(4) เรื่องที่คณะกรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว 4.3 ผนวก ก ถึง ข(1)

๓๓๖ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น ความคาดหวัง ทนายความและลา่ มภาษามือ ในการคุ้มครองบุคคลซ่ึงถูกละเมิดสิทธิเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญคุ้มครองใช้ อิสระ ตามมาตรา ๒๑๓ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) สภาพปญั หา ประชาชนไม่สามารถใช้สิทธิการพิจารณาในกรณีถูกละเมิดสิทธิเสรีภาพ ตามรัฐธรรมนญู มาตรา ๒๑๓ ข้อเสนอแนะ ควรมีการปรับแก้ให้สามารถใช้สิทธิในการพิจารณาได้จริงตาม มาตรา ๒๑๓ หรือยกเลิกตดั ออกไปใชช้ ่องทางตามมาตรา ๒๕ แทน หรือควรศึกษาให้ ความคาดหวงั กองบังคบั การตารวจมหาดเล็ก ประชาชนควรเข้าถึงสทิ ธิต่างๆ ได้โดยเท่าเทียมและท่ัวถึง และมีความสะดวกใน ราชวัลลภรักษาพระองค์ 904 การบริการในทุกระดับ โดยเฉพาะการแสดงออกถึงสิทธิและเสรีภาพ ในการมีส่วน (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) ร่วม เพ่อื พฒั นาประเทศในดา้ นตา่ งๆ สภาพปญั หา ๑. การเข้าถึงสทิ ธิทีเ่ ป็นสวสั ดิการด้านตา่ งๆ ยงั ไมท่ ว่ั ถึง ๒. เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นยังไม่ได้รับการยอมรับและรับรองถึงความ ปลอดภัย ความคาดหวัง กองบังคับการปราบปรามการ ในยุคปัจจุบัน สิทธิและเสรีภาพของปัจเจกบุคคลได้รับการยอมรับกันโดย กระทาความผดิ เก่ียวกบั กว้างขวางของหน่วยงานของรัฐต้องรับรู้ และยอมรับ รวมท้ังให้ความคุ้มครองใน อาชญากรรมทางเศรษฐกจิ สิทธิและเสรีภาพของประชาชนโดยเสมอภาคและเท่าเทียมกัน อย่างไรก็ตามสิทธิ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) และเสรีภาพของปัจเจกบุคคลและต้องไม่ล่วงละเมิดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอ่ืน

๓๓๗ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น เม่ือปัจเจกบุคคลมีสิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ รัฐและหน่วยงานของรัฐย่อม ต้องมหี นา้ ทใ่ี หค้ วามคุม้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพของปจั เจกบคุ คลตามรฐั ธรรมนญู ดว้ ย สภาพปัญหา ในส่วนท่ีเกี่ยวกับการปฏิบัติต่อผู้กระทาความผิดหรือผู้ต้องหา ซึ่งยังไม่ได้ถูกศาล พิพากษาว่ามีความผิดนั้น ในปัจจุบันยังคงพบเห็นการนาผู้ต้องหาออกแถลงข่าว หรอื มภี าพขา่ วผตู้ อ้ งหาทมี่ ีเจ้าหนา้ ที่ตารวจควบคุมตวั อยูด่ ้วย บางคร้ังมีการใช้เครือ่ ง พันธนาการ ปรากฏตามส่ือต่างๆ ซ่ึงกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของปัจเจกบุคคล โดยตรง ข้อเสนอแนะ ควรงดการแถลงข่าวหรือการทาแผนประกอบคารับสารภาพที่มีการนาตัว ผ้ตู อ้ งหามาปรากฏตอ่ สอ่ื สารมวลชน ความคาดหวงั สานักงานคณะกรรมการ อยากให้ประชาชนมีสิทธิและเสรีภาพของประชาชนตามเจตนารมณ์ ข้าราชการตารวจ กองรอ้ งทกุ ข์ ของรฐั ธรรมนูญท่ีบญั ญัติไว้ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) สภาพปัญหา มีการลิดรอนสทิ ธแิ ละเสรภี าพของประชาชนในหลายดา้ น ขอ้ เสนอแนะ การออกกฎหมายหรือคาส่ังใดๆ ควรคานึงถึงสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ให้มากขึน้ เพอื่ ใหเ้ ป็นไปตามวตั ถุประสงค์ในรัฐธรรมนูญ ควรเพ่ิมประเด็นสทิ ธใิ นรัฐธรรมนูญให้ชดั แจ้ง โดยเพ่ิมเตมิ ให้ครบถว้ น

๓๓๘ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ ความคาดหวัง สมาคมพิทกั ษป์ ระโยชน์ ๑. ควรให้สิทธิและเสรีภาพของประชาชน เกิดเห็นรูปธรรมปฏิบัติได้ ตามที่ ผู้บรโิ ภค กาหนดในรฐั ธรรมนูญ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ๒. เปิดโอกาสให้ประชาชนได้รับความเท่าเทียมกันในเร่ืองการศึกษา การบรกิ าร สาธารณะ การรกั ษาพยาบาล ๓. สนับสนุนให้ประชาชนรวมตัวกันในการจัดต้ังองค์กรของผู้บริโภค ตามพระราชบัญญตั ิ การจัดตง้ั สภาองคก์ รของผูบ้ รโิ ภค พ.ศ.๒๕๖๒ สภาพปัญหา ๑. เสียงสะท้อนจากประชาชน คือ สิทธิและเสรีภาพของประชาชน ซึ่งยังไม่ได้ มีการหาข้อมลู ท่ถี กู ต้องเพื่อการแกไ้ ขอยา่ งเปน็ รูปธรรม ๒. ปัญหาท่ีผู้บริโภคยังเข้าไม่ถึงและไม่ได้รับความเป็นธรรมเท่าท่ีควร เช่น การบริการทางการแพทย์จากสถานพยาบาลเอกชน การประกันชีวิต รวมท้ังการถูก หลอกลวงกรณแี ชรล์ ูกโซ่ สนิ คา้ ออนไลน์ การกยู้ ืมเงินเกนิ ตัว เปน็ ตน้ ขอ้ เสนอแนะ ๑. ควรสารวจสภาพปัญหาจากประชาชนตามพื้นท่ีต่างๆ และนามาวิเคราะห์ เพื่อหาทางปรบั ปรุงแกไ้ ขให้เกดิ ผลเปน็ รูปธรรม ๒. ภาครัฐควรให้การสนับสนุนการจัดตั้งสภาองค์กรของผู้บริโภคตาม พรบ. ปี ๒๕๖๒ เพื่อให้ผู้บริโภคซ่ึงเป็นประชาชนได้สร้างความเข้มแข็งในการรักษาสิทธิ ของตนเองในการบริโภคอย่างเป็นธรรม ไม่ตกเป็นเหยื่อผู้ประกอบการ และสร้าง ภมู ิค้มุ กันใหผ้ ู้บรโิ ภค เพ่ือเปน็ รากฐานของการบรโิ ภคอย่างถูกตอ้ ง ยั่งยืน ๓. ปัญหาการขอรับเงินประกันกรณีผู้เอาประกันเสียชีวิต ซ่ึงเป็นสิทธิท่ี ผู้เอาประกัน โดยทายาทจะได้นาเงินไปดาเนินงานศพตามประเพณี แต่ทาง ประกันภัยให้ยื่นหลักฐานภายใน ๑๔ วัน ส่วนใหญ่ญาติจะหาหลักฐานให้ไม่ทัน ตามกาหนด ทาใหม้ เี รื่องตกค้างเป็นจานวนมาก

๓๓๙ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเหน็ ความคาดหวัง มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าช - รัฐควรรับรองให้คนไทยทุกคนสามารถเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานได้อย่างเท่าเทียม มงคลล้านนา และเหมาะสม ในทางตรงกันข้าม รัฐควรสนับสนุนให้ประชาชนมีเสรีภาพในการ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ - แสดงความคิดเห็นหรือดาเนินการอื่นใดที่ตนต้องการโดยไมก่ ระทบ/ละเมิดสทิ ธผิ ู้อ่ืน ตู้ ปณ.๙) จนเกินควรและต้องต้ังบนพื้นฐานการนาเสนอข้อมูลที่ไม่เป็นการหม่ินประมาทหรือ สร้างความเกลยี ดชงั - รัฐธรรมนญู 60 ลดหมวดเก่ยี วกับการแสดงความคดิ เหน็ ลงและห้ามประชาชน ในการใช้สทิ ธทิ ีก่ ระทบต่อความมั่นคงของรัฐ ซงึ่ ยังคงมีการตีความไมช่ ัดเจน - เร่อื งความมัน่ คงของรัฐ ควรปรบั ถ้อยคาใหช้ ัดเจนไม่กากวม ความคาดหวงั กระทรวงแรงงาน - สิทธิและเสรีภาพของประชาชนที่เก่ียวข้องกับผู้ใช้แรงงานตามท่ีกาหนดใน (แบบสอบถามความคดิ เห็น) รัฐธรรมนูญ มีความเหมาะสมอยู่แล้ว ไม่ควรแก้ไข อาทิ มาตรา ๔๒ เรื่องสิทธิและ เสรีภาพของประชาชน ได้กาหนดหลกั การรองรับสทิ ธแิ ละเสรีภาพในการรวมกันเป็น สมาคม สหกรณ์ สหภาพ องค์กร ชุมชน หรือหมู่คณะอื่น มาตรา ๓๐ กาหนด บทบัญญัติห้ามมิให้มีการเกณฑ์แรงงาน เว้นแต่อาศัยอานาจตามบทบัญญัติแห่ง กฎหมายเฉพาะ มาตรา ๔๘ กาหนดบทบัญญัติคุ้มครองสิทธิของมารดาในช่วง ระหว่างก่อนและหลังการคลอดซึ่งกระทรวงแรงงานได้ปรับปรุงกฎหมายคุ้มครอง แรงงาน ให้ลูกจ้างหญิงมีครรภ์มีสิทธิลาเพ่ือคลอดบุตรซ่ึงรวมถึงลาเพื่อตรวจครรภ์ได้ ครรภ์หนง่ึ ไม่น้อยกว่า ๙๘ วัน (ตามมาตรา ๔๑ แหง่ พระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองแรงงาน (ฉบับที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๖๒) และมาตรา ๗๔ ได้กาหนดแนวนโยบายแห่งรัฐที่จะ คมุ้ ครองผู้ใช้แรงงานใหไ้ ด้รับความปลอดภัยและมีสุขอนามัยท่ีดีในการทางาน ได้รับ รายได้ สวัสดิการ และการประกันสังคมและสิทธิประโยชน์อ่ืนที่เหมาะสมแก่การ ดารงชีพ การจัดให้มีระบบแรงงานสัมพันธ์ท่ีทุกฝ่ายท่ีเก่ียวข้องมีส่วนร่วมในการ

๓๔๐ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเหน็ ดาเนินการ รวมถึงการส่งเสริมให้มีงานทาและคุ้มครองคนหางาน โดยการศึกษา วิเคราะห์สภาวะตลาดแรงงาน และแนวโน้มตลาดแรงงาน เป็นศูนย์กลางข้อมูล ตลาดแรงงาน รวมท้ังพัฒนาและส่งเสรมิ ระบบการบริหารด้านการสง่ เสริมการมงี าน ทา เพื่อให้ประชากรมีงานทาที่เหมาะสมกับความรู้ ความสามารถและความถนัด และไมถ่ กู หลอกลวงตลอดจนได้รับสิทธิประโยชน์ที่เหมาะสมและเป็นธรรม อย่างไรก็ตามในส่วนของการจัดให้มีระบบแรงงานสัมพันธ์ทุกฝ่ายท่ีเกี่ยวข้อง มีส่วนร่วมในการดาเนินการ อันเป็นการสง่ เสริมสิทธิและเสรีภาพในการรวมกลุ้มกัน ของผู้ใช้แรงงานตามรัฐธรรมนูญฯ นนั้ กระทรวงแรงงานโดยสวัสดิการและคุ้มครอง แรงงาน อยู่ระหว่างการพิจารณาแก้ไขปรับปรุงพระราชบญั ญตั ิแรงงานสัมพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๑๘ และพระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ เพ่ือเป็นการ ส่งเสริมสิทธิและเสรีภาพในการรวมกลุ้มและเจรจาต่อรองของผู้ใช้แรงงานตาม รฐั ธรรมนูญฯ ให้มีประสิทธภิ าพและสอดคลอ้ งกบั มาตรฐานสากลมากขน้ึ มาตรา..เสรีภาพของสื่อมวลชนในการประกอบวิชาชีพตามจริยธรรมและ เครอื ข่ายพสกนิกรไทย มาตรฐานวิชาชีพเพื่อประโยชน์สาธารณะในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของประชาชน รวมใจสามัคคี อย่างถูกต้อง ครบถ้วนและรอบด้าน รวมทังมีความรับผิดชอบต่อสังคม ย่อมได้รับ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ความคุ้มครอง การสัง่ ปิดกิจการส่ือมวลชนเพอ่ื ลดิ รอนเสรภี าพตามมาตรานี จะกระทา้ มไิ ด้ การห้ามสื่อมวลชนเสนอข่าวสารหรือแสดงความคิดเห็นทังหมดหรือบางส่วน หรือแทรกแซงด้วยวิธีการใด ๆ เพอ่ื ลิดรอนเสรีภาพตามมาตรานี จะกระท้ามิได้ เว้น แตโ่ ดยอาศัยอา้ นาจตามบทบัญญตั ิแหง่ กฎหมาย เฉพาะเพอื่ รักษาความม่ันคงของรัฐ เพอื่ คุ้มครองสิทธเิ สรภี าพ เกียรติยศ ชื่อเสยี ง ข้อมูลสว่ นบุคคลสิทธิในครอบครัวหรือ ความเป็นอยู่ส่วนตัวของบุคคลอ่ืน เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี

๓๔๑ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเห็น ของประชาชน หรือเพื่อปกป้องหรือระงับความเส่ือมทรามทางจิตใจหรือสุขภาพ ของประชาชน มาตรา..พนักงานหรือลูกจ้างของเอกชนซ่ึงประกอบกิจการส่ือมวลชน ย่อมมี เสรีภาพในการเสนอข้อมูลและแสดงความคิดเห็นภายใต้ข้อจ้ากัดตามรัฐธรรมนูญ โดยไม่ตกอยู่ภายใต้อาณัติของรัฐหรือเจ้าของกิจการนัน แต่ต้องไม่ขัดต่อจริยธรรม แห่งวิชาชพี ให้มีกฎหมายว่าด้วยองค์การวิชาชีพสื่อมวลชนซึ่งประกอบด้วยบุคคลในวิชาชีพ ส่ือมวลชนและผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งมิใช่เจ้าหน้าท่ีของรัฐ รวมทังผู้แทนองค์การภาค ประชาชน เพื่อปกป้องเสรีภาพและความเป็นอิสระของสื่อมวลชนตามมาตรา... ส่งเสริมจริยธรรมและมาตรฐานวิชาชีพ พิจารณาค้าร้องขอความเป็นธรรมของผู้ซึ่ง ไดร้ บั ผลกระทบจากการใช้เสรีภาพตามมาตรา...คุ้มครองสวัสดภิ าพและสวัสดิการใน การด้ารงชีพอย่างมีศักด์ิศรี โดยมีกองทุนส่ือมวลชน ดูแลเยียวยาส่ือมวลชนท่ีได้รับ ผลกระทบในการทา้ หน้าที่สือ่ มวลชนตามจรยิ ธรรมและมาตรฐานวชิ าชีพ มาตรา... คล่ืนความถ่ีท่ีใช้ในกิจการกระจายเสียง กิจการวิทยุโทรทัศน์ กิจการ วิทยุคมนาคมและกิจการโทรคมนาคม เป็นทรัพยากรส่ือสารของชาติเพ่ือประโยชน์ สาธารณะ ให้มีองค์การของรัฐท่ีเป็นอิสระองค์การหน่ึงท้าหน้าที่จัดสรรคลื่นความถี่ตาม วรรคหนง่ึ และก้ากับการประกอบกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการ โทรคมนาคม โดยต้องคา้ นึงถึงความมัน่ คงของรัฐ ประโยชน์สูงสุดของประชาชนและ ระดับท้องถิ่น ค้านึงถึงบุคคลด้อยโอกาสทังในด้านการศึกษา วัฒนธรรมและ ประโยชนส์ าธารณะอื่น รวมทงั ตอ้ งจัดให้ประชาชนและชุมชนท้องถิ่นสามารถเขา้ ถึง และมสี ว่ นร่วมในการดา้ เนนิ การสอื่ มวลชนสาธารณะ ทงั นี ตามทีก่ ฎหมายบญั ญตั ิ การด้าเนินการตามวรรคสองต้องให้ความส้าคัญกับการแข่งขนั โดยเสรีอย่างเป็น ธรรมและการเก็บค่าธรรมเนียมหรือค่าใช้จ่ายในการประกอบกิจการดังกล่าวอย่าง

๓๔๒ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น เหมาะสม ต้องให้ความส้าคัญกับการให้บริการท่ีท่ัวถึง ได้มาตรฐาน มีคุณภาพ สามารถตรวจสอบได้ และให้ประชาชนโดยทั่วไปเสียค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด โดยเฉพาะ ผู้ประกอบการวิทยุกระจายเสียงในระดับท้องถ่ินต้องมีหลักเกณฑ์เป็ นแบบเฉพาะ ประเภท ภายใต้บังคับหนังสือสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการเปิดเสรีทางการค้าหรือ การลงทุนภายใตก้ รอบองค์การคา้ โลกหรอื การรวมกลุม่ ทางเศรษฐกิจ เจ้าของกจิ การ ตามมาตรานีต้องเป็นบุคคลสญั ชาติไทย และต้องไมด่ ้าเนินการในลกั ษณะท่อี าจมีผล ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา... (ว่าด้วยเสรีภาพของส่ือมวลชน) ทังนี ตามท่ีกฎหมาย บัญญตั ิ มาตรา...บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการรวมตัวกันเป็นสมาคม สหภาพ สหพันธ์ สหกรณ์ เครือข่าย กลุ่ม องค์การภาคเอกชน องค์การภาคประชาชน หรือหมู่คณะ อน่ื ข้าราชการซึ่งมีต้าแหน่งหรือเงินเดือนประจ้าและเจ้าหน้าท่ีอื่นของรั ฐย่อมมี เสรีภาพในการรวมกลุ่มกัน แต่ตอ้ งไม่กระทบต่อประสิทธิภาพในการบรหิ ารราชการ แผ่นดินและความตอ่ เนือ่ งในการใหบ้ รกิ ารสาธารณะทังนี ตามท่ีกฎหมายบัญญตั ิ การจ้ากัดเสรีภาพตามวรรคหน่ึงและวรรคสอง จะกระท้ามิได้ เว้นแต่โดยอาศัย อ้านาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย เฉพาะเพ่ือคุ้มครองประโยชน์ส่วนรวมของ ประชาชน เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือเพื่อ ปอ้ งกนั มิใหม้ กี ารผกู ขาดในทางเศรษฐกิจ สิทธิและเสรีภาพของพี่น้องประชาชนท่ีต้องยอมรับว่าลดน้อยถอยลงไปจากเดิม พรรคประชาธิปตั ย์ มากพอสมควร ย้อนกลับไปรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๕๐ ในหมวดที่เก่ียวข้องกับสิทธิและ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) เสรีภาพของชนชาวไทย มีการระบุไว้อย่างละเอียดอยู่สัดในส่วนที่ชัดเจนในแต่ละ เรือ่ งไป โดยมีรายละเอยี ดในแต่ละเรอ่ื งค่อนขา้ งสมบรู ณ์ ไมว่ ่าจะเป็นเร่อื ง

๓๔๓ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ท่มี าของความเหน็ ๑. สิทธิเสรีภาพส่วนบุคคล มาตรา ๓๒ ของรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๕๐ ในวรรค ๕ ระบุไว้ชัดว่า ในกรณีที่มีการกระท้าซ่ึงกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพ ผู้เสียหาย พนักงานอัยการหรือบุคคลอื่นใด เพื่อประโยชน์ของผู้เสียหายมีสิทธิ์ร้องต่อศาล เพื่อให้ส่ังละงับหรือเพิกถอนการกระท้าเช่นว่านันรวมทังจะก้าหนดวิธีการตาม สมควรหรือการเยียวยาความเสียหายท่ีเกิดขึนด้วยก็ได้ รัฐธรรมนูญปี ๒๕๖๐ สิทธิ ของพี่น้องประชาชนดังทีก่ ล่าวมานกี ม็ กี ารตดั ออกไป ๒. สทิ ธใิ นกระบวนการยุติธรรมรฐั ธรรมนญู มาตรา ๔๐ ในรัฐธรรมนูญปี ๒๕๕๐ ระบุให้สิทธิขันพืนฐานในกระบวนการยุติธรรมว่าผู้เสียหายผู้ต้องหาโจทก์จ้าเลย คู่กรณีผู้มีส่วนได้เสียหรือพยานในคดีมีสิทธ์ิได้รับการปฏิบัติท่ีเหมาะสมในการ ด้าเนินการตามกระบวนการยุติธรรมรวมถึงการได้รับการสอบสวนอย่างถู กต้อง รวดเร็วเป็นธรรม และมสี ิทธิในการตรวจสอบและการได้รบั ทราบพยานหลกั ฐานตาม สมควรการได้รับความช่วยเหลือในทางคดีจากทนายความและการได้ รับทราบ พยานหลักฐานตามสมควรการได้รับความช่วยเหลือในทางคดีจากทนายความและ การได้รับการปล่อยช่ัวคราว สิทธิขันพืนฐานต่าง ๆ เหล่านีกลับกลายเป็นว่า รฐั ธรรมนญู ปี ๒๕๖๐ ได้ตัดรายละเอียดต่าง ๆ เหล่านีออกไปเกอื บทังหมดทังท่ีเรื่อง ดังกล่าวนันเปน็ สิทธขิ นั พืนฐานท่ีจะคุ้มครองสทิ ธิของพี่น้องประชาชน ๓. เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของบุคคลและส่ือมวลชน มาตรา ๔๖ ในเรื่องของพนักงานหรือลูกจ้างของเอกชนที่ประกอบกิจการหนังสือพิมพ์ วิทยุกระจายเสียงวิทยุโทรทัศน์ หรือส่ือมวลชนอื่นย่อมมีเสรีภาพในการเสนอข่าว และแสดงความคิดเห็นภายใต้ข้อจ้ากัดของรัฐธรรมนูญโดยไม่ตกอยู่ภายใต้อาณัติ ของหน่วยราชการหน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจหรือเจ้าของกิจการนันแต่ต้องไม่ขัด ต่อจริยธรรมแห่งการประกอบวิชาชีพและมีสิทธิจัดตังองค์กรเพ่ือปกป้องสิทธิ เสรีภาพและความเป็นธรรมรวมทังมีกลไกควบคุมกันเองขององค์กรวิชาชีพ สิทธติ ่าง ๆ นีกไ็ มป่ รากฏอยูใ่ นรฐั ธรรมนูญปี ๒๕๖๐

๓๔๔ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ ๔. สิทธิชุมชนมาตรา ๖๗ ของรัฐธรรมนูญปี ๒๕๕๐ ไว้ในเร่ืองของสิทธิของ บุคคลท่ีจะมีส่วนร่วมกับรัฐและชุมชนในการอนุรักษ์ท่ีต้องเน้นประเด็นคือการ ด้าเนินการโครงการหรือกิจกรรมทอี่ าจจะก่อใหเ้ กิดผลกระทบต่อชุมชนอย่างรุนแรง ทงั ทางด้านคุณภาพส่ิงแวดล้อมทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสุขภาพจะกระท้ามิไดเ้ ว้นแต่ จะได้ศึกษาและประเมินผลจะเห็นได้ว่ารัฐธรรมนูญส้าคัญกับโครงการท่ีจะมี ผลกระทบต่อคุณภาพส่ิงแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนในชุมชนและหมุนระบุ ไว้ให้ความส้าคัญ คือ จะต้องมีการจัดให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นและให้มี องค์การอิสระ ซ่ึงประกอบด้วยผู้แทนภาคเอกชนด้านสิ่งแวดล้อม และสุขภาพ และ ผู้แทนสถาบันอุดมศึกษาที่จัดการทรัพยากรธรรมชาติหรือด้านสุขภาพให้ความเห็น ประกอบก่อนการมีการด้าเนินการ รัฐธรรมนูญฉบับปี ๒๕๕๐ จึงก้าหนดให้มี องค์การอิสระมาดูแลเร่ืองนีโดยเฉพาะแต่ก็ปรากฏข้อเท็จจริงว่าในรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๖๐ ไม่ได้มีการก้าหนดสิทธิดังกล่าวไม่ได้ก้าหนดองค์การอิสระดังกล่าว เพือ่ ปกป้องสทิ ธขิ องพีน่ อ้ งประชาชนเหมือนเชน่ เคย ๕. มาตรา ๔๙ ท่ีระบุไว้ชดั ในเร่ืองผู้ยากไร้ผพู้ ิการหรือทุพพลภาพ ผ้อู ยู่ในสภาวะ ยากล้าบากต้องได้รับสิทธิและได้รับการสนับสนุนจากรัฐ เพ่ือให้ได้รับการศึกษาโดย ทั ด เ ที ย ม กั บ บุ ค ค ล อ่ื น ป ร ะ เ ด็ น ดั ง ก ล่ า ว นี ก็ จ ะ เ ห็ น ไ ด้ ว่ า รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ ปี ๒๕๖๐ ก็จะมีการตัดประเดน็ ดงั กล่าวออกไป โดยไม่ไดใ้ ห้ความสา้ คัญทัง ๆ ทเี่ ป็น สทิ ธขิ นั พืนฐานของความเป็นมนษุ ยอ์ ีกเชน่ กัน ๖. การกระจายถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรมให้กับพ่ีนอ้ งเกษตรกรได้มกี รรมสิทธิ์ หรือสิทธิในท่ีดินอย่างทั่วถึงรวมถึงการจัดหาแหล่งน้าเพ่ือให้เกษตรกรมีน้าใช้อย่าง พอเพียงและเหมาะสมแก่การเกษตรก็จะเห็นได้ว่ามาตรา ๘๕ ในรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๕๐ ก็ได้มีการตกหล่นไปไม่ปรากฏรายละเอียดในเรื่องดังกล่าวแต่กลับไป ปรากฏอยู่บางส่วนในเรื่องการปฏิรูป ซงึ่ ก็ยังไมม่ คี วามชัดเจนแตอ่ ย่างใด

๓๔๕ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเห็น ๗. รัฐธรรมนูญฉบับปี ๒๕๕๐ ได้ก้าหนดสิทธิของบุคคล ซ่ึงเป็นผู้บริโภคไว้ใน มาตรา ๖๑ ให้ได้รบั การค้มุ ครองได้รับข้อมูลทเ่ี ป็นจริงมีสิทธิพิทักษส์ ิทธิ์ในความเป็น ผู้บริโภคและประการส้าคัญรัฐธรรมนูญฉบับปี ๒๕๕๐ ได้ก้าหนดให้มีองค์การ เพื่อคุ้มครองผู้บริโภคท่ีเป็นอิสระจากหน่วยงานของรัฐซ่ึงประกอบด้วยตัวแทน ผบู้ รโิ ภคท้าหน้าท่ีให้ความเห็นเพือ่ ประกอบการพจิ ารณาของหน่วยงานของรฐั ในการ ตรากฎหมายต่าง ๆ สิทธิต่าง ๆ เหล่านีเป็นสิทธิขันพืนฐานของผู้บริโภคให้พ่ีน้อง ประชาชนคนไทยไดม้ ีหลกั พนื ฐานในการปกป้องคุ้มครองสิทธใิ นเรื่องของการบริโภค ต่าง ๆ แล้ว แต่ปรากฏว่ารัฐธรรมนูญปี ๒๕๖๐ ได้ตัดสิทธิต่าง ๆ เหล่านีของพ่ีน้อง ประชาชนออกไป ๘. สิทธิกระบวนการยุติธรรม เหลือแค่ ๒ มาตรา คือ มาตรา ๖๘ และมาตรา ๒๙ ท่ีเก่ียวข้องกับสิทธิในกระบวนการยุติธรรมที่เป็นหลักประกันขันพืนฐาน ในรัฐธรรมนญู ปี ๒๕๕๐ เชน่ มาตรา ๔๐ มีสาระสา้ คญั รายละเอียดทีค่ รบถ้วน ๙. แนวนโยบายด้านการมีส่วนรวมของประชาชน รัฐธรรมนูญปี ๒๕๕๐ จึงได้ ระบุเร่ืองนีไว้ชัดในมาตรา ๘๗ ท่ีรัฐจะต้องส่งเสริมการมีส่วนร่วม ไม่ว่าจะเป็น การ ก้าหนดนโยบายระดับชาติ ระดับทอ้ งถ่ิน การตรวจสอบการใชอ้ า้ นาจรัฐ การสง่ เสริม ให้มีการศึกษาแก่ประชาชนที่เกี่ยวข้องกับการเมืองและการปกครอง ระบบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข การมีส่วนร่วมของประชาชน จึงไม่ได้มีการกา้ หนดลา้ ดบั ความส้าคัญไวใ้ นรฐั ธรรมนูญปี ๒๕๖๐ แต่อยา่ งใด

๗.๒.๓ ระบบการเมืองและสถาบันการเมอื ง (ระบบเลอื กตั้ง พรรคการเมอื ง การปกครองทอ้ งถิน่ บทบาทและความสมั พันธ์ระหว่างฝ่ายนติ ิบัญญตั ิ ฝ่ายบริหาร ศาล และองคก์ รตามรฐั ธรรมนูญ)

สรปุ ข้อคดิ เหน็ และข้อเสนอแนะเกย่ี วกบั การศึกษาปัญหา หลกั เกณฑ์ และแนวทางการแกไ้ ขเพ่ิมเตมิ รฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ สภาผแู้ ทนราษฎร ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น 3. ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง การกระจายอานาจการปกครองสทู่ ้องถิ่น นายธรี ะชยั ภูวนาถนรานุบาล (ระบบเลือกต้ัง พรรคการเมือง การปกครอง มาตรา 249 บัญญัติให้มีการจัดต้ังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ แต่กาหนด อดีตรัฐมนตรีว่าการ ท้องถ่ิน บทบาทและความสัมพันธ์ระหว่าง เง่ือนไข ให้คานึงถึงความสามารถในการปกครองตนเองในด้านรายได้ จานวนและ กระทรวงการคลงั ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร ศาล และองค์กร ความหนาแน่นของประชากร และพื้นท่ีที่ต้องรับผิดชอบประกอบกัน นอกจากน้ี (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ตามรัฐธรรมนูญ) มาตรา 250 ก็กาหนดเง่ือนไขว่าบทบาทการดาเนินการของท้องถิ่นต้องสอดคล้อง กบั รายได้ จึงไมเ่ ปน็ การเออ้ื ต่อการบังคบั ให้ต้องมีการกระจายอานาจอยา่ งแทจ้ ริง ควรเพ่ิมเติมหลักการ ให้รัฐต้องทาการกาหนดบทบาทกรอบงานข้ันต่าสาหรับ องค์กรบริหารท้องถิ่นไว้ให้ชัดเจนเป็นตัวตั้ง แล้วกาหนดให้รัฐต้องช่วยจัดหารายได้ มาสนับสนุน มิใช่ไปสร้างเง่ือนไขที่ปิดก้ันบทบาทเอาไว้จนกว่าท้องถิ่นจะมีรายได้ พอเพยี ง การมสี ว่ นร่วมทางการเมืองของคนพิการและผูด้ ้อยโอกาส สมาคมสภาคนพกิ าร มาตรา 90 พรรคการเมืองใดส่งผู้สมัครรับเลือกต้ังแบบแบ่งเขตเลือกต้ังแล้ว ทุกประเภทแห่งประเทศไทย ใหม้ สี ิทธสิ ง่ ผสู้ มัครรบั เลอื กตง้ั แบบบัญชีรายช่ือได้ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) การส่งผู้สมัครรับเลือกต้ังแบบบัญชีรายชื่อ ให้พรรคการเมืองจัดทาบัญชีรายช่ือ พรรคละหนึ่งบัญชี โดยผู้สมัครรับเลือกต้ังของแต่ละพรรคการเมืองต้องไม่ซ้ากัน และไม่ซ้ากับรายชื่อผู้สมัครรับเลือกตั้งแบบแบ่งเขตเลือกตั้ง โดยส่งบัญชีรายชื่อ ดังกล่าวให้คณะกรรมการการเลือกตั้ งก่อนปิดการรับสมัครรับเลือกตั้ง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบง่ เขตเลือกต้ัง

๓๔๘ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเห็น การจดั ทาบญั ชีรายชื่อตามวรรคสอง ตอ้ งให้สมาชิกของพรรคการเมืองมีส่วนร่วม ในการพิจารณาด้วย โดยต้องคานึงถึงผู้สมัครรับเลือกตั้งจากภูมิภาคต่าง ๆ และ ความเท่าเทียมกันระหว่างชายและหญิง และการมีส่วนร่วมของคนพิการและ ผู้ด้อยโอกาสด้วย” เหตผุ ลทเ่ี สนอแก้ไข เพื่อเป็นการยกระดับของประชาชนซึ่งมีความหลากหลายในกระบวนการทาง การเมือง เพ่ือให้เป็นไปตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการที่ประเทศไทยเป็นภาคี ข้อที่ 29 การมีส่วนร่วมทางการเมืองและเรื่องสาธารณะ ซ่ึงมีตัวอย่างในหลาย ประเทศ โดยเฉพาะอย่างย่ิงประเทศกาลังพัฒนาท่ีเกิดใหม่ในทวีปแอฟริกา เช่น ประเทศยูกนั ดาและประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ก า ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ข อ ง ก ลุ่ ม ป ร ะ ช า ก ร เ ป ร า ะ บ า ง ใ น ก า ร พิ จ า ร ณ า ร่ า ง พระราชบัญญัติ มาตรา 128 สภาผู้แทนราษฎรและ วุฒิสภา และรัฐสภามีอานาจตราข้อบังคับ การประชุมเก่ียวกับการเลือก และการปฏิบัติหน้าท่ีของประธานสภา รองประธานสภา เร่ืองหรือกิจการอันเป็นหน้าที่และอานาจของ คณะกรรมาธิการ สามัญแต่ละชุด การปฏิบัติหน้าที่และองค์ประชุมของคณะกรรมาธิการ วิธีการ ประชุม การเสนอและพิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญและ รา่ งพระราชบัญญัติ การเสนอญัตติ การปรึกษา การอภิปราย การลงมติ การบันทึก การลงมติ การเปิดเผยการลงมติ การตั้งกระทู้ถาม การเปดิ อภิปรายทัว่ ไป การรักษา ระเบียบและความเรียบร้อย และการอื่นท่ีเกี่ยวข้อง รวมทั้งมีอานาจตราข้อบังคับ เก่ียวกับประมวลจริยธรรมของสมาชิกและกรรมาธิการ และกิจการอื่นเพื่อ ดาเนินการตามบทบัญญัตแิ หง่ รฐั ธรรมนญู ในข้อบังคับตามวรรคหนึ่งในส่วนท่ีเกี่ยวกับการตั้งกรรมาธิการวิสามัญ เพอ่ื พิจารณาร่างพระราชบัญญตั ิ ท่ปี ระธานสภาผู้แทนราษฎร ประธานวุฒิสภา หรือ

๓๔๙ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น ประธานรัฐสภาวินิจฉัยว่ามีสาระสาคัญเกี่ยวกับเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ หรือคน พิการ หรือทุพพลภาพ ต้องกาหนดให้บุคคลประเภทดังกล่าวหรือผู้แทนองค์ กรเอกชนที่ทางานเกี่ยวกับบุคคล ประเภทน้ันโดยตรง ร่วมเป็นกรรมาธิการวิสามัญ ด้วยไม่น้อยกว่าหน่ึงในสามของจานวนกรรมาธิการวิสามัญ ท้ังหมด และในส่วนที่ เ ก่ี ย ว กั บ ก า ร พิ จ า ร ณ า ร่ า ง พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ ที่ ผู้ มี สิ ท ธิ เ ลื อ ก ต้ั ง เ ข้ า ชื่ อ เ ส น อ ต้องกาหนดให้ ผู้แทนของผู้มีสิทธิเลือกตง้ั ซ่ึงเขา้ ชอ่ื เสนอรา่ งพระราชบญั ญัติดงั กล่าว ร่วมเป็นกรรมาธิการวิสามัญด้วยไม่น้อยกว่าหนึ่งในสามของจานวนกรรมาธิการ วิสามัญท้งั หมด” เหตผุ ลทีเ่ สนอแก้ไข เพ่ือเป็นการยกระดับให้การมีส่วนร่วมในการตราพระราชบัญญัติท่ีมีผลกระทบ ต่อกลุ่มประชากรเปราะบาง ไม่จาเป็นต้องอาศัยบทบัญญัติของข้อบังคับ แต่บังคับ ใหเ้ กิดความชัดเจนในระดับรัฐธรรมนูญเลย ทง้ั นี้ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ไดบ้ ัญญตั ไิ ว้ดีแล้ว ความคาดหวัง กรมพัฒนาพลงั งานทดแทน พรรคการเมือง นาเสนอนโยบายเก่ียวกับการใช้พลังงานทดแทนและพลังงาน และอนรุ ักษ์พลงั งาน ทางเลือก ทจี่ ะนาไปสูก่ ารปฏิบัตไิ ด้จรงิ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) สภาพปญั หา ไม่มีพรรคการเมืองใดนาเสนอนโยบายดังกล่าว จึงยังไม่พบว่ามีปัญหาเกี่ยวกับ การใช้พลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือกใน “ระบบการเมืองและสถาบัน การเมือง ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองท่ีดีน้ัน ควรให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการ สานกั งานสถติ ิแห่งชาติ ดาเนินกิจกรรมทางการเมืองอย่างแท้จริง ท้ังควรให้พรรคการเมืองดาเนินกิจกรรม (แบบสอบถามความคิดเห็น)

๓๕๐ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ทีม่ าของความเหน็ โดยเปิดเผยและตรวจสอบได้ เพื่อให้พรรคการเมืองพัฒนาเป็นสถาบันการเมือง ของประชาชน ตลอดจนให้ผู้ดารงตาแหน่งทางการเมือง ต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วย ความซ่ือสัตย์สุจริตและรับผิดชอบต่อประชาชน รวมถึงให้มีกลไกแก้ไขปัญหา ความขดั แย้งทางการเมอื งโดยสันตวิ ิธี ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ว่าควรเป็นอย่างไรความสัมพันธ์ระหว่าง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และศาลควรใช้อานาจถ่วงดุลกันให้เป็นไปตามหลักนิติ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) ธรรม ความคาดหวงั สานกั งานขับเคลื่อนการปฏิรูป ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองควรมีเสถียรภาพและความต่อเนื่อง เพื่อให้ ประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และ สามารถขับเคล่ือนการปฏิรูปประเทศตามยุทธศาสตร์ชาติได้อย่างเป็นรูปธรรม การสรา้ งความสามัคคีปรองดอง อนั จะส่งผลดตี ่อการพัฒนาประเทศในระยะยาว (แบบสอบถามความคดิ เห็น) สภาพปญั หา กรณีความคิดเห็นที่แตกต่างกันทางการเมืองอาจกลายเป็นอุปสรรคต่อการ ขับเคล่ือนยุทธศาสตรช์ าติและการปฏิรปู ประเทศ รัฐไทยดาเนินการบริหารจัดการระบบพรรค ระบบสภาฯ ระบบบริหารจัดการ มลู นิธิรักษเ์ ดก็ ประเทศและระบบตุลาการ อย่างมีสัมพันธภาพและมีเอกภาพ ท้ังส่วนอุดมการณ์ (แบบสอบถามความคิดเห็น) และส่วนเป้าหมายอันมคี ณุ ค่าที่ยง่ั ยนื สภาพปญั หา รัฐไทยอ่อนด้อยการดาเนินการตามที่คาดหวัง สงั คมพลเมืองไทยจึงแตกออกเป็น ฟาก เป็นฝ่าย พลเมืองไทยท่ีอ่อนด้อยปัญญา มีความคิดความเช่ือตามกระแสช้ีนา เทา่ นั้น สงั คมไทยจึงเปน็ เสมือนกบเลอื กนายหวั ข้อเสนอแนะ รฐั ไทยควรตอ้ งใชก้ ระบวนการแห่งอรยิ สัจและอทิ ธิบาทธรรม

๓๕๑ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ท่ีมาของความเหน็ ความคาดหวงั สถาบันนติ วิ ทิ ยาศาสตร์ ระบบการเมืองและสถาบันทางการเมืองควรมีความเข้มแข็ง โดยมีจุดมุ่งหมาย (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) สงู สดุ ในการพฒั นาประเทศ สภาพปัญหา ความอ่อนแอของระบบและสถาบันการเมือง รวมทั้งการขัดแย้งกันของภาค การเมอื งซึง่ นาไปสู่การขดั แยง้ และการตอ่ สกู้ นั ทีอ่ ยู่นอกเหนือเร่ืองการเมอื ง ความคาดหวงั มหาวทิ ยาลัยเจ้าพระยา ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองมีความโปร่งใส สามารถตรวจสอบได้ตาม (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) หลกั Good Governance สภาพปญั หา สภาพปัญหาในปัจจุบัน เกิดจากการแบ่งพรรคแบ่งพวกของนักการเมือง ส่งผล ใหเ้ กิดความขัดแย้งในการบรหิ ารจดั การประเทศ ข้อเสนอแนะ ระบบการเมืองควรเป็นไปตามระบอบประชาธิปไตยท่ีมีรัฐธรรมนูญเป็น ข้อกาหนด ระบบการเมอื งและสถาบันการเมือง มหาวิทยาลยั ราชภฏั เพชรบรู ณ์ 1. ต้องมีความเท่าเทียม เสมอภาคลดความเหล่ือมล้าในสังคม ตามสิทธิท่ีแต่ละ (แบบสอบถามความคิดเห็น) กลมุ่ บุคคล ควรได้รับ 2. มีกลไกการทางานที่โปรง่ ใสตรวจสอบได้ตามหลกั ธรรมาภิบาลท่ีดี 3. สร้างกระบวนการให้เกิดความยุติธรรม ความเสมอภาคเท่าเทียมในสิทธิ ขั้นพืน้ ฐาน ทแี่ ตล่ ะกลมุ่ บคุ คลในสังคมควรไดร้ บั ตามหลกั นติ ิรัฐนติ ิธรรม 4. มีประชาธปิ ไตยท่ีผ่านการมีส่วนร่วมจากทกุ ภาคส่วน ยึดเสียงสว่ นใหญ่ รบั ฟัง เสยี งสว่ นน้อย

๓๕๒ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเห็น 5. สร้างความไวเ้ นื้อเช่ือใจ และบรรยากาศทีด่ ขี องการไว้วางใจกนั และ 6. ยึดผลประโยชน์สว่ นรวมบนความถกู ต้อง สภาพปัญหา ในปัจจุบันยังมีความไม่เท่าเทียม ไม่มีความเสมอภาค ทาให้สังคมมีความ เหลื่อมล้า ประชาธิปไตยที่ผ่านการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนยังมีน้อย ยึดเสียง สว่ นใหญ่ และไมร่ ับฟงั เสยี งส่วนน้อย ขอ้ เสนอแนะ 1. ปฏิรูปการเมือง ควรประกอบด้วยบุคคลที่เก่ียวข้องทุกฝ่าย เพื่อให้เกิด การยอมรบั ในเบือ้ งต้นอนั จะนามาสู่ความรว่ มมือในอนาคต 2. รัฐบาลต้องไม่แทรกแซงการทางานกระบวนการปฏิรูปการเมือง โดยรัฐบาล เพยี งแต่สนบั สนุนและอานวยความสะดวกใหเ้ ทา่ นัน้ 3. เน่ืองจากการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ผ่านมานั้น ไม่ว่าจะเป็นการขอแก้ไข รายมาตรา หรือแก้ไขท้ังฉบับ ต่างประสบปัญหาเสมอ ดังนั้น การเสนอแก้ไข รัฐธรรมนูญ เพ่ือใช้เป็นเคร่ืองมือ และกลไกของรัฐที่สาคัญในการปฏิรูปการเมือง ต้องได้รับการแก้ไขอย่างเป็นระบบบนพ้ืนฐานทางวิชาการ โดยผู้ทรงคุณวุฒิและมี ความเปน็ กลางทางการเมอื ง 4. การปฏิรูปการเมือง ต้องปฏิรูปในภาพกว้าง กล่าวคือต้องปฏิรูปทุกภาคส่วน อย่าง เป็นระบบ เพราะทุกภาคส่วนมีความเกี่ยวเน่ืองกัน และต่างได้รับผลกระทบ ซ่งึ กนั และกนั 5. การแก้ไขรัฐธรรมนูญเพ่ือปรับปรุงโครงสร้างทางการเมืองและโครงสร้าง ทางสงั คมจาเป็นตอ้ งพจิ ารณาประเด็นดังต่อไปนป้ี ระกอบดว้ ย 1) ควรจะได้มีการศึกษาวิจัยบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ทุก ๆ หมวด โดยนักวิชาการที่เป็นอิสระและได้รับการยอมรับ และควรท่ีจะได้ศึกษาและ

๓๕๓ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเหน็ เปรียบเทียบกับรูปแบบของต่างประเทศ เพื่อจะได้นามาปรับใช้ได้อย่างเหมาะสม กบั สถานการณ์ 2) ควรจะได้พิจารณาประเมินผล และทบทวน บทบาทหน้าที่ของสถาบัน ทางการเมือง และองคก์ รตามรัฐธรรมนูญ โดยพิจารณาในประเด็นความซ้าซ้อนของ อานาจหน้าท่ี ขององค์กรต่าง ๆ การทางานที่ยังขาดประสิทธิภาพทาให้ประชาชน ไม่ได้รับประโยชน์จากองค์กร เหล่านี้เท่าที่ควรจะเป็น และยังเป็นภาระด้าน งบประมาณของประเทศดว้ ย 3) กาหนดอานาจหน้าที่ของสถาบันการเมือง และองค์กรตามรัฐธรรมนูญ ให้ ชัดเจน โดยยึดหลักการแบ่งแยกอานาจ และหลกั นติ ธิ รรมอยา่ งเครง่ ครัด ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ควรจะต้องกาหนดอานาจ บทบาทและ กรมบญั ชีกลาง ความสมั พนั ธร์ ะหว่างฝ่ายนติ ิบญั ญัติ ฝา่ ยบริหาร ศาล และองค์กรตามรัฐธรรมนญู ที่ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ชัดเจน ความคาดหวงั กรมธรุ กจิ พลังงาน กระทรวง องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินมีอิสระในการกาหนดนโยบายและอานาจหน้าท่ี พลงั งาน โดยอยู่ภายใต้การกากับดูแลของราชการส่วนกลางเพียงเท่าที่จาเป็น และราชการ (แบบสอบถามความคิดเห็น) สว่ นกลางสามารถถ่ายโอนภารกิจบรกิ ารสาธารณะข้นั พืน้ ฐานท่ีเกย่ี วข้องกับคณุ ภาพ ชีวิตและการจัดโครงสร้างพ้ืนฐานเพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดาเนินงาน ได้อย่างมอี สิ ระและมปี ระสทิ ธิภาพ หน่วยงานของรัฐสามารถดาเนินการตามนโยบายการบริหารราชการได้อย่าง ต่อเนือ่ งและบรรลเุ ป้าหมายทนี่ โยบายการบรหิ ารราชกาหนดไว้ สภาพปญั หา รัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ไมไ่ ด้มีบทบัญญัติที่กล่าวถึงการ เพ่ิมการกระจายอานาจให้องคก์ รปกครองส่วนท้องถ่นิ มากข้ึน และมีการตัดข้อความ

๓๕๔ ประเดน็ ขอ้ คดิ เหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ “ความเป็นอิสระแก่ท้องถ่ินตามหลักแห่งการปกครองตนเอง” อาจทาให้องค์กร ปกครองส่วนท้องถิน่ เสยี ความเปน็ อิสระในการกาหนดนโยบายและการดาเนินงาน ปัจจุบัน มีการขาดความต่อเน่ืองเชิงนโยบาย เนื่องจากการเปล่ียนแปลงรัฐบาล และคณะรัฐมนตรี ข้อเสนอแนะ แม้ว่าในทางปฏิบัติจะต้องมีการตราพระราชบัญญัติเพอ่ื กาหนดรายละเอียดของ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพิ่มเติม แต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ควรกาหนดหลักความเป็นอิสระแก่ท้องถ่ินตามหลักแห่งการปกครอง ตนเองและควรมีการกล่าวถึงการกระจายอานาจเพิ่มเติมเพ่ือให้มีความชัดเจนมาก ย่งิ ขน้ึ ความคาดหวัง น.ส.มนต์ริสสา โรจน์วดภี ญิ โญ 1. คาดหวังว่า จะมผี สู้ มัครรับเลอื กตั้งท่เี ป็นคนดีมคี ณุ ภาพใหเ้ ลือกจานวนมาก (แบบสอบถามความคิดเห็น) 2. คาดหวงั วา่ คนไทยจะมีความรูม้ ากเพียงพอ ในการตดั สินใจเลือกผู้แทนทเี่ ป็น คนดีมีคณุ ภาพ 3. คาดหวังว่ากระบวนการคัดเลือกนักการเมือง ผู้บริหารองค์กรภาครัฐ ผบู้ ริหารของหนว่ ยงานยตุ ิธรรม มีประสทิ ธิภาพมากเพียงพอ ทจ่ี ะช่วยให้สามารถคัด กรองคนดมี คี ณุ ภาพเข้ามาเปน็ นกั การเมอื ง หรอื ผูบ้ รหิ ารองคก์ รของรฐั ได้ สภาพปญั หา 1. คนไทยส่วนใหญ่คิดเห็นว่า นักการเมืองไทยไม่ค่อยมีคุณภาพ และมี ภาพลักษณ์ของการทุจริตคอรัปชั่น ท่ีสาคัญมีนักการเมืองไม่น้อยมีประวัติเก่ียวข้อง กบั นายทนุ หรือผู้มอี ิทธพิ ลทอ้ งถิ่น หรอื เปน็ ผู้มีอทิ ธพิ ลในท้องถิน่ เอง 2. ระบบการเมืองไทย ไม่สามารถคัดกรองนักการเมืองที่ดีมีคุณภาพเข้ามา ทางานในสภาผแู้ ทนราษฎรไ์ ด้ 3. นักการเมืองที่ไม่มีคุณภาพ อาจกาหนดนโยบายแบบส่ังการจากส่วนกลาง โดยขาดการมีส่วนร่วมจากคนในท้องถิ่น ทาให้หลายนโยบายสร้างความเดือดร้อน ใหก้ ับประชาชนมากกวา่ จะเกิดประโยชนห์ รือช่วยแก้ไขปญั หาให้กับประชาชน

๓๕๕ ประเดน็ ขอ้ คดิ เหน็ และเสนอแนะ ทมี่ าของความเหน็ ข้อเสนอแนะ 1. ควรใหค้ วามรเู้ ก่ยี วกบั คุณสมบัติของนักการเมืองท่ีดี กับประชาชนมากข้ึน 2. มบี ทบัญญตั ิทางกฎหมาย กาหนดใหน้ ักการเมอื งท่ีเกยี่ วข้องกบั การกระทาผิด กฎหมาย หรือผิดศีลธรรม ตอ้ งพ้นจากสภาพนักการเมืองทนั ที เช่น สส.ท่ีครอบครอง ทดี่ ินผิดกฎหมาย สส.ทเ่ี คยตอ้ งโทษติดคุกเพราะทาผิดจรงิ หรือ สว.ที่ทาผิดระเบียบ ของสภา ฯลฯ มาตรา 40 บคุ คลย่อมมีเสรภี าพในการประกอบอาชีพ ภาคสี ภาวิชาชีพด้านสุขภาพ การจากัดเสรีภาพตามวรรคหนึ่งจะกระทามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอานาจตาม (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) บทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้น เพ่ือรักษาความมั่นคงหรือเศรษฐกิจของประเทศ การแข่งขันอย่างเป็นธรรม การป้องกัน หรือขจัดการกีดกันหรือการผูกขาด การคุ้มครองผบู้ ริโภค การจัดระเบียบการประกอบอาชีพเพียงเท่าที่จาเป็น หรือเพ่ือ ประโยชน์สาธารณะอย่างอนื่ การตรากฎหมายเพื่อจัดระเบียบการประกอบอาชีพตามวรรคสอง ต้องไม่มี ลักษณะเป็นการเลือกปฏบิ ัติ หรือก้าวก่ายการจดั การศึกษาของสถาบันการศึกษา ในทางปฏิบัติสภาวิชาชีพและสถาบันการศึกษาทางานประสานกนั เพอ่ื ให้การจัด การศึกษาเป็นไปตามมาตรฐานท่ีจะผลิตบุคลากรวิชาชีพให้มีสมรรถนะตามท่ี แต่ละวิชาชีพกาหนด เพื่อที่จะสามารถให้การรักษาพยาบาลที่มีคุณภาพมาตรฐาน และปลอดภัย เพอื่ คุม้ ครองความปลอดภยั ของประชาชน ความคาดหวงั พรรคสังคมประชาธปิ ไตยไทย 1. การเข้าสู่กระบวนการใช้อานาจ การมีอานาจต้องให้เกิดความเสมอภาค (แบบสอบถามความคิดเห็น) (ไม่ใช้เงิน วุฒิการศกึ ษา มาเป็นเคร่ืองมอื ขดั ขวาง) เช่นวุฒิการศึกษา ตอ้ งจบปริญญา ตรี ต้องมีเงินค่าสมัคร ค่าหาเสียงจานวนหลักล้าน ทั้งๆที่คนส่วนใหญ่ของประเทศ ยากจน จึงไม่มโี อกาสมีส่วนร่วมในการตัดสินใจทางการเมือง อานาจรัฐทั้งส่วนกลาง

๓๕๖ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเหน็ และส่วนท้องถิ่น จึงเป็นอานาจของนายทุนตลอดมา เม่ือมีการเลือกต้ัง (น้ีคือท่ีมา ของชอ่ งวา่ งในสงั คมไทย) ท่รี ุนแรง 2. ควรให้มีการเลือกต้ังที่บริสุทธิ์และยุติธรรม ไม่ให้มีการซ้ือสิทธิขายเสียง โดยคณะกรรมการการเลือกต้ัง (กกต.) ต้องเป็นผู้จัดทาป้ายโฆษณาให้ และจัดสรร เวลาทางวิทยุ โทรทัศน์ ให้ผสู้ มัคร/พรรคการเมอื งในเวลาเท่าๆกนั ฯลฯ (ปอ้ งกนั การ ซื้อสิทธิขายเสียง) 3. สิทธิเสรีภาพของประชาชน การกาหนดสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ควรควบคกู่ ับหน้าท่ีตามความรับผิดชอบของประชาชนด้วย ขอ้ คดิ เหน็ เพม่ิ เติม 1. การเลือกตั้งควรแบ่งบัตรเลือกตั้งเป็น 2 ใบ เลือกเขต 1 ใบ เลือกพรรค การเมอื ง 1 ใบ 2. เขตเลือกต้ัง ควรใช้เขตจังหวัด (เพื่อลดการซื้อเสียง) ให้มีผู้แทนได้เท่ากับ อตั ราส่วนของประชากรแตล่ ะจังหวดั โดยประชาชน 1 คน ในจังหวัดน้นั เลอื กผแู้ ทน ไดค้ นเดียว ( 1 คน) ( One Man One Vote) 3. ลดวงเงินค่าสมัคร ค่าหาเสียงเลือกตั้ง โดยให้ กกต. จัดทาป้าย จัดเวลาทาง วิทยุ โทรทัศน์ ให้เป็นธรรมกับทุกพรรคในการหาเสียง ห้ามเดินเคาะประตูบ้าน บริจาคงานกศุ ลทกุ ชนดิ (ปอ้ งกันซอื้ เสยี งทางอ้อม) 4. ลดจานวนวุฒิสมาชิกลง เหลือ 100 คน โดยให้มาทุกสาขาอาชีพ ตามสัดส่วนของประชากร เช่น ตัวแทนแรงงาน ตัวแทนเกษตรกร ชาวไร่ชาวนา ตวั แทนชนชาตพิ นั ธ์ุ เป็นต้น ไม่จากดั วฒุ กิ ารศกึ ษา 5. นักศึกษากาลังศึกษาในพ้ืนที่ใด หรือคนงานกาลังทางานในพ้ืนท่ีใด ก็ควร ไดร้ บั สิทธใิ นการเลือกต้ังพน้ื ทีน่ ้ัน

๓๕๗ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ท่ีมาของความเหน็ การสร้างความเป็นธรรมในระบบศาล นายธรี ะชัย ภวู นาถนรานุบาล ประชาชนไม่สามารถวิพากวิจารณ์การทางานของศาลยตุ ิธรรมได้ เพราะจะทาให้ อดีตรฐั มนตรวี า่ การ มคี วามผิดในฐานหมน่ิ ศาล จึงเปน็ อุปสรรคในการถ่วงดลุ และปอ้ งปรามคอรร์ ัปชัน กระทรวงการคลัง (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) 1. ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองไทย ควรเป็นระบบท่ีถ่วงดุลและ สมาคมฟา้ สรี ุง้ แห่งประเทศไทย ตรวจสอบได้ โดยอานาจการถ่วงดุลของแตส่ ่วนคอื ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร ศาล (แบบสอบถามความคดิ เห็น) และองค์กรตามรัฐธรรมนูญ เน่ืองจากในระบบการเมืองแต่ละส่วนจะมีหน้าที่ แตกต่างกันไป ควรมีระบบท่ีชัดเจนในการตรวจสอบ โดยท่ีฝ่ายนิติบัญญัติทาหน้าท่ี ของฝ่ายบริหาร และตุลาการศาลตรวจสอบการดาเนินงานของ ฝ่ายนติ ิบัญญัติ และ ฝ่ายบริหาร อานาจในการถ่วงดุลควรมีการแยกกันอย่างชัดเจน เพ่ือความเป็นธรรม และมีระบบที่มีเสถียรภาพ โดยเป้าหมายหลักของท้ัง 3 ส่วนต้องคานึงถึงสิทธิและ เสรภี าพ ของประชาชนเป็นหลกั นอกจากนใี้ นสว่ นงานดา้ นท้องถน่ิ 2. ระบบการเมืองควรมีการถ่วงดุลและตรวจสอบอานาจของแต่ละฝ่ายอย่าง ชัดเจน โดยควรมกี ารจดั ทาระบบท่ีประชาชนเข้าถึงและรบั ทราบถึงวิธีการตรวจสอบ ดังกล่าว เพ่ือความเป็นธรรมต่อประชาชน และเมื่อแนวนโยบายที่ออกโดยรัฐส่งผล กกระทบต่อประชาชนก็มฝี ่ายท่ีรบั เรื่องร้องเรยี น และเข้าสทู่ ี่ประชุมเพื่อแก้ไขปญั หา ดังกล่าว ควรปรับให้พรรคการเมืองมีความร่วมมือ และเห็นถึงประโยชน์ของ ประชาชนอย่างแท้จริง โดยการร่วมผลักดันกฎหมายหรือแนวนโยบายเพื่อบริหาร ประเทศอย่างมปี ระสิทธิภาพร่วมกนั องค์กรอิสระท่ีดแู ลในส่วนของการเลือกต้ังควร เปน็ อิสระอย่างแท้จริง หากมีประเด็นปัญหาเกย่ี วกบั การเลือกตั้งควรท่ีจะมกี ารชแ้ี จ้ง ใหป้ ระชาชนไดเ้ ขา้ ใจอยา่ งแท้จริง 3. ควรเป็นการปกครองแบบกระจายอานาจ เนื่องจากหน่วยงานที่ดูแลส่วน ท้องถ่ินจะมีความเข้าใจสภาพปัญหาในพื้นท่ีและสามารถเข้าถึงประชาชนในพื้นท่ี ได้ดี เพื่อแก้ปัญหาและบริหารส่วนท้องถ่ินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ท้ังน้ีระบบการ

๓๕๘ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ท่ีมาของความเห็น เลือกตั้งควรเป็นในรูปแบบอิสระ และโปร่งใส่ในการเลือกต้ัง ท้ังองค์กรอิสระที่ดูแล ในสว่ นของการเลอื กตัง้ ควรมีความเปน็ อิสระอย่างแทจ้ ริง 4. ปัญหาในระบบการเมืองไทยในปัจจุบันยังขาดเสถียรภาพและยังเป็นในแบบ รวมศูนย์อานาจ เน่ืองจากฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และฝ่ายตุลาการ มีการรวม อานาจเป็นหนึ่งเดียวทาให้ไม่มีการตรวจสอบและถ่วงดุลระหว่างกัน ซ่ึงอาจจะเป็น ขอ้ เสียในระบบการเมืองที่รวมอานาจ เนอื่ งจากเม่ือประชาชนที่ถือว่าเป็นหวั ใจหลัก ของรัฐไม่ได้รับประโยชน์ หรือมีความเดือนร้อนจะไม่มีฝ่ายใดให้ความช่วยเหลือ หรือ ฟังเสียงของประชาชน ซ่ึงส่งผลต่อการบริหารประเทศที่ขาดประสิทธิภาพ เนื่องจากเป็นการตัดสินใจของกลุ่มคน โดยที่อานาจนั้นไม่สามารถที่จะจับต้องหรือ ตรวจสอบได้ 5. ระบบพรรคการเมืองขาดประสิทธิภาพในการท างานอย่างแท้จริง เพราะ พรรคการเมืองในยุคปัจจุบันให้ความสาคัญเพียงแค่ฐานเสียงของตน จึงเกิดการ แข่งขนั กันระหวา่ งพรรค เพ่อื ให้ไดม้ าซ่งึ คะแนนนยิ มจากประชาชน แตย่ ังมองไม่เห็น ความร่วมมอื กัน เพอื่ ส่งเสรมิ ให้เกดิ แนวนโยบายทีพ่ ฒั นาประเทศ และเป็นประโยชน์ ต่อประเทศได้อย่างแท้จริง และพรรคการเมืองมักจะนาปัญหาของประชาชนเป็นข้อ ช่วยในการเรียกคะแนนนิยมจากกลุ่มคนท่ีประสบปัญหา และทาให้ขาดการ แก้ปญั หาอย่างแท้จรงิ ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองควรมีความโปร่งใส มีการเลือกต้ังท่ีเป็น กรมบงั คบั คดี กลาง ไม่ทุจริต ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหารและฝ่ายตุลาการสมารถทาหน้าที่ (แบบสอบถามความคิดเห็น) ตรวจสอบถ่วงดุลควบคุมการใช้อานาจซ่ึงกันและกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ องค์กร ปกครองส่วนทอ้ งถิ่นตอ้ งมีความเข้าใจถึงความต้องการของคนในท้องถิ่น สร้างความ เจริญให้กับทอ้ งถ่ิน องค์กรตามรัฐธรรมนูญซึง่ มีหน้าที่ตรวจสอบเกี่ยวกบั ความสุจริต ในการใช้อานาจรัฐก็ต้องมีความเปน็ อสิ ระและมคี วามเปน็ กลางในการปฏบิ ัติหนา้ ท่ี

๓๕๙ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ทีม่ าของความเหน็ รัฐควรมีการจัดฟังความคิดเห็นของประชาชนต่อระบบการเมืองและสถาบัน การเมืองว่าต้องการให้ปฏิรูปในรูปแบใด และควรต้องเปิดเผยผลการรับฟังความ คิดเห็นให้ประชาชนทราบด้วย ทั้งนี้เพื่อเป็นการหาแนวทางร่วมกันระหว่างรัฐ กับประชาชนในการปฏิรปู ประเทศด้านการเมอื ง ความคาดหวงั พลตารวจตรี สพุ ิศาล ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองในปัจจุบัน ถือว่าได้รับการปรับตัวมาใน ภกั ดนี ฤนาถ ระยะหนึ่งแล้วแต่ด้วยข้อกฎหมายและข้อกาหนด ต่างๆท่ีตราออกมาและบังคับใช้ (สมาชกิ สภาผู้แทนราษฎร) อยู่นั้น ได้ตราออกมาโดยไม่ได้ยึดโยงกับผลประโยชน์ของประชาชนชาวไทยอย่าง (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) แท้จริง ระบบการเมืองท่ีปรากฏอยู่จึงอยู่ในอาณัตแิ ละไม่สามารถหลุดพ้นต่ออานาจ ที่ครอบงาระบบการเมอื งและสถาบันการเมืองในปจั จุบันไดอ้ ย่างชัดเจน สภาพปัญหา ระบอบการเมืองที่เป็นอยู่ในปจั จุบันมีความชดั เจนที่มิได้เปน็ ประชาธิปไตยอย่าง สมบูรณ์แบบตามครรลองของสากลอันเนื่องมาจากการบังคับใช้ของรัฐธรรมนูญฉบับ ปัจจุบัน เกิดพรรคการเมืองในระบอบการเมืองท่ีมีจานวนมาก ตลอดจน คณะกรรมการเลอื กตั้งซ่ึงเปรียบเสมอื นเป็นผบู้ ังคบั ใชก้ ฎหมายของพรรคการเมืองใช้ กฎและกติกาอันแยบยลและไม่โปร่งใสตลอดระยะเวลาที่มีการดาเนินการจนทาให้ ประชาชน สถาบันการเมืองท่ีเกยี่ วขอ้ งและสามารถเป็นที่พ่งึ ให้กับประชาชนคนไทย ไม่ว่าจะเป็นศาลรัฐธรรมนูญ คณะกรรมการเลือกต้ัง ผู้ตรวจการแผ่นดินหรือพรรค การเมืองก็ตาม ยังไม่สามารถสร้างผลผลิตท่ีเป็นรูปธรรมอันเป็นความต้องการของ ประชาชนอย่างแท้จริง ส่วนของการกระจายหน้าที่และอานาจในการปกครองท้องถิ่น รัฐบาลเองก็ไม่มี ความชัดเจนท่ีจะกาหนดการเลือกต้ังก็ยังไม่เกิดขึ้น และมีการถ่ายโอนอานาจ ดังกล่าวให้องค์กรของส่วนท้องถิ่นอย่างจริงจังดูได้จากกรอบงบประมาณรายจ่าย

๓๖๐ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ท่ีมาของความเห็น ประจาปีของประเทศก็ยังไม่สามารถกระจายอานาจทางการเงินดังกล่าวให้กับ องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิน่ ข้อเสนอแนะและแนวทางแกไ้ ข ควรคนื อานาจในการปกครองประเทศให้กับประชาชน ดว้ ยการจดั ให้มีการแกไ้ ข ปัญหาและอุปสรรคต่างๆท่ีเกิดขึ้นจากการใช้รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 ควรรีบ จัดการให้มีกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน เข้าสู่การยกร่างข้อกฎหมาย หรือแก้ไขและรัฐธรรมนูญในส่วนนี้โดยเร็ว จากการรับฟังความคิดเห็นและ ข้อเสนอแนะดังกล่าวเพ่ือให้เกิดระบบการเมืองและสถาบันการเมืองท่ีดีเกิดข้ึนใน สังคมไทยจากความต้องการของคนไทย ปวงชนชาวไทยทั้งประเทศท่ีมีฉันทามติ ร่วมกันจะอยู่ในรูปแบบของคณะกรรมการช่ือใดไม่สาคัญแต่จะต้องรีบดาเนินการ โดยเร็ว ระบบการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เห็นควรให้แก้ไขเพ่ิมเติมจากระบบ พรรคชาตพิ ัฒนา การเลือกตั้งแบบจัดสรรปันส่วนผสม (Mixed member Proportional system) (แบบสอบถามความคิดเห็น) ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ให้กลับไปใช้ระบบการเลือกตั้งแบบสัดส่วน (Proportional representation system) (บัตรเลือกต้ัง 2 ใบ) ตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 และ แก้ไขเพ่ิมเติมกฎหมายว่าด้วยการเลือกต้ังสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ให้สอดคล้อง เหมาะสมกับระบบการเลือกต้ังแบบสัดส่วน และแก้ไขเพ่ิมเติมกฎหมายว่าด้วยพรรค การเมือง โดยยกเลิกการเลือกต้ังข้ันต้น (Primary Vote) และยกเลิกกาหนดให้ สมาชิกพรรคต้องชาระค่าบารุงพรรคการเมือง รวมท้ังการปรับลดอัตราโทษลงให้ เหมาะสมกบั ฐานความผดิ เหตผุ ล เพราะระบบการเลือกตั้งที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ไม่เหมาะสมกับบริบทของประเทศ ไทย ที่ส่งผลให้มีพรรคการเมืองขนาดเล็กเกิดขึ้นเป็นจานวนมาก อันส่งผลให้พรรค

๓๖๑ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเห็น การเมืองเกิดความอ่อนแอ ต่อการพัฒนาไปสู่ความเป็นสถาบันทางการเมือง ตาม ครรลองของการเมอื งการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษัตริย์ทรง เป็นประมุขได้ รวมท้ังสภาผแู้ ทนราษฎรและรัฐบาลก็เกดิ ความอ่อนแอไร้เสถียรภาพ ตามมาด้วย ซึ่งส่งผลเสียต่อการบริหารราชการแผ่นดินและการแก้ไขปัญหารวมท้ัง การพัฒนาประเทศ ซึ่งเม่ือเทียบกับระบบการเลือกต้ังแบบสัดส่วนแล้วเห็นว่าระบบ การเลือกตั้งแบบสัดส่วน (บัตรเลือกตั้ง ๒ ใบ) มีความเหมาะสมกับบริบทของ สังคมไทยดีอยู่แล้ว ท่ีเปิดโอกาสให้ผู้มีสิทธิสามารถพิจารณาตัดสินใจเลือกได้ ท้ังตัว บุคคลผูส้ มัครและพรรคการเมอื งทต่ี นนิยมชมชอบ เกี่ยวกับที่มาของวุฒิสภาเห็นควรแก้ไขเพ่ิมเติม ให้วุฒิสภามาจากการเลือกต้ัง โดยตรงจากประชาชน เหตุผล เพื่อให้วุฒสิ ภามีความยึดโยงกบั ประชาชนโดยตรง ท่ีสามารถทาหน้าทใ่ี ช้อานาจ อธิปไตยในฐานะเป็นผแู้ ทนปวงชนชาวไทยไดอ้ ยา่ งแท้จริงด้วยความชอบธรรม ในการพิจารณาร่างพระราชาบัญญัติง บประมาณรายจ่ายประจาปี ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพ่ิมเติม ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณ รายจ่าย และงบแปรญัตติ เห็นควรแก้ไขเพิ่มเติมให้ฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารมี จานวนในการเสนอ การแปรญัตติ และการพิจารณาใช้งบประมาณรายจ่าย ตาม วิถีทางและครรลองของการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ที่นานา อารยะประเทศถือปฏบิ ัติกัน เหตผุ ล ฝา่ ยนติ ิบัญญัตแิ ละฝ่ายบริหารทไ่ี ดร้ ับมอบอานาจอธิปไตยมาจากปวงชนชาวไทย โดยผ่านกระบวนการเลือกต้ัง ย่อมมีอานาจและความชอบธรรม และมีความเข้าใจ ในความต้องการของประชาชน ในการพิจารณาตดั สินใจใช้งบประมาณแผ่นดิน ท่ีได้ จากภาษีอากรของประชาชน เพ่ือนาไปใช้ในการแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของ

๓๖๒ ประเดน็ ข้อคิดเหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเห็น ประชาชน และพัฒนาประเทศให้เจริญเติบโรก้าวหน้า ได้ตามเจตนารมณ์ของ ประชาชน มิใช่การมอบอานาจให้ฝ่ายราชการเป็นผู้พิจารณาดาเนินการแทน ซ่ึงไม่ ชอบด้วยหลักการ ส่วนการควบคุมและกากับดูและการใช้จ่ายงบประมาณให้เกิด ความโปรงใสโดยยึดหลักธรรมาภิบาลที่ดี ย่อมเป็นอานาจหน้าที่ของหน่วยงานที่มี หน้าทเี่ ก่ยี วกบั เรือ่ งนโี้ ดยตรงต้องถือปฏบิ ตั ิโดยเครง่ ครัดตามหนา้ ท่มี อี ยู่แล้ว ผู้บริหารท้องถิ่นและสมาชิกสภาท้องถ่ินต้องมาจากการเลือกต้ังเท่านั้น โดยให้ ตัดข้อยกเว้นที่กาหนดให้ผู้บริหารท้องถ่ินมาจากการเลือกต้ังหรือมาจากความ เห็นชอบของสภาท้องถ่ิน หรือในกรณีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษ จะใหม้ าโดยวิธอี ่ืนกไ็ ด้ตดั ออกเสยี เหตผุ ล เพื่อให้องค์กรปกครองท้องถิ่นมีความเข้มแข็ง สามารถท่ีจะบริหารท้องถ่ินในอัน ที่จะแก้ไขปัญหาและพัฒนาท้องถ่ินให้เจริญก้าวหน้า ได้ตามเจตนารมณ์ของ ประชาชนในท้องถ่ิน หากเปิดโอกาสให้ผู้บริหารท้องถิ่นมาจากความเห็นชอบของ สภาท้องถ่ิน จะส่งผลให้ท้องถิ่นเกิดความอ่อนแอขึ้นได้ เพราะกรณีที่สมาชิกสภา ท้องถิ่นเกิดความขัดแย้งกับผู้บริหารท้องถ่ิน สภาท้องถ่ินอาจใช้เสียงข้างมากปลด ผู้บริหารท้องถ่ินออกจากตาแหน่งเมื่อใดก็ได้ ทาให้ผู้บริหารท้องถิ่นตกอยู่ในฐานะ ที่ขาดความม่ันคงไร้เสถียรภาพ และผู้บริหารท้องถิ่นอาจตกอยู่ภายใต้อิทธิพลและ อานาจต่อรองเกย่ี วกับผลประโยชนจ์ ากสภาท้องถ่ินได้ อันอาจนาไปสู่การเกดิ ปญั หา ทุจริตคอรัปช่นั ในองค์กรปกครองท้องถน่ิ หรอื ผูบ้ ริหารท้องถ่นิ อาจถูกครอบงาจากผู้มี อานาจเหนอื องคก์ รปกครองท้องถ่ินได้ ส่งผลใหท้ ้องถิ่นเกดิ ความอ่อนแอ ไมส่ ามารถ ที่จะบริหารท้องถ่ินได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล อันจะส่งผลเสียต่อ ท้องถ่ินโดยรวม ดังเช่นที่เคยเกิดขึ้นแล้วในอดีตที่ผ่านมา ดังน้ันการคงไว้จึงเท่ากับ เปน็ การถอยหลังเขา้ คลอง

๓๖๓ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองที่ดี ควรมีการพัฒนาอยู่บนหลักของ สานกั งานปลัดสานัก “เสถียรภาพประสิทธิภาพ และความชอบธรรม” อย่างสมดุล หากระบบการเมือง นายกรฐั มนตรี เข้มแข็ง ดาเนินการตามหลักนติ ิธรรม ได้รบั ความชอบธรรมในการเข้าสู่อานาจ ก็จะ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ก่อให้เกิดความมีเสถียรภาพ สามารถขับเคล่ือนนโยบายสาธารณะได้อย่างต่อเนื่อง และมีประสิทธิภาพ ซึ่งเสถียรภาพดังกล่าวส่งผลโดยตรงต่อระบบราชการ ซึ่งเป็น หนว่ ยงานการนานโยบายไปสู่การปฏิบัติ แผนงาน/โครงการต่าง ๆ ของส่วนราชการ ก็จะสามารถดาเนินการได้โดยสมบูรณ์ ไม่หยุดชะงัก ทาให้สามารถบริหารราชการ แผน่ ดินตามแผนยุทธศาสตร์ชาติได้ตามเปา้ หมายทก่ี าหนด สภาพปัญหา ระบบการเมืองมีการเปลี่ยนขั้วอานาจอยู่บ่อยครั้ง ทาให้เกิดผลกระทบต่อ เสถียรภาพและความม่ันคงของประเทศในหลายมิติดงั เชน่ ทีก่ ล่าวไปแล้ว และปัญหา การทุจริตคอร์รัปชั่น ซ่ึงกระทบต่อดัชนีความเชื่อม่ันในด้านต่าง ๆ ส่งผลโดยตรงต่อ สงั คมและเศรษฐกิจของประเทศไทย ข้อเสนอแนะ สานักงานปลัดสานักนายกรัฐมนตรีมีอานาจหน้าที่เก่ียวกับราชการประจาทั่วไป ของสานักนายกรัฐมนตรี และราชการที่คณะรัฐมนตรีมิได้กาหนดให้เป็นหน้าที่ของ กรมใดกรมหนึ่งในสังกัดสานักนายกรัฐมนตรีโดยเฉพาะ มีนโยบายในการวางตัวเป็น กลางทางการเมือง พร้อมปฏิบัติงานตามนโยบายของรัฐบาลและระบบการเมืองที่ เข้ามาบริหารประเทศด้วยความชอบธรรม ในส่วนของรัฐธรรมนูญที่ได้วางกรอบ กฎหมายในการกาหนดคุณสมบัติและหลักเกณฑ์ของการกระบวนการสรรหาผู้มา ดารงตาแหน่งในระบบการเมืองและสถาบันการเมืองถือว่าเป็นส่ิงที่ดี แต่อย่างไรก็ดี ควรหารือหรือขอความคิดเห็นในการบังคับใช้กฎหมายไปยังผู้มีส่วนได้เสียโดยตรง กับระบบดังกล่าว เพ่ือศึกษาผลกระทบอย่างรอบด้าน สร้างความโปร่งใส ความชัดเจน ลดการใชด้ ลุ พินิจ ส่งผลใหเ้ กิดความเป็นธรรมกบั ทุกภาคสว่ น

๓๖๔ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเหน็ 1. ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองควรมีการบริหารจัดการด้วยความ กรมคมุ้ ครองสิทธิและเสรีภาพ โปร่งใสและมธี รรมาภบิ าลปราศจากผลประโยชน์ทบั ซอ้ น กระทรวงยุตธิ รรม 2. ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองขาดความเชื่อถือจากสาธารณชน (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) เน่ืองจากถูกกล่าวหาว่าการบริหารงานยังมีข้อสงสัยในเร่ืองความสุจริต และการ บริหารงานทยี่ ังขาดหลกั ธรรมาภบิ าล 3. ควรส่งเสริมให้ระบบการเมืองและสถาบนั การเมอื งบริหารงานโดยใช้หลักธรร มาภิบาล เพ่อื ให้เกดิ ความโปร่งใสและตรวจสอบได้ รัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล องค์กรตามรัฐธรรมนูญ และต้องปฏิบัติหน้าท่ีให้ สานักงานปลดั กระทรวง เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ กฎหมาย และหลักนิติธรรม เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของ คมนาคม ประเทศชาติและความผาสกุ ของประชาชนโดยรวม (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ประเด็นผตู้ รวจการเลอื กตั้ง คณะทางานทางการเมอื งรอง ขอ้ เสนอแนะ ประธานวฒุ ิสภา คนทีส่ อง เห็นควรรับโครงสร้างในการควบคุมกากับดูแลการเลือกตั้งในระดับจังหวัด (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ในรูปแบบคณะกรรมการ โดยให้ปฏิบัติหน้าท่ีในช่วงระหวา่ งทีม่ ีพระราชกฤษฎีกาให้ มีการเลือกต้ัง ส.ส. , ส.ว. จนประกาศรับรองผลเลือกต้ัง ท้ังนี้โดยสรรหาจากบุคคล ท่ีมีความรู้มีประสบการณ์ มีความซื่อสัตย์สุจริต มีความเป็นกลางทางการเมือง ไม่เป็นข้าราชการประจาและเจ้าหน้าท่ีรัฐ เพื่อมิให้ถูกครอบงาและให้การเลือกต้ัง เปน็ ไปดว้ ยความสุจรติ เทย่ี งธรรม สภาพปญั หา พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 47 กาหนดให้พรรคการเมืองส่งผู้สมัครรับเลือกต้ังเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร แบบแบ่งเขตตอ้ งมีสาขาพรรค หรือตวั แทนพรรคการเมอื งประจาจังหวัดที่มีเขตพื้นที่

๓๖๕ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเห็น รับผิดชอบในเขตเลือกตั้งนั้น เห็นได้ว่าพรรคการเมืองส่วนใหญ่ไม่สามารถจัดต้ัง สาขาพรรคได้ครบทุกเขตเลือกตั้ง เนื่องจากไม่สามารถหาสมาชิกพรรคในแต่ละ สาขาไดค้ รบตามจานวนขัน้ ต่าที่กฎหมายกาหนด (500 คน) เน่ืองจากมีการกาหนด คุณสมบัติและเงื่อนไขการเป็นสมาชิกพรรคการเมืองไว้สงู มาก จึงเห็นควรลดเงือ่ นไข การเปน็ สมาชิกพรรคการเมอื งทเี่ ป็นอุปสรรคลง ความคาดหวงั มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์ - ระบบการเมอื งและสถาบันการเมอื งควรได้รับการพัฒนาอยา่ งต่อเนื่อง (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) - การกระจายอานาจมคี วามสาคญั แตค่ วรมธี รรมาภิบาลอยา่ งมาก - ความสมั พันธ์ระหว่างฝ่ายนิติบญั ญัติ และฝ่ายบริหาร ควรตรวจสอบถ่วงดุลกัน ได้ สภาพปัญหา - ระบบการเลอื กตั้งทาใหเ้ สถียรภาพของรฐั บาลอ่อนแอ - ประชาชนสับสนกับระบบการเลือกตั้งท่ีกากบาทเบอร์เดียว แต่มีผลต่อ ส.ส. 2 แบบ ขอ้ เสนอแนะ - แก้ไขระบบการเลือกต้ังให้มีความเป็นสากล โดยเป็นระบบผสมระหว่างเสียง ข้างมาก และระบบสดั ส่วน และบตั รเลือกต้งั ต้องแยกเป็น 2 แบบอยา่ งชัดเจน - ฝ่ายนิติบัญญัติและบริหาร ควรแยกอย่างชัดเจน เพ่ือกลไกการตรวจสอบ ถ่วงดลุ อานาจ (ควรสวมหมวกใบเดยี ว) กาหนดวาระของรัฐมนตรี รองนายกรัฐมนตรี ไม่เกิน 8 ปี เช่นเดียวกับ นายกรัฐมนตรี เพ่ือเปิดโอกาสให้คนอ่ืน ๆ ที่มีความสามารถได้เข้าร่วมบริหาร ประเทศได้

๓๖๖ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น ความคาดหวงั กรมโรงงานอุตสาหกรรม ระบบพรรคการเมืองควรเป็นพรรคใหญ่ เพ่ือให้พรรคการเมืองท่ีสามารถจัดต้ัง (แบบสอบถามความคิดเห็น) คณะรฐั บาลไดม้ ีเสถยี รภาพสามารถบรหิ ารบ้านเมอื งได้อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ สภาพปญั หา ปัจจุบันมีพรรคการเมืองขนาดเล็กเป็นจานวนมากได้รับการเลือกต้ังเข้าสู่สภา ซ่ึงอยู่ในส่วนของคณะรัฐบาลอาจจะมีแนวนโยบายของพรรคที่แตกต่างกันไป และ จะมีการต่อรองตาแหน่งทางการเมืองส่งผลให้รัฐบาลไมม่ ีเสถียรภาพ และไม่สามารถ บริหารประเทศไปในแนวทางทีเ่ สนอต่อสภาไดอ้ ย่างมปี ระสิทธภิ าพ ขอ้ เสนอแสะ เปล่ยี นระบบพรรคการเมอื งและระบบการเลือกตัง้ ในรัฐธรรมนญู ระบบเลอื กตั้งซ่ึงส่งผลกระทบต่อการจัดทางบประมาณรายจา่ ยประจาปี สานักงบประมาณ สานกั - การคานวณหาสมาชกิ สภาผู้แทนราษฎรแบบบญั ชีรายชือ่ ตามมาตรา 91 นายกรัฐมนตรี สภาพปญั หา (แบบสอบถามความคิดเห็น) การคานวณหาสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายช่ือ ตามมาตรา 91 กาหนดให้การนับคะแนน หลักเกณฑ์และวิธีการคานวณ การคิดอัตราส่วน และการ ประกาศผลการเลือกต้ังให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วย การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร นั้น มีความซับซ้อน เกิดการตีความได้ หลากหลาย ทาให้ในการนับคะแนน การคานวณ หรือการคิดอัตราส่วน ใช้ ระยะเวลานาน จึงมีการประกาศผลการเลือกต้ังล่าช้า ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการ จดั ทางบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 ข้อเสนอแนะ รัฐธรรมนูญต้องบัญญัติหลักเกณฑ์การคานวณหาสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร แบบบัญชีรายชื่อไว้อย่างชัดเจน ไม่ซับซ้อน เพ่ือให้สมารถประกาศผลเลือกต้ังและ จดั ต้งั รฐั บาลไดโ้ ดยเรว็

๓๖๗ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ บทบัญญัตเิ ก่ยี วกบั การใช้จ่ายเงนิ แผ่นดิน - การเสนอร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ ตามมาตรา 142 ขอ้ เสนอแนะ ห ลั ก ก า ร ใ น ก า ร เ ส น อ ร่ า ง พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ ง บ ป ร ะ ม า ณ ร า ย จ่ า ย ป ร ะ จ า ปี งบประมาณ ซึ่งต้องแสดงผลสัมฤทธ์ิหรือประโยชน์ท่ีคาดว่าจะได้รับจากการใช้ จ่ายเงิน และความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและแผนพัฒนาต่าง ๆ น้ัน เห็นสมควรที่รัฐธรรมนูญจะบัญญัติให้นาหลักการดังกล่าว ไปบัญญัติไว้สาหรับการ เสนอรา่ งพระราชบัญญัตอิ ื่น ๆ ท่ีจะมีผลเป็นการให้ใช้จ่ายเงนิ แผ่นดินนอกเหนือจาก พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณด้วย ทั้งน้ี เพื่อเป็นการ รกั ษาวนิ ยั ทางการเงนิ การคลังของรฐั - ความรับผิดของเจ้าหน้าที่ของรัฐผู้จัดทาโครงการหรืออนุมัติหรือจัดสรรเงิน งบประมาณโดยรู้ว่ามีการดาเนนิ การอันเปน็ การฝา่ ฝนื บทบัญญตั ติ ามมาตรา 144 สภาพปัญหา ความรับผิดของเจ้าหน้าที่ของรัฐผู้จัดทาโครงการหรืออนุมัติหรือจัดสรรเงิน งบประมาณโดยรู้ว่ามีการดาเนินการอันเป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติตามมาตรา 144 กรณีที่สภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภาหรือกรรมาธิการ มีการเสนอ การแปรญัตติ หรือการกระทาด้วยประการใด ๆ ทีม่ ผี ลใหส้ มาชกิ สภาผู้แทนราษฎร สมาชกิ วุฒิสภา หรือกรรมาธิการ มีส่วนไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมในการใช้งบประมาณรายจ่าย ให้เจ้าหน้าท่ีของรัฐต้องรับผิดชดใช้เงิน โดยจะพ้นจากความรับผิดหากได้บันทึกข้อ โต้แย้งไว้เป็นหนังสือหรือมีหนังสือแจ้งใหค้ ณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการ ทุจริตแห่งชาติทราบ ท้ังน้ี เห็นด้วยในหลักการท่ีเจ้าหน้าที่ของรัฐควรต้องรับผิด หากมีส่วนร่วมสนับสนุนโดยการเสนอโครงการหรือจัดสรรเงินงบประมาณ อย่างไรก็ ดี เน่ืองจากบทบัญญัติที่เป็นการกระทาฝ่าฝืนของสภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภา หรือ กรรมาธิการตามวรรคสองไม่มีความชัดเจน ทาให้เจ้าหน้าที่ของรัฐไม่อาจเล็งเห็นได้

๓๖๘ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ทีม่ าของความเห็น ว่า กรณีใดเข้าข่ายที่ตนต้องร่วมรับผิดด้วย ส่งผลกระทบต่อการตัดสินใจของ เจ้าหน้าที่ของรัฐผู้จัดทาโครงการหรืออนุมัติหรือจัดสรรเงินงบประมาณ ซ่ึงเป็น อุปสรรคในการปฏิบัติงาน นอกจากนี้ยังมีข้อสังเกตว่าการกาหนดความรับผิดของ เจ้าหน้าท่ีของรัฐมีมากกว่าฝ่ายการเมือง คือในกรณีของคณะรัฐมนตรีเพียงพิสูจน์ได้ วา่ ตนไม่อยู่ในทีป่ ระชุมก็พน้ จากความรับผิด แต่ในส่วนของเจา้ หน้าทขี่ องรฐั แม้ไมอ่ ยู่ ในทีป่ ระชุมก็อาจตอ้ งรบั ผดิ ได้ ขอ้ เสนอแนะ บัญญัติเร่ืองการกระทาของสภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภา หรือกรรมาธิการ ในการ เสนอการแปรญัตติ หรือการกระทาด้วยประการใด ๆ ที่มีผลให้สมาชิกสภาผู้แทน ราษฎร สมาชิกวุฒิสภา หรือกรรมาธิการ มีส่วนไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมในการใช้ งบประมาณรายจ่าย ให้มีความชัดเจนเพื่อให้เจ้าหน้าที่ของรัฐเล็งเห็นได้ว่า หากมี การกระทาดงั กล่าวแล้วตนมีส่วนร่วมสนบั สนุนโดยการเสนอโครงการหรือจัดสรรเงิน งบประมารแล้วจะต้องร่วมรับผิดด้วย หรืออาจทบทวนว่าควรบัญญัติเร่ืองความรับ ผิดของเจ้าหน้าที่ของรัฐไว้ในรัฐธรรมนูญหรือไม่ เน่ืองจากกรณีท่ีเจ้าหน้าท่ีของรัฐ กระทาการท่ีเข้าข่ายเป็นความผิดในการจัดทาโครงการ หรืออนุมัติหรือจัดสรรเงิน งบประมาณ ก็จะมีกฎหมายท่ีเก่ียวข้องบัญญัติในเรื่องความรับผิดในกรณีต่าง ๆ ไว้ แล้ว - ระบบเลือกต้ัง การให้ลงคะแนนเสียงอย่างง่าย one man one vote โดยไม่ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ ตอ้ งตคี วาม (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) - การปกครองท้องถิ่นควรจะส่งเสริมให้มีอิสระตามปรัชญาของการกระจาย อานาจอย่างแท้จริง ท้ังคนและงบประมาณ และต้องเร่งให้ความรู้เกี่ยวกับการเมือง ท้องถ่นิ ให้ประชาชนในท้องที่ให้ตระหนักถึงสิทธิเสรีภาพเกย่ี วกับการเมืองท้องถนิ่ - การให้ศาล ระบบนิตธิ รรมภิวฒั น์ เหนือกว่าอานาจท้ังสามเปน็ การขัดหลักการ ถ่วงดลุ และคานอานาจในระบบการเมอื ง ศาลยตุ ิธรรมให้ดาเนินการอย่างง่าย ระบบ ของศาลรัฐธรรมนญู ให้ดาเนินการโดยยาก

๓๖๙ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเหน็ สภาพปัญหา ระบบการเมืองไทยไม่ได้อิงอยู่กับประชาชนในฐานะเจ้าของอานาจอธิปไตย คือ ประชาชน การปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข กรมการคา้ ตา่ งประเทศ พระมหากษัตริย์ทรงใช้อานาจอธิปไตยอันเป็นของปวงชนชาวไทย ได้แก่ อานาจนิติ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) บัญญัติ อานาจบริหารและอานาจตุลาการ โดยผ่านทางรัฐสภา คณะรัฐมนตรี และ ศาล เพ่ือให้เป็นไปตามหลักการของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย องค์กรที่ เป็นผู้ใช้อานาจท้ัง 3 ดังกล่าว ต้องมีความเป็นอิสระจากกัน รัฐธรรมนูญและ กฎหมายที่ใช้บังคับจะต้องสอดคล้องกับหลักความเป็นอิสระดังกล่าว การเข้าสู่ อานาจ โดยเฉพาะอานาจนิติบัญญัติและอานาจบริหาร ท้ังในระดับประเทศและ ระดับท้องถ่ิน จะต้องเป็นไปตามความต้องการของประชาชนมากที่สุด ซึ่งการ เลือกตั้งเป็นกระบวนการในการเข้าสู่อานาจที่เหมาะสมกับการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตย การเลือกต้ังก็คือหัวใจหลักของพรรคการเมือง ท่ีพรรคการเมืองทุกพรรคจะต้อง สานักงานคณะกรรมการป้องกัน มีบทบาทสาคัญในทางการเมืองในหลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะการเป็นตัวแทนของ และปราบปรามการทจุ รติ ใน ประชาชนที่จะไปใช้อานาจรัฐและเพื่อจัดตั้งรัฐบาล เพื่อเข้ามาบริหารประเทศหาก ภาครฐั (ป.ป.ท.) ชนะการเลือกตั้งหรอื ได้รบั เสยี งข้างมาก (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง จึงควรออกแบบระบบการเมืองที่ลด อิทธพิ ลของกลุ่มทุน การกระจายอานาจให้คืนสู่ท้องถ่ิน โครงสรา้ งของระบบราชการ ให้มีขนาดและสมรรถนะอย่างเหมาะสม และสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองแบบมี ส่วนร่วม เป็นต้น ซึ่งท้ังหมดย่อมจะนาไปสู่การวางรากฐานรฐั สภาไทยใหม้ ีความเป็น สถาบันทางการเมืองที่เปน็ ประชาธิปไตยอยา่ งแท้จรงิ ต่อไป

๓๗๐ ประเดน็ ขอ้ คดิ เหน็ และเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น การเลือกตงั้ แบบจัดสรรปนั ส่วนผสมโดยมีสาระสาคัญที่มุ่งหวงั ไม่ให้คะแนนเสยี ง ของประชาชน ผู้มีสิทธิในการเลือกต้ังต้องเสียและสูญเปล่าไป ทาให้แต่ละพรรค การเมืองมีบทบาทสาคัญอย่างยิ่งต่อการปรบั เปลีย่ นกิจกรรมทางการเมอื งในทุกด้าน เพื่อให้เกิดความสอดคล้องตอบรับกับการเลือกตั้งแบบใหม่ ซ่ึงควรจะต้องทาความ เขา้ ใจกับประชาชนใหม้ ากยิ่งขนึ้ ความคาดหวงั สานักงานนโยบายและแผน การบริหารงานของหน่วยงานของรัฐไม่ควรมีความเกี่ยวข้องหรือเกี่ยวโยงกับ ทรพั ยากรธรรมชาติและ ระบบการเมืองหรือสถาบันการเมือง ผู้บริการระดับกระทรวงเป็นรัฐมนตรซี ึ่งมาจาก ส่งิ แวดลอ้ ม ระบบพรรคการเมือง จึงทาให้การบริหารงานบางส่วนมีแนวโน้มเป็นไปตาม (แบบสอบถามความคิดเห็น) แนวนโยบายของพรรคการเมืองน้ัน และเม่ือรัฐบาลเปล่ียนไปแนวนโยบายของรัฐ เปลยี่ นไปการบรหิ ารของหนว่ ยงานภาครัฐก็เปล่ียนไปดว้ ยเช่นกัน สภาพปญั หา ก า ร บ ริ ห า ร ร า ช ก า ร ข อ ง แ ต่ ล ะ ห น่ ว ย ง า น อ า จ ถู ก ผ ลั ก ดั น ใ ห้ เ ป็ น ไ ป ต า ม แนวนโยบายของพรรคการเมืองในทางอ้อม ข้อเสนอแนะ ควรให้มีขั้นตอนของการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างแท้จริง เพื่อให้เกิดความ โปร่งใสและสามารถพิสูจน์ได้ทุกข้ันตอน รวมทั้งข้ันตอนและช่องทางเพื่อให้ ประชาชนสามารถตรวจสอบได้ ความคาดหวัง สมาคมอาสาสมัคร สถาบันทางการเมืองควรมีความชดั เจนและโปร่งใสสามารถแกไ้ ขปัญหาที่เกิดข้ึน ประชาสงเคราะหจ์ งั หวดั ได้อย่างตรงจุด และรวดเร็ว รวมไปถึงคิดถึงผลประโยชน์และความสุขโดยรวม พิษณุโลก ประชาชนโดยรวมมากกว่าเห็นแก่ประโยชน์ของคนส่วนน้อยรวมถึงบริหารประเทศ (แบบสอบถามความคิดเห็น) ใหเ้ จริญกา้ วหนา้ พัฒนาอย่างย่งั ยนื

๓๗๑ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น สภาพปญั หา การบริหารงานอย่างไม่โปร่งใส ประชาชนขาดความเช่ือม่ันในรัฐบาล มีการใช้ อานาจในทางที่ผิด อาจทางการเมืองถกู ผกู ขาดโดยกลุม่ คนรวย ขอ้ เสนอแนะ เปิดโอกาสให้ประชาชนทุกคนมีส่วนร่วมในการจัดตั้งเพื่อความยุติธรรมและ โปร่งใส นอกจากน้ีควรมีบทลงโทษทช่ี ดั เจนและรุนแรง สาหรบั ผู้ท่ีนาอานาจทางการ เมืองไปใช้ในทางที่ผิดหรอื ไม่ชอบธรรม 1. ใหภ้ าครัฐดาเนนิ งานภายใต้กรอบหลักธรรมาภิบาลอยา่ งแทจ้ ริง มหาวทิ ยาลัยราชภัฎกาญจนบุรี 2. ประชาชนสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการดาเนินงานของรัฐได้มาก (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ขึ้น เช่น กระบวนการระบบเลือกตง้ั 3. ใหก้ ารปกครองส่วนทอ้ งถิน่ ไดร้ บั การกระจายอานาจอย่างแท้จรงิ 4. องคป์ กครองสว่ นท้องถ่นิ ยงั ถูกแทรกแซงดว้ ยกลไกของรฐั 5. ช่องทางในการให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมอาจจะไม่ใช่ตัวแทนของ ประชาชนอย่างแทจ้ ริง 6. รัฐควรเพ่ิมการกระจายอานาจให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการ บริการสาธารณะให้เพิ่มข้นึ และใหอ้ สิ ระในการบริหารงานอย่างแทจ้ ริง 7. รัฐพึงจัดให้มีระบบฐานข้อมูลที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้ และเข้าไปมีส่วน ร่วม รวมถึงเพ่ิมช่องทางการให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมได้หลากหลายช่องทาง เช่น การมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็นผ่านช่องทาง Internet ในประเด็นที่สาคัญ เปน็ ต้น

๓๗๒ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ ความคาดหวัง มหาวิทยาลยั วลัยลกั ษณ์ ควรเป็นระบบที่ประชาชนทุกคนมีส่วนรวมในทางการเมืองการปกครองอย่าง (แบบสอบถามความคดิ เห็น) แทจ้ ริง สภาพปญั หา ผลของการเลือกตั้งทั่วไปที่ผ่านมาทาให้เห็นว่าเสียงของประชาชนไม่ได้รับการ จดั สรรเพ่อื นาไปตัง้ ผูแ้ ทนของประชาชนในรฐั สภาอยา่ งแท้จรงิ ข้อเสนอแนะ ควรพิจารณาปรับปรุงรูปแบบของการคานวณเพื่อให้ได้มาซึ่งสมาชิกสภาผู้แทน ราษฎรทงั้ 500 คน ต้องสร้างระบบการเมืองที่มีเสถียรภาพ เพ่ือส่งเสริมให้การดาเนินนโยบาย สานักงานนโยบายและ ทางด้านเศรษฐกิจสามารถดาเนินการได้อย่างต่อเน่ือง บรรลุผลสัมฤทธ์ิตามท่ีตั้งเป้า ยุทธศาสตร์การค้า กระทรวง ไว้ และเป็นการสร้างความมั่นใจแก่ภาคธุรกิจท้ังภายในและภายนอกประเทศ พาณิชย์ กอ่ ให้เกิดการตดั สนิ ใจลงทนุ และการประกอบธุรกิจในระยะยาว (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) 1. ระบบการเมืองที่กาหนดไวใ้ นรัฐธรรมนญู ควรท่ีจะเปดิ โอกาสให้กับประชาชน พรรคชาติไทยพฒั นา สามารถนาปัญหาและความต้องการของตนส่งเป็นปัจจัยนาเข้าไปยังพรรคการเมือง (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) ที่เป็นสถาบันการเมือง และกลไกอ่ืน ๆ ของระบบการเมือง เพ่ือนาไปกาหนดเป็น นโยบายแล้วตอบสนองเป็นปัจจัยส่งออกย้อนกลับไปแก้ปัญหาและความต้องการ ของประชาชนท่ีอยูต่ น้ ทาง 2. ปัญหาความต้องการของประชาชนมีช่องทางน้อยตามรัฐธรรมนูญฉบับนี้ ในการส่งผ่านไปยังระบบพรรคการเมืองที่เป็นสถาบันการเมือง ก็ถูกบทบัญญัติว่า ด้วยนโยบายแห่งรฐั และยุทธศาสตรช์ าติกดดันไว้ ไม่ให้มีโอกาสตอบสนองประชาชน ตลอดจนพรรคการเมืองไม่สามารถกาหนดแนวทางใหม่ ๆ ในการบริหารประเทศ ใหด้ ขี ้นึ ได้

๓๗๓ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น 3. ควรปรับปรุงแก้ไขให้ประชาชนมีส่วนร่วมทั้งทางตรงและทางอ้อม ในระบบ การเมือง โดยฝ่ายพรรคการเมอื งซึ่งเป็นเคร่อื งมือสาคญั ในขณะที่ต้องแก้ไขในหมวด แนวนโยบายแห่งรัฐให้อ่อนตัวกว่าท่ีเป็นอยู่ และให้ปรับแก้ในหมวดรัฐสภาเพ่ือให้ พรรคการเมืองมีโอกาสในการรับปัญหาจากประชาชนและตอบสนองกลับไปยัง ประชาชน 4. หมวดรัฐสภาในส่วนที่ 2 สภาผู้แทนราษฎร ท่ีจะส่งผลไปยังกฎหมายพรรค การเมืองให้เปิดกว้างมากกว่านี้ ในการได้มาของ ส.ส. และการดาเนินการของ ส.ส. ในการแก้ปัญหาใหป้ ระชาชน ยกเลิกการเกบ็ ค่าบารุงพรรคของสมาชิกเนื่องจากประชาชนไม่ยอมรับเพราะการ พรรครกั ษผ์ นื ป่าประเทศไทย เป็นสมาชิกพรรคนอกจากเสียเงินแล้วยังมีการเสียประโยชน์อย่างอื่น ๆ ด้วย เช่น (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) โอกาสในการประกอบอาชพี สอื่ สารมวลชน ท้ังน้ปี ัจจบุ นั การสื่อสารโดยใช้เทคโนโลยี สามารถดาเนินการได้ทกุ คน ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ต้องแก้ไขหลายเรื่อง เช่น การเลือกตั้ง พรรคพลงั สังคม ท้องถ่ินท่ีผ่านมา การฉ้อโกงคะแนนในการเลือกต้ัง คือ ผู้มาเลือกต้ังมีคะแนน (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) มากกว่าผู้มีสิทธ์ิเลือกต้ังในเขตน้ัน ยังไม่ได้รับการตรวจสอบและแจ้งให้ประชาชน ทราบอย่างโปร่งใส มีอีกหลายเร่ืองท่ี หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องกับการเมืองและการ เลือกต้ังไม่ได้ชี้แจงให้ประชาชนทราบถึงข้อเท็จจริงในการเลือกตั้งท่ีผ่านมาส่งผลให้ ประชาชน ไมเ่ ช่ือใจและม่นั ใจในระบบการเมอื งและสถาบนั การเมือง กรณีระบบการเมืองและสถาบันการเมืองของไทยมีปัจจัยหลา ยอย่างในชาติ ท่ีเกิดความขัดแย้ง ซงึ่ ตอ้ งทาการแกไ้ ข ดังนี้ 1. ดา้ นสงั คม ระบบอปุ ถมั ภ์ ต้องใชอ้ ยา่ งถกู ต้อง ถกู ทาง 2. ดา้ นการบรหิ าร ขาดความสานกึ ด้านคณุ ธรรม จริยธรรม

๓๗๔ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ท่ีมาของความเหน็ 3. ด้านการเมือง ไม่ยึดมั่นในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรง เปน็ ประมุข 4. ด้านบทบาททหารในการเมือง มีอานาจเหนือสถาบนั การเมืองพรรคการเมือง องค์กรอสิ ระของรฐั ควรจะมีผู้สมัครรับเลือกตั้งที่เป็นคนดี มีคุณภาพให้เลือกจานวนมาก กรมกิจการสตรแี ละสถาบนั กระบวนการคัดเลือกบุคลากรมาดารงตาแหน่งทางการเมือง หรือส่วนท้องถ่ิน ครอบครัว จะมีประสิทธิภาพและมีความโปร่งใส และฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร ศาล และ (แบบสอบถามความคิดเห็น) องค์กรตามรัฐธรรมนูญ สามารถดาเนินงานตามบทบาทหน้าที่ได้อย่างอิสระ และมี ประสิทธภิ าพ คาดหวังว่าการเมืองน่าจะดีข้ึนกว่านี้ โดยเริ่มตั้งแต่การตั้งพรรคการเมืองท่ีมี สภาวชิ าชพี วทิ ยาศาสตร์และ คุณภาพ มีนักการเมืองท่ีมีคุณภาพ มีความรับผิดชอบ จุดสาคัญประการหน่ึงท่ีอาจ เทคโนโลยี ทาให้การปฏริ ูป ระบบการเมอื งและสถาบันการเมอื งประสบความสาเร็จ คอื การให้ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) การเมอื งไมม่ คี วามเกีย่ วข้อง กบั การปฏบิ ัตริ าชการ โดยให้มหี น้าท่ีเฉพาะการกาหนด ทิศทาง และการตรวจสอบข้อเสนอแนะเท่าน้ัน นั่นคือ นักการเมืองต้องไม่มีอานาจ ในการโยกย้ายข้าราชการประจาแต่สามารถกาหนดตวั ช้ีวัดเพื่อให้ข้าราชการประจา ปฏบิ ัตงิ านได้โดยตวั ชีว้ ดั ต้องประกาศแก่สาธารณะด้วย ควรปราบโกงและกาจัดระบบธุรกิจการเมืองให้ได้โดยไมใ่ ห้นักการเมืองมีอานาจ ในการโยกย้ายข้าราชการประจาการโยกยา้ ยจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อข้าราชการประจา ผนู้ ั้นไม่สามารถดาเนินการใหบ้ รรลุเป้าหมายตามตัวชี้วดั ได้เท่าน้ัน ไม่ให้นักการเมือง ที่เข้ามาเป็นรัฐบาลมีอานาจในการลงนามผูกพันสัญญาที่นามาซึ่งการเอ้ืออานวย ผลประโยชนโ์ ดยมชิ อบได้

๓๗๕ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ ความคาดหวงั สภาเภสัชกรรม ระบบการเมืองหรือสถาบันการเมืองควรกระจายอานาจไปยังองคกรปกครอง (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ส่วนทองถนิ่ ใหมากข้นึ การบริหารจดั การ การตัดสินคดี ควรคานึงถึงบริบทของทอง ถิ่นใหมากข้นึ สภาพปญั หา 1. รัฐธรรมนูญไมมคี วามชัดเจนในประเด็นท่ีเกี่ยวของกับดานสุขภาพ และความ เปนอยูของประชาชน การกระจายอานาจดานสุขภาพยังไมลงไปสูองคกรปกครอง สว่ นทองถิ่นอยางแทจริง 2. การตีความกฎหมายหรอื กาหนดแนวทางการบังคับใชกฎหมายไมไดมีมมุ มอง ไปถึงบริบทของทองถ่ิน บางหนวยงานมีการตีความแลวเปนอุปสรรคตอการบริหาร จัดการดานยาและเวชภัณฑในทองถ่ิน เปนอุปสรรคในการดูแลดานสุขภาพของ ประชาชนในทองถนิ่ อยางมาก ข้อเสนอแนะ 1. รัฐธรรมนญู ควรกาหนดขน้ั ตอนหรอื แผนการกระจายอานาจดานสุขภาพใหลง ไปสูองคกรปกครองสวนทองถิน่ อยางชัดเจน 2. การตีความกฎหมายของระบบการเมืองและสถาบันการเมืองควรตองคานงึ ถึง บรบิ ทความเปนทองถ่ิน หรอื คานงึ ถึงประโยชนของทองถ่ินใหมากขึน้ ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองมีเสถียรภาพ ประสิทธิภาพ และความชอบ กรมพินจิ และคุ้มครองเด็กและ ธรรม กระบวนการการเลือกต้ังเป็นไปด้วยความโปร่งใสบริสุทธ์ิยุติธรรม พรรค เยาวชน การเมอื งและนกั การเมอื งเป็นตวั แทนของประชาชนอยา่ งแท้จรงิ (แบบสอบถามความคิดเห็น) สภาพปญั หา ระบบการเลือกต้ังแบบจัดสรรปันส่วนผสม พรรคการเมืองท่ีได้จานวน สมาชกิ สภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) มากทส่ี ุด อาจไม่ได้จัดต้งั รัฐบาล ระบบการคานวณ จานวนสมาชกิ สภาผูแ้ ทนราษฎร (ส.ส.) แบบบัญชีรายช่ือทาให้เกิดปัญหาตาม พรรค

๓๗๖ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเหน็ การเมืองขนาดจิ๋ว ที่ได้คะแนนต่ากว่าเกณฑ์คะแนนเฉลี่ยกลับได้เป็น สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) แบบบัญชีรายชื่อ ทาให้มีพรรคการเมืองหน่ึงเสียง ในสภาทั้ง ๆ ท่ีได้คะแนนจากการเลือกตั้งรวมทั้งประเทศต่ากว่า 71,000 คะแนน ถึงหลายพรรค ทาใหไ้ ด้รัฐบาลหลังการเลือกตั้งเป็นรัฐบาลผสมหลายพรรค ซึ่งอาจมี ผลตอ่ เสถียรภาพของรัฐบาล และประสทิ ธิภาพในการทางาน ขอ้ เสนอแนะ ควรแก้ไขระบบการเลือกต้ังเพื่อลดปัญหาความยุ่งยากซับซ้อนในการคานวณ จานวนสมาชิกสภาผแู้ ทนราษฎร (ส.ส.) ต้องทาให้พรรคการเมืองมีน้อย เพื่อจัดระบบพรรคการเมืองไม่ให้แตกกระจัด กระจาย ส่งผลต่อเสถียรภาพทางการเมืองและเสถียรภาพในการบริหารประเทศ โดยกาหนดเงื่อนไขที่มากข้ึนในการต้ังพรรคการเมือง การต้ังพรรคการเมืองโดยง่าย สร้างความแตกแยกทางความคิดและทางการเมืองต้งั แต่ยงั ไมเ่ ลือกตงั้ - ความชอบธรรมจากประชาชน คณะสงั คมศาสตร์ - การตรวจสอบถว่ งดลุ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร - ประสทิ ธิภาพและประสิทธผิ ลในการตอบสนองความตอ้ งการของประชาชน (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) - กลไกที่ได้รับอานาจจากการเลอื กต้งั มีบทบาทและอานาจา “นอ้ ยกว่า” กลไก ทไ่ี ม่ไดม้ ากจากการเลอื กตงั้ - ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ควรให้อานาจนิติบัญญัติ อานาจบริหาร กรมธนารกั ษ์ และอานาจตุลาการมคี วามเป็นอสิ ระ และมีการถ่วงดุลอานาจซ่งึ กันและกัน (แบบสอบถามความคิดเห็น) ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองตามหลกั เดิม คือต้องได้มีคนดี เก่ง กล้า เข้า สมาคมมวยไทยท้องถน่ิ และ ไปมีอานาจในระดับบน ส่วนระดังล่าง ก็เชน่ กัน ตอ้ งสร้างเสริมคุณภาพประสิทธิภาพ นานาชาติ ของบคุ คลองคก์ รใหเ้ ขม้ แขง็ มีภูมิคุ้มกันสมามารถพ่ึงพาตนเองได้ (แบบสอบถามความคดิ เห็น)

๓๗๗ ประเดน็ ขอ้ คดิ เหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเหน็ สภาพปญั หา มีความหวาดระแวง กังวลใจ ไม่ค่อยเชอ่ื ม่ันบคุ คลหรอื สถาบันองค์กรใดอกี ต่อไป เพราะประสบความเลวรา้ ยมาอย่างมากมายยาวนาน ขอ้ เสนอแนะ - ให้กฎหมายมีผลบังคับท่ีเด็ดขาด โดยเฉพาะรัฐธรรมนูญ และกฎหมายลูกมี บทลงโทษ อายคุ วาม - กาหนดให้บคุ คลหรือองค์กรอ่นื ตรวจสอบหรอื คานอานาจไดอ้ ยา่ งสมดุล เห็นดว้ ยกับรฐั ธรรมนญู ฉบับปัจจุบัน สานกั งานการปฏริ ปู ท่ีดนิ เพ่ือ เกษตรกรรม (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) สรา้ งกลไกเขา้ สู่อานาจท่ยี ึดโยงกับประชาชน คณะรณรงค์เพื่อรฐั ธรรมนูญ 1. ต้องไม่มีช่องทางสาหรับนายกรัฐมนตรีที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง ฉบับประชาชน (ครช.) และกาหนดให้ชัดเจนว่า นายกรัฐมนตรีต้องเป็น ส.ส. โดยพิจารณาหลักการใหม่ ๆ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ที่จะสามารถสะท้อนเสียงของประชาชนได้ชัดเจนข้ึน เช่น การให้ประชาชนเลือก นายกรฐั มนตรโี ดยตรง 2. ต้องไม่มีระบบวุฒิสภาที่มาจากการแต่งต้ัง หรือการคัดเลือกโดยกลุ่มบุคคล บางกลุ่ม แต่ต้องมาจากการเลือกตั้งท้ังหมด โดยสามารพิจารณาสรา้ งระบบเลือกตั้ง แบบใหม่ ท่ีไม่ทับซ้อนกับการเลือกตั้ง ส.ส. เช่น การใช้ทั้งประเทศเป็นเขตเลือกตั้ง เดียว 3. ต้องไม่มีกระบวนการวางแผนปฏิรูประเทศ หรือแผนยุทธศาสตรข์ องประเทศ ทที่ าข้ึนโดยคนกล่มุ เดยี ว หรือมที ีม่ าจากคนกล่มุ เดยี ว

๓๗๘ ประเดน็ ข้อคิดเหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเหน็ 4. ต้องไม่มีผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ไม่ได้มาจากการเลือกต้ัง ต้องเปิดโอกาสให้ประชาชนมีสิทธิกาหนดอนาคตตัวเอง สนับสนุนการกระจาย อานาจ โดยไมต่ ้องรอ “ความพร้อม” ของท้องถน่ิ 5. ต้องไม่มีการนิรโทษกรรมให้คณะรัฐประหาร และไม่รับรองอานาจคณะ รฐั ประหารใหม้ ีผลชอบดว้ ยกฎหมายภายใต้รฐั ธรรมนญู รัฐควรดาเนนิ การตามทบ่ี ัญญตั ิไว้ในรฐั ธรรมนูญฉบบั ปจั จบุ นั กรมตรวจบัญชสี หกรณ์ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) สภาพปญั หา นายวทิ ยุต บนุ นาค (สมาคนคน เข้าไม่ถึง ส่วนใหญ่เป็นเสียง (ไม่ได้ยิน) ควรมีท้ังบรรยายข้อความ บริการล่าม หหู นวก) ภาษามือ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ควรให้คนพิการต่ืนตัวอยากมีส่วนร่วมทางการเมืองมากข้ึน เช่น ลงสมัคร กล่มุ นกั กฎหมายคนพกิ าร รับเลือกต้ัง ใชส้ ิทธิเลือกตั้ง เช่น เปน็ ผ้ตู รวจสอบทางการเมือง (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) สภาพปัญหา มหาวทิ ยาลัยพายัพ - ระบบการเลือกตงั้ ไมโ่ ปรง่ ใสชดั เจน ขาดความแน่นอนมกี ารเลอื กปฏิบัติ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) - พรรคการเมืองขาดเสถียรภาพ การคัดสรรตัวบุคคลเพื่อรับสมัครรับเลือกต้ัง ของพรรคการเมอื งขาดหลกั คุณธรรม ขาดการสรรหาผ้มู ปี ระวตั ดิ ี มคี วามรู้ - การปกครองทอ้ งถ่นิ ขาดอานาจและงบประมาณท่ีเพียงพอ - ระบบการเมืองและสถาบนั การเมืองควรได้รบั การพฒั นาอย่างตอ่ เนื่อง มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์ - การกระจายอานาจมีความสาคญั แตค่ วรมีธรรมาภบิ าลอย่างมาก (แบบสอบถามความคิดเหน็ )

๓๗๙ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ทีม่ าของความเหน็ - ความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติ และฝ่ายบริหารควรตรวจสอบถ่วงดุลกัน ได้ - ระบบการเลือกตง้ั ทาให้เสถียรภาพของรัฐบาลออ่ นแอ - ประชาชนสับสนกับระบบการเลือกต้ังท่ีกากบาทเบอร์เดียว แต่มีผลต่อ สมาชกิ สภาผ้แู ทนราษฎร ๒ แบบ - แก้ไขระบบการเลือกตั้งให้มีความเป็นสากล โดยเป็นระบบผสมเสียงข้างมาก และระบบสัดสว่ น และบตั รเลอื กตง้ั ตอ้ งแยกเปน็ ๒ แบบอย่างชดั เจน - ฝ่ายนิติบัญญัติและบริหาร ควรแยกอย่างชัดเจน เพื่อกลไกการตรวจสอบ ถว่ งดุลอานาจ (ควรสวมหมวกใบเดยี ว) ในระบบรัฐสภา สามารถถ่วงดุลซ่ึงกันให้อย่างมปี ระสิทธิภาพ ตรวจสอบได้อย่าง มหาวทิ ยาลัยราชภฎั สรุ าษฎร์ จรงิ จัง ภายใต้หลักการแบ่งอานาจทไี่ มเ่ ครง่ ครดั ธานี สภาพปัญหา (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) - ปัญหาจากการแต่งตั้งวุฒิสภา ในระยะ ๕ ปีแรก ท่ีมาจากการแต่งตั้ง โดย คสช. จานวน ๒๕๐ คน - ปัญหาการเลือกนายกรัฐมนตรี โดยรัฐสภา คือ ส.ส. กับ ส.ว. ซ่ึงโดยหลักต้อง มาจาก ส.ส. เท่านนั้ - ปัญหาในเร่อื งระบบการเลอื กตัง้ ส.ส. เหน็ ว่ามีปัญหาอย่างมาก- ปัญหาในเร่อื ง ระบบการเลือกต้งั ส.ส. เหน็ ว่ามปี ญั หาอย่างมาก ขอ้ เสนอแนะ - ควรแกไ้ ขทม่ี า ของ ส.ว. - การแก้ไขระบบการเลอื กตง้ั ส.ส.

๓๘๐ ประเด็น ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ท่มี าของความเห็น ความคาดหวัง มหาวิทยาลัยแม่ฟา้ หลวง ระบบพรรคการเมอื งที่เนน้ กระจายพรรคการเมืองไม่ควรเกดิ ขน้ึ ควรสร้างระบบ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) พรรคที่ทาให้พรรคสามารถแสดงตัวเป็นผู้แทนกลุ่มผลประโยชน์ได้จริง และปัจเจก การสามารถสมคั ร ส.ส. ไดโ้ ดยไม่ต้องกาจดั พรรค สภาพปญั หา ระบบการเลอื กต้งั และบทบัญญตั ใิ นรัฐธรรมนญู มงุ่ ทาลายพรรคการเมืองใหญ่ ขอ้ เสนแนะ การแก้ไขบนฐานของรัฐธรรมนูญ 40, 50 และให้สิทธิลงสมัครแก่ปัจเจกหรือ กล่มุ ประโยชนท์ ไ่ี ม่ใชพ่ รรคการเมือง ความคาดหวัง มหาวทิ ยาลัยนานาชาติแสตม - ควรทาเพื่อประชาชน ฟอร์ด - ไมแ่ บง่ ฝ่าย เป็น 1 เดยี ว คือประเทศไทย (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) สภาพปัญหา แบ่งเปน็ ฝา่ ย ขาดพลังในการขบั เคลอ่ื นประเทศ ข้อเสนแนะ - สรา้ งเป้าหมายโดยเอาประเทศเปน็ หลักและประชาชนเปน็ ทตี่ ัง้ - ตง้ั สว่ นดขี องทุกฝ่ายมาร่วมกนั ทางานสร้างพลังทีย่ ิ่งใหญ่ใหก้ บั ประเทศ ความคาดหวัง มหาวิทยาลยั ราชภัฎเลย การเมืองและสถาบันการเมือง ควรมีลักษณะเป็นกลางและพัฒนาแก้ปัญหาของ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) ประเทศชาติ โดยไม่มีองคก์ รใดแทรกแซง สภาพปัญหา ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ยังมีผลประโยชน์ต่างตอบแทนกันอยู่ ซ่ึงผลประโยชน์มกั ตกแกบ่ ุคคลใดบุคคลหนง่ึ ผลยงั ไม่ตกแก่ประชากรอยา่ งแทจ้ ริง

๓๘๑ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ท่ีมาของความเหน็ ขอ้ เสนอแนะ นกั การเมือง และบคุ คลท่ีเกี่ยวขอ้ งในระบบการเมือง และสถาบนั การเมอื งต้องมี ลักษณะท่ีเป็นแบบอย่าง กฎหมายต้องเคร่งครัดมากขึ้น การพิจารณาอรรถคดีของ ผู้ดารงตาแหน่งทางการเมืองต้องเด็ดขาดมากข้ึน เพ่ือป้องกันการบริหารประเทศ ทล่ี ้มเหลว การแกไ้ ข 1. ประเด็นด้านระบบเลือกต้ัง คือการเลือกต้ังแบบบัตรใบเดียว โดยเลือกพรรค เลือกนายกเปน็ หลกั 2. ปัญหา การกาหนดคุณสมบัติและวิธีการได้มาขององค์กรอิสระ (มีข้าราชการ ระดับสูงที่เกษียณอายุ) เพราะวัยวุฒิไม่อาจแสดงให้เห็นว่าบุคคลนั้นจะพัฒนา ประเทศไดด้ ีกวา่ วัยวุฒทิ น่ี อ้ ยกวา่ 3. นายกรัฐมนตรีควรเป็น ส.ส. ความคาดหวงั มหาวทิ ยาลัยภาค การสร้างระบบการเมืองส่วนท้องถ่ินท่ีมีประสิทธิภาพ และการมีส่วนร่วมของ ตะวนั ออกเฉียงเหนอื ประชาชนในท้องถิ่น (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) สภาพปญั หา การขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการใช้อานาจทางการเมืองขององค์กร ในระดับส่วนท้องถิ่นทม่ี ีอานาจการปกครองท้องถ่นิ ขอ้ เสนอแนะ สนับสนุนการมีส่วนร่วมในการใช้อานาจทางการเมืองของประชาชนในชุมชน ส่วนท้องถิ่น และการกระจายอานาจให้กับองค์กรส่วนท้องถิ่นสร้างความรู้ความ เข้าใจระบบการเมอื งและสถาบันการเมือง ให้กับประชาชนในชุมชนสว่ นท้องถิ่น

๓๘๒ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น ความคาดหวงั กรมโยธาธกิ ารและผงั เมือง ระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ควรเป็นไปด้วยความโปร่งใสมีการถ่วงดุล (แบบสอบถามความคิดเห็น) อานาจระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร ศาล และองค์กรตามรัฐธรรมนูญอย่าง เปน็ ธรรม ตรวจสอบได้ในทุกระดับ ประชาชนยังขาดความเชื่อมั่นในเร่ืองระบบการเมืองและสถาบันการเมือง ซงึ่ กอ่ ใหเ้ กดิ ความไม่มัน่ คงในเรื่องดงั กลา่ ว ข้อเสนอแนะ ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองควรทาให้เกิดภาคลักษณ์ของความโปร่งใส ยุติธรรมเป็นที่ประจักษ์ปราศจากข้อสงสัยซึ่งจะดาเนินการได้นั้นเกิดได้จากหลา ย ปัจจัย เช่น การมีผลงานเป็นท่ีประจักษ์ในด้านที่ดีของนักการเมือง การอุทิศตนเพื่อ ประชาชนอย่างแท้จริง มุ่งหวังประโยชน์ส่วนรวมการสามารถตรวจสอบการ ดาเนินการของนักการเมือง ระบบการเลือกต้ัง และองค์กรที่มีความสัมพันธ์กันได้ เปน็ ตน้ ความคาดหวัง สานักงานเลขานุการตารวจ เร่ืองที่มาและอานาจหน้าท่ีของสมาชิกวุฒิสภา ควรจัดให้มีการเลือกต้ังมาจาก แหง่ ชาติ (แบบสอบถามความ ประชาชนและกาหนดอานาจหนา้ ท่ขี องสมาชกิ วุฒิสภาให้มคี วามละเอียดชัดเจน คดิ เห็น)

๓๘๓ ประเดน็ ข้อคดิ เห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น ความคาดหวัง กองร้องทุกข์ สานกั งาน ระบบการเมืองเป็นประชาธิปไตย และมีสถาบันการเมืองที่มีเสถียรภาพในการ คณะกรรมการขา้ ราชการ พัฒนาประเทศไปในทางทด่ี ีขึน้ ดแู ละเข้าถึงประชาชนได้อย่างเท่าเทยี ม ตารวจ (แบบสอบถามความ สภาพปญั หา คดิ เห็น) ในปัจจุบันยังพบผลประโยชน์แอบแฝง ปัญหาการขาดจริยธรรมทางการเมือง ของนักการเมืองบางคน ปัญหาการบิดเบือนข้อมูลของส่ือ การทุจริต คอร์รัปช่ัน ระบบอุปถัมภ์ต่าง ๆ ความคาดหวัง สานักงานขับเคล่อื นการปฏริ ูป ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองควรมีเสถียรภาพและความต่อเนื่อง เพ่ือให้ ประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และ สามารถขับเคล่ือนการปฏิรูปประเทศตามยุทธศาสตร์ชาติได้อย่างเป็นรูปธรรม การสร้างความสามัคคปี รองดอง อันจะส่งผลดตี ่อการพัฒนาประเทศในระยะยาว (แบบสอบถามความคิดเห็น) สภาพปัญหา ในบางกรณีความคิดเห็นที่แตกต่างกันทางการเมืองอาจกลายเป็นอุปสรรคต่อ การขบั เคลือ่ นยุทธศาสตรช์ าติและการปฏริ ปู ประเทศ ความคาดหวงั สานกั งานปลดั กระทรวง ระบบการเมืองและสถาบันทางการเมือง (ระบบเลือกต้ัง พรรคการเมือง กลาโหม (แบบสอบถามความ การปกครองท้องถ่ิน บทบาทและความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร คิดเหน็ ) ศาล และองค์การตามรัฐธรรมนูญ) มีความสมดุลในความสัมพันธ์ระหว่างสถาบัน ทางการเมอื ง มีระบบการเมืองทเ่ี หมาะสมกับประเทศไทย สภาพปัญหา ที่ผ่านมาการร่างรัฐธรรมนูญมีความพยายามท่ีจะปรับปรุงบทบัญญัติของ รัฐธรรมนูญให้มีความสอดคล้องและใหเ้ กิดความสมดุลในแต่ละเร่ืองกับสภาพการณ์ ณ เวลานั้นและในอนาคต

๓๘๔ ประเดน็ ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ทีม่ าของความเหน็ ขอ้ เสนอแนะ - การเพ่ิมและสร้างการเรยี นร้ใู หก้ ับประชาชนในเร่ืองรัฐธรรมนญู ประวัติศาสตร์ การเมือง การปกครองของประเทศ สังคม วัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ และ อุปนิสัยประจาชาติของคนในชาติ เพ่ือให้เกิดความเข้าใจอย่างลึกซ้ึง ซึ่งแม้เป็นเร่ือง ยากและต้องใชเ้ วลาก็ต้องดาเนนิ การอย่างเป็นข้นั ตอน - การสร้างความสมดุลในความสัมพันธ์ขององค์การ สถาบันทางการเมือง อยา่ งเหมาะสม - การมีระบบการตรวจสอบที่ชัดเจนให้เป็นที่ยอมรับโดยเฉพาะบุคลากรเพื่อให้ เกิดความสมดุลและเชื่อมั่น เช่น การออกจากตาแหน่ง การลงโทษทางสังคม ท่ีชัดเจนเพ่ือป้องกันมิให้บุคคลเหล่านั้นกลับมาในระบบการเมืองและสถาบันทาง การเมืองอีก ซ่ึงเป็นเรื่องยากเช่นเดียวกัน แต่เป้าหมายคือความย่ังยืนของสมดุล ในระบบการเมืองตอ้ งมรี ะบบตรวจสอบท่เี ครง่ ครดั - การทบทวนกฎหมายตามที่กฎหมายกาหนด ความคาดหวัง มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยพี ระ ระบบและสถาบนั การเมืองพงึ สง่ เสริมให้ความต้องการของประชาชนบรรลผุ ล จอมเกลา้ ธนบุรี (แบบสอบถาม สภาพปญั หา ความคดิ เหน็ ) ที่มาและอานาจของสมาชิกวุฒิสภาไม่สอดคล้องตามหลักประชาธิปไตย เน่ืองจากสมาชิกวุฒิสภามิได้มีท่ีมาจากประชาชนส่วนใหญ่ แต่กลับมีขอบอานาจ หนา้ ทเี่ สมือนหนึ่งเป็นตวั แทนของประชาชนสว่ นใหญ่ ข้อเสนอแนะ ท่ีมาและอานาจของสมาชิกวุฒิสภาต้องสอดคล้องกัน หากมีที่มาจากการเลือก ของประชาชนย่อมต้องมีขอบอานาจท่ีมากกว่า แต่หากมีท่ีมาจากการแต่งต้ัง ยอ่ มต้องมีขอบอานาจท่ีจากัดลงมา

๓๘๕ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเหน็ ความคาดหวัง กองเทคโนโลยีและศนู ย์ขอ้ มลู การให้ความเห็นกับระบบการเมือง ที่ปราศจากความม่ันคงฐานรากเป็นความสุ่ม การตรวจสอบ กรมสอบสวนคดี เส่ยี ง พเิ ศษ (แบบสอบถามความ คดิ เหน็ ) ความคาดหวัง ศนู ยส์ ืบสวนสะกดรอยและการ ควรมีระบบการเมืองที่มีธรรมาภิบาลอย่างแท้จริง โดยอานาจประชาชนอย่าง ข่าว (ศ.สรช.) กองปฏิบตั กิ าร แท้จริง และโปร่งใสสามารถถูกตรวจสอบได้ นอกจากนี้ ควรวางกรอบแนวคิด พิเศษ กรมสอบสวนคดีพเิ ศษ เก่ียวกับระบบการเมืองและสถาบันการเมืองในประเทศไทยให้ถูกต้อง โดยต้องยึด (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) โยงกับผลประโยชนข์ องแผ่นดนิ และความผาสกุ ของประชาชนอย่างแทจ้ ริง สภาพปญั หา ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองถูกส่งผ่านแต่ในกลุ่มการเมืองชนิดท่ีมีการ ผูกขาดมานานปีกลุ่มนักการเมือง หรือกลุ่มปัญญาชนชั้นปกครอง ที่มีอยู่เพียง จานวนไม่มากและกาหนดกติกาในการเลือกต้ังรูปแบบต่าง ๆ ท่ีเป็นเช่นนั้นเพราะ ประชาชนยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ จึงขาดพลังในการกาหนดทิศทางและ ระบบการเมืองและสถาบันการเมืองอย่างเท่าท่ีควร ทาให้การเมืองไม่มีเสถียรภาพ และมั่นคง ข้อเสนอแนะ ควรจากัดสิทธิการเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรโดยใช้กรอบการดารงตาแหน่ง ไม่เกินจานวนสมัยหรือจานวนปี และกรอบการจากัดสิทธิการเป็นสมาชิกสภาทาง สายโลหิตหรือสายสัมพันธ์ทางตระกูลติดต่อกันไม่เกินสามชั่วคนหรือตามกรอบ ที่สามารถป้องกันการสืบทอดและสรา้ งอิทธิพลในระยะยาว