201 #HİDEMAT-I MAHLUKAT: Мақлұқаттардың қызметтері, жаратылған болмыстардың жаратылыс мақсатына сай түрдегі атқарылған міндеттері. #HİDEMAT-I MEŞHUDE: Көзбен көрінген қызметтер, жаратылған болмыстардың жаратылыс мақсатына сай түрдегі атқарылған міндеттері. #HİDEMAT-I NURİYE: Нұр шығармалары арқылы иман жəне Құран үшін жасалынған қызметтер. #HİDEMAT-I RABBANİYE: Аллаһтың (жж) берген тəрбиеге сай болмыстардың жасаған қызметтері жəне құлдық міндеттері. #HİDEMAT-I TESBİHİYE: Аллаһтың (жж) кемшіліксіздік жəне киелігін көрсету міндеттері. #HİDEMAT-I UHREVİYE: Ақірет өміріне пайдалы ғибадат жəне қызметтер. #HİFFET: Жеңіл, жеңілдік. #HİKÂYAT: Хикаялар. #HİKÂYAT-I İSRAİLİYE: Яхудилердің хикаялары. #HİKÂYE-İ TARİHİYE: Тарихи хикая, тарихтағы оқиғаларды айту. #HİKÂYE-İ TEMSİLİYE: Мысали хикая, түсіндірілген тақырыптың одан да жақсы түсінікті болу үшін мысали оқиғаның айтылуы. #HİKÂYET: Хикаяны айту, əңгімелеу. #HİKÂYET-İ AYÂNÎ: Ап-ашық түсіндірулер. #HİKEM: Хикметтер, мақсаттар мен пайдалар. #HİKEM-İ CESÎME: Үлкен жəне маңызды хикметтер (мақсаттар). #HİKEMİYAT: Хикметтер, мақсаттар мен пайдалар. #HİKEMİYAT-I KUR'ANİYE: Құрандағы хикметтер, адамның жəне əлемдегі болмыстардың жаратылыс мақсаттары, илаһи жүйе жəне заңдар секілді түрлі ақиқаттар туралы дəріс беруші, ғибратты білімдер жəне түсініктемелер. #HİKMET: 1.Ілім. 2.Табиғатты зерттейтін ілім, табиғат ілімі. 3.Терең көзқарас жəне түсінік. 4.Философия. 5.Себеп; жасырын себеп. 6.Көзделген мақсат жəне пайда. #HİKMETDAR: Хикметті, пайдалы жəне мақсатты. #HİKMETTAR: Хикметті, пайдалы жəне мақсатты. #HİKMETDARANE: Хикметті, мақсатты жəне пайдалы түрде. #HİKMETTARANE: Хикметті, мақсатты жəне пайдалы түрде. #HİKMET-EDA: Хикметті, мақсатты жəне пайдалы. #HİKMETEN: Хикмет жағынан, көзделген мақсат пен пайда тұрғысынан. #HİKMETFEŞAN: Хикметтер жайған; 1.Ілім жəне ақиқаттарды жайған. 2.Болмыстардың жаратылысындағы илаһи мақсат пен пайдаларды түсіндіріп танытқан. #HİKMET-FEŞAN: Хикметтер жайған; 1.Ілім жəне ақиқаттарды жайған. 2.Болмыстардың жаратылысындағы илаһи мақсат пен пайдаларды түсіндіріп танытқан. #HİKMET-İ ÂLEM: Әлемнің жаратылу мақсаты жəне білінбеген жасырын себебі. #HİKMET-İ ÂLİYE: Жоғары мақсат пен пайда. #HİKMET-İ ÂLİYE-İ BEŞERİYET: Адамдыққа қараған (адамзатты қатысты еткен) жоғары мақсат. #HİKMET-İ ÂLİYE-İ KÂİNAT: Әлемге қараған (əлеммен қатысты) жоғары ілім жəне мақсат. #HİKMET-İ ÂMME: Әрбір нəрседе көзделген жəне əрбір нəрсені қамтыған мақсат пен пайда. #HİKMET-İ AVRUPAİYE: Европа философиясы, дінге қатысы болмаған Европадағы адам, əлем жəне өмір туралы көзқарастар. #HİKMET-İ AZÎME: Үлкен хикмет, үлкен мақсат пен пайда. #HİKMET-İ BAHİRE: Ап-ашық хикмет, көзделген ап-ашық мақсат пен пайда. #HİKMET-İ BEŞER: Адамдардың зерттеуі мен ойларының туындысы болған ілім жəне философия. #HİKMET-İ BEŞERİYE: Адамға қатысты хикмет, мақсат пен пайдалар ұғымы. #HİKMET-İ CEDİDE: 1.Заманымыздағы зерттеуге жəне тəжірбеге сүйенген қазіргі ілім. 2.Жаңа астрономия ілімі.
202 #HİKMET-İ CÜZ'-İ İHTİYARİYE: Адамға шектеулі ерік жəне таңдау еркіндігінің мақсаты. #HİKMET-İ DAKİKA: Терең хикмет, терең ілім мен мақсат. #HİKMET-İ ESASİYE: Негізгі жəне басты мақсат, асыл мақсат. #HİKMET-İ EZELİYE: Әзəли хикмет: əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде əзəлден белгілеген Аллаһтың (жж) шексіз ілімі жəне хикметі. #HİKMET-İ FENNİYE: Пəн білімі, табиғат ілімі, табиғатты зерттейтін ілім (ілімдер). #HİKMET-İ HAKİKİYE: Нағыз ілім; əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде белгілеген ілім мен хикмет. #HİKMET-İ HİLKAT: Жаратылыстың мақсаты жəне себебі. #HİKMET-İ HÜKÛMET: Үкімет жағынан (өкілетті басқарушылар тарапынан) көзделген мақсат. #HİKMET-İ İBHAM: Жабық (беймəлім) қалдырудағы мақсат жəне көзделген пайда. #HİKMET-İ İHTİLAF: Алауыздықтың жəне бөлекше болудың хикметі жəне мақсаты. #HİKMET-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) хикметі, əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде белгілеген (жоспарлаған) Аллаһтың (жж) шексіз ілімі мен хикметі. #HİKMET-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) хикметі, əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде белгілеген (жоспарлаған) Аллаһтың (жж) шексіз ілімі мен хикметі. #HİKMET-İ İMAN: 1.Иман етудегі себеп жəне мақсат. 2.Иман көзқарасы, иманға апаратын ой, көзқарас жəне түсінік. Иман ақиқаттарын көрген назар. #HİKMET-İ İMANİYE: 1.Иман етудегі себеп жəне мақсат. 2.Иман көзқарасы, иманға апаратын ой, көзқарас жəне түсінік. Иман ақиқаттарын көрген назар. #HİKMET-İ İMHAL: Кейінге қалдыру себебі, жазаны бірден бермей, кешіктіруіндегі себеп жəне мақсат. #HİKMET-İ İNSANİYE: Адамның өз ақылы жəне зерттеуімен жеткен ілім. #HİKMET-İ İRŞAD: Тура жолды тыңдаушылардың түсінік денгейіне сай əдіспен көрсету. #HİKMET-İ İSLÂMİYE: 1.Ислам дінімен қатысты ілім. 2.Исламға сүйенген көзқарас жəне түсінік. #HİKMET-İ KÂİNAT: Әлемнің жаратылыс мақсаты. #HİKMET-İ KUDSİYE: Киелі хикмет пен ілім, Аллаһтың (жж) кемшіліксіз ілім жəне хикметі. #HİKMET-İ KUR'AN: Құран хикметі, Құранның ғалам, жаратылыстар жəне оқиғалар жөнінде көрсеткен пайда мен мақсаттар. #HİKMET-İ KUR'ANİYE: Құранның білдірген ілім жəн көзқарас. #HİKMET-İ MİRAC: Миғраждың себеп жəне мақсаты. #HİKMET-İ MUTLAKA: Әрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жоспарлаған (белгілеген) шексіз ілім жəне хикмет. #HİKMET-İ MUZAHREFE: Жасанды жəне бұзық философия жəне түсінік. #HİKMET-İ RİSALET: Пайғамбарлықтың (пайғамбарлық міндетінің берілуінің) себебі жəне мақсаты. #HİKMET-İ RUBUBİYET: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі болу сипатымен Аллаһтың (жж), əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жоспарлаған (белгілеген) шексіз ілім жəне хикметі. #HİKMET-İ SAMEDANİYE: Самəд болған (яғни, ешбір нəрсеге мұқтаж болмаған жəне əрбір сəт əрбір нəрсенің өзіне мұқтаж болған) Аллаһтың (жж), əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жоспарлаған (белгілеген) шексіз ілім жəне хикметі.
203 #HİKMET-İ ŞÂMİLE: Әрбір нəрсені қамтыған ілім; əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жоспарлаған (белгілеген) қамтушы жəне шексіз ілім жəне хикмет. #HİKMET-İ TABİİYE: Табиғат білімі, табиғатты зерттеген ілім(дер) (физика, химия, астрономия, геология, биология т.б.). #HİKMET-İ TAMME: Толық жəне кемшіліксіз хикмет; əрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жоспарлаған (белгілеген) толық жəне кемшіліксіз ілім мен хикмет. #HİKMET-İ TEKLİF: Теклифтегі себеп жəне мақсат, Аллаһтың (жж) пайғамбарлар арқылы жіберген дінге ұю жауапкершілігін адамдарға ақыл жəне ерік қалауымен қабыл етулерін қалауының (теклиф етуінің) себеп жəне мақсат. #HİKMET-İ TEKRAR: Қайталаудағы себеп жəне пайда. #HİKMET-İ ULVİYE: Жоғары хикмет, үлкен мақсат жəне пайда. #HİKMET-İ VÂSİA: Өте кең хикмет, өте қамтитын мақсат жəне себеп. #HİKMET-İ VÜCUD: Бар болу себебі. #HİKMETMEDAR: Хикмет себебі, бірнеше мақсат жəне пайдаларға себеп болған жəне жол ашқан. #HİKMET-MEDAR: Хикмет себебі, бірнеше мақсат жəне пайдаларға себеп болған жəне жол ашқан. #HİKMETNÜMA: Хикмет көрсеткен, пайдалы жəне мақсатты жасалғанын көрсеткен. #HİKMET-NÜMA: Хикмет көрсеткен, пайдалы жəне мақсатты жасалғанын көрсеткен. #HİKMETPERVERANE: Бірнеше мақсат жəне пайдаларды көздеп іс жасауды сүйетін тəрізде. #HİKMET-PERVERANE: Бірнеше мақсат жəне пайдаларды көздеп іс жасауды сүйетін тəрізде. #HİKMETRESAN: Хикметтерге жеткізген, терең ілім жəне ақиқаттарға апарған. #HİKMET-RESAN: Хикметтерге жеткізген, терең ілім жəне ақиқаттарға апарған. #HİKMETTAR: Хикметті, мақсатты, пайдалы. #HİKMETULLAH: Аллаһтың (жж) хикметі, Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені шексіз ілімімен мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жоспарлауы (белгілеуі). #HİKMETÜL-EŞYA: Табиғат білімі, табиғатта бар болған нəрселерді (жанды жəне жансыз болмыстарды) зерттеген ілім(дер) (физика, химия, геология, биология т.б.). #HİKMETÜL-İSTİAZE: 1.Шайтандардың жамандықтарынан Аллаһқа (жж) сыйынудың себебі жəне пайдасы. 2.Осы атпен аталған шағын кітап. #HİLAF: Қайшы, керағар, қарама-қарсы. *Келіспеушілік, келісе алмаушылық. #HİLAFAT: Ақиқатқа қайшылықтар. #HİLAFET: Халифалық: 1.Міндет атқарған біреуден кейін оның орнына өту. 2.Исламда дін жəне мемлекет басшылығы. 3.Жер жүзінде Аллаһтың (жж) заңдарын жүзеге асыру жəне бұл заңдарға сай өмір жүйесін құру міндеті. #HİLAFET-İ ABBASİYE: Аббаси халифалығы. #HİLAFET-İ ALİYYE-İ OSMANİYE: Османлы мемлекетінің жоғары халифалық дəуірі. #HİLAFET-İ ARZİYE: Жер жүзі халифалығы. Жер жүзінде Аллаһтың (жж) заңдарын жүзеге асыру жəне бұл заңдарға сай өмір жүйесін құру міндеті. #HİLAFET-İ İSLÂMİYE: Ислам халифалығы, Исламда дін жəне мемлекет басшылығы. #HİLAFET-İ KÜBRA: 1.Жер жүзі халифалығы. 2.(Исламдағы) дін жəне мемлекет басшылығы.
204 #HİLAFET-İ MANEVİYE: Мағынауи халифалық, Хз.Мұхаммедтің (асм) мирас қалдырған жəне аманат еткен Құран жəне сүннетіне қамқор болу, жанашыр болу, онымен өмір сүру жəне өмір сүргізуде жетекшілік міндеті. #HİLAFET-İ MUHAMMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) қызметінің өзінен кейін жалғастырылуы. #HİLAFET-İ NÜBÜVVET: Хз.Мұхаммедтің (асм) үмметіне халифа болу міндеті. #HİLAFET-İ OSMANİYE: Османлы халифалығы. #HİLAFET-İ RÛY-İ ZEMİN: Жер жүзі халифалығы. #HİLAFET-İ ZEMİN: Жер жүзі халифалығы. #HİLAF-I ADALET: Әділдікке қайшы. #HİLAF-I ÂDET: Әдетке қайшы, əдетке керағар, қағидадан тыс. #HİLAF-I AKIL: Ақылға теріс, ақылға қайшы. #HİLAF-I EDEB: Әдепке қайшы, ахлақ пен тəрбиеге керағар. #HİLAF-I EMİR: Әмірге қайшы. #HİLAF-I FITRAT: Жаратылысқа қайшы. #HİLAF-I HAK: Ақиқатқа теріс, ақиқатқа қайшы. #HİLAF-I HAKİKAT: Ақиқатқа теріс, ақиқатқа қайшы. #HİLAF-I HAREKET: Теріс əрекет. #HİLAF-I HEVESİNİ: Әуестігінің терісі, қалауына қайшы. #HİLAF-I HİKMET: 1.Ілімге қайшы. 2.Көзделген мақсатқа қайшы. #HİLAF-I İMAN: Иманға қайшы, сенімге керағар. #HİLAF-I KANUN: Заңнан тыс, заңға қайшы, заңға керағар. #HİLAF-I KUR'AN: Құранға қайшы, Құранға теріс. #HİLAF-I MASLAHAT-I İSLÂMİYE: Исламның мақсат жəне бейбіт жолына қайшы. #HİLAF-I ME'MUL: Ойлағаннан тыс, күтпеген түрде. #HİLAF-I SÜNNET: Сүннетке қайшы, Пайғамбарымыздың (асм) əрекет жəне өмір сүру тəрізіне қайшы. #HİLAF-I ŞERİAT: Шариғатқа қайшы, ислам дініне керағар. #HİLAF-I ŞUUR: Санаға қайшы, ақылға теріс. #HİLAF-I USÛL: Қағидаға қайшы, дін қағидаларына теріс. #HİLAF-I VAKIA: Болған оқиға жəне ақиқатқа қайшы, ақиқатта болғанға керағар. #HİLAF-I VAKİ: Бар болған ақиқатқа қайшы, ортадағы оқиға жəне ақиқатқа кереғар, ақиқатта болғанға қайшы. #HİLAF-I VİCDAN: Ар-ожданға қайшы. #HİLAF-I ZUHUR: Көрінген ақиқатқа ақиқатқа қайшы, пайда болған ақиқаттың терісі; ортаға шықпау. #HİLAFÎ: Келіспеу себебі болған, толық түсінісуге қол жетпеген. #HİLÂL: Ай, садақ, қияқ түрінде көрінген жаңа ай. #HİLÂL-İ ÎD: Мейрам айы, рамазан мейрамының арафасында көрінген жаңа ай. #HİLÂL-İ İYD: Мейрам айы, рамазан мейрамының арафасында көрінген жаңа ай. #HİLÂL-İ RAMAZAN: Рамазан айы, Рамазанның алғашқы күнінің бастапқы ақшамында көрінген жаңа ай. #HİL'AT: Киім, қымбат əдемі киім. #HİLEBAZ: Қу, алаяқ, айлакер, өтірікші, алдаушы. #HİLEKÂR: Қу, алаяқ, айлакер, алдаушы. #HİLEKÂRANE: Айлалы, алдап-арбаған. #HİLKAT: Жаратылыс. #HİLKATEN: Жаратылысша, жаратылыс тұрғысынан. #HİLKAT-İ ÂLEM: Әлемнің, дүниянің жаратылысы. #HİLKAT-İ ARZ: Жердің жаратылысы. #HİLKAT-İ ARZİYE: Жердің жаратылысы. #HİLKAT-İ BEŞER: Адамның жаратылысы. #HİLKAT-İ CESED: Дененің жаратылысы. #HİLKAT-İ DÜNYA: Дүниянің жаратылысы.
205 #HİLKAT-İ EŞYA: Нəрселердің жаратылысы. #HİLKAT-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жаратуы. #HİLKAT-İ İNSAN: Адамның жаратылысы. #HİLKAT-İ İNSANİYE: Адамның жаратылысы. #HİLKAT-İ KÂİNAT: Ғаламның жаратылысы. #HİLKAT-İ MEVCUDAT: Болмыс атаулының жаратылысы. #HİLKAT-İ RABBANİYE: Раб болған Аллаһтың (жж) жаратуы. #HİLKAT-İ SEMAVAT: Аспанның, көктің жаратылысы. #HİLKAT-İ SEMAVAT VE ARZ: Жер мен аспанның жаратылысы. #HİLKAT-İ TEŞEKKÜL: Жаратылып пайда болуы. #HİLM: Жұмсақтық, сабырсызданбау, тыныштық, ашуланбау. #HİLYE: Әдемі қасиеттер, əдемі мінездер. #HİLYE-İ NEBEVİYE: Пайғамбарымыздың (асм) бойындағы жəне жүріс-тұрыстарындағы көркем сипаттар. #HİMALAYA: Гималай, Үндістан жəне Пакистан солтүстігінде орналасқан Азияның ең биік таулары. #HİMAR: Есек. #HİMAYE: Қорғау. #HİMAYEGERDE: Қорғалған, қорғауында болған. #HİMAYE-GERDE: Қорғалған, қорғауында болған. #HİMAYE-İ RABBANİYE: Раббының қорғауы жəне жарылқауы. HİMAYET: Қорғау, қорғаушылық. #HİMAYET-İ GAYBÎ: Жасырын қолдың қорғаушылығы, Аллаһтың (жж) қорғауы жəне бақылауы. #HİMAYET-İ HIFZ-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қорғауы жəне бақылауы. #HİMAYET-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қорғауы, бақылауы. #HİMAYET-İ RABBANİYE: Раббтың қорғаушылығы жəне бақылауы. #HİMAYETKÂR: Қорғаушы. #HİMAYETKÂRANE: Қорғап, қорғауменен. #HİMEMAT: Қорғаулар, жəрдемдер. #HİMEMAT-I KUDSİYE: Киелі жəрдемдер жəне жақсылықтар. #HİMEMAT-I SÜBHANÎ: Сүбхан (яғни, барлық жағымен кемшіліксіз) болған Аллаһтың (жж) жəрдемдері. #HİMMET: 1.Аллаһтың (жж) рұқсатымен болған рухани жəрдем жəне қорғау. 2.Жəрдем, игілік. #HİMMET-İ ÂLÎNİZ: Үлкен рухани жəрдеміңіз. #HİMMET-İ ÂMME: Әркімге (барлық муминдерге) рухани жəрдем. #HİMMET-İ AZÎME: Үлкен жігер жəне табандылық. #HİMMET-İ MANEVİYE: Мағынауи жəрдем. #HİMMET-İ MERDANE: Мəрттікпен жəне батырлықпен жасалынған жəрдем жəне көрсетілген қайрат. #HİMMET-İ PEYGAMBER: Пайғамбарымыздың (асм) мағынауи жəрдемі. #HÎN: Сəт, уақыт. #HÎNA: Қай кезде, кезінде. #HİND: Үндістан. #HİND-PAK YARIMADASI: Үндістан мен Пакистан түбегі. #HİNT-PAK YARIMADASI: Үндістан мен Пакистан түбегі. #HİNDU: Индустар, Үндістандағы Браһман деген жалған бір дінге бағынышты болған. #HÎN-İ SABAVET: Балалық уақыты, балалық шақ. #HİRA: Меккедегі бір таудың аты. Хз.Пайғамбарға (асм) алғашқы уахи келген үңгір осы тауда. #HİS: 1.Сезім, сезіну. 2.Жүйке, нерв, сезу мүшелерінен келген ескертулерді сезу, аңғару. 3.Түсіну, аңғару. #HİSAL: Мінез, мінез-құлықтар. Ахлахтар. #HİSAL-İ HAMÎDE: Мақтауға лайық əдемі мінез-қылықтар.
206 #HİSS: Сезім, сезіну. #HİSSE: Үлес, пай, бөлік, бөлім. #HİSSEDAR: Үлескер, үлес иесі, үлесін алған. #HİSSE-İ AZÎME: Үлкен үлес, үлкен пай. #HİSSE-İ DERS: Дəрістегі үлес, дəрістен алған үгіт пен насихат. #HİSSE-İ ERZAKIYE: Ризық үлесі, жеу ішу үшін берілген үлес, ақы. #HİSSE-İ FEHM: Түсіну, ұғыну үлесі. #HİSSE-İ GURUR: Тəкаппарлық (мақтаныш) пайы. #HİSSE-İ İCAD: Жаратуда пай, жаратуда үлес жəне ортақтық. #HİSSE-İ İCAZİYE: Мұғжизаны түсіну үлесі, Құранның баяндауындағы мұғжизаны түсіну пайы. #HİSSE-İ İŞTİRAK: Қосылу үлесі, ортақтық пайы. #HİSSE-İ ŞEREF: Абырой пайы. #HİSSE-İ TAALLÜM: Үйрену үлесі. #HİSSE-İ ZEVK: Зауық алу үлесі, лəззат үлесі. #HİSSEMEND: Үлесін алған, нəсіп болған. #HİSSEN: Сезім тұрғысынан. #HİSSEYÂB: Үлесін алған, пайдаланған. #HİSSÎ: Сезімге қатысты, сезіммен байланысты. #HİSS-İ ADALET: Әділеттілік сезімі. #HİSS-İ ÂHER: Басқа сезім. #HİSS-İ ÂMME: Халықтың сезімі, қоғамның ортақ сезімі. #HİSS-İ DİNÎ: Дінге деген сезім. #HİSS-İ DİYANET: Діндарлық сезім. #HİSS-İ ELÎM: Көп уайым-қайғы берген сезім. #HİSS-İ HAVF: Қорқу сезімі. #HİSS-İ HÜRRİYET: Еркіндік сезімі. #HİSS-İ HÜZN-Ü GAMDAR: Қайғылы мұңды сезім. #HİSS-İ İNKÂRÎ: Жоққа шығару сезімі. #HİSS-İ KABLE'L-VUKU: Бір нəрсе пайда болмастан бұрын оны сезу, бір нəрсені алдын-ала сезу, күні бұрын сезу, жүрекке келу. #HİSS-İ KARABET: Жақындық сезімі, бауырластық сезімі. #HİSS-İ MİLLÎ: Ұлтшылдық сезімі. #HİSS-İ MUHABBET: Махаббат сезімі. #HİSS-İNÂİM: Ұйқыдағы сезім. #HİSS-İ NEFS-İ CİSİM: Денеге тəн мұқтаждықтарды қанағаттандыру жəне қауіптерден сақтау сезімі. #HİSS-İ SÂBİA: Жетінші сезім. #HİSS-İ SÂDİS: Алтыншы сезім. #HİSS-İ SÂMİA: Есту сезімі. #HİSS-İ ŞEDİD: Күшті сезім. #HİSS-İ ŞEFKAT: Мейірімділік сезімі. #HİSS-İ ŞÜKRAN: Шүкір ету сезімі, борыштылық сезімі. #HİSS-İ TAHKİR: Кемсіту сезімі, менсінбеу сезімі, қорлау сезімі. #HİSS-İ TAKLİD: Еліктеу сезімі, ұқсау жəне ол сияқты болу сезімі. #HİSS-İ TARAFDARLIK: Тараптарлық сезімі. #HİSS-İ TENKİD: Мінеп-сынау сезімі, жамандау сезімі. #HİSS-İ UHUVVET: Бауырмалдық сезімі. #HİSS-İ ULVÎ: Үлкен, жоғары сезім. #HİSS-İ UMUMÎ: Жалпы сезім, қоғамның ортақ сезімі. #HİSSİYAT: Сезімдер. #HİSSİYAT-I ÂLİYE: Жоғары да құнды сезімдер. #HİSSİYAT-I ÂŞIKANE: Ғашықтық сезімдер. #HİSSİYAT-I BÂKİYE: Бақи сезімдер, мəңгілікті жəне соңсыз болуды қалаған сезімдер. #HİSSİYAT-I BEŞERİYE: Адамның сезімдері.
207 #HİSSİYAT-I CUMHUR: Халық меншіктеген сезімдер жəне ойлар. #HİSSİYAT-I DAKİKA: Терең жəне нəзік сезімдер. #HİSSİYAT-I DİNİYE: Діни сезімдер, дінмен қатысты сезімдер. #HİSSİYAT-I HAYATİYE: Дүния тіршілігіне байланған сезімдер. #HİSSİYAT-I İMANİYE: Иманмен қатысты сезімдер, иманға байланған сезімдер. #HİSSİYAT-I İNSANİYE: Адамдағы сезімдер. #HİSSİYAT-I KALBİYE: Жүректегі сезімдер. #HİSSİYAT-I MÜTEVÂRİSE: Мираспен жалғасқан сезімдер; бабадан, атадан келген жəне қалыптасқан сезімдер. #HİSSİYAT-I NEFSANİYE: Нəпсəни сезімдер, менмендік жəне тұлғалық пайда жəне қалауларға қатысты сезімдер. #HİSSİYAT-I NEFSİYE: Нəпсəни сезімдер, менмендік жəне тұлғалық пайда жəне қалауларға қатысты сезімдер. #HİSSİYAT-I SÜFLİYE: Төмен, жағымсыз сезімдер. #HİSSİYAT-I ŞEDİDE: Күшті сезімдер. #HİSSİYAT-I ULVİYE: Жоғары да құнды сезімдер. #HİSSİYAT-I ULVİYE-İ DİNİYE: Діни жоғары жəне құнды сезімдер. #HİSSİYAT-I ULVİYE-İ İNSANİYE: Адамның күшті де құнды сезімдері. #HİSSİYAT-I ULVİYE-İ RAKİKA: Нəзік те өте күшті сезімдер. #HİSSİYAT-I UMUMİYE: Қоғамдағы ортақ сезімдері. #HİSSİYAT-I YAKUBİYE: Хз.Яқубтың (ас) сезімдері. #HİTAB: Сөз сөйлеу, айту, үндеу. #HİTABAT: Сөз сөйлеулер, айтулар, үндеулер. #HİTABAT-I EZELİYE: Аллаһтың (жж) əзəли үндеулері. #HİTABAT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) сөздері. #HİTABAT-I KUR'ANİYE: Құранның үндеуі жəне сөздері. #HİTABAT-I NEBEVİYE: Пайғамбарымыздың (асм) үндеуі мен сөздері. #HİTABAT-I SÜBHANİYE: Сүбхан болған Аллаһтың (жж) үндеулері. #HİTABE: Сөз сөйлеу. #HİTABEN: Сөз сөйлеп, айтып. #HİTABET: Сөз сөйлеу, сөз. #HİTABET-İ UMUMİYE: Жалпыға сөз сөйлеу, топқа сөз айту. #HİTAB-I ÂMM: Жалпыға сөз сөйлеу, əркімге арнап сөз айту. #HİTAB-I EZELÎ: Әзəли үндеу, Аллаһтың ( жж) мəңгі сөз сөйлеуі. #HİTAB-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) үндеуі, сөз сөйлеуі. #HİTAB-I İZZET: Күшті де құнды сөз сөйлеу (Құран). #HİTAB-I MÜRŞİDANE: Мүршидтік үндеу, дұрыстық пен шындықты көрсетіп сөйлеу жəне айту. #HİTAB-I SEMAVÎ: Сəмəуи үндеу, Аллаһ ( жж) тарапынан келген сөз, Аллаһтың ( жж) адамдарға сөйлеген сөздері (Құран). #HİTAB-I YEZDANÎ: Аллаһтың (жж) сөз сөйлеуі (Құран). #HİTABİYAT: Сөз сөйлеу, қалың топқа сөз сөйлеу. #HİTAM: Соңы, ақыры, аяғы. #HİZB: Жамағат, топ, қауым, партия. #HİZB-İ A'ZAM: Ең үлкен хизб. Рисале-Нұрдың қайнар көзі болған аяттарды бір араға топтап жасалған кітап. #HİZB-İ A'ZAM-I KUR'ANÎ: Рисале-Нұрдың қайнар көзі болған аяттарды бір араға топтап жасалған кітап. #HİZB-İ A'ZAM-I NURÎ: Рисале-Нұрға қатысты ең үлкен хизб, рисалелердің қайнар көздері болған аяттардан құралған кітап. #HİZB-İ EKBER: Рисале-і Нұрдағы иманмен қатысты тақырыптардың қайнар көздері мен дəндері сияқты болған Арапша бөлімдерден құралған кітап. #HİZB-İ KUR'AN: Рисалелердегі ақиқаттардың қайнар көзі болған аяттардан құралған кітап.
208 #HİZB-İ KUR'ANÎ: Құраннан таңдап алынған кейбір аяттардың бір араға жинақталуымен құралған кітап. #HİZB-İ MAHSUS: Жеке хизб, бөлек таңдалған аяттар жинағы. #HİZB-İ MAHSUS-U KUR'ANÎ: Құрандағы аяттардан таңдап алынған аяттар жинағы. #HİZB-İ NUR: Нұрдың хизбысы. Рисалелердегі иманмен қатысты тақырыптарды қысқа сөйлемдермен Арапша баяндаған кітап. #HİZB-İ NURÎ: Рисале-Нұрдың иманмен қатысты тақырыптарды арапша қысқа сөздермен баяндаған кітап. #HİZBULLAH: Аллаһтың (жж) жамағаты. Аллаһқа (жж) шын иман келтіріп, əмір мен тыйымдарын ықыласпен орындаған жамағат. #HİZBÜL-A'ZAM-I KUR'ANÎ: Рисале-і Нұрдағы тақырыптардың қайнар көзі болған аяттардың бір араға жинақталуымен жасалған кітап. #HİZBÜL-EKBER: Ең үлкен хизб. (Рисале-і Нұрдағы тақырыптардың қайнар көзі болған аяттар). #HİZBÜL-EKBER-İ KUR'ANİYE: Рисале-і Нұрдағы тақырыптардың қайнар көзі болған аяттардың бір араға жинақталып жасалған кітап. #HİZBÜL-EKBER-İ NURÎ: Ғалам мен жаратылыстан Аллаһты (жж) тану тақырыптарын ішіне алған Арапша бөліктерден құралған кітап. #HİZBÜL-EKBERÜL-A'ZAM: Рисале-і Нұрдағы тақырыптардың қайнар көзі болған аяттарды бір араға жинақтап жасалынған кітап. #HİZBÜL-EKBERÜL-KUR'AN: Рисале-і Нұрдағы тақырыптардың қайнар көзі болған аяттарды бір араға жинақтап жасалынған кітап. #HİZBÜL-KUR'AN: Құранның хизбы, рисалелердің қайнар көзі болған аяттар. #HİZBÜL-KUR'ANİL-MUAZZAM: Рисале-і Нұрдағы тақырыптардың қайнар көзі аяттарды бір араға топтап жасалынған кітап. #HİZBÜN-NURÎ: Аллаһтың (жж) барлығы жəне бірлігімен қатысты тақырыптарды арапша қысқа сөздермен қамтыған кітап. #HİZBÜN-NURİYE: Аллаһтың (жж) барлығы жəне бірлігімен қатысты тақырыптарды арапша қысқа сөздермен қамтыған кітап. #HİZBÜŞ-ŞEYTAN: Шайтанның тобы, шайтанның жамағаты, шайтанға ұйыған қауым. #HİZMET-İ ASKERİYE: Әскерлік қызмет. #HİZMET-İ BENDEGANE: Құл сияқты қызмет, кемшіліксіз қызмет. #HİZMET-İ CİHADİYE: Жихад қызметі, дін үшін соғысу қызметі. #HİZMET-İ DİNİYE: Дін қызметі. #HİZMET-İ ESASİYE: Асыл қызмет, негізгі қызмет. #HİZMET-İ ESRAR-I KUR'ANİYE: Құранның сырларын (жасырын қалған ақиқаттарын) түсіндіру, таныту жолында қызмет. #HİZMET-İ FITRİYE: Фытри қызмет, жаратылыстың керектіруі болған қызмет, міндет. #HİZMET-İ İLMİYE: Ілми қызмет, ілімге қатысты қызмет. #HİZMET-İ İMAN: Иманға қызмет. #HİZMET-İ İMANİYE: Иманға қатысты қызмет. #HİZMET-İ İSLÂMİYE: Ислам дініне қызмет, ислам дінімен қатысты қызмет. #HİZMET-İ İSLÂMİYET: Исламиет қызметі. #HİZMET-İ KUDSİYE: Киелі қызмет. #HİZMET-İ KUDSİYE-İ KUR'ANİYE: Құранның киелі қызметі. #HİZMET-İ KUR'AN: Құран қызметі. #HİZMET-İ KUR'ANİYE: Құранның қызметі. #HİZMET-İ KUR'ANİYE-İ NURİYE: Рисале-і Нұрдың Құранға қатысты қызметі. #HİZMET-İ KÜLLİYE: Күллі қызмет. 1.Аллаһың (жж) есім жəне сипаттарымен зікір етіп таныту секілді кең мағынада ғибадат міндеті. 2.Әркімге пайдасы болатын ерекшелікке ие еңбек жəне міндет. #HİZMET-İ MEVLÂ: Аллаһқа (жж) құлдық міндеті. #HİZMET-İ MİLLİYE: Халыққа қызмет, халыққа пайдалы болу.
209 #HİZMET-İ NEŞRİYE: Рисалелерді жаю жəне тарату қызметі. #HİZMET-İ NURİYE: Нұр қызметі, Рисале-і Нұр қызметі. #HİZMET-İ NURİYE-İ KUDSİYE: Нұрға қатысты киелі қызмет, Рисале-й Нұрмен қатысты киелі қызмет. #HİZMET-İ SÜBHANİYE: Сүбхан болған Аллаһқа (жж) құлдық міндет. #HİZMET-İ UBUDİYET: Аллаһқа (жж) құлшылық міндеті. #HİZMET-İ UKBA: Ақірет үшін жасалынған еңбек. #HİZMET-İ VATANİYE: Отанға қызмет. #HİZMETKÂR: Қызметші, қызметші. #HİZMETKÂR-I EMİRBER: Әмірлерді орындаушы қызметші. #HOCA: 1.Имам, намаз оқытқан кісі. 2.Мұсылман дін ғалымы. 3.Дін ілімдерінің оқытушысы. 4.Мұғалім, ұстаз, оқытушы, профессор. 5.Мырза, беделді тұлға. 6.Ұста, ұстаз. #HOCA-İ DÂNÂ: Терең ілімді мұғалім, өте үлкен мұғалім. #HOCA-İ KÂİNAT: Әлемнің мырзасы (Мұхаммед а.с.м.). #HOCAVARİ: Мұғалім сияқты, ұстазға ұқсаған түрде #HODBİN: Өз қамын ойлайтын, өзімшіл, эгоист. #HODBİNANE: Өзін қамын ойлап, өзімшілдік түрде. #HODENDİŞ: Өз қамын ойлаған, жеке басын уайымдаған. #HODFÜRUŞ: Өзін ұнаттыруға тырысқан, мақтаншақ. #HODFÜRUŞANE: Өзін ұнаттыруға тырысып, мақтанған түрде. #HODGÂM: Өз жағдайын ойлаған, өзімшіл. #HODGÂMÎ: Тек өзін ойлаған, өзін ұнатқан, менменшіл #HODPEREST: Өзін өте жақсы көретін, табынатындай өзін ұнатқан. #HODPESEND: Өзін жақсы көретін, өр көкірек. #HODPESENDANE: Өзін жақсы көргізіп, тəкаппарлық түрде. #HOD-SERANE: Қырсықтықпен, ешкімді тыңдамай. #HOKKA: Әйнек, керамика немесе металдан жасалған ішіне керосин, сия құйылған кішкентай ыдыс немесе құты. Сия сауыт. #HOL: Доп, дөңгелек, кесек қар. #HOŞÂMEDÎ: Қош келдіңіз. #HOŞ-ÂMEDÎ: Қош келдіңіз. #HOŞ-BÛ EZHAR-I LATÎFE: Иісі ұнамды əдемі гүлдер. #HOŞNUDİYET-İ PEYGAMBERÎ: Пайғамбарымыздың (асм) ризалығы, риза болуы. #HOŞSOHBET: Хош сұхбат жасаған, көркем сөз сөйлеген, сұхбаты тыңдаушыларға ұнаған кісі. #HOŞ-SOHBET: Хош сұхбат жасаған, көркем сөз сөйлеген, сұхбаты тыңдаушыларға ұнаған кісі. #HUBAB: 1.Су көпіршігі. 2.Махаббат. 3.Сүйікті тұлға. #HUBB: Махаббат, сүйіспеншілік, жақсы көру. #HUBB-U ÂHİRET: Ақірет сүйіспеншілігі. #HUBB-U ÂL-İ BEYT: Пайғамбарымыздың (асм) ұрпақтарын жақсы көру. #HUBB-U CÂH: Мақамқұмарлық, мансапқұмарлық. #HUBB-U DÜNYA: Дүнияні жақсы көру, дүнияқұмарлық. #HUBB-U EHL-İ BEYT: Пайғамбарымыздың (асм) ұрпақтарын ұнату. #HUBB-U FÂNİYAT: Өткінші фəни нəрселерді жақсы көру. #HUBB-U FİLLAH: Аллаһ (жж) үшін жақсы көру. #HUBB-U HAYAT: Тірлікті ұнату, өмір сүруді жақсы көру. #HUBB-U MAÂLÎ: Қастерлі де жоғары құндылықтарға деген сүйіспеншілік, жоғары да құнды нəрселерді жақсы көру. #HUBB-U MEHASİN: Әдемілікке деген сүйіспеншілік, əдеміліктерді ұнату. #HUBB-U NEFİS: Өзін жақсы көру, менмендік сүйіспеншілігі. #HUBB-U ZÂT: Өзін ұнату. #HUBUB: Тұқым, дəн, дəнек. #HUBUBAT: Тұқымдар, дəндер. #HUBUR VE İBTİHAC: Қуаныш жəне көңіл тыныштығы. #HUDA: Жəнəб-ы Хақ, Аллаһ (жж).
210 #HUD'A: Қулық, алдау, айла, арбау. #HUDA': Қулық, алдау, айла, арбау. #HUDUD: Шекаралар, шектер. #HUDUD-U AZAMET-İ RUBUBİYET: Рубибиет ұлылығының шегаралары; Аллаһтың (жж) əрбір нəрсенің жаратушысы, иесі жəне тəрбиешісі сипатының ұлы шегаралары жəне қамту алаңы. #HUDÛS: Жаңадан пайда болу, соңынан болу, жоқтан бар болу. #HUFFAŞ: Жарғанат, түн құсы. #HUKUK: Құқықтар, заң жүйесі, мемлекет жəне қоғам тəртібін қамтамасыз еткен заңдар мен ережелер, бұл заңдар мен ережелерді зерттейтін ілім саласы. #HUKUKÎ: Құқыққа қатысты, құқықтық. #HUKUKİYYUN: Құқықшылар, заңгерлер. #HUKUK-U ÂMME: Қоғамда қалыптасқан адамдардың ие болған құқықтары, адам құқы, азаматтық құқық. #HUKUK-U DİNİYE: Дінге қатысты құқықтар, діни құқықтар. #HUKUK-U DÜNYEVİYE: Дүния өмірімен қатысты құқықтар, дүниядағы құқықтар. #HUKUK-U HAYAT: Өмір сүру құқықтары. #HUKUK-U HAYATİYE: Өмірмен қатысты құқықтар. #HUKUK-U İBAD: Құлдардың құқығы, адамдардың жеке құқығы. #HUKUK-U İNSANİYE: Адамдардың құқығы. #HUKUK-U MÜDAFAA: Өзін қорғау құқығы. #HUKUK-U ŞAHSİYE: Жеке құқықтар, жеке адамның құқықтары. #HUKUK-U ŞER'İYE: Шариғи құқықтар, ислам заңдары. #HUKUK-U UMUMİYE: Жалпы құқықтар, əркімге қатысты болған құқықтар. #HUKUK-U ÜMMET: Үмметтің құқығы, мұсылмандардың құқықтары. #HUKUKULLAH: 1.Азаматтық құқық, қоғам тəртібін жүйелеген құқық. 2.Негізгі адам құқықтары. 3.Аллаһтың (жж) жіберген əмір жəне ережелер. #HULEFA: Халифалар. #HULEFA-İ ERBAA: Төрт халифа (Хз.Әбубəкір (ра), Хз.Омар (ра), Хз.Осман (ра) жəне Хз.Әли (ра)). #HULEFA-İ RAŞİDÎN: Рашид халифалар (Хз.Әбубəкір (ра), Хз.Омар (ра), Хз.Осман (ра) жəне Хз.Әли (ра)). Төртеуіне берілген ортақ есім. #HULEFA-İ SELÂSE: Үш халифа (Хз.Әбубəкір (ра), Хз.Омар (ра), Хз.Осман (ра)). #HULEFA-YI ERBAA: Төрт халифа (Хз.Әбубəкір (ра), Хз.Омар (ра), Хз.Осман (ра) жəне Хз.Әли (ра)). #HULEFA-YI MEHDİYYÎN: Мəһдилік сипатына ие болған халифалар. #HULEFA-YI RAŞİDÎN: Рашид халифалар. (Хз.Әбубəкір (ра), Хз.Омар (ра), Хз.Осман (ра) жəне Хз.Әли (ра)). Төртеуіне берілген ортақ есім. #HULEFA-YI SELÂSE: Үш халифа. (Хз.Әбубəкір (ра), Хз.Омар (ра), Хз.Осман (ра)). #HULEL-İ FAHİRE: Өте бағалы жəне əдемі көрінген киімдер. #HULF: Сөзінде тұрмау, сертінен таю. #HULF-Ü VA'D: Сөзінен тайқу, сертінен таю, сөзінде тұрмау. #HULF-Ü VAAD: Сөзінен тайқу, сертінен таю, сөзінде тұрмау. #HULFÜL-VA'D: Сөзінен тайқу, сертінен таю, сөзінде тұрмау. #HULFÜL-VAAD: Сөзінен тайқу, сертінен таю, сөзінде тұрмау. #HULFÜL-VAÎD: Жазалайтынын білдіріп соңыра уəдесінде тұрмау, уəде қылған жазаны жасамау. #HULKÎ: Табиғи болмыспен қатысты, мінез-құлықпен қатысты. #HULLE: Киім. #HULÛD: Мəңгілік, əрдайымдылық, жалғастылық. #HULUKUHU'L-KUR'AN: Оның (Хз.Мұхаммедтің а.с.м.) ахлақы Құран ахлақы болған. #HULÛL: Кіру, араласу.
211 #HULÛL-İ ECEL: Ажалдың келуі. #HULUS: Шынайылық, саф, кіршіксіз тазалық, пəктік. #HULUSİ-İ SÂLİS: Үшінші Хулуси. #HULUSİ-İ SÂNİ: Екінші Хулуси. #HULUSİYET: Шынайылық, саф. #HULUS-U KALB: Жүректің шынайылығы, көңілдің тазалығы. #HULUS-U NİYET: Ниеттің шынайылығы, тазалығы. #HUMAR: Мастық, есалаңдық, бастың ауыруы. #HUMMA: Безгек ауруы, қызу көтеретін ауру. #HUMMALI: Қызу түрде, қарқынды түрде, өте еңбектенген түрде. #HUMRET: Беттің қызаруы, ұялу, қысылу. #HUMS: Бестен бір. #HUMS-U BEŞER: Адамдардың бестен бірі. #HUMS-U ÖŞR: Елуден бір. #HUMUD: Нығметтердегі зауық жəне лəззаттан мақұрым қалу, нығметтерге деген зауқы жоқтық жəне құмарлықтың болмауы. Еш нəрсеге қызықпау. #HUNHAR: Қан төгуші, қан құмар, залым, қатыгез. #HUNHARANE: Қан құмарлықпен, қатыгездікпен. #HUNNES: Жасырынған жəне қайтадан шыққан (жұлдыздар). #Hurafeler: Негізі жоқ жаңсақ ойлар мен нанымдар. #HURAFE: Жаңсақ , негізі жоқ ой-пікір, бос наным. #HURAFET: Жаңсақтық, ойдан шығарылғандық, негізі жоқтық. #HURAFETKÂRANE: Негізсіз жəне ойдан шығарылған түрде. #HURAFEVARİ: Негізсіз жəне жалғандық сияқты #HURAFE-VARİ: Негізсіз жəне жалғандыққа ұқсаған. #HURDEBÎN: Микроскоп. #HURDEBÎNÎ: Микроскоптық, көзбен көрілмеген микроскоппен көрілген. #HURDEBÎN-İ AKIL: Ақыл микроскобы. #HURİ: Жəннəт қыздары. #HURİL-ÎN: Көзі əдемі жəннəт қызы. #HURMET: Харам, харам болу, тыйым салынған. #HURMET-İ RİBA: Пайыздың (процент) харам болуы. #HURMET-İ ŞEDİDE: Қатты тыйым салған харам (тыйым). #HÛR-U CENNET: Жəннəт һурилері, жəннəт қыздары. #HURUC: Шығу, сыртқа шығу. #HURUÇ: Шығу, сыртқа шығу. #HURUF: Әріптер. #HURUFAT-I KUDSİYE: Қастерлі əріптер, Құранның киелі əріптері. #HURUFAT-I KUR'ANİYE: Құранның əріптері. #HURUF-U ARABİYE: Арапша əріптер, Құранның əріптері. #HURUF-U CÂZİME: Басына келген сөздің соңғы əрпін cezimli оқытқан əріптер. #HURUF-U HECA: Әліппедегі ретіне гөре тізілген əріптер. #HURUF-U HECAİYE: Әліппедегі ретіне гөре тізілген əріптер. #HURUF-U HECAİYE-İ KUR'ANİYE: Құранның əліппедегі ретіне гөре тізілген əріптері. #HURUF-U KEBİRE: Үлкен əріптер. #HURUF-U KUR'ANİYE: Құран əріптері. #HURUF-U MEVCUDAT: Жеке-жеке əріп болған болмыс атаулы. #HURUF-U MUKATTAA: Мұқаттаа əріптер, Құрандағы кейбір сүрелердің бастарында болған жəне бір-біріне қосылмай жеке-жеке аттарымен оқылған əріптер. #HURUF-U NÂSİBE: Кең заман етістігінің басына келгенде соңғы əрпін (е, э) деп оқытатқан əріптері, сөздері(En, len, izen, key секілді). #HURUF-U NURİYE: Рисале-и Нұр кітаптарындағы əріптер жəне сөздер.
212 #HURUF-U ŞARTİYE: Шарт əріптері, шартты шылаулар. Бұлар: \"\"in, men, ma, mehma, eyyü, meta, eynema, eyyane, enna, haysü ma, keyfema\"\". Екі етістікті бір-біріне байланыстырған бұл шылаулар басында болған етістікті \"\"болса, егер, егер де\"\" сияқты мағыналармен шартты жасап екінші келген етістікті болса жауап жасайды. #HURUŞ: Тебірену, толқу, буырқану, айқайлау, алаңдау. #HUSUF: Айдың тұтылуы. #HUSUF NAMAZI: Ай тұтылғанда қылынатын намаз. #HUSUFAT: Айдың тұтылулары. #HUSUL: Болу, пайда болу, орындалу, жарыққа шығу. #HUSUL-PEZİR: Пайда болған, жарыққа шыққан. #HUSUL-Ü MAKSUD: Мақсаттың жарыққа шығуы, мақсаттың орындалуы. #HUSUMET: Дұшпандық. #HUSUMET-İ HARİCİYE: Сыртқа қатысты дұшпандық, сыртқа қараған дұшпандық. #HUSUMETKÂRANE: Дұшпандықпен. #HUSUS: Тақырып, мəселе, бап, тарау. #HUSUSAN: Әсіресе, ерекше, айрықша. #HUSUSAT: Тақырыптар, мəселелер, тараулар. #HUSUSAT-I ŞAHSİYE: Жеке тұлғаға қатысты нəрселер. #HUSUSÎ: Жеке, өзіне қатысты, өзіндік #HUSUSİYAT: Бір нəрсеге қатысты жеке, ерекше жағдайлар. #HUSUSİYAT-I MÜTENEVVİA: Түрлі-түрлі ерекшеліктер. #HUSUSİYET: Жекелік, тек өзіне қатыстылық, ерекше болу. #HÛŞEÇÎN: Масақ жинаған, масақ терген, салқым (бір шоқ жүзім) жинаған. #HUŞU: Жақсы көру араласқан қорқу. Үлкен айбынды бір құзырда байқалған кішіпейілділік. #HUT: Балық. #HUT BURCU: Балық шоқжұлдызы. #HUTAME: Жəһəннəм, тозақтың бесінші қабаты. #HUTBE: Хұтба. Жұма жəне байрам намаздарында молданың мінберге шығып аят, дұғамен діндегі басты міндеттерді еске салуы. Діни əңгімелесу. #HUTBE-İ ARABİYE: Арапша хұтба, мінберде молданың хұтбаны арапша оқуы. #HUTBE-İ EZELÎ: Әзəли хұтба, Аллаһтың (жж) əзəли сөйлесуі. #HUTBE-İ ŞAMİYE: Шам хұтбасы. Бəдиүззаман Сайд Нұрсидің 1911-де Шамдағы Омейя мешітінде үлкен ғұламалардың қоймастан сұрауымен ішінде жүз шақты үлкен ғұламалар болған он мың адамға берген өте маңызды арапша бір хұтба. 1952-де өзі тəржіме жасап Хұтбе-и Шамие деген атпен кітап болып басылған. #HUTBE-İ ŞİRİN: Шырын хұтба, өте хош жəне ұнамды сөз сөйлеу. #HUTBETÜŞ-ŞAMİYE: Шам хұтбасы. Бəдиүззаман Саид Нұрсидің 1911-де Шамдағы Омейя мешітінде үлкен ғұламалардың қоймастан сұрауымен ішінде жүз шақты үлкен ғұлама болған он мың адамға берген өте маңызды арапша бір хұтба. 1952-де өзі тəржіме жасап Хұтбе-и Шамие деген атпен кітап болып басылған. #HUTEBA: Хатибтар, жақсы сөз сөйлеушілер. #HUTUR: Ойға, еске келу, еске түсіру. #HUTUT: Сызықтар, сызулар, жазулар, жолдар. #HUTUT-U EFKÂR: Пікір жолдары. #HUTUT-U MANEVİYE: Мағынауи сызықтар, байланыс жіптері. #HUTUT-U NURANİYE: Нұрани жəне жарқыраған сызықтар. #HUTUVAT: Адымдар, қадамдар. * Шайтанның алдаулары. #HUTUVAT-I SİTTE: Алты адым. Алты түрде шайтани алдаулар. Бəдиүззаман Саид Нұрсидің шығармаларынан біреуінің аты. Ағылшындардың 1918-де Станбұлды басып алған кезде олардың алдауларының құпияларын ашып, əшкерелеп көрсетіп, айла-қулықтарын бұзған жəне тоқтатқан бір шығарма. #HUVEYN: Өте ұсақ мақұлық, тым майда жандылар.
213 #HUVEYNAT: Тым майда жандылар, микроптар. #HUVEYNE: Тым майда мақұлық. #HUY: Характер, мінез-құлық, табиғи болмыс, өзіндік қасиет, əдет, дағды. #HUYÛT: Жіптер, сызықтар #HUZ: Ал, ұста (мағынасындағы Арапша əмір). #HUZ MÂ SAFÂ: Қуаныш сыйлайтынды ал, таза жəне саф болғанды ал, көңілді тыныштандыратын нəрселерді ал. #HUZME: Жарықтың шоғы. #HUZÛ: Кішіпейілділік. Аллаһтың (жж) соңсыз ұлылық жəне əдеміліктер иесі болуының алдында байқалған қорқу жəне құрмет пен тағзым. #HUZUR: Хұзырда (көз алдында) болу. Мақам иесі бір адамның алды. * Аллаһтың (жж) əр сəт бақылауында болғандығын сезу жəне аңғару, мағынауи жақындық мақамы . * Көңіл шаттығы, жан тыныштығы. #HUZURAN: Хұзырда болып, мағынауи жақындықты сезіп. #HUZURÎ: Әр сəт Аллаһтың (жж) хұзырында болғандығын сезінген түрде. #HUZUR-U ÂLÎ: Жоғары хұзыр. #HUZUR-U SÂMÎ: Жоғары хұзыр, үлкен хұзыр. #HUZUZAT: Хош, ұнамды нəрселер, лəззаттар. #HUZUZAT-I NEFSANİYE: Нəпсінің лəззаттары, күнəға итеретін қалауға ие адам менмендігінің құмарлықтары. #HÜBUB: Желдің соғуы, есу, самал, бəсең жел. #HÜCCET: Дəлел, айғақ, дəлелдеуші сөз, құжат т.б. #HÜCCET-İ A'ZAM: Ең үлкен дəлел, дəлелдеу үшін ең үлкен құжат жəне тірек. #HÜCCET-İ BAHİRE: Ашық дəлел. #HÜCCET-İ HAŞRİYE: Хаширге қатысты дəлел, өлгеннен кейін қайтадан тірілуге қатысты дəлел. #HÜCCET-İ İMAN: Иман құжаты, иман дəлелі. #HÜCCET-İ İMANİYE: Иманға қатысты құжат, иманға қатысты дəлел. #HÜCCET-İ KÀTI: Нақты дəлел. #HÜCCET-İ KÀTIA: Нақты дəлел, күшті дəлел. #HÜCCET-İ KUR'ANİYE: Құранға қатысты дəлел, Құранның Аллаһ (жж) тарпынан жіберілген кітап болғандығын дəлелдеген дəлел, айғақ. #HÜCCET-İ KÜBRA: Үлкен дəлел. #HÜCCET-İ KÜLLİYE: Күллі дəлел, көп дəлелдерді ішіне алған ауқымды дəлел. #HÜCCET-İ RİSALET: Хз.Мұхаммедтің (асм) пайғамбарлығына дəлел. #HÜCCET-İ TEVHİD: Тəухид дəлелі, Аллаһтың (жж) бірлігіне иман етудің дəлелі. #HÜCCET-İ VAHDANİYET: Аллаһтың (жж) бір жəне əрбір нəрсенің Оның туындысы болғандығына дəлел, дəлелдеуші тірек. #HÜCCETULLAH: Аллаһтың (жж) құжаты, Аллаһты (жж) танытқан, бар екенін жəне бірлігін дəлелдеген дəлел жəне құжат. #HÜCCETÜL-BÂLİĞA: Рисале-и Нұрдағы Аса-и Мұса деген кітаптың екінші бөлімінің аты. #HÜCCETULLAHİL-BÂLİĞA: Рисале-и Нұрдағы Аса-и Мұса деген кітаптың екінші бөлімінің аты. #HÜCCETÜL-İSLÂM: Ислам дінінің құжаты деген мағынадағы имам-ы Газалидың есімі. #HÜCCETÜL-KUR'AN ALÂ HİZBİŞ-ŞEYTAN: «Шайтан жəне жақтастарына қарсы Құранның Аллаһ (жж) келамы болғандығын дəлелдеген дəлел» мағынасында Бəдиүззаман Хазреттерінің бір кітабы. #HÜCCETÜL-KUR'AN ALEŞŞEYTAN VE HİZBİHİ: Шайтан жəне жақтастарына қарсы Құранның Аллаһ (жж) келамы болғандығын дəлелдеген дəлел. #HÜCCETÜL-KUR'AN ALE'Ş-ŞEYTAN VE HİZBİHİ: Шайтан жəне жақтастарына қарсы Құранның Аллаһ (жж) келамы болғандығын дəлелдеген дəлел.
214 #HÜCCETÜL-KÜBRA: Үлкен құжат. #HÜCCİYET: Дəлел саналу, дəлел болу. #HÜCEYRAT: Жасушалар, клеткалар. #HÜCEYRAT-I BEDEN: Дене жасушалары, клеткалары. #HÜCEYRAT-I BEDENİYE: Дененің жасушалары, клеткалары. #HÜCEYRE: Жасуша, клетка. #HÜCEYRE-İ BEDEN: Дене жасушасы, клеткасы. #HÜCEYRE-İ KÜBRA: Үлкен жасуша, клетка. #HÜCRA: (Ücra'dan шыққан жаңылыс сөз) Шет, алыс жер, қиыр шет. #HÜCRE-İ İNSANÎ: Адам жасушасы. #HÜCRE-İ SAADET: «Бақыт бөлмесі» мағынасында Пайғамбарымыздың (асм) Мəдинадағы Месжид-и Небевиеге жалғасып жатқан бөлмесі. #HÜCRE-İ TALİM VE HİDAYET: Тəлім жəне хидает үйі, дін жəне тура жол үйретілген үй. #HÜCUMAT-I SİTTE: (Шайтанның жəне оның сөзін сөйлеуші адамдардың) «алты зымиян шабуылы жəне алдау жолы» мағынасындағы Бəдиүззаман Хазретлерінің жазған кітабы. #HUDȂ: Рабб, жаратушы, Аллаһ (жж). #HÜDA: Хидает; тура жол көрсету, тура жол табу, тура жол, туралық. * Аллаһ (жж). #HUDÂBİN: Аллаһты (жж) білген жəне таныған, ақиқатты көрген жəне білген. #HÜDA-İ ŞER'Î: Дін жолы, діннің көрсеткен жол жəне хидаеті. #HUDÂPEREST: Аллаһқа (жж) құлдықпен берілген, Аллаһтың (жж) құлы, діндар. #HUDÂ-PEREST: Аллаһқа (жж) құлдықпен берілген, Аллаһтың (жж) құлы, діндар. #HÜDA-YI FURKANÎ: Құранның көрсеткен тура жол. #HÜDA-YI HİDAYET: Туралық жолы; туралық жол болған Исламиеттің тураны тура, жаңылысты жаңылыс қылып көрсеткен саламаттылық жолы. #HÜDA-YI KUR'ANÎ: Құранның көрсеткен тура жол. #HÜDDAM: Қызметте болғандар, қызмет қылғандар. #HÜDHÜD: Хабаршы құс, Хз.Сүлейманнің (ас) хабаршы құсы, сасықкөкек құсы не бəбісек құсы деп те айтылады. #HÜDHÜDMİSAL: Хүдхүд сияқты, Хз.Сүлейманнің (ас) хабаршы құсы секілді. #HÜDHÜD-MİSAL: Хүдхүд сияқты, Хз.Сүлейманнің (ас) хабаршы құсы секілді. #HÜDHÜD-Ü SÜLEYMANÎ: Хз. Сүлейманның (ас) хабаршы құсы. #HÜKEMA: 1.Философтар, ойшылдар. 2.Ғалымдар; білімділер. #HÜKEMA-İ İSLÂMİYE: Ислам философтары, Мұсылман ойшылдары. #HÜKEMA-İ KADÎME: Ежелгі заман философтары. #HÜKEMA-YI DÂLLE: Тура жолдан тайған, дінсіз философтар. #HÜKEMA-YI FELASİFE: Философиямен шұғылданған философтар. #HÜKEMA-YI HAKİKİYE: Нағыз ғалымдар, Құран жəне сүннетке берілген үлкен дін ғалымдары. #HÜKEMA-YI İŞRAKİYYUN: Ишракииун деп аталған ғалым жəне философтар. Рухқа кенеттен пайда болған түйсік, сезім (ишрак) жолымен ақиқаттардың білінетіндігін идея қылған ойшылдар. #HÜKKÂM: Әкімдер, басқарушылар, сөз иелері, өкімет адамдары. #HÜKKÂM-I FESAHAT: Мінсіз жəне көркем сөз сөйлеу өнерінде қатты дамығандар, сөзі өтімді болғандар. #HÜKM: Үкім, шешім. #HÜKMEN: Үкім болып, үкім жағынан. #HÜKM-Ü ÂDİLANE: Әділетке сай шешім. #HÜKM-Ü AKLÎ: Ақылға сүйенген үкім, ақылға сүйеніп шығарылған шешім. #HÜKM-Ü İMANÎ: Имани үкім, иманға қатысты үкім, иманға сүйенген шешім. #HÜKM-Ü KADER: Тағдырдың үкімі, тағдырда белгіленген шешім. #HÜKM-Ü NÜBÜVVET: (Бұл тұлға) пайғамбар деп берілген үкім. #HÜKM-Ü ŞER'Î: Шариғаттың үкімі, əмірі, шешімі.
215 #HÜKM-Ü TECRÜBÎ: Тəжірибеге сүйенген үкім (қарар). #HÜKM-Ü YEZDANÎ: Аллаһтың (жж) үкімі (қарары, əмірі, заңы). #HÜKM-Ü ZIMNÎ: Ашық болмаған, жанамалап айтылған үкім, шешім. #HÜKÜM: Үкім, қарар, əмір, шешім. #HÜKÜMDAR: Мемлекет басшысы, падишах, патша. #HÜKÜMDARANE: Үкім еткен түрде. #HÜKÜMDAR-I ÂDİL: Әділетті мемлекет басшысы, əділетті патша. #HÜKÜMFERMA: Үкімі жалғасқан, үкім еткен. #HÜKÜM-FERMA: Үкімі жалғасқан, үкім еткен. #HÜKÜMRAN: Үкім еткен, сөзі жүрген. #HÜLÂGU: Тарихта ең көп хақсыз қан төгуде мəшһүр Маңғол бас қолбасшысы. Милади 1258-де Бағдатқа шабуыл жасап халқын, Аббаси халифасын жəне бала-шағасын қатыгездікпен өлтірген, заманының ислам дұшпаны дəжжалы болған залым билеуші. #HÜLÂSA: Түйін, өзек, қорытынды. #HÜLÂSA-İ CÂMİA: Көптеген ерекшеліктерді өзінде топтаған түйін, өте ауқымды жəне жинақтаған қорытынды. #HÜLÂSA-İ FİKR-İ KÜFRÎ: Кəпірлік пікірлердің түйіні. #HÜLÂSA-İ KELÂM: Сөздің түйіні, сөздің мəні, сөздің қысқасы. #HÜLÂSA-İ KİTABLARI: Кітаптарының түйіні, кітаптарының мəні. #HÜLÂSA-İ KİTAPLARI: Кітаптарының түйіні, кітаптарының мəні. #HÜLÂSA-İ KUR'ANİYE: Құранның қортындысы, Құранның түйіні. #HÜLÂSA-İ MEAL: Мағынаның түйіні. #HÜLÂSA-İ MEVCUDAT: Жаратылыстың өзегі, жаратылыстың мəні. #HÜLÂSA-İ MEZHEBLERİ: Мəзһабтарының түйіні, ұстанған жолдарының мəнісі. #HÜLÂSA-İ MEZHEPLERİ: Мəзһабтарының түйіні, ұстанған жолдарының мəнісі. #HÜLÂSA-İ UBUDİYETİNİ: Ғибадаттарының түйінін, Аллаһқа (жж) деген құлшылық міндеттерінің мəнісін. #HÜLÂSATEN: Қысқаша, қысқасы, түйін болып. #HÜLÂSATÜL-HÜLÂSA: Түйіннің түйіні, мəнінің мəні. * Şualar кітабындағы Ayetül kübra атауы берілген 7-Шұғаның арабша өте қысқаша өзегі, түйіні болып Hizb-ül Hakaik немесе Büyük Çevşen деп аталған дұға кітаптарына қойылған. #HÜLYA: Күдік, күмəн, елес, қиял. #HÜMASINDAN: Бақытынан, бақыттылығынан. #HÜMUM: Қайғылар, мұңдар, уайымдар, қасіреттер, қамығулар. #HÜNERVER: Өнерлі, қабілетті, іскер, шебер. #HÜR: Еркін, ерікті, азат. #HÜRDÜR: Еркін, ерікті. #HÜR-FİKİR: Еркін ой-пікір. #HÜRMET: Құрмет, сый. #HÜRMETEN: Құрмет көрсетіп, құрметпен, сыйлап. #HÜRMET-İ MAHSUS: Жеке құрмет. #HÜRMET-İ MÜTEKABİLE: Өзара құрмет, екі жақты сыйластық. #HÜRMET-İ NEBİ: Пайғамбарға құрмет #HÜRMETKÂR: Құрметті, сыйлы. #HÜRMETKÂRANE: Құрмет көрсеткен түрде. #HÜRRİYAT: Еркіндіктер, еріктіліктер. #HÜRRİYET: Еркіндік, еріктілік. #HÜRRİYET-İ EFKÂR: Ой-пікір еркіндігі. #HÜRRİYET-İ FİKİR: Ой-пікір еркіндігі. #HÜRRİYET-İ FİKR: Ой-пікір еркіндігі. #HÜRRİYET-İ FİKR-İ İLMİYE: Ілімге қатысты ой-пікір еркіндігі. #HÜRRİYET-İ HAYVANÎ: Хайуани еркіндік. #HÜRRİYET-İ İLMİYE: Ілімге қатысты еркіндік. #HÜRRİYET-İ KALEM: Жазу еркіндігі.
216 #HÜRRİYET-İ KELÂM: Сөз бостандығы, сөйлеу еркіндігі. #HÜRRİYET-İ MEŞRUA: Мəшру еркіндік, ислам дініне сай еркіндік. #HÜRRİYET-İ MÜSTAKBELE: Болашақтағы бостандық. #HÜRRİYET-İ NİSVAN: Әйелдер еркіндігі. #HÜRRİYET-İ ŞAHSİYE: Жеке адамның бостандығы, еркіндігі. #HÜRRİYET-İ ŞER'Î: Ислам дінінің рұқсат берген еркіндігі. #HÜRRİYET-İ ŞER'İYE: Ислам дінінің рұқсат берген еркіндігі. #HÜRRİYET-İ TAMME: Толық бостандық, еркіндік. #HÜRRİYET-İ VİCDAN: Ар-ождан бостандығы. #HÜRRİYET-İ VİCDANİYE: Ар-ождан бостандығы. #HÜRRİYETPERVER: Еркіндікті сүйген жəне оны қорғаған. #HÜRRİYET-ŞİKEN: Еркіндікті бұзған, бостандыққа бөгет болған. #HÜSEYİN-İ CİSRÎ: \"(Hi.1261-1327) Сирияның үлкен ғұламаларынан. Пайғамбарымыздың (асм) тегінен. Ең маңызды шығармасы \"Risale-i Hamidiye\". #HÜSN: Әдемілік, əсемдік, сұлулық. #HÜSN Ü CEMAL: Кемшіліксіз жоғары əдемілік, өте жоғары дəрежедегі əдемілік. #HÜSN VE İHSAN: Әдемілік пен жақсылық. Жақсылық пен жəрдемнің əдемілігі. #HÜSN-Ü AHLÂK: Ахлақтың əдемілігі, көркем мінез-құлық. #HÜSN-Ü ÂKIBET: Жақсы жəне əдемі нəтиже, өмірдің иманды жəне жақсы құл болып аяқталуы. #HÜSN-Ü AKLÎ: Ақылға қатысты əдемілік, ақылдың əдемілігі. #HÜSN-Ü ALÂKA: Әдемі қарым-қатынас, жақын байланыс. #HÜSN-Ü AMELİN: Ғибадат пен жақсы істердің əдемілігі. #HÜSN-Ü ARAZÎ: 1.Бір нəрсенің өз тегінде жоқ тек кейіннен келген əдемілік. 2.Жаратушы өнершіге ишарат ететін əдемілік. #HÜSN-Ü BİLGAYR: Ортаға шыққан нəтиже жəне пайда арқылы болатын əдемілік пен игілік. #HÜSN-Ü BİZZÂT: Өзінен болған əдемілік, тікелей əдемілік. #HÜSN-Ü CEMAL: Кемшіліксіз əдемілік, жоғары дəрежедегі əдемілік. #HÜSN-Ü CEREYAN: Жақсы жəне əдемі түрде жалғасып кету, бір істің кедергісіз жəне ақаусыз жүруі. #HÜSN-Ü EDEB: Әдебтің əдемілігі, тəрбие мен сыйластықтың əдемілігі. #HÜSN-Ü ESMA: Есімдердегі əдемілік, есімдердің əдемілігі. #HÜSN-Ü FİKR: Көркем ой. #HÜSN-Ü HAKİKİ: Шынайы əдемілік. #HÜSN-Ü HAL: Жақсы мінез-құлықтары, көркем ахлақ, өздерін сыпайы ұстаулары. #HÜSN-Ü HASLET: Көркем мінез-құлық. #HÜSN-Ü HAT: Көркем жазу, əдемі жазу өнері. #HÜSN-Ü HÂTİME: Өмірінің ақыры көркем болу, соңғы демін иманды қылып беру, кəлима шаһадат сөзін айтып өлу. #HÜSN-Ü HATT: Жазудың əдемілігі, əдемі жазу. #HÜSN-Ü HAYIR: Жақсылықтың əдемілігі, жақсылық пен əдемілік. #HÜSN-Ü HİLKAT: Жаратылыс əдемілігі. #HÜSN-Ü HİLKAT-İ İNSAN: Адамның жаратылысындағы əдемілік. #HÜSN-Ü HİZMET: Игі қызмет, міндетін жақсы жасау. #HÜSN-Ü HULK: Жақсы мінез, көркем ахлақ. #HÜSN-Ü İFADE: Баяндау əдемілігі, əдемі баяндау, əдемі түрде түсіндіру. #HÜSN-Ü İFHAM: Әдемі түрде түсіндіру, жаңылдырмай жақсылап əдемі баяндау. #HÜSN-Ü İNSANİYET: Адамгершілік əдемілігі, жақсы адамгершілік. #HÜSN-Ü İNTİZAM: Көркем жəне кемшіліксіз тəртіп. #HÜSN-Ü İSABET: Дəл келу, толық үйлесу, толық орынды болу. #HÜSN-Ü İSTİKBAL: Әдемілеп қарсы алу, жақсылап қарсы алу.
217 #HÜSN-Ü İSTİMAL: Жақсы қолдану, бір нəрсені берген мақсатына сай қолдану. #HÜSN-Ü KABUL: 1.Жақсы қарсы алу, қуанып күтіп алу. 2.Құрмет жəне сүйіспеншілік көрсету, жылы шырай таныту. #HÜSN-Ü KABUL-Ü HALK: Халықтың жақсы қарсы алуы, халықтың құрмет пен сүйіспеншілік көрсетуі. #HÜSN-Ü KELÂM: Сөздің əдемілігі, көркемдігі. #HÜSN-Ü KEMAL: Жоғары сипат жəне құндылықтардағы əдемілік, кемелділіктегі əдемілік. #HÜSN-Ü KEREM: Жомарттық жəне жарылқаудағы əдемілік. #HÜSN-Ü LÂYEZALÎ: Бітпейтін, соңы жоқ мəңгі əдемілік. #HÜSN-Ü MAHFÎ: Жасырын əдемілік, жасырын тұрған əдемілік. #HÜSN-Ü MAİŞET: Табысы жəне күнкөрісі жақсы болу, өмір сүру үшін керекті мұқтаждықтарын қолайлы қамтамасыз ету. #HÜSN-Ü MASNUİYET: Өнерлі жаратылыс əдемілігі, өнерлі болудағы əдемілік. #HÜSN-Ü METANET: Толық жəне шайқалмайтын табандылық пен мықтылық. #HÜSN-Ü MİSAL: Әдемі жəне жақсы мысал. #HÜSN-Ü MUAŞERET: Адамдар арасындағы жақсы қарым-қатынастар жəне татуластық. #HÜSN-Ü MUKADDES: Киелі əдемілік, илаһи əдемілік. #HÜSN-Ü MÜCERRED: 1.Материал дүниясымен қатысы болмаған жəне тек қана ақылмен түсіне алатын əдемілік. 2.Шарттарға немесе қолға түсірілетін пайда жəне нəтижеге тəуелді болмаған əдемілік, шартсыз əдемілік, тікелей өзіндік əдемілік. #HÜSN-Ü MÜNASEBET: Жақсы байланыс, орынды жəне əдемі байланыс пен қатынас. #HÜSN-Ü NAKIŞ: Өнерді нақыштаудағы əдемілік. #HÜSN-Ü NAZAR: Бағалап жəне ұнатып қарау, бір нəрсеге жақсы жəне əдемі жақтарын көру ниетімен қарау. #HÜSN-Ü NİYET: Жақсы ниет, жаман ой ойламау, шынайы ақпейілділік. #HÜSN-Ü NUR: Нұрдың (жарықтың) əдемілігі. #HÜSN-Ü RABBANÎ: Әлемдердің иесі жəне тəрбиешісі болған Аллаһқа (жж) тəн əдемілік жəне игілік. #HÜSN-Ü SAN'AT: Өнер əдемілігі, өнердегі əдемілік. #HÜSN-Ü SERMEDÎ: Мəңгі əдемілік; өткінші болмаған, соңы болмаған, шексіздікке дейін жалғасқан əдемілік. #HÜSN-Ü SÎRET: Ахлақ жəне мінез-құлық əдемілігі. #HÜSN-Ü SURET: Тəн сұлулығы, сыртқы сұлулық, бет-əлпеттің əдемілігі. #HÜSN-Ü ŞEFKAT: Шəфқат əдемілігі, мейірімділіктегі əдемілік. #HÜSN-Ü ŞEHADET: (Біреу немесе бір нəрсе туралы) көзқарас жəне қанағатының жақсы болғанын білдірту, болымды қанағат білдірту. #HÜSN-Ü TAAM: Тамақтың əдемілігі, ұнамдылығы, əдемі ұнамды тамақ. #HÜSN-Ü TAKVİM: Әдемі жаратылыс. #HÜSN-Ü TÂLİ: Жақсы тағдыр, жақсы нəсіп, көркем тағдыр. #HÜSN-Ü TEMASÜL: Бір-біріне толық теңдік, бір-біріне кемшіліксіз ұқсастық, сөйлеген мен тыңдағанның арасында үйлесімділік. #HÜSN-Ü TENASÜB: Толық үйлесімділік. #HÜSN-Ü TERBİYE: Көркем жəне жақсы тəрбие. #HÜSN-Ü TESADÜF: Әдемі кездесу (ұшырасу). #HÜSN-Ü TESİR: Жақсы əсер, оң ықпалы. #HÜSN-Ü TEVECCÜH: Құрметтеп, қадірлеп қарсы алу, жылы шыраймен қарым-қатынас жасау. #HÜSN-Ü YUSUF: Қалампыр тобына жататын əдемі, гүлді өсімдігі (Хз. Юсуптың а.с. əдемілігін еске салатын гүл). #HÜSN-Ü ZAN: Біреу немесе бір нəрсе туралы жақсы көзқараста болу, жақсы ой жəне көзқарас ұстану.
218 #HÜSN-Ü ZÂTÎ: Зати əдемілік, əр қандай болмыстың өз болмысына тəн əдемілігі. #HÜSN-Ü ZÎNET: Әдемі əшекей. #HÜSN-Ü ZİYNET: Әдемі əшекей. #HÜSRAN: Зиян, шығын, залал. #HÜSRAN-I İSLÂM: Ислам дүниясының қайғы-қасіреті, зиянға ұшырауы. #HÜSÜN: Әдемілік, сұлулық, көркемдік. #HÜSÜN VE CEMAL: Әдемілік. #HÜSÜN VE CEMAL-İ SERMEDÎ: Мəңгі өшпейтін кемшіліксіз əдемілік. #HÜSÜN VE İHSAN: Әдемілік пен игілік. #HÜSÜN-PEREST: Әдемілікке жаны құмар, əдемілікке ғашық. #HÜSÜNPERVER: Әдемілікті сүйген, əдемілікке құндылық берген. #HÜSÜN-PERVER: Әдемілікті сүйген, əдемілікке құндылық берген. #HÜŞYAR: Ояу, сергек. #HÜVALLAH: Ол Аллаһ (жж). #HÜVE: Ол. #HÜVE HAK: Бұл да хақ (ақиқат), ол да бір хақ, тура. #HÜVE HAKKUN: Бұл да хақ (ақиқат), ол да бір хақ, тура. #HÜVE HASEN: Бұл да əдемі. #HÜVE HÜVESİNE: Дəлме-дəл, нақпа-нақ, еш өзгерту жасамай. #HÜVE'D-DAİM: Жалғасымды үнемі бар болған тек қана Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVEL AHSEN: Әлдеқайда əдемі болған бұл, бұл əлдеқайда əдемі, ең əдемісі бұл, бұл ең əдемісі. #HÜVE'L-AHSEN: Тек қана жəне жалғыз ең əдемі Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVE'L-BÂKİ: Мəңгі жəне өлімсіз болған тек Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVE'L-EZELİYYÜL-EBEDÎ: Әзəли жəне Әбəди (мəңгі) болған тек қана Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVE'L-HAK: Бұл да хақ (ақиқат), ол да бір хақ, тура. #HÜVEL HAKKU: Бұл да хақ (ақиқат), ол да бір хақ, тура. #HÜVE'L-HAKKU: Бұл да хақ (ақиқат), ол да бір хақ, тура. #HÜVEL HASEN: Бұл да əдемі. #HÜVE'L-HASEN: Бұл да əдемі. #HÜVE'L-MABUD: Ғибадатқа лайық болған Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVE'L-MAHBUB: Сүйілген тек Ол. #HÜVE'L-MAKSUD: Мақсат етілетін тек Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVE'L-MATLUB: Қалауға тұратын тек Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVELBÂKİ: Мəңгі жəне өлімсіз болған тек Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVE'S-SERMEDÎ: Мəңгі, өлімсіз, жалғасымды тек Ол (Аллаһ ж.ж.). #HÜVEYDANÜMA: Ап-ашық көріну. #HÜVİYET: 1.Әр қандай болмыстың не екенін білдіретін негізгі ерекшелік. 2.Мəн, негіз, мағына. #HÜVİYET-İ MİSALİYE: Бұл дүниядағы болмыстардың рухани дүнияда періштелер тарапынан жазылып сақталынған жанды көріністердегі жеке куəлігі, яғни кім жəне қандай болғанын көрсететін ерекшелік. #HÜVİYET-İ SURİYE: Кескін жəне сыртқы келбет жағынан қандай жəне қалай болғанын көрсеткен ерекшелік. #HÜVİYET-İ ŞAHSİYE: Тұлға ретінде кім жəне немен айналысқанынды білдіртетін негізгі сипат. #HÜZN: Қайғы, мұң, уайым, қасірет. #HÜZN-Ü ELÎM: Күйзелтетін қайғы мен қиындық. #HÜZN-Ü GURUBÎ: Көзден алыс қалудан (айрылықтан) туындаған қайғы. #HÜZN-Ü KUR'ANÎ: Құран оқылған кезде сезілген жəне сүйіктілерінен алыс қалудан сезілген қайғы-мұң. #HÜZN-Ü MÜŞTAKANE: Сүйгендерінен алыс қалушылық жəне оларға деген сағыныш сезімінен туындаған қайғы, сағыныш мұңы. #HÜZN-Ü YETİMÎ: Жетімдіктің берген қайғы-қасірет.
219 #HÜZÜN: Қайғы, мұң, уайым, қасірет. #HÜZÜN-ÂLÛD: Қайғылы, мұңды, уайымды, қасіретті. #HÜZÜN-ENGİZ: Қайғы берген, мұң мен қамығу берген. #HÜZÜN-ENGİZANE: Қайғырып, мұң мен қамығу берген түрде. #HÜZÜNGÂH: Қайғы жері, уайым мен қиналу жері. #IHDI: Шөкті,түйе шөкті. #IRK: Ата тек, тұқым. Тамыр, түп, түбір. Тамыр, тұқым, тек, нəсіл. Ұрпақ, тек. Әулет, ұрпақ. #IRKDAŞ: Бір тектен, бір нəсілден болғандар. #IRK-I TAKLİD: Еліктеушілік. #IRKÎ: Текке қатысты, нəсілге қатысты. #IRZ: Намыс, ар, абырой. #ISKAT: Түсіру, құлату; күшін жою, үкімсіз қалдыру, құқықтан айыру. #ISLAH: Түзету, жөнге салу, жақсарту; тəрбиелеу #ISLAHAT: Түзетулер, жөнге салулар. #ISLAHATÇI: Түзетуші, дұрыстаушы, жақсартушы. #ISLAHHANE: Түзету орны, үйі. #ISLAH-I ÂLEM: Дүнияның жөнделуі, қоғамда жамандықтар жойылып, жақсылықтардың келтірілуі. #ISLAH-I HAL: Халін түзету, жағдайын жəне мінез-құлқын дұрыстау. #ISLAH-I HÂL: Халін түзету, жағдайын жəне мінез-құлқын дұрыстау. #ISLAH-I NEFS: Нəпсіні (өзін) түзету, жаман мінез жəне əдеттерді тастатып, жақсы халге келу. #ISLAH-I NEFİS: Нəпсіні (өзін) түзету, жаман мінез жəне əдеттерді тастатып, жақсы халге келу. #ISRAR: 1.Міндеттеу, бір іс немесе тақырып, үстінде маңыздылық беріп тоқтау. 2.Табандылық, қайтпау, қасарысу. #ISTIFA: Таңдау. Іріктеу * Реттеп тазарту * Жақсысын таңдап іріктеу. #ISTIFAGERDE: Таңдалған,таңдаулы. #ISTIFA-GERDE: Таңдалған, таңдаулы. #ISTILAHAT: Сөз, сөз тіркесі, термин. #ISTILAHAT-I ŞER'İYE: Шариғи терминдер, шариғатпен (дінмен) қатысты сөз тіркестері, терминдер. #ISTILAHEN: Сөз тіркесі болып, термин ретінде, ілімде ерекше мағынасы болған сөз тіркесі. #ITLAK: Шектеусіздік, еркін түрде əрбір жақта болу, еркін қалдыру, еркін, бос қою. * Жалпыға бірдей қылу, ортақ қылу. #ITLAKAT: Еркіндік, жалпылық, ортақтық. #ITLAK-I HAKİKÎ: Шынайы еркіндік жəне шектеусіздік. #ITLAK-I RUH: Рухтың материалдық шарттардан жəне байланыстардан азат етіліп рухтың еркін қалуы. #ITTILA: Хабардар болу, хабары болу, мағлұматы болу. #ITTILA-I TÂM: Толық мағлұматы жəне хабары болу. #ITTIRAD: 1.Жүйелік. 2.Тəртіптің бірінен соң бірі жалғасуы. 3.Біркелкілік, бірдей нəрселердің қайталануы, ұдайылық, монотондық. #IZDIRAB: Қайғы, қасірет, қиындық, ауыртпалық, қыспақ. #IZDIRABAT: Қайғы, қасіреттер, қиындықтар, қыспақтар. #IZDIRABAT-I RUHİYE: Рухани қиналыстар. #IZDIRAR: Мəжбүрлік, шарасыздық, амалсыздық, өте ауыр жағдайда қалу, қатты мұқтаж болып қалу. #IZTIRAR: Мəжбүрлік, шарасыздық, амалсыздық, өте ауыр жағдайда қалу, қатты мұқтаж болып қалу. #IZDIRAREN: Мəжбүр болып, амалсыз болып, шарасыз қалып, қаласа да қалмаса да. #IZTIRAREN: Мəжбүр болып, амалсыз болып, шарасыз қалып, қаласа да қалмаса да.
220 #IZDIRARÎ: Амалсыз, мəжбүрлі, шарасыз. #IZTIRARÎ: Амалсыз, мəжбүрлі, шарасыз. #IZRAR: Зиян беру, зиянға ұшырату. #IZRAR-I NÂS: Адамдарды зиянға ұшырату, адамдарға зиян беру. #ÎÂD: Қорқыту, үрейлендіру. #İADE: 1.Кері қайтару, қайтарып беру. 2.Бұрыңғы (ескі) халіне келу. 3.Төлем-ақысын беру. 4.Кері қайтару, қабылдамау. #İADE-İ ÂFİYET: Жақсару, сауығу, науқастығынан құтылу, жазылу. #İADE-İ ŞUUR: Айығу, есін жинау. #İADE-İ ZİYARET: Зияратқа (көрісуге) келгеннің зияратына бару. #İADETEN: Ескі халіне əкеліп, қайтадан қайтарып, кейін қайтару үшін. #İANAT: Жəрдемдер, жəрдем ретінде берілген нəрселер. #İANAT-I GAYBİYE: Ғайыптан келген жəрдемдер, жасырын көрінбейтін қолдан (Аллаһтан ж.ж.) келген жəрдемдер. #İANAT-I MİLLİYE: Ұлтқа жасалынған игілік жəне жəрдемдер. #İANAT-I MİLLİYE-İ İSLÂMİYE: Исламда ұлтқа жасалынған игілік жəне жəрдемдер. #İANE: Жəрдем, жəрдем ретінде берілген нəрсе. #İANE-İ GAYBİYE: Ғайыптан келген жəрдем, жасырын көрінбейтін қолдан (Аллаһтан ж.ж.) келген жəрдем. #İAŞE: Тамақтандыру, бағып қағу. Керек нəрселермен қамтамасыз ету. #İAŞE-İ RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиелеушісі болған Аллаһтың (жж) асырауы. бағып қағуы. #İAŞE-İ RIZKÎ: Ризықпен асырап бағу, мұқтаж болған нəрселерді беріп асырау. #İAŞE-İ UMUMÎ: Жалпы азықтандыру, мұқтаж болғандардың барлығының қажеттіліктерін жəне күнкөрістерін қамтамасыз ету жəне олардың өмірін жалғастыру. #İAŞE-İ UMUMİYE: Жалпы азықтандыру, мұқтаж болғандардың барлығының қажеттіліктерін жəне күнкөрістерін қамтамасыз ету жəне олардың өмірін жалғастыру. #İBAD: Құлдар. #İBADAT: Ғибадаттар, құлдық міндеттері, Аллаһтың(жж) əмір жəне тыйымдары. #İBADAT-I FITRİYELERİNİ: Фытри ғибадаттарын, жаратылысына берілген ерекшелік себебімен Аллаһтың (жж) əмірлеріне жəне жаратылыс заңдарына сай əрекет етулерін, Оның əмірлерін орындау түріндегі ғибадаттарын. #İBADAT-I MAHSUSA: Жеке (арнайы) ғибадаттар. #İBADAT-I MARUZA: Ұсылынған (баяндалатын) ғибадаттар. #İBADAT-I UMUMİYE: Жалпылама ғибадаттар, əлемдегі бүкіл болмыстар жағынан жасалынған ғибадаттар. #İBADET: Ғибадат, Аллаһтың (жж) əмір жəне тыйымдарына сай əрекет ету, Аллаһтың (жж) заң жəне əмірлеріне мойынсұну. #İBADET Ü TAAT: Ғибадат жəне мойынсыну. #İBADET VE TAAT: Ғибадат жəне мойынсыну. #İBADETGÂH: Ғибадат орны, ғибадат үшін жасалынған жер, құлшылық орны. #İBADETHANE: Ғибадат орны, ғибадат үшін жасалынған жер, құлшылық орны. #İBADET-İ DUAİYE: Аллаһқа (жж) дұға етіп жалбарынумен жасалынған ғибадат жəне құлшылық. #İBADET-İ FITRİYE: Фытри ғибадат, жаратылыс мақсаты болған істер жəне міндеттер. #İBADET-İ FİKRİYE: Пікір яғни, ойлау арқылы иман ақиқаттарын түсінуге тырысу түріндегі ғибадат, тəфəккур ғибадаты. #İBADET-İ HÂLİSA: Ықласты ғибадат, шынайы жəне Аллаһ (жж) ризасынан басқа мақсат көзделместен жасалынған ғибадат.
221 #İBADET-İ İMANİYE: Иманынды тілге келтіру түріндегі ғибадат («лə илаһа иллааллаһ» сөзін сөйлеу секілді). #İBADET-İ İNS Ü CÂNN: Адам жəне жындардың ғибадаты. #İBADET-İ MAHSUSA: Жеке, өзіндік ғибадат. #İBADET-İ MAKBULE: Мақбұл ғибадат, қабыл болынған жəне ұнатылған сауабы көп ғибадат. #İBADET-İ NAFİLE: Нəпіл ғибадат, мəжбүр болмай сауабы көп болған ғибадат. #İBADET-İ TEFEKKÜRÎ: Тефеккүрге қатысты ғибадат, жаратылған болмыс жөнінде ойланып Аллаһты (жж) барлығы, бірлігі жəне есімдерімен тануға жəне білуге əрекет ету. #İBADET-İ TEFEKKÜRİYE: Тефеккурге қатысты ғибадат, жаратылған болмыс жөнінде ойланып Аллаһты (жж) барлығы, бірлігі жəне есімдерімен тануға жəне білуге əрекет ету. #İBADET-İ ULYÂ: (Құны жəне мағынасы) өте жоғары ғибадат. #İBADETKÂR: Ғибадатшыл, құлшылыққа берілген, көп ғибадат қылған. #İBADETULLAH: Аллаһқа (жж) ғибадат жəне құлдық. #İBAD-I MÜKERREM: Қадірлі жəне құрметке лайық, ерекше нығметтермен əсемденген, Аллаһтың (жж) құлдары. #İBAD-I MÜSEBBİH: Аллаһтың (жж) зікір жəне тəспих ететін құлдары, əрбір сəт Аллаһты (жж) еске алған жəне Оның кемшіліксіздігін тілге келтірген (еске түсірген) құлдары. #İBAD-I SÂLİHÎN: Салих құлдар, күнəлардан сақтанған жəне Аллаһтың (жж) əмір жəне тыйымдарын мұқият қараған, игі құлдары. #İBADULLAH: Аллаһқа (жж) ғибадат жəне құлдық. #İBADULLAHİ'S-SÂLİHÎN: Дінге толық берік (salih) Аллаһтың (жж) құлдары. #İBAHE: Мүбах (нəрсені) жасау, халал ету, тыйым жəне харам болудан шығару. #İBARE: Мəтін, тақырып, жазу, параграф, бап, сөйлем. #İBARE-İ ARABÎ: Арапша мəтін, арапша үзінді, арапша параграф немесе сөйлем. #İBARE-İ ARABİYE: Арапша мəтін, арапша үзінді, арапша параграф немесе сөйлем. #İBARET: 1.(...нан) тұратын, (...дан) пайда болған. 2. Мəтін, тақырып, жазу, үзінді, параграф. #İBARETTE: Жазу мəтіндерінде, жазу үзінділерінде. #İBDA: Жоқтан жарату, Аллаһтың/жж/ əр нəрсені бүкіл өзіндік қасиеттерімен жоқтан ұқсассыз жаратуы. Үлгісіз, затсыз, құралсыз, мекенсіз, уақытқа қарамай жоқтан жаратуы. #İBDA': Жарату, жоқтан бар ету. #İBDAI: Жарату, жоқтан бар ету. #İBDA-I EŞYA: Әрбір нəрсенің жоқтан бар етілуі, жаратылуы. #İBDA'-I EŞYA: Әрбір нəрсенің жоқтан бар етілуі, жаратылуы. #İBDA'-I SEMAVAT VE ARZ: Жер мен көктерді жоқтан бар ету, жарату. #İBDAIDIR: Жаратуы, жоқтан бар етуі. #İBDA-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жоқтан бар етуі, жаратуы. #İBDA-I SANAT: Өнерлі жаратушылық, болмыстарды өнерлі етіп жарату. #İBHAM: Белгісіз қалдыру, түсіндірмеу, жабық қалдыру. #İBHAMEN: Құпиялы түрде, белгісіз жағдайда, білдірілмеген түрде. #İBHAM-I VAKT: Уақытты белгісіз қалдыру, заманды түсіндірмеу, белгілі етпеу. #İBKA: 1.Тұрақты халге келу, бір қалыптылыққа ие болу 2.Мəңгілікке ие болу, бақи қалу, өлімсіз болу. 3.Орнына жəне міндетіне қалдырып кету. #İBKAN: Жалғастылық, үздіксізділік, тоқтаусыздық. #İBKASIYLA: Жалғастылығымен.
222 #İBKA-YI NAM: Атын жəне атағын үнемі еске алынатын халге əкелу, атын қалдыру. #İBLAĞ: 1.Жеткізу, апару. 2.Білдіру, хабардар ету. 3.(Cан жағынан белгілі бір мөлшерге) жеткізу. #İBLİS: Шайтан. #İBLİSANE: Шайтандықпен, шайтан түрінде. #İBN-İ HACER: (Хж.773-852) ибн-и Хажер Аскалани. Шафи мазхабының атақты ғалымдарынан бірі болып хадис туралы көп құнды еңбектері бар. #İBN-Ü AMMİ'L-GARAİB: Таң қалатын нəрселердің немере ағасының баласы, таңғажайып жəне оғаш адам. #İBNÜ AMMİ'L-GARAİB: Таң қалатын нəрселердің немере ағасының баласы, таңғажайып жəне оғаш адам. #İBNÜZZAMAN: Заманның адамы, сол дəуірдің баласы. #İBNÜ'Z-ZAMAN: Заманның адамы, сол дəуірдің баласы. #İBRAHİM: Қазіргі Сирияның Мусул қаласында құрылған Бабил өлкесінің халқына Аллаһ (жж) тарапынан жіберілген үлкен пайғамбарлардан бірі. Өзіне Аллаһтан (жж) он беттік бір кітап түскен. Бабил халқы Хз. Ибрахимді (а.с.) тыңдамай пұттарға табынуды жалғастырды. Патшалары Немрутпен бірлесіп Хз. Ибрахимді (жж) отқа лақтырды. Аллаһтың (жж) мұғжизасы болып от Хз. Ибрахимді (ас) жақпады. Кейін иман еткендермен Мысырға кетті. #İBRAHİM-İ DESUKÎ: (Сейіт Ибрахим Бүрһанеддин Десуки) (мл: 1235-1277) үлкен Ислам тасауыфшысы жəне ғалымы. Десуки тариқатының пірі. Тасауыфта төрт үлкен «кутубтан» бірі болып қабылданған. Ғибратты насихат жəне сөздерімен мəшһүр болған. #İBRAHİMVARİ: Хз. Ибрахим (а.с) сияқты. #İBRANÎ: Бұрыңғы Яһуди тегінен келген; яһуди қоғамынан болған. #İBRAZ: Көрсету. #İBRAZ-I ŞEFKAT: Мейірімділік көрсету, аяушылық жəне қамқоршылық сүйіспеншілігін көрсету. #İBRET: Ғибрат, оятатын жəне ойландыратын дəріс. #İBRET-FEŞAN: Өте ғибрат беруші; өте ойландырушы, ескертуші жəне үйретуші. #İBRETGÂH: Ғибрат орны, ғибрат дүниясы. #İBRETHANE: Ғибрат үйі, ғибрат сарайы, ойландыратын жəне дəріс беретін нəрселердің көрме ретінде қойылған жер (дүния, əлем). #İBRETNÜMA: Қалай ғибрат алынатындығын көрсеткен, ғибратты көздер алдына жайған, ғибрат берген, ойландырып ескеткен жəне дəріс берген. #İBRET-NÜMA: Қалай ғибрат алынатындығын көрсеткен, ғибратты көздер алдына жайған, ғибрат берген, ойландырып ескеткен жəне дəріс берген. #İBRİŞİM: Жібектен иірілген жіп. #İBTAL: Жою, үкімсіз қалдыру, күшін жою, жоққа шығару. #İPTAL: Жою, үкімсіз қалдыру, күшін жою, жоққа шығару. #İBTAL-İ DAVA: (Біреу) көтерген мəселенің күшін жою, жоққа шығару. #İPTAL-İ DAVA: (Біреу) көтерген мəселенің күшін жою, жоққа шығару. #İBTAL-İ HAKKI: Хақтың күшін жою, хақты аяқ асты ету. #İPTAL-İ HAKKI: Хақтың күшін жою, хақты аяқ асты ету. #İBTAL-İ HAKK-I NEV': Бүкіл адамдық əлемінің (адамзат дүниясының) хақысын аяқ асты ету, құқықтарын жою. #İPTAL-İ HAKK-I NEV': Бүкіл адамдық əлемінің (адамзат дүниясының) хақысын аяқ асты ету, құқықтарын жою. #İBTAL-İ HİS: Сезімсіздік, сезімді жою, ой-өрісін тарылту, сезімді ұйықтату. #İPTAL-İ HİS: Сезімсіздік, сезімді жою, ой-өрісін тарылту, сезімді ұйықтату. #İBTİDA: Бастау, бас кезінде, ең алдымен.
223 #İPTİDA: Бастау, бас кезінде, ең алдымен. #İBTİDAÎ: 1.Бастапқы халінде қалған, дамымаған, жабайы. 2.Шикізат, өңделмеген. 3. Алғашқы, бастапқы, əуелгі. #İPTİDAÎ: 1.Бастапқы халінде қалған, дамымаған, жабайы. 2.Шикізат, өңделмеген. 3. Алғашқы, бастапқы, əуелгі. #İBTİDA-İ HİLKAT-İ ÂLEM: Әлемнің жаратылысының бастапқысы. #İPTİDA-İ HİLKAT-İ ÂLEM: Әлемнің жаратылысының бастапқысы. #İBTİDA-İ HÜRRİYET: Османлы мемлекетінде 2 Мешрутиет дəуірінің (hürriyet) басы. #İPTİDA-İ HÜRRİYET: Османлы мемлекетінде 2 Мешрутиет дəуірінің (hürriyet) басы. #İBTİDA-İ MEDRESE-İ NURİYE: Нұр дəрісханасының бастапқысы, алғашқы Рисале-и Нұр Дəрісханасы. #İPTİDA-İ MEDRESE-İ NURİYE: Нұр дəрісханасының бастапқысы, алғашқы Рисале-и Нұр Дəрісханасы. #İBTİDA-İ TAHSİL-İ FITRÎ: Жаратылыстағы қабілетке сай ілімге баулудың бастапқысы. #İPTİDA-İ TAHSİL-İ FITRÎ: Жаратылыстағы қабілетке сай ілімге баулудың бастапқысы. #İBTİDA-YI TEFSİR: Тəпсірдің кіріспесі, алғы сөзі. #İBTİDAR: Бір істі жылдам бастау. #İBTİHAC: Қуаныш, жан рахаттылығы. #İBTİLA: 1.(Бір нəрсеге) қатты құмарлық, тəуелділік, əуесқойлық. 2.Байқау, тəжірибе, емтихан; сыналу. 3.(Бір бəле немесе қиналысқа) ұшырау, тап болу. #İBZAL: Молынан қолдану, іш тарлық қылмау, молынан беру. #İBZAL VE HİMMET: Мол ілтипат жəне мағынауи қолдау немесе жəрдем. #ÎCAB: 1. Керектіру, керек, қажет. 2.Саудада сатушының затын алушыға «саған бұны осы бағаға саттым» деуі (сатып алушы бұған жауап ретінде «қабул» дейді жəне сауда құқық жағынан аяқталады). #İCAB VE KABUL-Ü ŞER'İYE: Ислам дінінде сауда-саттық сөздері мен шарттары. Саудада сатушының затын алушыға «саған бұны осы бағаға саттым» дейді (сатып алушы бұған жауап ретінде «қабул» дейді жəне сауда шариғи құқық жағынан аяқталады). #ÎCABA: Қажеттілікке. #ÎCABAT: Керектірулер, қажет қылу. #İCABET: Жауап беру, қабылдау. #ÎCAB-I ADALET: Әділдіктің керектіруі. #ÎCABÎ: Керекті, қажет, мəжбүрлік, керектіретін, мəжбүрлейтін. #İCAD: Болмысқа əкелу, жарату. #İCAD VE İFNA: Жарату жəне жоқ қылу. #İCAD VE İBDA'-I EŞYA: Болмыс дүниясындағы нəрселердің бар қылынуы жəне жоқтан жаратылуы. #İCADAT: Жаратулар. #İCADAT-I RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) жаратқандары. #İCAD-I EŞYA: Болмыс дүниясындағы нəрселердің жаратылуы. #İCAD-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жаратуы, бар етуі (san’at ve icad-ı ilahi: Аллаһтың өнері жəне жаратуы). #İCAD-I MAHLUKAT: Жаратылғандардың жоқтан бар етілуі. #İCAD-I MEVCUDAT: Болмыстардың жаратылуы. #İCAD-I SIRF: Толық мағынасымен жарату, мүлдем жоқтан бар ету, жоқтан жарату. #İCAD-I ŞER: Жамандықтың жаратылуы, жамандықтың бар етілуі. #İCADÎ: Жаратуға қатысты #İCAR: Жалдау, жалдау ақысы. #İ'CAZ: 1.Мұғжиза дəрежесінде сөз сөйлеу. 2.Мұғжиза көрсету.
224 #ÎCAZ: Аз сөзбен көп мағына түсіндіру, нақыл сөз тəрізде қысқа жəне жинақы түсіндіру. #İ'CAZAT-I KUR'ANİYE: Құрандағы мұғжизалар; ешкім ұқсасын айта алмаған мұғжиза дəрежесінде болған Құранның сөздері. #İ'CAZDARANE: (Сөз сөйлеу өнерінде) мұғжизалы түрде ұқсасын сөйлеуде əркімді əлсіз қалдыратын түрде. #ÎCAZDARANE: Қысқа жəне түйінді (қорытқан) түрде сөз сөйлеп. #İCAZET: Рұқсат, өкілдік, диплом. #İCAZET-İ İLMİYE: Ілім дипломы, ілімде өкілеттілік құжаты. #İ'CAZ-I AHMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) пайғамбарлығына дəлел болып ұқсасы сөйленбейтін тəрізде сөз сөйлеуі, осы жолда мұғжиза көрсетуі. #İ'CAZ-I AZÎME: Үлкен мұғжиза, ұқсасы айтылмайтын сөздермен үлкен мұғжиза көрсету, #İ'CAZ-I BELÂGAT: Шешендік арқылы мұғжиза көрсету; ұқсасыны ешкім айтпаған түрде, тақырыпқа, тыңдаушыларға жəне көзделген мақсатқа толық сай, көркем əсер ететін жəне тура сөз сөйлеп мұғжиза көрсету, осы түрде көрсетілген мұғжиза. #ÎCAZ-I HÂRİKA: Түрлі жəне кең мағыналарды бұрын-соңды болып көрмеген түрде қысқа жəне түйінді (нақыл) түрде сөйлеу жолымен көрсетілген мұғжиза. #İ'CAZ-I ÎCAZÎ: Ешкім айта алмаған түрде өте кең мағыналарды қысқа жəне түйінді (нақыл) сөзбен баяндап мұғжиза көрсету. #İ'CAZ-I KUR'AN: Құранның ақиқаттарды əдемі, орынды жəне тартымды сөз сөйлеу тəрізімен мұғжиза көрсетуі. #İ'CAZ-I KUR'ANÎ: Құранның ақиқаттарды əдемі, орынды жəне тартымды сөз сөйлеу тəрізімен мұғжиза көрсетуі. #ÎCAZ-I KUR'ANÎ: Құрандағы өте кең, терең жəне түрлі мағыналарды өте қысқа жəне түйінді (нақыл) қылып сөйлеу өнері. #ÎCAZ-I MUTNEB: Ұзын сөздің қысқасы, ұзақ, ұзақ етіп айтылатын ақиқатты қысқа жəне мəнді (нақыл) қылып түсіндіру. #İ'CAZ-I NAZMÎ: Құранның сөз жүйесіндегі мұғжиза; яғни, Құрандағы аяттардың, сөздердің жəне əріптердің таңдалуы, бүкілінің ішіндегі орны, көзделген мақсат жəне əсер етуге толық сəйкестігі секілді ерекшеліктермен қатысты сөз өнеріндегі мұғжиза. #İ'CAZ-I NEBEVİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) ақиқаттарды теңдессіз жəне бұрын-соңды болып көрмеген түрде түсіндіру тəсілімен көрсеткен мұғжизасы. #İ'CAZÎ: Мұғжизамен қатысты, мұғжизаға тəн, ешкім айта алмаған мұғжиза дəрежесінде сөз сөйлеумен қатысты. #İ'CAZKÂR: (Сөз сөйлеу өнерінде) мұғжизалы, мұғжиза көрсететін дəрежеде жоғары болған, əркімді таң қалдырған. #ÎCAZKÂR: Қысқа жəне мəнді (нақыл сөз) сөйлеп. #İ'CAZKÂRANE: (Сөз сөйлеу өнерінде) мұғжизалы түрде ұқсасын жасауда əркімді əлсіз қалдыратын түрде. #ÎCAZKÂRANE: Қысқа жəне мəнді (нақыл сөз) сөйлеген түрде. #İ'CAZVARİ: Мұғжиза ерекшелігінде, мұғжизаға ұқсайтын түрде; мұғжиза көрсететін түрде. #İCBAR: Зорлау, қинау, күштеу; мəжбүрлеу. #İCBARA: Зорлауға, қинауға, күштеуге; мəжбүрлеуге. #İCBARLA: Зорлаумен, қинаумен, күштеумен; мəжбүрлеумен #İCL: Торпақ - сиырдың сүттен шыққаннан кейін 1 жасқа дейінгі еркек бұзауы. #İCMA: 1.Жинау, жиналу, жиын, бірдей көзқарас пен ойда бірігу. 2.Исламда ілім адамдарының жəне сенімді тұлғалардың, дінге қатысты əр қандай тақырыпта ой жəне көзқарастарында қол жеткізген бірлік жəне бірге болушылық, бірдей көзқарас жəне ой айналасында жиналулары. #İCMAI: Бірлігі, бірлесуі, қауымдасуы, жиналуы, шоғырлануы.
225 #İCMA-I AZÎM: Өте қуатты көзқарас бірлігі; дəлел, айғақ жəне көзқараста қуатты бірлік жəне бір-бірін қолдау. #İCMA'-I AZÎM: Өте қуатты көзқарас бірлігі; дəлел, айғақ жəне көзқараста қуатты бірлік жəне бір-бірін қолдау. #İCMA-I FUKAHA: Ислам құқығы ғалымдарының ортақ көзқарасы, бірлік пен бірге болулары. #İCMA-I MANEVÎ: Мағына жағынан пікір жəне көзқарас бірлігі. #İCMA'-I MANEVÎ: Мағына жағынан пікір жəне көзқарас бірлігі. #İCMA-I MİLLET: Халықтың ортақ көзқарасы. #İCMA-I ULEMA: (Дін саласындағы) ғұламалардың ортақ ойы. #İCMA'-I ÜMMET: Әртүрлі ғасырда өмір сүрген Ислам ғалымдарынан мүштехид болғандардың, дінге қатысты əр қандай тақырыпта ой жəне көзқарастарындағы бірлік жəне бірге болушылық, ортақ көзқарас жəне ой айналасында жиналулары. #İCMA-I ÜMMET: Әртүрлі ғасырда өмір сүрген Ислам ғалымдарынан мүштехид болғандардың, дінге қатысты əр қандай тақырыпта ой жəне көзқарастарындағы бірлік жəне бірге болушылық, ортақ көзқарас жəне ой айналасында жиналулары. #İCMA'KÂRANE: Пікір жəне көзқарастарында бірлесу жағдайында. #İCMAL: Қысқарту, түйін, қорыту, қысқаша түсіндіру. #İCMALEN: Қысқаша, түйін қылып. #İCMALÎ: Қысқаша, қысқа, түйін. #İCMAL-İ MAHİYET: Негізі жəне мəні қандай екені туралы түйін. #İCRA: Жасау, жүзеге асыру, орнына қою * істі жүргізу. #İCRAAT: 1.Орындау, жасау, жүзеге асыру, (істерді) жүргізу. 2.Ағызу. 3.Қарыздарға қарызын заң күшімен өтету. #İCRAATÇILAR: Істерді жасаушылар, істерді жасағандар. #İCRAAT-I ÂLİYE: Өте құнды жəне маңызды болған істер жəне жүзеге асулары. #İCRAAT-I CELALİYE: 1.Орындалған, жасалынған жəне жүзеге асырылған өте үлкен істер. 2.Шексіз ұлылық жəне айбындылық иесінің (Аллаһтың ж.ж.) жасаған істері. #İCRAAT-I CESÎME-İ RABBANİYE: Раббымыздың (Аллаһтың ж.ж.) жасаған үлкен істер. #İCRAAT-I ESASİYE: Ең басты істер, негізгі жəне маңызы үлкен істер. #İCRAAT-I HAKÎMANE: Хикметті істер; бірнеше шаралар, мақсаттар жəне пайдалар көздеп жасалынған істер. #İCRAAT-I HAYRET-EFZA: Таңғалдыратын істер. #İCRAAT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) жасаған істер. #İCRAAT-I RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиелеушісі (rab) болған Аллаһтың (жж) жасаған істері. #İCRAAT-I RUBUBİYET: Аллаһтың (жж) əрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиелеушісі (rububiyet) сипатымен жасаған істер. #İCRA-İ FAALİYET: Жұмыстарды жүргізу. #İCRA-YI ADALET: Әділдікті жүзеге асыру. #İCRA-YI FAALİYET: Жұмыстарды жүргізу. #İCRA-YI HASENE: Сауап жасау, сауапты жəне жақсы іс жасау. #İCRA-YI HÜKÛMET: Мемлекетті басқару, мемлекет істерін жүргізу, үкімет ретінде міндетін атқару, мемлекеттің атқару күшін қолдану. #İCRA-YI TEDRİS EDEN: Дəріс берген, білім беру ісін жүргізген. #İCRA-YI TESİR EDEREK: Әсер етіп, ықпалдың астында қалдырып. #İCRA-YI VAZİFE: Міндетін орындау, қызметін атқару. #İCTİNA: Жемісті үзу. #İCTİSAR: Батырлық қылу, батырлық көрсету. #İÇTİHAD: 1.Тырысу, бүкіл күшімен еңбек ету, қайрат көрсету. 2.Көзқарас, түсінік, қанағат. 3.Құран жəне сүннетте ашық болмаған дінге қатысты əр
226 қандай тақырыпта, өкілетті дін ғалымының, Құран хадис жəне сүннетке сүйеніп қажетті барлық зерттеулерді жасауы жəне тураны табу үшін барлық жігерлерін салумен жеткен нəтижені жəне көзқарасыны ортаға қоюы; бұл жолда ортаға қойған көзқарас. #İÇTİHADAT: Иштихадтар, қараңыз: içtihad сөзіне. #İÇTİHADAT-I SAFİYANE VE HALİSANE: Таза жəне шынайы иштихад; дінге қайшы немесе дінде болмаған ешбір нəрсе араластырмастан, шынайы жақсы ниет жəне ыждағатпен шығарған көзқарастар жəне шығарылған нəтижелер. #İÇTİHADAT-I ŞER'İYE: Шариғи иштихадтар, дінге қатысты иштихадтар; дінде Құран хадис жəне сүннетте ашық үкім болмаған тақырыпта діннің мəнісіне жəне негіздерге сай үкімдер жəне көзқарастар шығару. #İÇTİHAD-I HATA: Жаңылыс иштихад, керегінше бар күшін салғанға қарамастан шығарылған жаңылыс нəтиже жəне көзқарас. #İÇTİHAD-I ŞER'Î: Шариғи иштихад, дінге қатысты иштихад; дінде Құран хадис жəне сүннетте ашық үкім болмаған тақырыпта діннің мəнісіне жəне негіздерге сай үкім жəне көзқарас шығару. #İÇTİHADÎ: Иштихатпен қатысты, иштихадқа тəн, иштихадтағы. #İÇTİHADİYEDİRLER: Иштихатпен қатыстылар. #İÇTİMA: Жиналыс, бір араға келу, мəжіліс. #İÇTİMAA: Жиналуға, бір араға келуге. #İÇTİMAAT: Жиналулар, шоғырланулар. * Қауымдар, қоғамдар, топтар #İÇTİMAAT-I BEŞERİYE: Адамзат қауымдары. #İÇTİMAAT-I HAYATİYE: Тіршілік иелерінің өмірге келіп дүнияда бірге өмір сүрулері, қоғамдыстықтары пайда болулары, тіршілік қауымы. #İÇTİMAAT-I İNSANİYE: Адам қауымдастықтары, адам қоғамдары. #İÇTİMAAT-I ÜNSİYETKÂRANE: Бір-бірімен жақындық қалыптасқан адам қауымдастығы. #İÇTİMAEN: Жиналған, топталған түрде, қоғамдасқан түрде. #İÇTİMA'-I ESBAB: Себептердің жиналуы, себептердің бір араға келуі. #İÇTİMAÎ: Жамағатпен байланысты, қоғаммен қатысты. #İÇTİMAİYAT: 1.Қоғам өмірін жəне қоғам оқиғаларын зерттеген ілім, əлеуметтану (социология), қоғамтану. 2.Қоғам өмірі, қоғам. 3.Қоғам оқиғалары. #İÇTİMAİYATÇI: Қоғам жəне əлеуметтік оқиғаларды зерттеген ғылым адамы, қоғамтанушы. #İÇTİMAİYAT-I BEŞERİYE: Адамның қоғамдық өмірі, адамзат қоғамы. #İÇTİMAİYAT-I İNSANİYE: Адамның қоғамдық өмірі, адамзат қоғамы. #İÇTİMAİYAT-I İSLÂMİYE: Мұсылмандардың қоғамдық өмірі. #İÇTİMAİYE-İ BEŞERİYE (HAYAT-I ŞAHSİYE VE İÇTİMAİYE-İ BEŞERİYE): Адамның жеке жəне қоғамдық өмірі. #İÇTİMAİYUN: Қоғамтанушылар, қоғам жəне əлеуметтік оқиғаларды зерттеген ғылым адамы, социолог. #İÇTİMAİYYUN: Қоғамтанушылар, қоғам жəне əлеуметтік оқиғаларды зерттеген ғылым адамы, социолог. #İÇTİMAÜ'Z-ZIDDEYN: Екі теріс нəрсенің бірге болуы (əрі бар əрі жоқ, əрі тақ əрі жұп, əрі күшті əрі əлсіз секілді, ал, бұл нəрсе ақылға жəне логикаға қайшы). #İÇTİNAB: Тартыну, қашқақтау. #İÇTİNABEN: Тартынумен, қашқақтаумен. #İÇTİNAB-I KEBAİR: Үлкен күнəлардан сақтану. #ÎD: Айт, мейрам. #ÎD': Айт, мейрам. #İDAD: Сан, есеп. #İDADİYE: Лицей. #İ'DADİYE: Дайындау, əзірлеу, дамыту, жетілдіру #İ'DAM: Жоқ қылу, өлтіру. #İDAME: Жалғастыру.
227 #İDAME-İ HAYAT: Өмірді жалғастыру, өмірде қалу. #İDAME-İ NAZAR: Қарауды жалғастыру. #İDAME-İ NİMET: НығметТі жалғастыру, нығметті үзбеу. #İ'DAMHANE: Жоқтық үйі, жоқ ету жері, (ауысп.) зиян. #İ'DAM-I EBEDÎ: Мəңгілік жоқ ету, шексіз түрде болмысын жою, мүлдем жоқ қылу. #İ'DAM-I EBEDİYE: Мəңгілік жоқ ету, шексіз түрде болмысын жою, мүлдем жоқ қылу. #İ'DAM-I MAHZ: Толық жоқ қылу, толығымен жоқ қылу. #İ'DAM-I MEVCUD: Жаратылысты жоқ қылу. #İDARE: Басқару, басшылық; істерді жүргізу. #İDAREHANE: Басқару бюросы (кеңсесі). #İDARE-İ ÂLEM: Әлемнің, дүниянің басқарылуы. #İDARE-İ ASKERİYE: Әскерлікке қатысты істердің басқаруылуы, əскери басқарма. #İDARE-İ BEDEN: Дененің басқарылуы. #İDARE-İ EZELİYE: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əзəли басқару, заман жағынан бастауы болмаған шексіз басқару. #İDARE-İ HAZIRA: Қазіргі басқару, қазіргі үкімет, мемлекеттің бүгінгі басшылығы. #İDARE-İ HÜKÛMET: Үкіметті басқару. #İDARE-İ KÂİNAT: (Аллаһ ж.ж.) тарапынан əлемнің басқарылуы, барлық болмыстар дүниясыны жəне оқиғаларын басқару, жүргізу. #İDARE-İ MAİŞETİMİZİ: Күнкөрісті қамтамасыз ету. #İDARE-İ MİLLET: Халықты басқару, халыққа қатысты істерді жүргізу. #İDARE-İ RUHİYE: Рух өмірінің мұқтаждықтарын қаматамсыз ету. #İDARE-İ ŞAHSİYE VE BEYTİYE VE DİNİYE VE HAKEZA: Жеке өмір, отбасылық өмір, діні өмірі т.б. мен қатысты міндет жəне істерді жасап жүргізу. #İDARE-İ TAAYYÜŞÜME: Күнкөрісімнің қамтамасыз етілуіне. #İDARÎ: Басқарумен қатысты. #İDDİA: 1. Алға тартылған пікір, көзқарас, əр қандай пікірді қоймастан жақтау, көзқарасынан қайтпау жəне қырсығу. 2.Өзінде болмаған əр қандай хал немесе қабілетті бар секілді көрсету. 3.Мақсат, мүдде. #İDDİANAME: Айыптау қортындысы, айыптау акті. #İDDİA-YI İCAD: Жарату идеясы, жоқтан бар ету көқарасы. #İDDİA-YI NÜBÜVVET: Пайғамбарлық идеясы, пайғамбарлықпен міндеттелінгендігін алға қою. #İDDİA-YI RÜCHAN: Асып түсу көзқарасы. #İDDİA-YI RÜÇHAN: Асып түсу көзқарасы. #İDDİHAR: Жинау, біріктіру, жинап қою. #İDDİHARAT: Жинаулар, жинап кою. #İDEAL: 1.Ең жоғары, мінсіз, мүлтіксіз, тамаша деп саналған нəрсе. 2.Қиялда жанданған арман, мұрат. #İDEOLOJİ: Ең жоғары, мінсіз, мүлтіксіз, тамаша өмірді жəне қоғамды құру идеясымен алға қойылған көзқарас жүйесі (комунизм, капитализм, фашизм т.б.). #İDHAL: Ішіне алу, кіргізу. #İDHAL-İ ENVÂR OLMAK: (Өзін) нұрларға кіргізу, нұрлардың ішіне кіру, Рисалей Нұр қызметіне кіру. #ÎD-İ EKBER: Ең үлкен айт, мейрам. #ÎD-İ FITR: Рамазан мейрамы. #ÎD-İ SAİD-İ FITR: Мүбəрак рамазан мейрамы, қадірлі жəне бақытқа толы рамазан мейрамы. #İDLÂL: Тура жолдан адастыру, адасуға түсіру, жақсы қасиеттен айыру. #İDRAK: Түсіну, ұғу, аңғару. #İDRAKE: Түсінуге. #İDRAKİ: Түсінігі.
228 #İDRAK-İ MAÂLÎ: Жоғары ақиқаттарды, асқақ ойларды жəне нұрларды түсіну. #İDRAKLİ: Түсінгіш, ұғымтал, зерек. #İDRİS: Құранда аты аталған пайғамбарлардан (қар: Құран, 9:56,57; 21:85), тəпсіршілер оны алғашқы жазу жазған, алғашқы тігіншілік жасаған пайғамбар ретінде білдіреді. #İFA: Жасау, орындау, жүзеге асыру. #ÎFA: Жасау, орындау, жүзеге асыру. #İFADAT: Түсіндірулер, айтулар, баяндаулар. #İFADE: Түсіндіру, айту, баяндау. #İFADE-İ FURKAN: Құранның баяндауы. #İFADE-İ HAKAİK: Ақиқаттарды баяндау, ақиқаттарды түсіндіру. #İFADE-İ KUR'ANİYE: Құранға тəн баяндау, Құранның түсіндіруі. #İFADE-İ MAKSAD: Мақсаттарды баяндау, қалауын білдіру. #İFADE-İ MANA: Мағынаны баяндау, мағынаны білдіру, мағынаны түсіндіру. #İFADE-İ MERAM: 1.Мақсатты баяндау, баратын мақсатты түсіндіру жəне білдірту. 2.(Әр қандай кітапқа жазылған) кіріспе, алғы сөз. #İFADETÜ'L-MERAM: 1.Мақсатты баяндау, баратын мақсатты түсіндіру жəне білдірту. 2.(Әр қандай кітапқа жазылған) кіріспе, алғы сөз. #ÎFA-İ HAK: Хақты ортаға шығару; əділдікті жүзе асыру. #ÎFA-İ VAZİFE: Қызметті жасау, міндетті орындау. #ÎFA-YI SÜNNET: Сүндетті орындау. #ÎFA-YI ŞÜKRAN: Шүкір ету, рахмет айту. #ÎFA-YI UBUDİYETİ: Құлдық жəне ғибадат міндетін орындау. #ÎFA-YI VA'D: Сөзінде тұру. #ÎFA-YI VAAD: Сөзінде тұру. #ÎFA-YI VAZİFE-İ UBUDİYET: Құлшылық міндетін орындау. #İFAZA: 1.Фейіз беру, үйрету; біліммен сусындандыру, білім беру. 2.Нұр жəне жарық жаю. 3.Берекеттендіру, молынан беру, молынан ағызу, толып тасу. 4.Сыйлық жасау, игілік жасау, жарылқау. шығу. #İFRAT-I ŞEFKAT: Мейірімділікте шектен шығу. #İFRATKÂR: Шектен шыққан, қатты кеткен. #İFRATKÂRANE: Шектен шыққан түрде. #İFRATPERVER: Шектен шығуды ұнататын, шектен шығуға құмар. #İFRAT-PERVER: Шектен шығуды ұнататын, шектен шығуға құмар. #İFRATPERVERANE: Шектен шығуды ұнататын түрде, шектен шығуға құмартып. #İFRAT-PERVERANE: Шектен шығуды ұнататын түрде, шектен шығуға құмартып. #İFRAT TEFRİT: Қатты асыру - қатты түсіру. #İFRAZ: (Барлығынан) айыру, бөліп тастау, шығарып тастау. #İFRİT: Қорқынышты жəне зиянкес жын * (ауысп.) Қоғамдық ортаны бұзу, бүлдіру. *Жақсы жəне жаман топтары болған жын тобы. #İFSAD: Бұзу, бүлдіру, бұзғыншылық шығару. #İFSADAT: Бұзғыншы əрекеттер, бүлік жəне бұзғыншылық шығару. #İFSADAT-I AZÎME: Үлкен азғындықтар мен бұзғыншылықтар. #İFŞA: Жасырын əр қандай нəрсені ашыққа шығару, жария қылу, естірту. #İFTAR: Ауыз ашу, оразаны ашқанда желінетін тамақ, ораза ашу уақыты. #İFTİHAR: Мақтану, мақтаныш, біреудің немесе бір нəрсенің жақсы жағдайынан қуану жəне риза болу, мақтаныш сезіну. #İFTİHAR-I KUDSÎ: Біз білетін жəне түсінген жағдайдың ешбіреуіне ешқандай ұқсасы болмаған, Аллаһқа (жж) тəн (киелі) болған мақтаныш жəне қуаныш. #İFTİHAR-I MUKADDES: Біз білетін жəне түсінген жағдайдың ешбіреуіне ешқандай ұқсасы болмаған, Аллаһқа (жж) тəн (киелі) болған мақтаныш жəне қуаныш. #İFTİHARKÂRANE: Мақтанышпен, мақтанған түрде, мақтаныш сезініп.
229 #İFTİKAR: 1.Пақырлығын айту,кедейлігін білдіру. 2.(Ауысп.) Кішіпейілдік, өзін үлкен көрмеу, өзін ұнатпау, қарапайымдылық. #İFTİKARAT: 1.Мұқтаж болу, мұқтаждық, мұқтаждығын білдіру. 2. (Ауысп.) Кішіпейілдік, өзін үлкен көрмеу, өзін ұнатпау, қарапайымдылық. #İFTİRA: Жала, біреуді орынсыз айыптау, жамандау. #İFTİRAK: 1.Айырылу, айырлық. 2.Шашылу, паршалану. 3. (ауысп.) Сорлы, аянышты жағдай. #İFTİRAKAT- MEVTİYE: Өлім арқылы айрылықтар. #İFTİRANAME: Нақақ айыптауға толы жазу, хабар немесе мəлімдеме. #İFTİRAS: Паршалау, жырту, бөлшектеу, жыртқыштық. #İĞBİRAR: Өкпелеу, ренжу, кию. #İĞDAB: Ашуландыру, ызаландыру. #İĞFAL: Алдау #İĞFALAT: Алдаулар #İĞLAK: Сөзді түсініксіз түрде енгізу. * Сөзді жабық сөйлеу. #İĞLAK-I ÜSLÛB: Тəсілді қиындату, түсініксіз əдіс қолдану, жабық жəне қиын түсінетін түрде түсіндіру. #İĞMAZ: Құп көру; көрмегенсу, көрмеген болу. #İĞMAZ-I AYN: Көз жұму, көңіл аудармау, байқамаған болу #İĞTİNAM: Оңтайлы сəтті жібермеу, мүмкіндікті пайдалану. #İĞTİŞAŞ: Бүлік, тəртіпсіздік #İĞTİŞAŞCI: Бүлікші #İĞVA: Бұзу, аздыру, жолдан тайдыру #İHAFE: Қорқыту #İHANET: 1.Сатқындық, опасыздық, өзіне сенгендердің зиянына жəне қарсысына əрекет ету. 2.Әділетсіздік, жамандық. 3.Төмендету, қорлау, елемеу, менсінбеу. #İHANETKÂR: Сатқын еткен, опасыздық жасаған; жамандық жасаған; əділетсіз түрде (біреуді) халықтың алдында беделін түсіруге тырысқан. #İHANETKÂRANE: Сатқындық ететін түрде, əділетсіз түрде (біреуді) халықтың алдында беделін түсіруге тырысқан түрде. #İHATA: 1.Түсіну, аңғару, кең ілімге сүйеніп толық түрде түсіну. 2. Қамту, ішіне алу, орау. #İHATA-İ FİKRİYЕ: Ойлау жолымен түсініп, ұғыну. #İHATA-İ İLİM: (Аллаһқа ж.ж. тəн) ілімнің əрбір нəрсені қамтуы. #İHATA-İ İLM: (Аллаһқа ж.ж. тəн) ілімнің əрбір нəрсені қамтуы. #İHATA-İ KUDRET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) күш жəне құдіреттің əрбір нəрсені қамтуы. #İHATA-İ NAZAR: Әрбір нəрсені қамтыған түрде көріп, бақылау астында болдыру. #İHATA-İ RAHMET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) рахметтің əрбір нəрсені қамтуы. #İHATA-İ RUBUBİYET: Әрбір нəрсенің иесі болу, жетілдіру жəне тəрбиелеу (Rububiyet) сипатымен Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені қамтуы. #İHATA-İ UMMANÎ: Мұхит сияқты қамтушы болу. #İHATA-YI İLMİYE: (Аллаһқа ж.ж. тəн) ілімнің əрбір нəрсені қамтуы. #İHBAR: Хабар беру, білдіру, естірту. Хабар алу. Алынған хабар. #İHBARAT-I GAYBİYE: Адамдарға білінбеген жəне таң қалдыратын ақиқаттар жəне оқиғаларға қатысты хабарлар. #İHBARAT-I GAYBİYE-İ ALEVİЕ: Білінбеген ақиқаттарға қатысты болып Хз.Алидің (ра), Аллаһтың (жж) рұқсаты жəне Оның сыйлығы болған кереметімен, келешектегі кейбір маңызды ақиқаттарға қатысты ишарат еткен хабарлар. #İHBARAT-I GAYBIYE-I KURʼANİYE: Құранның берген ғайби (адамдарға білінбеген) хабарлар. #İHBARAT-I KAT'İYYE: Тура, нақты болған хабарлар. #İHBARAТ-I KAT'İЕ: Тура, нақты болған хабарлар.
230 #İHBARAT-I KESÎRE: Көптеген хабарлар #İHBARAT-I SADIKА: Тура хабарлар. #İHBARAT-I SADIKA-İ AHMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) берген тура хабарлар.#İHBARAT-I SADIKA-İ GAYBİYE: Адамдарға білінбеген (gaybi) ақиқаттар жəне оқиғалар туралы тура (sadık) хабарлар. #İHBAR-I BİLGAYB: Ғайып жолымен хабар беру, адамның білімінен асқан ақиқаттарды білдіру. #İHBAR-I EVVELÎN: Бұрыңғы дəуірлерде өмір сүргендер туралы хабар беру. #İHBAR-I FARUKÎ: Имам Раббани Ахмед Фаруки (кс) тарапынан берілген (ғайби) хабар. #İHBAR-I GAYB: Адамның білімінен асқан ақиқаттар туралы тура хабарлар беру. #İHBAR-I GAYBÎ: Адамның білімінен асқан ақиқаттар туралы тура хабарлар беру. #İHBAR-I GAYBİYE: Адамның білімінен асқан ақиқаттар туралы тура хабарлар беру. #İHBAR-I GAYBİYE-İ NEBEVİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) ғайыпқа қатысты (яғни, адамның білім шегарасының тысында қалған ақиқаттарға қатысты) берген хабар. #İHBAR-I GAYBİ-Yİ NEBEVÎ: Хз.Мұхаммедтің (асм) ғайыпқа қатысты (яғни, адамның білім шегарасының тысында қалған ақиқаттарға қатысты) берген хабар. #İHBAR-I İLAHÎ: Аллаһ (жж) тарапынан берілген хабарлар. #İHBAR-I NEBEVÎ: Хз.Мұхаммедтің (асм) берген хабар. #İHBAR-I SADIKA: (Адамдарға жасырын қалған ақиқаттар жəне оқиғалар туралы) тура хабар беру. #İHBARNAME: Хабарландыру, жазбаша түрде хабар беру. #İHBARNAME-İ GAYB: Ғайби хабарлама, адамдарға білінбеген ақиқаттар жəне оқиғалар туралы хабарландыру. #İHDA: 1.Сыйлық ету, сыйлық жасау. 2.Хидаетке жеткізу, тура жолға апару. #İHDAS: 1.Ортаға шығару, əкелу, жасау, қою. 2.Жарату. #İHFA: 1.Жасыру, тығу. 2.Жасырыну. 3.(Грамм.) арапшада оқылғанда жəне сөйлегенде əр қандай əріпті жеңіл-желпі, білінер білінбес қылып айту. #İHKAK-I HAK: 1.Хақысы барға хақын беру. 2.Кісінің өз қақын шарттарына сай түрде алуы. 3.Кісінің өз қақысын сотқа жүгінбестен, өз шешіміне гөре алуы, алуға тырысуы, (бұл заң жағынан қылмыс). #İHLAF: (Негізгі мəтіндегі мағынаға гөре) өз орнына басқасын өткізу, басқасына өз істерін атқартқызу. «көкірегімде үміттерім үмітсіздікпен күрес бастады» деп баяндағанда ақын үміт жəне үмітсіздігін өзінің орнына қойып (ihlaf edip) сөйлеттіреді. #İHLÂK: 1.Жұмсау, бітіру. 2. Қирату, жоқ қылу, өлтіру. #İHLÂL: Бұзу, зиян беру, зарар тигізу, аяқ асты ету. #İHLÂL-İ ASAYİŞ: Тыныштық пен тəртіпті бұзу. #İHLÂL-İ EMNİYET: Қауіпсіздікті бұзу, қоғамның қауіпсіздігін шайқалту, қауіпсіздікке зиян беру. #İHLÂL-İ İFHAM: Түсінікті бұрмалау, түсініксіз ету. #İHLAS: Ықылас, Тек Аллаһтың (жж) риза болуын қалау, жасалынған ғибадат жəне діни қызметте көрсетпелік немесе пайда секілді басқа мақсаттарды араластырмау. #İHLAS-I ETEM: Tолық жəне мінсіз ықылас, Аллаһ (жж) ризасынан басқа ешбір ниет жəне мақсат болмау. #İHLAS-I ETEMM: Tолық жəне мінсіз ықылас, Аллаһ (жж) ризасынан басқа ешбір ниет жəне мақсат болмау. #İHLAS-I HAKİKÎ: Нағыз ықылас, шын мəнінде Аллаһ (жж) ризасынан басқа əр қандай ниет жəне қалау болмау.
231 #İHLAS-I KALB: Жүрек тазалығы, шынайы жəне таза болуы, Аллаһ (жж) ризасынан басқа əр қандай ниет мақсат көздемеуі. #İHLAS-I ŞERİF: Мүбарак ықылас (сүресі), Құранның 112-ші сүресі. #İHLAS-I TAM: Tолық ықылас, Аллаһ (жж) ризасынан басқа ешбір ниет жəне мақсат болмау. #İHLAS-I TÂMM: Tолық ықылас, Аллаһ (жж) ризасынан басқа ешбір ниет жəне мақсат болмау. #İHMAD: Оттың алауын сөндіру, өшіру. #iHMAL: Кейінге қалдыру, мəн бермеу, салғырттық, немқұрайлық. #İHMALKÂRANE: Мəн бермеген түрде, немқұрайлықпен. #İHRAC: Шығару, шығарып тастау. #İHRAÇ: Шығару, шығарып тастау. #İHRAK: Жағу, өртеу. #İHRAM: Хажылардың үстіне жамылған тұтас киім. #İHRAZ: Ие болу, табу. #İHSAN: Игілік, жақсылық, ілтипат, сыйлық. #İHSANAT: Игіліктер, жақсылықтар, сыйлықтар. #İHSANAT-I HUSUSİYE: Жекеше сыйлықтар, игіліктер, жақсылықтар. #İHSANAT-I HUSUSİYE-İ RABBANİYE: Барлық болмыстардың иесі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) арнайы түрде жасаған игіліктері, жарылқаулары, жəрдемдері. #İHSANAT-I İLAHİYE: Aллаһтың (жж) арнайы игіліктері, жарылқаулары. #İHSANAT-I KÜLLİYE-İ İLAHİYE: Aллаһтың (жж) əрбір нəрсені қамтыған кең игіліктері, жарылқаулары, сыйлықтары. #İHSANAT-I MAHSUSA: Арнайы түрде жасалынған игіліктер, жарылқаулар, сыйлықтар. #İHSANAT-I RABBANİYE: Әрбір болмыстың иесі (Rab) болған Аллаһтың (жж) игіліктері, жарылқаулары, сыйлықтары. #İHSANAT-I RAHÎMANE: Жан ашып қорғау жəне қамқорлық түрінде (сүйгендеріне) жасалынған игіліктер, жарылқаулар, сыйлықтар. #İHSANAT-I RAHMANİYE: Шексіз мейірімділік иесінің (Аллаһтың ж.ж.) игіліктер, жарылқаулар, сыйлықтар. #İHSANAT-I RAHMETİNE: Мейірімділікпен жасалынған игіліктеріне, жарылқауларына, сыйлықтарына. #İHSANAT-I ŞAHANE: Патшаға жарасатын игіліктер, жарылқаулар. #İHSANAT-I UHREVİYE: Ақірет (о дүния) өміріне қатысты игіліктер, жарылқаулар, сыйлықтар. #İHSAN-I AZÎME: Үлкен сыйлық, үлкен жарылқау жəне игілік. #İHSAN-I EKBER: Ең үлкен сыйлық жəне ең үлкен жарылқау, ең үлкен игілік. #İHSAN-I HÂLIK: Жаратушының сыйлығы, Аллаһтың (жж) жарылқауы. #İHSAN-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жарылқауы жəне игілігі. #İHSAN-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) жарылқауы жəне игілігі. #İHSAN-I MAHSUS: Арнайы сыйлық, ерекше түрде жасалынған игілік жəне жарылқау. #İHSAN-I RABBANÎ: Әрбір нəрсенің иесі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) игілігі жəне жарылқауы. #İHSAN-I RAHMANÎ: Шексіз мейірімділік иесінің (Аллаһтың ж.ж.) игілігі, жарылқауы. #İHSAN-I ŞAHANE: Патшаның игілігі жəне жарылқауы; патшаға жарасатын дəрежеде құнды сыйлық жəне жарылқау. #İHSANPERVER: Игілік жасауды өте жақсы көрген. #İHSAN-PERVER: Игілік жасауды өте жақсы көрген. #İHSAS: Сездіру, сездірту, сезу. #İHTAR: Ескерту, еске салу, көңіл аударту. * Жүрекке келген мағына, илхам. #İHTARAT: Ескертулер, еске салулар, көңіл аудартулар. * Жүрекке келген мағыналар.
232 #İHTARDARANE: Ескерту түрінде жəне еске салумен. #İHTAR-I RAHMANÎ: Мейірімі шексіз (Рахман) болған Аллаһтың (жж) ескертуі. #İHTARNAME: Жазбаша хабарландыру, ескерту хаты, шақыру қағаз. #İHTİCAB: Жабылу, бүркену, жасырыну, перделену. #İHTİCAС: Дəлел көрсету, дəлелдермен растап беру. #İHTİDA: Тура жол табу, Құранның көрсеткен иман, ислам жолына кіру. #İHTİFA: Жасырыну, тығылу. #İHTİFAL: (Көпшілік жағдайында жасалынған) рəсім, салтанат. #İHTİFALAT: Рəсімдер, салтанаттар. #İHTİFALAT-I MÜHİMME: Маңызды рəсімдер, өте мəнді салтанаттар, аса маңызды шерулер. #İHTİKÂR: Қымбатшылық, керекті мүліктерді сатпастан күттіріп қымбаттай бастаған кезде дінге жəне заңға қайшы түрде өте қымбатқа сату. #İHTİLAF: Түсініспеушілік, келіспеушілік, алауыздық, айырмашылық. #İHTİLAFAT: Түсініспеушіліктер, алауыздықтар, келіспеушіліктер, айырмашылық, өзгешелік. #İHTİLAF-I İBADAT: Ғибадаттардың айырмашылығы. #İHTİLAF-I MEKÂN: Мекеннің айырмашылығы. #İHTİLAF-I MESLEK VE MEŞREB: Ұстанған жол (meslek) жəне амал ету тəсілі (meşreb) жағынан айырмашылықтар жəне келіспеушіліктер #İHTİLAF-I MEŞREB: Мінез-құлық жəне амал əрекет тұрғысынан айырмашылық. #İHTİLAF-I METALİ': (Айдың) шыққан жері мен уақытының өзгеше болуы. #İHTİLAF-I MEZAHİB: Мазхабтардың немесе көзқарастардың айырмашылығы. #İHTİLAF-I SURET: Түр, бейне немесе сыртқы көріністегі айырмашылық. #İHTİLAF-I ZAMAN VE MEKAN: Заман жəне мекен айырмашылығы, əртүрлі уақыт пен мекен. #İHTİLAFÎ: Келіспеушілікпен қатысты. #İHTİLAL: Бүлік, тəртіпсіздік, көтеріліс, бас көтеру. #İHTİLALAT: Бүліктер, тəртіпсікдіктер, көтерілістер. #İHTİLALAT-I BEŞERİYE: Адамзат дүниясындағы бүліктер, көтерілістер. #İHTİLALAT-I DÂHİLİYE: Ішкі бүліктер. #İHTİLAL-İ BEŞER: Адамдық дүниясындағы бүліктер, бүліктер, көтерілістер. #İHTİLAL-İ DİMAĞİ: Сананың бұзықтығы, ақыл есінің ауытқуы. #İHTİLAL-İ FRANSAVÎ: Француз көтерілісі, 1789-жылында Францияда басталып бүкіл Европаға жайылған жəне 400 жылға жақын жалғасқан өте қанды бүлік. #İHTİLAL-İ KEBİR: Үлкен көтеріліс (Француз үлкен көтерілісі, 1789 Франция бүлігі). #İHTİLAL-İ RUHİYE: Психикалық ауытқу, рухани саулықтың бұзылуы. #İHTİLALKÂRANE: Бүлік шығаратын түрде, бұзғыншылық шығару түрінде. #İHTİLAT: Араласу, араласып кездесу. #İHTİLAT-I A'CAM: (Арапшаға) шет жұрттың араласуы. #İHTİLAT-I MUTLAK: Бір—біріне қатты араласу. #İHTİMAL: Ықтимал, мүмкін, мүмкіндік, мүмкін болу, бəлкім. #İHTİMALAT: Ықтималдар, мүмкіндіктер, мүмкін болулар #İHTİMALAT-I KESÎRE: Көп түрлі ықтималдар, көп мүмкіндіктер. #İHTİMALEN: Ықтимал болып. #İHTİMAL-İ ADEM: Жоқтық ықтималы, бəлкім жоқ болу түріндег ықтимал, бар болмау ықтималы. #İHTİMAL-İ BEKA: (Дүния өмірінен кейін) өлмеушілік ықтималы, жоқ болмау ықтималы. #İHTİMAL-İ HELÂKET: Өлім ықтималы, өлім əкелетін қауіп ықтималы. #İHTİMAL-İ İMANÎ: Імандағы туралық ықтималы, сенілген ақиқаттардың тура шығу ықтималы. #İHTİMAL-İ İMKÂNÎ: Мүмкіндік жағынан болуы ықтимал, мүмкіндік халінде болу.
233 #İHTİMAL-İ KAT'Î: Нақты ықтимал, күмəн келтірмейтін жəне анық түрде ақиқат болу ықтималы. #İHTİMAL-İ KAVÎ: Қуатты ықтимал. #İHTİMAL-İ KÜFRÎ: Кəпірлік көзқарасының дұрыс болуы мүмкін ықтималы. #İHTİMAL-İ NECAT: Құтылу ықтималы. #İHTİMAL-İ SIHHAT: Тура болу немесе болмауы мүмкін. #İHTİMAL-İ TEHLİKE: Қауіп-қатер ықтималы. #İHTİMAL-İ ZARAR: Зиян ықтималы. #İHTİMAL-İ ZÂTÎ: Затында мүмкін болу, асылында болу немесе болмау ықтималы, асылында міндетті болмау. #İHTİMAM: Ыждағат көрсету, мəн беру жəне маңыздылық беру, мұқият жəне ықыласпен қарау. #İHTİMAMAT: Ыждағаттылық, мəн берулер, көңіл бөлулер, назар аударулар, мұқияттылық. #İHTİMAMKÂRANE: Мəн берген түрде, көңіл бөлумен, назар аударумен. #İHTİMAMKÂRLIK: Мəн беру, көңіл бөлу, назар аудару. #İHTİRA: Асылы, негізі болмаған бір нəрсені жасалған деп жəне ақиқат сияқты көрсету. #İHTİRA': Жарату, жасау, ұқсасы болмаған жаңа нəрсе жасау, жаңалық ашу. #İHTİRAAT-I BEŞERİYE: Адамдардың тапқан жаңалықтары. #İHTİRAÎ: Жарату, жасаумен қатысты. #İHTİRAK: Жану, өртену. #İHTİRA-KERDE: Жаңалық ашуы. #İHTİRAM: Құрметтеу, сыйлау. #İHTİRAMEN: Құрмет көрсетіп. #İHTİRAM-I HİSSİYAT: Сезімдерге құрмет, сезімдерді ренжітпеу, сезімдермен қатысты əдеттерге қайшы келмеуге мəн беру. #İHTİRAS: Ашкөздік көрсету, қатты қалау, қатты құмарлық. #İHTİRASAT: Ашкөздіктер, қатты қалаулар, қатты құмартулар. #İHTİRASAT-I DÜNYEVİYE: Дүния өміріне қатысты қатты құмарлықтар. #İHTİRASAT-I HAYVANİYE: Хайуандардағы секілді тоқтата алмайтын құмарлықтар. #İHTİSAR: 1.Қысқарту, сөздің немесе жазудың кейбір бөлігін алып тастау. 2.Тарылту, шектеу сызу. #İHTİSAREN: Қысқартып, сөздің бір бөлігін алып тастап. #İHTİSAS: (1) Маман, өз ісіне жетік. #İHTİSAS: (2) 1.Сезу, сезіну. 2.Көңілі босау, елжіреу, толқу. 3.Әсер қалдыру, əсер. #İHTİSASAT: Сезінулер, сезімдер, сезулер. #İHTİŞAM: Айбындылық, сəнділік, салтанаттылық, үлкен жəне көзді қарықтыратын көрініс. #İHTİTAM: Аяқталу, біту. #İHTİTAM-I BAHAİYE: Нахши тариқатының құрушысы Шах Нақшыбенді Мұхаммед Бахауиддиннің (кс) зікір жəне дұғасының аяқталған бөлігі. #İHTİVA: Ішіне алу,қамту. #İHTİYACAT: Мұқтаждықтар. #İHTİYACAT-I FITRİYE: Жаратылыспен бірге болған, туғаннан келген мұқтаждықтар. #İHTİYACAT-I RUHİYE: Рухқа қатысты мұқтаждықтар. #İHTİYACAT-I ŞEDİDE-İ AŞKNÜMA: Ғашықтық дəрежесіндегі мұқтаждықтар. #İHTİYACAT-I ŞEDİDE-İ AŞK-NÜMA: Ғашықтық дəрежесіндегі мұқтаждықтар. #İHTİYACAT-I ZARURİYE: Зəрури (мəжбүрлі) мұқтаждықтар жəне болмай қоймайтын қажеттіліктер. #İHTİYAC-I AZÎM: Үлкен мұқтаждық. #İHTİYAC-I DÂHİLÎ: Іштегі мұқтаждық. #İHTİYAC-I FITRÎ: Жаратылыспен бірге болған, туғаннан келген мұқтаждық. #İHTİYAC-I HAKİKÎ: Шынайы мұқтаждық.
234 #İHTİYAC-I İFHAM: Түсіндіру жəне саналарға сіңіру мұқтаждығы. #İHTİYAC-I KAT'Î: Нақты мұқтаждық, болмай қалуы мүмкін емес мұқтаждық. #İHTİYAC-I MAHLUKAT: Жаратылыс атаулының мұқтаждығы. #İHTİYAC-I MANEVÎ: Мағынауи мұқтаждық. #İHTİYAC-I MUTLAK: Шексіз мұқтаждық. #İHTİYAC-I RIZKÎ: Ризыққа мұқтаждық. #İHTİYAC-I RUHÎ: Рухани мұқтаждық. #İHTİYAC-I RUHUMU: Рухымның мұқтаждығын. #İHTİYAC-I ŞEDİD: Қатты мұқтаждық, қуатты мұқтаждық. #İHTİYAC-I ZAMAN: Бұл заманның мұқтаждығы. #İHTİYAC-I ZARURÎ: Зəрури мұқтаждық, мəжбүрлі мұқтаждық. #İHTİYACÎ: Мұқтаждыққа қатысты. #İHTİYAR: Қалау, таңдау еркіндігі, мүмкін болғандар арасынан тілегінді таңдап жасау күші. * Қария, қарт. #İHTİYAR LEM'ASI: Қарттар рисалесі, Рисале-Нұрдағы Лемалар кітабының 26-Лемасы #İHTİYAR RİSALESİ: Қарттар рисалесі, Рисале-Нұрдағы Лемалар кітабының 26-Лемасы. #İHTİYARE: Қарт əйел. #İHTİYAREM: Қартпын. #İHTİYAREN: Таңдап,қалап. #İHTİYAR-I ÂMM: Аллаһқа (жж) тəн жалпы əрбəр нəрсені қамтыған қалау, мүмкін болған нəрселерден қалағанын таңдап жасаған күш жəне қуат. #İHTİYAR-I BEŞER: Адамның қалауы, адамның шектеулі болған қалағанын таңдап жасау күші. #İHTİYAR-I BEŞERÎ: Адамның қалауы, адамның шектеулі болған қалағанын таңдап жасау күші. #İHTİYAR-I CÜZ'Î: Шағын қалау, адамның шектеулі болған қалағанын таңдап жасау күші. #İHTİYAR-I RABBANİYE: Әрбір болмыстың иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені еркін қалау жəне таңдауы (ihtiyar) мен жасай алу күші. #İHTİYARÎ: Қалауға қатысты. #İHTİYARKÂRANE: Қалағанынын жасай алатын ерікті қалау иесіне жарасатын түрде, əрбір нəрсені еркін қалау жəне таңдауын жасаға қатысты. #İHTİYARLAR LEM'ASI: Қарттар рисалесі, Рисале-Нұрдан Лемалар кітабының 26-Лемасы. #İHTİYARLAR RİSALESİ: Қарттар рисалесі, Рисале-Нұрдан Лемалар кітабының 26-Лемасы. #İHTİYARSIZ: 1.Қаламастан, еріксіз. 2.Қалаусыз, еркін қалаудан жұрдай, таңдау күшінен айырылған. #İHTİYAT: Сақтық шарасы, мұқият болу, абай болу. * Резерф, қосалқы. #İHTİYATEN: Сақтық ретінде, шарасын алып, əр қандай ықтималды ойлап. * Қосалқы (запас) ретінде. #İHTİYATÎ: Сақтықпен қатысты, болашақты ойлап шара алуға қатысты. #İHTİYATKÂRANE: Сақтық түрде, шарасын алып жəне мұқиятты түрде. #İHTİYATKÂRLIK: Алды-артын ойлаушылық, сақтанушылық. #İHTİYATSIZ: Сақтанбай, алды-артын ойламай, керек шараларды жасамай. #İHTİZAZ: Дірілдеу, шайқалу, қозғалу, сілкіну. #İHTİZAZAT: Дірілдеулер, шайқалулар, қозғалулар, сілкінулер. #İHVAN: Бауырлар. #İHVAN-I MÜSLİMÎN: Мұсылман бауырлар. #İHVAN-I TARÎKAT: Тариқатшы бауырлар. #İHVANÎ: Ер бауырларым. #İHVETÎ: Әйел бауырларым. #İHYA: Тірілту,жан бітіру,жандандыру. #İHYAÜ'L-ULÛM: Үлкен дін ғалымы Имам-ы Газалидің (р.а) «Дін ілімдерін жандандыру жəне күшейту» мағынасындағы кітаптың аты.
235 #İHYA-YI ÂLEM: (Қияметтен кейін) əлемнің жəне дүнияның жаңадан құрылуы, дүнияны жаңадан тірілту. #İHYA-YI ARZ: (Қияметтен кейін) əлемнің жəне дүнияның жаңадан құрылуы. #İHYA-YI DİN: Дінді күшейту жəне жандандыру. #İHYA-YI EMVAT: Өлілердің тірілтіуі. #İHYA-YI ERVAH: Рухтардың тірілтілуі. #İHYA-YI FERD: Өлген жандылардың əрбіреуінің тірілтілуі. #İHYA-YI MİLLET: Халықтың күшейтілуі жəне жандандырылуы. #İHYA-YI NEV: Жанды бір түрдің тірілтілуі. #İHZAR: Әзірлеу, дайын халге əкелу. #İHZARAT: Әзірлеулер, дайындаулар. #İHZARİYE: Әзірлеумен қатысты, əзірлік сапасында. Әзірлеуші. #İHZARLARI: Әзірленуі. #İKA': Жасау, ортаға шығару. #ÎKA': Жасау, ортаға шығару. #ÎKA: Жасау, ортаға шығару. #İKAB: Қатты жаза, қатты азап. #İKAB-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) берген қатты жазасы. #İKAB-I UHREVÎ: Ақіреттегі (жаһаннамдағы) қатты жаза. #İKAME: 1.Әр қандай нəрсенің орнына басқа бір нəрсені қою. 2. Ортаға шығару. 3.Сотқа шағымдану. #İKAME-İ DAVA: Сотқа шағымдану, іс қозғау. #İKAMET: Орналасу, қоныстану, мекендеу. #İKAMETGÂH: Үй #ÎKAN: Толық жəне күмəнсіз білім, қуатты иман. #İKAZ: Ояту, ескерту, бейқамдықтан құтқару. #İKAZAT: Оятулар, ескертулер #İKAZAT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) ескертулері. #İKAZAT-I SÜBHANİYE: Субхан (əрбір жақтан кемшіліксіз) болған Аллаһтан (жж) келген ескертулер. #İKAZKÂR: Оятушы, ескертуші. #İKAZNAME: Ескерту қағазы. #İKBAL: Бағы жану. * Береке,бақыт. * Бет бұру. #İKBAL-İ HAK: Аллаһтың (жж) қабылдауы, яғни, илхам жəне уахимен сөйлесуі. #İKLİM-İ MARİFET: Ілім жəне ирфан дүниясы. #İKMAL: Тамамдау, аяқтау, бітіру. #İKMAL VE İRSAL: Тамадау жəне жіберу. #İKMAL-İ NÜSAH: Бүкіл парақтарды бітіру. #İKMAL-İ TAHSİL: Оқуын бітіру, оқуын аяқтау. #İKNA: Сендіру; қалаған ойға көндіру, нандыру, разы ету, қанағаттандыру. #İKNAA: Сендіруге қатысты, нандырушы, сендіруші. #İKNAYA: Сендіруге қатысты, нандырушы, сендіруші. #İKNAİYAT: Сендіру жəне нандыру үшін сөйленген жəне сезісдерге əсер еткен сөздер. #İKNAİYAT-I HİTABİYE: Әдемі сөйлеу тəсілімен қанағаттандырушы жəне сендіруші түрде сөйленген сөздер. #İKRAH: Мəжбүрлеу, зорлық көрсету. * Жек көру, жиіркену. #İKRAM: Игілік, ілтипат, сыйлық. #İKRAMAT: Игіліктер, ілтипаттар, сыйлықтар. #İKRAMAT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) игілігі, жақсылығы мен жəрдемі. #İKRAMAT-I RAHMANİYE: Рахман (өте мейірімді) болған Аллаһтың (жж) икрамдары, сыйлықтары, игіліктері жəне жарылқауы. #İKRAMEN: Икрам ретінде 1.Құрметпен қарсы алу. 2.Жарылқап мен сыйлық етіп. #İKRAM-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) икрамы, Аллаһтың (жж) сыйлығы жəне игілігі, жарылқауы.
236 #İKRAM-I RABBANÎ: Әрбір болмыстың иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) икрамы, сыйлығы, игілігі мен жарылқауы. #İKRAM-I RAHMANÎ: Рахман (өте мейірімді) болған Аллаһтың (жж) икрамы, сыйлығы, игілігі жəне жарылқауы. #İKRAM-I SÜBHANÎ: Субхан (əрбір жақтан кемшіліксіз) болған Аллаһтың (жж) сыйлығы, игілігі, жарылқауы мен ихсаны. #İKRAMİYE: 1.Бинго немесе үлескер пайына жеребе нəтижесінде шыққан ақша (бұл ақша халал емес, қар: Құран, 5:90,91). 2.Жұмыскерлерін риза ету үшін төлем ақысына қосымша берілген сый ақы. 3.Сыйлық, сыяпат, кəде. #İKRAR: Қабыл ету, мойындау. #İKSİR: Эликсир, өте əсерлі дəрі. #İKSİR-İ A'ZAM: Ең үлкен эликсир, ең тез емдеуші дəрі, күмəн, күдік, сенбеушілік секілді рухани науқастықтарды түп тамырымен емдейтін ең əсерлі дəрі, шара. #İKSİR-İ İSM-İ A'ZAM: Аллаһтың (жж) басқа мүбарак есімдерінің мағыналарында өзінде жинақтаған, мағына жағынан жəне əсер жағынан да ең үлкен, жүрек жəне рухтағы рухани науқастық жəне жараларды жақсартатын ең əсерлі рухани дəрі жəне шара болған мүбарак есімдер. Аллаһтың (жж) ең маңызды жəне ең алдыңғы есімі. #İKSİR-İ NURANÎ: Нұрлы эликсир, жүрек жəне рухты нұрландыратын жəне рухани науқастықтарды түп тамырымен емдейтін дəрі. #İKTEZATHÜ'T-TABİAT: (Арап) оның себебі табиғат, табиғи, табиғаттың керектіруі, табиғат оны керектіреді (деген көзқарас). #İKTİBAS: 1.Бір сөз немесе жазудан үзінді жасау, көшіру жəне алу. 2.Құран немесе хадистен үзінді алу. #İKTİBASEN: Үзінді қылып, көшіріп, ауыстырып алып, сілтеме алу. #İKTİDA: 1.Ұйю, бағыну. 2.Үлгі алу. #İKTİDAEN: Ұйып, бағынып, мойынсұнып, үлгі етіп. #İKTİDAR: Күш, қуат, істерді жүрзізу. * Мемлекетті жəне халықты басқару қызметі. *Қабілет. #İKTİDAR-I BEDÎ': Теңдесі жоқ қабілет жəне күш. #İKTİDAR-I BEŞER: Адамда болған күш жəне қуат, адам қалауы. #İKTİDAR-I HAYATİYE: Өмірде сүру күші, өмірін жалғастыру күші. #İKTİDAR-I İLMÎ: Ілім күші, ілім күшіне ие болу, ілімде кең білім мен қабілет. #İKTİDAR-I İMANÎ: İман күші, иманның берген күші. #İKTİDAR-I MUTLAK: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсені жасай алу күші, шексіз жəне соңы жоқ күш. #İKTİDAR-I ZÂTÎ: (Бір болмыстың) өзіне тəнкүш жəне қуаты. #İKTİFA: Жеткілікті көру, жеткілікті деу. #İKTİFAEN: Жеткілікті көріп, қанағат етіп. #İKTİHAM: Шыдау, төзу, қиындықтарды жеңу. #İKTİRAN: 1.Себеп жəне нəтиженің бірге болуы, бір уақыт ішінде бірінің артынан бірі келуі. #İKTİSAB: Ие болу, табу, иемдену, алу, қолы жету. #İKTİSAB-I FÜYUZAT: Көп Фейіздер алу, рух пен жүректі нұрландыратын білімдер қолға түсіру. #İKTİSAB-I MARİFET: Аллаһты (жж) таныттыратын білімдер үйрену, қолға түсіру. #İKTİSAD: Үнемділік, орынсыз жұмсамау. #İKTİSAD RİSALESİ: Үнемділік рисалесі, Рисале-Нұрдан Лемалар кітабының 19-бөлімі болған 19-Лема. #İKTİSAT RİSALESİ: Үнемділік рисалесі, Рисала-Нұрдан Лемалар кітабының 19-бөлімі болған 19-Лема. #İKTİSADÎ: Үнемділікке қатысты. #İKTİSAI: Киіну, кию.
237 #İKTİSAR: Қысқарту, қысқа кесу. #İKTİZA: Қажеттілік, керек ету. #İKTİZA-İ MAKAM: Мақамның керектіруі, тақырып мақамының керек етуі. #İKTİZASINCA: Керектіруінше, керектіруіне көре, сəйкес. #İKTİZA-YI MAKAM: Үстінде тұру керек болған мақамның керектіруі. #İLÂ: Соңы, аяғы ...дейін, шейін. #İ'LÂ: Көтеру, жоғарылату, биіктету. #İLÂÂHİR: Соңына дейін, аяғына дейін #İLÂ ÂHİR: Соңына дейін, аяғына дейін. #İLÂÂHİRE: Соңына дейін, аяғына дейін. #İLÂÂHİRİHİ: Соңына дейін, аяғына дейін. #İLÂÂHİRİHі: Соңына дейін. #İLÂ-ÂHİRİL ÂYE: Аяттың соңына дейін. #İLÂ ÂHİRİ'D-DEVERAN: Дүниянің жəне заманның соңына дейін, дүния тұрғанша жəне заман жалғасқанша. #İLÂC-I İSLÂMÎ: Исламның əкелген емі. #İLÂ GAYRI'N-NİHAYE: Шексіздыққа дейін. #İLAH: (шын немесе жалған) құдай, өзіне ғибадат қылынған. #İLAHELER: Әйел құдай, пұтқа табынатындардың əйел құдайлары. #İLAHENÂ: Раббымыз. #İLAH-I ŞER: Бұрыңғы иран діні болған мəжусилікте жамандық құдайы. #İLAH-I VÂHİD: Бір құдай, бір (Аллаһ ж.ж.). #İLAHÎ: Аллаһқа (жж) тəн, Аллаһпен (жж) қатысты. #İLAHİYAT: 1.Аллаһтың (жж) бар екені, бірлігі жəне сипаттарыны зерттеген ілім саласы. 2.Философияның бір саласы, теолог. 3.Дін ілімдері. #İ'LÂ-İ KELİMETULLAH: Аллаһтың (жж) сөзін (Құранды жəне Исламиетті) жоғарлату, таныттырып жаюға еңбек ету. #İ'LAM: Білдіру, түсіндіру. * Сот шешімі, сот қарары. #İLÂ-MÂŞÂALLAH: Аллаһтың (жж) қалаған уақытына дейін. #İ'LAM-I MALÛM: Әркімге белгілі нəрсені түсіндіру, білдіру. #İ'LAM-I RABBANÎ: Рабының білдіртуі. #İLÂN: Білдіру, хабарлау, айту, тарату, жаю, хабарландыру, жариялау. #İLÂNAT: Хабарламалар, таратулар, жариялаулар, хабарландырулар. #İLÂNAT-I RABBANİYE: (Аллаһтың ж.ж. туындысы болған болмыстар жағынан) əрбір болмыстың иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһты (жж) əркімге таныту, естірту, білдірту. #İLÂN-I HARB: Соғыс жариялау. #İLÂN-I HÜRRİYET: Тəуелсіздікті жариялау, Османлы мемлекеті тарапынан 1908 жылында Концитутциямен басқаруды қабылдап жəне жариялауы. #İLÂN-I KUDSÎ: Киелі хабар, киелі ақиқаттарды естіртіп білдірту. #İLÂN-I SÂNİ': Шебер жаратушы болған Аллаһты/жж/ білдіру. #İLÂN-I SÜRUR: Қуанышын жариялау, қуанышын əркімге естірту. #İLÂN-I ŞEHADET: Анық иман еткендігін жариялау. #İLÂN-I TEKVİNÎ: Жаратылыс оқиғалары арқылы жариялау; Құранның Аллаһ (жж) тарапынан уахи арқылы сенімді түрде жіберілгенін жариялау мағынасында əлемдегі оқиғалардың ишарат етуі. İLÂN-I TEVHİD: Аллаһтың (жж) бірлігін естірту жəне білдірту. #İLÂ-NİHAYE: Соңына дейін. #İLÂNNAME: Хабарландыру, хабарлама. #İLÂNNAME-İ HİKMET: Аллаһтың (жж) хикметін хабарлаған жарнама, (ауысп.) Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені хикметті пайдалы, мақсатты жəне ең үйлесімді түрде жасағанын білдірткен туынды. #İLÂNNAME-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) өзін əркімге танытатын туындысы. #İLÂVE: Қосымша, қосу, жалғау. #İLÂVETEN: Қосып, қосымша қылып. #İLÂ-YEVM-İ KIYAM: Қиямет күніне дейін.
238 #İ'LA-YI KELİMETULLAH: Аллаһтың (жж) сөзін (Құранды жəне Исламиетті) жоғарлату, таныттырып жаюға еңбек ету. #İLCA: Итермелеуші жəне мəжбүрлеуші ықпалдар, итеруші жəне көндіруші мұқтаждықтар. #İLCAAT-I ZAMAN: Заманның мəжбүрлейтін ықпалы, зорлайтын шарттары. #İLCAINDAN: Қинауынан, мəжбүр қылуынан. #İLEL: 1.Себептер, тіректер, басты нəрселер. 2. Аурулар, сырқаттар, дерттер. #İLE'L-EBED: Мəңгілікке дейін. #İLELEBED: Мəңгілікке дейін. #İLEL'EBED: Мəңгілікке дейін. #İLE'L-EBED: Мəңгілікке дейін #İLEL-İ MÜTERETTİBE-İ MÜTESELSİLE: Тəртіпті жəне шынжыр секілді бір-біріне байланған себептер, бір-біріне байлаулы себептер тəртібі. #İLEL-İ MÜTESELSİLE: Бірінен соң бірі тізбектелген себептер, қатарланған себептер, себептер шынжыры, себептер жүйесі. #İLE'L-MERKEZİYE: Орталыққа тура тартушы. #İ'LEM: Біл, мынаны біл. #İ'LEM EYYÜHEL-AZİZ: Біл! Ей құрметті,қадірлі. #İLGA: Жою. #İLH: «İla ahir» сөзінің қысқартылған түрі, «соңына дейін» деген мағынаға келеді. #İLHAD: Дінсіздік, імансыздық, кəпірлік, діннен шығу. #İLHAH: Айтқанынан қайтпау, міндеттеу, қайта қайта талап ету. #İLHAHIMA: Мəжбүрлеуіме,қинауыма #İLHAHLARIYLA: Қоймауларымен, дегендерінен қайтпауларымен. #İLHAK: Қосу. #İLHAM: 1.Аллаһ (жж) тарапынан рух немесе жүрекке келген мағына жəне ой. 2.Шабыт. #İLHAMAT: 1.Илхамдар, Аллаһ (жж) тарапынан рух немесе жүрекке келген мағыналар жəне ойлар. 2.Шабыт, дем беру. #İLHAMAT-I GAYBİYE: Ғайби илхамдар; жандылар мен адамдардың өмірінде үйренген нəрселермен түсіндіре алмайтын кейбір таң қалатын сезімдер, əрекет жəне мінез-құлық түрлері; Аллаһ (жж) тарапынан берілген илхамдар. #İLHAMAT-I SADIKA: Тура болған жəне жаңылдырмайтын илхамдар, оқиғалармен расталған илхамдар. #İLHAMEN: Илхам жолымен, Илхам алып, илхам беріп. #İLHAM-I EVLİYA: Әулиелерге келген илхам. #İLHAM-I FITRÎ: Жаратылыста жандыларға раббылары тарапынан берілген (үйретілген, илхам етілген) сипат жəне əрекет түрі. #İLHAM-I HUDA: Раббын илхамы, Жаратушының жүрекке шағылыстырған ой жəне мағына. #İLHAM-I İLAHÎ: Аллаһ (жж) тарапынан келген илхам. #İLHAM-I RABBANÎ: Рабтан келген илхам. #İLHAMÎ: Илхамға қатысты, илхаммен қолға түсірілген, илхам нəтижесі болған, илхамнан туындаған, илхамға сүйенген. #İLH-ÂYET: «Ила ахир-ил аует» сөзінің қысқартылған жазуы, «аяттың соңына дейін» деген мағынаға келеді #İLİM: Ілім, білім. #İLKA: 1.Бір нəрсенің ішіне салу, қою, қалдыру. 2.(Ауысп.) сендіру, (əр қандай ойды) енгізу; илхам ету; сана, жүрек немесе рухқа жеткізіп сіңіру. 3. Лақтыру, тастау, тəрк ету. #İLKAAT: 1.Иландырулар, көзқарасты енгізулер. 2.Илхамдар. 3.Сана, жүрек жəне рухқа дағдыланып енген көзқарастар. #İLKA-İ KÜLLÎ: Кең жəне қамтыған ақиқаттар түрінде жүрекке келген. #iIIA: Міндетті түрде, сөзсіз; тек қана; əйтпесе, болмаса, əсіресе.
239 #İLLÂ: Міндетті түрде, сөзсіз; тек қана, əсіресе; əйтпесе, болмаса. #İLLÂ Kİ: Тек қана осы шартпен. #İLLALLAH: Тек қана Аллаһ (жж). #İLLE-İ GAİYЕ; Көзделген мақсат, нысана, қол түсіргін келген нəтиже. #İLLE-İ GAYE: Көзделген мақсат, нысана, қол түсіргін келген нəтиже. #İLLET: 1.(Бір оқиғаның немесе нəтиженің пайда болуы үшін) керекті шарт. 2.Себеп, мақсат, нысана. 3. Науқастық, дерт, қиналыс. #İLLET-İ GAİYE: Көзделген мақсат, нысана, қол түсіргін келген нəтиже. #İLLET-İ HAKİKÎ: Негізгі себеп, жаратушы себеп (Аллаһ ж.ж.). #İLLET-İ IZDIRARÎ: Оқиғаны немесе ортадағы гəтижені түсіндіру үшін амалсыз қабылданған себеп; мəжбүри себеп, зорлайтын себеп. #İLLET-İ IZTIRARÎ: Оқиғаны немесе ортадағы нəтижені түсіндіру үшін амалсыз қабылданған себеп; мəжбүри себеп, зорлайтын себеп. #İLLET-İ MÛCİDE: Жаратушы себеп. #İLLET-İ MÜESSİRE: Әсер етуші себеп, жасаушы себеп, негізгі əсер иесі болған себеп. #İLLET-İ TAMME: Жеткілікті себеп, оқиғаның пайда болуы немесе нəтиженің тууы үшін «керекті жəне жеткілікті» себеп, нəтиженің мəжбүрлі пайда болуы үшін барлық шарттары толық жəне жеткілікті болған себеп. #İLLİYET: Себептілік, əрбір нəрсенің бір себепке байлануы, ешбір нəрсенің себепсіз болмауы. #İLLİYYÎN: Жоғарғылардың жоғарғысы; жəннаттардың ең жоғарғысы жəне ең үсті. #İLM: Ілім, білім. #İLM Ü HAKİKAT: Ақиқат ілімі, мадди жəне рухани, ашық жəне жасырын ақиқаттарды дəлелдермен түсіндірген ілім, дін ілімі, Құран ілімі. #İLM Ü İRFAN: Ілім жəне рухани ақиқаттарды тереңнен түсіну. #İLİM VE İRFAN: Ілім жəне рухани ақиқаттарды тереңнен түсіну. #İLM Ü MARİFET: Ілім жəне мағрифет, ілім жəне Құран туралы кең ілім. #İLMELYAKÎN: Қуатты дəлелге сүйенілген ілім. #İLMEN: Ілім жағынан. #İLMÎ: 1.Іліммен қатысты, біліммен байланысты. 2.Дін ғалымдарынң жолы жəне бағыты; дін ғалымдарының тобы. #İLM-İ AKİDE: Дінде негіз болған сенімдерді зерттеген, дəлелдермен ашықтап түсіндірген ілім. #İLM-İ ALLÂMÜ'L-GUYUB: Ғайыптарды ең жақсы білгеннің (Аллаһтың ж.ж.) ілімі, адам жəне басқа барлық болмыстардың білім шегараларының арғысындағы барлық білмегендерді ең жақсы білген Аллаһтың (жж) əзəли жəне шексіз ілімі. #İLM-İ BELÂGAT: Белағат ілімі; тақырыбына, тыңдаушылардың түсінік жəне жағдайларына ең сай жəне ең əсерлі түрде əдемі жəне тура сөз сөйлеу өнері; əдебиет білімі. #İLM-İ BEŞER: Адамның өз зерттеуі жəне қабілеттерімен қолға түсірген ілім. #İLM-İ BEŞERÎ: Адамның өз зерттеуі жəне қабілеттерімен қолға түсірген ілім. #İLM-İ BEYAN: Мысал, тұспал, метафора (ауыспалы мағына) жəне əдеби өнерлердің тура, орынды жəне əсерлі түрде қалай қолданғандығын зерттеген ілім саласы. #İLM-İ BÎNİHAYE: (Аллаһқа ж.ж.) тəн шексіз ілім. #İLM-İ CİFİR: Жифр ілімі, əр қандай сөздің ішінде өткен əріптердегі сан есебін есептеп нəтижеде сөздің жалпы сан есептерін шығарып ол сөз немесе сөздердің жасырын мағыналарын табу ілімі. #İLM-İ CİFR: Жифр ілімі, əр қандай сөздің ішінде өткен əріптердегі сан есебін есептеп нəтижеде сөздің жалпы сан есептерін шығарып ол сөз немесе сөздердің жасырын мағыналарын табу ілімі.
240 #İLM-İ CÜZ'Î: Шектеулі ілім. #İLM-İ DİN: Дін ілімі. #İLM-İ DİNÎ: Дінге қатысты ілім, дінмен байланысты ілім. #İLM-İ EKMEL: Ең кемшіліксіз, ең кемелді ілім, əрбір нəрсенің əрбір жағымен толық жəне кемшіліксіз білімі (Аллаһтың ж.ж. ілімі). #İLM-İ ESMA: Есімдер ілімі, Аллаһтың (жж) мүбарак есімдерінің мағыналарыны Аллаһтың (жж) жаратқан болмыс жəне оқиғалардан зерттеп түсіну жəне түсіндіру ілімі. #İLM-İ ESRAR-I HURUF: Құрандағы əріптердің сырларын зерттейтін ілім. #İLM-İ ESRARÜ'L-HURUF: Құрандағы əріптердің сырларын зерттейтін ілім. #İLM-İ EZELÎ: (Аллаһқа ж.ж тəн) Әзəли ілім, ешбір нəрсе жаратылмастан бұрын əрбір нəрсені алдын ала білген Аллаһтың (жж) ілімі. #İLM-İ FELSEFE: 1.Философия ілімі. 2.Табиғат ілімі (физика, химия, астрономия т.б.). #İLM-İ GAYB: Ғайып ілімі, адамның білім күшінен жəне шегарасынан асқан ақиқаттармен қатысты ілім. #İLM-İ HADÎS: Хадис ілімі, Хз.Мұхамметтің (асм) сөдерін, үлгілі өмірін жəне жұрыс-тұрысын тура жəне сенімді бұлақтардан тауып жинақтаған, мағыналарын ашықтауға еңбек еткен ілім. #İLM-İ HAKAİK-İ KUR'ANİYE: Құрандағы жасырын жəне ашық қатысты ақиқаттар ілімі, Құран тəпсірі. #İLM-İ HAKİKAT: Ақиқат ілімі, Құрандағы жасырын жəне ашық қатысты ақиқаттар ілімі, Құран тəпсірі. #İLM-İ HAL: Ғылымхал ілімі, ғибадат қағидаларымен қатысты ілім. #İLMİHAL: Ғылымхал ілімі, ғибадат қағидаларымен қатысты ілім. #İLM-İ HİKMET: 1.Фиософия, философия білімі. 2.Табиғат ілімі (физика, химия, астрономия т.б.). #İLM-İ HURUF: Құрандағы əріптердің сырларын зерттейтін ілім. #İLM-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) шексіз жəне əзəли ілімі. #İLM-İ İMАN: Иман ілімі, дін ілімі жəне дəрістері. #İLM-İ İMANÎ: Иман ілімі, дін ілімі жəне дəрістері. #İLM-İ İRFAN: Аллаһтың (жж) иман Құран туралы терең жəне қуатты ақиқаттарын түсіндірген жəне дəлелдермен ашықтаған ілім. #İLM-İ KELÂM: Келам ілімі, Ислам дінінің негізгі сенім қағидаларын дəлелдермен түсіндірген, ашықтаған ілім; яғни, бұл ілімге «usul-din» депте атайды. #İLM-İ KUR'AN: Құран ілімі, Құранның ашық жəне жасырынақиқаттарын ортаға шығарған ілім, Құран тəпсірі. #İLM-İ KUR'ANÎ: Құран ілімі, Құранның ашық жəне жасырын ақиқаттарын ортаға шығарған ілім, Құран тəпсірі. #İLM-İ KÜLLÎ: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсені қамтыған ілім, бар болған нəрсенің толық жəне шынайы ілімі, Аллаһтың (жж) əзəли жəне шексіз ілімі. #İLM-İ LÂ-YETENAHA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз ілім, əрбір нəрсені қамтыған ілім. #İLM-İ LÂYETENAHÎ: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз ілім, əрбір нəрсені қамтыған ілім. #İLM-İ MANTIK: Логика ілімі, дұрыс ойлау заңдарыны, шығарған идеяларының жəне үйлесімді болып болмағанын дəлелдеу жолымен зерттеген жəне көрсеткен ілім. #İLM-İ MUHİT: (Аллаһқа ж.ж.тəн) əрбір нəрсені қамтыған əзəли жəне шексіз ілім. #İLM-İ MUHİT-İ EZELÎ: Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені қамтыған əзəли ілім. #İLM-İ MUHİT-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені қамтыған ілімі. #İLM-İ MUHTAR: Шексіз еркін ерікті иесінің (Аллаһтың ж.ж.) ілімі.
241 #İLM-İ MÜNAZARA: Пікір-талас ілімі, əр қандай тақырыпта əртүрлі көзқарастардың ілім жəне методика жағынан пікір таластырған сəтте мойынсұнатын қағидаларды белгілейтін ілім. #İLM-İ NÂFİ': Пайдалы ілім. #İLM-İ NAHİV: Тіл білімі тұрғысынан сөйлем құрылымы, түрлері жəне ережелерін зерттейтін ілім (синтаксис). #İLM-İ NAHV: Тіл білімі тұрғысынан сөйлем құрылымы, түрлері жəне ережелерін зерттейтін ілім (синтаксис). #İLM-İ SÂNİ': Жаратушы өнершінің Аллаһтың (жж) ілімі. #İLM-İ SARF: Сарыф ілімі; тіл білімі жағынан дыбыстарды, буындарды, сөз жəне түрлерін, сөз тудыру түрлерін, септіктерін, септік жəне жалғау түрлерін т.б. зерттеген білім саласы. #İLM-İ TABAKATÜ'L-ARZ: Жер қабаттарын зерттейтін ілімі (геология). #İLM-İ TAHKİK: Зерттеуге, дəлел жəне айғаққа сүйенген ілім. #İLM-İ TARÎKAT: Тариқат ілімі, Құран жəне сүннет жарығында жүректі күнə жəне жамандықтардан арылу, нəпсіні тəрбие ету, жақсы ахлақпен ахлақтану, руханиятта даму жолын жəне ережелерін үйреткен ілім. #İLM-İ TASAVVUF: Tасаууоф ілімі, жүрек пен рухтың кемелденуін жəне нəпсінің жамандықтардан тазалануын көрсеткен ілім. #İLM-İ TIB: Медицина ғылымы. #İLM-İ USÛL: Метод ілімі, тура нəтижелерге бара ала алу үшін зерттеуде, ақыл қозғалысында ұйылу керек заңдарды зерттейтін ілім. #İLM-İ USÛL-Ü DİN: Діннің негіздерін зерттейтін ілім, діннің негізгі сенімдерін зерттеген жəне дəлелдермен ашықтаған ілім. #İLM-İ USÛLÜ'D-DİN: Діннің негіздерін зерттейтін ілім, діннің негізгі сенімдерін зерттеген жəне дəлелдермен ашықтаған ілім. #İLM-İ YAHYA-İ VERASET: Пайғамбар Хз.Яхияның (ас) мағынауи мирасы болған ілім. #İLM-İ YAKÎN: Қуатты дəлелге сүйенген сенімді ілім, көрінген жəне білінген нəрселермен көрілмегенге қатысты қолға түсірілген қуатты жəне күмəн келтірмейтін ілім. #İLMÜ'L-ARZ: Жерді зерттейтін ғылымның саласы, геология. #İLMÜ'L-BEŞER: Адам ілімі. #İLMÜ'L-GUYUB: Ғайыптар тақырыбындағы ілім. #İLMÜ'L-HAYVANAT: Хайуандарды зерттейтін ілім. #İLMÜ'N-NEBATAT: Өсімдіктерді зерттейтін ілім. #İLMÜ'S-SEMA: Аспанды зерттейтін ілім. #İLSAK: Жабысу. #İLTİBAS: Шатастыру, ұқсастардың айырмашылығын ажырата алмау; жаңылыстық. #İLTİCA: Сыйыну, жалбарыну. #İLTİCAGÂH: Сыйыну жері, жалбарыну орны. #İLTİCAKÂRANE: Сыйынумен, жалбарынумен. #İLTİCANAME: Сыйынғысы келгенін білдірген жазба (хат). #İLTİFAT: Ілтипат, назар аудару, жақындық көрсету. #İLTİFATAT: Ілтипаттар, жақындықтар мен байланыстар. #İLTİFATAT-I ÂSÂR: Ілтипаттың белгі-нышандары, тілеулестігін жəне жақын байланысын көрсеткен белгілер. #İLTİFATAT-BINIHAYE: Шексіз ілтипаттар, көңілінді аулайтын сөздермен көрсетілген жақындықтар. #İLTİFATAT-I EBEDİYE-İ RAHMANİYE: Өте мейірімділік иесінің (Рахман болған Аллаһтың ж.ж.) мəңгі, шексіз жарылқаулары, нығметтері, игіліктері. #İLTİFATAT-I FÂZILANE: Фазилет (жоғары мағынауи жəне ахлақи сипат) иесі үлкен тұлғаға (сізге) жарасатын болған ілтипаттар, көңіл аулайтын əдемі сөздермен көрсетілген жақындықтар.
242 #İLTİFATAT-I RAHMANİYE: Шексіз рахмет жəне мейірімділік иесінің (Аллаһтың ж.ж) жарылқаулары, игіліктері, жан ашып жасаған көркем ескертулері. #İLTİFATAT-I RAHMET: Аллаһтың (жж) рахметіннен келген жарылқаулар, игіліктер, жақындықтар. #İLTİFATAT-I ŞAHANE: Патшаның көрсеткен ілтипаттар, жасаған игіліктермен көрсеткен жақындық. #İLTİFAT-I AHMEDÎ: Хз.Мұхаммедтің (асм) жақындық көрсеткен сөз немесе əрекеті. #İLTİFAT-I HÂSSA: Ерекше ілтипат, арнайы игілік жəне жарылқауда болу. #İLTİFAT-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жарылқауы, Аллаһтың (жж) нығметі жəне игілігі. #İLTİFAT-I MERHAMET-İ RAHMAN: Шексіз мейірімділік иесі (Rahman) болған Аллаһтың (жж) мейірімділігінің игілігі жəне жарылқауы. #İLTİFAT-I NEBEVÎ: Хз.Мұхаммедтің жарылқауы, көрсеткен құрмет жəне ілтипаты. #İLTİFAT-I RABBANÎ: Әрбір болмыстың иесі, тəрбиешісі жəне жетілдірушісі болған Аллаһтың (жж) жарылқауы жəне нығметі. #İLTİFAT-I RAHMANÎ: Шексіз мейірімділік иесінің (Rahman) болған Аллаһтың (жж) жарылқауы, игілік жəне нығметі. #İLTİFAT-I RAHMET: Аллаһтың (жж) мейірімділігінің əсері болып игілік жəне нығметімен икөрсеткен жақындық. #İLTİFAT-I RAVZA-İ MUTAHHARA: Хз.Мұхаммедтің (асм) мүбарак қабірі мен мінбері арасындағы орны болған рауза мүтаххараның (иесінің) жарылқауы, көрсеткен мағынауи жақындығы. #İLTİFAT-I ŞAHANE: Падишахтың игілік себебімен көрсетілген жарылқаулар, игіліктер. #İLTİFAT-I ŞAHIMERDAN: Қаһармандардың қаһарманы Хз.Алидің (ра) ілтипаты, көңіл аулайтын жəне мақтау сөздерімен құрмет пен жақындық. #İLTİFATKÂRANE: Ілтипат етер түрде; жарылқауда болып. #İLTİFATNAME: Ілтипат білдірген жазу немесе хат. #İLTİHAB: Жану, қызу, өршу. #İLTİHAK: Қосылу, араласу. #İLTİHAKEN: Қосылып. #İLTİHAM: Бірігіп кету, араласып кету, қосылып кету. #İLTİMAS: Өтініш * Қолдау * Жасалуын өтіну. #İLTİYAM: Жақсару, түзелу, құтылу. #İLTİZAM: Керек ету, қажет қылу, жақтастық. #İLTİZAMEN: Керек етумен, жақтастықпен. #İLTİZAM-I HAK: Хаққа жақтастық жəне берілгендік. #İLTİZAM-I HİKEM: Хикметтерді керектіру, мақсат пен пайдаларды керектіру. #İLTİZAM-I HİLAF: Терісіне жақтастық жəне берілгендік. #İLTİZAM-I MUHALİF: Қарсы болуды таңдау, қарсы болғанға жақтастық. #İLTİZAM-I TARAF-I MUHALİF: Қарсы жақты ұстану, қарсы тарапқа өту. #İLTİZAMKÂRANE: Тараптар болып, керектілігін біліп, таңдап. #İLTİZAMPERVERANE: Қатты жақтас болып. #İLTİZAM-PERVERANE: Қатты жақтас болып. #İLYAS: Құранда аты айтылған пайғамбарлардан. Тауратта Илая болып өтеді, Исрайыл балаларына жіберілген мүбарак пайғамбар. #İLZAM: Аузын аштырмау, сөйлетпеу, сөз жəне пікірде жеңу. Жақтату. #İLZAM-I HÜCCET: Дəлел келтіру, сөйлетпеу. #İMA: Ишарат. #ÎMA: Ишарат. #ÎMAAT: Ым, ишарат. #İMAD: Тірек, тіреу. * Негіз, тірек.
243 #ÎMAEN: Ишаратпен, ишарат етіп. #ÎMAÎ: Ишарат түрінде. #ÎMA-İ GAYBÎ: Жасырын ишарат. #ÎMA-İ RAHMET: Мейірімділік ишараты, мейірімділікке ишарат. #İMAL: Жасау, істеу. #İMALE: Бейімделу, икемделу. #İMAM: Жамағатқа намаз қылдырушы адам * Жетекші. * Мазһаб иесі болған үлкен ислам ғұламасы. * Ислам мемлекетінің басшысы. #İMAMET: Имамдық. #İMAM-I AHMED İBN-İ HANBEL: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларының бірі жəне ханбали мəзһабын құрушы. Асыл аты Ахмед ибн Мұхаммед ибн Ханбел-иш Шаибани.Хиж. 164-де туған, 241-де Бағдатта қайтыс болды. #İMAM-I ALİ: Мұхаммедтің (асм) күйеу баласы жəне əкесінің інісі Абутəліптің ұлы жəне Мұсылмандардың төртінші үлкен халифасы. Он жасында екен балалардан Ислам дінін қабылдағандардың алғашқысы. #İMAM-I A'ZAM: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларының бірі жəне ханафи мəзһабын құрушы. Асыл аты Нұғман ибн Сабит. Хиж. 80-де Күфеде туған 150-де Бағдатта қайтыс болған. #İMAM-I BAĞAVÎ: Хадис саласында өте үлкен ғұлама. #İMAM-I BEYHAKÎ: (хиж.382-458). Хадис жəне фиких ілімінің үлкен ғұламаларындан. Шафи мазһабының ең үлкен ғұламасы. Асыл аты Әбубəкір ибн Хүсейн. #İMAM-I BUHARÎ: (хиж.194-256) Бұхаралық. Ең үлкен хадис ғұламаларының бірі. Құраннан кейін ең сенімді жəне мықты деп қабылданған Сахих-ы Бұхари атты 7275 хадисті ішіне алған кітаптың жазушысы. #İMAM-I BUSÎRÎ: (мил.1213-1295). Имам-ы Мухаммед бин Саид Бусайри деп танылған. Касиде-и Бүре жəне Хемзиесімен мəшһүр Ислам ақыны. #IMAM-I CELIL: Асыл аты имам-ы Жəлил ибн-и Вехб. Үлкен хадис имамдарынан. #İMAM-I EBU HANİFE: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларының бірі жəне Ханафи мəзһабын құрушы. Асыл аты Нұғман ибни Сабит. Хиж.80-де Күфеде туған 150-де Бағдатта қайтыс болған. #İMAM-I EŞ'ARÎ: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларының бірі. Итиқатта (сенімде) Ашари мəзһабын құрушы. Асыл аты Али ибн Исмаил-ил Басри. Хиж.260-да Басрада туған, 324-те Бағдатта қайтыс болған. #İMAM-I GAZALÎ: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларынан. Шафи фикихшыларынан өте мəшһүр тұлға. Асыл аты Әбу Хамид ибн Мұхаммад Туси болып Ислам əлемінде Хүжет-үл Ислам болып танылған. Хиж.450-де Хорасанда туған 505-де Туста қайтыс болған. #İMAM-I HÂKİM: Асыл аты Мухаммад бин Абдуллаһ ибни Бəиид./хиж.321-405/ Самание мемлекеті, Нишабур Қазылығында болған үлкен хадис ғұламаларынан. Заманының ең үлкен дін ғұламасы. Ең мəшһүр шығармасы Мүстерек деген хадис кітабы. #İMAM-I İBN-İ ADİYY: Ислам əлемінің үлкен хадис ғұламаларының бірі. #İMAM-I İBN-İ FÛREK: Ислам əлемінің үлкен хадис ғұламаларының бірі. Заманының ең үлкен ғұламасы. #İMAM-I KATADE: Ислам əлемінің үлкен хадис ғұламаларының бірі. #İMAM-I KÜBRA: Ең үлкен имам. #İMAM-I MACE: Ең үлкен хадис ғұламаларының бірі. Ең сенімді жəне мықты шығарма қатарында болған Сүнен-и ибни Маже деген 4000 хадисті ішіне алған кітаптың жазушысы. #İMAM-I MAHFÎ: Жасырын имам. #İMAM-I MÂLİK: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларынан жəне Мəлики мəзһабын құрушы. Асыл аты Малик ибн Әнес. Хиж.93 немесе 95-те Мəдинада туған 179-да Мəдинада қайтыс болған.
244 #İMAM-I MUHAMMED: Ислам əлемінің үлкен ғұламаларынан Ханафи мəзһабының мүштехиттерінен. Асыл аты Әбу Аддуллаһ Мухаммад ибн-үл Хасен. Хиж.132-де Васитте туған 189-да Хорасанның Рей қаласында қайтыс болған. #İMAM-I MUHAMMEDÜ'L-BÂKIR: Хз.Пайғамбарымыздың (асм) немересі Хз.Хүсейіннің (ра) немересі болып Жафер-и Садықтың əкесі Хз.Пайғамбарымыздың (асм) тегінен шыққан 12 имамның бесіншісі. #İMAM-I MUNTAZIR: Күтілген имам, келетіндігі күтілген жол көрсетуші, жетекші. #İMAM-I MUTLAK: Толық имам, қай жағынанда жол көрсетуші, жетекші. #İMAM-I MÜBİN: Тағдыр дəптері. Ғаламның жəне барлық жаратылыстың программалары тіркелген мағынауи дəптер, əрбір нəрсенінің өткені мен келешегіне қатысты бүкіл өзіндік қасиеттері айқындалған жəне программасы жазылған мағынауи дəптер. #İMAM-I MÜCAHİD: (хиж.21-103), Тəпсір, хадис, фиких саласында өте үлкен ғұлама. Шафи мазһабының үлкен ғұламаларынан. Асыл аты Абдулуаххаб ибн Ахмед-ил Мысри. #İMAM-I MÜSLİM: (хиж.204-261). Асыл аты имам-ы Мүслим бин Әл-Хажжаж. Ең үлкен хадис ғұламаларынан. Ең сенімді жəне қуатты алты хадис кітабының екіншісі болған Сахих-ы Мүслим деген 2775 хадисті ішіне алған хадис кітабының жазушысы. #İMAM-I NUREDDİN: Үлкен ислам ғұламаларынан болып имам-ы Газалидің ұстазы. #İMAM-I RABBANÎ: Ахмет-и Фаруқи. (хиж.971-1034) хз.Омар (ра) ұрпақтарынан болғандықтан Фаруқи делінген. Нақши тариқатының ең үлкен шейхы жəне 11-ғасырдың дін жаңғыртушысы. #İMAM-I RÂZÎ: Ислам əлемінің үлкен ғұламаларының бірі. #İMAM-I ŞAFİÎ: Ислам əлемінің ең үлкен ғұламаларының бірі жəне Шафии мəзһабын құрушы. Асыл аты Әбу Аддуллаһ Мухаммад ибн Идрис. Хиж.199-да Мысырда қайтыс болған. #İMAM-I ŞA'RANÎ: (хиж.889-973), Ислам діні ілімдерінде жоғары дəрежелі Шафи мəзһабының үлкен ғұламаларының бірі. Асыл аты Абдулуаххаб ибн Ахмед Мысри. #İMAM-I ŞUAYB: Ислам əлемінің үлкен хадис ғұламаларының бірі. #İMAM-I TABERANÎ: (хиж.260-360), Хадис ғылымының үлкен ғұламаларынан. Мəшһүр хадис ғұламасы. Асыл аты Сүлейман ибн Ахмедил Лахми. #İMAM-I TİRMİZÎ: (хиж.209-279), Хадис ve фикихта имам еді. Ең сенімді жəне мықты шығармалар қатарында төртінші болған сүнен Тирмизи деген кітаптың жазушысы. Асыл аты Мухаммад ибн Иса. #İMAM-I ZEYD: Пайғамбарымыздың (асм) тегінен, мəшһүр үлкен Ислам ғұламасы. #İMAM-I ZEYNELÂBİDÎN: (хиж.50-94), Фиких ілімінің үлкен ғұламаларынан. Мəшһүр факих. Асыл аты Әбүл Нүсеин.Пайғамбарымыздың/с.а.у/ немересі хз.Хүсеиннің/р.а/ ұлы. #İMAMİ'L-MÜBİN: Тағдыр дəптері. Ғаламның жəне бүкіл жаратылыстың программалары тіркеліп жазылған мағынауи дəптер, əрбір нəрсенің өткені мен келешегіне қатысты өзіндік қасиеттерінің анықталған жəне программалары жазылған мағынауи дəптер. #İMAMÜ'L-EVLİYA: Әулиелердің имамы, əулиелердің жетекшісі, жол көрсетуші. #İMAMÜ'L-MÜTTAKİN: Харамнан жəне күнəдан шегінген, өзін Аллаһтың (жж) сүймеген жаман нəрселерден қорғағандардың имамы, жетекшісі. #İMAN: Сену. #İM'AN: Аса көңіл бөлу жəне мəн беру, тереңіне кіру, тым алға кету. #İMAN-I ÂHİRET: Ақіретке иман, о дүнияға сену. #İMAN-I BİLÂHİRET: Ақіретке сену, о дүнияға сену. #İMAN-I BİL'ÂHİRET: Ақіретке сену, о дүнияға сену.
245 #İMAN-I BİL-ÂHİRET: Ақіретке сену, о дүнияға сену. #İMAN-I Bİ'L-ÂHİRET: Ақіретке сену, о дүнияға сену. #İMAN-I BİLGAYB: Дінде білдірілген көрінбейтін ақиқаттарға (Аллаһқа ж.ж., періштелерге, ақіретке т.б.) сену. #İMAN-I BİL'HAŞİR: Хаширге иман, өлгеннен кейін қайтадан тірілуге сену. #İMAN-I Bİ'L-HAŞİR: Хаширге иман,өлгеннен кейін қайтадан тірілуге сену. #İMAN-I BİLKADER: Тағдырға иман, əрбір нəрсенің күні бұрын жазулы болғандығына жəне жақсылық пен жамандық Аллаһ (жж) тарапынан жаратылғандығына сену. #İMAN-I BİL'KADER: Тағдырға иман, əрбір нəрсенің күні бұрын жазулы болғандығына жəне жақсылық пен жамандық Аллаһ (жж) тарапынан жаратылғандығына сену. #İMAN-I Bİ'L-KADER: Тағдырға иман, əрбір нəрсенің күні бұрын жазулы болғандығына жəне жақсылық пен жамандықтың Аллаһ (жж) тарапынан жаратылғандығына сену. #İMAN-I BİLLAH: Аллаһқа (жж) сену. #İMAN-I BİLYEVMİ'L-ÂHİR: Ақірет күніне сену. #İMAN-I Bİ'L-YEVMİ'L-ÂHİR: Ақірет күніне сену. #İMAN-I Bİ'N-NEBİ: Пайғамбарға сену. #İMAN-I EKMEL: Ең кемелді иман. #İMAN-I HAKİKÎ: Шынайы жəне кемшіліксіз иман. #İMAN-I HAŞR: Хаширге иман, қайтадан тірілуге сену. #İMAN-I HAŞRÎ: Хаширге қатысты иман, қайтадан тірілу сенімі. #İMAN-I HAYRET: Таңғалдыратын дəрежеде шайқалмайтын иман. #İMAN-I İCMALÎ: (Дінде иман ету керек ақиқаттардың барлығынан терең білім иесі болуды күтпестен) жинақы жəне қысқаша білімге сүйеніп иман ету. #İMAN-I KÂMİL: Толық, кемшіліксіз шайқалмайтын иман, иманның ең жоғары дəрежесі. #İM'AN-I NAZAR: Мəн беріп қарап зерттеу жəне ойлау. #İMAN-I ŞUHUDÎ: Көргендей иман ету. #İMAN-I TAHKİKÎ: Таһқиқи иман, дінімізді сенілуі керекті ақиқаттардың дəлелдерін іздестіріп, қуатты ілімге сүйеніп иман ету. #İMAN-I TAKLİDÎ: Таклиди иман; дінімізде сенілуі керек ақиқаттардың дəлелдерін зерттемей, қуатты білімге сүйенбестен, тек қана құлақтан естіп жəне айналадағыларға еру арқылы жеткен, күмəндарға қарсы төтеп бере алмайтын иман. #İMAN-I TAM: Толық иман, толық сену. #İMANI: Иманға қатысты, сеніммен байланысты. #İMANPERVER: Иманға өте құндылық берген. #İMANÜ'N-BİLYEVMİ'L-ÂHİR: Ақірет күніне иман. Қияметтен кейін қайтадан тірілумен басталатын ақиқаттардың көрінуі жəне ақыларының берілуі болған шексіз о дүнияға сену. #İMAR: Жасау, жөндеу. #İMARET: Түзетіп көркейту. * Мемлекет мекемелеріндегі қызметшілік. #İMARET-İ ARZ: Жердің көркейтілуі. #İMARET-İ DÜNYA: Дүнияның реттеліп көркейтілуі. #İMAR-I DÜNYA: Дүнияның жөнделіп көркейтілуі. #İMARKÂRANE: Реттеліп көркейтілген түрде. #İMATE: Өлтіру. #ÎMAYI: Ишараты. #İMBİK: Сүзгіш, сүзу құралы. #İMDAD: Жəрдем. #İMDAD VE RUHANİYET: Рухани, мағынауи жəрдемдер. #İMDADAT: Жəрдемдер. #İMDADAT-I HÂSSA: Жеке жəрдемдер.
246 #İMDADAT-I HÂSSA-İ RAHMANİYE: Рахман болған (мейірімі əрбір нəрсені қамтыған) Аллаһ (жж) тарапынан, ерекше жан ашығаны үшін, біреуге немесе біреулерге немесе бір бөлік болмыстарға жіберілген жəрдемдер. #İMDADAT-I HUSUSİYE: Жеке жəрдемдер. #İMDADAT-I RAHMANİYE: Рахман болған (мейірімділігі əрбір нəрсені қамтыған) Аллаһ (жж) тарапынан жіберілген жəрдемдер. #İMDADAT-I SÜBHANİYE: Сүбхан болған (ешбір жақтан кемшілік жəне нұқсаны болмаған) Аллаһ (жж) тарапынан жіберілген жəрдемдер. #İMDAD-I GAYBÎ: Ғайби көмек, Аллаһ (жж) тарапынан жіберілген жəне көрінбейтін күшінің əсері болған жəрдем. #İMDAD-I HUSUSÎ: Арнайы жəрдем, арнайылықпен біреуге немесе біреулерге немесе бір бөлік болмыстарға жіберілген жəрдем. #İMDAD-I MANEVÎ: Мағынауи жəрдем. #İMDAD-I MUHAMMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) мағынауи жəрдемі. #İMDAD-I RAHMANÎ: Шексіз мейірімділік иесінің (Аллаһтың ж.ж.) жəрдемі. #İMDAD-I RİSALETPENAHÎ: Пайғамбарлық мақамының тірегі болған тұлғаның (Хз.Мұхаммедтің а.с.м.) мағынауи жəрдемі. #İMDAD-I RİSALET-PENAHÎ: Пайғамбарлық мақамының тірегі болған тұлғаның (Хз.Мұхаммедтің а.с.м.) мағынауи жəрдемі. #İMDAD-I RUHANÎ: Рухани жəрдем. #İMDAD-I VÂHİDİYET: Аллаһтың (жж) əрбір нəрсенің иесі сипатымен, əрбір болмысқа барлық болмыстарды жəрдемші жасау. #İMHA: Жоқ қылу, жою, бұзу, қирату. #İMHAL: Берілген мерзімді созу, мерзім беру, кейінге қалдару, кешіктіру. #İMHAL-İ İKAB: Жазалауды кешіктіру, кейінге (ақіретке) қалдыру. #İMHA-YI FAZİLET: Адамға тəн жоғары қасиеттер мен жақсы ахлақты жою, жоқ қылу. #İMHA-YI HAKİKAT: Ақиқатты жоқ қылу, жою. #İMHA-YI HÜRRİYET: Еркіндікті жоқ қылу. #İMKÂN: Мүмкін болу. #İMKÂNAT: 1.Мүмкіндіктер, мүмкіншілік, ықтимал. 2.Бар болуы да жоқтығы да мүмкін болған нəрселер; (Аллаһ ж.ж. тарапынан) жаратылған немесе жаратылатын болмыстар жəне оқиғалар. #İMKÂNAT-I İSTİKBALİYE: Келешекте бар болуы мүмкін болмыстар жəне оқиғалар. #İMKÂN-I ÂDİ: Үлгілері көп көрілген мүмкін нəрселер, болуы күтілетін ықтимал. #İMKÂN-I AKLÎ: Ақылға сай мүмкіндік, əр қандай дəлел немесе белгімен ақылдың қабылдайтын ықтимал. #İMKÂN-I HARABİYET: Қирау мүмкіндігі, жығылуы мүмкін. #İMKÂN-I KATİL: Өлтіруі мүмкін, өлтіре алады. #İMKÂN-I MEVT: Өлім мүмкіндігі, жойылу ықтималы. #İMKÂN-I ÖRFÎ: Үлгісі өте аз көрілген мүмкіндік (ықтимал). #İMKÂN-I TAHRİB: Қирату мүмкіндігі, жығылуы мүмкін. #İMKÂN-I VEHMÎ: Әр қандай себеп жəне белгіге сүйенбестен ойланылған мүмкіндік, жаңылыс ойға сүйенген ықтимал. #İMKÂN-I ZÂTÎ: Негізінде мүмкін болу, негізінде мүмкінсіз болмау, болуы мүмкіндігін ойлануға болатын. #İMKÂN-I ZİHNÎ: Әр қандай себеп жəне белгіге сүйеніп ойланылған мүмкіндік. #İMKÂNÎ: 1.Мүмкіндікпен қатысты, мүмкіндіктер дүниясына тəн, жүзеге аспаса да жүзеге асуы мүмкін жағдайда болған, мүмкінде халінде болған. 2.(Аллаһ ж.ж. тарапынан) жаратылуы да жаратылмауы да мүмкін болған. 3. Бар болуын ойлануға болатын. #İMLÂ EDECEK: Толтыратын. #İMLASI: Жазылуы. #İMRAR: Өткізу.
247 #İMRAR-I EVKAT: Уақыт өткізу. #İMRAR-I HAYAT: Өмір өткізу. #İMSAK: Оразаға бастау уақыты, ораза ұстау * Үнемділік. #İMTİDAD: Созылу, ұзап кету. #İMTİHAN: Тəжірибе, сынақ, эксперимент. #İMTİHANAT: Емтихан, тəжірибе, сынақ. #İMTİHAN-I BEŞER: Адамның емтиханы, сынағы. #İMTİHAN-I RABBANÎ: Әрбір болмыстың иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһ (жж) емтихан, сынау. #İMTİHAN-I ULVÎ: Үлкен дəрежеде жəне қиын сынақ. #İMTİNA': 1.Мүмкін еместік, шамадан тыс, болмайтын нəрсе, нанғысыз. 2.Бейтараптық, қалыс қалу, тайқып шығу, 3. Тартыну, жасамау, қашқақтау. #İMTİNA: 1.Мүмкін еместік, шамадан тыс, болмайтын нəрсе, нанғысыз. 2.Бейтараптық, қалыс қалу, тайқып шығу, 3. Тартыну, жасамау, қашқақтау. #İMTİNAINI: Қашық тұруын,тартынуын. #İMTİNAN: 1.Разы ету, риза қылу. 2.Қарыздар қылу; міндетсіну. #İMTİSAL: 1.Ұйю, бағыну. 2.Үлгі алу. 3.Әр қандай бір нəрсенің формасын алу. #İMTİSALEN: Ұйып, бағынумен #İMTİYAZ: Өзгешелік, ерекшелік, ұқсастарынан айрықша болу, айырмашылық. #İMTİYAZAT: Өзгешеліктер, ерекшеліктер, берілген айрықша артықшылықтар жəне мүмкіндіктер. #İMTİYAZ-I ETEM: Толық өзгешелік, ұқсастарынан толық айырмашылық болуы. #İMTİYAZ-I ETEMM: Толық өзгешелік, ұқсастарынан толық айырмашылық болуы. #İMTİYAZ-I MUTLAK: Басқасынан мүлдем айрықша болу. #İMTİZAC: 1.Сыйысу, үйлесіп кету. 2.Келісу, түсінісу, ұғынысу. 3.Бірігіп кету, араласып кету, қосылып кету. 4.Жақындасу, достасу. 5.(Хим.) материалдардың қосылуы. #İMTİZACAT: Бірігулер, сыйысулар, түсінесулер, достасулар, қосылулар. #İMTİZACAT-I KİMYEVİYE: Химиялық қосылулар, бірігулер. #İMTİZACAT-I UNSURİYE: Элементтердің бірігуі, қосылуы. #İMTİZAC-I EFKÂR: Ой-пікірлердің үйлесуі, көқарастардың сəйкестігі. #İMTİZAC-I KİMYEVİYE: Химиялық бірігу, қосылу. #İMTİZACKÂRANE: Келісімді, достасумен, қайнасып араласу түрде. #İMTİZAÇKÂRANE: Келісімді, достасумен, қайнасып араласу түрде. #İMZA-YI GAYBÎ: Ғайби белгі, Аллаһтың (жж) жарылқауын жəне жəрдемін көрсеткен ишарат. #İNABE: 1.Тəубе етіп Аллаһқа (жж) бет бұру. 2. Тариқатқа кіріп мүршидке бауыр басу. #İNAD: Қырсық, қыңырлық, қасарысушылық, айтқанға көнбеушілік. #İNADEN: Ерегесіп, қырсығып, қасарысып. #İNADÎ: Қырсыққан түрде, қырсыққанда. #İN'AM: 1.Нығметтің берілуі, игілік ету, жəрдемнің берілуі. 2.Тура жолға салу. #İN'AMAT: Нығметтердің берулері, жарылқаулар, жəрдемдер. #İN'AMAT-I İLAHİYE: Аллаһтан (жж) келген нығметтер, жарылқаулар, жəрдемдер. #İN'AMAT-I KÜLLİYE-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) барлық болмыстарды қамтыған нығметтері, жарылқаулары, жəрдемдері. #İN'AMAT-I RAHMANİYE: Рахмет жəне мейірімділігі əрбір нəрсені қамтыған Аллаһтың (жж) нығметтері, жарылқаулары, жəрдемдері. #İN'AM-I HAK: Хақ Тағаланың (Аллаһтың ж.ж.) нығметі, сыйлығы, жарылқауы, жəрдемі. #İN'AM-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) нығметі, сыйлығы, жарылқауы, жəрдемі. #İN'AMPERVER: Жəрдем сүйгіш, игілік сүйгіш, нығметтер беруді жақсы көрген.
248 #İN'AM-PERVER: Жəрдем сүйгіш, игілік сүйгіш, нығметтер беруді жақсы көрген. #İN'AŞINDAN: Тірілтуінен, аяққа тұрғызуынан; əрекетке келтіруінен. #İNAYAT: Инайеттер, жарылқаулар, жақсылықтар, игіліктер, нығметтер, пайдалар, қамқорлықтар. #İNAYAT-I HÂSSA: Ерекше жарылқаулар, арнайы жасалған қайырлар жəне сыйлықтар. #İNAYAT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) келген жəрдемдер, жарылқаулар, игіліктер. #İNAYAT-I RABBANİYE: Әрбір болмыстың иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) жəрдемдері, жарылқауы, игіліктері. #İNAYAT-I SEB': (Аллаһ ж.ж. тарапынан келген) жеті жəрдем. Рисале-и Нұрдың Мектубат деген кітабының 28-мектубының 7-бөлімі. #İNAYET: Жарылқау, игілік, жəрдем, мейірімділік, қолдау, пайда, нығмет. #İNAYET VE LÜTF-U RABBANÎ: Рабб болған Аллаһтың (жж) жəрдемі жəне игілігі. #İNAYET-İ ÂMME: (Аллаһтан ж.ж. келген) қамтушы, кең инауат; əркімге жəне əрбір нəрсеге жеткен жəрдем, қолдау, нығмет, жарылқау, игілік, пайда. #İNAYET-İ AZÎM: Үлкен игілік пен жəрдем. #İNAYET-İ BÂRİ: Әрбір нəрсе өлшімді, үйлесімді, тəртіпті жəне көркем жаратқан (bari) жаратқан Аллаһтың (жж) жəрдемі жəне қолдауы. #İNAYET-İ DAİME: Үздіксіз болған игілік пен жəрдем. #İNAYET-İ EKREMÎLERİYLE: (Сізден келген) көп көп жəрдеміңізбен жəне қамқорлығыңызбен. #İNAYET-İ EZELİYE: (Аллаһтың ж.ж. ілімімен əзəлде жазылған) жəрдем, қолдау, нығмет, игілік, пайда, жарылқау. #İNAYET-İ HAK: Аллаһтың (жж) жəрдемі жəне қолдауы, жарылқауы, сыйлығы. #İNAYET-İ HÂSSA: (Аллаһ ж.ж. тарапынан) кейбір ерекше тұлғаға немесе тұлғаларға жасалған ерекше жəрдем жəне қолдау, жарылқау, сыйлық. #İNAYET-İ HUSUSİYE: Ерекше жəрдем жəне қолдау, жарылқау, сыйлық. #İNAYET-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жəрдемі, қолдауы, жарылқауы, сыйлығы. #İNAYET-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) жəрдемі, қолдауы, жарылқауы, сыйлығы. #İNAYET-İ RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі (rabbi) болған Аллаһтың (жж) жəрдемі жəне қолдауы. #İNAYET-İ RAHMANİYE: Шексіз мейірімділік иесі (Rahman) болған Аллаһтың (жж) жəрдемі жəне қолдауы. #İNAYET-İ SAMEDANÎ: Самад болған (яғни, ешбір нəрсеге мұқтаж болмаған, бірақ əрбір нəрсе əрбір сəт өзіне мұқтаж болған) Аллаһтың (жж) қорғап қамқорлығы жəне жəрдемі. #İNAYET-İ SEB'A: (Аллаһ ж.ж. тарапынан келген) жеті жəрдем. Рисале-и Нұрдың Мектубат деген кітабының 28-мектубының 7-бөлімі. #İNAYET-İ SEB'A-İ KÜLLİYE: (Аллаһ ж.ж. тарапынан келген) жеті күлли жəрдем. Рисале-и Нұрдың Мектубат деген кітабының 28-мектубының 7-бөлімі. #İNAYET-İ SERMEDİYE: Шексіздікке дейін жалғасымды болған (Аллаһтан ж.ж. келген) жəрдем жəне қолдау, жарылқау, сыйлық. #İNAYET-İ SÜBHANİYE: Субхан болған (яғни, əрбір жағынан кемшіліксіз болған) Аллаһтың (жж) жəрдем жəне қолдауы. #İNAYET-İ ŞAHSİYE: Жеке жеке тұлғаларға немесе болмыстарға (Аллаһтан ж.ж. келген) жəрдем, қолдау, жарылқау, игілік. #İNAYET-İ ŞÂMİLE: (Аллаһтан ж.ж. келген) əркімге жəне əрбір нəрсеге жеткен кең жəрдем жəне қолдау, жарылқау жəне нығмет. #İNAYET-İ TAMME: Толық жəне кемшіліксіз жəрдем жəне қолдау, жарылқау жəне нығмет. #İNAYET-İ ZAHİRE: Ап-ашық көрген жəрдем, қолдау, жарылқау жəне пайда. #İNAYETKÂR: Жəрдем беруші, қолдаушы, жарылқаушы, игілік етуші. #İNAYETKÂRANE: Жəрдем ететін түрде.
249 #İNAYETNAMENİZİ: Қамқоршы жəне жарылқаушы сөздер орын алған хатынызды. #İNAYETPERVERANE: Жəрдем жəне игіліктерде қамқорлық жасауды жақсы көргенге жарасатын түрде. #İNAYET-PERVERANE: Жəрдем жəне игіліктерде қамқорлық жасауды жақсы көргенге жарасатын түрде. #İNBAT: (Өсімдікке қатысты) Өсіру, шығару, көбейту, жетілдіру, шығару. #İNBİK: Сүзгіш, сүзу құралы. #İNBİSAT: Кеңею, үлкею, жайылу, таралу. Қуану, шаттану. #İNBİSAT-I ÂLÂT: Құралдардың таралуы. #İNBİSAT-I EFKÂR: Пікірлердің кеңеюі. #İNBİSAT-I RUH: Рухтың (иманның саясында) дамуы жəне рухани ақиқаттарға жетіп ашылуы кеңшілікке ие болуы, рухани дүнияның кеңеюі. #İNCIL: Хз.Исаға (ас) Аллаһ (жж) тарапынан уахи етілген кітап. Кейін өзгертілген жəне түпнұсқасы жоғалған. #İNCİLÂ: Жарқырау, жалтырау, жайнау. *Қуану, шаттану. #İNCİLÂB: Тартылу, айдалу, апарылу. #İNCİMAD: 1.Қату, қатаю, қоюлану. 2.Мұз болып қату, тоңу. #İNCİRAR: Бару, барып жету. #İNCİZAB: 1.Тартылу, бір нəрсенің тартылыс күшінің астына кіру. 2.(ауысп.) (Аллаһқа ж.ж. тəн немесе Оның əсері болған мағынауи) тарту күші жəне əсері астына кіру; бұл күштің əсерімен əрекет ету. #İNCİZABAT: 1.Тартылулар, бір нəрсенің тартылыс күшінің астына кірулер. 2.(ауысп.) (Аллаһқа ж.ж. тəн махаббаттың) тарту күші жəне əсері астына кірулер. #İNCİZAB-I MUHABBET-İ ŞEMS-İ EZEL: Әзəли күннің махаббат күшіне тартылу, (ауысп.) Аллаһтың (жж) махаббат күшінің тартылысына кіру. #İNDALLAH: Аллаһ (жж) алдында, Аллаһтың (жж) мағынауи жоғары қабаты, ұлы мақамы; Аллаһ (жж) тарапынан. #İNDE'L-BÜLEGA: Маман əдебиетшілер тарапынан, маман əдебиетші ғалымдарға гөре. #İNDELHACE: Керек кезде, мұқтаждық болған кезде, қажет жағдайда. #İNDE'L-HACE: Керек кезде, мұқтаждық болған кезде, қажет жағдайда. #İNDELMUHAKEME: Сот алдында. #İNDE'L-MUHAKEME: Сот алдында. #İNDETTEDKİK: Зерттеу кезінде. #İNDE'T-TETKİK: Зерттеу кезінде. #İNDÎ: Тұлғалық (жеке, жеке адамға тəн), адамның жеке сезімі, ой жəне жағдайынан туындаған өзіндік, бейтарап жəне ақиқаттардан алыс. #İND-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) мағынауи жоғары қабаты, ұлы мақамы; Аллаһ (жж) тарапынан. #İNDİLLAH: Аллаһтың (жж) мағынауи жоғары қабаты, ұлы мақамы; Аллаһ (жж) тарапынан. #İNDİMDE: Жанымда, қасымда, алдымда. #İNDİRAS: Бұзылу, жоқ болу. #İNFAK: Нəпақа беру, күнкөрісін қамтамасыз ету. #İNFAZ: Берілген шешімді əмірді орындау, жүзеге асыру. #İNFAZ-I AHKÂM: Үкімдерді орындау, жүзеге асыру. #İNFİAL: 1.(жасаушы тарапынан) жасалу, істелу. 2.Әсерлену, əсермен өзгеру, əсермен əрекет ету. 3.Ренжу, өкпелеу, көңіліне алу. 4.Ашулану, реакция көрсету. #İNFİALÂT: Әсерленулер, ренжулер, өкпелеулер. #İNFİKÂK: Айырылу, бөлектену. #İNFİLÂK: Жарылу, қопарылу. #İNFİRAD: Жалғыз, жеке қалу. #İNFİRADÎ: Жалғыз қалған, жеке кісіге тəн (fikr-i infiradȋ: жеке басына жəне бөлек əрекет ету ойы). #İNFİSAL: Айырылу, бөлектену.
250 #İNHİDAM: Жығылу, құлау, қирау. #İNHİDAM-I KAT'İYE: Анық жəне түгелдей қирау. #İNHİDAM-I KAT'İYYE: Анық жəне түгелдей қирау. #İNHİDAM-I MUTLAK: Толықтай жəне анық түрде құлау жəне қирау. #İNHİLAL: Ыдырау, тарау, бөліну. *(физ.,хим.) еру, ертінді қоспаның ішінен бөліну). #İNHİMAK: (Бір нəрсеге) тым құмарлық, аса əуестік. #İNHİRAF: Адасу, ауытқу, ажырап қалу. #İNHİRAF-I MİZAC: Мінез-құлықтың бұзылуы жəне өзгеруі. #İNHİSAF: 1.Айдың тұтылуы. 2.Жылтырақтығын жоғалту. 3.(Ауысп.) Жандылығын жəне күшін жоғалту. 4.(ауысп.) Масқара болу. #İNHİSAR: 1.Тек тұлға немесе бір нəрсе үшін болу жəне тек онымен шектелу. 2.Бірыңғай билік. 3.Шектеулі қалу, шектелу, шектеу қою. #İNHİSAR-I HİZMET: Бір қызметке мықтап берілу. #İNHİSAR-I KUVVET: Күш-қуатты шоғырландыру, жинау. #İNHİTAT: Түсу, құлау, кері кету. #İNHİZAM: Жеңілу, ыдырау, бөліну. #İN'İDАМ: Жоқ болу. #İN'İKAD: Құралу, құрылу, жиналу. #İN'İKAS: Шағылысу, сəулену. #İN'İKASAT: Шағылысулар, шағылыстар. #İN'İKAS-I KEMAL: Кемелдіктің шағылысуы, мінсіздіктің жəне жетілгендіктің шағылысуы. #İNKÂR-I HAŞİR: Хаширді жоққа шығару, ақіретте қайта тірілуді жоққа шығару. #İNKÂR-I HAŞR: Хаширді жоққа шығару, ақіретте қайта тірілуді жоққа шығару. #İNKÂR-I MUTLAK: Мүлдем жоққа шығару, түп тамырымен жоққа шығару. #İNKÂR-I SEMAVAT: Аспан көптігін жоққа шығару, қабылдамау. #İNKÂR-I ULUHİYET: Аллаһты (жж) бар екенін жоққа шығару. #İNKAZ: Құтқару. #İNKIBAZ: Қиындық, қиналу. #İNKILAB: Түбегейлі өзгеру, басқа халге өту. #İNKILABAT: Түбегейлі өзгерістер. #İNKILABAT-I ACİBE: Таңғалдыратын үлкен өзгерістер мен оқиғалар. #İNKILABAT-I AHVAL: Хал-жағдайларда пайда болған үлкен өзгерістер. #İNKILABAT-I AZÎME: Үлкен түбегейлі өзгерістер. #İNKILABAT-I BERZAHİYE VE UHREVİYE: Өлген рухтар бар болған берзах жəне ақірет əлеміне көшу түріндегі пайда болған үлкен өзгерістер. #İNKILABAT-I BEŞERİYE: Адамзат өмірінде пайда болған үлкен өзгерістер. #İNKILABAT-I DÂHİLİYE: Іште пайда болған үлкен өзгерістер мен оқиғалар. #İNKILABAT-I MADENİYE: (Жер астындағы) қазба байлық қабатындағы үлкен өзгерістер мен оқиғалар. #İNKILABAT-I UHREVİYE: (Дүнияда ұқсасы болмаған) о дүниядағы өзгерістер мен оқиғалар. #İNKILABAT-I ZAMAN: Заманмен пайда болған үлкен өзгерістер, заманға гөре пайда болған үлкен өзгерістер, заман ішінде дамыған өзгерістер. #İNKILABAT-I ZAMANİYE: Заманмен пайда болған үлкен өзгерістер, заманға гөре пайда болған үлкен өзгерістер, заман ішінде дамыған өзгерістер. #İNKILAB-I ACİB: Таңғалдыратын үлкен жəне түбегейлі өзгеріс. #İNKILAB-I ACİB-İ MEDENÎ VE DÜNYEVÎ: Мəдениет жəне дүния өмірінде үлкен жəне түбейгейлі өзгеріс. #İNKILAB-I AZÎM: Үлкен өзгеріс, үлкен жəне түбейгейлі өзгеріс. #İNKILAB-I AZÎM-İ DİNÎ: Дінде үлкен жəне түбегейлі өзгеріс. #İNKILAB-I AZÎM-İ İÇTİMAÎ: Қоғам өмірінде үлкен жəне түбегейлі өзгеріс.
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 672
- 673
- 674
- 675
- 676
- 677
- 678
- 679
- 680
- 681
- 682
- 683
- 684
- 685
- 686
- 687
- 688
- 689
- 690
- 691
- 692
- 693
- 694
- 695
- 696
- 697
- 698
- 699
- 700
- 701
- 702
- 703
- 704
- 705
- 706
- 707
- 708
- 709
- 710
- 711
- 712
- 713
- 714
- 715
- 716
- 717
- 718
- 719
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 700
- 701 - 719
Pages:
