอํ กระซกิ ทกั ทายคนทัว่ ไป พลอยก็ยง่ิ ปลืม้ ปตี ิ ความรกั ที่มี ตํอบดิ าของตน ซ่งึ ฝังลึกอยํูในหวั ใจเพราะไมํมโี อกาสจะแสดงได๎ กด็ ูเหมือนจะทวํ มทน๎ ออกมา ยิง่ มองไปดูคุณหลวง ซง่ึ พยายามเอาอกเอาใจเจา๎ คุณพํอดว๎ ยความนยิ มรกั ใครํ แลดพู เี่ น่อื งซ่ึงดเู หมือนจะคอยฟังจดจําทกุ คําท่ีเจา๎ คณุ พอํ พูด และ หัวเราะด๎วยเมอ่ื ผูใ๎ หญํหัวเราะ ตลอดจนช๎อย ซง่ึ นยิ มใครไมํไดง๎ าํ ยๆ กด็ เู หมือนจะนง่ั มองดเู จ๎าคุณพํออยํดู ว๎ ยความเล่อื มใส และแสดงกริ ยิ าอาการเรียบร๎อย ผิดปกติ พลอยกย็ ิ่งปล้ืมใจ อยากจะแสดงความรู๎สกึ นยิ มยินดี ทต่ี นมีตอํ เจ๎าคณุ พอํ นน้ั ออกมาให๎ปรากฏ พลอยมองไปรมิ ฝาเรือน เหน็ มีพัดขนนกวางอยอํู นั หนง่ึ กน็ ึกอะไรออก รีบคลานไปหยิบพัดมาพดั ใหเ๎ จา๎ คณุ พอํ ขณะท่รี ับประทานข๎าวอยาํ งสดุ ฝีมือ เทาํ ทไี่ ดเ๎ คยรา่ํ เรียนฝึกซอ๎ มมาจากในวงั เจ๎าคณุ พํอเหลียวมาย้มิ มองดูพลอย อยํูนาน เหมือนจะเขา๎ ใจความรส๎ู ึกความหมายของพลอยทกุ อยาํ ง แลว๎ กพ็ ดู ขนึ้ วาํ \"ดจี รงิ พลอย ไมเํ สยี ทไี ปอยํใู นรัว้ ในวัง พดั ได๎เปน็ ชาววังแท๎ๆทีเดียว\" ซง่ึ คาํ พดู เพยี งเทาํ นน้ั เปน็ การตอบแทนสาํ หรบั พลอยเกนิ กวาํ ของมคี าํ ใดๆ จะมาเปรยี บเทยี บได๎ ระหวาํ งทน่ี ง่ั กนิ ขา๎ วกนั อยํู เจา๎ คณุ พอํ กค็ ยุ กบั คณุ หลวงถงึ เรอ่ื งเกาํ ๆ ทผ่ี าํ นมาดว๎ ยกนั บางเรอ่ื ง กเ็ กย่ี วแกรํ าชการท่ี เคยทํารวํ มกนั มา บางเรื่องกเ็ ก่ียวกบั ความสนุกซุกซน ที่เคยผาํ นมาด๎วยกันเม่อื เปน็ หนํมุ ๆ พลอยได๎ยนิ เจ๎าคุณพอํ ถามคณุ
หลวงถึงเพือ่ นฝูงเกําๆ ทีล่ ๎มหายตายจากไปแล๎วกม็ ี บางทกี พ็ ดู ถงึ สถานทีแ่ ปลกๆ ท่พี ลอยไมํรูจ๎ ัก เชํนร๎านตาํ งๆในสาํ เพ็ง หรือโรงขายนํ้าชาญีป่ ่นุ ทีถ่ นนบาํ รุงเมือง บางครัง้ เจ๎าคุณพอํ กช็ าํ เลอื งมาดู ทางเดก็ ๆ แล๎วกล็ ดเสยี งลงมิให๎ได๎ยนิ แตํพอลด เสียงท่ีพูดทีไร ก็มักจะหวั เราะกันครนื้ เครง เม่ือพูดเสรจ็ ทกุ ครัง้ เมอ่ื ของหวานยกเขา๎ มาตง้ั แลว๎ แมชํ น้ั กอ็ อกมาจากหลงั เรอื น และมากราบเจา๎ คณุ พอํ ซง่ึ เมอ่ื เหน็ แมชํ น้ั กท็ กั วาํ \"แหม แมชํ นั้ ! ไมํได๎พบกนั หลายปีทเี ดียว ยังสวยไมตํ กเลยนะ\" แมชํ น้ั หวั เราะกก๊ิ แลว๎ ตอบวาํ \"ทาํ นกป็ ากหวานไมํตกเหมอื นกันละเจ๎าคํะ ถ๎าอิฉนั ไมํพบคณุ หลวงเสยี กํอน ป่านนี้อิฉนั ตามทํานไปแล๎ว\" \"กน็ น่ั นะํ ซ\"ิ เจา๎ คุณพอํ พูด \"ป่านนี้มิสบายไปแล๎วหรือ\" \"ถ๎าทาํ นต๎องการเดย๋ี วน้ี กย็ ังสนองพระเดชพระคุณได๎นข่ี อรบั ผมไมํหวงหรอก\" คุณหลวงพูดสอดขึน้ มา \"พดู ดีไปเถอะ\" แมชํ ั้นขูํ \"ฉนั ยังไมแํ กํเฒํานักดอกนะ จะบอกให๎ บางทีเจา๎ คณุ ทําจะต๎องการคนทําครวั บ๎าง กระมัง\" แลว๎ ทง้ั สามคนกห็ วั เราะขน้ึ พรอ๎ มกนั พลอยไดย๎ นิ ผใ๎ู หญคํ ยุ กนั กล็ องนกึ ดวู าํ ถา๎ เจา๎ คณุ พอํ ไดก๎ บั แมชํ น้ั จรงิ ๆ อยาํ งทล่ี อ๎ กนั เลนํ ปา่ นนจ้ี ะเปน็ อยาํ งไร พลอย อาจมแี มํเป็นแมชํ ัน้ ก็ได๎ แมํพลอยเลกิ คดิ ทันที เพราะถึงแมชํ ้นั จะนํารกั เพียงใดกต็ าม ถ๎าจะเอามากแลกกบั แมํ พลอยก็ เลือกเอาแมํมากกวาํ \"เด๋ียวนที้ ํานยงั เลนํ ระนาดเอกอยํูหรือเปลําขอรบั \" คุณหลวงถามเจ๎าคณุ พอํ ขนึ้ \"ท้ิงมาเสียนานแล๎วละพํอนพ\" เจ๎าคณุ พอํ ตอบ \"ไมํมีใครจะเลํนด๎วย เด๋ียวนท้ี ่บี า๎ นเหลือแตํเครือ่ ง ผู๎คนมนั ก็กระจดั กระจายกนั ไป ไมํเหมือนแตํกํอน แลว๎ พอํ นพลํะ ยงั เลนํ ฆอ๎ งวงอยหูํ รอื \" \"กท็ ิ้งมานานเหมือนกนั ขอรับ\" คุณหลวงพดู เจา๎ คณุ พอํ นง่ั นง่ิ ใชน๎ ว้ิ เคาะจงั หวะเขา๎ กบั เพลง ทป่ี พ่ี าทยก๑ าํ ลงั บรรเลงอยคํู รหํู นง่ึ แลว๎ กท็ าํ ทาํ เหมอื นกบั จะคดิ อะไร ออกอยํางกระทนั หัน พดู กับคุณหลวงขึน้ วาํ \"พํอนพ เรามาลองฝีมือกันสักทีดไี หมละํ ฉนั จะตรี ะนาดเอก พอํ นพตีฆอ๎ งวง\" คณุ หลวงหวั เราะกา๎ ก แลว๎ ตอบวาํ \"ผมตามทํานไมํทนั หรอกขอรับ\"
\"ไมํเอานาํ อยาํ ถอํ มตัว\" เจ๎าคุณพํอยนื ยัน \"ทํานบอกให๎ตีก็ตีไปซี\" แมชํ น้ั สนบั สนุน \"มัวแตํอดิ ออดราํ่ ไรอยไูํ ด๎ ฉันอยากจะฟังเจา๎ คณุ ทํานตรี ะนาด ได๎เคยฟังหน หนง่ึ เมอ่ื ยงั สาว ยังติดใจไมหํ ายเลย\" คณุ หลวงไดย๎ นิ ภรรยาชวํ ยหนนุ กข็ ยบั ลกุ ทง้ั สองคนเดนิ ไปทางวงปพ่ี าทย๑ ซง่ึ ทาํ เพลงจบลงแลว๎ คณุ หลวงเขา๎ ไป กระซบิ กระซาบอยํูครหูํ นึ่งกับนายวง แล๎วคนระนาดเอกก็ลุกจากท่ี เจ๎าคณุ พํอเขา๎ นงั่ แทน และคณุ หลวงก็เข๎านั่งประจาํ ฆ๎อง วง ทกุ คนในงานซง่ึ รับอาหารเสร็จ หันไปมองอยํางสนใจ และพดู จาซบุ ซบิ กนั อยํูทวั่ ไป เจา๎ คณุ พอํ จบั ไมร๎ ะนาดขน้ึ ลองไลลํ กู ดกู อํ น แลว๎ กข็ ยบั กายใหเ๎ ขา๎ ท่ี ยกไมร๎ ะนาดทง้ั สองชขู น้ึ จบเพยี งหนา๎ ผาก สอง มอื พนมระลกึ ถงึ คณุ ครูอยคํู รหํู นึ่ง แลว๎ ก็เร่มิ ตี ครัง้ น้เี ปน็ คร้ังแรกในชีวิต ท่ีพลอยได๎ยนิ เจ๎าคณุ พํอเลนํ ดนตรี และเป็นครั้งแรก ท่ไี ดเ๎ คยเห็นเจ๎าคณุ พํอ เป็นตัวของตัวทาํ นเองโดยสมบรู ณ๑ เจ๎าคุณพํอเริ่มตเี บาๆ ตามทาํ นองช๎าๆ เขา๎ กบั เสยี งฉ่ิงและ ตะโพน ดังเปน็ จงั หวะ สายตาเจ๎าคุณพํอทอดไปขา๎ งหนา๎ แตํมองไมเํ ห็นอะไร เพราะขณะนอ้ี ารมณข๑ องทาํ นเข๎าคลกุ เคลา๎ อยเํู ฉพาะกับดนตรีโดยส้นิ เชงิ เสียงเพลงทเ่ี จ๎าคณุ พอํ บรรเลงจากระนาด ทําใหพ๎ ลอยเศร๎าใจในช้นั แรก เพราะดูเหมอื นจะ เป็นคาํ พรรณนา ถงึ ความหลงั ท่ีผํานไปแลว๎ อยํางไมมํ วี ันคืนมาอีก ถ๎อยคําที่เจา๎ คณุ พอํ พดู ดว๎ ยดนตรีน้ัน เตม็ ไปดว๎ ยความ สงสยั เคลอื บเคลงใจ บางตอนกม็ พี อ๎ แล๎วรําพึงราํ พันถึงความหลัง พลอยเริ่มร๎ูสึกตน้ื ตนั ในอก มกี อ๎ นแข็งๆมาจุกที่คอหอย นํา้ ตาอุํนๆ เรม่ิ จับท่ขี อบตาทั้งสองขา๎ ง แตํแล๎วเจ๎าคณุ พอํ กเ็ ปลย่ี นจังหวะเร็วข้ึน ความเคลือบเคลงสงสัย และความทุกข๑ โศกทรมานใจคลายลง ความรื่นเริงเข๎ามาแทนที่ จังหวะระนาดนั้นเร็วข้ึนอีก กลายเปน็ เสียงคนวง่ิ เลนํ คนหวั เราะ เสียงนก ร๎อง แดดออกยามเชา๎ ดอกไมบ๎ าน ไม๎ระนาดที่เจา๎ คุณพอํ เหวีย่ งไปมาโดยเร็ว ตามลูกระนาด กระทบแสงไฟเหมอื นกับผีเส้อื สองตัว บนิ ไปเกาะทดี่ อกไมโ๎ นน๎ บ๎าง ดอกนีบ้ า๎ งเรว็ ขึ้นอกี เสยี งฉง่ิ เสยี งฉาบ เสียงกลองแขกดังเรา๎ ใจ เจา๎ คณุ พํอเปดิ เผยให๎ เหน็ ความสนกุ ในชวี ติ ความขบขันความรืน่ เรงิ ของคนท่ีปราศจากทุกข๑ นา้ํ ตาพลอยแห๎งหายไปโดยไมรํ ๎ตู วั นงั่ ยิ้มมองเจ๎า คณุ พอํ อยํางตาไมกํ ระพริบ หัวใจเต๎นแรง เขา๎ กับจงั หวะของเพลง ทกุ คนทน่ี ง่ั อยนํู ง่ิ ฟงั เหมอื นถกู สะกด ไมมํ ใี ครพดู จากบั ใคร ทส่ี บู บหุ รก่ี น็ ง่ั ถอื บหุ รป่ี ลอํ ยใหไ๎ หมไ๎ ปเอง ทน่ี ง่ั เคย้ี วหมาก กห็ ยดุ เคีย้ ว น่งั อมหมากอยใูํ นปากจนชดื แมํชัน้ น่ังอยใํู กล๎ๆกับพลอยหายใจถี่ และแรงจนไดย๎ นิ ชอ๎ ยพ่ีเน่ืองและพอํ เพ่มิ นัง่ นิ่งตวั แขง็ เลกิ พูดจาซบุ ซบิ กนั คุณสายคํอยๆยอํ งออกมาจากในเรือน มานงั่ ใกล๎ๆแมชํ นั้ แล๎วกระซิบวํา \"ฉันนกึ แลว๎ ไมํมีผิด ไมํมใี ครตไี ด๎อยาํ งนอ้ี ีกแล๎ว ได๎ยินทีไ่ หนเปน็ จําได๎ทีเดยี ว\" พลอยเหลอื บไปดทู างหลงั เรอื น ขา๎ งๆลบั แลตามประตทู กุ ชอํ ง แสงโคมกระทบกบั ดวงตาหลายสบิ คํู พวกคนในบา๎ น และคนมาชํวยงาน พากันเลิกทํางานชว่ั คราว เมอ่ื ได๎ยนิ เสียงระนาดอยาํ งทไ่ี มเํ คยได๎ยนิ มาแตํกอํ น เจา๎ คณุ พอํ เปลย่ี นจงั หวะไปอกี ตอํ ไปเปน็ การลอ๎ หลอก ระหวาํ งเจา๎ คณุ พอํ กบั คณุ หลวง เจา๎ คณุ พอํ เปน็ คนหนี คณุ หลวงเป็นคนไลํ เจา๎ คณุ พอํ เหลียวหน๎าไปดูคุณหลวงแล๎วย้ิมด๎วย คุณหลวงกส็ ํายหนา๎ หวั เราะ สํวนมอื กต็ ฆี ๎องวงตาม เจ๎า คณุ พอํ ตรี ะนาดหนตี อํ ไปอกี แลว๎ กห็ ยุด ปลํอยใหค๎ ณุ หลวง ตฆี อ๎ งวงตามจนทนั แลว๎ เจา๎ คุณพํอก็หนีตํอไปอีก จนในท่ีสุดคน
ท้งั สองก็ก๎มหน๎าตอี ยาํ งเรว็ ปลอํ ยลกู หมด ไปจนจบเพลง เมอื่ จบแล๎วเจ๎าคุณพํอก็วางไม๎ระนาด ยกมือไหวค๎ รูอีกทีหนึ่งแล๎วก็ หวั เราะ ทกุ คนในวงปพ่ี าทยก๑ ม๎ ตวั ลงกราบพรอ๎ มกนั เปน็ การเคารพในฝมี อื ของเจา๎ คณุ พอํ มใิ ชกํ ราบยศศกั ดอ์ิ คั รฐาน สวํ น คุณหลวงก็ยกมือขน้ึ ไหวห๎ ลายหน โคลงศรี ษะหัวเราะแล๎วพดู วาํ \"ทํานตีอยาํ งนผ้ี มแยํ ตามไมทํ ันเลย\" เจา๎ คณุ พอํ ทกั ทายกบั แขกเหรอ่ื ทน่ี ง่ั อยใํู นบรเิ วณนน้ั อกี สกั ครหํู นง่ึ แลว๎ กล็ ากลบั แตกํ อํ นจะกลบั เจา๎ คณุ พอํ หนั มาสง่ั กบั พลอยวาํ \"พลอย พํอจะกลบั กํอนละนะ แลว๎ พรุงํ นจ้ี ะมาใหมํ\" คนื วนั นน้ั พลอยเขา๎ นอนดว๎ ยความเหนอ่ื ยออํ น แตคํ วามรส๎ู กึ ในใจเตม็ ไปดว๎ ยความสขุ อยาํ งไมเํ คยมมี าแตกํ อํ น วนั น้ี เปน็ วนั ท่พี ลอยมีชวี ติ เตม็ สมบรู ณ๑ ได๎ถูกรบั รองตอํ หน๎าคนเปน็ อันมากวาํ พลอยเป็นลูกเจ๎าคณุ พอํ ผู๎ซ่ึงเปน็ ทนี่ ับถือของคน ท้ังหลาย และเป็นผทู๎ ีค่ นทงั้ หลายใหค๎ วามสนใจในตัวเจา๎ คณุ พอํ ผ๎ซู ึ่งเป็นทีน่ บั ถือของคนทัง้ หลาย และเป็นผท๎ู ี่คนทั้งหลาย ใหค๎ วามสนใจเปน็ อยาํ งยอดเยยี่ ม ไมํวาํ ทํานจะพดู สงิ่ ใด หรือทําสิ่งใด ความสนใจในตวั เจา๎ คณุ พอํ ทาํ ให๎พลอยได๎รับสวํ น สะท๎อน จากความเปน็ ยอดเย่ยี มของทาํ น ในงานนน้ั แทนทีพ่ ลอยจะเปน็ คนท่ีต๎องตามหลงั ชอ๎ ย หรอื เพยี งแตํคูํเคียงกนั พลอยกบั จะออกหน๎าชอ๎ ยไป ในด๎านความสาํ คัญ แตคํ วามพอใจของพลอย มไิ ด๎อยูใํ นข๎อนี้ ทีพ่ ลอยพอใจนกั หนาก็เหตุวํา เจา๎ คณุ พอํ ไดม๎ าในงาน เพื่อพสิ ูจนใ๑ ห๎ปรากกวํา พลอยมใิ ชํเดก็ ท่ีไรญ๎ าตขิ าดมติ ร แตเํ ป็นผู๎ท่บี ดิ าเป็นผ๎ใู หญทํ ีค่ นจักนับถือได๎ พลอยยง่ิ นกึ รกั ชอ๎ ยมากข้นึ ไปอีก เมอ่ื ได๎ยนิ ชอ๎ ยพดู ขน้ึ เมอ่ื เขา๎ ไปนอนในมุ๎งด๎วยกนั แลว๎ วํา \"พลอย ฉันดใี จเหลือเกนิ ท่ีเจา๎ คุณพอํ ของพลอยทํานมาวนั นี้\" \"ทาํ ไมชอ๎ ย\" พลอยถาม \"อา๎ วก็ดีใจซี ทเี่ จ๎าคณุ พํอของพลอยทาํ นมาชวํ ยงาน ใครๆเขากด็ ีใจกนั ทง้ั นั้น แลว๎ กท็ ํานนาํ รัก ออกจะตายไป\" \"ชอ๎ ยนกึ อยาํ งน้ันจริงๆหรอื \" พลอยถาม \"พุทโธํ ! ไมนํ ึกจรงิ ฉนั จะไปพูดอยํางนนั้ ทาํ ไม\" ชอ๎ ยตอบยืนยนั อยํางจรงิ ใจ \"จรงิ ๆนะพลอย พํออยํางน้ใี ห๎ฉันกเ็ อา\" \"ชอ๎ ยก\"็ พลอยท๎วง \"คณุ พํอของชอ๎ ยก็นาํ รกั มากเหมือนกนั ให๎ฉนั กเ็ อาอกี นํะแหละ\" \"นน่ั นะํ ซ\"ิ ช๎อยพดู \"อยํางเราสองคนนีแ่ ลกพํอกันไดเ๎ ทยี วนะ ไมมํ ใี ครเสียเปรียบใครหรอก\" แลว๎ เดก็ ทง้ั สองคนกค็ ยุ กนั เรอ่ื งความดขี องพอํ ของตน ตามประสาเดก็ ไปจนชอ๎ ยเหลอื แตเํ สยี งกรน พลอยจงึ ได๎ หลบั ตามไปในเวลาไมํช๎า
รงํุ ขน้ึ อกี วนั หนง่ึ เปน็ วนั โกนจกุ และทาํ ขวญั ทง้ั ชอ๎ ยและพลอยตอ๎ งถกู ทรมาน ดว๎ ยการเปลย่ี นเครอ่ื งแตงํ ตวั ถงึ สอง คร้ัง เจ๎าคุณพํอมาตงั้ แตเํ ชา๎ ตามทีน่ ดั ไว๎ และอยรูํ วํ มงานไปจนทาํ ขวัญเสรจ็ หลังจากเมอื่ คืนทแี่ ล๎ว เจ๎าคุณพอํ ร๎สู กึ วําเปน็ กนั เองสนทิ สนมกับคนในบา๎ น และแขกเหรอื่ ทุกคนดียงิ่ ขนึ้ กวําเกาํ และเม่อื เสร็จงานแลว๎ เจ๎าคณุ พํอก็เรียกพลอยเขา๎ ไป ใกลๆ๎ สงํ หบี ใหใ๎ บหนึง่ แลว๎ พดู วํา \"น่ีแนํพลอย พํอทาํ ขวญั เจ๎าในงานโกนจุก เปิดออกดซู ี ถกู ใจไหม\" พลอยจงึ กม๎ ลงกราบเจา๎ คณุ พอํ ดว๎ ยมอื ทส่ี น่ั ระรวั เพราะครง้ั นเ้ี ปน็ ครง้ั แรกทไ่ี ดร๎ บั ของ จากเจา๎ คณุ พอํ โดยตรง ในหบี น้นั มจี ้อี นั ใหญํ กลางฝังมรกตคอํ นข๎างใหญํ มเี พชรซึกลอ๎ มรอบ นอกจากนั้นยงั มกี าํ ไล เล็กๆพอขนาดขอ๎ มือพลอยอีกครูํ หน่งึ ฝงั เพชรลกู กบั นิลสดี อกตะแบกสลับกนั พลอยนงั่ กม๎ หน๎าหยบิ ของแตงํ ตัว แล๎วกว็ างไมรํ ว๎ู าํ จะพดู จาวํากระไรถกู \"ชอบอยาํ งไหน พลอย\" เจ๎าคณุ พํอถามเบาๆ อกี ครง้ั หน่ึง พลอยได๎ยนิ กห็ ยิบจี้ ซึ่งมีลกั ษณะเปน็ ของโบราณ ขน้ึ ให๎ ดู \"ไมเํ สยี ทที ี่เป็นลูกพํอ\" เจ๎าคณุ พํอพดู ขน้ึ อยาํ งพอใจ \"จี้อนั นั้นราคาไมถํ งึ กําไลขอ๎ มือ เพราะเปน็ ของเกํา คนเขาไมํ คอํ ยชอบ กําไลคูํนนั้ เปน็ ของนอก พอํ เพ่ิงซอ้ื มา แตํจ้ีเปน็ ของคณุ ยําของเจ๎า เจ๎าก็ชอบถูกทเี ดยี ว\" พลอยรส๎ู กึ ดใี จทเ่ี จา๎ คณุ พอํ ชมวาํ เลอื กชอบไดถ๎ กู สาํ หรบั ชอ๎ ยเจา๎ คณุ พอํ ทาํ ขวญั แหวนงวู งหนง่ึ ขณะนน้ั แมชํ น้ั กเ็ ขา๎ มาน่งั อยขํู า๎ งๆ และชวํ ยดใี จแทนเด็กทั้งสองคนอกี ยกใหญํ เจา๎ คณุ พอํ นงั่ พดู อยํอู ีกเล็กน๎อย ฝากฝังพลอยกบั คณุ สายอีก ตามสมควร แลว๎ กล็ ากลบั งานโกนจกุ ผาํ นไปโดยเรยี บรอ๎ ย ไมมํ อี ปุ สรรคไมมํ สี ง่ิ ใด ทจ่ี ะมาทาํ ใหก๎ ระทบกระเทอื นใจ เมอ่ื เสรจ็ งานแลว๎ พลอยก็ อยํกู บั ช๎อยทบ่ี า๎ นตอํ ไปอกี สองวนั เพราะคุณสายยังเกบ็ ของไมเํ สร็จ ทาํ ให๎เพ่มิ ความสนิทสนม กบั คนในบ๎านนัน้ ยิง่ ขึน้ แมํ ช้ันนัน้ ออกปากชมวาํ เมอื่ นกึ ถึงวนั ที่เดก็ จะต๎องกลบั วังก็ใจหาย ทาํ ใหค๎ ุณสายตอ๎ งหวั เราะหๆึ แลว๎ ตอบวํา ถ๎าขนื ปลอํ ยให๎ อยทํู น่ี ่ไี ปอีกเจด็ วัน ก็จะได๎กลายเปน็ โจรไปทั้งสองคน เพราะมแี ตคํ นชวํ ยตามใจ สํวนพ่เี น่ืองนนั้ ใหส๎ ญั ญาวาํ เม่ือพลอยกับ ชอ๎ ยกลบั ไปแลว๎ จะพยายามไปหาให๎บอํ ยทสี่ ุด ในทส่ี ดุ วนั ทจ่ี ะตอ๎ งกลบั วงั กม็ าถงึ คณุ สายหอบขา๎ งของพะรงุ พะรงั ขน้ึ รถกลบั ตามทางเดมิ มพี เ่ี นอ่ื งมาสงํ จนถงึ ประตขู ๎างนอก พอเดนิ ผาํ นประตูช้ันในกลับตําหนัก ก็มเี สียงคนร๎ูจกั ทกั ทายกันเกรยี วกราว เหมอื นเมือ่ วนั แรกท่พี ลอยเขา๎ วงั มากบั แมํ ผดิ กันแตทํ ว่ี าํ คราวน้ีพลอยรูส๎ ึกตวั วําเป็นผใ๎ู หญํ คนุ๎ เคยตํอโลก ค๎นุ เคยตอํ เหตกุ ารณ๑ ค๎ุนเคยตอํ คนทงั้ ปวง เป็นคน มีหลักฐานมากกวําวันที่แรกเรมิ่ เขา๎ มาในวังเป็นไหนๆ แตคํ วามรส๎ู กึ วาํ เปน็ ผใ๎ู หญขํ น้ึ หลงั จากโกนจกุ นน้ั ยงั มเี หตอุ น่ื มากระทบ ทาํ ใหพ๎ ลอยตอ๎ งรส๎ู กึ วาํ เปน็ ผใ๎ู หญจํ รงิ ๆ ความร๎ูสกึ อยํางเด็กหลายอยํางไดห๎ มดสน้ิ ไป ในวันทีก่ ลับเขา๎ วังนั้นเอง พอคุณสายพลอยและช๎อย พากนั มาถงึ ตาํ หนัก ยัง ไมทํ นั จะเข๎าห๎อง กม็ ขี ๎าหลวงคนหนงึ่ รบี มาหาคุณสาย บอกวาํ เสดจ็ รบั สั่งใหค๎ ณุ สาย ข้ึนไปเฝา้ ในทนั ทีทีม่ าถึงตาํ หนกั
ขา๎ หลวงคนน้นั มองดูพลอยดว๎ ยสหี น๎าอันเปลก แตพํ ลอยกม็ ไิ ด๎เฉลยี วใจอยํางไร คณุ สายรบี เปดิ ห๎องแล๎วกส็ ง่ั เดก็ ๆ ให๎ ชวํ ยกนั เอาของเข๎าเกบ็ สํวนตนเองนัน้ รบี ขน้ึ บนั ไดไปช้ันบนของตําหนกั คุณสายข้ึนไปนาน แตแํ ล๎วกก็ ลับลงมาตาบวมแดง เหมอื นกับร๎องไหม๎ าใหมๆํ พอลงมาถึงก็เรียกพลอยและชอ๎ ย ใหช๎ วํ ยกันร้ือของออกจากหบี ไมยํ อมพดู อะไรดว๎ ยทงั้ สิ้น จนถงึ เวลาคาํ่ วนั นน้ั คณุ สายจงึ ไดเ๎ รยี กพลอยเขา๎ ไปในหอ๎ งสองตอํ สอง แลว๎ กร็ อ๎ งไหส๎ ะอกึ สะอน้ื พลาง พดู พลางบอก ใหพ๎ ลอยรวู๎ าํ แมํของพลอยนน้ั ตายเสียแล๎วท่ีฉะเชงิ เทรา เพราะลกู ในทอ๎ งนั้นออกมากํอนกาํ หนด และแมํอยํไู ดส๎ องวนั ก็ ตาย กํอนตายมไิ ดส๎ ่งั เสียอะไรเลย ญาตโิ ยมทางโน๎นเขาชํวยกันเผาศพเสรจ็ ไปแล๎ว เสด็จเพิง่ ทรงทราบแนเํ มอื่ วานนี้ จึง รับสง่ั เรยี กคณุ สายขน้ึ ไป มอบภาระใหบ๎ อกแกํพลอยใหท๎ ราบ บทที่ ๖ (หนา๎ ท่ี ๑) หา๎ ปใี หห๎ ลงั นบั จากวนั ทพ่ี ลอยไดร๎ ว๎ู าํ แมตํ าย พลอยกย็ งั คงอยทํู ต่ี าํ หนกั เสดจ็ แตพํ ลอยอายสุ บิ หกปเี ศษ นบั วาํ เปน็ สาวเต็มตวั และเปน็ สาวอยาํ งท่ีใครเหน็ ใครต๎องชม วาํ สวยเกินกวาํ ท่คี าดไว๎ ถงึ แมว๎ ําเมอ่ื ยังเดก็ ๆ พลอยก็มีคนชมวาํ เปน็ เด็กสวยอยํูแลว๎ สํวนช๎อยเปน็ สาวขึน้ มาดจุ กัน แตจํ าํ นวนปแี ละรํางกายทเ่ี ตบิ โตขึน้ มิได๎ทาํ ใหน๎ ิสัยของชอ๎ ยเปลี่ยนแปลงไป ยังคงเปน็ คนสนกุ สนานรําเรงิ และมีความคดิ เหน็ เป็นของตัวเอง อยาํ งแตํกอํ น พลอยยงั จาํ ไดด๎ ถี งึ วนั ทต่ี นและชอ๎ ย เรม่ิ หมํ ผา๎ อยาํ งผใ๎ู หญทํ ง้ั หลาย ถา๎ จะวาํ ไปแลว๎ วนั นน้ั กเ็ ปน็ วนั สาํ คญั มาก เพราะ เทาํ กบั วาํ พลอยไดส๎ ละความเป็นเด็ก ยาํ งเขา๎ สคํู วามเป็นผใ๎ู หญอํ ยํางสมบูรณ๑ โดยที่คนทัง้ ปวงตง้ั แตํเสดจ็ ลงมาจนถงึ คน อืน่ ๆ กย็ อมรบั วําพลอยสมควรเป็นผใ๎ู หญไํ ด๎แลว๎ วนั ท่เี ริ่มหํมผ๎า และตํอมาอีกหลายวนั ทั้งพลอยและชอ๎ ยต๎องนั่งอยูนํ ิ่งๆ ไมํ กลา๎ ขยับเขยอ้ื นไปไหนไกล เพราะกลวั ผ๎าหํมจะหลุด ยง่ิ จะใหค๎ ลานไปมาบนตําหนกั แล๎ว ดเู หมือนจะเปน็ เรือ่ งนอกปญั ญา ทาํ ไมไํ ด๎ทเี ดียว พลอยเหน็ ผูใ๎ หญเํ ขาหํมผา๎ ดูเป็นของงาํ ยๆ เพราะหํมทีเดียวแลว๎ ก็อยไูํ ปได๎ตลอด นานๆจึงจับให๎เขา๎ ท่รี ัดกมุ เสียทีหนึง่ แตํพอตวั ไดห๎ ํมเขา๎ เอง จงึ ร๎วู าํ ยากเย็นสกั เพียงใด เพราะผ๎าทีหมํ ไว๎กับตวั นั้น จะอยไูํ ด๎ก็เพราะความชาํ นาญ มิได๎ อยูํได๎ก็เพราะเขม็ กลดั กระดมุ หรือเครอ่ื งเหน่ียวรงั้ อืน่ ๆ เสด็จก็ดูเหมือนจะเขา๎ พระทัยเรอื่ งน้ดี ี เพราะในตอนแรกๆ กม็ ิได๎ทรง ใช๎สอย บํอยคร้งั เหมอื นแตกํ อํ น ทรงให๎เวลาพลอยคน๎ุ กบั ผ๎าหํมอยํหู ลายวนั จนในทีส่ ุดก็รับสัง่ ถามวํา \"พอลยหมํ ผ๎าเปน็ แล๎วหรอื ยัง\" เมอ่ื พลอยทลู ตอบวาํ เปน็ แลว๎ กร็ บั สง่ั กาํ ชบั วาํ \"ไมหํ ลุดแนํนา\" พลอยต๎องกราบทูลยืนยันอีกคร้ังหนง่ึ จึงได๎ทรงใช๎สอย ตํอไป และดูเหมือนจะมากกวําเม่ือกอํ น เพราะเดี๋ยวนีใ้ ครๆกร็ ก๎ู นั ท่ัวตําหนกั แล๎ววํา พลอยเป็นขา๎ หลวงคนโปรด การเปน็ คนโปรดของเสดจ็ นน้ั มที ง้ั ทางเสยี ทางดี ถา๎ จะวาํ ในทางเสยี พลอยกม็ เี วลาเปน็ ของตวั เอง นอ๎ ยลงไปกวาํ ขา๎ หลวงคนอนื่ ๆ เพราะตอ๎ งคอยปฏบิ ตั ิรับใช๎อยํตู ลอดเวลา จะมีเวลาทาํ กจิ ธุระสํวนตวั บา๎ ง กต็ ํอเม่อื เสดจ็ เข๎าบรรทมหรอื ยัง ไมบํ รรทมตนื่ หรือมกี จิ ธรุ ะจาํ เป็นจรงิ ๆ นอกจากนน้ั สํวนเสียก็ยังมีอีก ที่คนอ่ืนเกิดความอิจฉารษิ ยา คอยคอํ นแคะหาเร่ือง แตํพลอยก็มชี อ๎ ยคอยออกรับแทนอยํูเสมอในข๎อน้ี ทําใหค๎ นอืน่ ไมํกลา๎ เพราะช๎อยเป็นคนมชี อื่ เสยี งประจําเสียแล๎ว ในการ
เอาจริง คนจงึ กลวั เป็นสํวนมาก การอยูํใกลช๎ ิดพระองคเ๑ สดจ็ นั้น ถงึ บางคราวพลอยจะรู๎สกึ เหน็ดเหนื่อยบ๎าง พลอยก็มไิ ด๎ รูส๎ กึ ทอ๎ ถอย เพราะถอื วาํ เปน็ การตอบแทนทเ่ี สดจ็ ทรงพระเมตตาชบุ เลีย้ งมา และยิง่ กวาํ นน้ั การท่อี ยูใํ กลช๎ ดิ พระองคท๑ าํ ให๎ พลอยได๎ร๎ูไดเ๎ หน็ และบางครัง้ กไ็ ดต๎ ามเสด็จไปในที่บางแหงํ ซึง่ แมแ๎ ตํบางคนท่ีอยูํในวังมานานกวําพลอย ก็มิไดเ๎ คยได๎ไปถงึ ทๆ่ี เปน็ ยอดเยย่ี มของในวงั กเ็ หน็ จะไดแ๎ กทํ บ่ี น อนั เปน็ ทป่ี ระทบั ของพระเจา๎ อยหํู วั และสมเดจ็ พรอ๎ มทง้ั ทลู กระหมอํ ม ฟา้ อีกบางพระองค๑ ตามปกตเิ สดจ็ ข้นึ ทบ่ี นเกอื บทุกวัน และพลอยก็ไดถ๎ อื หบี หมาก ตามเสด็จ ตอนแรกๆ พลอยก็เกรงกลวั เสยี เปน็ ลน๎ พน๎ เมอ่ื เสด็จแล๎วกไ็ ด๎แตํนั่งคอยรบั เสด็จกลับตําหนัก อยํูแคํอัฒจันทร๑พระทนี่ งั่ แตํตํอมาพลอยได๎รบั ความกล๎า เพิม่ เติมขนึ้ จากช๎อย ผู๎ซง่ึ รจู๎ ักคนมาก เวลาตามเสดจ็ ขึน้ ท่บี น กไ็ ดค๎ ลานซอกซอนไปจนทัว่ เทําที่จะไปได๎ แล๎วก็กลบั มาเลาํ ให๎พลอยฟงั ทําให๎พลอยอยากร๎ูอยากเห็นบ๎าง ประกอบกบั พลอยได๎ร๎ูจกั คณุ พนักงานบางคนทีเ่ ปน็ ญาติ แมเ๎ จ๎าจอมบางคน ก็ไดร๎ ๎จู กั ในฐานเป็นญาติ ตอํ มาจงึ ได๎มีความกล๎าขึ้น และไดเ๎ ห็นความเปน็ ไปของทบ่ี นอยาํ งใกล๎ชิด ตามปกตเิ สดจ็ ขน้ึ ทางบนั ไดด๎ า๎ นตะวนั ตก และเวลาเสดจ็ กลบั กก็ ลบั ทางเดยี วกนั ฉะนน้ั ในขน้ั แรก เมอ่ื สงํ เสดจ็ แลว๎ พลอยจงึ คลานเลด็ ลอดตามระเบยี ง ไปจนถงึ หอ๎ งทพี่ นกั งานกลาง เตรยี มเคร่ืองตน๎ ในที่น้ัน คุณพนกั งานหลายคนรจู๎ ัก พลอยดี จงึ ไมํมีใครหา๎ มปรามแตํทักทายปราศรัย พดู คุยดว๎ ยเปน็ ปกติ และจากทนี่ นั้ ถ๎าหมอบโผลหํ นา๎ ออกทางประตู ก็จะ มองเหน็ หอ๎ งเขยี ว อันเปน็ หอ๎ งทรงพระสําราญ และเสวยพระกระยาหาร ของพระเจ๎าอยํหู ัว ครง้ั แรกท่ีพลอยไดเ๎ ห็นพระ เจา๎ อยหํู ัวของตน อยาํ งใกล๎ชิดในทีร่ โหฐาน พลอยกข็ นลกุ เกรยี วทัง้ ตัว เพราะรู๎ดีวาํ ท่ๆี ตนไดไ๎ ปถึงเป็นท่ศี กั ดส์ิ ิทธเ์ิ พยี งไร บนพระทน่ี งั่ อันกวา๎ งใหญไํ พศาล และในหอ๎ งท่ีตนเหน็ เฉพาะหน๎า เปน็ ทีอ่ ยํขู องเจ๎าชวี ิตคนไทยทั้งมวลในสมยั นัน้ เป็นหัวใจ ของประเทศ การเปน็ ไปทกุ อยาํ งของโลกภายนอก มารวมอยูํ ณ ทน่ี ัน้ ไมมํ ที ่ีอนื่ ใดจะสาํ คญั ไปกวํา เมอ่ื เสดจ็ ขน้ึ เฝา้ นน้ั ตามธรรมดากเ็ ปน็ เวลาเสวย เสดจ็ เขา๎ เฝา้ ในหอ๎ งเขยี ว พรอ๎ มดว๎ ยเจา๎ นายพระองคอ๑ น่ื อกี เปน็ อนั มาก มีที่สงั เกตอยูวํ ําเจา๎ นายทีข่ ้นึ เฝ้านนั้ ถา๎ หากมิได๎มีหน๎าที่อยาํ งไร เพียงแตํเฝ้าเฉยๆ กท็ รงหํมแพรสี ตามวนั ทกุ พระองค๑ ไป สํวนเจ๎านายลูกเธอบางพระองค๑ ท่ีมีหน๎าทร่ี บั ใช๎ปฏิบัติ กท็ รงผ๎าหํมเหมือนกนั กับคนทง้ั ปวง หอ๎ งเขยี วทเ่ี ฝา้ น้ันเป็นห๎อง ใหญํผนงั สีเขียวแกํ มีลวดลายปิดทอง กง่ึ ผนังช้นั บนยกขนึ้ ไป กนั้ เปน็ ระเบียงทาํ ด๎วยไม๎ ขัดมนั สลกั เปน็ ลวดลายมบี ันไดขึ้น บนระเบยี งวางตูห๎ นังสอื ตาํ งๆจาํ นวนมาก ในห๎องมตี ๎โู ตะี วางอยูํเรียงราย แตเํ ยอื้ งไปทางด๎านพระบัญชร และใกล๎กบั บนั ได ขึน้ ระเบียงไวห๎ นังสือมเี ก๎าอยี้ าว ทอดไวเ๎ ป็นทที่ รงพระสาํ ราญ และเป็นที่เสวย มีโต๏ะเล็กๆอีกตวั หนง่ึ วางอยขํู า๎ งหนา๎ สําหรับ ต้ังเครอื่ งตน๎ เครอ่ื งตน๎ หรอื เครอ่ื งเสวยนน้ั สงํ ขน้ึ มาจากหอ๎ งเครอ่ื งตน๎ ทกุ อยาํ งหอํ ผา๎ ขาวผนกึ ตราอยาํ งระมดั ระวงั เปน็ หนา๎ ทข่ี อง คุณพนักงานทเี่ รยี กกันวํา พนักงานกลางรับไว๎ เมอ่ื ถงึ เวลาใกลจ๎ ะเรียกเคร่อื ง พนกั งานเหลาํ นนั้ ก็จัดแจงแกะผนกึ เตรียม เครือ่ งต๎นให๎พรอ๎ มท่ีจะตั้งเคร่อื งได๎ พอถึงเวลาเสวยเจ๎าจอมอยูงํ านท้ังหลาย กม็ าน่งั เขา๎ แถวคอยรับเครอ่ื งตน๎ ต้งั แตจํ ากมอื งานกลางแลว๎ สงํ กนั ตอํ ไปทีละคน จนถึงพระเก๎าอ้ที ปี่ ระทบั คุณเจา๎ จอมทุกคนมที ่ีน่งั ประจาํ ของตน และตลอดจนเจา๎ นาย ทม่ี าเฝ้ากด็ ี หรือมหี นา๎ ทีค่ อยปฏิบตั ิรบั ใชก๎ ด็ ี ดเู หมือนจะมที ีป่ ระทบั เป็นประจํา ไมสํ ับสนหรอื ปะปนกนั กอํ นทจ่ี ะเสด็จลง หอ๎ งเขียว บรรดาคนในทน่ี นั้ ก็พดู คุยกัน ดว๎ ยเสยี งเบาๆ แตพํ อเสดจ็ ลงประทับพระเกา๎ อแ้ี ล๎ว เสียงพูดคุยกันเองก็หายเงยี บ
ไปส้นิ คงเหลอื แตํเสียง พระราชดํารสั และเสียงกราบบังคมทลู ตอบ ของแตลํ ะคนทีม่ ีพระราชดํารสั ดว๎ ย สลับด๎วยเสียว หวั เราะเบาๆทว่ั ไป เปน็ ครัง้ เป็นคราว ในเมื่อมเี รอื่ งขบขัน พลอยหมอบดูเหตกุ ารณ๑ตํางๆ และคอยสดับรบั ฟงั เสียงจากหอ๎ ง เขยี ว ไดค๎ รั้งละนานๆ การทไี่ ด๎มโี อกาสเข๎าไปใกล๎ชดิ ถงึ บนพระทปี่ ระทบั มไิ ดท๎ ําใหพ๎ ลอยเห็นสงิ่ ตาํ งๆ เปน็ ของธรรมดา ไป ไดเ๎ ลย เพราะอาการกริ ิยาของคนท่ีอยํูบนนัน้ ก็ดี บรรยากาศโดยท่วั ไปทบี่ นน้ันกด็ ี มีแตจํ ะชกั จงู ให๎เหน็ ทกุ อยาํ ง บนน้ันเปน็ ของสงู เป็นของศักดิส์ ทิ ธิ์ ควรแกคํ วามเคารพอยาํ งสูงสดุ ยง่ิ ไดต๎ ามเสดจ็ ขน้ึ ทบ่ี นบอํ ยครง้ั เขา๎ พลอยกย็ ง่ิ เพม่ิ ความกลา๎ คลานตอํ จากหอ๎ งคณุ พนกั งานนง่ั ไปยงั หอ๎ งอน่ื ๆทบ่ี น น้ัน บนพระท่นี ่ังมที างแคบคํอนขา๎ งจะมดื แตคํ ลานไดต๎ ลอดจากมมุ ตะวันตก ไปถงึ มมุ ตะวนั ออก ผํานห๎องตาํ งๆท้งั สองขา๎ ง จากหอ๎ งทองซ่ึงมฝี าผนังและเครื่องตกแตงํ ทุกอยํางปดิ ทองระยับ มีกระจกเงาบานใหญๆํ กรอบปิดทองสลักลวดลาย ติดตามผนงั พลอยคลานผํานเข๎าไปยังหอ๎ งเหลอื ง พลอยเคยไดย๎ นิ ถงึ หอ๎ งเหลอื งมาตง้ั แตเํ ดก็ ๆ เมอ่ื มโี อกาสไดเ๎ ขา๎ ไปถงึ กม็ องดดู ว๎ ยความสนใจเปน็ พเิ ศษ หอ๎ งนน้ั เปน็ หอ๎ งโถงใหญํกวําหอ๎ งอืน่ ๆทบี่ นเล็กนอ๎ ย ฝาผนังและเครอื่ งตกแตํงทาสีเหลืองปดิ ทอง ตรงตามทีเ่ รียก กนั วําห๎องเหลอื ง ความจริงหอ๎ งเหลืองเปน็ ทางเสด็จพระราชดาํ เนินผํานทกุ วัน เพราะพระทวารห๎องนนั้ เปิดออก ไปยังอฒั จนั ทร๑เสดจ็ ออก ข๎างหน๎า ฉะน้นั เวลาจะเสดจ็ ออกขา๎ งหนา๎ ก็จําต๎องเสด็จพระราชดาํ เนินผําน และเวลาเสดจ็ ขึ้นข๎างในกจ็ าํ ตอ๎ งผํานอีกครงั้ หนึ่ง ฉะน้นั หอ๎ งเหลืองน้จี งึ เปน็ ทชี่ ุมนุม ของขา๎ งในทงั้ ปวงทีไ่ มํมตี ําแหนงํ เฝา้ โดยใกลช๎ ดิ ในทอ่ี นื่ มาคอยเฝา้ หมอบเฝ้าใน เวลาเสด็จพระราชดาํ เนินขึ้นหรือลงดังกลําวแลว๎ ห๎องเหลอื งกํอนหรอื เวลาเสด็จพระราชดาํ เนิน จึงเปน็ ท่ชี ุมนุมของคนเปน็ จํานวนมาก ท่เี ป็นเจ๎าจอมกม็ หี รือแม๎ เจา๎ นายบางพระองค๑ กเ็ สดจ็ ข้ึนเฝา้ ณ ทน่ี นั้ ตามแตพํ ระอธั ยาศัย พลอยเคยคลานเขา๎ ไปในหอ๎ งเหลือง กํอนเวลาเสดจ็ พอโผลํประตูเข๎าไปกเ็ หน็ บรรดาข๎างใน ทีม่ าคอยเฝา้ อยํูนัน้ นัง่ หรือเอกเขนกคุยกนั อยําง สบายอารมณ๑ บางทํานก็คยุ กนั อยกูํ ับคนท่นี ่ังใกล๎ๆ บา๎ งกจ็ ับกลํมุ สนทนากนั เร่อื งราวตํางๆทัง้ ในวงั และนอกวงั ดูเหมอื น จะถูกนาํ มาเลําและวิจารณส๑ ํูกันฟงั ในหอ๎ งน้ันโดยละเอยี ด เสียงพดู กันเบาๆนนั้ เมอ่ื มีคนพดู มากคน กฟ็ งั ดไู ดย๎ ินไปไกล เหมือนกัน เปน็ เสียงพิเศษไปอีกอยํางหน่งึ บางครง้ั ก็มเี สียงหวั เราะ ตํอกระซิกกันขัดจังหวะขนึ้ มา บรรดาทํานข๎างใน เหลาํ นน้ั ตํางก็มีหบี หมากมีกระโถนของตน ขึน้ มาวางไว๎กบั ตวั กนิ หมากกันไปบา๎ ง นัตถ๑ยุ าบา๎ ง แลว๎ กส็ นทนากนั เปน็ ท่ี เพลดิ เพลิน ทุกคนแตงํ กายอยํางชาววงั สมยั นัน้ ซึง่ เป็นระเบียบเสมอกนั ดว๎ ยสปี ระจาํ วัน เปน็ เครอ่ื งกําหนด ถ๎าจะดูอยาํ ง เผนิ ๆแล๎ว ก็เกอื บจะนกึ ไปดว๎ ยวาํ แม๎แตํรูปราํ งลกั ษณะ ก็ไมผํ ดิ กันเทําไรนัก ทงั้ ที่ในทน่ี ัน้ มที ง้ั คนสงู อายุและคนทยี่ งั อายุไมํ มาก ระหวาํ งผู๎ทนี่ ง่ั อยูคํ นเดียว หรือจบั กลมุํ คยุ กนั นัน้ ก็มคี นคลานไปไมขํ าดสาย บางคนก็เปล่ยี นเพือ่ นคยุ บางคนกไ็ ป เท่ยี วทักทายปราศรัยคนอื่น บางคนกม็ ขี องตาํ งๆ ท่ีแปลกและใหมํสําหรบั อวด เชนํ นํ้าอบน้าํ หอม ของเลก็ ๆนอ๎ ยๆแปลกๆ จากนอกวงั เทีย่ วคลานไปยงั ทาํ นผูน๎ ีบ้ ๎าง ทํานผู๎โน๎นบา๎ ง แลว๎ กเ็ อาของน้ันออกแสดง สรรเสริญคณุ ภาพของของตน อีกฝา่ น หนึง่ ก็ออื ออหรอื ตชิ มไปตามเรอื่ ง นอกจากนน้ั ก็ยังมธี รุ ะปะปงั ตาํ งๆ ที่ติดตํอกัน เรอ่ื งราวตาํ งๆ ทจี่ ะอาศยั ไหว๎วานกนั หรอื นัดหมายกนั และมีเรอ่ื งแปลกๆ อีกมากมายทจี่ ะเลาํ สํกู นั ฟัง ณ ทน่ี น้ั พอถงึ เวลาเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ผาํ นหอ๎ งเหลอื ง เสยี งตาํ งๆ กเ็ งยี บกรบิ ลง ทกุ คนลงหมอบเฝา้ อยาํ งสงบเสงย่ี ม บางครง้ั ก็ทรงทักทายหรอื มพี ระราชดาํ รสั กบั บางทาํ นทีเ่ ฝา้ อยํู ณ ท่ีนนั้ บา๎ ง บางคร้ังกเ็ สดจ็ ผาํ นไปเฉยๆ และพอเสดจ็ ผาํ น
ไปแลว๎ เสียงพูดจาขยบั เขยอ้ื นกายก็กลับมขี นึ้ มาอีก บางทํานกเ็ ตรยี มตวั กลบั ตาํ หนกั หรือกลบั เรือน เม่อื กลับไปแลว๎ ก็จะได๎ กลบั ขน้ึ มาเฝ้าอกี เป็นหนทส่ี อง ตอนเสด็จขึน้ จากข๎างหนา๎ บางทาํ นกก็ ลับไปเลยไมขํ ้ึนมาเฝ้าอกี ในวันน้ัน บางทาํ นกค็ งอยูํ ในห๎องนัน้ ตํอไป ความจรงิ พลอยอยใํู นวงั มานานจนเปน็ ทค่ี น๎ุ เคย รจ๎ู กั ทาํ นขา๎ งในหลายทาํ นในหอ๎ งนน้ั ฉะนน้ั ทกุ ครง้ั ทผ่ี าํ นเขา๎ ไป พลอยจะไดร๎ ับการต๎อนรบั ทักทายเปน็ อันดี บางทาํ นกล็ บู หนา๎ ลบู หลังชมวาํ สวย บางทํานก็สนใจไตํถามคนอ่ืนวาํ พลอยเปน็ ใคร เม่อื ร๎แู ลว๎ ก็เรยี กตัวไปทักถาม ทําให๎พลอยร๎ูจักผู๎ใหญํกว๎างขวาง ออกไปอีก บางทํานใจดี ขา๎ วของเล็กๆนอ๎ ยๆ อะไรมีที่ แปลกหรือใหมํ กเ็ อาแจกให๎ ซึ่งเม่ือเสดจ็ ทรงทราบก็มกั จะทรงพระสรวลแลว๎ ตรสั วาํ \"นงั พลอยมันชาํ งประจบ\" อาจเปน็ เพราะพลอยมรี ปู ราํ งหนา๎ ตาทเ่ี ปน็ เสนหํ ๑ และมกี ริ ยิ าออํ นหวานนอบนอ๎ ม พลอยจงึ เขา๎ ไหนเขา๎ ได๎ ไมมํ ใี คร หา๎ มปราม คณุ พนักงานบนพระทน่ี ง่ั หลายคน ร๎ูจักพลอยเปน็ สํวนตัว และเมตตากรุณาเป็นพิเศษ เม่ือรูว๎ ําพลอยเปน็ คน ชอบรู๎ชอบเห็น ก็คอยสนบั สนุนใหไ๎ ดม๎ โี อกาสไดร๎ ๎ไู ด๎เหน็ ครั้งหนึง่ พลอยได๎ตดิ ตามคณุ พนกั งาน เข๎าไปถงึ ห๎องพระบรรทมท่ี เรียกวํา \"ในท่ี\" ตามความรูส๎ ึกของพลอย ในทนี่ ้นั เป็นทส่ี ูงสุดยอดของพระบรมมหาราชวงั เพราะเปน็ ที่อนั รโหฐานท่ีสดุ ของ บรรดาท่ีรโหฐานทั้งหลาย นอ๎ ยคนจะไดเ๎ ข๎าไปถงึ ข๎าวของเครอื่ งใชท๎ ุกอยํางในนน้ั เป็นของสูง จะจับตอ๎ งสิ่งใดก็ต๎องกราบ ไหว๎ เพราะเป็นเคร่อื งใชส๎ วํ นพระองคโ๑ ดยแท๎ สิ่งที่ทกุ คนต๎องกราบเมื่อเขา๎ ไปในทกี่ ็คอื พระมหาเศวตฉัตร ซง่ึ กั้นกางพระ แทนํ ลดสาํ หรับเจา๎ จอมนัง่ ถวายอยํูงานพดั หรืออํานหนังสอื อยนํู อกเศวตฉัตรออกไป พลอยแลเห็นเตยี งนอนต้ังอยอํู ีก อันหน่ึง เมื่อกระซบิ ถามคุณพนักงานๆ กก็ ระซิบตอบวําเป็นพระท่สี มเดจ็ ทบ่ี นทพ่ี ลอยไมเํ คยอาจหาญเขา๎ ไปถงึ กค็ อื หอ๎ งนาํ้ เงนิ และบรเิ วณทส่ี มเดจ็ ประทบั มบี างครง้ั บางคราว ทพ่ี ลอยเชญิ หีบหมากเสวยตามเสด็จขนึ้ เฝา้ สมเด็จ แตํถ๎าเป็นการเฝา้ สมเด็จโดยเฉพาะแลว๎ เสดจ็ มักจะเสด็จขนึ้ ทางบันไดด๎าน ตะวันออก ขา๎ งทม่ี ีดาดฟ้าและรา๎ นดอกไม๎ แตพํ ลอยก็ได๎แตํสงํ เสดจ็ เพยี งอฒั จนั ทร๑ชนั้ ลาํ ง และนั่งรอกจกวาํ จะเสด็จกลบั เพราะการทจ่ี ะขึน้ บันไดไปชน้ั บนนั้น จะตอ๎ งผาํ นหอ๎ งทนี่ ัง่ ของคุณท๎าว ผซ๎ู งึ่ คนยาํ เกรงวาสนาท้ังวงั เพยี งแตํรว๎ู ําคณุ ทา๎ วนง่ั อยํใู นห๎อง กท็ าํ ใหพ๎ ลอยตวั เล็กลง จนเกือบเป็นละอองฝุ่น เสียแล๎ว ถ๎าขืนอาจหาญลํวงล้ําผํานข้ึนไป เพียงแตคํ ุณทา๎ วทาํ มองดูเทาํ นน้ั พลอยก็คงจะละลายหายไป ด๎วยความกลัวตรงนน้ั เอง เวลาหา๎ ปที ท่ี าํ ใหพ๎ ลอยเปลย่ี นจากเดก็ เปน็ สาวเตม็ ตวั นน้ั ไดเ๎ ปลย่ี นคนอน่ื ๆ ทเ่ี ขา๎ มาเกย่ี วขอ๎ งในชว่ี ติ พลอย อยมํู าก เหมือนกนั โดยเฉพาะคนทีเ่ คยเปน็ เด็กมาด๎วยกนั สาํ หรบั คนทีเ่ ปน็ ผใู๎ หญํน้ันเวลาหา๎ ปี มไิ ด๎ทาํ ให๎เปล่ียนแปลงเทําใดนกั ตามความรส๎ู กึ ของพลอย ตง้ั แตแํ มตํ ายแลว๎ นางพศิ กเ็ ขา๎ มาอยกํู บั พลอยในวงั โดยอา๎ งตวั เองวาํ เปน็ มรดก และนางพศิ กค็ งเปน็ สง่ิ เดยี ว ท่ี เชอื่ มโยงตอํ เนอื่ งไปถงึ แมํ ทางบ๎านคลองหลวงน้ันพลอยไดร๎ บั การตดิ ตอํ ไมมํ าก คนท่มี าตดิ ตํอสํงขําวคราว ให๎ทราบเป็น ครัง้ คราวก็คอื พอํ เพิม่ ซงึ่ บดั นีเ้ ปน็ หนํุมอายุ ๑๙ และเขา๎ รบั ราชการทกี่ รมพระคลงั หอรัษฎากรพิพิฒน๑ ถึงแมว๎ าํ ท่ที ํางาน ของพอํ เพม่ิ จะอยํูใกล๎แคํนัน้ และพํอเพิม่ จะต๎องเข๎ามาทํางานในวงั ทุกวนั ก็ตาม พํอเพ่มิ ก็ไมคํ อํ ยจะมเี วลามาหาพลอย เพราะพอํ เพิม่ มเี พอื่ นฝูงมากข้นึ ทุกวนั บางคราวที่พบกนั แถวทา๎ ยวัง พอํ เพม่ิ ก็มกี ลน่ิ เหลา๎ จากปาก ทาํ ใหพ๎ ลอยต๎อง
ตักเตือนหลายครงั้ ขาํ วทีไ่ ด๎รบั จากพํอเพมิ่ ก็คอื ทกุ คนทางบ๎านสบายดี โดยเฉพาะตัวพํอเพิม่ เอง ซ่งึ เมอื่ เตบิ โตทํางานแล๎ว ก็ไมมํ ใี ครมาวาํ กลําวอยาํ งแตํกอํ น คณุ เชยนัน้ โตเป็นสาวอายุ ๑๘ และทะเลาะกบั คณุ อํนุ บํอยขน้ึ บางทีถงึ กับไมํพูดกนั นานๆ สวํ นเจ๎าคุณพํอยังพดู ถึงพลอยเสมอ คนทพ่ี ลอยไดพ๎ บปะมากกวาํ พน่ี อ๎ งของตนเอง กค็ อื พเ่ี นอ่ื งของชอ๎ ยซง่ึ ไปมาหาสกํู นั เสมอ บางทแี มชํ น้ั กเ็ ขา๎ มาหาถงึ ในวงั บางทีคุณหลวงก็มาหาท่ีประตูวงั แตํคนท่ีมาหาคงเสน๎ คงวามไิ ดข๎ าดก็คอื พเ่ี น่อื ง ตง้ั แตพํ ลอยกลบั มาจากบา๎ นชอ๎ ย หลงั งานโกนจกุ พเ่ี นอ่ื งกท็ าํ ตามคาํ พดู ทไ่ี ดพ๎ ดู ไว๎ คอื มาเยย่ี มชอ๎ ย และพลอยเสมอ เดือนหนงึ่ ไมํตํา่ กวาํ สองคร้งั เพราะการทพี่ ่เี น่ืองมาเยีย่ มประจํานน้ั เอง พลอยจึงติดนสิ ัยท่ีจะต๎อง ออกไปพบพรอ๎ มๆกับช๎อย จนเหน็ วําเป็นของจาํ เปน็ ถา๎ ครง้ั ใดพีเ่ น่ืองไมํมาตามทค่ี าดไว๎ พลอยกร็ ๎สู กึ วํามอี ะไรขาดไป การสมาคมกบั พเ่ี นอ่ื งนน้ั ในขน้ั แรกกเ็ ปน็ ไปอยาํ งเดก็ ๆ มกี ารดอี กดใี จทไ่ี ดพ๎ บกนั และพดู จาลอ๎ เลยี น เลนํ หวั กนั แตํ เวลาท่ผี ํานไปทําให๎พ่เี นอ่ื งเป็นหนุํมขึน้ ทุกวัน การแตงํ กายเวลาทีม่ าหาพลอย ก็ดปู ระณตี บรรจงขน้ึ ทุกวนั คณุ หลวงได๎นําพ่ี เน่ืองไปฝากเข๎าเรยี นในโรงเรียนนายทหาร ห๎าปีตอํ มาพเ่ี นื่องก็เกือบจะออกเป็นนายทหาร อยํูแลว๎ ในระหวํางน้ันพีเ่ นอ่ื งจึง มาหาไดเ๎ ฉพาะวนั พระหยุดเรยี น และแตงํ เครอ่ื งแบบมาหา สวมเสอื้ แดงสีฉูดฉาด บาดตา ซ่งึ ทาํ ให๎พลอยปลม้ื ใจและภูมใิ จ เป็นอยาํ งยิ่ง ท่ีได๎รู๎จกั พีเ่ น่ืองและเปน็ คนหนึ่งท่ีพี่เน่อื งมาหา แตชํ อ๎ ยนน้ั มไิ ด๎แสดงอาการตน่ื เต๎นในพีช่ ายของตนอยํางใด ครัง้ แรกทีช่ ๎อยเหน็ พ่ีเนือ่ งใสเํ สื้อแดง กอ็ ุทานเปน็ คําวิจารณ๑ ไปดว๎ ยในตวั วํา \"ตา๏ ย ! เหมอื นกับไมค๎ วกั ปูนเดินได๎\" ซง่ึ ทาํ ใหท๎ ง้ั พเ่ี นอ่ื ง และพลอยตอ๎ งหวั เราะกนั ยกใหญํ เพราะถา๎ จะวาํ ไปพเ่ี นอ่ื งกม็ ลี กั ษณะใกลเ๎ คยี ง กบั ทช่ี อ๎ ยวาํ เพราะพีเ่ นอื่ งผอมและสูงชลูดข้นึ ไป เมอ่ื เสอื้ ท่ใี สทํ ําใหท๎ อํ นบนเป็นสแี ดงกน็ ับวํา ชอ๎ ยวจิ ารณไ๑ มํไกล ตอํ ความจริงนัก พเ่ี นอ่ื งเปลย่ี นจากเดก็ เปน็ ชายหนมํุ และเปน็ ชายหนมํุ ทพ่ี ลอยเหน็ วาํ คอํ นขา๎ งสวยทเี ดยี ว ถา๎ หากวาํ ในตอนแรกๆ ใครๆจะไปถามพลอยวํารักพ่เี นอื่ งหรือไมํ พลอยกค็ งจะตอบทันทวี าํ รกั โดยไมํร๎สู ึกตะขิดตะขวง หรอื อบั อาย เพราะในตอน นัน้ ในใจจรงิ พลอยกร็ ักพเ่ี น่อื งอยํางพ่ี ไมํมีความรสู๎ ึกเปน็ อยาํ งอนื่ แตํในระยะหกเดอื น ท่ีแลว๎ มา ความรู๎สึกน้ันกเ็ รม่ิ จะ เปลยี่ นแปลงไป ตน๎ เหตกุ ็เพราะพ่เี น่อื งเริม่ มองดูพลอย ดว๎ ยสายตาที่มีความหมาย และเป็นประกายเหมือนกบั วาํ พี่เนื่อง ตอ๎ งการจะบอกให๎พลอยร๎อู ะไรสักอยํางหน่ึง ดว๎ ยสายตานน้ั ถา๎ จะให๎พลอย อธบิ ายความรสู๎ ึกของตนเองในตอนหลงั นี้ พลอยก็คงอธบิ ายไมไํ ด๎ อาจบอกไดแ๎ ตํเพยี งวํา วนั ไหนทีร่ ๎วู ําพี่เนื่องจะมาหา ดินฟ้าอากาศในวนั นัน้ ดูจะสดช่ืนเป็นพเิ ศษ จะ มองดสู ิ่งใดกใ็ ห๎สวยงามไปหมด แสงแดดท่สี ํองในวันนั้น ดูเหมือนจะมีแตํประกายเพิ่มความงามใหแ๎ กขํ องอื่น ขาดความ ร๎อนของแสงแดดในวนั อืน่ ๆ ท่ีพ่เี นอื่ งไมํมา ลมท่ีพัดมาในวนั นนั้ กด็ เู หมอื นจะให๎ความสดชื่น ชํุมเย็นไมํชัว่ แตํกายภายนอก แตเํ ย็นระรื่นเขา๎ ไป ถงึ ในทรวงอก น้าํ อบแปง้ รํ่าทเ่ี คยทาทกุ วันน้นั กด็ ูสงํ กล่ินหอมเปน็ พเิ ศษในวนั ทพ่ี ี่เน่ืองมาหา ทุกสิ่งทุก อยาํ ง เปน็ เครื่องชวํ ยสงํ เสรมิ ให๎สนบั สนนุ ใหพ๎ ลอยแตํงตัวอยาํ งประณีตกวําปกติ และมือทหี่ ยบิ ผ๎านงํุ ผ๎าหมํ นนั้ ก็ดเู หมอื น
จะเลอื กสรรเฉพาะผ๎านุงํ ผา๎ หมํ ผืนทีด่ ีท่สี ดุ สําหรับวันนัน้ พอตืน่ เชา๎ หวั ใจของพลอยกเ็ ต๎นแรงกวาํ วนั ธรรมดาและย่ิงใกล๎ เวลาทีจ่ ะออกไปพบพีเ่ น่อื ง หวั ใจกย็ ง่ิ เตน๎ แรงข้นึ จนบางครงั้ เลอื ดฉีดขนึ้ ทใี่ บหนา๎ เป็นสีชมพูระเรอ่ื ง เวลาจะพดู จะคยุ กบั พเ่ี นอ่ื ง พลอยกม็ กั จะใชส๎ ายตาจบั อยทํู ใ่ี บหนา๎ ของพเ่ี นอ่ื ง จนจาํ ไดห๎ มดทกุ สวํ น ตลอดจนวธิ จี ะ พูดจะหัวเราะและเมอ่ื พเ่ี นอ่ื งกลบั ไปแล๎ว ถงึ เวลากลางคืนเข๎านอน ภาพใบหนา๎ ของพีเ่ นอื่ ง ตลอดจนกิริยาทําทางกย็ งั เห็น ติดตา แตํทงั้ หมดน้ถี า๎ หากวําใครจะไปบอกพลอยตรงๆวํา พลอยรักพี่เนือ่ ง เสยี จนสดุ สวาสขาดใจ พลอยกค็ งจะปฎเิ สธแขง็ แรงวําไมํจริง และในใจของพลอยกเ็ ชื่อวาํ ไมจํ รงิ เหมอื นกัน แตพํ เ่ี นอ่ื งเปน็ คนทาํ ใหพ๎ ลอยเกดิ ความอาย และเมอ่ื เกดิ ความอายขน้ึ แลว๎ ในตอนหลงั ๆน้ี พลอยกม็ กั จะอดิ เออ้ื นไมํ ยอมออกไปพบกับพเ่ี น่ืองเสยี บํอยๆ ทั้งท่ีอยากจะไปใจจะขาด วันหนงึ่ ขณะทพ่ี ่ีเน่อื ง คยุ อวดชอ๎ ยถงึ เรอื่ งท่ตี นกําลงั จะเรยี น จบ ได๎ออกไปเป็นนายทหาร ชอ๎ ยก็ถามข้ึนวาํ \"เออพเ่ี น่ือง ถา๎ พีเ่ นื่องออกเปน็ นายทหารแลว๎ พ่ีเน่ืองจะทาํ อะไร\" \"อ๎าวกไ็ ปหดั ทหารซีช๎อย ถามได๎\" พีเ่ นื่องตอบ \"ไมใํ ช\"ํ ชอ๎ ยพูดตอํ \"ฉนั หมายถึงพเ่ี น่อื งจะทาํ อะไรกับตัวเอง\" \"เอ ! ตอบยากจรงิ กไ็ มรํ ูซ๎ ี เหน็ จะตอ๎ งมเี ร่อื งเสยี กระมงั \" ทง้ั ชอ๎ ยและพลอยตน่ื เตน๎ ในคาํ พดู ของพเ่ี นอ่ื งเปน็ อยาํ งยง่ิ ชอ๎ ยนน้ั ถงึ กบั ตบมอื หวั เราะ แลว๎ ถามวาํ \"ฉันอยากร๎นู ัก พเี่ นือ่ งจะแตํงกบั ใครกัน พี่เนอ่ื งหมายใครไวบ๎ ๎างหรอื เปลาํ \" สหี นา๎ พเ่ี นอ่ื งเปลย่ี นไปทนั ที ทโ่ี หนกแกม๎ เปน็ สชี มพเู รอ่ื ๆเหน็ ไดช๎ ดั พเ่ี นอ่ื งนง่ิ อยนํู าน มองดหู นา๎ พลอย ดว๎ ยสายตาท่ี ย้ิมละไม แล๎วพดู ชา๎ ๆ ชดั ถ๎อยชดั คําริมฝปี ากสัน่ น๎อยๆวํา \"กม็ องไว๎เหมือนกัน คนนน้ั กอ็ ยูํไมํไกลนักหรอก\" พลอยรส๎ู กึ วาํ ตวั รอ๎ นวบู ขน้ึ มาทนั ที เลอื ดวง่ิ ซทํู ง้ั สรรพางคก๑ าย กม๎ หนา๎ มองดดู นิ อยาํ งไมอํ ยากจะเงยกลบั ขน้ึ มาอกี แตํในวนั นนั้ เองตอนทีพ่ ี่เน่อื งกลับไปแล๎ว และพลอยกําลังเดนิ กลับตาํ หนักกบั ชอ๎ ย พลอยกเ็ กิดความรส๎ู กึ ประหลาดทีไ่ มํ เคยรจ๎ู กั มากอํ น คอื วาบหวามในทรวงอก และเวลาท่ีเดินน้ันก็รส๎ู ึกตัวเบาเหมือนกับลอยไป ไมรํ สู๎ กึ วําเทา๎ แตะพน้ื เลย ตง้ั แตนํ น้ั มาความรส๎ู กึ ทพ่ี ลอยมตี อํ พเ่ี นอ่ื ง กเ็ ปลย่ี นไปกวาํ แตกํ อํ น อยาํ วาํ แตจํ ะมใี ครมาถามพลอยวาํ รส๎ู กึ อยาํ งไร ตอํ พ่ีเนือ่ งเลย เพยี งแตํใครมาพดู ถึงพ่ีเน่ือง พลอยกอ็ ายจนแทบจะทนไมไํ หวเสียแลว๎ ต้งั แตคํ วามรู๎สกึ ใหมํเขา๎ มาแทนที่ พลอยกเ็ รม่ิ อดิ เออ้ื นทีจ่ ะออกไปพบ ถึงคราวทีพ่ เ่ี นื่องมาหา พลอยก็ปฏิเสธกับช๎อยไมํยอมออกไป อา๎ งวาํ ปวดหวั บา๎ ง ไมํ สบายบา๎ ง หรอื บางทีกห็ ายข้นึ ไปเฝ้าเสด็จเสยี ท่ีชั้นบนตาํ หนกั ทาํ ให๎ช๎อยไมกํ ลา๎ ข้นึ ไปตาม คร้ังหนงึ่ ชอ๎ ยถามเอาตรงๆวาํ
\"พลอยฉนั ถามจริงๆเถอะ หมํูนีพ้ ลอยเป็นอะไรไป\" \"เปลํา\" พลอยตอบอ๎อมแอม๎ \"กเ็ ปลาํ แล๎วทําไมหมนํู ีด้ เู ผลอๆไผลๆ ชอบน่งั เหมํอคนเดียวบอํ ยๆ ไมพํ ดู จากับใคร\" \"โธํเปลําจรงิ ๆนะชอ๎ ย ฉันไมํไดเ๎ ปน็ อะไรหรอก\" \"แลว๎ เวลาพีเ่ น่ืองมาหาทําไมไมํออกไปพบเหมือนแตํกอํ น\" \"ก็ไมรํ ูซ๎ \"ี พลอยแกต๎ ัว \"ปวดหัวเสยี บา๎ ง ติดธุระเสยี บา๎ งแลว๎ พ่เี นื่องวาํ อยํางไรบา๎ งหรือเปลาํ \" พลอยอดใจไว๎ ไมไํ ด๎ เพราะอยากจะรวู๎ ําพ่เี นื่องนกึ คิดอยาํ งไรบ๎าง ทส่ี าํ คัญที่สุดคอื พเี่ นื่องเสียใจบา๎ งหรือไมํ ที่ไมไํ ด๎พบพลอย และจะมคี วามรู๎สกึ ทุรนทรุ ายใจเชํนเดยี วกบั พลอย เมื่อพลอยมิไดเ๎ หน็ หน๎าพ่เี นอื่ งหรือไมํ แตํช๎อยก็ตอบ ให๎ตรงกบั ทพ่ี ลอยอยากฟงั อยูํแลว๎ วาํ \"ก็บนํ ออดไปเทําน้ัน เขาวาํ พลอยลมื เขาเสยี แลว๎ พ่ีเนื่องหมนํู ี้เปน็ อะไรก็ไมํร๎ู ถา๎ จะพลอยบา๎ ไปอีกคน ฉันสงั เกตดู เฉยๆเนือยๆ ตาไมํจบั คน มองไปแตทํ างประตูวัง เหมอื นกบั จะมองหาใครสกั คน แลว๎ กไ็ มํคอํ ยอยคูํ ุยกับฉนั นาน พูดกันคาํ สองคาํ ก็กลับ ไมํเชอื่ คราวหนา๎ ออกไปดูกันสิ\" พลอยเมนิ หนา๎ ไปเสยี อกี ทางหนง่ึ หวั ใจเตน๎ ไมไํ ดจ๎ วั หวะ เพราะคาํ ตอบของชอ๎ ยบอกใหร๎ ช๎ู ดั วาํ ทพ่ี เ่ี นอ่ื งหมน่ั ไปมาอยํู เสมอนน้ั ก็เพือ่ มาหาพลอยมใิ ชใํ ครอน่ื ใจหนึ่งนัน้ พลอยอยากออกไปพบพ่ีเนือ่ งทกุ ครงั้ และอยากจะพูดจะคุยอยทํู ีน่ ่ัน ตลอดท้งั วนั อยากไดเ๎ ห็นหน๎าอยากได๎ยนิ เสยี งพูด เสียงหวั เราะของพเ่ี นอ่ื ง แตอํ ีกใจหนึง่ นั้นก็บอกใหห๎ ลบหลกี ใหอ๎ ยํหู าํ งไว๎ กอํ น การเกบ็ ตวั สงวนตัวในตอนนี้ จะทาํ ให๎พลอยและพี่เนอ่ื ง มีราคาสงู ขนึ้ จนกวําจะถึงอีกวนั หนง่ึ ข๎างหนา๎ ใครจะไปรู๎ ชอ๎ ยเหน็ พลอยทาํ เฉยเมยเรอ่ื งพเ่ี นอ่ื ง กเ็ ลยไมชํ วนคยุ และไมบํ อกใหร๎ ว๎ู าํ พเ่ี นอ่ื งจะมาเมอ่ื ไร เพราะไมใํ ชวํ สิ ยั ของชอ๎ ย ทจี่ ะไปง๎อใคร ถึงแม๎วําคนน้ันจะเป็นคนทชี่ อ๎ ยรักมากเชํนพลอยกต็ าม แตํการน่ิงของช๎อยน้ันเอง ทําใหพ๎ ลอยต๎องถามขาํ วพี่ เนอ่ื งจากชอ๎ ยอยํเู สมอ ซึ่งบางคราวถา๎ ช๎อยอารมณ๑ดกี บ็ อกให๎ บางคร้งั ถ๎าอารมณไ๑ มํดีกบ็ อกวาํ \"ไมรํ ๎ู ไมชํ ้ี ใครอยากรเู๎ รือ่ ง ใครกไ็ ปถามกันเองซ\"ี วนั หนง่ึ หลงั จากเฝา้ เสดจ็ ตอนเชา๎ พลอยกล็ งมาขา๎ งลาํ งเพอ่ื รบั อาหารตามปกติ รวํ มสาํ รบั กบั ชอ๎ ย และคณุ สาย วนั นั้นพลอยสงั เกตเห็นชอ๎ ยดหู นา๎ ตนบอํ ยครั้ง บางคร้งั กย็ ้มิ ๆอยาํ งมนี ัย พลอยนึกเฉลียวใจวํา ช๎อยคงมีเร่ืองอะไรสกั อยาํ ง แตํ ไมกํ ล๎าถามขนึ้ เพราะอยูตํ ํอหนา๎ คณุ สาย แตํพอกนิ ขา๎ วเสร็จคณุ สายลกุ ไปแลว๎ ช๎อยกเ็ รยี กพลอยไปน่ังกนั สองตํอสอง เมื่อ เห็นวาํ ไมํมีใครมากล้ํากราย ชอ๎ ยก็หยิบเอาหอํ กระดาษสงํ ไปใหห๎ อํ หน่งึ บอกวาํ พี่เนือ่ งฝากมาใหพ๎ ลอย พลอยรบั หอํ กระดาษนน้ั มาดมู อื ไมส๎ น่ั ทง้ั อายทง้ั ดใี จระคนกนั ไป เมอ่ื แกห๎ อํ ออกดกู ป็ รากฏวาํ ในนน้ั มแี พรเลย่ี นผนื หน่งึ เนือ้ ดีและขนาดใหญํพอทําแพรเพลาะหมํ นอนได๎ แพรนัน้ มว๎ นอยูํรอบนอก ขา๎ งในมขี วดน้ําอบ เล็กๆอีกสองขวด รูปราํ งเหมอื นกันไมมํ ผี ดิ เปน็ ขวดแก๎วเจยี รไนของนอก ตามขอบขวดและที่จกุ มีเสน๎ เดนิ ทองเลก็ ๆเป็นลวดลาย ขวดหนงึ่ นั้น
บรรจุนา้ํ อบฝรั่งแลดูใสสะอาด อีกขวดหนง่ึ ใสนํ าํ้ อบไทย ซ่งึ ละลายแป้งร่าํ เติมลงไปมากกวาํ ปกติ จนแลดูขํุนข๎นไปทง้ั ขวด ขวดท้งั สองนน้ั มดั ตดิ กันอยดูํ ว๎ ยรบิ ิ้นสีชมพู และมีกระดาษแผนํ เล็กๆ พบั กลางสอดไวร๎ ะหวาํ งขวด พลอยคลี่กระดาษน่ัน ออกอาํ นอยาํ งลุกลลี้ ุกลน แตพํ ออํานจบ ก็รส๎ู ึกวาํ ตัวเย็นวบู มอื อํอนเท๎าอํอน แทบจะกระดิกไมไํ ด๎ แม๎แตเํ มอ่ื ช๎อยฉวยเอา กระดาษไปอํานบ๎าง พลอยกไ็ มํมีกําลังใจกําลงั กายไปห๎ามปรามขัดขืนได๎ ชอ๎ ยเรม่ิ อาํ นขอ๎ ความในกระดาษนน้ั ดว๎ ยเสยี งเบาๆเปน็ กลอนวาํ \"กระดาษน๎อยแทนปากฝากมาถาม วําป่วยไข๎เปน็ อยํางไรใครรํ ๎คู วาม หรือโฉมงามเคืองขดั หัทยา แตํกํอนนเี้ คยไดพ๎ บประสบพักตร๑ เคยถามทักเสรสรวลชวนหรรษา ไฉนกลบั หํางเหนิ ไมเํ มินมา หรอื หวงหน๎าหวงตวั กลัวหยบิ ยมื เหมือนกระตาํ ยหมายแขที่แลหลง แสงเพ็ญสงํ มาสักนอ๎ ยก็พลอยปลืม้ เคยสัญญาวาํ อยาํ งไรไมรํ ลู๎ มื ยง่ิ ดูดดืม่ เสนํหานกึ อาวรณ๑ ขวดน๎อยใสนํ ํ้าใสเหมอื นใจพี่ เม่ือได๎ยลมารศรีดวงสมร อกี ขวดขํนุ มองเห็นเปน็ ตะกอน เหมอื นอกพเี่ มอ่ื เจา๎ จรไปลับตา เพยี งสังเกตก็พอร๎ูอยูํวํารัก อกจะหักเสียดว๎ ยความเสนหํ า
อนั แพรเล่ยี นเตยี นดอกขอบอกมา เหมือนอุราเรยี มทีว่ ํางอ๎างว๎างเอย\" \"โอ๏ย ฉนั จะอ๎วก ! \" ช๎อยร๎องเม่ืออาํ นจบ \"พี่เนือ่ งนะพ่ีเนอ่ื ง ! แคํนจะแตํงเพลงยาวกบั เขาดว๎ ย\" แลว๎ ชอ๎ ยก็หัวเราะ อยาํ งขบขนั เสียเตม็ ประดา พลอยหนา๎ แดงกราํ่ ดว๎ ยความอาย ความจรงิ พลอยกเ็ คยรม๎ู านายแลว๎ วาํ คนทม่ี คี รํู กั เขาสงํ เพลงยาวถงึ กนั แตเํ มอ่ื ได๎ ประสบเพลงยาวเข๎ากับตนเป็นคร้ังแรก พลอยก็ไมรํ ๎ูวําจะตีหน๎าอยาํ งไรถูก จะหัวเราะก็ใชํที่ จะดีใจกไ็ มํเชงิ ในท่ีสุดกเ็ อือ้ ม มอื ไปหยกิ ขาช๎อยแกเ๎ กอ๎ \"โอ๏ยเจบ็ ! \" ช๎อยร๎อง \"แนดํ ูซี ! เก๎อแลว๎ ละ ไมํตอ๎ งอายฉนั หรอกนาํ ฉันร๎ูมานานแลว๎ \" แลว๎ ชอ๎ ยกห็ ัวเราะ ตํอไป ใน ท่สี ดุ กป็ รารภขึ้นวาํ \"เออ ! เจ๎าช๎ูประตูดนิ เคยไดย๎ นิ มานานแล๎ว หน๎าตาเปน็ อยํางน้นี เี่ อง\" บทท่ี ๖ (หนา๎ ท่ี ๒) ตง้ั แตวํ นั นน้ั เปน็ ตน๎ มา ชอ๎ ยกเ็ รม่ิ พะเนา๎ พะนอเอาใจพลอยเปน็ พเิ ศษ ยง่ิ กวาํ ทเ่ี คยทาํ มา ถงึ แมว๎ าํ ในวนั แรก ชอ๎ ยจะ เหน็ วํา เรอื่ งระหวาํ งพเี่ น่ืองกบั พลอย จะเป็นเรอื่ งขบขันก็ตามที แตํชอ๎ ยก็เห็นใจพลอยท่ตี ๎องรู๎สึกอบั อาย และชํวยปกปิด เรอ่ื งการตดิ ตอํ ของพ่ีเนอื่ งให๎อยํางแขง็ แรง ความสนิทสนมความเหน็ อกเหน็ ใจของชอ๎ ย ทําให๎พลอยคํอยคลายใจลงบ๎าง เพราะถงึ แมว๎ าํ พลอยจะยงั มไิ ดส๎ ารภาพตอํ ช๎อยวาํ รักพเ่ี นือ่ งยิง่ กวําสง่ิ ใดในโลกน้ี ก็ตาม ความรักท่ีสมุ อยํใู นหวั ใจนนั้ ก็มี ทางระบายออกดว๎ ยความร๎ูสกึ ทีว่ าํ ชอ๎ ยเปน็ อีกคนหนึ่งทีร่ เู๎ ร่อื งพลอย ไมํตอ๎ งปกปดิ เกบ็ ไว๎ในใจของตนแตํผู๎เดยี ว เพราะ ขณะน้ีมีช๎อยอกี คนหนึง่ ทร่ี ว๎ู ําพลอยเป็นคนรกั ของพ่เี น่ือง และช๎อยก็รค๎ู วามข๎อน้ันด๎วยความเห็นใจ และดเู หมือนจะรัก พลอยมากขึน้ อกี ดว๎ ยความรน๎ู ัน้ บางคราวช๎อย ก็ทาํ ให๎พลอยสบายใจข้ึนมาก ดว๎ ยการหยบิ เอาเรอื่ งของพ่เี นือ่ งข้นึ มาคุย \"พเ่ี น่อื งแกก็ไมใํ ชคํ นเสยี หายอะไร\" ชอ๎ ยบอกพลอยคราวหนง่ึ ท่ีน่งั คุยกนั อยูํ \"แตํฉนั เหน็ วําแกรักสนุก รักสบายมาก ไป แตํจะไปวาํ แกก็ไมไํ ด๎ เพราะทางบ๎านฉนั กเ็ ปน็ อยาํ งนัน้ ทกุ คน พลอยก็ร๎จู กั อยแํู ลว๎ \" พลอยไดแ๎ ตนํ ง่ิ ฟงั ไมรํ จ๎ู ะตอบชอ๎ ยไดก๎ ระไร ทง้ั ทใ่ี จจรงิ นน้ั อยากจะตะโกนบอกชอ๎ ยและคนทง้ั วงั วาํ ทพ่ี เ่ี นอ่ื งเปน็ คน ท่ีนํารกั ทสี่ ุด กเ็ พราะเปน็ คนรักสนุกรกั สบาย ด๎วยเหตนุ ้ีพลอยจงึ ใฝ่ฝันที่จะได๎ติดตามพเ่ี นอื่ ง ไปจนตลอดชวี ิต ใหไ๎ ดอ๎ ยูํใกล๎ พ่เี นอ่ื งไปจนตาย ไมํมวี นั จะตอ๎ งจากกันอีก มหี นา๎ ทคี่ อยปฏิบัตใิ หพ๎ ่เี นอื่ งได๎สขุ ไดส๎ บาย เพยี งแตํไดย๎ ินเสียงพี่เนอื่ งหัวเราะ ก็เปน็ รางวลั อยํางเดียวท่ีพลอยปรารถนา
\"แตํกน็ ัน่ แหละ นิสัยอยํางพเ่ี นื่องคนบางคนเขาจะชอบกไ็ ด๎ ลางเนื้อชอบลางยา ตํางคนกต็ ํางใจ\" ช๎อยอมยมิ้ มองดู หน๎าพลอย แลว๎ ก็พูดตอํ ไปวาํ \"อยํางฉนั นี้เหน็ จะอยกํู บั คนอยํางพเี่ นื่องไมํยดื ถา๎ ฉนั จะมเี รอื น ฉันอยากได๎คนทเี่ ป็นหลักเป็น ฐาน ไมชํ อบคนลํองลอยเอาแตสํ นุกอยาํ งพีเ่ น่ือง หรอื อยาํ งคณุ พอํ \" \"ทําไมละํ ช๎อย\" พลอยถาม \"ฉนั เหน็ คุณพอํ ของช๎อยดอี อก และท่ีบา๎ นช๎อยกก็ ลมเกลยี วกันดีออกจะตายไป\" \"ก็น่นั นํะซ\"ี ชอ๎ ยตอบ \"ฉนั เกดิ มากบั เขาชาตหิ นึง่ เหน็ แตคํ นสนกุ คนใจดี หัวเราะกันวนั ยงั คา่ํ เลยเบื่อเสียแล๎ว ฉัน สัญญากบั ตวั เองไวว๎ ํา ถ๎ามผี ัวกับเขาสกั ทีกอ็ ยากไดผ๎ ัวดูๆ ย่ิงมือไวตบตเี อาบา๎ งก็ยิง่ ดี มํายง้ันก็อยากไดผ๎ ัวข้เี มา เออ ! จรงิ ซ\"ี ชอ๎ ยร๎องขึน้ อยํางดใี จ เพราะพ่งึ นกึ ของใหมํได๎ออก \"ฉนั รแู๎ ลว๎ ละพลอย ฉันอยากไดผ๎ ัวข้เี มาสกั คน สนุกดี ! แล๎วฉันกจ็ ะหา เมยี นอ๎ ยเอาไวแ๎ ยะๆทเี ดียว ไปไหนฉันกเ็ อาตามหลงั ไปทั้งฝูง ใหญํโตดไี มํหยอก ! \" \"ชอ๎ ยเอาอะไรมาพูดก็ไมรํ ๎ู\" พลอยพอ๎ ข้ึน ยกมือตีเขาช๎อยเบาๆ แตํแล๎วพลอยก็อดหัวเราะไมํได๎ เพราะช๎อยพูดไป ด๎วยความคะนองปาก ตามประสาคนที่ยงั ไมํเคยปลอํ ยให๎ความรกั ผํานเข๎ามาในหวั ใจ ถึงแมว๎ าํ ช๎อยจะแกํเดือนกวาํ พลอยก็ ตาม คําพดู ของชอ๎ ยวนั น้ที ําให๎พลอยเห็นชอ๎ ยเปน็ เดก็ กวาํ ตนลงไปถนดั ใจ \"วาํ แตํพอํ โฉมยงของฉนั นน่ั เถอะ\" ชอ๎ ยพดู ตํอไป \"มะรนื นก้ี ็นดั ไว๎วาํ จะมาหาฉันอกี พลอยจะออกไปพบกนั ไหม\" พลอยกม๎ หนา๎ ยม้ิ แกม๎ เปน็ สชี มพรู ะเรอ่ื แลว๎ กส็ น่ั หนา๎ ปฏิเสธยงั กอํ น เปน็ ตายกย็ งั ออกไปพบไมไํ ด๎ หลงั จากเพลงยาว ฉบับนั้น ซ่ึงพลอยเก็บซกุ ซอํ นไว๎ในต๎รู วมกบั ของอนื่ ทพ่ี ีเ่ น่ืองสํงมาให๎ วาํ งคนก็แอบเอาออกมา อาํ นแลว๎ อาํ นอีกจนจาํ กลอน ไดข๎ น้ึ ใจ และจําลายมอื พเี่ นือ่ งได๎ติดตา พลอยหาได๎รไู๎ มํวาํ พ่เี นอ่ื งเพงิ่ ริเรมิ่ หัดแตงํ เพลงยาว แตํพอแตงํ ไปได๎ครึ่งหน่ึงถงึ สัมผัส \"ยืม\" ก็กลอนขาดแทบจะไมสํ ําเรจ็ ตอ๎ งเที่ยวแอบถามเพอื่ นฝูง อยํหู ลายวัน จึงตอํ ไปไดจ๎ นจบลงเอย \"โธํ พลอยก็ ออกไปหนอํ ยเถอะน๎า ! สงสารแก\" ช๎อยออดแทนพขี่ องตวั \"ออกไปหนอํ ยนะ คนดคี๊ นดี สงสารแก หนอํ ยเถอะ แกไมเํ คยหรอกเร่อื งพรรค๑ยังง้ี ฉนั ร๎จู รงิ ๆนะ\" แตพํ ลอยกย็ นื กรานอยนํู น่ั เอง จนชอ๎ ยใจออํ นเหน็ วาํ จะเอาชนะยงั ไมไํ ด๎ จงึ เปลย่ี นเรอ่ื งพดู \"ถา๎ ยังง้นั จะสงั่ เสยี ออกไปวาํ อยํางไรก็ได๎ หรือฝากอะไรไปใหแ๎ กเสยี หนอํ ย เด๋ียวแกคลั่งขึ้นมาไปผูกคอล๎ม ต๎มคอ ตายฉันไมรํ ด๎ู ว๎ ยนะ หมํนู ี้ตาแกย่งิ ขวางๆอยูดํ ๎วย\" พลอยไดย๎ นิ ชอ๎ ยพดู กใ็ จหาย นกึ ออกวาํ พเ่ี นอ่ื งจะทรุ นทรุ าย คอยฟงั คาํ ตอบของพลอยสกั เพยี งใด จงึ พยกั หนา๎ รบั คาํ ช๎อย แลว๎ ตอบด๎วยเสยี งเบาๆ เกอื บไมํไดย๎ ินวํา \"ดไู ปกอํ น\" คนื วนั กอํ นทพ่ี เ่ี นอ่ื งมาตามนดั พลอยกเ็ ยบ็ ซองใสหํ มากพลู อยาํ งประณตี บรรจง จนแทบจะสดุ สน้ิ ฝมี อื เจยี นหมาก ชนิดเปลอื กเป็นฝอย จบี พลูยาวใชป๎ ูนใสํใบเนียมอบหอํ มกรุํน และยาฝอยอบแลว๎ เชํนเดยี วกนั รุํงเชา๎ ก็เอาหมากพลูและยา
ฝอยทีเ่ ตรยี มไว๎ใสซํ อง เอาผ๎าเชด็ ปากใหมทํ ีอ่ บควนั เทยี นและดอกไมไ๎ ว๎ เหน็บซองพร๎อมกบั ดอกจาํ ปาอกี สามดอก แลว๎ ก็ แอบเอาสํงให๎ชอ๎ ยในตอนเชา๎ โดยไมยํ อมพูดจาวาํ กระไร ฝ่ายช๎อยเม่อื เหน็ ซองหมากก็เข๎าใจ เอาไปดูแลว๎ ก็หัวเราะพดู วาํ \"แมํเจ๎าโว๎ย ! สน้ิ ฝีมือกนั คราวนเี้ อง ฉนั ต๎องเอายาดมตดิ ออกไปด๎วย เดี๋ยวคนรบั ดใี จจนเปน็ ลมเป็นแล๎งไป กจ็ ะได๎ แก๎ใขไดท๎ นั \" ระหวาํ งทช่ี อ๎ ยออกไปประตวู งั พลอยกน็ ง่ั คอยใหช๎ อ๎ ยกลบั ดว๎ ยหวั ใจเตน๎ ระทกึ เปดิ ตห๎ู ยบิ เอาแพรเลย่ี น ทพ่ี เ่ี นอ่ื งฝาก มาใหอ๎ อกมาเพลาะสอยตะเข็บ แพรผืนนี้พลอยต้งั ใจไว๎วาํ จะทําเป็นแพรหํมนอน สอยตะเข็บแลว๎ กจ็ ะไปจา๎ งเขายอ๎ ม มะเกลอื ที่แถวเตง๏ ยอ๎ มแล๎วก็จะอบให๎หอม จะรํา่ ให๎ได๎ท่ี แลว๎ กจ็ ะใชห๎ ํมนอนตอํ ไป บางทีเมือ่ หมํ แล๎วกจ็ ะไดฝ๎ ันถงึ เจ๎าของ แพรบ๎าง ใครจะไปรู๎ ตอนกลางวนั ๆนน้ั ชอ๎ ยยม้ิ แตก๎ ลบั มาทต่ี าํ หนกั แตทํ ง้ั ทพ่ี ลอยใจเตน๎ อยากจะฟงั ขาํ วพเ่ี นอ่ื ง ความอายและ ความเกรง วาํ ชอ๎ ยจะร๎ูความในใจของตนมากไป ทําให๎พลอยนิง่ เฉยเสยี สํวนชอ๎ ยก็แกล๎งทําเฉยเหมือนกัน เพราะเห็นวําพลอยไมถํ าม ขน้ึ กอํ น จนตกกลางคืนแล๎วชอ๎ ยจึงเปน็ คนพูดขึน้ เองวาํ \"พลอย พี่เนอื่ งเขาสั่งให๎มาขอบใจแนะํ \" \"งน้ั รึ\" พลอยถามเนอื ยๆ ท้งั ที่อยากจะถามตํอไปทนั ทีวํา พเี่ น่อื งเปน็ อยํางไรบา๎ ง \"โอย๏ ดใี จแทบจะกระโดดโลดเต๎นทเี ดยี ว พอไดย๎ นิ ฉนั บอกวําพลอยฝากของไปให๎ รบั ซองหมากไปมอื ไม๎สัน่ แลว๎ ก็ สั่งให๎ฉันมาบอกพลอยวํา หมากที่สํงไปใหน๎ นั้ นํะ เขาจะกนิ แตํคําเดยี ว ทีเ่ หลือเขาจะเก็บไว๎ท้งั ซอง เอาไวด๎ ูงั้นแหละ\" \"แลว๎ ชอ๎ ยวําอยํางไร\" พลอยถาม \"ฉนั บอกวาํ จะไปเก็บไว๎ทาํ มยั้ หมดแลว๎ ก็ยงั มคี นสํงไปอีก ชาติน้ีเหน็ จะไมํอดหรอกหมากพลู\" \"ฉันไมรํ ดู๎ ๎วยนะ\" พลอยพดู แก๎เก๎อ \"ใครเป็นพนี่ ๎องกับใคร กห็ าสงํ กนั เอาเอง ฉันไมํรด๎ู ๎วยหรอก\" \"ฉนั ก็ไมํร๎ูดว๎ ยเหมอื นกัน\" ช๎อยตอบแลว๎ หวั เราะ \"ใครมากินหมากกินพลขู องนงั ชอ๎ ยละก็ ปูนกดั ปากตายไป ฉันไมรํ ๎ู ด๎วย\" พลอยไดย๎ นิ ชอ๎ ยพดู กอ็ ดหวั เราะไมไํ ด๎ เพราะชอ๎ ยกนิ หมาก โดยไมยํ อมเจยี นหมากจบี พลกู นิ เอง คณุ สายเคย เคีย่ วเขญ็ ให๎ช๎อยจบี พลใู ห๎ แตแํ ล๎วก็ต๎องเข็ด เพราะพลูท่ชี อ๎ ยจีบทาํ ให๎คุณสาย ปนู กดั ปากเสียงอม ไปหลายวนั \"แล๎ววํายงั ไงอกี บา๎ งหรือเปลํา\" พลอยถามพลางทําหน๎าเหมือนกับไมํสนใจ
\"โอยเขาก็สรรเสรญิ แมพํ ลอยเสียราวกับเปน็ นางฟา้ \" ช๎อยตอบ \"สวยก็อยํางนนั้ ดีก็อยาํ งนน้ั จะมองอะไร กใ็ หม๎ นั ดี ไปหมด ฉนั กถ็ ามเขาวํา ก็เมื่อเหน็ ดอี ยาํ งนี้แลว๎ จะทําอยํางไร เขาก็บอกวาํ พอเขาออกเป็นนายทหาร ตงั้ เนอื้ ตง้ั ตวั ให๎ดแี ล๎ว กจ็ ะมารบั พลอยไปอยดูํ ๎วย\" \"ตกลงกนั เสร็จเชียวนะแมคํ ณุ ! \" พลอยคอ๎ นชอ๎ ยแลว๎ ก็พูดประชดให๎ \"ราวกบั วาํ ไปชวํ ยฉนั มา จะมารับเมือ่ ไร ฉนั ก็ ตอ๎ งไปเม่อื นัน้ ไมตํ อ๎ งไตํตอ๎ งถามกันละ\" \"โธํ ไมํใชอํ ยํางนนั้ ดอกพลอย\" ชอ๎ ยตอบเอาใจ \"พเ่ี นอื่ งแกเจตนาดีจรงิ ๆ พลอยกร็ ๎อู ยแํู กใํ จ ฉันไมเํ คยไดย๎ ิน แกพูด เอาจริงเอาจังเหมือนคราวนี้เลย จรงิ ๆนะพลอย พนี่ ๎องของใครๆกร็ กั เมื่อรักก็หวง อยาํ งพ่เี นือ่ งน่ีฉนั ก็หวง เหมอื นกัน ถ๎าได๎ กบั คนอื่นละก็จะเปน็ อยํางไรก็ยังไมรํ ๎ู แตํถา๎ เป็นพลอยฉนั กจ็ ะดีใจมาก เพราะพลอยกับฉนั รกั กันมาก เราเคยสนิทกันมา อยํางไร กจ็ ะได๎สนิทกนั ตํอไป เฮอ๎ ! ฉนั พดู ไมํถูกหรอก ของพรรค๑ยังงีไ้ มํดี เดยี๋ วจะมาหาวาํ นังชอ๎ ยเปน็ แมํสอ่ื ! \" พลอยรส๎ู กึ รกั และเหน็ ใจชอ๎ ยขน้ึ อกี มาก เพราะชอ๎ ยพยายามจะบรรยายาความคดิ ความรส๎ู กึ ของตน แตกํ พ็ ดู เสยี เลอะ เทอะจนนาํ สงสาร พลอยจงึ พดู เอาใจวาํ \"ชอ๎ ยอยาํ วิตกอยําคดิ มากไปเลย ฉันกบั ชอ๎ ยอยูมํ าด๎วยกนั แตํเล็กๆ ถึงฉนั จะเปน็ อยาํ งไรตอํ ไป ฉนั กบั ชอ๎ ยก็คงไมํ ลมื กนั ในกระบวนคนรจ๎ู กั ชอบพอกนั กเ็ หน็ จะไมมํ ใี ครทีฉ่ นั จะรกั มากเทําชอ๎ ย คอยดไู ปกแ็ ล๎วกัน\" ในปทานกุ รมของชาววงั นน้ั คาํ วาํ \"เพอ่ื น\" ไมมํ ปี รากฏ ถ๎าจะมีกต็ ๎องบอกใหช๎ ดั วําเพ่ือนอะไร เป็นตน๎ วาํ เพือ่ นเลนํ เพอ่ื นคยุ ถา๎ บอกวําใครเป็น \"เพ่ือน\" กับใครๆเปน็ เกดิ เหตุ ฉะนนั้ พลอยกับช๎อยจึงเป็น \"คนร๎จู กั ชอบพอกนั มาแตเํ ด็กๆ\" ไมํ ยอมพูดวําเป็นเพือ่ นกนั เป็นอนั ขาด สําหรบั พลอยน้นั ถา๎ ใครมาทอดสะพานชวนเปน็ เพ่อื น พลอยกว็ ่งิ หนที กุ คร้งั ไป สวํ น ชอ๎ ยน้ันใครขืนมาทาํ นนั้ เปน็ เจ็บตัว เพราะช๎อยดําให๎เจบ็ ๆ ใชถ๎ ๎อยคําหยาบคายชนิดที่พลอยทนฟังไมไํ หว พลอยเคยถาม ช๎อยวาํ ไปหาถอ๎ ยคํามาจากไหน ชอ๎ ยกต็ อบวาํ \"ไปเกบ็ ตกมาจากแถวทิมโขลน ถา๎ ไมจํ ําเปน็ จริงๆกไ็ มใํ ช๎\" ระยะเวลาตอํ มา ความสมั พนั ธร๑ ะหวาํ งพเ่ี นอ่ื งและพลอยเปน็ อนั วาํ อยใํู นลกั ษณะทเ่ี ขา๎ ใจกนั เพลงยาวและของฝาก ท่พี ี่เนอ่ื งมเี ขา๎ มาบอํ ยๆ เป็นหลกั ฐานพยานความรกั ที่พี่เน่ืองมอบให๎ และการทพี่ ลอยไมยํ อมไปพบปะน้ัน ทาํ ให๎ช๎อยและพี่ เน่อื งเข๎าใจโดยปริยายวํา พลอยกม็ ีความรสู๎ กึ ตอบแทน เชนํ เดียวกนั อยํมู าอยาํ งน้ันจนถงึ วนั หน่งึ อกี สห่ี ๎าเดือนตํอมา ชอ๎ ยก็ มาบอกพลอยวาํ \"พลอย พ่เี นือ่ งสัง่ มาวําวันพระหน๎าให๎ออกไปพบใหไ๎ ด๎\" \"ไฮ๎ ! ฉันไมไํ ป๊ !\" พลอยตอบเสียงแขง็ \"เปลาํ นํา ฟังเสียกํอนซี\" ช๎อยตอบแล๎วกบ็ อกตอํ ไปวํา
\"พี่เน่ืองเขาออกเปน็ นายทหารแลว๎ ละ นายเขาสง่ั ใหข๎ นึ้ ไปอยนํู ครสวรรค๑ จะต๎องไปเรว็ ๆนี้ แมํแกร๎องไห๎ น้าํ ตาเป็น เผาเตําไปแลว๎ เขาสง่ั ฉนั มาใหพ๎ ลอยออกไปใหไ๎ ด๎ เขาอยากจะมาลา ไปเสียหนํอยเถดิ พลอย\" พลอยใจหายวาบ เมอ่ื ไดย๎ นิ ชอ๎ ยเลาํ ความใหฟ๎ งั จรงิ อยพํู ลอยมไิ ดพ๎ บกบั พเ่ี นอ่ื งมานาน แตคํ วามรส๎ู กึ วาํ พเ่ี นอ่ื งยงั อยทูํ ่ีเกํา และมาท่ีประตวู งั ตามนัดทุกครงั้ ทีม่ ิไดพ๎ บกันก็เพราะพลอยเป็นฝ่ายหลบน้นั ทาํ ให๎พลอยใจเยน็ อยไํู ด๎ พอรวู๎ ําพี่ เนื่องจะจากไปถึงนครสวรรค๑ ซ่ึงเปน็ หัวเมอื งไกลนกั หนา พลอยก็แทบส้นิ สติ หน๎าซีดเผอื ดลงทันใด ถามช๎อยวํา \"จรงิ ๆหรอื ช๎อย อยาํ หลอกฉนั นะ แล๎วพี่เน่อื งจะไปเมอื่ ไร\" \"จริงซนี ํา ใครจะมาหลอกกันนะเรอ่ื งอยํางน้ี\" ช๎อยตอบ \"เขาบอกฉนั วํา ขอใหไ๎ ดพ๎ บพลอยพดู จากนั สกั ครงั้ แล๎วเขา กจ็ ะรบี ไป รอนานไมํได๎\" พลอยอยากจะลงนง่ั รอ๎ งไหอ๎ ยตํู รงนน้ั กรรมเวรอนั ใดเลาํ ทท่ี าํ ใหค๎ นทพ่ี ลอยรกั ตอ๎ งจากไปอกี แลว๎ ความหลงั ทผ่ี าํ น มากลับมากระทบหวั ใจ แมํเคยจากพลอยไปบา๎ นนอก แลว๎ ในท่สี ุดกจ็ ากไป โดยไมํมจี ะได๎พบกนั อีก คราวน้พี ่ีเนื่อง พลอย ต๎องสั่งใหต๎ ัวเองหยุด เพราะไมกํ ล๎าคิดออกไปให๎ไกลกวาํ นั้น พลอยไมไํ ดร๎ บั ปากกบั ชอ๎ ยวาํ จะออกไปพบกบั พเ่ี นอ่ื งหรอื ไมํ แตกํ ารกระทาํ จองพลอย ในระยเวลาสห่ี า๎ วนั ตอํ มา ทาํ ใหช๎ ๎อยเข๎าใจเอาเองวํา คร้ังน้ีพลอยตอ๎ งออกไปพบกับพ่เี นื่องแนํ เพราะพลอยเท่ยี วหาหบี เล็กๆมาไดใ๎ บหน่ึง เริม่ ปรึกษากบั ช๎อยถงึ เรือ่ งที่จะหาของบรรจุ สําหรบั พเี่ นื่องเอาติดตวั ไปดว๎ ย ชอ๎ ยก็แนะนําวาํ เป็นของกินแหละดี ย่ิงเปน็ ของกินจบุ กนิ จบิ ดว๎ ยย่งิ ดีใหญํ เพราะพ่ีเน่อื งนน้ั ถงึ จะโตเป็นหนมํุ รักผู๎หญงิ ได๎แลว๎ ก็ยังไมํละท้ิงนิสัยที่ขอบกนิ ขนมไมํเปน็ เวลาํ่ เวลา ระหวาํ ง นัน้ พลอยขึ้นเฝา้ เสดจ็ ไมนํ าน ตอ๎ งหาโอกาสลงมาทาํ ของกนิ ใสขํ วด บรรจหุ บี สําหรบั ให๎พ่ีเนื่อง ของบางอยาํ งกท็ าํ เอง บางอยํางกซ็ อื้ จากคนขายที่มีช่ืออยํใู นวัง นาํ้ พริกลกู หมากมาดและนํ้าพรกิ ผดั พลอยส่ังเขาทาํ เปน็ พเิ ศษ ให๎แกหวานไว๎ เพราะพ่เี น่ืองชอบอยํางนั้น หมูหยองน้นั ชํวยกนั ทาํ สองคนกบั ช๎อย ตลอดจนมะขามฉาบ ขนมกรบุ ขนมกรอบ ลูกบวั ผัด พลอยกะสาํ หรบั พ่เี นอ่ื งขนเอาไปกนิ ได๎หลายวัน การท่ีทาํ ของเหลําน้ีก็อาศยั ในเวลาวําง และให๎ชอ๎ ยออกหน๎า เพราะถ๎าชอ๎ ย ทาํ ของกนิ สงํ ใหพ๎ ่ีชายไปบ๎านนอก โดยพลอยท่ชี อบพอกนั เป็นแตเํ พียงลกู มือ กไ็ มํมใี ครวาํ อะไรได๎ ของอกี อยาํ งหนง่ึ กค็ อื แพรเพลาะ ผนื ทท่ี าํ จากแพรทพ่ี เ่ี นอ่ื งให๎ และพลอยไดใ๎ ชห๎ มํ นอนแลว๎ นน้ั เอง พลอยเอามมาลง ลูกซดั ใหมํ และอบรํ่าเตรยี มไว๎จนถึงเวลาท่ีจะนําไปมอบให๎ พลอยใชเ๎ วลาท้งั หมดตระเตรียมของ ไมยํ อมใหใ๎ จนึกไปถงึ เรอื ง ความทกุ ข๑ ทพ่ี ่ีเน่อื งจะตอ๎ งจากไปไกล จึงบรรเทาความเศร๎าลงได๎ ด๎วยความร๎ูสึกวํา ของทพ่ี ลอยกําลังตระเตรียมอยูํนน้ั จะ ตดิ ตัวพ่ีเนอ่ื งอยํูไดน๎ าน พี่เนอื่ งจะได๎กนิ ได๎ใชข๎ อง ทไ่ี ปจากน้าํ มือของพลอย และตํอไปข๎างหน๎าก็จะหาทางสงํ ไปให๎อีก ช๎อย ชํวยเหลอื พลอยทุกอยํางๆเตม็ ใจ สิง่ ที่เหน็ วาํ จะมาก เกินไปกวําจําเปน็ ชอ๎ ยก็คอยตักเตือน บางทีก็พดู เลํนตามประสาของ ชอ๎ ยวาํ \"พีเ่ น่อื งไปคราวนีเ้ หน็ จะตอ๎ งเชําเรืออกี ลําหนึง่ เปน็ แนํ เอาไว๎บรรทกุ ของฝากแมํพลอย\"
ในทส่ี ดุ วนั ทพ่ี เ่ี นอ่ื งจะมาลากม็ าถงึ พลอยตน่ื แตเํ ชา๎ เรยี กนางพศิ ใหค๎ อยยกของตามออกไป วนั นน้ั พลอยแตงํ ตวั อยาํ ง พถิ ีพิถนั แตํไปในทางตรงกนั ข๎ามคอื ผดั หน๎าแตํงตวั อยาํ งระวงั เพ่ือใหพ๎ ี่เน่ืองเห็นก็ร๎ูได๎ ทนั ทีวาํ พลอยนั้นเศร๎าหมองเพียงใด ย่ิงใกลเ๎ วลาเขา๎ มาพลอยกเ็ ริม่ ลงั เลวําจะออกไปดหี รือไมํดี หรอื จะปลํอยให๎ ช๎อยนาํ ของออกไปแตผํ ู๎เดยี ว แตํแล๎วช๎อยก็เปน็ ผู๎มาตดั สนิ ใจให๎ด๎วยวิธบี อกวาํ \"ไปเถิดพลอย พี่เน่อื งแกจะต๎องไปหัวเมอื งนานเทาํ ไรกไ็ มรํ ๎ู ถ๎าไดพ๎ บเสยี หนอํ ย แกจะได๎ไปสบายๆ ไมํต๎องกังวล\" เมอ่ื ชอ๎ ยและพลอย พรอ๎ มดว๎ ยนางพศิ ผซ๎ู ง่ึ ถอื หบี ของ และหอํ ผา๎ หมํ ตามหลงั กา๎ วพน๎ ประตวู งั ออกไป พเ่ี นอ่ื งกม็ ายนื คอยอยํูแล๎ว พลอยไมไํ ด๎พบมานานความร๎ูสึกแรกที่บงั เกิดในใจ ก็คือความดใี จท่พี ลุํงข้ึนมา แทบจะทําใหพ๎ ลอยว่ิงเขา๎ ไปหา เหมือนเม่ือคร้ังเป็นเดก็ ๆ พี่เนอื่ งพอเห็นพลอยก็ยม้ิ ออก รีบสาวเท๎าเดินเขา๎ มาหา พอพบกนั พ่ีเนื่องก็พดู ขึน้ กอํ นวํา \"แมพํ ลอย ไมไํ ดพ๎ บกันนานแทบจาํ ไมํได๎ แมพํ ลอยสบายดหี รอื \" \"ก็ไมํไดเ๎ จบ็ ไขอ๎ ะไร...\" พลอยตอบดว๎ ยเสียงเบาผิดปกติ สํวนช๎อยก็ขัดคอข้ึนวํา \"คนบ๎า ! ถา๎ ไมํสบายจะออกมาถงึ นไ่ี ด๎เทยี่ วหรือ\" พลอยนกึ ขอบใจชอ๎ ยทช่ี วํ ยพดู จาดว๎ ยคารมเหมอื นเมอ่ื กอํ น ทาํ ใหพ๎ ลอยหายเกอ๎ ลงไปถนดั \"แกซีบา๎ ยายชอ๎ ย !\" พ่ีเนือ่ งหวั เราะตอบนอ๎ งสาว \"ยิง่ โตก็ย่งิ บา๎ ขึน้ ทุกวนั แมพํ ลอยอยํดู ว๎ ยกนั ไมํรําคาญบา๎ งหรือ\" พลอยหวั เราะ และชอ๎ ยกก็ ลาํ วขน้ึ ทนั ควนั วาํ \"โอ๏ยกย็ งั งน้ั ซี ! ฉนั ติดโรคบา๎ มาจากใครลํะ\" แล๎วชอ๎ ยก็หันไปทางนางพิศแลว๎ พูดวํา \"พศิ ฉันเป็นบ๎าไปเสยี แลว๎ ละ พิศเป็นบ๎าหรอื เปลาํ \" นางพศิ หวั เราะงอหาย วางหบี กบั หอํ ลง แลว๎ กต็ อบวาํ \"บ๎าเจา๎ คะํ ครบหา๎ ร๎อยจาํ พวกเลยเชียว\" \"ดมี าก\" ช๎อยพูด \"งั้นเราก็ไปดว๎ ยกันได๎ ไปทางโน๎นกันเถดิ พศิ คุณอาสั่งมาให๎ซื้อสม๎ กับน๎อยหนํา ตดิ มือเขา๎ ไปด๎วย ปลํอยคนดีๆเขาคุยกนั ทางนีก้ อํ นเถิด\" เมอ่ื ชอ๎ ยกบั นางพศิ เดนิ คลอ๎ ยไปแลว๎ พเ่ี นอ่ื งกถ็ ามเบาๆวาํ \"แมพํ ลอยเอาอะไรออกมาแยะเชยี ว\" \"ของฉนั กบั ชอ๎ ยชํวยกนั ทําให๎พี่เนื่องเอาไปหวั เมอื งดว๎ ย\"
\"ดจี ริง\" พีเ่ น่อื งวํา แลว๎ กม๎ ลงดขู องในหบี ปากก็พรํา่ บรรยายวาํ ถกู ใจไปทกุ อยําง เม่อื แกห๎ อํ ผา๎ หมํ ออกดู พเี่ น่ืองก็ มองดูหน๎าพลอย แล๎วถามเกือบเปน็ เสยี งกระซิบวํา \"แมํพลอย แพรผืนนีใ้ หมหํ รือวาํ แมพํ ลอยเคยหํมแลว๎ \" \"ถามอะไรก็ไมํร๎ู\" พลอยพดู แล๎วเมินหน๎าไปทางอน่ื \"ฉนั ถามจริงๆ นาํ บอกหนอํ ยเถดิ \" พ่ีเนอ่ื งออก \"ถ๎าแมํพลอยหํม แพรผืนน้ีก็มีราคามาก\" พลอยพยกั หนา๎ แลว๎ กก็ ม๎ ลงมองดนิ ไมยํ อมสบสายตาพเ่ี นอ่ื งอกี ตอํ ไป \"พลอย\" เสียงพเี่ นื่องกระซบิ ทีข่ า๎ งหู \"แพรเพลาะผืนน้ี ฉันจะหํมไปจนตาย ไมํวําจะไปอยทํู ไี่ หนๆ ฉนั จะยอมให๎หําง ตวั ฉนั เลย\" พลอยรส๎ู กึ ใจหววิ ๆ ตวั เบาเหมอื นกบั ลอยอยํู เสยี งพเ่ี นอ่ื งพดู ตอํ ไปวาํ \"พลอยครองตัวไว๎ใหด๎ ี ฉนั ไปไมํนานหรอก พอเปน็ หลกั ฐานอกี หนอํ ยฉันจะกลับมารบั เราก็อายยุ ังน๎อยอยํู พลอย คอยฉันอีกหนํอยได๎ไหม\" \"พลอยไมไํ ปไหนหรอก\" พลอยไดย๎ นิ เสยี งตวั เองตอบพ่เี นอ่ื ง \"ถา๎ พี่เนอ่ื งพดู จากับผ๎ใู หญํได๎ พลอยจะไปไหนเสีย\" \"ผู๎ใหญํของฉันทํานวําให๎รอไปกํอน เพราะทง้ั ฉนั และพลอยยังเดก็ นกั ทํานก็วาํ ของทํานถกู แตอํ กฉันจะแตก ตาย อยแูํ ล๎วละพลอย ฉนั แทบจะรอไปไมํไหวจรงิ ๆ\" พลอยนกึ สงสารพเ่ี นอ่ื งจบั ใจ ไดแ๎ ตปํ ลอบวาํ \"พีเ่ นือ่ งอยําวติ กทางฉนั เลย ทําอยํางไรเสยี ฉันกต็ ๎องรอพ่เี นอื่ งจนได๎\" พลอยนกึ อยบํู อํ ยๆวาํ ถา๎ ไดม๎ โี อกาสพบพเ่ี นอ่ื งสองตอํ สอง หลงั จากทพ่ี เ่ี นอ่ื งไดแ๎ สดงความรกั ใหท๎ ราบแลว๎ พเ่ี นอ่ื งจะ พูดจาใช๎ถอ๎ ยคําอยํางไร พลอยเคยนึกวิตกกังวลวาํ คนท่ีรักกนั นนั้ จะพูดจากันอยาํ งไรถกู เคยอํานแตํหนังสอื ประโลมโลก เชนํ ขุนช๎างขนุ แผน ตอนพลายแกว๎ พูดกบั นางพิมก็นกึ อายเสยี ลวํ งหนา๎ ถ๎าเผอื่ พเี่ นื่องเกดิ พูดแบบนั้นข้ึนมา ก็ไมรํ ู๎วาํ จะฟังได๎ อยาํ งไร แตเํ มอ่ื มีโอกาสพบกันเขา๎ จริง พลอยก็คลายใจลงไปถนัด เพราะพเี่ นื่องมิไดใ๎ ช๎ถ๎อยคาํ โลดโผนอยํางทคี่ าดหมายไว๎ วิธที ่ีพเี่ นื่องพดู จากับพลอย ก็คงเป็นกนั เองเหมอื นคนร๎ูจกั กันมานาน จะผิดเพยี้ นกนั บา๎ ง ก็ดว๎ ยความเขา๎ ใจระหวํางพเ่ี น่อื ง และพลอย ซึง่ มาบงั เกดิ ข้ึนภายหลังเทํานัน้ \"แมํพลอยเปน็ อยํางไรบา๎ ง\" เสยี งพีเ่ นื่องพูดตํอ \"ไมํได๎พบกันเสียนาน ฉนั คิดถึงเสยี แยํ ชํางไปหมกตวั อยูํได๎ ไมํ คิดถงึ ฉนั บ๎างหรอื \"
\"ก็คิดถงึ เหมอื นกัน\" พลอยตอบ \"แตถํ า๎ ออกมาพบกันบํอยนัก ฉันกก็ ลวั คนเขาจะวาํ ได๎ ฉนั ก็ไมํใชํพี่น๎องแทๆ๎ ของพ่ี เน่อื งอยํางชอ๎ ย เรากโ็ ตข้ึนด๎วยกนั แล๎วไมํใชํเดก็ ๆ เหมอื นเมอื่ กอํ น ฉนั จะทาํ อะไรเดี๋ยวนต้ี ๎องระวังตวั คนทีข่ าไมคํ อํ ยชอบฉนั ก็มีอยูํ คนในวังนหี้ ูไวตาไว เรอ่ื งราวอะไรทไ่ี มเํ ปน็ เร่ืองบางทกี โ็ จษจันกันไป ฉนั กไ็ มํอยากเปน็ ขี้ปากคนอื่นเทํานั้นแหละ\" \"ฉันก็เหน็ ใจแมํพลอยมาก\" พเี่ นื่องพดู \"แตํกน็ น่ั แหละ แมพํ ลอยกค็ วรเหน็ ใจฉันบ๎าง ชั่วชวี ติ ฉันตง้ั แตเํ ด็ก มาจนโต ก็ไมํมใี ครอืน่ เห็นแตแํ มํพลอยคนเดียวมาตัง้ แตํเลก็ ๆ แตํแรกฉันเองกไ็ มรํ ูห๎ รอก รกั แมํพลอยเหมอื นนอ๎ งในไส๎ แตอํ ยไูํ ปใจมนั เปล่ยี นไปฉันมนั คนใจเดยี ว ลงได๎ปลงใจแลว๎ กไ็ มํมวี ันเปลี่ยน แมพํ ลอยจําไว๎นะ\" \"ฉนั เช่ือใจพ่เี น่ือง ฉนั เองก็ใจเดียวเหมอื นกัน พเี่ น่ืองอยาํ สงสัยเลย\" พลอยตอบเบาๆ \"แล๎วคุณพอํ ของพีเ่ นอ่ื งทาํ วาํ อยาํ งไรบ๎าง เรื่องตัวฉันนํะ\" \"ทาํ นจะไปวาํ อะไรได๎ ทาํ นบอกวาํ ทาํ นรกั แมพํ ลอยเหมอื นลกู สํวนทีเ่ มือ่ ถึงเวลาแล๎ว จะไปพูดจาทางผใู๎ หญํ ของ แมํพลอยทํานวํา ทางเจา๎ คุณพอํ ของแมํพลอยกค็ งไมขํ ดั ทางเสดจ็ ก็คงดพี ระทัย แตแํ ลว๎ ทาํ นกว็ ํา ฉนั ยังเด็กนัก ใหร๎ อไปอกี หนํอย ได๎ดลู ูทํ างตั้งเน้ือต้ังตวั เสียกํอน แล๎วทํานจะจดั การให๎\" \"ฉนั ก็คิดอยํางนน้ั เหมือนกันแหละพ่เี นอื่ ง\" พลอยตอบด๎วยความเบาใจ ท่ีพี่เนือ่ งมไิ ด๎เรํงรดั \"ใจหน่งึ กอ็ ยากจะ ตามใจพ่ีเนอื่ ง แตํอกี ใจหน่ึงก็ยงั กลวั ๆ ชอบกล\" \"กลวั อะไรแมพํ ลอย\" พ่เี นอื่ งถาม \"ก็ไมํร๎ู คิดถึงเรอ่ื งมีเหยา๎ มีเรือนแลว๎ ใจคอหายชอบกล ฉันกย็ ังไมรํ เู๎ รอ่ื งร๎ูราว เคยอยแูํ ตํกบั ผใู๎ หญํ ออกไปเปน็ แมํ เรอื นจะทําไดแ๎ คไํ หน กน็ ึกไมอํ อก ถา๎ พี่เนอื่ งไมํถอื คอยชวํ ยตักชํวยเตอื นก็ดไี ป ฉันกลัวพเ่ี นือ่ งจะเบอื่ ฉนั เสียเทาํ นัน้ แหละ\" \"โธํ แมพํ ลอยพดู อะไรอยํางน้ัน\" พี่เน่ืองมองดพู ลอยเหมือนกับจะกลืนกินเข๎าไป ด๎วยสายตา \"จะสงสัยฉนั ไปถงึ ไหน ถา๎ ฉันผําอกให๎แมํพลอยดูได๎ ฉนั จะทาํ ให๎ดเู ด๋ียวน้ี\" \"โอย๏ ฉันไมอํ ยากดหู รอก\" พลอยหวั เราะ \"น่ีพีเ่ นื่องเจอะผห๎ู ญงิ ทไ่ี หนกค็ งพดู อยาํ งนท้ี กุ คนไป ปากหวานดนี กั ยงั กะ อกเป็นสม๎ สูกลูกไม๎ ผาํ ออกให๎กนั ดไู ดย๎ ังงัน้ แหละ\" \"หาความแทๆ๎ ทเี ดยี ว\" พี่เน่ืองวํา \"ฉันจะไปเที่ยวพดู กับผ๎หู ญิงอ่ืนท่ีไหน ไมเํ คยสกั ที วําแตํตอนที่ฉนั ไปหวั เมืองคราว น้ีเถดิ แมํพลอยจะลมื ฉนั เสยี ก็ไมํรู๎\" \"ฮึ ! ยังกับวําลืมกนั ได๎งาํ ยๆ\" พลอยค๎อยพ่ีเน่อื งเสยี เต็มรกั \"วําแตํคนไปเถิด จะลืมเสียกอํ นนํะไมวํ ํา เขาวาํ ผูห๎ ญงิ ทางเหนือสวยเสยี ด๎วย\" \"ฉนั ไมมํ ีตาจะมองใครหรอก แมํพลอย ตง้ั แตํรู๎จักผ๎ูหญิงมา กม็ องแตํแมพํ ลอยคนเดียว\"
บทที่ ๗ วนั คนื ผาํ นไปพลอยยงั ระลกึ ถงึ พเ่ี นอ่ื งอยมํู ริ ล๎ู มื ของทกุ อยาํ งทเ่ี คยพบเหน็ อยเํู ปน็ ประจาํ นน้ั ดจู ะมคี วามหมายสะกดิ ใจให๎คิดถงึ พ่เี นื่องไปทกุ สิง่ ทกุ อยาํ ง ของเล็กๆนอ๎ ยๆใกล๎ตวั ซ่ึงแตํกอํ นไมํมคี วามหมาย บัดนีก้ ลับกลายเป็นเคร่อื งเตอื นใจให๎ คดิ ถึงคนรกั ไปสน้ิ ผา๎ นํุงผืนน้นั ผ๎าหํมผืนน้ี เคยนุงํ เคยหํมออกไปหาพเี่ นื่อง ผนื น้นั พ่ีเนอื่ งเคยชมวําสวย ผนื นพ้ี ีเ่ นือ่ งเคย ลอ๎ เลนํ ทุกอยํางตงั้ แตขํ องเลก็ ไปจนถึงของใหญํ จนในท่ีสดุ สายลมทพี่ ัดมาถูกตัว เมด็ นา้ํ ฝนทีป่ รอยลงมา พระอาทิตย๑ พระจันทร๑ ทุกอยํางกลายเป็นเครื่องหมาย ในหนทางแหงํ ชีวติ คอยเตอื นใหร๎ ะลึก คอยช้ีทางให๎ไปหาคนๆหนงึ่ ที่กลายเปน็ ชีวติ คนๆนั้นคือพ่ีเนื่อง พเ่ี นอ่ื งหายไปเดอื นหนง่ึ แมชํ น้ั กเ็ ขา๎ มาในวงั ถอื ชะลอมเขา๎ มาหลายใบ บอกวาํ เปน็ ของทพ่ี เ่ี นอ่ื ง ฝากคนใหเ๎ อาให๎ ทางบา๎ น พร๎อมกบั สง่ั มาดว๎ ยวาํ ใหแ๎ บงํ มาทางในวงั บ๎าง แมชํ ้ันเข๎ามานั่งคยุ อยทูํ ง้ั วนั กลบั ไปเมอ่ื ตอนใกล๎ประตวู ังจะปดิ แมํ ช้ันนง่ั คยุ ถงึ พ่ีเนื่องแลว๎ กห็ ัวเราะไปบา๎ ง ร๎องไห๎ไปบา๎ ง สํวนมากกค็ ยุ กนั กับชอ๎ ยและคุณสาย ถงึ แม๎วําพลอยจะน่งั ฟงั ด๎วย ความสนใจเป็นที่สุด พลอยก็ไมกํ ล๎าออกปากถาม เพราะไมอํ ยากจะแสดงความสนใจน้ันออกมามากจนเกินไป แมชํ น้ั เลาํ ถงึ ตอนทข่ี น้ึ ไปสงํ พเ่ี นอ่ื งถงึ บางปะอนิ พเ่ี นอ่ื งไปลงเรอื ของทหารจากทน่ี น่ั ตอํ ไปยงั นครสวรรค๑ \"ฉันใจจะขาดเสยี ให๎ไดท๎ ีเดียว\" แมชํ น้ั เลาํ \"หวั อกแมํเห็นจะเป็นอยาํ งนนั้ ทุกคนกระมัง ลกู เคยเล้ียงมาในอก ถงึ เขา จะโตเปน็ หนมุํ เปน็ นายทหารแลว๎ ก็ยงั เหน็ เปน็ เดก็ อยํูน่นั เอง พอถึงคราวจะต๎องทิ้งกันไปไกล ใจหายไมํอยํกู บั เนอื้ กบั ตัว เสียเลย ฉนั รอ๎ งไหเ๎ หมือนกบั วาํ เขาจะเอาลูกไปฆํา จนคุณหลวงเขาดุวาํ ฉันไปทําบ๎า ให๎ขายหนา๎ คนเขา แตํก็นั่นแหละ ฉันใจ คอไมํดตี ง้ั แตํนั่งเรอื ไปด๎วยกนั จากกรงุ เทพฯ แล๎ว พอเรือเราไปจอดเทยี บ เรือทหารที่เขามาคอยรบั นน้ั สิ ฉันจะอกแตกตาย เสยี ใหไ๎ ดท๎ เี ดียว แมชํ น้ั หยดุ หวั เราะขบขนั ตวั เองเสยี พกั หนง่ึ แลว๎ กเ็ ลาํ ตอํ \"ตอนนน้ั มนั ชํางยํุงกนั เสียเหลอื เกิน ฝนก็ตก อา๎ ยเรือกโ็ คลง ฉันก็เปน็ คนกลวั เรอื กลวั แพอยูแํ ล๎ว พอพอํ เน่ืองเขา๎ กราบลาที่ตกั จะลาขา๎ มเรือไป เลยปลํอยโฮใหญํ\" \"รอ๎ งไหร๎ ักลกู หรอื รอ๎ งไหก๎ ลัวเรอื \" คณุ สายถามขดั จังหวะขึ้น แมชํ น้ั หวั เราะกก๊ิ แลว๎ ตอบวาํ \"ด๎วยกนั ท้ังสองอยาํ งแหละแมํสาย ฝ่ายพํอเน่อื งกไ็ มฟํ งั อีรา๎ คาํ อรี มละ กราบพอํ แมํแลว๎ ก็โดดขา๎ มเรอื ไปทีเดยี ว ข๎าวของไมนํ ําพา ตอ๎ งชํวยกนั สงํ ของชุลมุนไปหมด เด็กสมัยนม้ี ันแปลก จะไปไหนมาไหน ไมเํ ห็นมันหวํ งขา๎ วหํวงของ เหน็ หํวงอยูํแตํหํอของหอํ เดยี วเทาํ นั้น น่งั กอดอยํูกบั ตัวต้งั แตอํ อกจากกรงุ เทพฯ พอเปลี่ยนเรอื กถ็ อื ขา๎ มไปเอง ไมํยอมใหใ๎ ครถอื ให\"๎ \"เอ๏ !\" ชอ๎ ยรอ๎ งขึน้ \"หอํ อะไรนํะแมํ\"
\"เขาวําหํอแพรเพลาะหมํ นอน\" แมชํ นั้ ตอบ \"ไมํรไ๎ู ปได๎มาจากไหน ดูเป็นหวํ งเป็นใยเสยี จรงิ ๆ ฉนั กน็ ึกไมํออก เหมอื นกนั วาํ พอํ เน่อื งเป็นคนขห้ี นาวมาแตเํ มอื่ ไร เมอ่ื เด็กๆขี้ร๎อนออกจะตายไป หมํ ผา๎ ให๎เทาํ ไรกด็ ้ินหลุดหมด\" ชอ๎ ยเมนิ หนา๎ ไปมองฝา เหน็ จง้ิ จกเกาะอยตํู วั หนง่ึ กห็ วั เราะดว๎ ย \"หวั เราะอะไรช๎อย\" คุณสายถามข้ึน \"หัวเราะจงิ้ จก\" ชอ๎ ยตอบ \"ไมํร๎ูซีคะ หน๎ามนั นําขันดี\" \"คนบ๎า !\" คุณสายขน้ึ เสียง \"เม่อื ไรจะเลกิ เป็นเดก็ เสยี ทีกไ็ มํร๎ู ไมํรว๎ู ําไปเอาโรคบ๎ามาจากไหน จรงิ ๆนะ\" \"เอามาจากฉันกระม้ัง\" แมํช้ันแกแ๎ ทนลกู สาว \"ฉันเองบางทกี ็น่งั หัวเราะคนเดียวไมมํ ปี ่ีมีขลํุยเหมอื นกัน\" แลว๎ แมํช้ัน ก็เลําถงึ พเี่ นือ่ งตอํ ไป พลอยนง่ั กม๎ หนา๎ นง่ิ ดกู ระดาน ใบหนา๎ นน้ั รอ๎ นวาบ และรส๎ู กึ วาํ จะแดงผดิ สงั เกต ใจหนง่ึ นน้ั ภาวนาอยาํ ใหต๎ น แสดง อาการพริ ุธจนคณุ สายจบั ได๎ อกี ใจหนึ่งกไ็ ดแ๎ ตํนึกถึงพีเ่ น่อื ง... พ่เี นื่อง ทนู หวั ของพลอย พลอยรู๎แลว๎ วาํ พี่เนือ่ งรักพลอยจริง เพียงแพรเพลาะผนื เดยี วทพ่ี ลอยเคยหํมแลว๎ ยกให๎ พเ่ี น่อื งยังอุตสาํ หแ๑ ยกถอื ไปตาํ งหาก มิใหป๎ ะปนกับของอ่นื พีเ่ น่อื งนั่ง กอดหํอแพรเพลาะ ตั้งแตกํ รงุ เทพฯ ถึงบางปะอนิ บางทกี ็จะนงั่ กอดตํอไป จนถึงนครสวรรค๑ ปา่ นน้ี วันนี้เวลานี้พ่เี นอ่ื งจะทาํ อะไรอยทูํ ีน่ ัน่ จะมีเวลานง่ั นกึ ถึงพลอยอยาํ งทีพ่ ลอย กําลังนกึ ถึงพ่เี นอ่ื งบ๎างหรือเปลํา หรือวาํ พเ่ี นื่องจะวํุนวายกบั ราชการท่ี ต๎องทาํ เปน็ นายทหารนตี่ อ๎ งทําอะไรบา๎ ง กไ็ มํรู๎ พเ่ี นอ่ื งเคยบอกวาํ หัดทหาร เขาหดั กนั อยํางไรพลอยกไ็ มเํ คยเห็น เขาวาํ เปน็ ทหารก็ตอ๎ งไปรบ รบกนั ก็ต๎องฆาํ กนั พีเ่ นื่องจะตอ๎ งไปรบบ๎างหรอื ไมํ ตอ๎ งไปฆาํ คน คนอยํางพ่ีเนอื่ งแสนทจี่ ะนาํ รัก แสนที่จะ ใจดี จะไปฆําใครได๎ หรือคนอ่นื เขาจะฆําพีเ่ นอ่ื ง แสงสวาํ งในห๎องดจู ะสลวั ไป เมือ่ นึกถงึ ตอนน้ี ถ๎าพ่ีเนอื่ งเป็นอะไรไป พลอย จะทําอยํางไร เอาอกี แลว๎ นา้ํ ตาเอ๐ย เริม่ จะไหลรนิ ออกมาแลว๎ ตอ๎ งซํอนไมํให๎ใครเห็น...\" \"แมพํ ลอยเปน็ อะไรไป\" ชอ๎ ยถามข้นึ ดงั ๆ ทาํ ใหพ๎ ลอยสะดุง๎ \"เปลํา\" พลอยรบี ตอบ \"นอี่ ะไรกไ็ มรํ ๎ู\" คุณสายดชุ อ๎ ย \"เขาก็น่ังของเขาดีๆ ถามเสยี ตกอกตกใจ\" \"กฉ็ นั เหน็ เขาเอาชายผ๎าหมํ ข้นึ ซับหน๎า\" ช๎อยเถียงแลว๎ กย็ ้ิมมาทางพลอย \"ถามดเู ผอ่ื เปน็ อะไรไมสํ บาย จะได๎ชวํ ยกัน แกไ๎ ข\" แมชํ น้ั หนั มามองหนา๎ พลอยแลว๎ กอ็ มยม้ิ เหมอื นจะรค๎ู วามอะไรอยบํู า๎ ง แตกํ พ็ ดู อยาํ งอารมณด๑ ตี ามเคยวาํ \"แมํพลอย ชอ๎ ยมนั กวนนักกท็ ุบมันเขา๎ เถิด ฉันไมํวําหรอก\"
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 671
Pages:
