แผนการสอนภาษาไทย ม ๓ เทอม ๒ ๖๓

กลมุ สาระการเรียนรูภ าษาไทย ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๙๕ ใบงานเร่อื ง การเขยี นคาํ คม หนว ยท่ี ๑ แผนการจัดการเรียนรูท่ี ๑๑ เร่อื ง การเขียนคาํ คม รายวชิ าภาษาไทย รหสั ท๒๓๑๐๒ ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี ๓ คาํ ชแ้ี จง ใหนกั เรยี นเขยี นคาํ คมตามหัวขอตอไปนี้ การเรียน ๑……………………………………………………………………………………………………………………………….. ๒.……………………………………………………………………………………………………………………………….. ๓.……………………………………………………………………………………………………………………………….. การทําความดี ๑……………………………………………………………………………………………………………………………….. ๒.……………………………………………………………………………………………………………………………….. ๓.……………………………………………………………………………………………………………………………….. เศรษฐกิจพอเพียง ๑……………………………………………………………………………………………………………………………….. ๒.……………………………………………………………………………………………………………………………….. ๓.……………………………………………………………………………………………………………………………….. (แนวคาํ ตอบ ใหอยูในดลุ ยพนิ ิจของครูผูสอน)

๙๖ แบบประเมินชนิ้ งานการเขียนคําคม รวม ลําดับ ชือ่ – สกุล รปู แบบ การใชภาษา เนอื้ หา เวลา ๑๖ ท่ี คะแนน ๑๒๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ ลงชอื่ ........................................................... เกณฑก ารประเมนิ ผปู ระเมนิ ระดบั คุณภาพ ๔ หมายถงึ ดีมาก ๑๔ – ๑๖ คะแนน = ดมี าก ๓ หมายถงึ ดี ๑๑ – ๑๓ คะแนน = ดี ๒ หมายถงึ พอใช ๘ – ๑๐ คะแนน = พอใช ๑ หมายถงึ ปรบั ปรงุ ๑ – ๗ คะแนน = ปรับปรุง ขอ เสนอแนะเพ่มิ เติม : .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๙๗ เกณฑก ารประเมินชน้ิ งานการเขยี นคาํ คม ประเดน็ การ เกณฑก ารใหคะแนน ประเมนิ ๔ = ดีมาก ๓ = ดี ๒ = พอใช ๑ = ปรับปรุง รปู แบบชน้ิ งานถูกตอง รปู แบบแปลกใหม มีขนาดเหมาะสม รปู ภาพมี รูปภาพมสี ีสันสวยงาม ๑. รปู แบบ ตามทกี่ ําหนด รปู แบบ นาสนใจ สีสันสวยงาม รปู ภาพมี รูปภาพมคี วามสมั พันธ ของชนิ้ งาน แปลกใหมน าสนใจ มีขนาดเหมาะสม รูปภาพ ความสัมพันธกับเนือ้ หา กบั เนอ้ื หา ๒. การใช มีขนาดเหมาะสม รูปภาพ มีสีสันสวยงาม รปู ภาพมี ภาษา มีสีสันสวยงาม รปู ภาพมี ความสมั พนั ธกับเนอื้ หา ๓. เน้อื หา ความสมั พนั ธก ับเนือ้ หา ใชภ าษาอยางถูกตอง ขอความสอดคลองกกับ สะกดคําถกู ตอง ใชภาษา ใชภาษาอยาง ๔. เวลา ขอ ความสอดคลองกกบั เนอ้ื หา สะกดคาํ ถูกตอง อยางสรา งสรรค สรา งสรรค เน้ือหา สะกดคําถูกตอง ใชภาษาอยางสรา งสรรค ใชภ าษาอยา งสรา งสรรค เนือ้ หาถูกตองตรงตาม เน้อื หาตรงตาม เนือ้ หาเปนไปตามที่กาํ หนด รายละเอียดสอดคลอง หวั ขอ เรื่อง หัวขอ เรือ่ ง รายละเอียดสอดคลอง ครอบคลุมกบั เน้ือหา เน้อื หาเปน ไปตามที่ เนื้อหาเปนไปตามท่ี ครอบคลุมกบั เนื้อหา กาํ หนด กาํ หนด รายละเอียดสอดคลอง รายละเอยี ดสอดคลอง ครอบคลุมกบั เนื้อหา ครอบคลุมกับเนื้อหา สงชน้ิ งานภานในเวลาท่ี สง ช้นิ งานชา กวา กาํ หนด สง ชน้ิ งานชากวา กําหนด สง ชิน้ งานชากวา กําหนด ๑ วัน ๒ วนั กาํ หนด เกิน ๒ วัน ขนึ้ ไป เกณฑการประเมนิ คะแนน คุณภาพ ๑๔ – ๑๖ ดีมาก ๑๑ – ๑๓ ดี ๘ – ๑๐ พอใช ๐ – ๗ ปรับปรุง

๙๘ หนวยการเรียนรทู ่ี ๑ วิวิธพินจิ ภาษา แผนการจัดการเรยี นรูท่ี ๑๒ เรื่อง การเขยี นคติพจน เวลา ๑ ชั่วโมง กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย รายวชิ าพ้นื ฐานภาษาไทย ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ขอบเขตเน้อื หา กจิ กรรมการเรียนรู แหลงเรยี นรู การเขยี นขอความโดยใชถ อยคาํ ไดถูกตองตามระดับภาษา ๑. หองสมุดโรงเรยี น หลกั การเขยี นคติพจน เปนถอยคําท่เี ปน แบบอยา ง ชวนคดิ ขั้นนาํ ๒. อนิ เทอรเ นต็ มงุ เกิดผลดตี อตนเองและสวนรวม ๑. ครใู หนักเรียนดแู ถบขอความ ดงั น้ี จดุ ประสงคก ารเรียนรู - ทําดีไดด ี ทาํ ชว่ั ไดช ั่ว ดานความรู - ชวี ิตคือการตอสู ศัตรคู ือยาชูกาํ ลัง อุปสรรคคอื ความสาํ เร็จ สือ่ ๑. อธบิ ายความหมายการเขียนคติพจน แลว รวมกันสนทนาวา เปนขอความประเภทใด มีลักษณะเนื้อหา ๑. แถบขอความ ๒. อธบิ ายหลักการเขียนคติพจนได อยางไร - ทําดไี ดดี ทําชัว่ ไดช่วั ดานทักษะและกระบวนการ ๒. ครูสอบถามนักเรียนวามีคติประจําใจวาอยางไร และรวม - ชีวติ คือการตอ สู ศตั รูคอื ยาชกู ําลัง อปุ สรรค เขยี นคตพิ จนไดถ ูกตอ ง สนทนาเก่ียวกบั คติประจาํ ใจ คือความสาํ เรจ็ ดา นคณุ ลักษณะ ขน้ั สอน ๒. ใบความรเู ร่อื ง การเขียนคติพจน ๑. มวี ินัย ๒. ใฝเ รียนรู ๑. ครูแจกใบความรใู หน กั เรยี นศึกษาใบความรูเร่ืองการเขียน ภาระงาน/ชนิ้ งาน ๓. มคี วามรับผิดชอบ คตพิ จน และอธิบายเพ่มิ เตมิ - ๒. นักเรยี นจบั คูฝก เขยี นคติพจน คตปิ ระจําใจ ๓. นักเรียนสงผลงานใหครูตรวจ เพื่อแกไขใหถูกตอง เหมาะสม ๔. ครูและนักเรียนรุวมกันคัดเลือกผลงานที่ดี ๓ อันดับติด ปายนิเทศในหอ งเรียน

กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๙๙ เวลา ๑ ชั่วโมง หนว ยการเรียนรูที่ ๑ วิวิธพินิจภาษา แผนการจัดการเรียนรูที่ ๑๒ เรอ่ื ง การเขียนคตพิ จน ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย รายวิชาพ้ืนฐานภาษาไทย ขัน้ สรปุ ครแู ละนกั เรียนรว มกนั สรุปหลกั การเขยี นคตพิ จนและ ความสาํ คัญของคตพิ จน คติประจาํ ใจทที่ ุกคนควรมเี พ่ือใชเปน แนวทางในการดําเนนิ ชวี ติ

๑๐๐ การวัดและประเมนิ ผล วิธกี าร เครื่องมือที่ใช เกณฑ สงิ่ ท่ตี องการวดั /ประเมิน สังเกตพฤตกิ รรม ดา นความรู รายบุคคล แบบสังเกตพฤติกรรม ผา นเกณฑการประเมิน อธบิ ายหลักการเขยี น รายบุคคล รอ ยละ ๘๐ คตพิ จนได ดานทักษะและกระบวนการ เขียนคติพจน แบบประเมนิ การเขียน ผานเกณฑการประเมนิ เขยี นคติพจนได คตพิ จน รอยละ ๘๐ ดา นคุณลกั ษณะ ๑. รักชาติ ศาสน กษตั รยิ  ประเมนิ คุณลักษณะ ประเมนิ คุณลกั ษณะ ผานเกณฑคณุ ภาพ ๒. มีวนิ ยั อนั พงึ ประสงค อันพงึ ประสงค ระดบั ๒ ๓. ใฝเรียนรู บันทกึ ผลหลงั การสอน ผลการเรยี นรู ........................................................................................................................................................................... ปญ หาและอปุ สรรค ........................................................................................................................................................................... ขอ เสนอแนะและแนวทางการแกไ ข ........................................................................................................................................................................... ลงชอ่ื ......................................ผูสอน (..............................................................) วันท.่ี .....เดือน.............พ.ศ........... ความคดิ เห็น/ขอ เสนอแนะของผูบริหารหรอื ผูท่ไี ดร ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................... ลงช่ือ......................................ผูตรวจ (..............................................................) วนั ท่.ี .....เดือน.............พ.ศ...........

กลุม สาระการเรียนรูภ าษาไทย ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑๐๑ ใบความรเู รื่อง การเขียนคติพจน หนวยที่ ๑ แผนการจดั การเรียนรูที่ ๑๒ เรอื่ ง การเขียนคตพิ จน รายวิชาภาษาไทย รหสั ท๒๓๑๐๒ ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ คตพิ จน คติพจน คือ ถอยคําที่เปนแบบอยา ง มคี ตชิ วนคิด มงุ ใหเ กิดผลดีตอ ตนเองและสังคม หลักการเขียนคติพจน ๑. ใชถอ ยคํานอ ยมีความหมายลึกซ้งึ ๒. ใชคาํ คลอ งจอง สละสลวย ๓. มงุ ใหเกดิ ผลในดานดเี ทาน้ัน ตวั อยา งคติพจน “ถึงบรรลัยไวชื่อใหล อื ชา” หมายความวา จงเปนคนกลาหาญยอมสละชีพ เพ่ือใหช่อื เสียงยงั คงปรากฏ “อยูในแผนดิน ศรัทธาในธรรม นําทางชีวิต พิชิตกิเลส” หมายความวา ใหยึดถือหลักธรรมของ พระสัมมาสมั พทุ ธเจา เปนแนวทางในการดําเนนิ ชวี ิตเพื่อความสงบสขุ โดยปราศจากกิเลสใด ๆ มาแผว พาน

๑๐๒ แบบประเมนิ ผลงานการเขยี นคตพิ จน ลําดบั มารยาท รวม ท่ี ชือ่ – สกลุ ดา นเน้ือหา การใชภาษา ในการเขยี น เวลา ๑๖ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔ คะแนน ลงชื่อ ........................................................... ผูป ระเมิน เกณฑการประเมิน ดีมาก ระดบั คุณภาพ ๔ หมายถงึ ดี ๑๔ – ๑๖ คะแนน = ดีมาก ๓ หมายถงึ พอใช ๑๑ – ๑๓ คะแนน = ดี ๒ หมายถงึ ปรบั ปรงุ ๘ – ๑๐ คะแนน = พอใช ๑ หมายถึง ๑ – ๗ คะแนน = ปรบั ปรงุ ขอเสนอแนะเพมิ่ เติม : .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑๐๓ เกณฑก ารประเมนิ การเขยี นคติพจน ประเดน็ เกณฑการใหคะแนน การประเมิน ๔ ๓ ๒๑ ๑. ดาน เน้อื หาถูกตองตรงตาม เนอ้ื หาตรงตาม เน้อื หาเปน ไปตามที่ รายละเอยี ด เนอื้ หา หวั ขอเรอื่ ง หวั ขอเรื่อง กาํ หนด สอดคลอง เนอ้ื หาเปน ไปตามที่ เนอ้ื หาเปนไปตามที่ รายละเอยี ด ครอบคลุมกับ กาํ หนด กําหนด สอดคลองครอบคลมุ เน้ือหา รายละเอยี ดสอดคลอง รายละเอยี ดสอดคลอง กับเนอ้ื หา ครอบคลุมกับเนื้อหา ครอบคลุมกับเน้ือหา ๒. การใช ใชภาษาอยางถูกตอง ขอความสอดคลองก สะกดคําถกู ตอ ง ใช ใชภาษาอยาง ภาษา ขอ ความสอดคลองกกับ กับเนอ้ื หา สะกดคํา ภาษาอยาง สรางสรรค เนอื้ หา สะกดคําถูกตอง ถกู ตอง ใชภ าษาอยาง สรางสรรค ใชภ าษาอยา งสรางสรรค สรางสรรค ๓. มารยาท ลายมือเปน ระเบียบ ลายมอื เปนระเบียบ ลายมอื ไมเปน ลายมือไมเ ปน ในการเขยี น อา นงาย อานยาก ระเบียบ มรี อยลบ ระเบยี บ มรี อยลบ สะอาดเรียบรอย สะอาดเรียบรอย ขูด ขีด ฆา ขดู ขีด ฆา เขียนถูกตองตาม เขียนถูกตองตาม เขยี นถูกตองตาม มีเขยี นผิด อักขรวธิ ี อักขรวธิ ี อักขรวิธี ๔. เวลา งานเสรจ็ ตาม งานเสร็จตาม งานเสร็จทนั เวลาที่ งานเสร็จไม กาํ หนดเวลาและงานมี กาํ หนดเวลาแตงานมี กําหนดและงานไม ทนั เวลาทก่ี าํ หนด คุณภาพดี คณุ ภาพนอย มีคณุ ภาพ และงานไมม ี คณุ ภาพ เกณฑการประเมิน คะแนน = ดีมาก ๑๔ – ๑๖ คะแนน = ดี ๑๑ – ๑๓ คะแนน = พอใช ๘ – ๑๐ คะแนน = ปรบั ปรุง ๑– ๗

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๒ คุณคา่ วรรณคดี

๑๐๔ ชื่อหนวยการเรียนรู คุณคา วรรณคดี หนว ยการเรียนรูท ี่ ๒ กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย รหัสวิชา ท๒๓๑๐๒ รายพ้นื ฐานวิชาภาษาไทย เวลา ๑๓ ช่วั โมง ช้นั มัธยมศึกษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑. มาตรฐานการเรียนร/ู ตวั ชว้ี ดั สาระที่ ๑ การอา น มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรูและความคิดเพื่อนําไปใชตัดสินใจ แกปญหาในการ ดาํ เนนิ ชวี ติ และมนี ิสัยรักการอาน ตัวชีว้ ัด ม. ๓/๑ อานออกเสยี งบทรอยแกวและบทรอ ยกรองไดถูกตองและเหมาะสมกบั เรื่องท่อี า น ม. ๓/๒ ระบคุ วามแตกตา งของคําทีม่ คี วามหมายโดยตรงและความหมายโดยนยั ม. ๓/๓ ระบุใจความสําคัญและรายละเอียดของขอมลู ทสี่ นบั สนุนจากเร่อื งที่อาน ม. ๓/๙ ตคี วามและประเมินคณุ คาแนวคดิ ที่ไดจากงานเขยี นอยางหลากหลาย เพ่อื นําไปใชแ กปญหา ในชีวติ ม. ๓/๑๐ มมี ารยาทในการอาน สาระที่ ๒ การเขยี น มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชก ระบวนการเขยี นเขียนส่ือสาร เขยี นเรียงความ ยอความ และเขยี นเรอ่ื งราวในรูปแบบ ตาง ๆ เขียนรายงานขอมลู สารสนเทศและรายงานการศกึ ษาคนควา อยางมีประสิทธิภาพ ตวั ช้ีวดั ม. ๓/๑ คัดลายมอื ตัวบรรจงครึ่งบรรทดั ม. ๓/๑๐ มมี ารยาทในการเขยี น สาระที่ ๓ การฟง การดู และการพดู มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอื กฟงและดูอยางมีวจิ ารณญาณ และพดู แสดงความรู ความคดิ และความรูสึก ในโอกาสตาง ๆ อยา งมวี ิจารณญาณและสรา งสรรค ม. ๓/๓ พดู รายงานเรื่องหรือประเด็นที่ศกึ ษาคนควา จากการฟง การดู และการสนทนา สาระที่ ๕ วรรณคดีและวรรณกรรม มาตรฐาน ท ๕.๑ เขา ใจและแสดงความคดิ เห็น วิจารณวรรณคดีและวรรณกรรมไทยอยางเหน็ คุณคาและ นํามาประยกุ ตใ ชใ นชีวติ จริง ตัวชวี้ ดั ม. ๓/๑ สรุปเน้อื หาวรรณคดี วรรณกรรมและวรรณกรรมทองถน่ิ ในระดับท่ยี ากย่งิ ขึน้ ม. ๓/๒ วิเคราะหว ิถไี ทยและคุณคา จากวรรณคดแี ละวรรณกรรมที่อา น ม. ๓/๓ สรปุ ความรแู ละขอคิดจากการอา น เพ่อื นาํ ไปประยกุ ตใชใ นชีวิตจรงิ ม. ๓/๔ ทองจาํ และบอกคุณคา บทอาขยานตามท่ีกําหนด และบทรอยกรองท่ีมีคุณคาตามความสนใจ และนําไปใชอ า งองิ

กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ชนั้ มัธยมศึกษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑๐๕ ๒. สาระสาํ คัญ/ความคิดรวบยอด ๑. การอานออกเสียงรอยกรองผูอานตองทําความเขาใจฉันทลักษณของคําประพันธแตละประเภท อานออกเสียงคําใหถูกตองชัดเจนตามอักขรวิธี การแบงวรรคตอน การอานรวบคํา ใสลีลา นํ้าเสียง อารมณ ความรูสึกใหเหมาะสมกับเน้ือหาของคําประพันธท่ีอาน การฝกอานออกเสียงรอยกรองประเภทตาง ๆ อยาง สม่ําเสมอ จะทําใหเขาใจถึงอารมณความรูสึกของเนื้อความน้ัน ๆ และถายทอดออกมาดวยน้ําเสียงท่ีไพเราะ นา ฟง และเปนการพฒั นาประสิทธิภาพในการอา น ๒. การอานทํานองเสนาะเปนเอกลักษณของไทย ผูอ า นจะตอ งเขา ใจฉนั ทลักษณและอา นออกเสียงให ถูกตองตามอักขระวิธีสามารถถายทอดอารมณของบทประพันธสูผูฟงไดอยางลึกซึ้ง และเห็นคุณคา ผูอานตอง อาศยั การฝกฝนเพ่อื ใหเกิดความชํานาญ ๓. บทอาขยานเปนบทรอยกรอง ซ่ึงผูแตงไดถายทอดความรู ความคิด คติสอนใจ แสดงแนวปฏิบัติ ที่ถูกท่ีควร และใหกําลังใจ ปลอบขวัญผูอานผูฟงใหมีสติ เกิดปญญา โดยเลือกสรรถอยคําที่ประณีตไพเราะ กินใจ เมื่อไดอานหรือไดฟงแลวจะเกิดความประทับใจ เพราะมีสาระ มีเนื้อหาที่ควรคาแกการจดจําหรือนํา ไปใชป ระโยชนใ นชีวติ ประจาํ วัน แสดงถงึ เอกลักษณและมรดกของชาตคิ วรคาแกการรักษาใหคงอยูตลอดไป ๔. พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว เปนวรรณกรรมคําสอนที่มีคุณคา ทั้งดานสติปญญาท่ีใหแงคิดแนวทางการดําเนินชีวิต คุณคาทางสังคมวัฒนธรรมท่ีทําใหเห็นคานิยมและ คณุ ลกั ษณะอนั ดงี ามตลอดจนคุณคา ทางวรรณศิลป ทีเ่ ปนแบบอยางในการใชส าํ นวนภาษางา ย ๆ ตรงไปตรงมา มกี ารโนม นาวใจดวยหลักเหตผุ ลทช่ี ดั เจนเรียบงา ย ๕. บทพากยเอราวัณเปนบทพระราชนิพนธของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย เปนบท ประพันธที่มีความโดดเดนดานวรรณศิลป การใชถอยคําภาษาเพ่ือพรรณนาฉาก และตัวละครทําใหผูอานเกิด จินตภาพ นอกจากนี้ยังปรากฏคุณคาในดานเนื้อหา ดานสังคมและวิถีไทยใหขอคิดแกผูอานท่ีสามารถนําไป ประยกุ ตใ ชในชีวติ ประจําวนั ๖. การศึกษาคําศัพทที่ยากเพื่อใหเขาใจความหมาย ทําใหผูอานวรรณคดีเขาใจเนื้อหาของเร่ืองได อยางชัดเจน ตลอดจนไดเห็นวิธีการเลือกใชถอยคําของผูแตง ที่เลือกสรรถอยคําที่มีความหลากหลาย ทําให ผูอ า นเกิดจินตนภาพ คําประพนั ธม คี วามไพเราะเกิดคณุ คาทางดา นวรรณศิลป ๗. การถอดคําประพันธเปนการถอดคําประพันธจากบทรอยกรองเรียบเรียงใหมโดยใชภาษารอยแกว แตยังมีใจความสําคัญเหมือนรอยกรอง การถอดคําประพันธนั้นผูอานตองอาศัยทักษะการอานจับใจความ สําคัญ และตองเขาใจความหมายของคําศัพท และตองอาศัยประสบการณ ซ่ึงการถอดคําประพันธจะทําให ผอู านไดเ ขาใจเนอ้ื หา และความหมายในบทรอ ยกรองเพม่ิ มากข้นึ ๘. การวิเคราะหคุณคาวรรณคดีเปนการอานเพ่ือแยกแยะและประเมินคุณคาของวรรณคดี เพื่อให เขาใจรปู แบบวธิ ีการแตง การเลอื กสรรถอยคํา การวิเคราะหคุณคา ความเช่ือ คา นิยม ตลอดจนวถิ ีไทย ท่สี อดแทรก อยูในเนื้อหาของวรรณคดีซึ่งวรรณคดีไทยเปนมรดกทางภาษาอันลํ้าคาของไทย ผูอานควรศึกษาเรียนรูถึง คุณคาแหงอรรถรสและความงดงามทางภาษาตลอดจนคุณคาในแงมุมตาง ๆ เพ่ือใหเกิดความภาคภูมิใจใน เอกลกั ษณของความเปนไทย รวมกนั อนรุ ักษและสบื สานมรดกอันล้ําคา น้ีใหค งอยสู บื ไป ๙. การศกึ ษาวรรณกรรมทองถน่ิ ในรูปแบบของตํานาน นิทานพ้นื บานทําใหเขาใจประเพณีและวัฒนธรรม ตาง ๆ มากข้ึน วรรณกรรมทองถ่ินเหลานี้สะทอนใหเห็นถึงความคิด ความเชื่อ วิถีชีวิต ความเปนอยูของคน ในทองถ่ินตลอดจนคา นยิ มของคนในทองถิ่นนั้น ๆ ทาํ ใหผ อู านเกิดความรกั และความภาคภมู ิใจในทองถ่ินของตน

๑๐๖ ๑๐. การศึกษาวิเคราะหคุณคา วรรณกรรมทอ งถนิ่ เปน การศึกษามรดกทางวัฒนธรรมของคนในทองถิ่น ท่ีถายทอดความรูประสบการณและเร่ืองราวตาง ๆ โดยอาศัยการบอกเลาและการจดบันทึก การศึกษา วเิ คราะหว รรณกรรมทองถ่นิ จะสะทอนใหเ ห็นวิถชี ีวิต ขนบธรรมเนียม ประเพณี ความเชอ่ื คา นยิ ม และเหน็ คุณคา ในมุมมองท่ีหลากหลายทําใหผูอานเขาใจสภาพสังคมและความเปนอยูของคนในทองถิ่นน้ัน ๆ ซ่ึงจะทําให ผูอานเห็นคุณคาในทองถนิ่ เกดิ ความรกั และความภาคภมู ิใจในทอ งถน่ิ ๑๑. เพลงพื้นบานเปนวรรณกรรมทองถ่ินที่สะทอนวิถีชีวิตของคนในทองถ่ิน การศึกษาวิเคราะหเพลง พืน้ บา นจะทาํ ใหเราเขา ใจ ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ความเชอื่ คานิยม และเห็นคุณคาในมมุ มองทีห่ ลากหลาย ทําใหผูอานเขาใจสภาพสังคมและความเปนอยขู องคนในทองถ่ินนัน้ ๆ กอใหเกิดความรักและความภาคภูมใิ จ ในทองถ่ิน ๑๒. อา นวเิ คราะหว รรณกรรม การวิเคราะหเปนการพจิ ารณาตรวจตรา แยกแยะและประเมินคา ซงึ่ จะ เกิดประโยชนตอผูวิเคราะหในการนําไปแสดงความคิดเห็น อภิปรายขอเท็จจริง พิจารณาคุณคาดานตาง ๆ ท่ี สามารถนําไปประยุกตใ หเกิดประโยชนต อการดําเนินชีวิตและสามารถพูดรายงานจากการศึกษาคน ควา ๓. สาระการเรยี นรู ความรู ๑. ฉันทลักษณข องบทรอ ยกรอง ๒. หลกั การอา นทํานองเสนาะ ๓. คุณคาของบทอาขยาน ๔. พระบรมราโชวาท ๕. หลักการวเิ คราะหคุณคา วรรณคดี ๖. บทพากยเ อราวัณ ๗. หลกั การวิเคราะหคุณคา ของวรรณกรรมทอ งถ่นิ ๘. หลักการวิเคราะหวถิ ีไทยและคุณคา จากวรรณกรรม ๙. หลกั เคราะหค ณุ คา วรรณกรรม ๑๐. การพูดรายงานการศึกษาคนควา ทักษะ/กระบวนการ ๑. เขยี นแผนผงั กาพยฉบัง ๑๖ ได ๒. อานทํานองเสนาะไดถูกตองตามฉนั ทลักษณ ๓. อานทาํ นองเสนาะไดถ ูกตอ งตามลักษณะของคาํ ประพันธ ๔. สรางคาํ ถาม/คําตอบจากเร่ืองท่ีอา น ๕. ถา ยทอดเรือ่ งที่อานไดดวยภาษาของตนเอง ๘. วิเคราะหค ุณคาจากวรรณคดเี ร่ืองพระบรมราโชวาทได ๙. นาํ คุณคา ท่ีไดรับไปใชในชีวิตประจําวนั ได ๑๐. ระบใุ จความสาํ คญั และรายละเอยี ดของขอมูลทสี่ นับสนนุ จากเรอ่ื งทอ่ี า น ๑๑. ทักษะกระบวนการกลมุ ๑๒. ใชคาํ ไดถกู ตองตามความหมาย

กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๐๗ ๑๓. สรุปความรูและขอคดิ จากเรอ่ื งท่ีอานได ๑๔. วิเคราะหค ุณคา ของเรอ่ื งที่อาน ไดถูกตองเหมาะสม ๑๕. ประเมินคุณคาของเรื่อง บทพากยเ อราวัณไดอยางเหมาะสม ๑๖. วเิ คราะหคณุ คาของวรรณกรรมทองถนิ่ ได ๑๗. ทักษะกระบวนการกลุม ๑๘. วเิ คราะหว ถิ ีไทยและคุณคาจากวรรณกรรมทองถนิ่ ๑๙. เขยี นสรปุ ความรูและขอคดิ จากการอา นเพื่อนาํ ไปประยุกตใชในชวี ติ จรงิ ได ๒๐. วิเคราะหคุณคาวรรณกรรม ๒๑. พูดรายงานการศึกษาคน ควา ๔. สมรรถนะสาํ คญั ของผูเรียน ๑. ความสามารถในการส่ือสาร ๒. ความสามารถในการคิด ๓. ความสามารถในการแกป ญหา ๔. ความสามารถในการใชท กั ษะชีวติ ๕. ความสามารถการใชเทคโนโลยี ๕. คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค ๑. รกั ชาติ ศาสน กษัตรยิ  ๒. ซอื่ สตั ยส ุจริต ๓. มวี นิ ยั ๔. ใฝเรยี นรู ๕. อยอู ยา งพอเพียง ๖. มุงมน่ั ในการทํางาน ๗. รกั ความเปน ไทย ๘. มีจติ สาธารณะ ๖. การประเมินผลรวบยอด ประเดน็ ระดบั คณุ ภาพ ๑ (ปรับปรุง) การประเมนิ ๔ (ดมี าก) ๓ (ดี) ๒ (พอใช) อา นออกเสียง ๑. การอา น อานออกเสยี ง อานออกเสียง อานออกเสียง ถูกตองเปนสวน ออกเสียง ถูกตอง ตาม ถูกตองตาม ถูกตอง ออกเสยี ง ใหญ ออกเสียง บทรอยกรอง อักขรวิธี เสียงดงั อักขรวธิ ี เสียงดงั อกั ขรวิธีไมช ัดเจน อกั ขระไมชดั เจน ชัดเจน เวนวรรค ชดั เจน เวนวรรค เสยี งเบา เวนวรรค เสยี งเบาแตยงั ตอง ตอนเหมาะสม ตอนเหมาะสม ตอนเหมาะสมเปน ปรับปรุง เร่อื ง น้ําเสียงนา ฟงและ นาํ้ เสยี ง นาฟง แต สว นใหญแต การเวน วรรคตอน เหมาะสมกับเร่อื ง บางชวงตอง น้าํ เสียงราบเรียบ และการใชน า้ํ เสียง ทอี่ าน ลีลา ปรบั ปรุงให ไมน า สนใจ การอานเปน สอดคลอ งกับ ธรรมชาติ เนื้อหา

๑๐๘ ระดับคณุ ภาพ ประเด็นการ ดมี าก (๔) ดี (๓) พอใช (๒) ปรับปรงุ (๑) ประเมนิ - อานถูกตองตาม - อา นถูกตองตาม - อา นถูกตองตาม - อา นถูกตองตาม ฉันทลักษณของคํา ฉันทลกั ษณข อง ฉนั ทลกั ษณข องคาํ ฉันทลกั ษณข อง ๒. ทดสอบอา น ประพนั ธชนดิ น้ัน ๆ คาํ ประพนั ธชนดิ ประพันธชนิดนั้น ๆ คําประพนั ธช นดิ ออกเสยี ง - อานออกเสียงคําได น้นั ๆ แตบกพรองใน นน้ั ๆ บทรอ ยกรอง ชัดเจน ถกู ตองตาม องคประกอบอืน่ ๒ อักขรวิธี องคป ระกอบ - อานเสียงดงั ฟงชัด มีการใชเสยี งหนกั เบา ไดถ ูกตอ ง - มกี ารใชนํ้าเสียงได เหมาะสมกบั เร่อื งท่ีอาน ประเด็น ๓ (ดี) ระดับคุณภาพ การประเมนิ ๔ (ดมี าก) ๒ (พอใช) ๑ (ปรับปรุง) มารยาทการเขยี น เขยี นตวั อักษรตัว เขียนตัวอกั ษรตัว เขียนตวั อักษร เขยี นตัวอักษร บรรจงชดั เจน บรรจงชดั เจน บรรจง ถกู ตอ งตาม ถูกตอง ตาม ถูกตองตาม ถกู ตองตาม อักขรวธิ ี ขนาด อักขรวธิ ี ขนาด อกั ขรวิธกี ารเขียน อักขรวิธีการเขยี น ตัวอักษรหลายตัว ตวั อกั ษรและระยะ ขนาดตวั อักษรมี ขนาดตวั อักษรบาง ผดิ สัดสวน ไมเปน ชองไฟไมสม่าํ เสมอ สดั สว นที่เหมาะสม ตวั ไมไ ดสดั สว น ระเบยี บ มยี อ หนา มยี อ หนา วาง ชอ งไฟมคี วาม ชองไฟไมสมาํ่ เสมอ วางรปู แบบการ รูปแบบการเขยี น สมาํ่ เสมอกนั มี มยี อ หนา วาง เขียนเหมาะสมกับ ไมค อยเหมาะสม ยอหนา วางรปู แบบ รูปแบบการเขียน กระดาษ แต กบั กระดาษ มรี อย การเขียนเหมาะสม เหมาะสมกับ ผลงานสะอาด ลบ ขดี ฆา กบั กระดาษ กระดาษ ผลงาน ผลงานสะอาด สะอาดเรียบรอย เรยี บรอ ย

กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๐๙ เกณฑการประเมนิ ผลชิ้นงานหรือภาระงาน เกณฑการตัดสิน คะแนน ...............๔..................หมายถึง ดมี าก คะแนน ...............๓..................หมายถงึ ดี คะแนน ...............๒..................หมายถึง พอใช คะแนน ...............๑..................หมายถึง ปรบั ปรงุ เกณฑการผาน ต้ังแตร ะดับ...........๒..................ขึน้ ไป

๑๑๐ หนว ยการเรียนรทู ่ี ๒ คณุ คา วรรณคดี แผนการจัดการเรยี นรทู ่ี ๑ เรือ่ ง การอานออกเสียงบทรอยกรอง เวลา ๑ ช่วั โมง กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย รายวชิ าพ้ืนฐานภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปที่ ๓ ขอบเขตเนื้อหา หลกั การพิจารณาฉนั ทลักษณของบทรอ ยกรอง กจิ กรรมการเรียนรู แหลงเรยี นรู จุดประสงคการเรยี นรู ๑. หอ งสมดุ โรงเรยี น ดา นความรู ขนั้ นาํ ๒. หอ งศนู ยก ารเรยี นรูภาษาไทย อธิบายฉนั ทลักษณของบทรอ ยกรอง ๑. ครูขอตัวแทนนักเรียน ๓ คนออกมาหนาช้ันเรียน โดยใหนักเรียนท้ัง ๓ คน ๓. ปายนิเทศ ดานทักษะและกระบวนการ ปฏิบัตดิ ังน้ี เขียนแผนผังกาพยฉ บงั ๑๖ ได คนที่ ๑ ใหนักเรยี นคิดขอความ ๖ คํา แลวใหนักเรียนบอกเพียงวาคําสุดทาย ดา นคุณลกั ษณะ ของนักเรียนคอื คําวาอะไร สอื่ คนที่ ๒ ใหนักเรยี นคดิ ขอ ความ ๔ คํา โดยคําที่ ๔ จะตองสมั ผัสกบั คําสุดทาย ๑. ใบความรเู รอ่ื ง กาพยฉบงั ๑๖ ๑. มีวินยั ของคนที่ ๑ ๒. ใบงานเรื่อง กาพยฉบงั ๑๖ ๒. ใฝเรยี นรู คนท่ี ๓ ใหนักเรียนคิดขอความ ๖ คํา โดยคําสุดทายจะตองเปนคําที่ไมมีรูป ๓. แถบขอ ความคําประพนั ธ ๓. มงุ ม่นั ในการทํางาน วรรณยุกตและไมเ ปน คําตาย ภาระงาน/ช้นิ งาน จากน้ันใหนักเรียนพูดขอความของตนโดยเรียงตามลําดับ ครูเขียนขอความ - บนกระดานนักเรยี นในหองอานพรอ มกนั ๒. ใหนักเรียนเปลี่ยนขอความบนกระดาน ในรูปแบบสัญลักษณของแผนผัง คําประพันธ พรอมโยงเสนสัมผัส โดยขออาสาสมัคร วรรคละ ๑ คน ออกมา เขียนท่หี นากระดาน ๓. ครแู นะนาํ แผนผงั คาํ ประพันธแ ละเชื่อมโยงสู กาพยฉบัง ๑๖

กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๑๑๑ เวลา ๑ ชั่วโมง หนวยการเรยี นรทู ี่ ๒ คุณคา วรรณคดี แผนการจัดการเรียนรูที่ ๑ เรือ่ ง การอา นออกเสยี งบทรอ ยกรอง ชนั้ มัธยมศกึ ษาปท่ี ๓ กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย รายวชิ าพน้ื ฐานภาษาไทย ข้นั สอน ๑. นักเรียนแบงกลุม ๆ ละ ๖ คน ครูมอบหมายใหนักเรียนแตละกลุมศึกษา ใบความรูเรื่อง กาพยฉบัง ๑๖ จากนั้นใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันเขียน สรุปความรูที่ไดเปนขอ ๆ ครูขออาสาสมัครตัวแทนกลุมละ ๑ คน นําเสนอ ความรทู ี่นักเรียนรว มกันศกึ ษา จากนัน้ ใหน ักเรยี นแตล ะกลุมเพิม่ ในสิ่งท่ีเพ่ือน นําเสนอ ครูอธบิ ายเพม่ิ เติมเกย่ี วกบั ฉนั ทลกั ษณของกาพยฉบงั ๑๖ ๒. ครแู จกแถบขอความใหนักเรยี นแตละกลุม โดยแตละคนในกลุมจะไดแถบ ขอความคนละ ๑ แถบขอความ จากน้ันใหนักเรียนนําแถบขอความที่ตนเอง ไดร ับมาเรียงตอกนั ใหเ ปนกาพยฉบงั ๑๖ จาํ นวน ๒ บท จากนนั้ ใหแ ตล ะกลุม เขียนคําประพันธลงในกระดาษเทาขาวที่ครูแจก นักเรียนแตละกลุมสงตัวแทน ออกมานําเสนอหนา ชนั้ เรียน นักเรียนในหอ งรวมกนั สังเกตคําประพันธท ี่เพื่อน นําเสนอวาถูกตองหรือไม หากไมถูกตองในนักเรียนรวมกันแกไข นักเรียนนาํ คาํ ประพนั ธท่นี ักเรยี นเขียนลงในกระดาษเทาขาวไปตดิ หลงั หอง ๓. นักเรียนทําใบงานท่ี ๑ เร่ืองกาพยฉบงั ๑๖ ข้นั สรปุ ๑. นักเรียนรวมกันสรุปความรูที่ไดจากการศึกษาเร่ืองฉันทลักษณของ คําประพันธของกาพยฉบัง ๑๖ เชน จํานวนคํา สัมผัส และการนําไปใช ประโยชน

๑๑๒ แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ ๑ เรอื่ ง การอา นออกเสียงบทรอ ยกรอง เวลา ๑ ชวั่ โมง หนว ยการเรียนรทู ่ี ๒ คณุ คา วรรณคดี ช้นั มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย รายวชิ าพน้ื ฐานภาษาไทย ๒. ครูมอบหมายใหนักเรียนรวมกันจัดปายนิเทศเร่ือง กาพยฉบัง ๑๖ ในหองเรียน โดยใหนักเรียนใชวัสดุรอบ ๆ ตัวครูเนนยํ้าในเร่ืองของความ ประหยัดและความพอเพียง

กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑๑๓ การวัดและประเมินผล วิธกี าร เครอื่ งมอื ท่ใี ช เกณฑ สิง่ ทตี่ องการวดั /ประเมิน การถามคาํ ถาม ดา นความรู คาํ ถาม ผา นเกณฑการประเมิน อธบิ ายฉนั ทลักษณของบท เขยี นแผนผัง รอ ยละ ๘๐ รอ ยกรอง กาพยฉ บัง ๑๖ ดานทกั ษะและกระบวนการ แบบประเมินการเขยี น ผา นเกณฑการประเมนิ เขยี นแผนผงั แผนผงั กาพยฉบัง ๑๖ รอ ยละ ๘๐ กาพยฉบัง ๑๖ ได ดา นคุณลักษณะ ประเมนิ คุณลักษณะ แบบประเมิน ผา นเกณฑคุณภาพ ๑. มีวนิ ัย อันพงึ ประสงค คุณลกั ษณะ ระดับ ๒ ๒. ใฝเรยี นรู อันพึงประสงค ๓. มุง ม่นั ในการทํางาน บนั ทึกผลหลงั การสอน ผลการเรยี นรู .............................................................................................................................................................................. ปญ หาและอุปสรรค .............................................................................................................................................................................. ขอ เสนอแนะและแนวทางการแกไข .............................................................................................................................................................................. ลงช่ือ......................................ผสู อน (..............................................................) วนั ท่ี......เดอื น.............พ.ศ........... ความคดิ เหน็ /ขอ เสนอแนะของผบู ริหารหรอื ผูท่ีไดร บั มอบหมาย .............................................................................................................................................................................. ลงช่อื ......................................ผูตรวจ (..............................................................) วนั ท่ี......เดอื น.............พ.ศ...........

๑๑๔ ใบความรเู ร่ือง กาพยฉบับ ๑๖ หนว ยท่ี ๒ แผนการจดั การเรียนรทู ่ี ๑ เรื่อง ลักษณะคาํ ประพนั ธ (กาพยฉ บงั ๑๖) รายวชิ าภาษาไทย รหัส ท๒๓๑๐๒ ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นมธั ยมศึกษาปที่ ๓ แผนผังกาพยฉ บงั ๑๖ กาพยฉบงั ๑๖ ลักษณะคําประพันธ ๑. บท บทหนึง่ มี ๓ วรรค คือ - วรรคแรก มี ๖ คาํ - วรรคทส่ี อง มี ๔ คํา - วรรคท่ี ๓ มี ๖ คํา รวมทัง้ หมด ๑ บทมี ๑๖ คํา จึงเรยี กวา กาพยฉบัง ๑๖ ๒. สัมผสั ๒.๑. สัมผัสนอก หรือสัมผัสระหวางวรรค เปนสัมผัสบังคับ คือ คําสุดทายของวรรคแรกสัมผัสกับคําสุดทาย ของวรรคทสี่ อง ๒.๒. สัมผสั ระหวา งบท คอื คาํ สุดทา ยของวรรคสามสมั ผสั กบั คําสุดทา ยของวรรคแรกของบทตอไป

กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๑๕ ๓. การอานกาพยฉบัง ๑๖ การอานกาพยฉ บังจะเวน จังหวะการอานทกุ ๆ ๒ คํา ดงั น้ี OO/OO/OO OO/OO OO/OO/OO ตัวอยา งกาพยฉ บบั ๑๖ สตั วจาํ พวกหนึ่งสมญา พหุบาทา มเี ทา อเนกนับหลาย เทาเกินกวาสโี่ ดยหมาย สองพวกภปิ ราย สัตวน ํ้าสตั วบ กบอกตรง ตะบองพลาํ ใหญยง อยูในปา ดง ตัวดุจตะขายไฟแดง มีพิษมฤี ทธิ์เรี่ยวแรง พบชา งกลางแปลง เขา ปลาํ้ เขา รดั กดั กิน (สตั วาภธิ าน : พระยาศรีสนุ ทรโวหาร (นอ ย อาจารยางกรู ))

๑๑๖ เฉลยใบงานเรอื่ ง กาพยฉ บับ ๑๖ หนว ยท่ี ๒ แผนการจดั การเรียนรูที่ ๑ เรื่อง ลักษณะคาํ ประพันธ (กาพยฉบงั ๑๖) รายวิชาพื้นฐานภาษาไทย รหสั ท๒๓๑๐๒ ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันมัธยมศกึ ษาปท ี่ ๓ คาํ ชี้แจง ใหน กั เรียนตอบคาํ ถามตอไปนี้ ๑. ใหนกั เรียนเติมคําใหสมั ผัสกบั คาํ ทีก่ ําหนดใหตอไปน้ี ก. เสียง = เรียง เลีย้ ง เพยี ง เอียง เตยี ง ข. แสง = ________________________________ ค. วรรณ = ________________________________ ง. กรรม = ________________________________ จ. ปลาย = ________________________________ ฉ. ตน = ________________________________ ช. ทูน = ________________________________ ๒. ใหนกั เรียนเขยี นแผนผังกาพยฉ บัง ๑๖ จาํ นวน ๒ บท พรอ มทัง้ โยงเสนเช่อื มสัมผสั ใหถ กู ตอง _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ ๓. ใหนักเรียนเรียงลําดบั ขอความท่กี าํ หนดใหใ หถูกตองตามฉนั ทลกั ษณของกาพยฉบัง ๑๖ เพราะหมายวา เพลงิ เรงิ งาม ............................................................................................ แมงเมา บนิ เขา ไฟฟอน ............................................................................................ รอยพนั มวยมรณ ............................................................................................ หน่ึงบทเรยี งราย .............................................................................................. นบั ไดสิบหกพยางค .............................................................................................. ฉบังสบิ หกความหมาย ........................................................................................ สัมผัสชดั เจนขออา ง .............................................................................................. ใหห นูไดค ดิ คํานึง .............................................................................................. เพ่ือเปนแนวทาง ........................................................................................

กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑๑๗ เฉลยใบงานเรื่อง กาพยฉ บับ ๑๖ หนวยที่ ๒ แผนการจดั การเรียนรทู ่ี ๑ เรื่อง ลักษณะคาํ ประพนั ธ (กาพยฉ บัง ๑๖) รายวิชาพืน้ ฐานภาษาไทย รหัส ท๒๓๑๐๒ ภาคเรยี นที่ ๒ ชน้ั มัธยมศึกษาปท่ี ๓ คําชแี้ จง ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปน้ี ๑. ใหนกั เรียนเติมคาํ ใหสมั ผัสกับคาํ ท่กี าํ หนดใหตอไปนี้ ก. เสยี ง = เรียง เล้ยี ง เพียง เอียง เตียง ข. แสง = ________________________________ ค. วรรณ = ________________________________ ง. กรรม = ________________________________ จ. ปลาย = ________________________________ ฉ. ตน = ________________________________ ช. ทูน = ________________________________ (พิจารณาจากคาํ ตอบของนักเรียน) ๒. ใหนกั เรียนเขียนแผนผังกาพยฉบงั ๑๖ จาํ นวน ๒ บท พรอ มท้ังโยงเสน เช่ือมสมั ผัสใหถกู ตอง ๓. ใหนกั เรยี นเรียงลาํ ดบั ขอความท่ีกาํ หนดใหใ หถกู ตองตามฉันทลักษณของกาพยฉบงั ๑๖ เพราะหมายวา เพลงิ เรงิ งาม แมงเมาบินเขา ไฟฟอน รอ ยพันมวยมรณ แมงเมาบนิ เขา ไฟฟอน เพราะหมายวา เพลิงเริงงาม รอยพันมว ยมรณ หน่งึ บทเรยี งราย ฉบังสิบหกความหมาย หน่งึ บทเรียงราย นับไดส ิบหกพยางค นับไดส ิบหกพยางค ฉบงั สบิ หกความหมาย สมั ผัสชัดเจนขออา ง สัมผสั ชัดเจนขออาง เพอื่ เปนแนวทาง ใหหนูไดค ิดคาํ นึง ใหห นไู ดค ิดคํานึง เพือ่ เปน แนวทาง

๑๑๘ แถบคําประพนั ธน าํ เขาสูบทเรยี น ฉบงั สิบหกความหมาย หนึ่งบทเรยี งราย นับไดส บิ หกพยางค สมั ผสั ชดั เจนขออาง เพ่อื เปน แนวทาง ใหห นไู ดค ิดคาํ นงึ พยางคส ดุ ทายวรรคหนง่ึ สัมผสั รัดตรึง สดุ ทา ยวรรคสองตอ งจาํ สุดทา ยวรรคสามงามขํา รอยรดั จดั ทํา สมั ผสั รดั บทตอไป บทหนึง่ กบั สองวอ งไว จงจาํ นําไป เรยี งถอยรอยกาพยฉ บัง สาบเสือเจอื ขาวราวไพร นอยคาคนให ไมไ รแ มลงเวียนชม หลากพุม กอเก่ียวเขยี วถม ร่ืนตานยิ ม เพาะบมดอกแตมนานา

กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๑๙ หนวยการเรยี นรูท ่ี ๒ คณุ คาวรรณคดี แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๒ เรื่อง การอา นทํานองเสนาะ (กาพยฉบงั ๑๖) เวลา ๑ ชั่วโมง กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ชน้ั มัธยมศึกษาปท ี่ ๓ รายวิชาพืน้ ฐานภาษาไทย ขอบเขตเนือ้ หา กจิ กรรมการเรียนรู แหลง เรียนรู ๑. การอา นทาํ นองเสนาะ (กาพยฉบงั ๑๖) ๑. หองสมดุ โรงเรียน ๒. การทอ งจาํ บทอาขยาน ข้ันนํา ๒. หอ งศนู ยการเรยี นรูภ าษาไทย จดุ ประสงคการเรยี นรู ๑. นักเรียนชมวีดิทัศน การอานทํานองเสนาะกาพยฉบัง ๑๖/ครูอาน ๓. เวบ็ ไซต ดานความรู ทาํ นองเสนาะบทอาขยานจากเรื่องบทพากยเ อราวัณ จากนั้นครสู นทนากับ สือ่ ๑. อธบิ ายหลักการอา นทํานองเสนาะได นักเรียนวาการอานทํานองเสนาะมีความแตกตางจากการอานออกเสียง ๑. วีดิทศั นก ารอานทํานองเสนาะ ๒. บอกคุณคา ของบทอาขยาน บทรอยแกวอยางไร ๒. บทอาขยานเร่ือง บทพากยเ อราวณั ดา นทกั ษะและกระบวนการ ๒. ครูต้ังคําถามถามนักเรียนวา จากที่นักเรียนเคยเรียนผานมานักเรียนจํา ๓. ใบความรเู รือ่ ง การอา นทํานองเสนาะ อานทํานองเสนาะไดถกู ตองตามฉนั ทลกั ษณ บทอาขยานบทใดไดบาง (ใหน ักเรียนทอ งพรอ มกัน) ครูถามตอวา นักเรียน ภาระงาน/ช้นิ งาน ดา นคุณลักษณะ ทราบหรือไมวาบทอาขยานคืออะไร บทอาขยานคือบททองจําท่ีทองจํา ๑. ใฝเ รียนรู เพื่อนําไปใชประโยชน ๒. มงุ ม่ันในการทํางาน ขน้ั สอน อัดคลิปวดิ โี อทอ งจําบทอาขยานจากเรื่อง ๓. รกั ความเปน ไทย ๑. นักเรียนศึกษาใบความรูที่ ๒ เรื่องการอานทํานองเสนาะ ครูอธิบาย บทพากยเอราวณั เพม่ิ เติม ๒. นกั เรยี นรวมกันสรปุ หลักการอานทาํ นองเสนาะ ครแู นะนาํ เพิม่ เตมิ ๓. ครูนํานักเรียนฝกอานออกเสียงบทอาขยานเรื่องบทพากยเอราวัณ แบบธรรมดาใหนักเรียนสังเกตวิธีการแบงวรรคตอน วิธีการอานรวบคํา และวิธีการอานเพื่อเอ้ือสัมผัส ครูนํานักเรียนอานบทอาขยานเร่ืองบทพากย เอราวัณแบบทาํ นองเสนาะ ครแู นะนาํ เพิม่ เติม ๔. ครูอธิบายหลักเกณฑการประเมนิ วิธีการอานทํานองเสนาะ นักเรียนฝก อานออกเสียงทํานองเสนาะพรอมกัน ๒ รอบ โดยรอบที่ ๑ ครูใหนักเรียน นั่งอาน ครูสังเกตพฤติกรรมการอานของนักเรียน รอบที่ ๒ ครูใหนักเรียน ยืนอา น ครูสงั เกตพฤติกรรมการอานของนักเรียน จากนน้ั ใหน กั เรียนในหอง

๑๒๐ แผนการจดั การเรียนรูท ่ี ๒ เรื่อง การอา นทํานองเสนาะ (กาพยฉบัง ๑๖) เวลา ๑ ช่ัวโมง หนว ยการเรยี นรูท่ี ๒ คุณคาวรรณคดี ชน้ั มัธยมศึกษาปท ี่ ๓ กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย รายวิชาพนื้ ฐานภาษาไทย รวมกันประเมินวิธีการอานของนักเรียนท้ัง ๒ รอบวามีส่ิงใดควรปรับปรุง แกไ ขและควรเพ่ิมเติมอะไร ครแู นะนาํ เพมิ่ เติม ๕. นักเรียนจับคูกับเพ่ือนฝกอานทํานองเสนาะบทอาขยานเรื่องบทพากย เอราวัณ จากน้ันใหนักเรียนแตละคูออกมาอานหนาชั้น ครูแนะนําเพ่ิมเติม เกี่ยวกบั วิธกี ารจับหนังสือและบคุ ลกิ ภาพในการอาน ๖. นักเรียนและครูรวมกันสนทนาเกี่ยวกับคุณคาที่สอดแทรกอยูในบท อาขยาน และใหนักเรียนแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการนําไปใชในโอกาส ตาง ๆ ครูแนะนําใหนักเรียนไปศึกษาบทประพันธที่นักเรียนช่ืนชอบและมี คุณคา เพื่อนํามาเปนขอคิดเตือนตนเองและนํามาเปนแนวทางในการศึกษา หาความรูและเปน แนวทางในการดาํ เนินชีวติ ขนั้ สรุป ๑. ครูตั้งคําถามเพื่อทบทวนความรูความเขาใจเก่ียวกับวิธีการอานทํานอง เสนาะที่ถูกตองวามีวิธีการอานอยางไร หากนักเรียนตองการอานทํานอง เสนาะใหไพเราะนักเรียนมีวิธีการฝกฝนอยางไร โดยใหนักเรียนในหอง รวมกันสรุป ครูแนะนําแหลงศึกษาเพิ่มเติมเพ่ือใหนักเรียนไดใชเปนแหลง เรียนรกู ารอานทํานองเสนาะจากเว็บไซต youtube ๒. มอบหมายใหนักเรียนจับคูกับเพ่ือนฝกทองทํานองเสนาะจากเรื่อง บทพากยเอราวัณ โดยใหนักเรียนอัดคลิปวิดีโอทองจําบทอาขยานแลว นําไปเผยแพรในเว็บไซต youtube แลวคัดลอกลิงคสงครูทางอีเมลโดยครู กําหนดรปู แบบและกําหนดวนั สงงาน

กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๒๑ การวัดและประเมินผล สิง่ ทีต่ องการวดั /ประเมนิ วธิ กี าร เคร่อื งมือทใ่ี ช เกณฑ ดานความรู อธิบายหลกั การอา นทํานอง การถามคาํ ถาม คาํ ถาม ผานเกณฑการประเมิน เสนาะได รอ ยละ ๘๐ ดานทกั ษะและกระบวนการ อา นทํานองเสนาะไดถูกตอง อา นทํานองเสนาะ แบบประเมินการ ผานเกณฑการประเมนิ ตามฉนั ทลักษณ อานทาํ นองเสนาะ รอ ยละ ๘๐ ดา นคณุ ลกั ษณะ ประเมนิ คุณลักษณะ แบบประเมนิ ผา นเกณฑคณุ ภาพ ๑. ใฝเรียนรู อันพึงประสงค คณุ ลักษณะ ระดบั ๒ ๒. มุงมนั่ ในการทํางาน อันพึงประสงค ๓. รักความเปนไทย บันทกึ ผลหลังการสอน ผลการเรยี นรู ............................................................................................................................................................................. ปญหาและอปุ สรรค .......................................................................................................................................................................... ขอ เสนอแนะและแนวทางแกไ ข ........................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ......................................ผูสอน (.......................................................) วันท่.ี .........เดือน..........พ.ศ............. ความคิดเห็น/ขอเสนอแนะของผูบริหารหรอื ผูท่ไี ดรบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................... ลงช่อื ......................................ผูตรวจ (.......................................................) วนั ท่ี..........เดอื น..........พ.ศ............

๑๒๒ ใบความรเู ร่ือง การอา นทาํ นองเสนาะ หนวยการเรียนรทู ่ี ๒ แผนการจดั การเรียนรูท ี่ ๒ เร่ือง การอานทํานองเสนาะ (กาพยฉบงั ๑๖) รายวิชาภาษาไทย รหัส ท๒๓๑๐๒ ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันมัธยมศกึ ษาปที่ ๓ การอานออกเสียงบทรอยกรอง การอานออกเสียงรอยกรอง เปนการอานท่ีมุงใหเกิดความเพลิดเพลินซาบซ้ึงในรสของคําประพันธ ซึ่งจะตองอานอยางมีจังหวะลีลา และทวงทํานองตามลักษณะคําประพันธแตละชนิดการอานบทรอ ยกรอง อานได ๒ แบบ ดงั น้ี ๑. อานออกเสียงธรรมดา เปนการอานออกเสียงพูด ตามปกติเหมือนกับการอานรอยแกว แตมีจังหวะ วรรคตอน ๒. อานเปนทํานองเสนาะ เปนการอานมีเสียงสูง เสียงตํ่า เสียงหนัก เสียงเบา เสียงยาว เสียงสั้นเปน ทํานองเหมือนเสียงดนตรี มีการเอ้ือนเสียง เนนสัมผัส ตามจังหวะ ลีลาและทวงทํานองตามลักษณะบังคับของ บทประพนั ธใ หชัดเจน ใสอ ารมณใ หเ หมาะสมกับเนอ้ื หาของเร่ืองท่ีอา น แนวทางในการอา นออกเสียงรอ ยกรอง ๑. ศึกษาลักษณะบังคับของคําประพันธใหเขาใจ เชน การแบงจังหวะจํานวนคําสัมผัสเสียงวรรณยุกต เสียงหนักเบา ๒. อานใหถูกตอ งตามลกั ษณะบงั คับของคําประพนั ธ ๓. อา นออกเสยี ง ร ล คําควบกล้ํา สระ และวรรณยุกตใหช ดั เจนถูกตองตามหลกั การสะกดคาํ ๔. อานออกเสยี งดังใหผูฟง ไดยินทวั่ ถงึ ไมด ังหรอื เบาจนเกินไป ๕. คําที่รับสัมผัสกันตองอานเนนเสียงใหชัดเจน ถาเปนสัมผัสนอกตองทอดเสียงใหมีจังหวะยาวกวา ธรรมดา ตัวอยางกาพยฉบงั ๑๖ ทําดดี ีกวา ขอพร ทําชัว่ จะวอน ใหเทวะชวยบม ไิ หว ทาํ ดีนริ ทุกขส ขุ ใจ ทําชั่วน้ันไซร ไมชา ตอ งด้นิ ดักแด ทาํ ดไี ดดีแนแท ทาํ ช่ัวมัวแก เทาใดไมพนโทษา ดอี ยูผใู ดนินทา ผลความอิจฉา กก็ ลบั กระทบคนพาล (คําอวยพรและโอวาท - รัชกาลท่ี ๖)

กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ช้ันมัธยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ๑๒๓ การอา นทาํ นองเสนาะ การอานทํานองเสนาะ เปนการอานออกเสียงอยางไพเราะตามทาํ นองของบทรอยกรอง ทําใหเกิดความสนุกสนานเพลิดเพลินทั้งแกผูฟงและผูอานเอง เกิดความซาบซึ้งในความหมายตามเนื้อหา และ เขาถึงรสและอารมณของคาํ ประพันธนน้ั ๆ ขอ ควรคํานงึ ในการฝก อานทาํ นองเสนาะ การอานทํานองเสนาะเพื่อใหบรรลุตามเปาหมายนั้นยอมตองอาศัยการฝกฝนดวยตนเองและการฝกจาก ผูช าํ นาญเพอ่ื ใหเ กิดความชาํ นาญในทส่ี ุดโดยมีขอ ควรคํานงึ ดังนี้ ๑. อา นออกเสียงใหถ กู ตอ งตามอักขระวิธี ๒. อานใหมีจังหวะที่ถูกตองตามลักษณะของคําประพันธแตละชนิด รูจักการทอดเสียงและเอื้อนเสียง ในชว งท่เี หมาะสม ๓. อา นตามทว งทาํ นองทไี่ ดมกี ารวางระเบยี บแบบแผนไว ๔. อานเสียงดังชดั เจน นุมนวลนา ฟง เสียงไมค อยหรือดงั จนเกนิ ไป ๕. เนนเสียงใหเปนไปตามความรูสึกของบทประพันธ เชน รัก โกรธ ยินดี ราเริงเบิกบาน หรือเศราสลดใจ โดยอานออกเสยี งใหส อดคลอ งกบั เน้ือหาของเร่ืองท่ีอาน ประโยชนท ่ไี ดรับจากการอา นทํานองเสนาะ ๑. ผูฟง เขาถงึ ความงามของบทรอยกรองท่ีอาน ๒. ผฟู งไดร บั ความไพเราะและเกิดความซาบซึ้งในเนื้อหา ๓. เกดิ ความสนุกสนานเพลิดเพลนิ ๔. จดจําบทรอยกรองไดร วดเรว็ แมน ยาํ ๕. ชว ยกลอมเกลาจติ ใจใหเ ปนคนออ นโยน ๖. ชว ยสบื ทอดวัฒนธรรมในการอา นทํานองเสนาะไวเ ปนมรดกของชาติ

๑๒๔ บทอาขยาน บทพากยเอราวัณ เหมอื นองคอมรินทร กาพยฉบัง ๑๖ เผอื กผอ งผิวพรรณ เศยี รหนึ่งเจด็ งา ๏ อินทรชติ บิดเบอื นกายนิ สระหนึง่ ยอมมี ทรงคชเอราวณั ดอกหนึง่ แบงบาน เจด็ องคโสภา ๏ ชางนมิ ิตฤทธิแรงแขง็ ขัน อีกเจด็ เยาวมาลย สีสังขส ะอาดโอฬาร ชาํ เลอื งหาตา ทกุ เกศกญุ ชร ๏ สามสิบสามเศียรโสภา ดัง่ เพชรรัตนรจู ี ๏ งาหน่ึงเจด็ โบกขรณี เจด็ กออุบลบนั ดาล ๏ กอหน่ึงเจด็ ดอกดวงมาลย มีกลีบไดเจด็ กลีบผกา ๏ กลีบหน่ึงมีเทพธิดา แนง นอยลาํ เพานงพาล ๏ นางหนงึ่ ยอ มมีบริวาร ลว นรปู นริ มิตมาย ๏ จบั ระบาํ รํารายสายหา ทาํ ทีดังเทพอัปสร ๏ มวี มิ านแกวงามบวร ดงั เวไชยนั ตอมั รนิ ทร (บทพากยเ อราวัณ – พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลา นภาลยั )

กลุม สาระการเรยี นรภู าษาไทย ช้นั มัธยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๑๒๕ แบบประเมนิ การทองจําบทอาขยาน ประเมนิ รายการประเมนิ ท่ี ช่ือ-สกุล ๑. อักขรวิธี ๒. น้ําเสียง อารม ณ จังหวะและการแบงวรรค ตอนการอาน ๓. ทาทางบุคลิกภาพ รวม ผาน ไ ม ผาน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ลงชอ่ื ..................................................ผปู ระเมิน ............/........../............. ระดับคณุ ภาพ ๑๐ - ๑๒ หมายถึง ดมี าก คะแนน ๗-๙ หมายถึง ดี คะแนน ๔-๖ หมายถึง พอใช คะแนน ๑-๓ หมายถึง ปรบั ปรงุ คะแนน

๑๒๖ เกณฑก ารประเมินการทองจําบทอาขยาน รายการ ระดับ ๔ ดีมาก เกณฑก ารประเมนิ ๑. อกั ขรวิธี ระดับ ๓ ดี ระดบั ๒ พอใช ระดับ ๑ ปรับปรุง อา นออกเสียงได อา นออกเสียงไดอยาง อานออกเสียงไดอยาง อา นออกเสียงไม ๒. นา้ํ เสียง อยา งคลองแคลว คลองแคลว เสยี งดัง คลอ งแคลวเสียงดงั ชดั เจน เสยี งเบา อารมณ จังหวะ เสยี งดงั ชัดเจน ชดั เจน อา นออกเสยี ง ชัดเจน อา นออกเสียง อา นออกเสยี ง ร ล และการแบง ถกู ตองตามอกั ขรวธิ ี ถกู ตองตามอกั ขรวิธี ร ล และคําควบกล้าํ และคําควบกล้ําไม วรรคตอนการ อา นออกเสยี ง ร ล ออกเสียง ร ล และคํา ไมชดั เจน ชดั เจน อาน และคําควบกล้ําได ควบกลํา้ ชัดเจนเปน ชดั เจนถกู ตอ ง บางคาํ ๓. ทาทาง ครบถว น บคุ ลกิ ภาพ - ใชน าํ้ เสยี งสอื่ - ใชน ํา้ เสียงเหมาะสม - ใชน้าํ เสยี งเหมาะสม - ใชน าํ้ เสียงสือ่ อารมณ ได กบั เรือ่ งทอ่ี า น กับเรอ่ื งทอ่ี าน อารมณ ได เหมาะสมกบั เรือ่ งท่ี - ใชวธิ ีการเออื้ น การ - ใชวิธกี ารเอื้อน การ เหมาะสมกบั เรอื่ ง อาน ทอดเสียงไดเ หมาะสม ทอดเสียงไมถ ูกตอง ที่อา น - ใชว ธิ กี ารเอ้อื น กับบทอาน - แบง จังหวะวรรค - ใชวิธกี ารเอ้ือน การทอดเสยี งได การทอดเสยี งได อยา งเหมาะสม - แบงจงั หวะวรรคตอน ตอนไดถกู ตอง ไดถูกตองตามประเภท ตรงตามประเภทของ อยา งเหมาะสม - แบงจงั หวะวรรค ของคําประพนั ธ คาํ ประพันธ - แบงจงั หวะวรรค ตอนไดถกู ตอง - เวนวรรคตอน ตอนไมถ กู ตอง ตรงตามประเภท การอา นไดถูกตอง - เวน วรรคตอน - เวนวรรคตอน ของคาํ ประพนั ธ การอา นไมถกู ตอง การอานไมถูกตอง - เวน วรรคตอน การอา นไดถ ูกตอง ต้งั แตต น จนจบ จับหนังสอื ถกู ตอ ง จบั หนังสือถกู ตอง จับหนังสือถูกตอ ง จับหนงั สอื ไม มบี ุคลิกภาพใน บุคลิกภาพในการอา น บุคลกิ ภาพในการอาน ถูกตองบคุ ลิกภาพ การอา นท่ีถกู ตอง ตอ งปรับปรงุ บางสว น ไมเ หมาะสม ในการอานตอ ง ปรบั ปรุง เกณฑการตดั สิน คะแนน ๑๐ - ๑๒ หมายถงึ ดมี าก คะแนน ๗ - ๙ หมายถงึ ดี คะแนน ๔ - ๖ หมายถงึ พอใช คะแนน ๑ - ๓ หมายถงึ ปรับปรงุ เกณฑการผา น รอ ยละ ๘๐ ระดับพอใช เปน ตนไป

กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ช้นั มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๑๒๗ แผนการจดั การเรียนรูท่ี ๓ เรอื่ ง การอา นทํานองเสนาะ หนว ยการเรียนรูท่ี ๒ คณุ คา วรรณคดี รายวิชาพน้ื ฐานภาษาไทย เวลา ๑ ชั่วโมง กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๓ ขอบเขตเนอื้ หา กจิ กรรมการเรยี นรู แหลงเรียนรู ๑. หอ งสมุดโรงเรียน การอา นทํานองเสนาะ ข้ันนํา ๒. หองศูนยการเรียนรูภ าษาไทย จุดประสงคก ารเรยี นรู ครูเปดคลปิ วิดีโอการขบั เสภาใหนกั เรยี นฟง ดา นความรู (https://www.youtube.com/watch?v=jcAFmyy6dNI) ครูถามนักเรียนวาการอานทํานองเสนาะวิธกี ารอานอยางไร การอาน สื่อ อธิบายหลักการอานทาํ นองเสนาะได ทํานองเสนาะตองคํานึงถึงสิ่งใดบาง ครูอธิบายเพิ่มเติมวาการอาน ๑. https://www.youtube.com/watch?v=jcAF ดา นทักษะและกระบวนการ ทํานองเสนาะเปนเอกลักษณของชาติที่เยาวชนไทยตองรวมกัน myy6dNI อนุรกั ษแ ละสบื ทอดใหอยูค ูกับชาติไทย จากน้นั ครอู ธบิ ายจดุ ประสงค ๒. เอกสารประกอบการอา นทํานองเสนาะ อา นทํานองเสนาะไดถ ูกตองตามลักษณะของคาํ ประพันธ การเรยี นรูเ พอื่ เชื่อมโยงเขาสูเนือ้ หา ภาระงาน/ชิ้นงาน ดานคณุ ลักษณะ ข้ันสอน อา นทํานองเสนาะ ๑. นักเรียนศึกษาเอกสารการอานทํานองเสนาะ ครูอธิบายเพิ่มเติม ๑. ใฝเรียนรู เกี่ยวกับวิธีการแบงวรรคตอนในการอานคําประพันธแตละประเภท ๒. มงุ มนั่ ในการทํางาน โดยครูอา นใหน ักเรยี นฟง ๑ รอบ แลว ใหนกั เรียนฝกอา นตาม ๓. รักความเปน ไทย ๒. นักเรียนแบงกลุมกลุมละ ๔ คน ใหตัวแทนนักเรียนออกมา จับสลากเลือกคําประพันธ ครูแนะนําเกณฑการประเมินการอาน ทํานองเสนาะโดยกําหนดใหแตละกลุมสังเกตและรวมกันประเมิน การอานทํานองเสนาะของเพ่ือนตางกลุมเพื่อสังเกตขอผิดพลาด และขอดีเพ่ือนํามาเปนแนวทางพัฒนาวิธีการอานทํานองเสนาะของ ตนเอง

๑๒๘ แผนการจดั การเรียนรทู ่ี ๓ เรื่อง การอา นทาํ นองเสนาะ เวลา ๑ ชั่วโมง หนวยการเรยี นรทู ี่ ๒ คณุ คา วรรณคดี รายวิชาพ้ืนฐานภาษาไทย ชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี ๓ กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ๓. นักเรียนแตละกลุมฝกซอมการอานทํานองเสนาะท่ีแตละกลุม ไดรับมอบหมาย จากนั้นใหแตละกลุมออกมานําเสนอการอาน ทํานองเสนาะหนาชั้นโดยเรียงตามลําดับ เม่ือจบการนําเสนอ ใหตวั แทนตางกลุมแนะนาํ ขอ ดแี ละส่ิงที่ควรปรับปรุงแกไข ขั้นสรุป นกั เรยี นรว มกนั สรุปหลักการอานทํานองเสนาะ การแบง วรรคตอน การใชนําเสียง ประโยชนของการอานทํานองเสนาะและการนําไป ประยุกตใชในชีวิตจริง ครูแนะนําเพ่ิมเติมเก่ียวกับการอนุรักษ และ การสืบทอดศิลปวัฒนธรรมไทยใหอ ยคู กู บั ชาตไิ ทย

กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๑๒๙ การวดั และประเมินผล เกณฑ ผานเกณฑการประเมนิ ส่ิงที่ตองการวัด/ประเมิน วธิ ีการ เคร่ืองมอื ท่ใี ช รอยละ ๘๐ ดา นความรู คําถาม ผานเกณฑการประเมิน อธบิ ายหลักการอานทํานอง การถามคาํ ถาม รอยละ ๘๐ เสนาะได แบบประเมนิ การ ดา นทักษะและกระบวนการ อา นทาํ นองเสนาะ ผา นเกณฑคณุ ภาพระดบั อานทํานองเสนาะไดถกู ตอง อา นทํานองเสนาะ ๒ ตามลกั ษณะของคาํ แบบประเมนิ ประพันธ คณุ ลกั ษณะ ดานคณุ ลกั ษณะ อนั พึงประสงค ๑. ใฝเ รียนรู ประเมนิ คุณลักษณะ ๒. มุงมั่นในการทาํ งาน อันพงึ ประสงค ๓. รักความเปน ไทย บนั ทกึ ผลหลงั การสอน ผลการเรียนรู ............................................................................................................................................................................. ปญ หาและอปุ สรรค .......................................................................................................................................................................... ขอ เสนอแนะและแนวทางแกไ ข ........................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ......................................ผูสอน (.......................................................) วันท.่ี .........เดือน..........พ.ศ............. ความคิดเหน็ /ขอ เสนอแนะของผบู ริหารหรือผูท่ีไดรบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................... ลงช่ือ ......................................ผตู รวจ (.......................................................) วนั ท.่ี .........เดอื น..........พ.ศ............

๑๓๐ ใบความรเู รอื่ ง ความรพู ้ืนฐานการอานทาํ นองเสนาะ หนว ยการเรียนรทู ่ี ๒ แผนการจัดการเรียนรูท ี่ ๓ เรือ่ ง การอา นทํานองเสนาะ รายวชิ าภาษาไทย รหัส ท๒๓๑๐๒ ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ก) การอานออกเสียง คือ การอานหนังสือโดยการท่ีผูอานเปลงเสียงออกมาดัง ๆ ในขณะที่อาน โดยมี จุดมุงหมายตางกันออกไป เชน เพ่ือถายทอดขาวสารตาง ๆ เพ่ือเราอารมณผูฟง เพ่ือสรางความบันเทิง และเพื่อ เพ่ิมพูนความพอใจใหแกบุคคลและสังคม การอานออกเสียงในบางโอกาสกระทําเพ่ือความมุงหมายหลายประการ รวมกัน หรือมีจุดมุงหมายเฉพาะ เชน การอานประกาศ การอานรายงาน การแถลงนโยบาย ฯลฯ ซ่ึงผูที่อาน ออกเสียงไดอยา งมปี ระสทิ ธิภาพนัน้ จําเปนตอ งไดรับการฝกฝนเปนอยางดี ในเรื่องของการอา นที่จะกลาวตอไปนี้จะมุง เนน สาระสาํ คญั แนวทาง และกลวิธีในเชงิ ปฏบิ ตั ิเก่ียวกบั การอาน ออกเสยี ง ซง่ึ เปนจดุ มงุ หมายสาํ คญั ของคมู อื เลม นี้ ข) ปจ จัยพื้นฐานสาํ คญั ในการอาน ๑. สายตา การใชส ายตามีความสําคญั เปนอันดับแรก การฝก อา นจาํ เปน จะตองรูจ กั ใชสายตาใหถูกตอง ดงั น้ี ๑.๑ การจับตา คือ การทสี่ ายตาจับอยทู ข่ี อความเปนจดุ ๆ หรือเปนกลมุ ใหญ ๆ ผอู า นจะตอง ใชส ายตาจอ งดตู ัวอักษรท่ีอานนน้ั อยางมีสมาธิ ใชสายตาจบั ท่ตี ัวอกั ษรแตละชวง ชว งละประมาณ ๕ – ๖ คาํ โดยใช เวลาเพยี งเลก็ นอ ย แลวเคลอื่ นสายตาตอ ไปลวงหนาโดยพยายามฝก ใหร วดเร็วยิ่งขึ้น ๑.๒ การกวาดสายตา คือ การเคลื่อนสายตาจากจุดหน่ึงไปยังอีกจุดหนึ่ง เคล่ือนจากคําตน วรรคไปยังคําทายวรรค ตองพยายามใชสายตาเคล่ือนท่ีไปบนตัวอักษรที่อานใหรวดเรว็ ทีส่ ุด โดยจับตาอยูท่ีกึ่งกลาง หนากระดาษหรือขอความท่ีอาน แลวเคล่ือนสายตาไปโดยเร็ว อยาหยุดอยูท่ีใดท่ีหนึ่งนานเกินไป ใชสายตากวาด ไปตามตัวอักษรโดยไมต องสายหนาตามไปดวย ๒. เสียง ถาเปนการอานออกเสียง คุณภาพของเสียงเปนส่ิงท่ีจําเปนมาก เสียงที่ดีในท่ีน้ีไมได หมายถึงเสียงไพเราะ หมายความถึงตองเปนเสียงท่ีชัดเจน แจมใส มีกระแสเสียงเดียว ไมแตกพรา ดังพอสมควร เปลงออกมาจากลําคอโดยตรงดวยความม่ันใจ ศิลปะในการฝกใชเสยี งนั้น ตองอาศัยการฝกฝน อานบอย ๆ จนเกิด ความชาํ นาญ และสามารถบงั คับเสยี งไดต ามความตอ งการ อนึ่งการใชเสียงไดอยางมีประสิทธิภาพจําเปนตองศึกษาถึงจังหวะในการหายใจ การระบาย ลมหายใจเขา และออกจากปอดใหถ ูกตองดวย ๓. อารมณในการอาน อารมณของผูอานจะตองสอดคลองกับเร่ืองท่ีอาน จึงจะทําใหการอาน บังเกิดผลสัมฤทธิ์ตามจุดมุงหมายที่ผูอานตองการใหเกิดข้ึนกับผูฟง อารมณในการอานจะตองสัมพันธกับเสียงที่ เปลง ออกมา ไมอ านเนอื ย ๆ ทําใหชืดชา ไรอ ารมณ เชน ถา อานเรอ่ื งเศรา ควรใชนํา้ เสียงเบากวาปกติ และทําเสียง เครือใหเหมาะสมกับบทอาน อารมณโกรธ ควรอานเต็มเสียง หนักแนน สั้นกระชับ อาจมีการกระแทกเสียงบาง ตามความเหมาะสม เปนตน ซง่ึ ในเรอื่ งน้ีจะตองฝกฝน สังเกต และพิจารณาเนื้อความ ทอี่ านใหดซี ่ึงการอานออกเสียง ทีม่ ีประสทิ ธิภาพอาจจาํ แนกเปนขอ ท่คี วรปฏิบัติ ดงั น้ี ๓.๑ ความถูกตอง คือ ตอ งศกึ ษาเรอ่ื งคาํ ใหเขาใจ อา นใหถ ูกตองตามหลักภาษาและพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน และการอานคําโดยอนุโลมในบทรอยกรอง เชน เคารพอภิวันท อานวา เคา – รบ – อบ – พิ – วัน , ฉลองคุณมุลิกา อานวา ฉะ – หลอง – คุณ – มุน – ลิ – กา

กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๓๑ ๓.๒ ความชัดเจน คือ การอานออกเสียงคําตาง ๆ ใหชัดถอยชัดคํา ออกเสียงตัว ร ล คําควบกล้ํา และเสียงวรรณยุกตต า ง ๆ ใหชัดเจน สง่ิ เหลา นต้ี องอาศยั ความฝกฝนใหเกิดความชํานาญ ๓.๓ การปรับเสียงใหสอดคลองกับเน้ือความ คือ การทําความเขาใจกับเน้ือความที่อานวา กลาวถึงสง่ิ ใด เหตกุ ารณและบรรยากาศของเรอื่ งเปน อยางไร แลวพยายามอา นใหไดเ สยี งคลอยตามทส่ี มั พนั ธกนั ๓.๔ การเตรียมตัวลวงหนา เปนเรื่องที่สําคัญมาก ผูอานตองเตรียมตัวโดยศึกษาบทที่จะอาน ดวยการจัดแบงวรรคตอน เนื้อความท่ีจะอาน ตองฝกออกเสียงใหถูกตองวา ตอนใดควรจะใชน้ําเสียงอยางใด ในกรณีทมี่ ีเวลาจํากัด ตองพยายามศกึ ษาบทอา นครา ว ๆ กอ น เทาท่ีเวลาจะอํานวย ๓.๕ การฝก ทาทาง คอื บคุ ลิกภาพของผูอา นเปนสิ่งหนึ่งท่ีจะกอใหเ กิดผลสําเร็จในการออกเสียง เพราะการวางทาทางที่ดี เชน ยืดตัวตรง วางสีหนาปกติ เงยหนาขึ้นมองผูฟง ถือบทอานดวยทาทางท่ีเหมาะสม จะชว ยใหผูอานม่นั ใจ และสรางความช่ืนชมใหแกผ ฟู ง เปนอยา งมาก ค) การอา นบทรอยกรอง คนไทยมนี ิสัยเจาบทเจา กลอนมาต้ังแตโ บราณ ถอ ยคําสํานวนทีเ่ ราไดยินไดฟง อยเู สมอจึงมักมีเสียง สัมผัสคลองจองกัน เชน กอรางสรางตัว ขาวยากหมากแพง คดในของอในกระดูก จองหองพองขน แมแตเพลง สําหรับเด็กรองเลน เชน รีรีขาวสาร สองทะนานขาวเปลือก เลือกทองใบลาน คดขาวใสจานหรือแมใครมานํ้าตา ใครไหล เปนตน ภาษาไทยเปนเอกลักษณของชาติ เปนสมบัติทางวัฒนธรรม อันกอใหเกิดความเปนเอกภาพและ เสรมิ สรา งบุคลิกภาพของคนในชาตใิ หมีความเปน ไทย เปนเครอ่ื งมือในการส่ือสารดวยกระบวนการถา ยทอดรูปแบบ ตาง ๆ เชน กระบวรการพูด กระบวนการเขียน และกระบวนการอาน โดยเฉพาะอยางยิ่งกระบวนการอานถือไดวา เปน ประตูบานแรกท่ีจะเปดสโู ลกของการศึกษาเลาเรยี น จึงกลาวไดวา การอา นเปนปจ จัยสาํ คัญที่นําพาไปสูการพัฒนา ชีวติ ของบุคคลใหม คี วามเจรญิ ในทุก ๆ ดา น ข้ันตอนในการฝก อานทาํ นองเสนาะ เม่ือไดศึกษาคําประพันธตาง ๆ จนเขาใจ และแยกแยะไดตามชนิดแลว การฝกอานควรเร่ิมไป ตามลําดบั ข้นั ตอน ดงั นี้ ๑. ในขั้นตอนน้ีใหอานคําประพันธเปนสําเนียงการอานรอยแกวธรรมดา โดยทอดจังหวะใหชา พยายามเนนเร่ืองความถูกตองชัดเจนของคําท่ีอาน อานตัว ร ล ตัวควบกล้ําใหชัดเจน ตรงตามเสียงวรรณยุกตของ คาํ ท่อี านนนั้ ๆ และพยายามอานใหเ ตม็ เสียงและตอ เนื่องกันไมใหข าดหรือหวน ๒. ฝกอานทอดเสียงโดยอานผอนจังหวะใหชาลงเปนขั้นตอนที่ตอเน่ืองจากการอานคําแตละคําให ชดั เจน โดยใหผ ูฝก อา นลากเสียงใหย าวออกไปเลก็ นอ ยแลว จึงอานทอดเสียง ๓. ฝกอานคําประพันธชนิดตาง ๆ เพื่อใหรูจังหวะ วรรคตอน ทวงทํานอง ลีลา คําประพันธที่เปน พ้ืนฐานสําคัญในการอานทํานองเสนาะตามข้ันตอนตาง ๆ นั้น ควรจะเปนกลอนโดยเฉพาะกลอนแปดเน่ืองจาก กลอนแปดมจี ํานวนคํามากพอท่ฝี กทอเสยี งไดเต็มที่ ท้งั จังหวะก็มั่นคงเหมาะสม ดังนัน้ การฝกอา นในขนั้ น้จี ึงสัมพันธ กับขน้ั ตอนที่ ๒ โดยอาศัยฝกอานกลอนใน ๑ วรรคใหรูจกั จังหวะ ดงั นี้ อนั ออ ยตาล/หวานลนิ้ /แลวสิน้ ซาก (กาํ หนดเครื่องหมาย/แทนในชวงลงจงั หวะในการอาน ๑ จงั หวะ) ฝก อา นกลอนในลกั ษณะเชน นี้ ไปทีละวรรค แลวจงึ อา นวรรคตอ ๆ ไปดังน้ี อันออยตาลหวานลนิ้ แลว สนิ้ ซาก แตล มปากหวานหไู มร หู าย แมน เจบ็ อ่นื หมื่นแสนไมแ คลนคลาย เจ็บจนตายนั้นเพราะเหน็บใหเ จ็บใจ

๑๓๒ ฝกอานจนเกิดความชํานาญ จึงหากลอนที่พอใจอานเพื่อฝกตอไป จากการฝกท่ีถือเปนพ้ืนฐานนี้เม่ืออาน จนเกิดความชํานาญ คือ รูถึงจังหวะ ทวงทํานองในการอาน แลวจึงศึกษาลักษณะของคําประพันธชนิดอื่นตอไป โดยอาศัยการสงั เกตจากจํานวนคําหรือทาํ นองทคี่ ุนเคยแลว แยกวรรคตอนเหมือนท่เี คยฝกจากคาํ ประพันธป ระเภทอื่น และตามขั้นตอนท่ีไดฝ ก ผานมาก็จะสามารถเขา ใจในการอานคําประพันธช นิดอื่น ๆ ไดอยางแนนอน เพราะหลักการ พ้นื ฐานในการอานจากขั้นตอนท่ีผา นมาจะชว ยใหเ ขา ใจไดอ ยางดดี ว ยเปน หลกั เกณฑเดียวกนั ๔. เมื่อฝกอานคําประพันธตาง ๆ จนแมนยําในทํานองแลว จึงเริ่มฝกกลเม็ดซ่ึงเปนศิลปะท่ีจะทํา ใหเกิดความไพเราะในการอา นยงิ่ ขนึ้ เชน ๔.๑ การทอดเสยี ง คือวิธีการอานโดยผอ นเสียงผอ นจงั หวะใหชา ลง ๔.๒ การเอื้อนเสยี ง คอื การลากเสียงชา ๆ เพือ่ ใหเ ขา จังหวะและไวห างเสียงเพื่อความไพเราะ ๔.๓ การครนั่ เสยี ง คือการทําเสียงใหสะดุดสะเทือนเพื่อความไพเราะเหมาะสมกับบทกวี บางตอน ๔.๔ การหลบเสียง คือการเปลี่ยนเสียงหรือหากเสียงหลบจากสูงลงไปต่ําหรือจากเสียงต่ํา ขนึ้ ไปสูงเปน การหลบจากการออกเสียงที่เกนิ ความสามารถ ๔.๕ การกระแทกเสยี ง คือ การอานกระชากเสียงใหดังผิดปกติในโอกาสท่ีแสดงอารมณโกรธ หรือความไมพอใจหรือเม่ือตองการเนนเสียงใหเห็นถึงเน้ือความที่เปน การแสดงความรวดเร็ววอ งไวรุนแรง ๕. ฝก การใสอารมณใ หเ หมาะสมสอดคลอ งกบั เน้ือความที่อาน คณุ สมบตั ขิ องผูที่อานทาํ นองเสนาะไดดี ๑. มนี ํ้าเสียงแจมใส ดงั กงั วาน ไมม ีสง่ิ ทีผ่ ดิ ปกติทอ่ี วยั วะสําหรับออกเสยี ง ๒. ควรเปน ผูรกั การอา น สนใจ และชอบการอานอยางแทจ ริง เพราะการอา นมากจะทาํ ใหเกิดความแตกฉาน ในการอา น ๓. มีความเพียรพยายาม มีความอดทน อุตสาหะในการฝกฝน เพราะการอานใหไดดี มีความไพเราะ ตอง อาศยั เวลา และการฝก ฝนมากพอสมควร ๔. ตอ งกลา แสดงออก มีความเชอ่ื มน่ั ในตนเองซึ่งเปนสิ่งท่ีฝก ฝนได ๕. เปนผูมีสมาธิ ซ่ึงนับวาเปนคุณสมบัติท่ีสําคัญ เพราะการอานบทรอยกรองน้ันจําเปนตองอานใหครบ ไมใ หมกี ารตกหลน หรือตอ เติม หรอื ตูตัว ซงึ่ จะทําใหเสียจงั หวะ เสยี ความหมาย และเสียความไพเราะ ๖. ตองมีความรูเรอ่ื งของฉนั ทลักษณของรอ ยกรอง เพือ่ ทจ่ี ะอานไดถูกตองและแมน ยาํ ๗. ตองเปนคนชางสังเกต รอบคอบ มีไหวพริบ ปฏิภาณดี สามารถแกปญหาเฉพาะหนาได เชน ในกรณีที่ อานคําประพันธ พบคําที่เกินแผนบังคับ หรือตองอานรวบคํา อานเอื้อนสัมผัส ผูอานตองแกปญหาโดย การอัดรูปคาํ หรือยดื เสียงใหไดจงั หวะครบถวนตามทาํ นอง และลลี าของบทรอ ยกรองนั้น ซึ่งในขอ นต้ี อง อาศยั เร่อื งกวาดสายตาท่ีไดฝ ก ฝนมาแลว ดว ย ๘. มสี ขุ ภาพดี เพราะการอา นตอ งอาศัยระบบหายใจและรางกายท่สี มบรู ณ

กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๑๓๓ ใบความรู เรือ่ ง การอานคาํ ประพนั ธประเภทกลอนสุภาพ หนวยการเรยี นรทู ่ี ๒ แผนการจดั การเรียนรทู ่ี ๓ เร่ือง การอา นทํานองเสนาะ รายวิชาพ้นื ฐานภาษาไทย รหสั ท๒๓๑๐๒ ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี ๓ การอา นคาํ ประพันธประเภทกลอนสภุ าพ ในกระบวนการคําประพันธท่ีมอี ยูท ง้ั หมดนั้น กลอนนบั เปน คําประพันธท ่ีอา นไดงายท่ีสุด มีผนู ิยมนาํ มาอาน โดยทั่วไป ดงั นัน้ เมือ่ ฝกฝนควรฝกอานกลอนเปนอันดับแรก เพือ่ เปนพ้ืนฐานในการอานคําประพันธช นิดอ่ืน ๆ ตอไป ทํานองกลอนที่นิยมอานกันมากคือ ทํานองนักเรียนท่ีอานกันในโรงเรียนโดยท่ัวไป สวนทํานองชาวบานน้ันก็อานกัน บาง แตไ มเปน ทน่ี ยิ มเทา กบั ทาํ นองกลอนนักเรียน แมกลอนจะอานงาย แตถ าอา นไมเ ปนก็ทาํ ใหไมไ พเราะ จึงเปนเร่ืองทผี่ ูอานตอ งศกึ ษาใหถูกตองและแมนยํา ในทวงทํานอง กลอน เนนเร่ืองสัมผสั นอกเปน พเิ ศษ เม่อื อานผอู านตองเนน ใหไ ดส ัมผัสนอกท่ีถูกตองชดั เจน กลอนทีน่ าํ มากลาวถึงในบทนี้คอื กลอนสุภาพ หรอื กลอนแปดทีเ่ ปนพืน้ ฐานของกลอนชนิดอืน่ ๆ เพ่ือผอู าน ไดศกึ ษาเปน แนวทางตอ ไป การอานคําประพันธป ระเภทกลอนสภุ าพ ตามประวัติของคําประพันธไทย “กลอน” เปนคําประพันธที่เกิดหลังสุด แตคําประพันธประเภทกลอน นับเปนคําประพันธท่ีงายที่สุดและแพรหลายมากที่สุดเชนกัน คําประพันธประเภทน้ีมีจังหวะ ทํานองเฉพาะตัว กลอน ๑ บท มี ๔ วรรค ไดแก วรรคสดับ วรรครับ วรรครอง และวรรคสง วิธีการอานในวรรคสดับและวรรครับ (วรรค ๑ วรรค ๒) จะเปนเสยี งสงู วรรคสดบั และวรรคสง (วรรคที่ ๓ และวรรคท่ี ๔) ลดเสียงลงต่ํา วิธีการอานข้ึนตนบทครั้งแรกอาจหลงเสียง จึงมีขอแนะนําวาควรจําแบบคําประพันธบทใดบทหนึ่งเปน แมแ บบ จะทําใหอา นตามเสยี งไดถูกตองไมห ลงเสยี ง ตัวอยา งแมแบบ “อันโศกอ่ืนหมื่นแสนในแดนโลก มนั ไมโ ศกลึกซงึ้ เหมือนหงึ ผัว อันเสียทองของรกั สกั เทาตวั คอ ยยังช่วั ไมเ สยี ดายเทาชายเชือน” (พระอภัยมณ)ี วรรคท่ี ๑ และ ๒ เสียงสงู ในการขึน้ ตนวรรคเสียงสงู มีขอแนะนําคือ ตอ งขึน้ สูงใหพอดีกบั รบั เสยี งของตนเอง ถาข้ึน สูงมากเกินระดับเสยี งของตนจะอานไดไ มตลอดหรือไมจบบท การแบง จงั หวะในการอา นกลอน ๑. ในกรณีทว่ี รรคหนง่ึ ๆ มี ๗ คาํ ใหแ บงจังหวะ ๒-๒-๓ OO/OO/OOO OO/OO/OOO OO/OO/OOO OO/OO/OOO ๒. ในกรณที ี่วรรคหน่งึ ๆ มี ๘ คํา ใหแ บงจังหวะ ๓-๒-๓ OOO/OO/OOO OOO/OO/OOO OOO/OO/OOO OOO/OO/OOO

๑๓๔ ๓. ในกรณที วี่ รรคหนึ่ง ๆ มี ๙ คาํ ใหแ บงจังหวะ ๓-๓-๓ OOO/OOO/OOO OOO/OOO/OOO OOO/OOO/OOO OOO/OOO/OOO แตในกรณที ี่บางวรรคมถี งึ ๑๐ คํา ตอ งรวบคําใหเปน ๓-๓-๓ เชน เดียวกบั มี ๙ คาํ ในหนึ่งวรรค

กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ชัน้ มัธยมศึกษาปที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ๑๓๕ แบบฝกทักษะการอานกลอน ชุดท่ี ๑ พระฟง นาง/ทางวา /นจิ จาเอย แตก อ นเคย/เคียงประโลม/เจา โฉมฉาย ประเดยี๋ วน้ี/พบี่ วช/ชวดสบาย จะสอน/สายสวาทเจา/ใหเ ขา ใจ จงฟงธรรม/คํานบั /ดังโมโห ใหโทโส/สรางเสื่อม/คอยเล่ือมใส แลว ทรงเดช/เทศนา/ภาษาไทย ดวยความใน/โลกีย/สป่ี ระการ คือรูปรส/กล่ินเสยี ง/เคียงสมั ผัส ท่ีคฤหัสถ/ หวงแหน/ไมแกน สาร คร้นั ระงับ/ดบั ขันธ/สนั ดาน ยอสาธารณ/ เปอ ยเนา /เสยี เปลา ดาย อยาลุมหลง/จงอุตสา ห/รกั ษาศีล ใหเ พม่ิ /ภิญโญไป/ดงั ใจหมาย อยา งฆา สตั ว/ตัดชีวติ /คดิ อุบาย จะจําตาย/ตกนรก/อเวจี พแ่ี บงบญุ /บรรพชา/สภาผล สว นกศุ ล/ใหส ุดา/มารศรี กลับไปอยู/คหู า/ในวารี อยา ไดม /ี หว งใย/อาลัยลาน อันตัวของ/อาตมา/สานศุ ษิ ย กไ็ มค ิด/คืนประเทศ/เขตสถาน จะจาํ ศีล/ภาวนา/สมาทาน หมายวมิ าน/เมอื งสวรรค/ จนบรรลยั (พระอภยั มณี ฉบบั พิมพ พ.ศ. ๒๕๑๑ หนา ๒๐๓) ขอสงั เกต วรรครองในบทท่ี ๓ จังหวะท่ี ๒ และจงั หวะที่ ๓ จะไมแ ยกอยางชัดเจน เน่อื งจากทําใหฉีกคาํ วรรครับ ในบทท่ี ๔ ออกเสียงตอ เนอ่ื งกนั เปน หน่งึ จังหวะ จะไมแยกจงั หวะ ๒ จงั หวะ ชัดเจน เนือ่ งจากทาํ ใหฉ ีกคํา ในการใสอารมณและเน้อื ความนี้ ผอู านตองใชเสียงเศรา สรอย ทอดเสยี ง เนิบนาบ

๑๓๖ แบบฝก ทกั ษะการอานกลอน ชดุ ที่ ๒ ประเพณีท/่ี อดุ ม/บรมจกั ร บาํ รุงรกั ษ/ ราไชย/มไหศวรรย เสวยสุข/ทกุ เวลา/ทวิ าวนั เพราะทรงธรรม/ทศพิศ/วิสดาร ประการหนง่ึ /ซ่ึงรกั ษา/เมตตาต้งั ใหส ัตวทั้งปวง/เปน สขุ /ทุกสถาน ใครยากเย็น/เข็ญใจ/จงใหทาน อภบิ าล/บํารงุ /ทัง้ กรุงไกร หน่งึ คคู รอง/ของเขา/มเี จาของ อยาไดม อง/เปนมิตร/พิสมัย หนง่ึ สมบัต/ิ พัสด/ุ ของผใู ด อยา อยากได/ไปเอา/ของเขามา ประการหนึ่ง/ซงึ่ คาํ /จะดํารสั ดาํ รงสตั ย/ ซื่อสุทธ์/ิ ไมมสุ า หนงึ่ ผผู ิด/มิตรญาต/ิ แลอาตมา จงตรึกตรา/ตัดสนิ ความ/ตามสัจจัง (พระอภยั มณี ฉบับพิมพ พ.ศ. ๒๕๑๑ หนา ๑๑๑๑-๑๑๑๒) ขอสงั เกต วรรครองในบทท่ี ๒ อานรวบคาํ จงั หวะ ๑ ใหเปน ๔ คาํ เพอื่ ความหมายเปนสาํ คัญ จะไมแยกอยางชดั เจน เนอ่ื งจากทาํ ใหฉ กี คาํ แยก ๓-๓-๓ ไมไดเพราะเปนการฉีกคาํ ทีอ่ า นใหส มั ผัสกับคาํ นําหนา คาํ หนา “สุทธ”ิ์ คาํ หลงั จงึ เปน มุดสา เปลี่ยนเสยี งของ คาํ แตกตา งไปจากคําปกติ เพ่อื ใหถูกตอ งตามทํานองและไดส ัมผสั ตามตองการ คําเปล่ยี นเสยี งน้ีเรยี ก คาํ แปรเสียง ตัวอยาง “แลวควาดวง/พวงน้าํ คาง/ระยางระยบั ข้นึ ประดับ/บัญชรหร/ู ดูโอโ ถง เปนชว งเฟอง/เรืองจรัส/รัตนจรรโลง ใหพ รึบเพลิง/พรายเพรศิ /เปน เลศิ คุณ” ขอสังเกต วรรคที่ ๑ มี ๑๐ คาํ แบง ๓ จังหวะ จงั หวะที่ ๓ รวบ ๔ คํา ตัวอยาง ผมเปลอื ย/เลอ้ื ยประ/ลงจนบา งอนปลาย/เกศา/ดูสมศรี ทนี่ อนนอ ย/นานอน/ออนดี มีหมอนขางคู/ ประคองเคียง ขอสังเกต ๑. การแบงจังหวะมิไดตายตัว จะตอ งคาํ นงึ ถึงความหมายของเน้ือความดวย วรรคท่ี ๔ ถา แบงจงั หวะ ๓ จงั หวะ จะทําใหค วามหมายผดิ ไป เพราะการฉีกคาํ ตอ ง อา นวา “มหี มอนขางคู” แลว ใชวิธกี ารทอดเสียงใหไดจ ังหวะ ๒. วรรคท่ี ๓ ตองรวบสามคําในจงั หวะที่ ๑ เพราะตองคํานึงถึงความหมายเปนสําคัญ “ท่ีนอนนอย” ไมใช “ทน่ี อน/นอยนานอน/” ๓. วรรคท่ี ๒ คําสุดทาย “สมศรี” ตองเอนเสียงแลวไวหางเสียง มีเสียงจัตวา เวลาอานตองเปดเสียงใหสูง แลว ไวห าเสยี งเพ่อื ความไพเราะ ๔. ตามปกติคําประพันธประเภทกลอนนั้น คําสุดทายวรรคที่ ๓ สงสัมผัสไปยังคําที่ ๑, ๒, ๓ หรือ ๔ ๕ ได การอานคําสัมผัสนอกที่รับสัมผัสกันนั้นตองอานเนนเสียงใหดังชัดเจนมากกวาปกติ รวมทั้งทอดเสียงใหมีจังหวะ ยากกวา ธรรมดา จากบทขางบนนี้ “ดี” สมั ผัสกบั “ม”ี คาํ ท่ี ๑ ของวรรคสดุ ทาย คาํ “มี” จึงตอ งออกเสียงใหชัดเจน เปน พเิ ศษ สวนใหญคํารับสัมผัสในวรรคสดุ ทายมักจะเปน คําท่ี ๓ เมื่อคําเลื่อนมารับสมั ผัสเปน คําที่ ๑ จึงตอ งเนนเสียง ทีค่ าํ ท่ี ๑

กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ชัน้ มัธยมศกึ ษาปท่ี ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ๑๓๗ แบบฝกทักษะการอา นกลอน ชดุ ท่ี ๓ แมรักลูกลูกกร็ ูอยวู า รกั คนอ่ืนสกั หมืน่ แสนไมแ มน เหมือน จะกนิ นอนวอนวาเมตตาเตอื น จะจากเรอื นรา งแมไปแตต วั แมว ันทองของลกู จงกลับบาน เขาจะพาลวาวุน แมท ูนหัว จะกมหนา ลาไปมไิ ดกลวั แมอ ยา มวั หมองนักจงหักใจ นางกอดจบู ลบู หลังแลว ส่ังสอน อาํ นวยพรพลายนอ ยละหอ ยไห พอ ไปดศี รสี วัสดกิ์ ําจัดภยั จนเตบิ ใหญย ิง่ ยวดไดบวชเรียน ลกู ผูช ายลายมอื นน้ั คือยศ เจาจงอตสา หทาํ สมาํ่ เสมียน แลวพาลกู ออกมาขางทา เกวยี น จะจากเจียนใจขาดอนาถใจ (ขนุ ขา งขนุ แผน ฉบับพิมพ พ.ศ. ๒๕๑๐ หนา ๕๒๒-๕๒๓) แบบฝก ทกั ษะการอา นกลอน ชดุ ที่ ๔ วาพลางทางชมคณานก โผนผกจบั ไมอ ึงม่ี เบญจวรรณจับวลั ยช าลี เหมอื นวนั พี่ไกลสามสุดามา นางนวลจบั นางนวลนอน เหมือนพ่แี นบนวลสมรจินตะหรา จากพรากจับจากจาํ นรรจา เหมอื นจากนางสการะวาตี แขกเตาจบั เตา รางรอง เหมอื นรา งหองมาหยารศั มี นกแกวจับแกวพาที เหมือนแกว พี่ทงั้ สามสั่งความมา ตระเวนไพรรอนรองตระเวนไพร เหมือนเวรใดใหนิราศเสนห า เคาโมงจบั โมงอยูเอกา เหมอื นพี่นับโมงมาเมอื่ ไกลนาง คับแคจับแคสันโดษเด่ยี ว เหมอื นเปลา เปล่ยี วคับใจในไพรกวา ง ชมวหิ คนกไมไ ปตามทาง คะนึงนางพลางรบี โยธี (อิเหนา ตอนศกึ กะหมังกุหนิง, พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดหลา นภาลัย)

๑๓๘ แบบฝกทกั ษะการอา นกลอน ชดุ ท่ี ๕ เทพนมปฐมพรหมส่ีหนา สอดสรอยมาลาเฉดิ ฉิน ทง้ั กวางเดินหงสบิน กินรินเลยี บถาํ้ อําไพ อีกชานางนอนภมรเคลา ท้งั แขกเตา ผาลาเพยี งไหล เมขลาโยนแกว แววไว มยเุ รศฟอนในอมั พร ลมพัดยอดตองพรหมนิมติ ท้งั พิสมัยเรยี งหมอน ยา ยทา มจั ฉาชมสาคร พระสก่ี รขวา งจกั รฤทธิรงค ฝายนนทกกร็ ําตาม ดวยความพิสมัยใหลหลง ถึงทานาคามว นหางวง ชต้ี รงถูกเพลาทนั ใด (รามเกยี รต์ิ ตอน นารายณปราบนนทก ) แบบฝก ทกั ษะการอานกลอน ชดุ ที่ ๖ โอสามัญผนั แปรไมแทเทยี่ ง เหมือนอยา งเยีย่ งชายหญิงทิง้ วิสยั นหี่ รือจติ คิดหมายมีหลายใจ ทีจ่ ิตใครจะเปน หน่ึงอยาพงึ คดิ ฯ ถึงบางพดู พดู ดเี ปน ศรีศกั ด์ิ มีคนรักรสถอยอรอยจติ แมนพูดชั่วตัวตายทาํ ลายมติ ร จะชอบผิดในมนุษยเพราะพูดจา ถงึ บา นใหมใจจติ ก็คิดอาน จะหาบานใหมมาดเหมือนปรารถนา ขอใหส มคะเนเถดิ เทวา จะไดผ าสุกสวัสดิ์จํากัดภยั ถงึ บางเดื่อโอมะเด่ือเหลือประหลาด บงั เกดิ ชาตแิ มลงหวมี่ ีในไส เหมือนคนพาลหวานนอกยอมขมใน อปุ ไมยเหมือนมะเดอ่ื เหลือระอา (ชวี ิตและงานสุนทรภู ฉบบั พิมพ พ.ศ. ๒๕๑๘ หนา ๑๕๔-๑๕๕)

กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ๑๓๙ แบบฝกทักษะการอา นกลอน ชดุ ท่ี ๗ มาถงึ วัดพนัญเชงิ เทงิ ถนัด วาเปนวัดเจา ฟา พระกลาโหม ผนงั กอยอมมุ เปนซมุ โคม ลอยโพยมเย่ียมฟา นภาลัย มศี าลาทานา้ํ ดฉู ํา่ ชนื่ รมระร่นื รกุ ขานาอาศยั บิดาพรํา่ รา่ํ เลา ใหเ ขาใจ วาพระใหญอยา งเย่ียงทีเ่ สย่ี งทาย ถา บา นเมืองเคืองเขญ็ จะเปนเหตุ ก็อาเพศพังหลดุ ทรุดสลาย แมพ าราผาสุกสนกุ สบาย พระพกั ตรพรายเพราพริ้มดอู ิ่มองค แตเ จ็ดยานบา นนั้นกน็ ับถือ รองเรยี กชอ่ื วา พระเจาปนู เถากง ดว ยบนบานการไดด ังใจจง ฉลององคพุทธคุณกรุณัง (นริ าศวดั เจา ฟา ชวี ิตและงานสุนทรภู ฉบบั พมิ พ พ.ศ. ๒๕๑๘ หนา ๑๗๘) แบบฝกทักษะการอานกลอน ชดุ ท่ี ๘ ถึงหนาวังดงั หนึง่ ใจจะขาด คิดถงึ บาทบพติ รอดิศร โอผานเกลาเจา ประคณุ ของสนุ ทร แตปางกอนเคยเฝาทกุ เชา เย็น พระนพิ พานปานประหนงึ่ ศรี ษะขาด ดว ยไรญาติยากแคนถึงแสนเขญ็ ทัง้ โรคซ้ํากรรมซดั วิบตั ิเปน ไมเ ลง็ เห็นท่ีซงึ่ จะพง่ึ พา จึงสรา งพรตอุตสาหส ง สวนบุญถวาย ประพฤตฝิ ายสมถะท้งั วสา เปนส่งิ ของฉลองคุณมลุ กิ า ขอเปนขาเคียงพระบาททกุ ชาตไิ ป ถงึ หนาแพแลเห็นเรอื ที่น่ัง คดิ ถึงคร้ังกอนมานาํ้ ตาไหล เคยหมอบรับกับพระจม่นื ไวย แลวลงในเรือทน่ี งั่ บลั ลงั กท อง (ชวี ติ และงานสนุ ทรภู ฉบบั พิมพ พ.ศ. ๒๕๑๘ หนา ๑๕๑-๑๕๒)

๑๔๐ ใบความรูเร่อื ง การอา นคําประพนั ธประเภทโคลงสส่ี ุภาพ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๒ แผนการจัดการเรยี นรทู ่ี ๓ เรอ่ื ง การอานทํานองเสนาะ รายวชิ าภาษาไทย รหัส ท๒๓๑๐๒ ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันมัธยมศึกษาปที่ ๓ โคลงทน่ี ํามากลาวถึงในบทนี้ คอื โคลงสีส่ ภุ าพ ซงึ่ นิยมอา นกนั โดยทัว่ ไป สวนโคลงสอง โคลงสาม มไิ ดนํามา กลาวถึง เนื่องจากในปจจุบันน้ีมีที่นิยมอานนอย การอานโคลงสี่สุภาพน้ันเปนพ้ืนฐานสําหรับการอานโคลงกระทู โคลงด้ัน ซึ่งมีลีลาและทวงทํานองท่ีเหมือนกัน การอานโคลงเปนเรื่องท่ีผูอานจะตองศึกษากับผูรูโดยเฉพาะเชนกัน จึงจะสามารถอานไดด ีถกู ตองตามทาํ นองและมีความไพเราะ การอานโคลงสีส่ ุภาพ คําประพันธประเภทโคลงเปนคําประพันธดั้งเดิมของไทยเรา นิยมกันอยางแพรหลายในสมัยโบราณ แตวิธีการแตงโคลงในปจจุบันน้ีงายกวาในสมัยโบราณ โคลงจึงเปนคําประพันธท่ีแพรหลายมากรองลงมาจาก คําประพันธป ระเภทกลอน คณะของโคลงสสี่ ุภาพ ประกอบดวย ๑ บทมี ๔ บาทบาท ๑, ๒, ๓ มี ๒ วรรค วรรคหนา ๕ คํา วรรคหลัง ๒ คํา บาทท่ี ๔ วรรคหนา มี ๕ คํา วรรคหลงั ๔ คํา ทา ยบทท่ี ๑ และ ๓ อาจมคี ําสรอ ยบาทละ ๒ คาํ เพราะฉะนนั้ ๑ บทรวม ๓๐ คาํ กรณมี คี ําสรอย ๑ บทจึงมี ๓๒ - ๓๔ คํา การแบง จังหวะในการอา นโคลงสี่สุภาพ ในการแบง จงั หวะเพ่ืออานโคลงสี่สภุ าพ ครูบางทา นแบงจังหวะตางกัน เชน อาจารยก าํ ชัย ทองหลอ อธบิ ายวา จํานวนคํา ๕ คําของวรรคหนานั้น แบงเปน ๒ จังหวะ จังหวะแรก ๒ คํา จังหวะท่ี ๒ อาน ๓ คํา สวนจิตร ภูมิศักดิ์ แบง ๒ จังหวะเชนกัน แตจังหวะที่ ๑ อาน ๒ คํา จังหวะที่ ๒ อาน ๓ คํา รศ.นันทา ขุนภักดี อธิบายไวในหนังสือ คีตวรรณกรรมวา จะแบงจังหวะ ๒ จังหวะ จังหวะหนาเปน ๒ หรือ ๓ คําก็ได ขอสําคัญอยูตรงท่ีจะตองอานเก็บคํา ใหครบความหมายและตองไมฉีกคาํ ซ่งึ อาจทําใหความหมายของเน้ือความคลาดเคลือ่ นได ในกรณที มี่ ีคําสรอ ยใหเพิ่มขนึ้ อีก ๑ จงั หวะ วรรคสุดทา ยของบทอานตดิ กนั ไมเวน วรรคทงั้ ๔ คาํ ในคําที่ ๒ ทอดเสยี งเชื่อมกบั คาํ ท่ี ๓ เพ่ือความไพเราะ ตัวอยา ง เสยี งลอื /เสยี งเลา อา ง อนั ใด/พเ่ี อย เสยี งยอ ม/ยอยศใคร ทว่ั หลา สองเขอื /พี่หลับใหล ลืมต่นื /ฤาพี่ สองพ/ี่ คิดเองอา อยาไดถ ามเผือ (ลลิ ิตพระลอ)

กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที่ ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ๑๔๑ การอา นระหวา งคําตอคํานน้ั จะไมออกเสียงตรงตามรปู คํา ดังเชน การอานรอยแกว จะตอ งทอดเสียงสั้นยาว แลว แตกรณีเพื่อใหเกิดความไพเราะ กรณีท่ีมีพยางคเกินตามแผนบังคับ จะตองอานรูปคําใหครบ ๕ พยางค ๒ จังหวะ สวนจะแบงจังหวะแรก ๒ หรือ ๓ ใหพิจารณาความเปนสําคัญ ในสวนพยางคท่ีเกินมาน้ันออกเสียงเหมือนเสียงลหุในการอานฉันท (รศ.นันทา ขุนภกั ดี กลา ววา ใหอานมเี สียงเสียดแทรก) เชน งามเหวโตรกชะโงกเงอ้ื ม ผาขาว สูงเยี่ยมเทยี มเดอื นดาว พรา งแพรว หมอกเมฆจบั จนั ทรหนาว ดกึ ดนื่ ลมร่ืนระรินกล่ินแกว พัดฟา มาหอม (กวีนิพนธของ อังคาร กลั ปยาณพงศ) ขอ สงั เกต บาทท่ี ๑ วรรคหนา แบงจังหวะ “งามเหวโตรก/ชะโงกเง้ือม” ชะโงกเงื้อมจะตองรวบพยางคใ หเปนสองพยางคจึงจะครบ บาทที่ ๔ วรรคหนา แบง จงั หวะ “ลมร่นื /ระรนิ กล่ินแกว ” “ระรนิ กลนิ่ แกวรวบใหเปนสามพยางคเชน กัน ทํานองในการอา นโคลงสีส่ ภุ าพ ๑. ในวรรคท่ี ๑, ๒ ของบาทท่ี ๑ และวรรคท่ี ๑ ของบาทท่ี ๒ อานดวยเสียงปกตธิ รรมดา ๒. วรรคท่ี ๒ ของบาทที่ ๒ ลดเสยี งลงตํา่ ๓. ถา คาํ ทา ยวรรคท่ี ๒ ของบาทที่ ๒ เปนคาํ ท่มี เี สียงตรี จะตองอานออกเสียงตรีแท ๆ จะไมอ านออกเสียง ตรีแลว เรือ่ งเสยี งเปนเสยี งเอกทาํ ใหเสียงเพีย้ น ๔. ในวรรคที่ ๑ ของบาทที่ ๓ อา นเสียงสูง ๕. ในวรรคที่ ๒ ของบาทที่ ๓ อานเสยี งระดับปกตธิ รรมดา ๖. ในวรรคท่ี ๑ ๒ บาทที่ ๔ อานเสียงระดบั ปกติธรรมดา ๗. ในวรรคสดุ ทา ยอา นตอ เนอ่ื งกนั ทงั้ หมดไมห ยุดเวนวรรค ๘. ในกรณีท่ีคาํ สุดทายบาทที่ ๑ เปนเสยี งจัตวา ตองอานใหม ีเสยี งสูงดังเชน การอา นกลอน ๙. ในวรรคสุดทายของบทก็เชนเดียวกันถาคําสุดทายเปนเสียงจัตวาจะตองอานใหมีระดับเสียงสูงขึ้น เชน เดยี วกบั ในวรรคสุดทา ยของบาทที่ ๑ ๑๐. ในกรณีที่คําหนา เปนเสียงสามัญ คําทายดังกลาวในขอ ๘ และขอ ๙ เปนเสียงจัตวา จะตองอาน คาํ หนาเสยี งสามัญนน้ั ใหม เี สียงสงู ดวยเพอ่ื ใหรบั กับเสยี งจัตวาในคาํ หลัง ตัวอยา ง ชพี คน/คือตน แบบ ฉบบั ไข กอ เกิด/วรรณกรรมไพ- เราะแลว สายธาร/ทหี่ ลัง่ ไหล ทน หลาก สายแหง/วรรณศิลปแกว สองแกว กมลฉาย (ชกั มา ชมเมอื ง ของ เนาวรตั น พงษไ พบูลย)

๑๔๒ ขอสงั เกต ๑. คาํ สุดทา ยวรรคท่ี ๑ เปน เสียงจัตวา คาํ หนาเปนเสียงเอก ๒. คําสุดทายบทเปนเสียงจัตวา คําหนาเปนเสียงสามัญ ผูอานตองออกเสียงคําวา “ฉบับ” และคําวา “กมล” ใหมเี สยี งสูงเพอื่ เตรียมรบั กบั เสยี งจัตวาในคาํ ทาย ๓. คําสุดทายของวรรคท่ี ๒ ของบาทท่ี ๒ เปนเสียงตรี คํานําหนาเปนเสียงตรีดวย ผูอานตองออกเสียงให เปน เสียงตรีแท ๆ ทงั้ สองคาํ จึงจะไพเราะ

กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ๑๔๓ แบบฝก ทักษะการอา นโคลงส่สี ภุ าพ ชดุ ท่ี ๑ โคลงสีส่ ภุ าพ สรรเพชญท่ีแปดเจา อยุธยา เสด็จประพาสทรงปลา ปากนํา้ ลอ งเรือเอกไชยมา ถึงโคก ขามพอ คลองคดโขนเรือคํ้า ขดั ไมหกั สลาย สตคิ ิด พนั ทายตกประหมา สิน้ โทษรอ ง โดดจากเรอื ทลู อุทิศ บทฆา เสียเทอญ พันทายนรสงิ หผดิ คูเสนทาํ ศาล หวั กับโขนเรอื ตอง (โคลงภาพพระราชพงศาวดาร : ร.๕) แบบฝกทกั ษะการอา นโคลงส่สี ุภาพ ชุดที่ ๒ โคลงสี่สภุ าพ นงคราญองคเ อกแกว กระษตั รีย มานมนสั กัตเวที ยงิ่ ล้ํา เกรงพระราชสามี มลายพระ ชนมเ ฮย ขับคเชนทรเขน คา้ํ สะอึกสูด สั กร ฉาดฉะ ขุนมอญรอ นงา วฟาด หรบุ ดน้ิ ขาดแลง ตราบอุระ ศพสู นครแฮ โอรสรบี กันพระ พจนผูสรรเสรญิ สญู ชีพไปสูญสิ้น (โคลงภาพพระราชพงศาวดาร : ร.๕)