251 #İNKILAB-I DİNÎ: Діни реформа, дінде жаңадан болған өзгеріс, дінге үлкен өзгеріс енгізу. #İNKILAB-I EZDAD: Терістердің бір-біріне ауысуы; бір-бірінің толық екі терісі болған екі нəрсенің түбегейлі өзгеріп бір-бірінің орнына өтуі. #İNKILAB-I FİKRÎ: Ой-пікір саласындағЫ түбегейлі өзгеріс. #İNKILAB-I HAKAİK: Ақиқаттардың толықтай терісіне өзгеруі, ақиқаттар өзіндік шынайы мəнісімен қала тұра өзінің терістеріне айналуы (бұл болса мүмкін емес нəрсе). #İNKILAB-I HAKİKAT: Ақиқат өз мəнісінен өзгеріп басқаша болуы, басқа бір нəрсеге айналуы болғандықтан үлкен өзгеріске ұшырауы. #İNKILAB-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) əмірі жəне жəрдемімен жүзеге асқан (адам жəне қоғам өміріндегі) үлкен жəне түбегейлі өзгеріс. #İNKILAB-I RUHÎ: Рухани өзгеріс, рух өміріндегі үлкен өзгеріс. #İNKILAB-I SİYASÎ: Саяси өмірде (мемлекет билігінде) үлкен өзгеріс. #İNKILAB-I ZAMAN: Заманмен пайда болған үлкен өзгеріс, заманның (кезеңнің) өзгеруі. #İNKILABVARİ: Түбегейлі жəне үлкен өзгеріске ұқсайтын тəрізде. #İNKIRAZ: Сөну, өшу, құлау, аяқталу. #İNKISAM: Бөліну, бөліктерге бөліну. #İNKIŞA: Ашылу. #İNKITA: Кесілу, тоқтау, үзілу, жалғаспау, біту, аяқталу. #İNKITAA: Кесілуге, үзілуге #İNKITA-İ HİLAFET: Халифалықтың тоқтауы, аяқталуы. #İNKIYAD: Мойынсыну, бағыну, құлақ асу, құрмет жəне мойынсұнумен қарсы алу. #İNKIZA: Біту. Уақыты, мерзімі біту. #İNKİSAFINA: Тұтылуына, перделенуіне. #İNKİSAR: Сыну. Ренжу. (ауысп.) Қарғыс айту. #İNKİSAR-I HAYAL: Көңілі қайту, түңілу, күдер үзу. #İNKİŞAF: Ашылу, көріну, ілгері басу, даму. #İNKİŞAFAT: 1.Дамулар, ілгері басулар, өркендеулер, гүлденулер. 2.Жаңалық ашушылық, жаңалық табушылықтар, жарыққа шығарулар. #İNKİŞAFAT-I İMANİYE: Иманда дамулар, имандылықта алға басулар. #İNKİŞAFAT-I RUHİYE: Рухқа мағынауи жəне иманмен қатысты жасырын ақиқаттардың ашық халге келуі жəне нұрлануы, мағынауи жасырын ақиқаттардың рух дүниясында жарыққа шығуы. #İNKİŞAF-I FEVKALÂDE: Таңғаларлық даму; бұрын-соңды көрілмеген дəрежеде гүлдену. #İNKİŞAF-I FEYEZANÎ: Молшылық жəне берекетке жол ашқан даму. #İNKİŞAF-I FİKRÎ: Ой-пікір жəне білім жүйесінде даму. #İNKİŞAF-I HAKAİK-İ İMANİYE: Иман ақиқаттарының (иман негіздерінің) ап-ашық халге келуі; рухани саяхат арқылы жарыққа шығару. #İNKİŞAF-I KALBÎ: Жүректің иман жəне рухани ақиқаттарда дамуы, жүректің мағынауи дамуы. #İNKİŞAF-I NİSVAN: 1.Әйелдердің ашық шашық киінуі. 2.Әйелдердің қоғам ішіне кіріп өздерін көрсетулері. #İNKİŞAF-I UHUVVET: Бауырластықтың дамуы жəне қуаттануы. #İNKİŞAINDAN: Ашылуынан. #İNKİYAD: Мойынсұну, бағыну, ұйю. #İNNA A'TAYNA: Құранның 108-сүресі болған Кəусəр сүресінің бір аты. #İNORGANİK: Органикалық емес. Хайуан жəне адам сияқты тірі денеге қатысы болмай метал, руда түрінен жəне жансыз материалдардан болған. #İNS: Адам. #İNS Ü CÂNN: Жындар мен адамдар. #İNS VE CİN: Адам мен жын. #İNSAF: Ар-ұждан, ынсап, мейірімділік, хақ пен əділдікке сəйкестік.
252 #İNSAFKÂRANE: Ынсапты түрде; ар-ұжданға, хаққа жəне əділдікке сай түрде. #İNSAN-I ASGAR: Әлемнің кішкен моделі секілді болған адам. #İNSAN-I ÂSİ: Аллаһқа (жж) қарсы келген адам. #İNSAN-I BOŞBOĞAZ: Көп сөйлейтін адам, мылжың, мыжыма, көк езу, тантық. #İNSAN-I DESSAS: Айлакер, алаяқ, қу адам. #İNSAN-I EKBER: Ең үлкен адам моделі секілді болған əлем. #İNSAN-I EKMEL: Ең кемелді адам. #İNSAN-I FÂNİ: Фəни адам, өткінші жəне ажалды адам. #İNSAN-I GAFİL: Ғапыл адам, Аллаһты (жж) керегіндей танудан алыс немесе жаратылыс мақсатын жəне ақіретті ұмытқан адам. #İNSAN-I HAKİR: Байғұс, қор; кішкентай адам. #İNSAN-I HİMMETPERVER: Еңбекқор жəне жақсылық жасауды сүйетін адам. #İNSAN-I HİMMET-PERVER: Еңбекқор жəне жақсылық жасауды сүйетін адам. #İNSAN-I KÂFİR: Кəпір адам. #İNSAN-I KÂMİL: Кəміл жақсы мінезді жəне жақсы ахлақты адам, кемшілігі болмаған үлгілі адам. #İNSAN-I KEBİR: Үлкен адам моделі секілді болған əлем. #İNSAN-I MÜ'MİN: Мүмін адам, иманды адам. #İNSAN-I MÜSLİM: Мұсылман адам. #İNSAN-I MÜŞTEKİ: Шағымшыл адам. #İNSANÎ: Адамға қатысты, адаммен байланысты. Адамзат дүниясы, барлық адамдар. #İNSANİYET: Адамзат, адам баласы; адамгершілік. #İNSANİYETEN: Адам болып, адамгершілік тұрғысынан. #İNSANİYET-İ KÜBRA: Ұлы адамгершілік. Исламға гөре өмір сүру. #İNSANİYET-İ SUĞRA: Адамдық. #İNSANİYETKÂRANE: Адамгершілікке жарасатын түрде. #İNSANİYETPERVER: Адамзатты сүйген, адамдарға құндылық берген жəне жақсылықтарын тілеген. #İNSANİYET-PERVER: Адамзатты сүйген, адамдарға құндылық берген жəне жақсылықтарын тілеген. #İNSANİYET-PERVERLİK: Адамзатты сүйген, адамдарға құндылық берген жəне жақсылықтарын тілеген. #İNSÎ: Адамға қатысты, адаммен байланысты, адам түрінен. #İNSİBAB: Бір-біріне қосылу, араластыру. #İNSİBAĞ: Боялу, реңк алу, өң беру, жандандыру. #İNSİCAM: Реттілік, жүйелілік, тəртіптік, үйлесімділік, қисындылық, орамдылық. #İNSİCAM-I AHKEM: Ең күшті үйлесімділік жəне жүйелілік. #İNSİCAM-I ECMEL: Ең əдемі үйлесімділік жəне жүйелілік. #İNSİCAM-I MİZAN: Өлшемде үйлесімділік жəне сəйкестік. #İNSİLAH: Шығу, сыпырылып шығу. #İNŞA: 1.Жасау, құру, шығару. 2.Жарату. 3.(əдеб.) проза, қара сөзбен жазылған көркем шығарма. #İNŞÂALLAHÜ TEÂLÂ: Аллаһ (жж) қаласа, Аллаһ (жж) нəсіп қылса, Аллаһ (жж) рұқсат берсе. #İNŞÂALLAHU TEÂLÂ: Аллаһ (жж) қаласа, Аллаһ (жж) нəсіп қылса, Аллаһ (жж) рұқсат берсе. #İNŞAAT: Құрылыс істері, құрылым, жасау. #İNŞAD: (Өлең) оқу; мəнерлеп оқу. #İNŞİKAK-I ASÂ: (Ауысп.) түсініспеушілік, екіге бөліну, бөлек кету; айқай-шу, тəртіпсіздік, бірліктің бұзылуы. * Таяқтың сынуы. #İNŞİKAK-I KAMER: (Хз.Мұхаммедтің а.с.м. саусақ ишараты арқылы жасаған мұғжизасы болып) айдың екіге бөлінуі. #İNŞİRAH: Шаттану, көңіл көтерілу, қуану.
253 #İNŞİRAH-I SADR: 1.Жүректің рухани ақиқаттарға ашылуы, жүректің иман жəне Құран сырларына ашылып нұрлануы. 2.Жүрек (көңіл) рахаттылығы. #İNTAC: Нəтиже беру, ортаға шығару; тудыру, пайда болу. #İNTAÇ: Нəтиже беру, ортаға шығару; тудыру, пайда болу. #İNTAK: Сөйлету, айтқызу. #İNTAK-I BİLHAK: Аллаһтың (жж) (біреуге ақиқатты) сөйлетуі. #İNTAK-I Bİ'L-HAK: Аллаһтың (жж) (біреуге ақиқатты) сөйлетуі. #İNTAK-I HAK: Аллаһтың (жж) сөйлетуі, сөйлеттіруі. #İNTIBA': 1.Сездірту. 2.Ояттыру. 3.(Сезім жəне ойда) қалдырылған із немесе əсер қалдыру; ақыл жəне рухта қалған із, əсер. 4.Әсер ету, ықпал жасау. #İNTIFA: Жоқ болу, сөну, маңыздылығын жоғалту. #İNTİAŞE: Дамуға, жандануға, қайраттануға. #İNTİBA: 1.Сездірту. 2.Ояттыру. 3.(Сезім жəне ойда) қалдырылған із немесе əсер қалдыру; ақыл жəне рухта қалған із, əсер. 4.Әсер ету, ықпал жасау. #İNTİBAH: 1.Ояну, сергектік, айығу. 2.Қателігін түсіну, ақиқатты көру жəне түсіну. #İNTİBAH-I BEŞER: Адамның (адамдардың) оянуы, дамдардың ақиқатты көре бастауы жəне түсіне бастауы. #İNTİBAH-I İSLÂM: Исламның (Ислам дүниясының) оянуы. #İNTİBAH-I KALBÎ: Жүректегі ояну, жүрек көзінің рухани ақиқаттарға ашылуы жəне сезетін жағдайға жетуі. #İNTİBAH-I KAVÎ: Күшті ояну, ақиқаттарды ашық түрде көре бастау. #İNTİBAH-I MİLLÎ: Ұлттың оянуы, халықтың өзіне пайдалы жəне зиянды болған нəрселерді көре бастауы жəне оған гөре əрекет ете бастауы. #İNTİBAH-I MUVAKKAT: Уакытша ояну, шамалы уақытқа ақиқаттарды көру. #İNTİBAH-I RUHANÎ: Рух өміріндегі ояну жəне жандану. #İNTİBAH-I RUHÎ: Рухтағы ояну рухта Құран жəне иман ақиқаттарына деген мұқтаждығын сезе бастауы жəне оларға сай өмір сүруге оянуы. #İNTİBAHKÂRANE: Оятумен,оятқан түрде. #İNTİBAIYLA: Әсерімен, ықпалымен. #İNTİBAK: Дəл келу, шақ келу; сəйкес келу; үйлесе кету. *Бейімделу, ыңғайлану. #İNTİBALAR: Әсерлер қалдыру, ояттыру, ақыл жəне рухта үлкен іздер (əсерлер) қалдыру. #İNTİFA: Пайдалану, пайдаға қол жеткізу, пайдалы болу. #İNTİHA: Соңы, соңғы, нəтиже. #İNTİHAB: Таңдау. #İNTİHA-İ TERAKKİYAT-I HAYAT-I AHMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) пайғамбарлық өмірінің даму баспалдақтарының бастапқысы жəне соңы. #İNTİHAL: Біреудің ой жəне идеясын немесе ашқан жаңалығын ұрлап иемденіп алу. #İNTİHAR: Біле тұра өзін-өзі өлтіру. #İNTİKAL: Түсіну, аңғару. Ойлана жəне түсіне бастау. *Өту, жету, бару. #İNTİKAM: Өш алу. #İNTİKAM-I ŞAHSÎ: Адамның жеке өш алу сезімі. #İNTİKAMKÂRANE: Өш алу түрінде, өш алумен. #İNTİKAŞ: Нақышталу, əшекейлену. *(ауысп.) өшірілмейтін түрде орын алу. #İNTİSAB: Байланыс, байлану, байланыс жасау, қарым-қатынас, бауыр басу. *(Біреудің) əмірінің жəне басқаруының астына кіру. * Кіру, қосылу. #İNTİSABEN: Байланысып, қосылып, кіріп. #İNTİSAB-I İMANÎ: Иман арқылы байлану, иманға келіп (сеніммен) кіру. #İNTİSAB-I UBUDİYET: Ғибадат арқылы Аллаһқа (жж) байланыс жасау. #İNTİŞAR: Жайылу, таралу, көбею, кеңею, үлкею.
254 #İNTİŞAR-I HİZMET: Қызметтің таралуы, қызметтің көптеген мұқтаж жандарға жетуі жəне жайылуы. #İNTİZAM: Реттілік, жүйелілік, тəртіптілік, тəртіпті жəне жүйелі болу. #İNTİZAMAT: Реттіліктер, жүйеліліктер, тəртіптіліктер. #İNTİZAMAT-I ÂLEM: Әлемнің тəртіптілігі. #İNTİZAMAT-I MAHLUKAT: Жаратылған болмыстардағы жүйелер мен тəртіптер. #İNTİZAMAT-I SAN'AT: Өнердегі тəртіптер мен жүйеліліктер. #İNTİZAM-I ACİB: Таңғалдыратын тəртіптілік. #İNTİZAM-I ÂLEM: Әлемнің тəртібі. #İNTİZAM-I ASKERÎ: Әскерлік тəртіп. #İNTİZAM-I BELÂGAT: Әдебиет жүйесі; тақырып жəне тыңдаушылардың жағдайына ең үйлесімді болған, тура, əсерлі, көркем сөз сөйлеу жүйесі жəне əдеби сөз өнері. #İNTİZAM-I EF'AL: Жасалған істердің жүйесі жəне тəртібі. #İNTİZAM-I EKMEL: Ең кемшіліксіз тəртіп, шексіз дəрежеде кемелді жүйе. #İNTİZAM-FAIK: Жоғары жүйелілік. #İNTİZAM-I HAKÎMANE: Хикметті тəртіп; ешбір нəрсені кездейсоққа қалдырмаған, əрбір нəрседе бірнеше мақсаттар, пайдалар жəне ең үйлесімді пішіндер көзделген жүйе. #İNTİZAM-I HİKMET: Хикметті жүйе жəне тəртіп, ешбір нəрсені кездейсоққа қалдырмаған, əрбір нəрседе бірнеше мақсаттар, пайдалар жəне ең үйлесімді пішіндер көзделген жүйе. #İNTİZAM-I HİLKAT: Жаратылыс тəртібі, Аллаһтың (жж) жаратқан болмыстардың жаратылыстары керектірген заң жəне ережелер жүйесі. #İNTİZAM-I İLMÎ: Барлық болмыстардың жаратылыстарына қатысты Аллаһтың (жж) əзəли ілімімен белгіленген тағдыр жоспары, ілімге сүйенген мағынауи тəртіп, тағдыр тəртібі. #İNTİZAM-I KADER: Тағдырда белгіленген тəртіп; Аллаһтың (жж) əзəли ілімімен белгіленген болмыстардың жаратылысына қатысты тəртіп, бағдарлама; заң, ереже жəне өлшемдер жүйесі; мағынауи жəне іліми тəртіп. #İNTİZAM-I KÂİNAT: Ғаламның жүйесі. #İNTİZAM-I KÂMİL: Кемелді (кемшіліксіз жəне нұқсансыз) тəртіп. #İNTİZAM-I KÂMİL-İ EKMEL: Ең кемелділердің де кемелдісі болған жүйе, ең кемшіліксізден де кемшіліксіз болған тəртіп. #İNTİZAM-I KÂMİL-İ KÂİNAT: Әлемнің кемелді (кемшіліксіз) тəртібі. #İNTİZAM-I KASDÎ: Қалауға жəне ерікке сүйенген жүйе, ілім мен қалаумен қойылған тəртіп. #İNTİZAM-I MADDÎ: Мадди тəртіп; көзбен көріне алатын болмыстар дүниясында əрбір нəрсенің өлшемді жəне үйлесімді түрде жəне орынды орынды болу жағдайы. #İNTİZAM-I MAHLUKAT: Жаратылған болмыстардағы жүйе жəне тəртіп. #İNTİZAM-I MANEVÎ: Мағынауи тəртіп; Аллаһтың (жж) əзəли ілімімен белгіленген, əрбір болмыстың жаратылысына қатысты мағынауи (көрінбеген) жоспарға қарайтын тəртіп, тағдыр жүйесі, илаһи тəртіп. #İNTİZAM-I MUTLAK: Шексіз дəрежеде кемелді жүйе жəне тəртіп. #İNTİZAM-I MUTTARİD: Заман жағынан бірінен соң бірі жалғасқан тəртіп, тізбектелген жүйе жəне тəртіп. #İNTİZAM-I MÜKEMMEL: Кемелді (кемшіліксіз жəне нұқсансыз) жүйе жəне тəртіп. #İNTİZAM-I SAN'AT: Өнер жүйесі, өнердегі тəртіп жəне жүйе. #İNTİZAMKÂRANE: Тəртіпті түрде, жүйелі жəне тəртіпті түрде. #İNTİZAM-PERVER: Тəртіпті сүйген, əрбір нəрсені жүйелі жəне тəртіпті жасаған. #İNTİZAMPERVERANE: Тəртіпті сүйгіштікпен, жүйелікті сүйер тəрізде. #İNTİZAM-PERVERANE: Тəртіпті сүйгіштікпен, жүйелікті сүйер тəрізде. #İNTİZAR: Күту, тосу.
255 #İNTİZAREN: Күтумен, күткен түрде. #İNZAL: Түсіру, түсірілу. #İNZAL-İ KÜTÜB: (Аллаһтың ж.ж. тарапынан пайғамбарларға берілген) киелі кітапдардың түсірілуі. #İNZAR: Тиесілі жазаны алдын ала хабар беріп жамандықтан сақтандыру, берілетін алдын ала хабар беріп ескерту. #İNZİBAT: Тəртіп жəне қауіпсіздік * Қауіпсіздік жəне тəртіп сақтау күштері. #İNZİCAR: Бас тарту, тартыну, шегіну. #İNZİMAM: Қосу, біріктіру, жалғау. #İNZİMAM-I RE'Y: (Мəжілістегі дауыс беруде) көзқарас жəне пікірдің қосылуы. #İNZİVA: 1.Дүния істерін тастап Құранға жəне иманға қызметпен, зікір жəне пікірмен шұғылдану. 2.Шеттеу, ешбір нəрсеге араласпай жалғыз өмір сүру жолы. Қоғам өмірінен кетіп жалғыз өмір сүру,жалғыздық. #İNZİVAGÂH: Жеке басына ілім жəне ғибадатпен шұғылданып өмір өткізетін орын. #İ'RAB: 1.Арапша сөздердегі дауыссыз əріп пен дауысты əріптің өзгеруі, сөздердің соңғы əрпі мен буындарының өзгеруі. 2.Жүйелі жəне тура сөз сөйлеу. #İRAD: 1.Сөйлеу. 2.Әкелу. 3.Кіріс; (irad buyurmak: оқу, сөйлеу). #İRADE: 1.Бір нəрсені жасап жасамауға шешім беру жəне шешімді жүзеге асыру күші; қалағанын жасау жəне жасаттыра алу күші. 2.Әмір, бұйрық. 3.Тілек, қалау. #іRADE-i Aliye: 1.Жоғары жəне ұлық қалау. 2.Аллаһтың (жж) ұлы болған əмір етуші жəне жаратушы күші. #İRADE-İ ÂMME: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсені қамтыған жəне əрбір істі бағыныштылық астына алған қалау. #İRADE-İ CÜZ'İYE: (Адамдағы) шағын қалау; əр қандай нəрсені жасауға шешім беру жəне бұл шешімді жүзеге асыру үшін (Аллаһ ж.ж. тарапынан берілген) шектеулі қалау күші. #İRADE-İ CÜZ'İYE-İ İNSANIYE: Адамдағы шағын (шектеулі) қалау, əр қандай нəрсені жасап жасамауға шешім беру жəне бұл шешімді жүзеге асыру үшін адамдағы (Аллаһ ж.ж. тарапынан берілген) шектеулі қалау күші. #İRADE-İ EZELİYE: Әзəли қалау; Аллаһтың (жж) əзəли жəне шектеусіз болған жасаушы, жаратушы жəне əмір етуші күші. #İRADE-İ GAYBÎ: Көрінбейтін жасырын қалау, Аллаһтың (жж) қалауы, Аллаһтың (жж) əмірі жəне қалауы. #İRADE-İ HÂSSA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) өте ерекше жаратушы қалауы. #İRADE-İ İÇTİHAD: Иштихатта болу қалауы жəне еңбегі; Құран жəне сүннетке сүйеніп жаңа туындаған жағдай жəне мұқтаждықтарға жауап беретін үкімдер жəне қортындылар шығару қалауы жəне еңбегі. #İRADE-İ İHTİYARİYE: Аллаһтың (жж) қалаған нəрсеге қалаған сəтінде еркін түрде араласа алатын шексіз қалауы. #İRADE-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) қалауы, Аллаһтың қалағанын жасай алған жəне жасай білетін күші. #İRADE-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қалауы, Аллаһтың қалағанын жасай алған жəне жасай білетін күші. #İRADE-İ İSTİHFAF: Кішісіну жəне жеңіл-желпі көргісі келу қалауы. #İRADE-İ KÜLLİYE: (Аллаһқа ж.ж. тəн) күллі қалау, əрбір қалағанын жасаған жəне жасай алған шектеусіз жəне шексіз қалау, Аллаһтың (жж) қалауы. #İRADE-İ KÜLLİYE-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) күллі қалауы, Аллаһтың (жж) əрбір қалағанын жасаған жəне жасай алған шектеусіз жəне шексіз күші. #İRADE-İ MUTLAKA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шектеусіз жəне шексіз қалау, əрбір қалағанын жасаған жəне жасай алған шектеусіз жəне шексіз күші.
256 #İRADE-İ NAFİZE: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсеге жеткен жəне əрбір нəрсені өзіне бағындырған шексіз қалау. #İRADE-İ NİMET: Нығмет беру қалауы. #İRADE-İ RABBANÎ: Раббани қалау, əрбір нəрсенің иесінің қалауы, əрбір нəрсенің иесі болған Аллаһтың (жж) қалағанын жасаған жəне жасаттырған шексіз күші. #İRADE-İ RABBANİYE: Раббани қалау, əрбір нəрсенің иесінің қалауы, əрбір нəрсенің иесі болған Аллаһтың (жж) қалағанын жасаған жəне жасаттырған шексіз күші. #İRADE-İ ŞÂMİLE: Әрбір нəрсені қамтып ішіне алған (илаһи) қалау, (Аллаһтың ж.ж.) əрбір нəрсені қамтыған жасау жəне жасаттыру күші. #İRADE-İ ŞEFKAT: Мейірімділік көрсету қалауы, жан ашып қамқорлық еткісі келу қалауы жəне күші. #İRADE-İ ŞEYH: Шейх Абдүлқадир Гейланидің (ра) қалауы. #İRADE-İ TAHSİN: Әдемі жасау жəне безендіру қалауы. #İRADE-İ TAMME: Ешбір кемшілігі жəне нұқсандығы болмаған толық жəне кемелді қалау, əрбір тілегенін толық түрде жасаған жəне жасаттыра алған күш жəне қалау. #İRADEVÎ: Қалауға қатысты, қалағанын жасай алу немесе жасаттыру күшіне қатысты; қалауын көрсеткен, қалаудан келген. #İRADÎ: 1.Қалаумен қатысты, қалауға тəн, қалауға байланысты. 2.Қалап жасалынған (şeriat-ı iradiye: Аллаһтың (жж) қалауынан келген, табиғаттағы болмыстар жəне оқиғалар тəуелді болған заі жүйесі). #İRAE: Көрсету, көз алдына қою. #İRÂKA: Төгу, ағызу. #İRÂKA-İ DEM: Қан төгу. Адам өлтіру. #İRANÎ: Ирандық, Иранға қатысты. #ÎRAS: Беру, себеп болу. #ÎRAS-I ZARAR: Зиян беру. #İ'RAZ: Бет бұру, теріс қарау. #İRCA: Қайтару, бұру, бағыттау. #İRCA': Қайтару, бұру, бағыттау. #İRCAI: Қайтарылуы, бұрылуы, өзіне қаратуы. #İRFAN: 1.Иман, ахлақ жəне илаһи ақиқаттармен қатысты терең білім жəне түсінік. 2.Аллаһты (жж) тануға жеткізетін білім. 3.Ілім, тəжрибе, түсінік жəне зеректілікте кемелділік. 4.Терең ақиқаттарды түсіну жəне сезу қабілеті. 5.Білгірлік, хикметке жетушілік. 6.Мəдениет. 7.Оқу-ағарту. #İRFAN-I SAADET: Адамға бақытқа апарған иман, ахлақ жəне рухани кемелділік. #İRHASAT: Хз.Мұхаммедтің (асм) пайғамбарлығынан бұрын, Оның жақында пайғамбар болып жіберілетіне ишарат болу үшін болған ғажайып оқиғалар. #İRHASAT-I AHMEDİYE: Исламнан бұрын Хз.Мұхаммедтің (асм) жақында пайғамбар болып жіберілетіне қатысты ғажайып оқиға жəне ишараттар. #İRHASAT-I MÜTENEVVİA: Хз.Мұхаммедтің (асм) пайғамбарлығынан бұрын, Оның жақында пайғамбар болып жіберілетіне қатысты əртүрлі ғажайып оқиғалар. #İRSA: Мықтау, бекіту. #İRSAL: 1.Жіберу, аттандыру. 2.(Аллаһ ж.ж. тарапынан) пайғамбар жəне кітап жіберу. #İRSALAT: Жіберілген нəрселер. #İRSAL-İ RUSÜL: Пайғамбарлардың жіберілуі. #İRSEN: 1.Мирас болып, мұрагерлік жолымен. 2.Аталардан келген, тегіне тарту. #İRSİYET: 1.Мирас, мұрагерлік. 2.Тапсырылған қызмет, міндет пен жауапкершілік. 3.Тегіне, қанына тарту, дене бітімі жəне кейбір рухани мінез-құлықтарының əке-шешеден балаға өтуі.
257 #İRSİYET-İ MANEVİYE: Мағынауи мұрагерлік, тапсырылған қызмет міндеті. #İRSİYET-İ NÜBÜVVET: Пайғамбарлықтың мирасы болған Исламға қызмет міндеті. #İRŞAD: 1.Тура жолға; бағыттау, дін жəне ахлақ мəселесінде ескерту жасау, дəріс беру. көрсету. 2.Тура жолды көрсету; ақиқаттарды ескерту. #İRŞADAT: Иршадтар, ескертулер, тура жолды көрсету жұмыстары. #İRŞADAT-I ÂLİYE: Жоғары иршад. Жоғары білім жəне көзқарасқа сүйенген үгіт, ескерту, жол көрсету жəне тураға бағыттау. #İRŞADGÂH: Иршад жері, ескертулер жасалынып тура жолдың көрсетілетін орын. #İRŞAD-I ALEVÎ: Хз.Алидің (ра) ескертуі жəне тура жолды көрсетуі. #İRŞAD-I ÂLİYE: Жоғары иршад. Жоғары білім жəне көзқарасқа сүйенген үгіт, ескерту, жол көрсету жəне тураға бағыттау. #İRŞAD-I CUMHUR: Халыққа тура жолды көрсету. #İRŞAD-I FETH-İ KEŞİF: Жасырын ақиқаттардың ашылуы жəне тура жолдың айқындалуымен (feth) жасалынған жол көрсетушілік. #İRŞAD-I GAYBÎ: Адам білімінен асқан келешектегі оқиғалар тақырыбында жасалған ескерту. #İRŞAD-I İ'CAZKÂRANE: Мұғжиза дəрежесінде сəтті түрде тура жолға бағыттау жəне ескертуде болу. #İRŞAD-I MAHZ: Нағыз толық иршад, толық түрде тура жолға себеп болу, тураға бағыттау. #İRŞAD-I NÂS: Адамдарға тура жолды көрсету жəне ақиқаттарды ескерту. #İRŞAD-I NEBEVÎ: Хз.Мұхаммед (асм) тарапынан жасалынған иршад. #İRŞADÎ: Ескерту жəне тура жолды көрсетумен қатысты болған. #İRŞADKÂR: Иршад етуші, ескертуші, тура жолды көрсетуші, тураға бағыттаушы. #İRŞADKÂRANE: Иршад ететін түрде, ескертетін жəне тура жолды көрсететін түрде. #İRTİBAT: Байланыс, қатынас, қатысу, жақындық, хабарласу. #İRTİBAT-I RUHÎ: Рухани байланыс; сүйіспеншілік, шынайы жүрекпен байланыс. #İRTİBAT-I TAMME: Толық байланыс, толыққанды қарым-қатынас. #İRTİCA: 1.Кертартпалық, кері кетушілік, бұрыңғы өмір жағдайына ену. #İRTİCAA: Кері қайтуға. #İRTİCAC: Толқу, шайқалу. #İRTİCALEN: Алдын ала дайындық жасамастан іштен туындаған түрде (сөйлеу, айту, əн шығару т.б.). #İRTİCALÎ: Алдын ала дайындық жасамастан, іштен туындаған түрде. #İRTİDAD: Дінден шығу, мұсылмандықтан дінсіздікке кету, Исламға қатысты байланыстарын үзу, дінді қабылдамау. #İRTİDAD-I MUTLAK: Мұсылмандықты тастап толық түрде дінсіздікке кету, толық түрде діннен шығу, дінді толығымен қабылдамау. #İRTİDADKÂR: Дінден шыққан, дінді қабылдамаушы. #İRTİFA: Биіктік, жоғарылау, алға шығу. #İRTİFAIYLA: Биіктігімен. #İRTİHAL: Өлу, дүниядан көшу. #İRTİHAL-İ DÂR-I BEKA: Мəңгі əлемге көшу, өліп мəңгілік отанына (ақіретке) кету. #İRTİKÂB: (Жаман іске қатысты айтылады) жасау, істеу. #İRTİKÂB-I KİZB VE HIYANET: Жалған сөйлеу жəне опасыздық жасау. #İRTİSAM: Суреті шығу, кескіні шығу, көрініс. #İRTİSAM-I GAYR-I İHTİYARÎ: Қаламастан (санада) ойланылған ой, еріксіз жанданған шағылыс. #İRTİSAMINDA: Көрінісінде, суретінің шағылысуында. #İRZA: Разы қылу, көңілін алу.
258 #İRZAK: Рызықтандыру, ризықын беру, мадди жəне рухани мұқтаждықтарын əзірлеу немесе қамтамасыз ету. #İSA: Өзіне, төрт үлкен киелі кітаптан бірі болған Інжіл берілген үлкен пайғамбар, Христиандықтың пайғамбары Хз.Иса (ас) жəне өзіне уахи етілген Інжіл туралы тура ілімдер Құранда айтылған. #İSABET: 1. Тап болу, дəл келу, дөп түсу. 2.Туралық, дұрыстық, сəйкестік, сай болу, орындылық, шатастырмау, жаңылыспау. #İSABET-İ FİKR: Ой-пікірде тура болу, көзқараста жаңылмау. #İSABET-İ KANUNİYE: Заңға сəйкестік, заң жағынан дұрыстық. #İSABET-İ NAZAR: Көз тию. #İS'AD: (s, sad əрпімен) көтеру, шығару. #İS'AF: (Біреудің тілегін) орындау, қабылдау, беру. #ÎSAL: Жеткізу, жіберу, жаю, айдау, апару. #İSALE: Ағызу, төгу, жіберу, жөнелту. #ÎSAR: 1.Өзінің мұқтаждығынан бұрын өзгенің мұқтаждығын ойлап жəрдемдесу. 2.Сыйлықтар жасау, мырзалықпен беру. #İSBAT-I HAŞİR: Хаширдің дəлелі, өлгеннен кейін қайтадан тірілудің дəлелі. #İSPAT-I HAŞİR: Хаширдің дəлелі, өлгеннен кейін қайтадан тірілудің дəлелі. #İSBAT-I İSRAF: Ысырап бар екенін ойлап дəлелдеу, көрсету. #İSBAT-I MÜDDEA: Идея етілген мəселені дəлелдеу. #İSBAT-I NÜBÜVVET: Пайғамбарлықтың ақиқат болғанының дəлелі, Аллаһ (жж) тарапынан пайғамбарлар жіберілгеннің дəлелі. #İSBAT-I NÜZUL: Хз.Мұхаммедке (асм) Аллаһ (жж) тарапынан уахи арқылы кітап түсірілгендігінің дəлелі. #İSBAT-I SÂNİ': (Жалғыз болған) Жаратушының бар екенінің дəлелі. #İSBAT-I SÂNİ'-İ VÂHİD: Жалғыз болған Жаратушының бар екенінің дəлелі. #İSBAT-I SIDK: Туралықтың дəлелі. #İSBAT-I TEVHİD: Аллаһтың (жж) бірлігінің дəлелі. #İSBAT-I VÂCİBÜ'L-VÜCUD: Аллаһтың (жж) бар болуының дəлелі; бар болуы əзəли жəне əбəди жəне ақылмен қабылдауға мəжбүр болған жаратушының (Аллаһтың ж.ж.) бар болуының дəлелі. #İSBAT-I VÜCUD: 1.Бұл жердемін деп көріну, ол жерде болғанынды дəлелдеу. 2.Әр қандай нəрсенің бар екенінің дəлелі. #İSPAT-I NÜBÜVVET: Пайғамбарлықтың ақиқат болғанының дəлелі, Аллаһ (жж) тарапынан пайғамбарлар жіберілгеннің дəлелі. #İSPAT-I NÜZUL: Хз.Мұхаммедке (асм) Аллаһ (жж) тарапынан уахи арқылы кітап түсірілгендігінің дəлелі. #İSPAT-I SÂNİ': (Жалғыз болған) Жаратушының бар екенінің дəлелі. #İSPAT-I TEVHİD: Аллаһтың (жж) бірлігінің дəлелі. #İSPAT-I VÂCIBUL-VUCUD: Аллаһтың (жж) бар болуының дəлелі; бар болуы əзəли жəне əбəди жəне ақылмен қабылдауға мəжбүр болған жаратушының (Аллаһтың ж.ж.) бар болуының дəлелі. #İSPAT-I VÜCUD: 1.Бұл жердемін деп көріну, ол жерде болғанынды дəлелдеу. 2.Әр қандай нəрсенің бар екенінің дəлелі. #İSEVÎ: 1.Христиан, Хз.Исаға (ас) сенген. 2.Хз.Исаға (ас) қатысты, Христиандықпен қатысты. #İSEVÎLİK: 1.Христиан, Хз.Исаға (ас) сенген. 2.Хз.Исаға (ас) қатысты, Христиандықпен қатысты. #İSİM: Ат, есім. #İSKA: Суару, су беру. #İSKÂN: Орналасу, қоныстану. #İSKÂT: Ауызын аштырмау, сөйлетпеу. #İSKENDER-İ KEBİR: Үлкен Іскендір.
259 #İSKENDER-İ RUMÎ: Александр Македонский, бұрыңғы заманның атақты патшаларынан, Ислам тарихшылары оған Ескендір Руми деп ат берген. #İSLÂM: 1.Аллаһқа (жж) мойынсұну, Аллаһқа (жж) шынайы бағыныштылық, Аллаһтың (жж) əмірімен Хз.Мұхаммед (асм)тарапынан білдірілген соңғы дін. #ISLAMBOL: Истанбул. #İSLÂMÎ: 1.Исламға тəн, Исламмен қатысты. 2.Исламға сай. #İSLÂMİYET: Исламиет, мұсылмандық, Ислам діні. #İSM: Есім, ат. #İSMA': Естірту, хабарлау, айту. #İSMAİL-İ FEYZ-İ HÜRMET: Аллаһтың (жж) əміріне құрмет пен адалдықпен қол жеткізген Хз.Исмайылдың (ас) жоғары мақамы жəне дəрежесі. #İSMAR ETMEK: Жеміс беру, нəтиже беру. #İSMEN: Есім болып. #İSMET: 1.Күнə жасамау, күнəсіздік, жазықсыз болу (пайғамбарлардың сипаты). 2.Намыс, ар, жақсы мінез, жамандықтардан аулақ болу. #İSMET-İ BEŞER: Адамның жазықсыздығы жəне дербес құқылығы. #İSMET-İ ŞER'İYE: Дінге сай түрде таза жəне күнəсіз болу. #İSMETLİ: Таза, күнəсіз жəне абыройлы. #İSMETSİZ: Күнəһар, рухани ластану, абыройдан жұрдай жəне дербес құқы болмау. #İSMÎ: Есімге қатысты, есіммен байланысты. #İSM-İ ADL: (Аллаһқа ж.ж. тəн) Әділ есімі, толық жəне кемшіліксіз əділдік иесі, əрбір нəрсеніңтолық ақысын берген жəне əрбір нəрсені мақсатты, хикметті жəне ең үйлесімді жасаған мағынасында, Аллаһтың (жж) Әділ есімі. #İSM-İ ÂHİR: (Аллаһқа ж.ж. тəн) «ақыр» есімі, əрбір нəрседен кейін мəңгі болып əрдайым болатын мағынасында, Аллаһтың (жж) «ақыр» есімі. #İSM-İ AHMEDÎ: Хз.Мұхаммедке (асм) тəн есім. #İSM-İ ALÎM: Қазір жəне өткен шақта бар болған жəне келешекте бар болатын əрбір нəрсені толық жəне кемшіліксіз түрде білген, шексіз ілім иесі мағынасында (Аллаһқа ж.ж. тəн) Алим (Әлім) есімі. #İSM-İ ALLAH: Аллаһ (жж) есімі. #İSM-İ A'ZAM: Аллаһтың (жж) басқа есімдерінің де мағыналарын өзінде жинақтаған, болмыстар жəне оқиғалар үстінде ең баста өзін көрсеткен мағынасында, Аллаһтың (жж) есімдерінің ең ұлысы, ең алдыңғысы. #İSM-İ A'ZAMLIK: Аллаһтың (жж) тəн есімдердің ең маңызды жəне ең ұлысы болу. #İSM-İ AZÎM: Мағынасы жəне маңызы ұлы есім. #İSM-İ BÂTIN: Өзі тікелей білінбей жасырын қалған жəне əрбір нəрсені ішкі жүзі жəне жасырын тарапынан жəне мағынасында, Аллаһтың (жж) Батын есімі. #İSM-İ BEDÎ': Үлгісі жəне өрнегі болмастан жоқтан əрбір нəрсені жаратқан мағынасында, Аллаһтың (жж) Бəдиғ есімі. #İSM-İ CÂMİ': Басқа есімдердің мағыналарыны өзінде жинақтаған есім. #İSM-İ CAMİD: Жансыз есім, жалған жəне мағынасы шындыққа жанаспаған есім. #İSM-İ CELAL: Шексіз ұлылық иесінің есімі, «Аллаһ» есімі. Желал есімі. #İSM-İ CELİL: Шексіз ұлылық иесі мағынасында, Аллаһтың (жж) Жəлил есімі. #İSM-İ CEMAL: Әрбір болмысты көркем жаратқан жəне шексіз сұлулық иесі болған мағынасындағы Аллаһтың (жж) Жамал есімі. #İSM-İ CEMİL: Сұлулығы шексіз болған мағынасындағы Аллаһтың (жж) Жəмил есімі. #İSM-İ CEVVAD: Шексіз жомарттылық иесі мағынасында Аллаһтың (жж) Жаууад есімі. #İSM-İ EVVEL: Ешбір нəрсе жоқ кезде əр нəрседен бұрын, əзəли түрде бар болған əрдайым бар болған мағынасында Аллаһтың (жж) «əууал» есімі.
260 #İSM-İ FÂİL: (Грамм.) істі жасаған яғни, субъективті жағдайда болған есім немесе есім орнына өткен сөз. #İSM-İ FERD: Бір болған, теңі жəне ұқсасы болмаған, барлық əлем жəне əрбір болмыстың жалғыз иесі мағынасында, Аллаһтың (жж) Фəрд есімі. #İSM-İ HAFÎZ: Әрбір нəрсені қорғаған жəне жоқ болудан құтқарған, игі жəне жаман əрбір іс жəне əрекетті тіркеп ақіретте есеп күні үшін сақтаған мағынасында, Аллаһтың (жж) Хафиз есімі. #İSM-İ HAKEM: Дауды шешкен, ешқандай жаңылыс іске пен əділетсіздікке жол берместен үкім (шешім) берген, үкімінде жəне əкімдігінде ешбір ортағы жəне жəрдемшісі болмаған мағынасында, Аллаһтың (жж) Хакем есімі. #İSM-İ HAKÎM: Әрбір нəрсені мақсатты, пайдалы жəне ең үйлесімді түрде жасаған жəне ешбір ісінде жəне туындысында кездейсоқтарға, мағынасыздықтарға жол бермеген мағынасында Аллаһтың (жж) Хаким есімі. #İSM-İ HAKK: Аллаһтың (жж) Хақ есімі, яғни, басқа ешбір болмыстың қолдауы жəне жəрдемі болмастан ақиқатта бар болған жəне еш өзгерместен əзəли жəне əбəди бар болуда жалғасқан мағынасында. #İSM-İ HÂLIk: Жаратушы мағынасында, Аллаһтың (жж) Халиқ есімі. #İSM-İ HANNAN: Өте аяушы, өте мейірімді мағынасында, Аллаһтың (жж) Ханнан есімі. #İSM-İ HAS: Жеке есім. #İSM-İ HÂSSI: Жеке есім. #İSM-İ HAY: Ешбір болмыстың жəрдемі жəне қолдауы болмастан шексіз, əзəли жəне əбəди өмір иесі болған жəне өмір иелеріне өмір берген мағынасында, Аллаһтың (жж) Хай есімі. #İSM-İ HAYY-I KAYYUM: (Аллаһқа ж.ж. тəн) Хай жəне Қайюм есімдері, яғни шексіз, əзəли жəне əбəди өмір иесі болған, бүкіл өмір иелеріне өмір берген (Hayy) жəне ешбір болмыстың жəрдемі жəне қолдауы болмастан шексіз, əзəли жəне əбəди бар болған жəне барлық жаратқан болмыстарды əрбір сəт жоқ болудан қорғап аяқта ұстаған (Kayyum) есімі. #İSM-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) есімі. #İSM-İ KADÎR: Әрбір нəрсеге күші жеткен мағынасындағы Аллаһтың (жж) Қадир есімі. #İSM-İ KAHHAR: Қалаған əрбір нəрсеге қаһары түсуге, езіп жаншуға күші жеткен мағынасында, Аллаһтың (жж) Қаһһар есімі. #İSM-İ KUDDÜS: Қасиеттілігі шексіз, əр түрлі кемшілік жəне нұқсандықтардан алыс, жаратқандарының мадди жəне мағынауи таза болулары үшін қажетті мүмкіндік жəне қабілеттермен жабдықтаған мағынасындағы Аллаһтың (жж) Құддүс есімі. #İSM-İ KÜLLÎ: Әсері көрінген алаңы шексіз болған есім. (Аллаһтың ж.ж.) бүкіл есімдері күлли яғни, шексіз; əрбір нəрсені білген мағынасында Алим, əрбір нəрсені хикметпен жасаған мағынасында Хаким секілді). #İSM-İ MEF'UL: (Грамм.) сөйлемде толықтауыш қызметін атқарған есім, яғни жасалған əр қандай істен əсер алған болмысты көрсеткен сөз. #İSM-İ MUHYÎ: Өмір берген, тірілткен, жан жəне рух берген өмір сүргізген мағынасында, Аллаһтың (жж) Мүһии есімі. #İSM-İ MUKADDES: (Аллаһқа ж.ж. тəн) киелі есім, құтты есім. #İSM-İ MÜBAREK: Мүбарак (құтты) есім. #İSM-İ MÜCÎB: Мүжиб есімі, өзіне тілек тілеп жəне дұға жасағандарға ең үйлесімді жауабын берген мағынасындағы Аллаһтың (жж) есімі. #İSM-İ NUR: Аллаһтың (жж) Нұр есімі. #İSM-İ NURANİ: Нұрани есім, мадди жəне мағынауи жарық жəне нұрға ие болғанға тəн есім. #İSM-İ RAB: Әрбір нəрсенің иесі, болмыстардың мадди жəне мағынуи мұқтаждықтарын берген, одарды жетілдірген жəне тəрбиелеген мағынасында, Аллаһтың (жж) есімі.
261 #İSM-İ RAHÎM: Сүйіктілеріне қатты мейірімділік көрсеткен жəне сүйіктілерін қамқорлық етіп қорғаған мағынасында Аллаһтың (жж) есімі. #İSM-İ RAHMAN: Мейірімі əрбір нəрсені қамтыған, шексіз мейірімділік иесі мағынасында Аллаһтың (жж) Рахман есімі. #İSM-İ ŞERİF: Мүбарак есім, құтты есім. #İSM-İ TAFDİL: (Грамм.) Басына «əлдеқайда», «ең» секілді сөздер келтіріліп қолданылған жəне салысытыруда жоғарылық мағынасын берген сипат (сөз) ең жақсы, əлдеқайда əдемі секілді. #ISM-I UMUMI: (Грамм.) Бір болмыс түрінің барлығын баяндаған жалпы есім, жыныс, түр атауы (адамзат түрі, барлық адам жынысы, жалпы адамдық дүниясын баяндаған жалпы есім). #İSM-İ VEDUD: Ең көп сүйген жəне ең көп сүйілген, сүйілуге ең көп лайық болған мағынасында, Аллаһтың (жж) Уəдуд есімі. #İSM-İ ZAHİR: Іс жəне туындыларымен өзін ап-ашық көрсеткен мағынасында, Аллаһтың (жж) Заһир есімі. #İSMULLAH: Аллаһ есімі. #İSNAD: 1.Сүйендіру, байлау, байланыс құру, қатысты ету. 2.Хз.Мұхаммедтің (асм) сөзі болып келген хадистердің кезекпен кімдер тарапынан жеткізілгенін білдірту. 3.Айыптау, айып жүктеу, қара жағу, жала жабу. #İSNADAT: Жала жабулар, жалалар, айыптаулар, нақақ тағылған айыптар, бəлелер. #İSNAD-I ABESİYET: Мақсатсыздық пен мағынасындағы айыптау, қаралау. #İSNAD-I ACZ: Күшсіздікпен қаралау, айыптау (tekzib ve isnad-ı acz etmek: жалғандық жəне күшсіздікпен айыптау). #İSPİRTİZMA: Тірі адамдар мен өлілердің рухтары арасындағы хабарласу жəне байланыс құру идеясында болған жəне өлгендердің рухтары жаңа туған сəбилердің денелеріне кіріп қайтадан дүнияға келетіндіктеріне сенетін теріс көзқарас жəне осы мақсатта жасалынған зерттеулер жəне тəжірибелер. #İSRAF: Ысырап, босқа шашу, керексіз жерге жұмсау. #İSRAFAT: Ысыраптар, бекерге қаржылар жұмсау, шашып-төгулер. #İSRAF-I CESEDÎ: Дене күшін босқа жұмсау. #İSRAF-I KELÂM: Үлкейтіп, асырып айту, бос сөйлеу, керексіз сөз сөйлеу. #İSRAFİL: Қиямет күні жəне өлгендердің қайта тірілу заманында Сүрді үрлеумен міндетті періште. #İSRAFİL-MİSAL: Ысрафил секілді. #İSRAİLİYAT: 1.Хз.Яқубтың (ас) бір лақаб аты. 2.Хз.Яқубтың (жж) тегінен келгендер, Исрайыл ұрпақтары, яһудилер, еврейлер. #İSRE: Ізге, амалға, ишаратке. #İSTATİSTİK: Статистика, қайталанған оқиғаларды математик сандармен түсіндіруге жəне пайда болушы себеп жəне нəтижелері туралы əлдеқайда жақсы жобалар жасауға тырысқан ілім саласы. #İSTİAB: Ішіне алу, қамту, сыйдыру. #İSTİANAT: (Аллаһқа ж.ж. дұғамен жасалынған) жалбарынулар, жəрдем сұраулар. #İSTİANE: 1.Аллаһқа (жж) дұға етіп жəрдем сұрау. 2.Мұқтаждық үшін жəрдем сұрау. #İSTİARAT: 1.Өтініш алу, өтініш алып қолдану. 2.(əдеб.) бір болмыстың есіміні немесе сипатыны (қабілетіні) немесе жағдайыны өз мағынасынан басқа оған ұқсайтын басқа бір болмысты мысал ретінде түсіндіруге қолдану (Мысалы: «Арыстандарымыз дұшпандарды тас-талқан етті» сөзінде «арыстан» атауы өз мағынасында емес «батыр əскер» мағынасында қолданылды). #İSTİARAT-I KESÎRE: Көп санды истиарелер (istiarat сөзіне қараңыз). #İSTİARE: 1.Өтініш алу, өтініш алып қолдану. 2.(əдеб.) бір болмыстың есіміні немесе сипатыны (қабілетіні) немесе жағдайыны өз мағынасынан басқа оған ұқсайтын басқа бір болмысты түсіндіруге қолдану (Мысалы:
262 «Арыстандарымыз дұшпандарды тас-талқан етті» сөзінде «арыстан» атауы өз мағынасында емес «батыр əскер» мағынасында қолданылды). #İSTİARE-İ BEDİA: Теңдессіз жəне ұқсассыз истиаре(istiarat сөзіне қараңыз). #İSTİARE-İ TEMSİLİYE: Мысали истиаре, бір оқиғаны үлгі тұтып негізгі пікірді түсіндірген. #İSTİAZE: Аллаһқа (жж) сыйыну, «ағузу биллаһи» деп Аллаһқа (жж) сыйыну. #İSTİB'AD: Болуы мүмкіндіктен алыс қылып көру, ақылға сыймайтын санау, ақылдан алыс көру, болуы мүмкін емес санау. #İSTİBDAD: Зұлымдық жəне қысым, қиянат, əділетсіздік, еркіндікке қысым жасаған басшылық. #İSTİBDADAT: Қысымдар жəне зорлықтар. #İSTİBDADAT-I ASKERİYE: Әскери қысым мен зұлымдық. #İSTİBDAD-I HİSSİYAT: Сезімдердің қыспағы. #İSTİBDAD-I MANEVÎ: Мағынауи қысым мен зорлық. #İSTİBDAD-I MANEVÎ-İ UMUMÎ: Кең қамтыған мағынауи қысым мен зорлық. #İSTİBDAD-I MUTLAK: Толық зорлық пен қысым. #İSTİBDAD-I MÜTENEVVİ: Алуан түрлі зорлық пен қысым. #İSTİBDAD-I ŞEYTANÎ: Шайтанның зорлығы мен қысымы, шайтанның əміріне жəне қалауына ұюға зорлауы, шайтанның бас идіруі. #İSTİBDADKÂRANE: Зорлық пен қысым жасаған түрде. #İSTİBKA: Келегек заманға сақтау, келешек үшін қалдыру. #İSTİBŞAR: Сүйіншілі хабар алып қуану, сүйсіну. #İSTİBŞARKÂRANE: Сүйіншілі хабар алғандай сүйсініп, риза болып. #İSTİ'CAL: 1.Асығу. 2.Бір істің жылдам жəне тез жасалуын қалау. 3.Сабырсыздану. #İSTİCVAB: Жауапқа тарту, сұрап жауап алу. #İSTİDA: Арыз, өтініш. #İSTİD'A: 1.Шақыру. 2.Тілеу, қалау. 3.Қайыршы. 4.Аллаһқа (жж) дұға жəне жалбарыну. #İSTİDAD: Қабілет, бейімділік. #İSTİDADAT: Қабілеттер, бейімділіктер. #İSTİDADAT-I BEŞERİYE: Адамға жаратылыста берілген мадди жəне мағынауи күш жəне қабілеттер. #İSTİDADAT-I GAYR-I MAHDUDE: Шектеу қойылмаған күш жəне қабілеттер. #İSTİDADAT-I GAYR-I MAHDUDE-İ İNSANİYE: Адамның шектелмеген күш жəне қабілеттері. #İSTİDADAT-I İNSANİYE: Адамға жаратылысынан берілген қабілеттер. #İSTİDADAT-I KALBİYE: Жүректегі сезімдер жəне мағынауи күш пен қабілеттер. #İSTİDADAT-I MANEVİYE: Мағынауи күштер жəне қабілеттер. #İSTİDADEN: Қабілет жағынан. #İSTİDAD-I BELÂGAT: Көркем жəне əсерлі сөз сөйлеу қабілеті. #İSTİDAD-I BEŞER: 1.Адамдағы қабілет. 2.Адамның мүмкіндігі жəне икемділігі жағынан жақсы жəне жаман істерді жасай алу күші. #İSTİDAD-I EFKÂR: Ойлай алу жəне ойларды түсіне алу қабілеті жəне күші. #İSTİDAD-I FITRÎ: Жаратылыстан берілген қабілет. #İSTİDAD-I HAYAT: Өмір сүру жəне өмірді жалғастыру қабілеті. #İSTİDAD-I HAYATİYE: Өмір сүру жəне өмірді жалғастыру қабілеті. #İSTİDAD-I HİSSİYAT: Сезімдерге жəне сезімталдыққа ие болу қабілеті, бейімділігі. #İSTİDAD-I HUSUSÎ: Ерекше күш жəне қабілет. #İSTİDAD-I İHZARÎ: Келешекке дайындалу күші жəне қабілеті. #İSTİDAD-I İNSANÎ: Адамға жаратылыста берілген мадди жəне мағынауи күш жəне қабілет. #İSTİDAD-I KEMAL: Дамуға жəне кемелдену халіне жету қабілеті.
263 #İSTİDAD-I MUHABBET: Махаббат қабілеті, (игілік, жақсылық жəне кемелділік секілді болымды нəрселерге) сүйіспеншілік қабілеті. #İSTİDAD-I MUHABBET-İ İLAHİYE: Аллаһты (жж) сүю қабілеті жəне икемділігі. #İSTİDAD-I NEFSANÎ: Денеге тəн мұқтаждық жəне лəззаттарға бейімделу, материалдық қажеттіліктер мен мақсаттарды көздеу қабілеті. #İSTİDAD-I SEYYİE: Жамандық жасау қабілеті жəне икемділігі. #İSTİDAD-I ŞÛRE: Өнімсіз, қолайсыз. #İSTİDAD-I TAHKİK VE TERAKKİ: Ақиқаттарды зерттеуге жəне дамуға бейімділігі жəне қабілеті. #İSTİDAD-I ZÂTİYE: Затының (бір нəрсе немесе біреудің өз болмысының) ие болған қабілет, жасай алу жəне табысқа жете алу күші. #İSTİDADÎ: Қабілетпен қатысты, мадди жəне мағынауи күш жəне қабілетпен қатысты, жаратылыстан берілген икемділік жəне бейімділік. #İSTİDLAL: Ақыл жəне логика арқылы қортынды шығару, дəлелдеу. #İSTİDLALEN: Дəлелдеу жолымен; ақыл жəне логика арқылы қортынды шығарып, дəлел келтіріп. #İSTİDRAC: Бір тұлғаның Аллаһтан (жж) немесе Аллаһтың (жж) жарылқауынан хабарсыз түрде əдеттен тыс халдер жəне жетістіктер көрсетуі жəне оны толығымен өзінің артықшылығы санап, өз күші жəне қабілетінен біліп тəкаппарлануы. #İSTİDRACÎ: Истидражбен қатысты (istidrac сөзіне қараңыз). #İSTİF: Тəртіпті орналастыру, жүйелі тізіп қою, тəртіппен қою; қатар қатар тізу. #İSTİFA: Айырылу, бас тарту, тастау; қызметтен өз қалауымен босау, міндеттен кету. #İSTİFADE: 1.Пайдалану, қажетіне жарату, пайдаға асыру. 2.Үйрену, білімін арттыру. #İSTİFADEBAHŞ: Пайдаланған. #İSTİFADE-BAHŞ: Пайдаланған. #İSTİFADE-İ BEŞER: Адамның пайдалануы. #İSTİFADE-İ HUZUZAT: Зауық беретін, ұнамды нəрселерден пайдалану. #İSTİFADE-İ MANEVİYE: Мағынауи пайда көру. #İSTİFAZA: Фейз алу, нұрлану, ілім жəне мағынауи нұрды қолға түсіру. мағынауи пайдалану. #İSTİFAZATEN: Фейз алып, ілім жəне рухани нұр алып. #İSTİFHAM: Сұрақ сұрау, түсіну үщін сұрау. * (Әдеб.) мəн бергіздіру үшін сөзге сұрақ белгісін қою. #İSTİFHAM-I İNKÂRÎ: (Грамм.) болымсыздықты білдірген сұрақ («еш ойланбайсын ба?» сұрақ секілді. «ойланбауға болмайды» деген мағынада). #İSTİFHAM-I İNKÂRÎ-İ TAACCÜBÎ: Таң қалу мен болымсыздықты бірге баяндаған сұрақ («əйтпесе мүлдем ойланбайсыз ба» деген сұрақ секілді. «ойланбауыңыз таңғалдырады жəне түсіну қиын оқиға» мағынасында). #İSTİFRA: Құсу. #İSTİFRAĞ: Құсу. #İSTİFSAR: Сұрау, сұрақ қою. * Сұрастыру, əр қандай тақырыпта ашықтайтын білім сұрау. #İSTİFSAR-I HATIR: Көңіл-күйін сұрау, хал-жағдайын сұрау. #İSTİFSARKÂRANE: Сұрастырып жауап алатын түрде. #İSTİFTA: Пəтуа сұрау, дінге қатысты тақырыпта маман тұлғадан білім алу. #İSTİGASE: Жəрдем сұрау. #İSTİĞFAR: Тəубе ету, Аллаһтан (жж) кешірім сұрау. #İSTİĞNA: Мұқтаждық сезінбеу, мұқтаждығы болмау; ешбір нəрсеге мұқтаж болмау; өз-өзіне жеткілікті болу. *Ешкімге мұқтаждығын сезінбеу, ешкімнен бір нəрсе сұрамау, ешкімнің көмегін қабылдамау, қолындағымен қанағат ету; көңіл тоқтығы, тоқкөздік.
264 #ISTIGNA-KEMAL: Толық мағынасымен мұқтажсыздық, ешбір нəрсеге мұқтаждығы болмау, мұқтажсыздықтың шексіз дəрежесі. #İSTİĞNA-İ MUTLAK: Ешбір нəрсеге мұқтаж болмау. #İSTİĞNA-İ ZÂTÎ: Өз-өзіне жеткілікті болып ешбір нəрсеге мұқтаж болмау. #İSTİĞNAKÂRANE: Мұқтаждығын сезбейтін түрде. #İSTİĞNA-YI MUTLAK: Ешбір нəрсеге мұқтаж болмау. #İSTİĞNA-YI TAM: Толық мағынасымен мұқтажсыздық, ешбір нəрсеге мұқтаждығы болмау. #İSTİĞRAB: Таңқалумен қабылдау, таңырқау, жатырқау. #İSTİĞRABKÂRANE: Таңқалумен, таңырқаған түрде. #İSTİĞRAK: 1.(Сопыл.) бүкіл нəрсені ұмытып Аллаһқа (жж) деген махаббатпен есінен таңу. 2.Кеңдік, шексіздік. 3. Бату, ойға шому, есінен тану, талықсу. 4.(Грамм.) арапшада есімдердің басына келтірілетін жəне «таныттырушы əріп» делінген «Әл» тіркесінің есімге кең мағына беруі. #İSTİĞRAK-I MUTLAK: Аллаһтан (жж) басқа барлық нəрсені ұмытып Аллаһқа (жж) деген махаббатпен есінен таңу. #İSTİĞRAK-I RUHANÎ: Аллаһтан (жж) басқа нəрселерден байланысты кесіп Аллаһқа (жж) деген махаббатпен есінен таңу түріндегі рухани хал. #İSTİĞRAKÎ: Аллаһқа (жж) деген махаббатпен есінен таңуға қатысты. #İSTİĞRAKKÂRANE: Аллаһқа (жж) деген махаббатпен есінен таңатын түрде. #İSTİHALE: Өзгеру, болмысы жəне пішіні өзгеру, бір халден басқа халге ауысу. #İSTİHALE-İ İN'İKASIYE: Шағылысудың басқа түрге ауысуы. #İSTİHALE-İ LATÎFE: Материал емес күйге ауысу, руханиге өзгеру. #İSTİHARE: Бір нəрсенің қайырлы болып болмауын білу ниетімен дəрет алып, арнайы екі рекат намазын, дұғасын қылып, түс көру ниетімен ұйықтау. #İSTİHBABÎ: Сауапты жəне нəпіл ғибадат түрінен болған. #İSTİHDAF: Нысана ету, мақсат қылу. #İSTİHDAM: Қызмет қылдыру, жұмыс істету, еңбек еттіру. #İSTİHDAM-I İLAHÎ: Аллаһ (жж) тарапынан қызмет үшін еңбек еттіруі. #İSTİHDAM-I RABBANÎ: Раббани (əрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі) тарапынан қызмет еттірілу, еңбектендіру. #İSTİHDAM-I RAHMANÎ: Шексіз мейірімділік иесі (Аллаһ ж.ж.) тарапынан қызмет еттірілу, еңбектендіру. #İSTİHFAF: Жеңіл желпі көру, кем көру, төмен санау, елемеу, мəн бермеу, көзге ілмеу. #İSTİHFAF-I HAYAT: Өміріне мəн бермеу, өмірін пида қылу. #İSTİHFAF-I NİZAM: Қойылған тəртіпті мінсінбеу, ұнатпау. #İSTİHKAK: Құқыққа ие болу, құқығы болу, лайық болу. #İSTİHKAR: Кем көру, елемеу, қор санау. #İSTİHLAL: Жақсы жəне қайырға болуға ишарат (əдеб.) (beraat’ül-istihlal: тақырыпты ашықтайтын жақсы бастама, əдемі кіріспе). #İSTİHRAC: Қортынды шығару, кейбір ишарат жəне дəлелден белгілі бір мағына жəне қортынды шығару. #İSTİHRACAT: Мағына шығарулар, жасырын жəне білінбеген мағыналар жəне қортындыларды тауып алып шығару. #İSTİHRACAT-I KUR'ANİYE: Құранның терең мағыналарын шығару. #İSTİHRAC-I CİFRÎ: Сөз бен сөйлемнің əріптерінен сандық сəйкестіктерін жинақтап қосудан шыққан нəтижеден мағына шығару. #İSTİHRAC-I ESRAR: (Кейбір дəлелдерден) жасырын ақиқаттарды жəне мағыналарды шығару. #İSTİHRAC-I GAYBÎ: Адамның білім шегарасының сыртындағы оқиғалар жəне тақырыптармен қатысты түрде (Құран жəне хадиске сүйеніп) кейбір ақиқаттарды тауып шығару, сол арқылы жеткен қортынды. #İSTİHRACÎ: Мағына шығаруға қатысты.
265 #İSTİHRAÇ: Қортынды шығару, кейбір ишарат жəне дəлелден белгілі бір мағына жəне қортынды шығару. #İSTİHSAL: Алу ,қолға түсіру, жасау, өндіру. #İSTİHSAN: Ұнату; өте жақсы деп бағалау. #İSTİHSANAT: Ұнатулар, өте жақсы деп бағалаулар. #İSTİHSAN-I AKLÎ: Іліми тақырыпта ақыл өлшеміне гөре бағалау жəне өте жақсы деп таңдау. #İSTİHSANKÂRANE: Ұнатқан түрде, өте жақсы деп бағалап. #İSTİHYA: Ұялу. #İSTİHZA: Мазақтау,келемеждеу. #İSTİHZAEN: Мазақтап,келемеждеп. #İSTİHZAKÂRANE: Мазақтаумен, келемеждеумен. #İSTİHZAR: Әзірлену, даярлану #İSTİHZARAT: Әзірленулер, даярланулар. #İSTİHZARAT-I NURİYE: Рисале-и Нұрмен қатысты əзірліктер, даярлықтар. #İSTİKAMET: Туралық, тура жол. #İSTİKAMET-İ FİKR: Ой-пікірдің туралығы. #İSTİKAMET-İ NAZAR: Түсінік, ұғымның туралығы, дұрыстығы. #İSTİKAMET-İ TAMME: Толық туралық. #İSTİKBAL: Келешек, болашақ заман * Қарсы алу. #İSTİKBAL-BÎN: Болашақты білген жəне көрген. #İSTİKBALBÎN: Болашақты білген жəне көрген. #İSTİKBALÎ: Болашаққа қатысты. #İSTİKBAL-İ DÜNYEVÎ: Дүниянің болашағы. #İSTİKBAL-İ KIBLE: Құбылаға бет бұру, қағбаға бет бұру. #İSTİKBAL-İ SİYASÎ: Саяси қарсы алу, мемлекеттің қарсы алу рəсімі. #İSTİKBALİYAT: Болашақ, келешек уақыттар. #İSTİKLAL: Тəуелсіз болу, басқа бір нəрсеге тəуелді болмау. #İSTİKLALDARANE: Тəуелсіз түрде, тəуелді болмай. #İSTİKLAL-İ İSLÂM: Ислам тəуелсіздігі. #İSTİKLALİYET: Тəуелсіздік, басқа бір нəрсеге тəуелді болмау. #İSTİKLALİYET-İ MUTLAKA: Толық жəне шексіз тəуелсіздік, ешбір нəрсеге ешқандай тəуелді болмау. #İSTİKMAL: Кемелге жету, толық кемелдікке жету. #İSTİKRA: Жалпылай зерттеу, жан-жақты мағлұмат алу, түрлі оқиға, жағдайлардан жалпылай қорытынды шығару. #İSTİKRAEN: Жалпылама зерттеумен мағлұмат алып, жан-жақты зерттеп. #İSTİKRAH: Ұнатпау, жақтырмау, жек көру, тіксіну, жиіркену. #İSTİKRA-İ TÂM: Жан-жақты толықтай бір зерттеу, толық жалпылай зерттеу. #İSTİKRAR: Тұрақтау, орнығу, тұрақты жағдайға келу. #İSTİKRAR-I MANZUME: Күн системасының (жүйесінің) тепе-теңдікте қалуы, күн системасындағы планеталардың тəртібінің сақталуы. #İSTİKZAR: Ұнатпау, жаман көру. #İSTİLA: Жайылу, таралу, жаулап алу, иемдену, қолға түсіру. #İSTİLA-İ TAMMINA: Толық таралуына, толық қолға түсіруге. #İSTİLAKÂRANE: Жайылумен, таралумен. #İSTİLA-YI ECANİB: Шетелдіктердің жаулап алуы. #İSTİLHAK: Қабылдап қосып алу, өзіне қосып алу. #İSTİLZAM: Керектіру. #İSTİLZAZ: Лəззат алу, рахаттану. #İSTİMA': Тыңдау. #İSTİMA'-I NÂS: Адамдардың тыңдауы. #İSTİMAL: Қолдану. #İSTİMALAT: Қолданулар. #İSTİMALCE: Қолдану тұрғысынан. #İSTİMAL-İ SİLÂH: Қару қолдану.
266 #İSTİMDAD: Медет тілеу, жəрдем сұрау. #İSTİMDADGÂH: Жəрдем сұрау жері,орны. #İSTİMDAD-I NUR: Нұр сұрау, мағынауи жəрдем сұрау. #İSTİMDADKÂRANE: Жəрдем сұраумен. #İSTİMRAR: Жалғасу, созылу. #İSTİMRAR-I AHLÂK: Ахлақтың, мінез-құлықтың жанданып жалғасуы. #İSTİMZAC: Біріктіру, үйлестіру, жарастыру. #İSTİNABE: Бір адам ісінің жүргізілген соттан басқа бір жерде болған жағдайында, сол жердегі сот арқылы жауап алынуы жəне сот ісінің жүргізілуі. #İSTİNAD: Сүйену, сенім арту. #İSTİNADEN: Сүйене отырып. #İSTİNADGÂH: Сүйеніш жері. #İSTİNADGÂH-I MANEVÎ: Мағынауи тірек, сүйеніш, сүйеу. #İSTİNADÎ: Сүйенілген, сүйеу болған, тірек қылынған. #İSTÎNAS: Үйренісу, дағдылану, ұялшақтықтың кетуі. #İSTÎNAS-I EFKÂR: Ой-пікірдің үйренісуі. #İSTİNBAT: Жасырын мағыналарды шығару, терең мағыналарды зерттеумен шығарып көрсету. #İSTİNBATAT: Терең мағыналарды зерттеумен шығару. #İSTİNBAT-I AHKÂM: Үкім шығару, Аллаһтың (жж) разы болатын нəрселерді жан-жақты түрде Құраннан жəне хадистерден шығарып көрсету. #İSTİNCA: Әжетхана мұқтаждығынан кейін немесе дəретті бұзатын кез келген ластықты сумен тазарту. #İSTİNKÂF: Тартыну, шегіну, қашу, бас тарту. #İSTİNKÂF-I MANİDAR: Мағыналы бас тарту. #İSTİNKÂR: Жоққа шығару. #İSTİNSAH: Көбейту, көшіріп жазу. #İSTİNTAC: Нəтиже алу, қорытынды шығару. #İSTİNTAK: Сөйлету,жауап алу. #İSTİRAHAT: Тыныштану, көңілі жайлану, демалу, тынығу. #İSTİRAHATGÂH: Тыныштық табу жері. #İSTİRAHATHANE: Тыныштық табу жері, демалу орны. #İSTİRAHAT-İ ÂMME: Әркімнің жан тыныштығы жəне алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ BEŞERİYE: Адамдардың тыныштығы жəне алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ KALB: Жүректің тыныштығы мен алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ KALP: Жүректің тыныштығы мен алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ KALBİYE: Жүректің тыныштығы мен алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ NEFS: Өзінің тыныштығы. #İSTİRAHAT-İ RUH: Рухтың тыныштығы мен алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ ŞAHSİYE: Кісінің өз тыныштығы мен алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ UMUMÎ: Барша əркімнің тыныштығы мен алаңсыздығы. #İSTİRAHAT-İ UMUMİYE: Барша əркімнің тыныштығы. #İSTİRAK: Ұрлау. #İSTİRAK-I SEM': Құлақ ұрлығы. #İSTİRDAD: Қайтадан алу, қайтарып алу. #İSTİRDAD-I HÜRRİYET: Тəуелсіздікті қайтарып алу. #İSTİRHAM: Өтіну, сұрау, жалбарыну. #İSTİRHAMNAME: Өтініш жазылған қағаз #İSTİS'ÂB: Қиын санау, ауыр көру, қиналу. #İSTÎSAL: Тамырынан қопару, түбінен жұлу. #İSTİSGAR: Кем көру, көзге ілмеу. #İSTİSKAL: Салқын қарсы алу, ұнатпау, жаратпау, жек көріп жақтырмау. #İSTİSMAR: Өз пайдасына қолдану, қанау. #İSTİSNA: Қағида тысына қалдыру, қағидадан тыс қалу, ерекшелеу. #İSTİSNAÂT: Қағида тысына қалдырулар, қағидадан тыс қалулар.
267 #İSTİŞARE: Кеңесу, ақылдасу. #İSTİŞFÂ: Шипа сұрау. #İSTİŞFÂ': Шапағат тілеу, жəрдем сұрау. #İSTİŞHAD: Куəлік көрсету. #İSTİŞMAM: Иіскеу, иісін алу. #İSTÎTAFKÂRANE: Жəрдем жəне мейірімділік сұраумен. #İSTİTAR: Жабылу, бүркену, жамылу. #İSTİTRADEN: Жанамалы, тұспалды түрде, тікелей емес. #İSTİTRADÎ: Жанамалап, тұспалдап. #İSTİVA: Шешімді жағдайға келу, мықты, берік болу. #İSTİZAH: Түсіндіруді сұрау. #İSTİ'ZAM: Үлкен, жоғары деп көру,білу. #İSTİZHAR: Жəрдем сұрау, арқа сүйеу. #İSYAN: Бағынбаушылық, қарсы шығу, бас көтеру, бүлік шығару. #İSYANKÂR: Бүлік шығарушы, қарсы шығушы, бас көтеруші. #İSYANKÂRANE: Бас көтерген түрде, қарсы шығумен. #İŞA': Құптан, құптан намазы. #İŞÂ': Құптан, құптан намазы. #İŞAA: Тарату, жаю, хабарлау, айту. #İŞ'AL: Жағу. #İŞ'AR: Хабар беру, білдіру, айту, əңгімелеу. #İŞARAT: Ишараттар. #İŞARAT-I CELİLE: Ұлы, үлкен ишараттар. #İŞARAT-I CEMAL: Сансыз жəне шексіз əдеміліктердің ишараттары. #İŞARAT-I GAYBİYE: Ғайби ишараттар. #İŞARAT-I GAYBİYE-İ GAVSİYE: Абдулқадыр Гейланидің (ра) Рисале-и Нұр туралы берген жасырын ишараттары, Лемалар кітабының 8-Лемасы. #İŞARAT-I HADÎSİYE: Хадисте бар болған ишараттар. #İŞARAT-I HARFİYE: Әріптермен берілген ишараттар. #İŞARAT-I HAŞRİYE: Хаширдің, қайтадан тірілудің ишараттары. #İŞARAT-I HURUF-U KUR'ANİYE RİSALESİҮ: Құран əріптерінің Рисале-и Нұрға ишараттары болған Шұғалар кітабының 1-Шұғасы. #İŞARAT-I İ'CAZİYE: Мұғжизамен қатысты ишараттар, дəлелдер; адамдар сөйлей алатын сөз болмай Аллаһтан (жж) келген мұғжизалы сөз болғанына қатысты дəлелдер, ишараттар. #İŞARAT-I KESÎRE: Көп түрлі ишараттар. #İŞARAT-I KUR'ANİYE: «Құрандағы ишараттар» мағынасындағы (Ұстаз Бəдиүззаманға қатысты) шығарма. #İŞARAT-I KUR'ANİYE RİSALESİ: Құранның 33 аятымен Рисале-й Нұрға ишараттарын баяндаған Шұғалар кітабының 1-Шұғасы. #İŞARAT-I RABBANİYE: Әрбір нəрсенің Раббы (яғни, иесі жəне тəрбиешісі) болған Аллаһ (жж) тарапынан келген ескертуші ишараттар. #İŞARAT-I RİYAZİYE: Сан, есепке қатысты ишараттар. #İŞARAT-I SEB'A: Жеті ишараттар (Рисале-й Нұрдан Мектубат деген кітаптың 29-Мектубының 7-бөлімі болған рисаленің аты). #İŞARAT-I SELÂSE: Үш ишараттар (Рисале-й Нұрдан Лемалар деген кітаптың 22-Лемасының аты). #İŞARAT-I TEVAFUKİYE: (Рисалей Нұрдағы жазуларда көрінген) сəйкестік арқылы көрінген ишараттары. #İŞARATÜ'L-İ'CAZ: Рисале-й Нұрдың Құранның мұғжизалығын баяндаған кітабы. #İŞARET: 1.Із, белгі. 2.Әр қандай мағынаны жабық түрде көрсеткен баяндау. 3.(қол, саусақ, көз т.б. мен) көрсету. 4.Символ, мағынасы алдын ала белгілі бейне. #İŞARETEN: Ишарат етіп, ишарат түрінде. #İŞARET-İ AHMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) (саусақпен айға) ишараты.
268 #İŞARET-İ AKLİYE: Ақылға айтылған ишарат, ақылмен түсінуге болатын ишарат. #İŞARET-İ ALEVİYE: Хз.Алидің (ра) сөздерінде болған ишарат. #İŞARET-İ ÂMME: Жалпылама ишарат, баршаға əркімге қараған ишарат. #İŞARET-İ GAYBİYE: Ғайыпқа қатысты ишарат, жасырын ишарат. #İŞARET-İ GAYBİYE-İ ÖRFİYE: Халық əдет-дағдысының жасырын ишараты, адамдар арасындағы таралуымен қатысты жасырын ишарат. #İŞARET-İ HADÎSİYE: Хадисте бар болғанишараты. #İŞARET-İ HARFİYE: Әріпке қатысты ишарат, сөздердегі əріптің ишараты. #İŞARET-İ HÂSSA: Жеке ишарат. #İŞARET-İ HİSSİYE: Сезім мүшелерімен сезіне алатын ақиқаттарға қатысты ишарат. #İŞARET-İ İ'CAZİYE: Мұғжизаға қатысты ишарат, дəлел; Құранның адамдардың сөйлей алатын сөз болмай Аллаһтан (жж) келген мұғжизалы сөз болғанына қатысты ишарат, дəлел. #İŞARET-İ İLAHİYE: Аллаһтан (жж) келген ишарат. #İŞARET-İ İNAYET: Аллаһтың (жж) жəрдемде жəне жарылқауда болғандығын көрсеткен ишарат. #İŞARET-İ MANEVÎ: Мағына жағынан ишарат жəне дəріс. #İŞARET-İ Mİ'RACİYE: Миғраж түнінің қасиеттілігі жəне берекетімен келген ишарат. #İŞARET-İ NEBEVİYE: Хз.Пайғамбарымыздың (асм) сөзіндегі ишарат, ХзМұхаммедтің берген хабар. #İŞARET-İ RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі (Раббы) болған Аллаһтан (жж) келген ишарат. #İŞARET-İ SEMAVİYE: Самауи ишарат; 1.Аллаһтан (жж) келген ишарат. 2.Көк жүзіндегі ишарат. #İŞ'AR-I FÂZILANELERİ: Жоғары сипаттарға ие сіз тарапынан берілген белгі. #İŞ'AR-I SAMEDANÎ: Самед болған (яғни, ешбір нəрсеге мұқтаж болмай, əрбір нəрсе əрбір сəт өзіне мұқтаж болған) Аллаһтың (жж) кітап жіберіп қалағанына білдіртуі. #İŞARI: Ишаратпен қатысты, ишарат түрінде. #İŞBA: Тойдыру, қанағаттандыру. #İŞBA': Тойдыру, қанағаттандыру. #İŞGÜZAR: Еңбекқор, қабілетті. #İŞHAD: Куə, куəгер көрсету, куə болу. #İŞKAL: Қиындату, ауырлату, күрделендіру. #İŞKAL-İ MANTIKIYE: Мантыққа (қисын, логика) қатысты түрлер, мантық ілімінде білінмегенді білу қолданылған дəлелдердің түрлері. #İŞMAM: Айту, білдіру, сездіру, иісін шығару. #İŞRAK: 1.Жарықтандыру, жарқырату. 2.(сопыл.) ақиқат жарығының жүрекке тууы, илхам, рухани жүрек көзімен ақиқатты көріп нұрлану. #İŞRAKA: (Сопыл.) ақиқат жарығының жүрекке тууы, илхам, рухани жүрек көзімен ақиқатты көріп нұрлану. #İŞRAKİYYUN: Рухты тосыннан, кенеттен жарқыратқан илхам жəне сезумен ақиқаттың білінуі көзқарасын ортаға шығарып Құранға қайшы келген философтар. #İŞRET: Ішімдік ішу. #İŞRETTEN: Ішімдік ішуден,мастықтан. #İŞTİAL: Жану. #İŞTİBAH: Күмəндану, күдіктену. #İŞTİBAK: Жүйелену, тоқылу,өрілу, бірбіріне өту. #İŞTİBAK-I TESANÜD-Ü NAZM: Сөз жəне сөйлемдердің құрылымында тəртіп жəне жүйе жағынан бір-біріне сүйенуі, бір-бірінің ішіне кіруі. #İŞTİGAL: Айналысу, еңбектену, шұғылдану, жұмыс істеу, тырысу. #İŞTİGALÂT: Еңбектенулер, шұғылданулар, айналысулар.
269 #İŞTİHA: Қалау, сұрау, тəбет. #İŞTİHA-İ KÂZİB: Жалған тəбет. #İŞTİHA-İ LEZZET-İ NİMET-İ BÎGAYE: Сансыз нығметтердің лаззатын алғысы келу тəбеті, жұмақтың нығметтеріне қауышқысы келу. #İŞTİHAR: Мəшһүр болу, танымал болу, атақты болу, атақ-даңқ. #İŞTİHA-YI HAKİKÎ: Шынайы тəбет, ашығудан жəне дененің қорекке мұқтаждығынан туындаған шынайы тамаққа деген құмарлық. #İŞTİHA-YI KÂZİB: Жалған тəбет. #İŞTİKAK: 1.Шығу, жасалу, туындау. 2.(грамм.) сөздердің бір түбірден туындауы. 3.(əдеб.) бір түбірден шыққан жəне дыбыс жағынан ұқсастықтары болған сөздерді бір сөйлемде қолдану. #İŞTİRAK: Ортақ болу, ортақтасу, үлес иесі болу. Қосылу. #İŞTİRAK-İ A'MAL: Іс бөлісу, бірігіп еңбек ету. #İŞTİRAK-İ A'MAL-İ UHREVÎ: Ақіреттік істерде жəне діни қызметте муминдер арасында, бір-бірімен жəрдемдесуге сүйенген жұмыстарды бөлу. #İŞTİRAK-İ A'MAL-İ UHREVİYE: Ақіреттік істерде жəне діни қызметте муминдер арасында, бір-бірімен жəрдемдесуге сүйенген жұмыстарды бөлу. #İŞTİRAK-İ EMVAL: Мүліктің ортақ болуы, мүліктің қосылуы. #İŞTİRAK-İ SAN'AT: Өнер саласындағы істердің бөлініп алынуы. #İŞTİRAK-İ UMUMÎ: Жаппай қатысу, əркіммен қатысты болған ортақтасу. #İŞTİYAK: Күшті қалау жəне тілек. #İŞTİYAKAN: Күшті қалау көрсетіп. #İŞTİYAKAT: Күшті қалаулар жəне тілектер. #İŞTİYAK-AVER: Құштарлық беруші, құштарлық пен шабыт беруші. #İŞTİYAK-ENGİZ: Ынталандырушы, қызықтыратын. #İŞTİYAK-I HAYAT: Өмір сүруге деген құштарлық. #İŞTİYAK-I UHREVİYE: Ақірет үшін еңбек етуге құштарлық. #İŞTİYAK-I VATAN: Отанға деген сағыныш. #İT: Ит. #İ'TA: Беру.Сыйлық, жарылқау. #İTAAT: Ұйю, мойынсұну, бағыну, əмір тыңдау, əмірді орындау. #İTAAT-İ ASKERİYE: Әскерлердің бағынуы, əскерлердің əмірге бағынуы. #İTAATKÂRANE: Бағынып, мойынсұнған түрде, əмірді орындаған түрде. #İTAB: Сөгу, ұрсу, жазғыру. #İ'TA-İ MALÛMAT: Мəлімет беру. #İ'TA-İ VÜCUD: Бар қылу, жоқтан жарату. #İTALE-İ LİSAN: Тіл тигізу, жаман сөздер айту. #İT'AM: Тамақтандыру, тамақ беру. #İTFA: Сөндіру. #İTFAİYE: Өрт сөндіру мекемесі. #İTHAM: Айыптау, кінəлау. #İTHAMKÂRANA: Айыптау түрінде, #İTHAMNAME: Айыптау жазуы. #İTİBAR: Қадір-қасиет, абырой, ізет. * Құрмет, сый. * Мəн беру. * Қабылдау. #İTİBAREN: ...ден бастап, ...дан бері. #İTİDAL-İ MİZAC: Байсалды жəне ұстамды мінез-құлық, шектен шықпайтын жəне өлшемді əрекет ететін жарасымды, жұмсақ мінез. #İTİKAD: Сену, нану, сенім, наным, шын көңілден иман. #İTİKADAT: Сенулер, сенімдер, нанымдар. #İTİKADAT-I İMANİYE: Иманға қатысты сенімдер. #İTİKADAT-I UMUMİYE: Жалпылай сенімдер. #İTİKADEN: Сене отырып. #İTİKAD-I CÂZİM: Нақты иман, күмəнсіз кесімді иман. #İTİKAD-I KALBÎ: Жүректен болған сенім. #İTİKAD-I KÂMİL: Толық жəне кемшіліксіз сенім, жоғары жəне кемелді иман.
270 #İTİKAD-I KÜFRİYE: Жоққа шығарушылыққа қатысты сенім, жоққа шығарушылыққа сену. #İTİKAD-I ÖRFÎ: Үйреншекті. #İTİKAD-I UMUMÎ: Жалпылай сенім, əркімде болған сенім, жаппай сенім. #İTİKAD-I YAKÎNE: Күмəнсіз кесімді сенім. #İTİKADÎ: Сенімге қатысты, сеніммен байланысты. #İTİMAD: Сенім арту, арқа сүйеу. #İTİMADEN: Сенім артып. #İTİMAD-I NEFS: Өзіне сену. #İTİNA: Зейін қою, мəн беру, өте мұқияттылық жəне талап қойғыштық көрсету. #İtiraf: Жасырған ақиқатты (айыпты, жағдайды) жарыққа шығару, мойындау, айту, білдіру. #İTİRAF-I KUSUR: Кемшілігін ашық айту, айыбын мойындау. #İTİRAZ: Қабылдамау, қабылдамағандығын білдіру. Қарсы болу, наразы болу.#İTİRAZAT-I MUANNİDANE: Қырсығып қабылдамау. Қарсы болу, наразы болу.#İTİRAZİYEDİR: (Грамм.) негізгі сөйлемді аяқтаушы немесе түсіндіруші қосымша сөйлем немесе сөз, қыстырма сөз. #İTİRAZKÂRANE: Қабылдамаған, қарсы шыққан түрде. #İTİRAZNAME: Қарсы екенін білдіретін жазу. #İ'TİSAF: Қақсыздық. #İ'TİSAM: Күнəлардан сақтану.* Пəк болу. #İTİYAD: Әдет, дағды, əдет қылу. #İTİZAL: Мүтезели мəзһабы. Адамға шынайы əсер етуші күш берген жəне іс-əрекеттерінде жаратушы деп қабылдаған адасқан мазһаб. #İTİZAR: Кешірім сұрау, ғафу өтіну. #İTKAN: Мықты, жүйелі жəне тəртіпті жасалу. #İTKAN-I MUHKEM: Қуатты шайқалмайтын жүйелік жəне тəртіптілік. #İTKAN-I MÜKEMMEL: Ақаусыз жүйелік, тəртіптілік жəне жүйелік. #İTKAN-I SANAT: Өнердің мықты жасалуы. #İTMAM: Толықтыру, бітіру, аяқтау, тəмəмдау. #İTMAM-I HAREKET: Әрекетін бітіру. #İTMAM-I RÜKÛ: Намазда рукуғқа бару жəне рукуғты жасау, рукуды аяқтау. #İTMİNANBAHŞ: Сенімділік беруші, қанағат беретін. #İTMİNAN-BAHŞ: Сенімділік беруші, қанағат беретін. #İTMİNAN-I KALB: Шын жүректен сену. #İTMİNAN-I NEFSİME: Өзінің ішін рахаттандыру, нəпсінің (менмендіктің) наразылықтарына жауап беріп тыныштандыру. #İTMİNAN-I VİCDAN: Ұжданның қанағаттануы, ішкі жан-дүниянің рахаты. #İTMİNANKÂRANE: Қанағаттанған түрде. #İTNAB: (Әдеб.) Сөзді керегінен артық созу; көбірек егжей тегжейіне дейін кіріп сөзді ұзату. #İTTİBA: Ұйю, бағыну, еліктеу, құлақ асу, еру. #İTTİBAEN: Бағына отырып, мойынсұнып. #İTTİBA'-I KUR'AN: Құранға бағыну, Құранның ұсынған көзқарасына жəне өмір үлгісіне, əмір мен тыйымдарына бағыну. #İTTİBA'-I SÜNNET: Сүннетке бағыну, Пайғамбарымыздың (асм) түсініігі мен өмір үлгісіне еліктеу. #İTTİBA-I SÜNNET: Сүннетке бағыну, Пайғамбарымыздың (асм) түсініігі мен өмір үлгісіне еліктеу. #İTTİBA-I SÜNNET-İ AHMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) сүннетіне (яғни, сөздеріне, жүріс-тұрысына жəне əрекеттеріне) еру. #İTTİBA-I SÜNNET-İ MUHAMMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) сүннетіне (яғни, сөздеріне, жүріс-тұрысына жəне əрекеттеріне) еру.
271 #İTTİBA-I SÜNNET-İ SENİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) сүннетіне (яғни, сөздеріне, жүріс-тұрысына жəне əрекеттеріне) еру. #İTTİFAK: Ауызбіршілік, түсінісу, келісу, бірігу, бірлесу, #İTTİFAKEN: Біріге отырып. #İTTİFAK-I EDYAN: (Бір нəрсені) діндердің ортақтасып қабылдауы, бір тақырыпта бірлесуі. #İTTİFAK-I EVHAM-SÂZ: Күмəндардың бірігуі. #İTTİFAK-I EVHAMSÂZ: Күмəндардың бірігуі. #İTTİFAK-I MUTLAK: Толық бірлік. #İTTİFAK-I SÜKÛT: Үнсіз бірлесу. #İTTİFAK-I VAZİFE: Қызмет бірлігі. #İTTİFAKIYET-İ AVRÂ: Соқырлардың бірлігі, бірге болуы. #İTTİFAKÎ: Бірлескен,біріккен * Тап болу, кез болу, кездесіп қалу. #İTTİFAKKÂRANE: Біріккен түрде, бірлескен түрде. #İTTİHAD: Бірлесу, бірлік. #İTTİHADCILAR: Иттихад жəне Теракки партиясында болғандар. #İTTİHATÇILAR: Иттихад жəне Теракки партиясында болғандар. #İTTİHAD-I EHL-İ İMAN: Муминдердің бірлігі, имандылардың бірлесуі. #İTTİHAD-I HAKİKÎ: Шынайы бірлік жəне бірге болушылық. #İTTİHAD-I İSLÂM: Ислам бірлігі. #İTTİHAD-I MAKSAD: Мақсаттың бірлігі, мақсатта бірігу. #İTTİHAD-I MİLLET: Ұлттық бірлік. #İTTİHAD-I MUHAMMEDÎ: Сүһейіл Паша, Дəруиш Уахдати, Мехмет Садық жəне жолдастары тарапынан ұлттың діни сезімдерін жандандырып діннің əмірлеріне мойынсұнуды күшейту мақсатымен 5-Сəуір 1909-да құрылған азаматтық жамағат. #İTTİHAD-I MÜNEVVER-İ İSLÂM: Жарқын жəне нұрлы Ислам нұрлы бірлігі. #İTTİHAD-I SİKKE: Таңба мен мөрдің бірлігі. #İTTİHAD-TERAKKİ: 1909-1918 жылдары арасында Османлы мемлекетінің басшылығында болған саяси бір партия. #İTTİHAT-TERAKKİ: 1909-1918 жылдары арасында Османлы мемлекетінің басшылығында болған саяси бір партия. #İTTİHAM: Айыптау. Айыпталу. #İTTİHAMKÂRANE: Айыптайтын түрде. #İTTİHAMNAME: Айыптау мəлімдемесі. #İTTİHAZ: Ие болу, алу, қабыл ету, ету, қылу. #İTTİKA: Тартыну, қашқақтау, сақтану, күнəлардан өзін қашқақтату. #İTTİKAN: 1.Сенімді болу, анық білу, нақтылық, күмəнсіздік. 2.Мықтылық жəне жүйелік. 3.Мықты жəне жүйелі жасалу немесе жаратылу. #İTTİKAN-I SAN'AT: Өнердің жүйелі жасалуы. #İTTİSAF: Сипатталу, сипат иесі болу, сапа жəне сан иесі болу. Хал алу, жағдайға ену. #İTTİSAFKÂRANE: Сипатталған түрде, сапа жəне сан иесі болған түрде, жағдайға ену. #İTTİSAK: Тəртіп, өлшемде жəне санда бірлік, тізілу. #İTTİSAL: Байланысқан, жалғасқан, қосылған, жанасу, тию. #İTTİSAL-İ MANA: Мағынаның байланыстылығы. #İTTİZAH-I DELİL: Дəлелдің айқын болуы. #İTYAN: Дəлел келтіру. #İVAZ: Қайтарым, жауап, орнына, ақы, төлем, есесі. #İVAZSIZ: Қайтарымсыз, төлемсіз, есесіз. #İ'VİCACAT: Қисық-мисық. #İYADETÜ'L-MARİZ: Науқасқа барып көңілін сұрау. #İYAL: Отбасы, бала-шаға, біреудің күнкөрісіне жауапты адамдар. #İYD-İ EKBER: Ең үлкен мейрам, үлкен айт. #İYD-İ FITR: Рамазан мейрамы, ораза айты. #İYD-İ SAİD-İ FITR: Мүбарак рамазан мейрамы, бақытқа толы ораза айты.
272 #İZA ZÜLZİLETİL-ARDU: Құранның 100-ші сүресі болған «Зілзала» сүресі. #İZAA-İ VAKT: Уақытты зая қылу, уақытты жоғалту. #İZABE: Еріту, балқыту. #İZABE-İ NÜHAS: Мысты, бақырды балқыту. #İZ'AC: Мазасыздандыру, қинау. #İZ'ACAT: Мазасыздандырулар, қинаулар. #İZ'AÇ: Мазасыздандыру, қинау. #İZAE: Жарық беру, жарықтандыру. #İZAFE: 1. (Бір нəрсеге немесе біреуге) байлау, сүйеу, жүктеу. * 2. (грамм.) Есім сөз тіркесі. #İZAFEDEN: Тіркес түрінен, есім сөз тіркесінен. #İZAFESİZ: Тіркессіз. #İZAFÎ: Шарттарға жəне жағдайларға қатысты, байланысты. #İZAH: Түсіндіру. #İZAHAT: Түсіндірулер. #İZAHAT-I KÂFİYE: Жеткілікті түсіндірулер. #İZAHEN: Түсіндіріп. #İZALE: Жою, жоқ қылу, кетіру. #İ'ZAM: Үлкейту, үлкен қылып көрсету. #İZ'AN: Түсінік, ұғым, көрегендік, иелену, сеніп мойынсұну. #İZ'AN-I AKLÎ: Ақылдың бірден ақиқатты көріп иеленуі. #İZ'AN-I KALB: Жүректің түсінуі жəне иемденуі. #İZ'AN-I KALBÎ: Жүрекпен қатысты иман жəне иемдену. #İZ'AN-I YAKÎN: Нақты білу жəне сену. #İZ'ANÎ: Түсіну түрінде, иемденген түрде, сезіп түсінген түрде. #İZ'ANRUBÂ-YI KÂİNAT: Ақылды таңқалысқа түсірген ғалам #İZBE: Таса, түкпір, шет. #İZDİHAM: Тобыр, қалың топ, құжынаған, қаптаған. #İZDİVAC: Үйлену. #İZDİVAÇ: Үйлену. #İZDİYAD: Арту, өсу, көбею, молаю, ұлғаю. #İZHAR: Көрсету, жарыққа шығару, ортаға қою. #İZHAR-I ACZ: Әлсіздігін көрсету. #İZHAR-I AZAMET: Ұлылығын көрсету. #İZHAR-I ENDAM: Бой көрсету, ортаға шығу. #İZHAR-I ESRAR: Сырларды жарыққа шығару, жасырын жəне терең ақиқаттарды көрсету. #İZHAR-I FAZİLET: Жоғары қабілеттерін алға қою. #İZHAR-I FAZL: Жоғары екенін көрсету. #İZHAR-I HÂCET: Мұқтаждығын білдірту. #İZHAR-I HÂRİKA: Таңғажайып жағдай (мұғжиза) көрсету. #İZHAR-I HAŞMET: Күшін жəне ұлылығын көрсету. #İZHAR-I HAYRET: Таң қалғанын көрсету, қайран қалғанын білдірту. #İZHAR-I İZZET: Күш жəне ұлылығын көрсету. #İZHAR-I MAHMİDET EYLESEM: Дəріптеуімді көрсетсем. #İZHAR-I MUHALEFET: Қарсы болғанын көрсету, #İZHAR-I RUBUBİYET: Раб екенін көрсету; əрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі болғандығын көрсету. #İZHAR-I ŞÂDÜMANÎ EYLEMEK: Ризашылығын, қуанышын көрсету. #İZHAR-I UBUDİYET: Құл екенін көрсету. #İZİNNAME: Рұқсат қағазы, рұқсат құжаты. #İZMİHLAL: Жығылу, шөгу, бүліну, бұзылу, жойылу. #İZİN: Рұқсат. #İZN-İ BÂRİ: Жаратқанның (Аллаһтың ж.ж.) рұқсаты. #İZN-İ HAK: Аллаһтың (жж) рұқсаты. #İZN-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) рұқсаты.
273 #İZN-İ MANEVÎ: Мағынауи рұқсат. #İZN-İ PEYGAMBERÎ: Пайғамбарымыздың (асм) рұқсаты. #İZN-İ RABBANÎ: Раббани рұқсат, əрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі болған Аллаһтың (жж) рұқсаты. #İZN-İ ŞER'Î: Шариғаттың рұқсаты (Ислам дінінің) рұқсаты. #İZZET: Ұлылық, жоғарылық, күштілік, абырой, қадір-қасиет. #İZZET Ü VAKAR: Абырой жəне жоғарылық, байсалдылық жəне салмақтылық. #İZZET-ÂLÛD: Абырой аралас, ұлылықпен қатысты. #İZZET-İ AZAMET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз ұлылықтың ақылдар жете алмайтың жоғарылығы жəне абыройы. #İZZET-İ CELAL: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз ұлылықтың ақылдар жете алмайтың жоғарылығы жəне абыройы. #İZZET-İ DİNİYE: Діннің абыройы мен қадір-қасиеті, ұлықтығы мен жоғарылығы. #İZZET-İ İKTİDAR: Билік күшінің жоғарылығы, күш жəне басқаруының жоғарылығы жəне абыройы. #İZZET-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) шексіз күш жəне ұлылығы. #İZZET-İ İLM: Ілімдегі абырой, қадір-қасиет. #İZZET-İ İLMİYE: Ілім адамы болудың қадір-қасиеті мен абыройы. #İZZET-İ İMAN: Имандағы ұлылық, абырой жəне құрметтілік. #İZZET-İ İMANİYE: Иман иесі болудың абыройы жəне құрметі. #İZZET-İ İSLÂMİYE: Ислам дінінің абыройы мен ұлықтылығы. #İZZET-İ KUDRET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) күш жəне қуаттағы жоғарылық жəне абырой. #İZZET-İ KUDSİYET: Киеліліктің керектіруі болған абырой мен ұлықтылық. #İZZET-İ MAĞRURANE: Өзін ұнату түріндегі абырой мен қадір-қасиет. #İZZET-İ MİLLİYE: Ұлттық (ұлт жағынан ие болған) абырой мен қадір-қасиет. #İZZET-İ NEFİS: Өзінің абырой мен қадір-қасиетін қорғауы, сақтауы. #İZZET-İ NEFS: Өзінің абырой мен қадір-қасиетін қорғауы, сақтауы. #İZZET-İ RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбие етушісінің (Аллаһтың ж.ж.) шексіз күші жəне ұлылығы. #İZZET-İ RUBUBİYET: (Аллаһтың ж.ж.) əрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі сипатының ұлылық жəне абыройы. #JEOLOJİ: Геолог, жердің болмысын зерттеген ілім. #JİMNASTİK: Гимнастик. #JİYAN: (арыстан) Ақыру, ырылдау. 2.(өзен, көл) Асып-тасу, шарасынан асу. 3.Ашулану, долдану,ызалану. #JÖN: Жас. #JÖN TÜRK: Жас түрік. Османлы мемлекетінің соңғы дəуірлерінде (1868-ден кейін) жаңашылдықты жəне өгерісті қатты қалағандарға Европалықтардың қойған аты. #JURNAL: Хабар, шағым, мəлімдеме. #JURNALCİLER: Хабарлағандар, шағымшылар, мəлімдеме бергендер. #KABAİL: Тайпа, ру, қауымдар. #KABAİL-İ İSLÂMİYE: Ислам қауымдары, мұсылман халықтары. #KÂ'BE: Мекке қаласындағы Ибрахим пайғамбар мен баласы Исмайл пайғамбардың Аллаһтың (жж) əміріне гөре тұрғызған дүниядегі ең қасиетті құлшылық қылынатын орын. #KÂ'BE-İ İRFAN: Иманға жəне Құранға қатысты терең, жоғары мағыналардың жəне білімдердің орталығы. #KÂ'BE-İ İSMET: Күнəсіз таза қағба. #KÂ'BE-İ KEMALÂT: Жоғары ерекшеліктер мен əр түрлі кемелділіктер орталығы. #KÂ'BE-İ MUAZZAMA: Ұлы Қағба. #KÂ'BE-İ MÜKERREME: Құрмет көрсетілген ұлы,абыройлы Қағба.
274 #KÂ'BE-İ SAADET: Ең қасиетті жəне ең бақытты мақсат, бақыт бұлағы. #KÂ'BETÜ'L-ULYÂ: Өте ұлы Қағба. #KAB-I KAVSEYN: 1.Садақтың екі ұшы арасындағы ара қашықтық. 2. (ауысп.) Жаратылған немесе жаратылуы мүмкін болмыстар дүниясымен оның тысында немесе сыртында қалған əлем арасындағы шегара немесе мақам. #KABİH: Ұсқынсыз, жаман, лас. #KABİL: Мүмкін, мүмкін болатын. #KABÎL: Түр, түрлі, сияқты, алуан. #KABİL DEĞİL: Болмас, жасалынбас, мүмкін емес. #KABİL MİDİR: Болар ма, мүмкін бе. #KABİLE: Ру, тайпа, бір ата тектен болған адамдар тобы, қауымы. #KÀBİLE: Алушы, қабылдаған. #KABİLE-İ KUREYŞ: Құрайыш руы, тайпасы. #KABİL-İ AF: Кешірілуі мүмкін. #KABİL-İ AFV: Кешірілуі мүмкін. #KABİL-İ CERH: Жоққа шығару мүмкін. #KABİL-İ FEYİZ: Фейіз ала алады, игілікке жəне нығметке ашық бола алады. #KABİL-İ HATA: Қателі болуы мүмкін, жаңылыс болуы мүмкін. #KABİL-İ HAYAT: Тірі қалуы мүмкін, өмірде қалу мүмкін, өмір сүру мүмкін. #KABİL-İ HAZIM: Қорытылуы мүмкін, (ауысп.) қосылуы мүмкін. #KABİL-İ HİTAB: Өзімен (немесе өздерімен) сөйлесуі мүмкін, сөйлесе алатын. #KABİL-İ ISLAH: Түзетілуі мүмкін, жөнделуі мүмкін. #KABİL-İ İLTİYAM: Жақсаруы мүмкін, оңалып кетуі мүмкін, орны толтырылуы мүмкін. #KABİL-İ İMTİZAC: Бірігуі жəне бір-бірімен араласып кетуі мүмкін. #KABİL-İ İNKÂR: Жоққа шығаруы мүмкін, сенбеуі мүмкін. #KABİL-İ İNKISAM: 1. Бөлінуі мүмкін, əлі де бірнеше бөліктерге бөліне алады. 2. Бір-бірінен айырылуы мүмкін. #KABİL-İ İSTİFADE: Пайдалануы мүмкін. #KABİL-İ KIYAS: Салыстырылуы мүмкін. #KABİL-İ NESH: Күші (заң күші) жойылуы мүмкін, қолданыстан алынуы мүмкін. #KABİL-İ SUKUT: Төмендеуі мүмкін, құлауы мүмкін. #KABİL-İ SÜKNA: Мекендеп орналасуы мүмкін, үстінде өмір сүрілуі мүмкін. #KABİL-İ SÜLÛK: Кірілуі жəне о жолда жүрілуі мүмкін. #KABİL-İ TABİR: Баяндалуы жəне түсіндірілуі мүмкін. #KABİL-İ TAHAMMÜL: Шыдап төзуі мүмкін. #KABİL-İ TAKLİD: Еліктелуі мүмкін, ұқсасын жасауы мүмкін. #KABİL-İ TAKSİM: Бөлінуі мүмкін, бөліктерге бөлінуі мүмкін. #KABİL-İ TARİF VE TAVSİF: Баяндалып қалай болғандығы түсіндірілуі мүмкін. #KABİL-İ TATBİK: Қолданылуы мүмкін, жүзеге асырылуы мүмкін. #KABİL-İ TEBDİL: Өзгертілуі мүмкін. #KABİL-İ TEFRİK: Бір-бірінен айырылуы мүмкін, бір-бірінен бөлуі мүмкін. #KABİL-İ TELAKKUH: Жүкті болуы мүмкін, көбеюі мүмкін. #KABİL-İ TE'LİF: Ымыраға келуі мүмкін, жарасып кетуі мүмкін. #KABİL-İ TELKÎH: Жүкті болуы мүмкін, балалы болуы мүмкін, көбеюі мүмкін. #KABİL-İ TEMYiZ: Ажыратылуы мүмкін, ерекшеленуі мүмкін. #KABİL-İ TENKİD: Сыналуы мүмкін, мін тағылуы мүмкін. #KABİL-İ TERCÜME: Басқа тілге тəржіме етілуі, аударылуы мүмкін. #KABİL-İ TESHİR: Бұйрық астына алынуы, сөз тыңдаттырылуы мүмкін. #KABİL-İ TEVFİK: Үйлесіп кетуі мүмкін, жарасып кетуі, түсінісіп кетуі мүмкін. #KABİL-İ TEVİL: (бір сөз) ашық мағынасының тысында, басқа мағыналардан біреуімен ашықталуы мүмкін.
275 #KABÎLİNDEN: Сияқты, түрі, түрінен. #KABİLİYAT: Қабілеттер, бейімділіктер. #KABİLİYET: Бейімділік. #KABİLİYET-İ CÂMİA: Көп түрлі бейімділіктерді жəне əрбір түрдің де ерекше дəрежелерін өзінде жинақтаған (адамдағы) қабілет жəне күш. #KABİLİYET-İ HÂRİKA: Таңқалу оятқан теңдессіз қабілет, таңғаларлық қабілет. #KABİLİYET-İ HAYR: Игілік жəне сауапты іс жасай алу мүмкіндігі, күш жəне қабілеті. #KABİLİYET-İ HİLAFET: Халифалық күш жəне қабілеті, жер жүзіндегі Аллаһтың (жж) əмір жəне заңдарына гөре басқару күші жəне қабілеті. #KABİLİYET-İ İLİM VE TERKİB: (себептер ақиқаттар арасындағы қатынастарды) ұғынып білу жəне бұл білімдерді қолданып жаңа нəрселер тауып шығару қабілеті жəне күші. #KABİLİYET-İ MAHİYET: Негізгі мəнде орын алған мүмкіндік пен бейімділік. #KABİLİYET-İ MAKAM: Қолға алынған тақырыптың мүмкіндігі. #KABİLİYET-İ NUTK U BEYAN: Сөйлеуде жəне білгендерін түсіндіріп ашықтау күші жəне қабілеті. #KABİLİYET-İ RUHİYE: Рух күші жəне қабілеті. #KABİLİYET-İ SAN'AT: Өнер қабілеті. #KABİLİYET-İ ŞER: Жамандық жасау қабілеті, жамандыққа бейімділік. #KABİLİYET-İ TELKÎHA: Дарыту күші жəне мүмкіндігі. #KABİLİYET-İ TEVESSÜ: Кеңею қабілеті. #KABİLİYET-İ ZÂTİYE: Затына тəн (өзіндегі) əрбір істі жасай алу күші жəне қабілеті. #KABİLİYET-İ ZULÜM: Жамандық жəне зұлымдық жасай алу күші, қабілеті. #KABİNE: Министрлер кеңесі. #KABİR: Мазар, қабір. #KABLE'L-BÜLUĞ: Балиғатқа толмастан бұрын, балалықтан шығып ер жетпеген немесе бойжетпеген. #KABLE'L-VUKU: Пайда болмастан бұрын, алдын ала. #KABLE'L-VÜCUD: Ортаға шықпастан бұрын, болмысы жоқ екен. #KABLE'N-NÜBÜVVET: Пайғамбарлықтан бұрын. #KABR: Мазар, қабір. #KABRÎ: Қабірге тəн, өлген рухтардың қабірдегі өмірімен байланысты. #KABR-İ EKBER: Ең үлкен қабір. #KABR-İ HAPS-İ MÜNFERİD: Жалғызбасты түрме қабірі. #KABR-İ KALB: (рухани тірілу орны болған) жүрек мазары. #KABR-İ PEYGAMBERÎ: Нз.Пайғамбарымыздың (асм) қабірі. #KABR-İ ŞERİF: Мүбарак қабір. #KABR-İ VAHŞET VE İSTİBDAT: Жалғыздық, қысым жəне азап мазары, (ауысп.) бірлікпен əрекет еті жəне ойларынды ашық айту тыйым салынғандықтан қабірдегі секілді əркім жалғыз үрей ішінде қалған, зорлықшыл үкімет билігі астында болу. #KABRİSTAN: Мола. #KABRİSTAN-I FENA: Өлгендердің мазары, өлім дүниясының қабірі. #KABUL VE TASDİK: Қабылдау жəне растау. #KABUL VE TESLİM: Қарсы келмеу, қарсы болмау түрінде қабыл ету. #KABUL-Ü ŞER'İYE: Дінге сай түрде сатушының сату шартын айтуы жəне алушының да бұны қабыл еткендігін, жөн көргендігін білдірту ережесі. #KABUL-Ü ADEM: Жоқ деп қабыл ету, жоқ екен леп санау. #KABUL-Ü ÂMME: Әркімнің қабылдауы, əркімнің дағдылануы. #KABUL-Ü NASİHAT: Насихатты қабылдау, үгітті тыңдау. #KABUL-Ü NEBEVÎ: Хз.Пайғамбарымыз (асм) тарапынан өабыл етілуі, жақсы қарсы алынуы. #KABUL-Ü RABBANÎ: Раббымыз жағынан қабыл етілу.
276 #KABUL-Ü TESLİMÎ: Қарсы келмеу, қарсы болмау түрінде қабыл ету. #KABUL-Ü UMUMÎ: Халықтың жəне əркімнің қабылдауы. #KABUL-Ü ÜMMET: Үмметтің ( барлық Мұсылмандардың) қабылдауы. #KÂBUS: Қорқынышты түс. #KABZ: Алу. #KABZA: Алақан, уыс, қол. #KABZA-İ İLİM VE KUDRET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсені қамтыған ілім жəне құдірет қолы, (ауысп.) шексіз ілім жəне шексіз күш пен құдірет. #KABZA-İ RUBUBİYET: Әрбір нəрсенің иесі болған жəне тəрбиелеген қол (ауысп.) Аллаһтың (жж) рабтық сипатының күші. #KABZA-İ TASARRUF: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсені жасап жүргізген, басқарған қол (шексіз күш пен қуат). #KABZA-İ TEDBİR VE TERBİYE: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсенің шарасын алған жəне тəрбиелеген қол (күш пен қуат). #KABZ-BAST: 1.Таршылық пен кеңшілік. 2.Қиналыс пен қуаныш. #KABZEDEN: Алған #KABZETMEK: Алу. #KABZ-I ERVAH: Жан алу. #KABZINA: Алынуына. #KADDESALLAHU ESRARAHUM: Аллаһ (жж) мүбарак етсін, Аллаһ (жж) қастерлесін. #KADEM: Аяқ, адым, қадам. *Аз уақыт. #KADEM-İ MÜBAREK: Мүбарак аяқ. #KADEM-NİHADE-İ SAHA-İ VÜCUD: Болмыс дүниясына алғаш рет аяқ басу, дүнияға келу. #KADER: Аллаһтың (жж) əзəлден шексіз ілімімен əрбір нəрсенің өлшемдерін, сипаттарын, өткізетін хал жəне өзгерістерді белгілеуі, білуі, Аллаһтың (жж) тағдыры. #KADERÎ: Тағдырмен байланысты, тағдырға қатысты. #KADER-İ EZELÎ: Әзəли тағдыр, Аллаһтың (жж) əзəли тағдыры, əзəлден белгілеуі. #KADER-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) тағдыры, Аллаһтың (жж) əзəлден белгілеуі. #KADER-İ RABBANÎ: Раббымыздың тағдыры, əзəлден шешім беріп белгілеуі. #KADER-İ SÜBHANÎ: Субхан болған (яғни, затында, сипаттарында жəне ешбір ісінде кемшілігі жəне нұқсаны болмаған) Аллаһтың (жж) тағдыры, əзəлден шешім беріп белгілеуі. #KADERİYE: Адамның іс-əрекеттері тақырыбында Аллаһтың (жж) жоспарына жəне тағдырына сенбеген, адамның əрбір ісі адамның өзінің жасауы болғандығын идея қылған көзқарас, Мүтезели мазхабының бір тармағы. #KADI: Ислам мемлекетінде сот істеріне қараған жəне Ислам дінінің үкімдеріне жəне заңдарына гөре шешім беру өкілеттілігіне ие болған сот, қазы. #KADIASKERLER: Әскери қазы, Ислам құқын жүзеге асырған əскери сот. #KÀDIYÜ'L-HÂCAT: Жаратылғандардың мұқтаждықтарын өтеген (Аллаһ ж.ж.). #KADÎB-İ HADÎD: Қылыш. #KADÎM: 1.Бұрыңғы. 2. Әзəли, əуелгісі болмаған, əрдайым бар болған. #KADÎM-İ BÂKİ: Соңы болмаған, өлімсіз (Bȃki) жəне əзəли болған (Аллаһ ж.ж.). #KADÎM-İ LEMYEZEL: Өлімсіз, соңсыз (lemyezel) жəне əзəли болған (Аллаһ ж.ж.). #KÀDİR: Әрбір нəрсеге күші жеткен, күші жəне құдіреті шексіз болған (Аллаһ ж.ж.). #KADÎR: 1.Күші жеткілікті, күшті. 2. Әрбір нəрсеге күші жеткен, күші жəне құдіреті шексіз болған (Аллаһ ж.ж.). #KADÎRANE: Әрбір нəрсеге күші жеткілікті болғанға жарасатын түрде. #KADİRDEN: Дəрежеден, құндылықтан.
277 #KADÎR'DEN: Әрбір нəрсеге күші жеткен шексіз құдірет иесінен. #KÀDİRÎ: Абдүлқадир Гейланидің (ра) құрған тариқатына кірген адам. #KÀDİR-İ ALÎM: Әрбір нəрсені білген (Alȋm) жəне əрбір нəрсеге күші жеткен (Kadȋr) Аллаһ (жж). #KADÎR-İ ALÎM: Әрбір нəрсені білген (Alȋm) жəне əрбір нəрсеге күші жеткен (Kadȋr) Аллаһ (жж). #KADÎR-İ ALÎM-İ MUTLAK: Шексіз ілім иесі (əрбір нəрсені білген) жəне əрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KADÎR-İ BÎMİSAL: Теңі, ұқсасы болмаған (bȋmisal) жəне ұқсасы болмаған құдірет /күш пен қуат/ иесі болған Аллаһ/жж/. #KADÎR-İ CEBBAR: Әрбір нəрсені əмірлеріне қаласада қаламасада бағындырған (Cebbar), əрбір тілегенін жасаттыруға күші жеткен (Kadȋr). #KADÎR-İ EZELÎ: Әзəли болған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KADÎR-İ EZELÎ-İ ZÜLCELAL: Шексіз ұлылық жəне айбындылық иесі (Zülcelal); əзəли жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KADÎR-İ HAFÎZ-İ ALÎM: Әрбір нəрсені білген (Alȋm) жəне əрбір нəрсені жоқ болудан сақтап қорғаған; (Hafȋz) əрбір іс, əрбір оқиға жəне əрбір іс-əрекетті бүге-шүгесіне дейін тіркеп ақірет үшін сақтаған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KADÎR-İ HAKÎM: Әрбір нəрсені хикметпен жасаған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KÀDİR-İ KAYYUM: Ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне əбəди түрде бар болған жəне əрбір нəрсені əрбір сəт бар етіп аяқта ұстаған (Kayyum) жəне əрбір нəрсеге күші жеткен. #KADÎR-İ KERİM: Өте жарылқаушы, кешірімшіл, өте игілік сүйгіш жəне өте жомарт (Kerim) жəне əрбір нəрсеге күші жеткен. #KÀDİR-İ KÜLLİ ŞEY: Әрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KÀDİR-İ KÜLL-İ ŞEY: Әрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KÀDİR-İ KÜLLİ ŞEY: Әрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KADÎR-İ KÜLLİ ŞEY: Әрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KADÎR-İ KÜLL-İ ŞEY: Әрбір нəрсеге күші жеткен (Аллаһ ж.ж.). #KADÎR-İ LÂYEZAL: Шексіздікке дейін бар болуы жалғасымды, өлімсіз, мəңгі (Lȃyezal) əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KÀDİR-İ MUTLAK: Шексіз күш жəне қуат иесі Аллаһ (жж). #KADÎR-İ MUTLAK: Шексіз күш жəне қуат иесі Аллаһ (жж). #KADÎR-İ MÜRÎD: Шексіз қалау иесі, əрбір қалағанын жасаттырған (Mürȋd) жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KADÎR-İ RAHÎM: Сүйіктілеріне өте мейірімді (Rahȋm) болған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KÀDİR-İ ZÜLCELAL: Шексіз ұлылық жəне айбындылық иесі (Zülcelal) болған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KADÎR-İ ZÜLCELAL: Шексіз ұлылық жəне айбындылық иесі (Zülcelal) болған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KADÎR-İ ZÜLCEMAL: Шексіз сұлулықтар иесі (Zülcemȃl) болған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KADÎR-İ ZÜLKEMAL: Шексіз кемелділік иесі (Zülkemȃl) болған жəне əрбір нəрсеге күші жеткен Аллаһ (жж). #KÀDİRILER: Абдүлқадир Гейланидің (ра) құрған тариқатына кіргендер. #KÀDİRİYET-İ MUTLAKA: Шексіз күштілік пен қуаттылық. #KADİR-NÂŞİNAS: Қадірін білмейді, құнды нəрсенің қадірін білмеген. #KADİRŞİNAS: Қадірін біледі, құнды нəрсенің қадірін білген. #KADR: Құн, баға, құндылық, қадір. #KADR Ü KIYMET: Қадірі мен құны. #KAF: Каф əрпі. #KÂF: Каф əрпі.
278 #KAF DAĞI: Кейбір ғұламалардың кітаптарында айтылған таудың аты. #KÂFFE: Бəрі, барлығы, баршасы, түгелдей, бүкіл. #KÂFFE-İ AHVAL: Бүкіл жағдайлар, əрбір хал мен шарттар. #KÂFFE-İ ESBAB-I SÜBUTİYE: Барлық дəлелмен қатысты себептер (жолдар, тəсілдер). #KÂFFE-İ KELİMAT: Бүкіл сөздер. #KÂFİ: Жетерлік, жеткілікті. #KÂFİL: Кепілдік беруші. #KAFİLE: Керуен, жолаушы қауым, нөпір топ, бірге жолаушылық қылған топ. #KAFİLE-İ AHBAB: Сүйікті достар қауымы. #KAFİLE-İ BENÎ-ÂDEM: Адам (ас) балаларының қауымы. #KAFİLE-İ BEŞER: Адамзат қауымы, келіп-кеткен адамдар қауымы. #KAFİLE-İ ENBİYA: Пайғамбарлар қауымы #KAFİLE-İ KUREYŞ: Құрайш тайпасы, құрайыштардың сауда керуені. #KAFİLE-İ KÜBRA: Ең үлкен қауым. #KAFİLE-İ MAHLUKAT: Жаратылған болмыстар тайпасы. #KAFİLE-İ MELAİKE: Періштелер қауымы, тайпасы. #KAFİLE-İ MEVCUDAT: Жаратылыстар тобы. #KAFİLE-İ NEBATAT: Өсімдіктер тайпасы. #KAFILE-I NUR: Нұршылар қауымы, Рисале-й Нұрдан иман жəне ақиқат дəрістерін алғандар. #KAFİLE-İ NURANİYE: Нұрлы қауым, иманмен нұрланған топ. #KAFİLE-İ RÜFEKA: Жолдастар тобы. #KAFİLE-İ SIDDIKÎN: Сыддықтар қауымы, Аллаһ (жж) жəне пайғамбарына жан дүниясімен берілуде жəне туралықта Хз.Әбубəкір (ра) секілді болғандар тобы, Хз.Әбубəкірлер (ра) тобы. #KAFİLE-İ ŞÜHEDA: Шахидтер қауымы. #KAFİLE-İ UZMA: Ең үлкен қауым, ең үлкен топ. #KAFİLE-SALAR-I RUSÜL: Пайғамбарлар қауымының басшысы (Хз.Мұхаммед а.с.м.). #KÂFİR: Кəпір, имансыз, Аллаһтың (жж) барлығына немесе бірлігіне сенбеген, иманның алты шартынан біреуіне немесе бəріне сенбеген. #KÂFİRANE: Кəпір түрде, жоққа шығарумен. #KÂFİR-İ MATRUD: (Аллаһтың ж.ж. рахметінен) алыстатылған кəпір, қуылған кəпір. #KÂFİR-İ MUTLAK: Толық кəпір, мүлдем сенбейтін, Аллаһтың (жж) жəне діннің барлық негіздеріне мүлдем сенбеген тұлға. #KAFİYE: Өлеңде шумақ соңында орын алған əріп немесе əріпті шығаруда дыбыс үндестігі, ұйқастығы. #KAFİYEPERESTLİK: Өлең жолдарының соңғы буын үндестігіне қатты маңыздылық бергендер. #KÂF-NUN: (каф) жəне (нун) əріптері, Құранда Аллаһ (жж) қалаған нəрсеге «бол» деп əмір еткенде ол да бола қалады мағынасындағы «кун фаякун» сөйлемінің қысқаша айтылуы. #KAFTAN: Әдемі қымбат киім. #KÂĞITHANE: Истанбулда Халиш жағалауындағы шағын ауданның аты. #KÂH: Кейде, бірде. #KAHHAR: Қаһарын түсіруші, қалағанын жойып, тас-талқан еткен (Аллаһ ж.ж.). #KAHHARANE: Қаһар ететін түрде, жойып, тас-талқан ететін түрде. #KAHHAR-I ZÜLCELAL: Шексіз ұлылық жəне айбындылық иесі (Zülcelal) болған жəне қалағанын жойып, тас-талқан еткен (Аллаһ ж.ж.). #KÂHİN: Балгер, сəуегей, көріпкел. #KÂHİNLİK: Сəуегейлік, көріпкелдік. #KAHR: Жоқ қылу, құрту, күйрету * Күштеу, зорлау, мəжбүрлеу. #KAHR VE CEBR: Күштеу мен мəжбүрлеу. #KAHR VE CEBİR: Күштеу мен мəжбүрлеу.
279 #KAHRAMAN: Батыр, ер жүрек, батыл, қаһарман. #KAHRAMANANE: Қаһармандықпен, ер жүректікпен. #KAHRAMAN-I ÂLÎŞAN: Атақ-даңқы зор қаһарман. #KAHRAMAN-I İSLÂM: Ислам қаһарманы. #KAHRAMAN-I MİLLÎ: Ұлттық қаһарман. #KAHRAMAN-I VELAYET: Әулиеліктің қаһарманы. #KAHT U GALÂ: Құрғақшылық пен қымбатшылық. #KAHTLIK: Құрғақшылық. #KAİDE: Принціп, ереже, қағида. #KAİDE-İ ÂDETULLAH: Аллаһтың (жж) əлемде орнатқан жəне басқарған тəртіп пен жүйенің негізгі заңы. #KAİDE-İ BEYANİYE: Әдеби өнерлерге (əдемі баяндау түрлеріне) қатысты ереже. #KAİDE-İ ESASİYE: Негізгі заң, қағида. #KAİDE-İ HAKİKAT: Туралық ережесі, дұрысты табу жəне дұрыс ойлау заңы. #KAİDE-İ HASENE: Көркем жəне сауапты деп қабылданған ереже. #KAİDE-İ HAYATİYE: Өмір қағидалары. #KAİDE-İ İSTİDLAL: Дəлел келтіру қағидасы. #KAİDE-İ KUR'ANİYE: Құранға қатысты қағида. #KAİDE-İ KÜLLİYE: Күллі, ауқымды қағида. #KAİDE-İ MAHDUDE: Шектеулі қағида. #KAİDE-İ MEŞHURE: Мəшһүр қағида, əркім білген қағида. #KAİDE-İ MUKARRERE: Өзгермейтін қағида. #KAİDE-İ MÜHİMME: Маңызды қағида. #KAİDE-İ NAHVİYECE: (грамм.) сөйлемде сөздердің орны жəне міндеттерімен қатысты тіл білімінің қағидасы. #KAİDE-İ SARFİYECE: (грамм.) сөздердің формасы, сөздердің қосымшалары жəне жіктелуімен ұшыраған өзгерістерге қатысты тіл білімінің саласы. #KAİDE-İ ŞAHSİYE: Тұлғалық қағида, адамның жеке өмірінде ұстанған ережесі. #KAİDE-İ ŞER'İYE: Шариғат қағидалары, Ислам дінінің қағидалары. #KAİDE-İ TABİİYE: Жаратылыс қағидасы. #KAİDE-İ TAKSİMÜ'L-A'MAL: Істерді бөлісу қағидасы. #KAiDE-i USUL: Әдіс қағидасы, дұрыс нəтижеге бар үшін қолданған əдіске қатысты ереже. #KAİDE-İ ÜSTADANE: Ұстазға қатысты қағида. #KAİDE-İ ZALİMANESİYLE: Зұлымға жарасатын қағида. #KAİDETEN: Қағидаға гөре, заң ретінде, қағида бойынша. #KAİL: Сенген, қабылдаған. * Сөзді жеткізген, сөйлеген, түсіндірген. #KAİLİ: Сөйлегенді, сөйлеушіні. #KAİLİM: Сенгенмін. #KAİLİZ: Сенгенбіз. #KAİM: 1. Тұру, бар болу, бар болуы жалғасу, өмірде қалу. 2. (бір нəрсенің орнына) өту. 3.Намаз қылатын жағдайда болу. 4.Бір нəрсеге байлаулы болу. 5. Аяқта тұру, жалғасу. #KAİME: Аяққта тұруда * Тірі. #KÂİNAT: Жаратылған болмыстардың баршасы, əлем, ғалам. #KÀL: (а ұзын оқылатын) сөз. #KAL': Түбімен жұлу алу, қопару, сөгу. #KAL' U REF': Түбімен жұлып алып тастау. #KAL'A: Қамал, қорған. #KAL'ABEND: Қамалға қамалған қамалушы. #KAL'A-İ HASÎN: Мықты қамал. #KAL'A-İ HAYBER: Хайбар қамалы. #KAL'A-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қамалы, Аллаһтың (жж) сақтауы. #KAL'A-İ İSLÂM: Ислам қамалы, қорғаны.
280 #KAL'A-İ İSLÂMİYE: Ислам қамалы, қорғаны. #KAL'A-İ KUDSİYE: Киелі қорған. #KAL'A-İ METİN: Мықты қорған. #KAL'A-İ POLAT VE BEDEN: Болаттай қамал жəне қамал қабырғасы. #KAL'A-İ SEMAVİYE-İ ARZİYE: Аллаһ (жж) тарапынан Дүнияға түсірілген қамал. #KAL'A-İ SEYYAR: Қозғалмалы қамал. #KALEBENT: Қамалға қамалған қамалушы. #KALE-İ HASÎN: Мықты қорған. #KALE-İ HAYBER: Хайбар қамалы. #KALE-İ İSLÂM: Ислам қорғаны. #KALE-İ İSLÂMİYE: Ислам қамалы. #KALE-İ KUDSİYE: Киелі қорған. #KALE-İ METİN:Мықты қорған. #KALE-İ SEYYAR: Қозғамалы қамал. #KALE-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қамалы. #KALE-İ POLAT VE BEDEN: Болаттай қамал жəне қамал қабырғасы. #KALE-MİSAL: Қамал сиякты, қорғанға ұқсаған. #KALÂK: Жан қиналуы, көңіл қамығуы. * Қиындық, машақат, қыспақ. #KALÂKA: Қиындыққа, машақатқа. #KALÂKLAR: Қиындықтар, машақаттар #KAL'A-MİSAL: Қамал сиякты, қорғанға ұқсаған. #KALB: Жүрек * Көңіл * Өзгерту, ауыстыру. #KALBEDEN: Өзгерткен, ауыстырған, айналдырған. #KALBEN: Жүректен, көңілден, іштей. #KALBETMEK: Өзгерту, ауыстыру, айналдыру. #KALBHÜŞYAR: Жүрегі ояу. #KALB-HÜŞYAR: Жүрегі ояу. #KALBÎ: Жүрекке қатысты, іштей, көңілден. #KALB-İ ÂCİZÎ: Әлсіз (сорлы) жүрегіме. #KALB-İ BENDELERÎ: (Мен) қызметшіңіздің жүрегі. #KALB-İ BEŞER: Адамның жүрегі. #KALB-İ FÂSIK: Күнаһар жүрек. #KALB-İ HASSASINDAN: Өте сезімтал жүрегінен. #KALB-İ HAYALİ: Қиял орталығы #KALB-İ HAZÎN: Мұңды көңіл, қайғылы жүрек. #KALB-İ İNSAN: Адамның жүрегі, көңілі. #KALB-İ İNSANÎ: Адамға қатысты жүрек, көңіл. #KALB-İ İSLÂM: Ислам жүрегі. #KALB-İ KÂİNAT: Әлемнің орталығы, өзегі. #KALB-İ KERİM: Жақсылықты сүйетін жəне жомарт жүректі. #KALB-İ KÜLLÎ: Барлық қоғамның жəне əркімнің жүрегі, ар-ұжданы (ортақ сезімдері жəне түйсіктері), мағынауи жəне діни сезімдері. #KALB-İ MECRUH: Жаралы жүрек. #KALB-İ MUHAMMEDÎ: Пайғамбарымыз Хз. Мұхаммедтің (асм) жүрегі жəне рухы. #KALB-İ MÜBAREK: Мүбарак жүрек. #KALB-İ MÜNEVVER: Иман жəне ақиқат нұрымен нұрланған жүрек. #KALB-İ SAFİ: Тазарған, саф жүрек. #KALB-İ SÂLİH: Салих жүрек, иманды жəне күнəлардан алыс тұрған адамға қатысты жүрек. #KALB-İ SEMA: Көктің жүрегі (ауысп.) Ай. #KALB-İ UMUMÎ-İ MÜŞTEREK-İ MİLLET: Халықтың ортақ жəне жалпы ұжданы. #KALB-İ ÜSTAD: Ұстаздың жүрегі. #KALBOLDU: Айналды, өзгерді, ауысты. #KALP: Қулық, айла. * Жүрек. * Көңіл. * Өзгерту, ауыстыру. #KÀLE-KIYLE: Айтты, айтылды, айтылған.
281 #KALEM-İ ALEVÎ: Бəдиүззаман Хазреттерінің шəкірттерінен Хафыз Алидің қаламмен жазған жазуы. #KALEM-İ HİKMET: Хикмет қаламы, (ауысп.) əрбір нəрсені хикметпен жасаған Илаһи ілім жəне құдірет. #KALEM-İ HÜSREVÎ: Бəдиүззаман Хазреттерінің шəкірттерінен Хафыз Алидің қаламы (жазуы). #KALEM-İ KADER: Тағдыр қаламы, Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені əзəлден белгілеген шексіз ілім жəне тағдыры. #KALEM-İ KADER-İ EZELÎ: Әзəли тағдыр қаламы, Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені əзəлден шексіз ілімімен белгілеуі, тағдыр жазуы. #KALEM-İ KADER-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) тағдыр қаламы, Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені əзəлден шексіз ілімімен белгілеуі, тағдыр жазуы. #KALEM-İ KAZA: Аллаһқа (жж) тəн қаза қаламы, Аллаһтың (жж) əзəлден шексіз ілімімен белгілеген əрбір нəрсені, уақыты жəне кезегі келгенде жүзеге асыратын əмірі. #KALEM-İ KUDRET: Аллаһқа (жж) тəн құдірет қаламы, Аллаһтың (жж) шексіз күш жəне қуаты. #KALEM-İ KUDRET-İ SAMEDANİYE: Самед болған Аллаһтың (жж) құдірет қаламы, ешбір нəрсеге мұқтаж болмаған жəне əрбір нəрсе əрбір сəт өзіне мұқтаж болған (Samed) Аллаһтың (жж) шексіз күш жəне құдіретінің жаратушы жəне жасаушы күші. #KALEM-İ MAHSUS: (бір мақамға тəн) арнайы қалам, арнайы жазу істері. #KALEM-İ SUN'-U İLAHÎ: Аллаһқа (жж) тəн жаратушы, жасаушы жəне өнерші қалам (күш жəне қуат). #KALEM-İ TAHSİN VE TEZYİN: Аллаһқа (жж) тəн туындыларын сұлулықтармен безендірген қалам (күш жəне қуат). #KALEM-İ TAHSİN VE TEZYİN: Аллаһқа (жж) тəн туындыларын сұлулықтармен жəне əсемдіктермен безендірген қалам (күш жəне қуат). #KALEM-İ VÂHİD: Бір тек қалам, бір болған Аллаһтың (жж) жасаушы жəне жаратушы күші. #KÀLEN: Сөзбен, сөйлесіп. #KALFA: Мұғалімнің жəрдемшісі. #KALIB-I İLMÎ: Іліми қалып, (Аллаһқа ж.ж. тəн) іліммен белгіленген өлшемді жоспар, тағдырдың жоспары. #KALIB-I KELÂM: Сөз қалыбы, (ауысп.) тəсіл, сөздің айтылу пішіні, айтылу тəрізі. #KALIB-I MANEVÎ: Мағынауи қалып, материалсыз қалып, Аллаһтың (жж) əзəли ілімімен белгіленген жоспар, тағдырдың жоспары. #KÀLÎ: (а, ұзын оқылатын) сөзбен қатысты, сөзбен жасалған. #KALÎB: Құдық, тереңдік. #KALÎB-İ KALB: Жүректің (рухтың) тереңдігі. #KALİL: Аз. #KÀLİM: Сөзім, тілім. #KÀLLİ: Сөзбен, тілмен. #KALPAK: Бас киім, қалпақ. #KALÛ: Айтты, сөйледі. #KALÛ BELÂ: «Иə! деді» деген мағынаны білдіреді. #KAMÇI-YI TEŞVİK: Ынталандыру қамшысы, қозғалысқа келтіретін, батылдық беретін жəне еңбек етуді арттыратын күш. #KAMER: Ай. #KAMER-İ MARİFET: Мағрефит айы, Құранға сүйенген ілім жəне иман жарығын жайған нұр, бұлақ. #KAMER-İ MEDENİYET: Шынайы адамдық жəне мəдениет болған Ислам мəдениетінің жарығы, #KAMER-İ MÜNİRİ: Жарқыраған ай, білімсіздік, теріс сенім жəне əр түрлі əделетсіздікті жайған жарық көзі.
282 #KAMER-MİSAL: Ай сияқты. #KAMERVARİ: Ай сияқты. #KAMET: Бой. * Намаздың парызынан бұрын айтылатын азан. #KAMETÇE: Бой жағынан. #KAMET-İ HİMMET: Еңбек пен қайраттың үлкендігі (дəрежесі). #KAMET-İ İSTİDAD: Мүмкіндік пен қабілеттің үлкендігі (дəрежесі). #KAMET-İ KIYMET: Құндылық дəрежесі. #KAMET-İ MERDANE-İ İSTİDAD-I MİLLİYE: Ұлттымыздың қаһармандық қабілетінің жоғары дəрежесі. #KAMET-İ NAMİYE-İ İSTİDAD-I İNSANÎ: Адамның мүмкіндік жəне қабілетіндегі даму жəне өсу (даму) дəрежесі. #KÂMİL: Кемшіліксіз, ақаусыз, толыққанды, кемелді. * Жоғары дəрежеге жəне рухани дамуға жеткен, кемелденген. #KÂMİL-İ MUTLAK: Шексіз кемелділік иесі; ешбір кемшілік, ақаулық жəне нұқсандығы болмаған (Аллаһ ж.ж.). #KÂMİL-İ ZÜLCELAL: Шексіз ұлылық пен айбындылық иесі (Zülcelal) ешбір кемшілік, ақаулық жəне нұқсандығы болмаған, шексіз кемелділік иесі болған (Аллаһ ж.ж.). #KÂMİL-İ ZÜLCEMAL: Шексіз əдемілік иесі (Zülсemal) ешбір кемшілік, ақаулық жəне нұқсандығы болмаған, шексіз кемелділік иесі болған (Аллаһ ж.ж.). #KÂMİLİN: Кəміл болғандар, рухани кемелділікке жеткен жəне ақиқаттарды білген адамдар. #KÂMİLÎN-İ EHL-İ SUFFE: Хз.Пайғамбарымыздың (асм) мешітіне көршілес орналасқан Суффа деп аталған Ислам ағартушылық орталығында өмір сүрген жəне Хз.Пайғамбардың (асм) дəрістерімен жетіліп рухани жоғары кемелділік дəрежесіне жеткен сахабалар. #KÂMİLÎN-İ EHL-İ SUFFA: Хз.Пайғамбарымыздың (асм) мешітіне көршілес орналасқан Суффа деп аталған Ислам ағартушылық орталығында өмір сүрген жəне Хз.Пайғамбардың (асм) дəрістерімен жетіліп рухани жоғары кемелділік дəрежесіне жеткен сахабалар. #KÂMİLÎN-İ NEV'-İ BEŞER: Адамдық дүниясының рухани жоғары кемелділік дəрежесіне жеткен жəне ақиқаттарды білген тұлғалар. #KÂMİLÜ'T-TARÎKATÜ'L-ALİYYE VE'L-MÜCEDDİDİYYE: Мүжеддиттің жəне жоғары тариқаттың (Нахши тариқатының Халиди бағытының) пірі, рухани кемелділікке жеткен шейхі жəне һəм сыртқы ілімдерге, һəм ішкі ілімдерге (сопылық) ілімдерге ие болған Хз.Зияддин Мəулана Халид (кс). #KÂMİNE: Жасырын. #KAMUS: Үлкен сөздік кітабы, энциклопедия. #KAMUS-U OKYANUS: «Мұхит энциклопедия» мағынасындағы үлкен сөздік кітабы. #KAMUSÜ'L-LÜGAT: Үлкен сөздік.. #KÂN: Бір нəрсенің көзі, бұлағы * Құдық. Қайнар, көз, бұлақ. #KANA KANA: Тойғанша, қанғанша, қана қана (ішу). #KANAAT: 1. Сену, илану. 2. Сеніп қабылдау. 3. Көзқарас, ой, жоба. 4. Қанағат ету, жеткілікті көру, бар болғанға разы болу. #KANAATBAHŞ: Қанағат беретін, сендіретін. #KANAAT-BAHŞ: Қанағат беретін, сендіретін. #KANAAT-İ ÂCİZANEM: (мен) əлсіз (сорлы) тұлғаға жарасатын ой, көзқарас; менің көзқарасым. #KANAAT-İ İLMİYE: Ғылыми қанағат, ғылыми ой, ілімге сүйенген көзқарас. #KANAAT-İ İMANİYE: Иманға қатысты қанағат, иман тақырыбында пікір жəне көзқарас. #KANAAT-İ KALBİYE: Жүрек жəне ұжданда орын алған сенім жəне көзқарас. #KANAAT-İ KÂMİLE: Толық жəне мықты қанағат, толық сенім, қуатты ой жəне көзқарас.
283 #KANAAT-İ KAT'İYYE: Нақты қанағат, нақты көзқарас жəне ой; нақты сенім. #KANAAT-İ KAT'İYE: Нақты қанағат, нақты көзқарас жəне ой; нақты сенім. #KANAAT-İ SİYASİYE: Саяси қанағат, саясатпен қатысты көзқарас пен ой. #KANAAT-İ TAMME: Толық қанағат, толық сенім, қуатты пікір жəне көзқарас. #KANAAT-İ VİCDANİYE: Ар-ұжданда орын алған сенім мен көзқарас. #KANAATKÂR: Қанағатшыл, барға разы болған. #KANAATKÂRANE: Қанағат еткен түрде, барына разы болған түрде. #KANAD: Қанат. #KANADİL: Шамдар, шырағдандар. #KANADİL-İ NURİYE: Нұрлы шамдар. #KANAN: Сенген. * Тойған. #KANARAK: Сеніп. #KANDIRIR: Сендірір, қанағаттандырыр * Алдатады. #KANDİL-İ NURANÎ: Нұрлы шам, ламба. #KANGREN: Гангрен, жанды денедегі бір бөлік жасушалардың өлуімен пайда болатын науқастық. #KANİ': Сенген, қанағат қылған. #KANİİM: Сенгенмін, қанағат қылғанмын. #KANMADI: Сенбеді. #KANSIN: Сенсін. * Тойсын. #KANTAR: Өлшеу құралы. Таразы. #KANTARA: Көпір. #KANUN: Заң. #KÂNUN: Ошақ. Пеш. Уақыт. * Қыс маусымы. * Қыс маусымының алғашқы екі айы. #KANUNEN: Заң бойынша, заңға гөре. #KANUNÎ: Заңға қатысты. #KANUNİYET: Заңдылық, заңдылық деңгейге келу. #KANUNNAME: Заңнама, заң кітабы. #KANUNPEREST: Заңқой, заңға ерекше берілген. #KANUN-PEREST: Заңқой, заңға ерекше берілген. #KANUN-U ADALET: Әділдік заңы. #KANUN-U ADALET-İ ŞER'İYE: Шариғаттың əділдік заңы. #KANUN-U ÂDETULLAH: Адеттуллаһ заңы, əлемде немесе табиғатта оқиғалардың жəне болмыстардың бағынуға мəжбүр болған Аллаһтың (жж) үздіксіз əмірі; Аллаһ (жж) тарапынан қойылған заң. #KANUN-U ADL: Әділдік заңы. #KANUN-U ASKERİYE: Әскерлік заңы. #KANUN-U AZÎM: Үлкен заң. #KANUN-U BELÂGAT: Әдебиет заңы, тақырып жəне тыңдаушылардың жағдайына ең үйлесімді, түрде тура, орынды, көркем жəне əсерлі сөз сөйлеу ережесі. #KANUN-U BEŞER: Адамзат шығарған заң, адамдар тарапынан қойылған құқық ережесі. #KANUN-U BEŞERÎ: Адамзат шығарған заң, адамдар тарапынан қойылған құқық ережесі. #KANUN-U CEMAL: Болмыстардың жаратылыстарында Аллаһ (жж) тарапынан сұлулықтан үлес беру заңы. #KÂNUN-U DEHA: Сирек адамдарда жоғары даналықтың бар болу ережесі. #KANUN-U EDEBÎ: Әдебиет қағидасы. #KANUN-U EMR: (арада себептер жəне дəнекерлер болмастан) бар болуы тікелей Аллаһтың (жж) əмірінен алған заң. #KANUN-U EMRÎ: (арада себептер жəне дəнекерлер болмастан) бар болуы тікелей Аллаһтың (жж) əмірінен алған заң. #KANUN-U EMRİYE-İ MU'CİZNÜMA: Мұғжиза көрсеткен Аллаһтың (жж) əмірімен қатысты заң.
284 #KANUN-U EMRİYE-İ MU'CİZ-NÜMA: Мұғжиза көрсеткен Аллаһтың (жж) əмірімен қатысты заң. #KANUN-U ESASÎ: Негізгі заң, ата заң. #KANUN-U ESASÎ-İ BEŞERİYE: Адамдардың жасаған негізгі заңы. #KANUN-U ESASÎ-İ KUR'ANÎ: Құранның негіз заңы. #KANUN-U ESASIYE: Негізге қатысты заң, негізгі заң. #KANUN-U ESASİYE-İ KUR'ANİYE: Құранның негіз заңы. #KANUN-U ESASÎ-Yİ BEŞERİYE: Адамдардың жасаған негізгі заңы. #KANUN-U FITRAT: Жаратылыс заңы. #KANUN-U FITRÎ: Жаратылысқа қатысты заң. #KANUN-U HAFÎZİYE: Болмыстарды қорғау заңы, (Аллаһ (жж) тарапынан) əлемде əрбір нəрсенің жоқ болудан сақтау ережесі, қорғау заңы. #KANUN-U HAKİKAT: Ақиқат заңы. #KANUN-U HALLAKIYET: Жаратушылық заңы. #KANUN-U HİKMET: Хикметті болу заңы, ешбір нəрсені босқа жəне мақсатсыз жаратпау, əрбір нəрсені мақсатты, іске жарамды, пайдалы, ең үйлесімді түрде, өлшемді жəне орынды жарату заңы. #KANUN-U İHATA-İ İLMÎ: Аллаһтың (жж) шексіз ілімімен əрбір нəрсені қамту заңы. #KANUN-U İLAHÎ: Илаһи заң, Аллаһтың (жж) қойған заңы. #KANUN-U İLMÎ: 1.Бар болуы Аллаһтың (жж) ілімімен белгіленген бірақ, материалдық болмысқа ие болмаған заң. 2. Ілім жағынан өтімді заң, ереже. #KANUN-U İLM-İ MUHİT: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əрбір нəрсені қамтыған шексіз ілімінің кішкентай немесе үлкен əрбір нəрсені тіркеу астына алу принципі (заңы). #KANUN-U KADER: Тағдыр заңы, əзəлден əрбір нəрсенің Аллаһтың (жж) шексіз ілімімен белгіленген болу заңы; тағдыр жүйесі. #KANUN-U KADERÎ: Тағдыр заңы, əзəлден əрбір нəрсенің Аллаһтың (жж) шексіз ілімімен белгіленген болу заңы; тағдыр жүйесі. #KANUN-U KADER-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) тағдыр заңы; Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені шексіз ілімімен белгілеу заңы; Аллаһтың (жж) тағдыр жүйесі. #KANUN-U KAYYUMİYET: Қайюмиет заңы, Аллаһтың (жж) əрбір нəрсені əрбір сəт жоқ қылудан құтқарып аяқта ұстауы принципі, негізгі заңы. #KANUN-U KEREM: (Аллаһ ж.ж.) мұқтаждарға жомарттылықпен жəрдем жəне игілік жасау дəстүрі, заңы. #KANUN-U KUDSİYE: Қасиетті қағида, дінде бағынылуы қажет заң. #KANUN-U KÜLLÎ: Күллі заң, кең жəне əрбір нəрсені қамтыған заң. #KANUN-U LETAFET: (əдеб.) сөздерге көркемдік, нəзіктік жəне мөлдірлік тапқыздыратын заңдылық. #KANUN-U MAHSUS: Арнайы (ерекше) заң, ерекше қағида жəне тəртіп. #KANUN-U MEDENÎ: Мəдени заң, адамдардың қоғаммен байланысты қойған қағидасы. #KANUN-U MEDENİYET: Қазіргі батыс мəдениетінде қолданған заң. #KANUN-U MEŞİET: Қалау заңы, адамның өз қалауымен жақсыны жəне жамандықты жасап жауапкершілікті жүктеу заңы, қағидасы. #KANUN-U MUKARRERE: Нақты заң, анық қағида. #KANUN-U MÜBAREZE: Күрестің заңы. #KANUN-U MÜBİN-İ RABBANÎ: Раббымызға тəн болған жəне дүния мен ақірет өмірінің ақиқаттарын түсіндірген заң жəне ережелер жүйесі (Құран). #KANUN-U MÜSABAKA: (Аллаһтың ж.ж. қойған) жарыс заңы, материалдық немесе рухани өмірде даму жəне өркендеу үщін қажетті жарысы қағидасы. #KANUN-U MÜSAVAT: Теңдік қағидасы, адамдардың хақ жəне құқық жағынан заң алдында тең болуы, қағидасы, заңы. #KANUN-U MÜSTEBİDANE: Зорлықшылдарға (елді басқарушыларға) ыңғайлы заң.
285 #KANUN-U NURANÎ-Yİ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) нұрлы заңы; жүретін жол жəне баратын бағытты көрсетіп нұрландырған Аллаһтың (жж) заңы жəне əмірі. #KANUN-U PADİŞAHÎ: Радишаһтың қойған заңы. #KANUN-U RABBANÎ: Әрбір нəрсенің иесі Раббымыздың қойған заң. #KANUN-U RAHMET: Әрбір нəрседе жəне Аллаһтың (жж) əрбір ісінде рахметтің ізі болу заңы. #KANUN-U RUBUBİYET: Әрбір нəрсенің, жаратылысына сай əрекет етуі, даму жəне өркендеу заңы тəуелді ету заңы; əрбір нəрсенің Аллаһтың (жж) тəрбиесі астында болу заңы. #KANUN-U SALTANAT: Сұлтандық заңы, күш жəне əкімдіктің бір қолда болу қағидасы. #KÂNUN-U SÂNİ: Қаңтар айы. #KÂNUNUSÂNİ: Қаңтар айы. #KANUN-U SEMAVÎ: Аллаһ (жж) тарапынан қойылған заң. #KANUN-U SİYASET: Саясат өміріне жүретін заң, қағида. * Мемлекетті жақсы жəне жүйелі басқару заңы. #KANUN-U ŞER'Î: Шариғат заңы, ислам дінінің заңы. #KANUN-U ŞERİAT: Шариғат заңы, ислам дінінің заңы. #KANUN-U TAAYYÜN: (Аллаһ ж.ж. тарапынан) дүнияда əрбір нəрсенің себеп жəне шарттарға байлаулы болып белгіленген заңы. #KANUN-U TABİİYE: Табиғат заңы, Аллаһтың (жж) қойған табиғат заңдары. #KANUN-U TAGAYYÜR VE TAHAVVÜL: Өзгеру жəне ауысу заңы. #KANUN-U TAHSİN VE CEMAL: (Аллаһтың ж.ж ісі жəне туындысы болған) əрбір нəрсені əдемілеу (tahsin) жəне əрбір нəрсеге сұлулық (cemal) дəстүрі, заңы. #KANUN-U TEAVÜN: Жəрдемдесу заңы, əлемде жəне дүнияда бірнеше болмыстар немесе болмыс түрлері арасындағы көмектесу жəне сүйену заңы. #KANUN-U TEKÂMÜL: Даму жəне кемелдену заңы. #KANUN-U TEKEMMÜL: Кемелдену заңы. #KANUN-U TENASÜL: (жандыларда) көбею, ұрпақ қалдыру жəне өсіп-өну заңы. #KANUN-U TEŞEKKÜL: (дəн жəне ұрықтанған жасушадан бастап) құралу, жетілу жəне белгілі бір пішін алу заңы. #KANUN-U TEŞEKKÜLAT: (дəн жəне ұрықтанған бір жасушадан бастап жетілген халге келгенге дейін болған) өсу, даму жəне белгілі бір пішін алу заңы. #KANUN-U TEVAFUKÎ: (жаратылған жəне болмыстар дүниясында, жандылар əлемінде жəне Құранда жəне Құранға қатысты кейбір туындыларда көрінген) сəйкестікпен қатысты заң. #KANUN-U UMUMÎ: Жалпы заң, заман, жер жəне арнайы жағдайларға тəуелді болмаған кең қамтыған заң. #KANUN-U VAHDET: Бір жаратушының туындысы болу заңы. #KANUN-U ZALİMANE: Залымға жарасатын заң, зұлымдық жəне əділетсіздікке ыңғайлы заң. #KANUN-U ZÎŞUUR: Сана иесі болу заңы, саналы заң. #KANUN-U ZÎVÜCUD-U HARİCÎ: Сыртқы дүниядағы шынайы болмыстар секілді (harici) жаратылған болмысқа ие болған заң. #KÂNUNUSÂNİ: Қаңтар айы. #KÂR: Іс, күш. * Пайда, табыс. #KARABET: Жақындық, туыстық. #KARABET-İ NESEBİYE: Ата тек жағынан жақындық əке. #KARABET-İ NESLİYE: Нəсілдік жақындық, тектік туысқандық. #KARABET-İ RAHMİYE: Туыстық жақындық (ана, əке, бала, ата, əже, немере арасындағы туыстық, тектік жақындық). #KARAİN: Нышан, белгі. #KARARDADE: Тыныш жəне өзгермейтін жағдайға келген. #KARAR-DÂDE: Тыныш жəне өзгермейтін жағдайға келген. #KARARGÂH: Шешім жері, орталық. #KARARNAME: Шешім қағазы. #KÂR-AŞİNA: Істі білетін. #KARAVANA: Үлкен тамақ ыдысы.
286 #KARBON: Бір элемент, көмір. #KARDAŞ: Бауыр, туысқан. #KARDEŞANE: Туысша, туысқандарша. #KÂRGİR: Тастан жасалған #KÂR-I AKIL: Ақылдың қабылдаған ісі. #KÂRI DEĞİL: Ісі емес. #KÂRI MIDIR: Ісі ме. #KA'RINDAN: Түбінен, тереңінен. #KARINDAŞ: Бір əке-шешеден туған бауырлар. #KARİ: Оқушы, оқырман. #KARİB: Жақын. #KARİBEN: Жақында, жақын уақытта. #KARİB-İ MÜSTAKİM: Тураға апаратын ең жақын жол. #KÀRİE: Оқушыға, оқырманға. #KARİHA: Пікір ету, ойлау қабілеті. * Сана, ақыл. #KARİHA-İ FITRİYE: Туғаннан пайда болған ойлау күші жəне қабілеті. #KARİHA-İ ULVİYE: Ұлы ойлау күші жəне қабілеті. #KÀRİİ: Оқушыны. #KARİN: Жақын. #KARİNE: Нышан, белгі, ишарат. #KARİNE-İ LATÎFE: Хош жəне əдемі ишарат. #KARİNE-İ MANİA: Сөздің жанама түрде қолданған жəне шынайы мағынада алынуға кедергі болғандығына қатысты ишарат. #KARİNE-İ MECAZ: Сөздің жанама түрде қолданған жəне шынайы мағынада алынуға кедергі болғандығына қатысты ишарат. #KARİNE-İ MÜNEVVİRE: Ақиқатты нұрландырған ишарат. #KARİNE-İ TAAYYÜN: (мағына жағынан) ишарат. #KARN: Ғасыр, жүз жыл. * Кезең, мезгіл, уақыт. #KARN-I EVVEL: Алғашқы жүз жыл. #KAR'U'L-ASÂ: Дəрігердің науқастың денесіне ұрып диагноз қоюы; (ауысп.) қателікті еске түсіру үшін ескерту. #KARUN: Пайғамбар Хз.Мұса (ас) заманында өмір сүрген, байлығымен мақтанған, дүнияның ең бай адамы бола тұра зекетін бермеген жəне Хз.Мұсаның (ас) дұғасынан кейін мүлкімен бірге жерге батқан. #KARYE: Ауыл. #KARYE-İ İRFAN: Дін жəне иман ілімдерінің ұясы болған ауыл. #KARZ-I HASEN: Аллаһ (жж) ризасы үшін жəне пайызсыз берілген қарыз. #KASAİD: Мадақ үшін жазылған өлеңдер. #KASAİD-İ VATANİYE: Отандық жырлар. #KASAS: Қыссалар, хикаялар. #KASATURA: Әскерлердің белбеуіне тағып тасыған жəне керек кезінде мылтық ұшына тағып қолданған түзу жəне екі жағы өткір, ұзын, пышаққа ұқсаған жақын жерден соғысуға арналған. #KASAVET: Қаттылық, бейқамдық, тас жүректік * Қайғы, уайым, мұң. #KASAVET-İ KALB: Жүрек қаттылығы, тасжүрек. #KASAVET-İ MÜCESSEME: Көзбен көрінетін қатыгездік жəне тасжүректік. #KASAVET-İ VAHŞİYANE: Жабайы тасжүректік, жабайыларға тəн қатты жүректік. #KASAVET-İ VAHŞİYE: Жабайы тасжүректік, жабайыларға тəн қатты жүректік. #KASD: Ниет, жоспар, мақсат, нысана жəне шешім. Мақсаттылық, шешімділік. Жаман ниет, қаскөйлік. #KASD U AZMETTİM: Ниет еттім жəне нақты шешім бердім. #KASD VE HİKMET: Әдейілеп жəне көзделген мақсат пен пайда. #KASDEN: Жоспарлы, мақсатты жəне шешімді түрде. * Мақсат көздеп, əдейілеп. Ойлап, біле тұра. #KASD-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж)қалаған мақсаты, жоспар жəне шешім.
287 #KASD-I MAHSUSLARIYLA: Арнайы жоспар жəне ниет. #KASD-I TAHSİSİNDEN: Арнайы түрде көзделген мақсат, шешім жəне шешім. #KASD-I TEZYİN: Безендіру мақсаты жəне қалауы. #KASDÎ: 1.Жоспарлы, мақсатты жəне шешімді түрде. 2.Мақсат көздеп, мақсат етіп. 3. Біліп қалап, ойлап. #KÂSE: Кесе. #KÂSELİS: Жағымпаз. #KASEM: Серт, ант. #KASEMAT-I KUR'ANİYE: Маңызды ақиқаттарға мəн бергіздіру жəне екпін бергіздіру үшін Құранда кейбір аяттардың басында өткен ант мағынасына келетін сөздер. #KASEM-İ CÂMİ-İ MUAZZAM: Көптеген мағыналарды өзінде жинақтаған үлкен серт. #KASEM-İ CÂMİ'-İ MUAZZAM: Көптеген мағыналарды өзінде жинақтаған үлкен серт. #KASEM-İ İSTİMDADÎ: Аллаһтан (жж) жəрдем тілеумен қатысты ант. #KASEM-İ KUR'ANİ: Құранның серті, берілетін хабардың маңыздылығына жəне салмақтылығына мəн бергіздіру үшін Құранда кейбір аяттардың басында өткен ант мағынасындағы сөз. #KASEM-İ MUHAMMEDÎ: Хз.Мұхаммедтің (асм) анты, беретін хабардың маңыздылығына жəне салмақтылығына мəн бергіздіру үшін кейбір сөздердің басында болған ант мағынасындағы сөз. #KASEM-İ NEBEVÎ: Хз.Пайғамбардың (асм) анты, беретін хабардың маңыздылығына жəне салмақтылығына мəн бергіздіру үшін кейбір сөздердің басында болған ант мағынасындағы сөз. #KASID: Әдейі, қалау, мақсат, ниет; жаман ниет, қастандық. #KASIR: Сарай. #KÀSIR: Қысқа, келте, таяз, ақау. * Кемшілігі бар, ақаулы. #KASIRGA: Бірден болатын өте күшті, ұзақтығы қысқа құйынды дауыл. #KÀSIRU'L-FEHM: Түсінуі келте, ұғымы таяз. #KÀSIRU'N-NAZAR: Көруі нашар, ой-пікірі таяз. #KASÎ: Қатты. Қатал. #KÂSİB: Жасаған, ие болған. #KÂSİD: Өнімсіз, нəтижесіз, пайдасыз. #KASİDE: Өлең, мадақ өлең. #KASİDE-İ BÜRDE: Араб ақыны Каб бин Зухейірдің атақты жыры. Хз.Мұхаммед (асм) бұл жырды ол ақынның аузынан тыңдаған жəне қатты ұнатқан, оған сыйлық ретінде бешпетін берген. #KASİDE-İ BÜR'İYYE: (милади: 1213-1295) Есімі Шереф-үд-дин Бусари мəшһүр араб ақынының жазған өлеңі. Негізгі аты Ел-Кевакиб-үд-Дүрриие фи Медһ-и Хайрилбериие болған өлеңіңе ауруынан түсінде Пайғамбарымыздың (асм) бешпетін үстіне жауып шипа тапқандықтан «Касиде-и Бүрде» деген ат берген. #KASİDE-İ CELCELUTİYE: Хз.Алидің (ра) Сурани тілінде жазған жыр, «таңғажайып жəне қайран қалдырушы болған жыр» мағынасына келеді. #KASİDE-İ ERCUZE: Хз.Алидің (ра) жазған, келешектен хабар берген атақты жыры (өлеңі). Хз.Али (ра) Хз.Мұхаммедтен (асм) алған дəрісінің бір бөлігін жабық құпия түрде баяндаған. #KASİDE-İ ERCUZİYE: Хз.Алидің (ра) жазған, келешектен хабар берген атақты жыры (өлеңі). Хз.Али (ра) Хз.Мұхаммедтен (асм) алған дəрісінің бір бөлігін жабық құпия түрде баяндаған. #KASİDE-İ HAZRET-İ İMAM-I ALİ: Хазреті Имам Алидің (ра) жыры (өлеңі). #KASİDE-İ KADER: Тағдырда жазылған өлең; (ауысп.) тағдырда белгіленген көркем, өлшемді, өнерлі жаратылған болмыс (адам, əлем). #KASİDE-İ LETAFETNÜMA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) əдеміліктерді жайып мақтаған, əркімге көрсеткен жыр, (ауысп.) Аллаһтың (жж) ғибрат беретін əдемі өнерлері болған жаратылған болмыстар.
288 #KASİDE-İ MANZUME: Өлшемді де ұйқасты жазылған өлең, (ауысп.) Аллаһтың (жж) жоғары жəне көркем жаратқан болмыс (адам). #KASİDE-İ MANZUME-İ HİKMET: Хикметтің мінсіз жəне өлшемді жыры; (ауысп.) яғни, Аллаһтың (жж) хикметінің əдеміліктерін ең жақсы түрде көрсеткен өте кемелді жəне көркем туындысы. #KASİDE-İ MANZUME-İ SÜBHANİYE: Бүкіл кемшіліктер мен нұқсандықтардан пəк болған Аллаһтың (жж) өлшемді, өлең сияқты көркем туындысы. #KASİDE-İ MEDHİYE: Мадақ өлеңі. #KASİDE-İ MÜBAREKE: Мүбарак өлеңі. #KASİDE-İ RABBANÎ: Раббани қасиде, яғни, Оны əркімге танытып мақтаған кемелді жəне көркем өнерлі, пайдалы жаратылған жанды болмыстардың əрқайсысы. #KASİDE-İ ŞERİFE: Мүбарак қасиде (өлең). #KASÎR: Қысқа. #KASİYYE: Қатал, мейірімсіз, #KASKET: Шаруалардың бас киімі. #KASR: Қысқарту. * Сарай, вилла. #KASR-I ÂLEM: Әлем сарайы, өнерлі жəне көркем жаратылған əлем. #KASR-I ÂLÎ: Ұлық сарай, (ауысп.) ұлы жəне мықты негіздер үстіне құрылған Исламиет. #KASR-I GARİB: Ғажайып сарай. #KASR-I HAYALİ: Қияли сарай, (ауысп.) қиялға сүйенген ой жүйесі немесе көзқарас. #KASR-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) жасаған сарайы, Аллаһтың (жж) көркем туындысы. #KASR-I İSLÂMİYET: Исламиет сарайы, (ауысп.) ұлы жəне мықты негіздер үстіне құрылған Исламиет діні. #KASR-I KÂİNAT: Ғалам сарайы, көркем жəне жүйелі жаратылған əлем (болмыстар дүниясы). #KASR-I MEŞÎDE-İ NURANÎ: Жарқыраған жəне мықты жасалған сарай секілді көркем жəне мықты негіздер үстіне құрылған ғимарат, Ислам діні. #KASR-I MUALLÂ: Зəулім сарай, көркем жəне мықты негіздер үстіне құрылған ғимарат, ұлы Ислам діні. #KASR-I MÜŞEYYEDE: Мықты жасалған сарай, көркем жəне мықты негіздер үстіне құрылған жүйе, (көркем сөз өнері, əдебиет өнері). #KASR-I MÜŞEYYED-İ ÂLEM: Мықты жасалған сарай секілді болған дүния. #KASR-I NAMAZ: Намаздың қысқартылуы. #KASR-I NAZAR: Көзқарастың таяздығы, келешегін көре алмау. #KASR-I NURANÎ-Yİ İSLÂMİYET: Нұрани Ислам сарайы; жүректерді жəне ақылдарды нұрландырған көркем жəне мықты негіздер үстіне құрылған Ислам діні. #KASVET: Қайғы, мұң, қиындық * Қатал, қатыгез. #KÂŞİF: Ашушы, жарыққа шығарушы. #KAT': Ажырату, кесу, бөлу, айыру * Өту, жүріп өту, асу. #KAT'Â: Әсте мүмкін емес! Ешқандай! #KAT'AN: Кесімді, нақты түрде. #KATARAT: Тамшылар. #KAT-ENDER: Есе ішінде,есе-есе. #KAT'ETMEK: Жүріп өту. #KAT'-I ALÂKA: Байланысты үзу. #KAT'-I İNTİSAB: (Біреумен немесе бір нəрсемен) байланысты үзу, қатынасты кесу. #KAT'-I MERATİB: Дəрежелерден (рухани мақамдардан) өту, асу; бет бұру. #KAT'-I MESAFE: Қашықтықтан өту. #KAT'-I MÜKÂLEME: Сөйлесуді, көрісуді тоқтату.
289 #KAT'-I NAZAR: 1.Бас тарту. 2.Көз салмау, мəн бермеу, былай қойғанда.#KAT'-I SILA-YI RAHM: Туысқан жəне діндас бауырларынның хал жағдайларын сұрамау, олармен кездеспеу, оларға қажет кезде көмектеспеу, кемшіліктерін кешіріп жақсы қарым-қатынас жасамау. #KAT'-I SILA-YI RAHİM: Туысқан жəне діндас бауырларынның хал жағдайларын сұрамау, олармен кездеспеу, оларға қажет кезде көмектеспеу, кемшіліктерін кешіріп жақсы қарым-қатынас жасамау. #KÀTIU'T-TARÎK: Жол торушы, қарақшы. #KAT'Î: Нақты, кесімді. #KÂTİB: Жазған, жазушы. #KÂTİBE: Жазушы əйел. #KÂTİB-İ MU'CİZNÜMA: Мұғжизалы жазушы, туындыларымен мұғжизалар көрсеткен өнерші жаратушы (Аллаһ ж.ж.). #KÂTİB-İ MU'CİZ-NÜMA: Мұғжизалы жазушы, туындыларымен мұғжизалар көрсеткен өнерші жаратушы (Аллаһ ж.ж.). #KÂTİB-İ UMUMÎ: Бас хатшы. #KÂTİB-İ ZÜLKEMAL: Шексіз кемелділіктердің иесі болған, əлемді жəне ішіндегілерін бір кітап секілді өзін таныттыратын кітап түрінде жаратқан (Аллаһ ж.ж.). #KÂTİBÎN-İ KİRAM: Мүбарак жазушы періштелер; адамдардың екі жағында болған жəне жақсы-жаман, кіші-үлкен, жасаған əрбір нəрсені жазған, тіркеген мүбарак періштелер. #KÀTİL: Өлтірген, өлтіруші. #KAT'İYYEN: Нақты түрде. #KAT'İYEN: Нақты түрде. #KAT'İYYET: Нақтылық, кесімділік. #KAT'İYET: Нақтылық, кесімділік. #KAT'İYYÜ'D-DELALET: Түсіндіруде белгілі бір мағынаны ишараты анық болуы, баяндаған мағынаға дəлел болуы нақты, күмəн келтірмейді. #KAT'İYYÜ'L-METİN: Мəтіннің нақтылығы, өзгеріске ұшырамағаны анық болуы. #KAT'İYYÜ'L-VÜCUD: Бар болуы анық жəне күмəнсіз. #KATL: Өлтіру. #KATL VE İHANET: Өлтіру жəне қиянат, опасыздық. #KATLİAM: Жаппай өлтіру. #KATMER: Қабат-қабат, қат-қабат, үсті-үстіне; еселеніп. #KATMERLEŞEREK: Үсті-үстіне. #KATMERLİ: Қат-қабат болған. #KATOLİK: Католик, Христиан дініндегі жолдың бір тармағы. #KATRE: Тамшы. #KATRE RİSALESİ: Месневи-и Нурие кітабының бір бөлімі, негізі арабша жазылған. #KATRE-İ FİKR: Пікір тамшысы, ой тамшысы. #KATRE-İ NURUNDAN: Нұрының тамшысынан. #KATRE-MİSAL: Тамшы сияқты, тамшыдай. #KATRE'NİN HATİMESi: Катре рисаленің соңы. #KATRE'NİN ZEYLİ: Катре рисаленің қосымшасы. #KATUF: Жүрісі жəй, баяу. #KAVAİD: Қағидалар, принциптер, ұстанымдар, ережелер. #KAVAİD-İ ARABİYE: Араб тілінің қағидалары. #KAVAİD-İ EHL-İ SÜNNET: Әһл-и Сүннет мазхабының қабылдаған принциптер (негіздер) жəне қағидалары. #KAVAİD-İ ESASİYE: Негізгі қағидалар. #KAVAİD-İ İMANİYE: Иманға қатысты қағидалар, Ислам дінінде сенілуі шарт болған заңдар. #KAVAİD-İ KÜLLİYE: Күлли қағидалар, жалпы қағидалар.
290 #KAVAİD-İ MUKARRERE: Нақты түрде қабылданған қағидалар. #KAVAİD-İ ŞERİAT-I GARRA: Ұлы жəне нұрлы шариғаттың (Ислам дінінің) қағидалары. #KAVAİD-İ USÛLİYE: Тəсіл қағидалары, ілімде зерттеу жəне дəлелдеу қағидалары. #KAVANİN: Заңдар. #KAVANİN-İ ACİBE: Қайран қалдыратын заңдар. #KAVANİN-İ ÂDÂTULLAH: Аллаһтың (жж) табиғатқа қойған заңдары; табиғаттағы тəртіпті сақтаған, бүкіл болмыстардың жəне оқиғалар тəуелді болған, Аллаһтың (жж) үздіксіз əмірлері болған заңдары. #KAVANİN-İ ÂDET: Аллаһтың (жж) табиғатқа қойған заңдары; табиғаттағы тəртіпті сақтаған, бүкіл болмыстардың жəне оқиғалар тəуелді болған, Аллаһтың (жж) үздіксіз əмірлері болған заңдары. #KAVANİN-İ ÂDETULLAH: Аллаһтың (жж) табиғатқа қойған заңдары; табиғаттағы тəртіпті сақтаған, бүкіл болмыстардың жəне оқиғалар тəуелді болған, Аллаһтың (жж) үздіксіз əмірлері болған заңдары. #KAVANİN-İ AKLİYE: Ақылға қонымды заңдар, ақылмен түсінікті заңдар жəне ережелер. #KAVANİN-İ AMÎKA-İ DAKİKA: Ең кішкентай қатеге жəне ауытқуға жол бермеген, өте терең жəне нəзік болған жəне барлық болмыс дүниясының ең кішкентай, ең терең нүктелеріне дейін тəртіпті сақтаған (Аллаһтың ж.ж. табиғатқа қойған) заңдары. #KAVANİN-İ AMÎKA-İ DAKİKA-İ İLAHİYE: Ең кішкентай қатеге жəне ауытқуға жол бермеген, өте терең жəне нəзік болған жəне барлық болмыс дүниясының ең кішкентай, ең терең нүктелеріне дейін тəртіпті сақтаған (Аллаһтың ж.ж. табиғатқа қойған) заңдары. #KAVANİN-İ BEŞER: Адам қолынан шыққан заңдар, адамдардың қойған құқық заңдары. #KAVANİN-İ CARİYE: Қолданыстағы заңдар. #KAVANİN-İ EHL-İ SÜNNET: Әхли сүннет мазхабының иманмен қатысты негізгі қағидалары. #KAVANİN-İ EMRİYE: (ортада себептер жəне дəнекерлер болмастан) бар болуы (пайда болуы) тікелей Аллаһтың (жж) əмірінен болған заңдар. #KAVANİN-İ EZELİYE: Әзəли заңдар, Аллаһтың (жж) əзəлден (құлдары үшін) белгілеген заңдар, əмірлер. #KAVANİN-İ EZELİYE-İ SÜBHANİYE: Сұбхан (қай жағымен де кемшіліксіз жəне нұқсансыз) болған Аллаһтың (жж) əзəлден (құлдары үшін) белгілеген заңдар, əмірлер. #KAVANİN-İ FENNİYE: Табиғат ілімдерінің ашқан (тапқан) заңдар. #KAVANİN-İ HADSİYE: Хадс арқылы табылған заңдар; (яғни, дəлел арқылы ақиқатты себепсіз, бірден жəне тікелей тауып, жарыққа шығарған ап-ашық қағидалар жəне ережелер. #KAVANİN-İ HAK: Тура жəне үйлесімді табылған құқық ережелері жəне əділ заңдар. #KAVANİN-İ HAYAT: Биологиялық заңдар, жандылардың өмірін сақтайтын (Аллаһтың ж.ж. қойған) заңдар жəне шарттар. #KAVANİN-İ HAYATİYE: Биологиялық заңдар, жандылардың өмірін сақтайтын (Аллаһтың ж.ж. қойған) заңдар жəне шарттар. #KAVANİN-İ HİKMET: Хикмет заңдары, əрбір нəрсені хикметпен жүйелеген, яғни əрбір нəрсені себептерге байлаған жəне мақсатты, пайдалы, іске жарамды, ең үйлесімді жəне өлшемді түрде жүйелеген (Аллаһтың ж.ж. қойған) заңдар. #KAVANİN-İ HİLKAT: Жаратылыс заңдары. #KAVANİN-İ İCRAATINA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) ижраат заңдары; жаратылған болмыстар дүниясында əрбір нəрсені себептерге байлап жасап жүргізу жəне тəртіпке байлауға себеп болған Аллаһтың (жж) жалғасымды əмірлері болған заңдар. #KAVANİN-İ İÇTİMAİYE: Қоғамдық өмірді тəртіптейтін заңдар, ережелер. #KAVANİN-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қойған заңдар жəне əмірлер.
291 #KAVANİN-İ İLM-İ EZELÎ: Аллаһтың (жж) əзели жəне шексіз ілімнің заңдары (тағдыр заңдары). #KAVANİN-İ İLMİYE: 1.Іліми заңдар, Аллаһтың (жж) əзели жəне шексіз ілімнің туындысы болған табиғаттағы заңдар. 2.Адамдардың ғылыми зерттеуінің нəтижесінде табылған ілім заңдары, қағидалары, ережелері. #KAVANİN-İ İTİBARİYE: Итибари заңдар, негізінде объективті (шынайы) болмысқа ие Аллаһтың (жж) əмір жəне күшінің туындысы болған, табиғат оқиғаларындағы тəртіпті аталу жағынан бар саналған жəне ешқандай іс жасау, əсер ету жəне жарату күшіне ие болмаған табиғат заңдары. #KAVANİN-İ KADER: Тағдыр заңдары; жаратылған болмыстар дүниясын жаратылу мақсатына жəне ерекшеліктеріне гөре тəртіптеу, өлшем мен əділдікті сақтау үшін Аллаһтың (жж) əзəлден шексіз ілімі жəне қалауымен белгілеген заңдар. #KAVANİN-İ KÜLLİYE: 1.Күлли (жалпы) заңдар, əркімді қатысты еткен құқық заңдары. 2.(Аллаһ жж.ж. тарапынан қойылған) барлық болмыстар дүниясын тəртіптеген заңдар. #KAVANİN-İ LATÎFE: Көркем заңдар. #KAVANİN-İ MEŞİET: Аллаһтың (жж) қалауымен болған жəне өмірді жəне табиғатты тəртіпке салған заңдар. #KAVANİN-İ MUAYYEN: Белгілі заңдар; (Аллаһ ж.ж. қалауының жəне құдіретінің туындысы болған) табиғаттағы ерекше оқиға жəне жағдайларды тəртіптеуші жəне белгілеуші белгілі заңдар. #KAVANİN-İ RAHMET: (табиғаттағы болмыстар жəне оқиғалар тəуелді болған) Аллаһтың (жж) рахметінен пайда болған тірі жандылардың жəне адамдардың өмір сүруін жеңілдеткен заңдар жəне қағидалар. #KAVANİN-İ RUBUBİYET: Әрбір нəрсенің иесі, тəрбиелеушісі жəне мұқтаждықтарын қамтамасыз ететін мүмкіндіктер мен жағдайды жаратушы сипатымен Аллаһтың (жж) қойған заңдар жəне қағидалар. #KAVANİN-İ ŞERİAT: Шариғат заңдары, Ислам дініндегі əмірлер жəне заңдар. #KAVANİN-İ TABİİYE: Табиғат заңдары; яғни, Аллаһтың (жж) жаратушы əмір жəне құдіретінің туындысы болған табиғат оқиғаларының заңдар, жаратушылық заңдары. #KAVANİN-İ TEŞEKKÜLAT: Табиғаттағы болмыстардың пайда болуын жəне қалыпты түр алуын қамтамасыз еткен (Аллаһтың ж.ж. жаратушы əмірі жəне құдіретінің əсері болған) заңдар. #KAVANİN-İ TEŞKİLİYE: Тірі жандылардың пайда болуын, көбеюін жəне қалыпты түр алуын қамтамасыз еткен (Аллаһтың ж.ж. жаратушы əмірі жəне құдіретінің əсері болған) заңдар. #KAVANİN-İ UBUDİYET: Құлшылық заңдары, əлемдегі болмыстардың Аллаһтың (жж) құлдары болуын қамтамасыз еткен заңдар. #KAVANİN-İ UMUMİYE-İ İÇTİMAİYE: Қоғам өмірін жүйелейтін жəне əркімге қатысты құқық заңдары жəне қағидалары. #KAVÎ: Қуатты. #KAVİL: Сөз. #KAVİM: Адамзат қауымы, ұлт, Аллаһ (жж) тарапынан пайғамбар жіберілген қауым. #KAVİS: Садақ, доға, иілген * Жақша белгісі. #KAVİYYEN: Қуатты түрде, нақты түрде, күмəнсіз #KAViYY-i MUTLAK: Шексіз қуат иесі. #KAVL: Сөз. * Көзқарас. #KAVLEN: Сөзбен, сөзбен баяндап. #KAVLÎ: Сөзбен қатысты, сөзбен баяндалған. #KAVL-İ LEYYİN: Жылы сөз, жұмсақ тіл. #KAVL-İ MEŞHUR: Мəшһүр сөз. #KAVL-İ RACİH: Басым болған сөз, жоғары қойылған сөз ( немесе ой, көзқарас).
292 #KAVL-İ ŞERİF: Мүбарак сөз. #KAVM: Ұлт, халық. Діні бір, тілі жəне тегі болғандар. Аллаһ (жж) тарапынан пайғамбар жіберілген қауым. #KAVMÎ: Қауымға қатысты, қоғамға қатысты. #KAVM-İ ÂD: Ад қауымы, Хз.Һүдтың (ас) пайғамбар болып жіберілген қауым. #KAVM-i ARAB: Араб қауымы, Хз.Мұхаммедтің (асм) пайғамбар болып жіберілген қауым. #KAVM-i EBREHE: Патша Әбраханың билеген қауымы. #КАVM-İ FİRAVUN: Перғауынның билігі астында болған жəне оларға Хз.Мұса(ас) жəне інісі Хз.Һарунның (ас) пайғамбар болып жіберілген бұрыңғы Мысыр қауымы. #KAVM-İ KUREYŞ: Құрайш қауымы, Хз.Мұхаммедтің (асм) тегі болған Араб қауымы. #KAVM-İ LUT: Хз.Лұттың (ас) қауымы, Палестинада мекендеген, пайғамбар қылып жіберілген Хз.Лұттың (ас) үгіттерін тыңдамай жамандық жасауларына қарсы Аллаһ (жж) тарапынан бастарына аспаннан тас жаудырылып жойылған халық. #KAVM-İ MUSA: Мұсаның (ас) қауымы, Исрайл балалары деп те айтылады, Хз.Яқубтың (ас) лақаб аты Исрайл болғандықтан балаларына жəне ұрпақтарына Исрайл балалары аталып, он екі тайпадан құралған, Хз.Мұса (жж) да бұларға жіберілген пайғамбарлардан. #KAVM-İ NUH: Хз.Нұхтың (ас) қауымы, Хз.Нұх (ас) пайғамбар болып жіберілген, Хақ діннен бас тартып пұттарға табынуға бастағандықтан жəне Хз.Нұхты (ас) тыңдамай мазақ қылғандықтан Аллаһ (ас) тарапынан жерден жəне көктен жіберілген суларға тұншығып жойылған. #KAVM-İ SEMUD: Сəмуд қауымы, таулар мен құз, жартастарды ойып, үңгіп үлкен ғимараттар салған, бірақ тура жолдан тайған. Жіберген Пайғамбарларын тыңдамай бас көтерген, Аллаһ (жж) тарапынан қатты дауыспен жойылған халық. #KAVS: Садақ. Доға. #KAVS-İ KUZAH: Кемпірқосақ. #KAVS-İ MEVHUME: Қияли садақ, қиялмен ойланған иілген сызық. #KAVVAD: Күнəларға делдал. #KAY: Құсық, ауыздан шыққан қорытылмаған тамақ. #KAYD: Шектеу, байлау. * Кісен. * Жазу, тіркеу * Шарт. * (əдеб.) баяндау тəрізі; сөз жəне сөз орамы арасындағы байланыс, қатынасы, байлайтын бауы. * (грамм.) шартты сөз, шартты тіркес. * Маңыздылық беру, мəн беру. * Жағдай, хал. #KAYD VE MUHAFAZA: Жазу жəне сақтап қою. #KAYD-I ESARET: Тұтқындық шынжыры, тұтқындық кісені. #KAYD-I HAYSİYET: Абырой мен рухани мақам иесі болу шарты, жағдайы. #KAYD-I İSTİBDAD: Қатал əкімшілік шынжыры, зұлымдық пен озбырлық күші жəне кісені. #KAYD-I MADDİYAT: Материалдық нəрселерге тəуелділік. #KAYD-I ÖMR-Ü TABİÎ: Қалыпты ғұмыр мерзіміне тəуелді болу шарты. #KAYGU: Қайғы, уайым, қиындық. #KAYID: Шектеу, байлау. * Кісен. * Жазу, тіркеу * Шарт. * (əдеб.) баяндау тəрізі; сөз жəне сөз орамы арасындағы байланыс, қатынасы, байлайтын бауы. * (грамм.) шартты сөз, шартты тіркес. * Маңыздылық беру, мəн беру. * Жағдай, хал. #KAYINPEDER: Қайын ата; ер адамға əйелінің əкесі, əйелге күйеуінің əкесі. #KAYINVÂLİDE: Ене; ер адамға əйелінің анасы, əйелге күйеуінің анасы. #KAYIT VE MUHAFAZA: Жазу жəне сақтап қою. #KAYLULE: Түскі ұйқы. #KAYMAKAM: Аудан басшысы.
293 #KAYSER: Ескі Рим жəне Византия императоры (билеуші, корол), Германияның да билеушісіне айтылады. #KAYYINI: Құсығын, ауыздан кері шығарылған қорытылмаған тамақ. #KAYYUM: Ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болған, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаған жəне жоқ болудан сақтаған (Аллаһ ж.ж.). #KAYYUMİYET: Ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болған, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаған жəне жоқ болудан сақтаған, «қайюм» сипатына ие болу. #KAYYUMİYET-İ İLAHİYE: Аллаһтың (жж) қайюмиеті; Қайюм болуы; Аллаһтың (жж) ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болған, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаған жəне жоқ болудан сақтауы. #KAYYUMU: Ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болушы, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаушысы жəне жоқ болудан сақтаушысы (Аллаһ ж.ж.). #KAYYUM-U BÂKİ: Бақи жəне Қайюм болған (Аллаһ ж.ж.); өлімсіз, соңы жоқ, мəңгі бар болу сипатына ие (Bȃki) жəне ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болған, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаған жəне жоқ болудан сақтаған (Аллаһ ж.ж.). #KAYYUM-U SERMEDÎ: Сəрмади жəне Қайюм болған (Аллаһ ж.ж.); əрдайым, соңы жоқ, мəңгі бар болу сипатына ие (Sermedȋ) жəне ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болған, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаған жəне жоқ болудан сақтаған (Аллаһ ж.ж.). #KAYYUM-U ZÜLCELAL: Шексіз айбындылық жəне ұлылық иесі (Zülcelȃl) болған жəне ешбір нəрсеге мұқтаж болмастан əзəли жəне мəңгі бар болған, əрбір нəрсені əрбір сəт аяқта ұстаған жəне жоқ болудан сақтаған (Аллаһ ж.ж.). #KAZA: Тағдырда жазылғанның жүзеге асуы. * Орындау, іске асыру. * Күтпеген бəле. * Уақытында оқылмаған намазды оқу. * Соттың шешімі. * Аудан. #KAZA OLMADI: Орындалмады, жүзеге аспады,бітпеді. #KAZAEN: Қаза қылып (намазды), аяқ астынан,күтпеген жерден. #KAZA-İ HÂCET: 1.Қажеттілігін өтеу. 2.Үлкен дəретке отыру бұзу, əжетханада мұқтаждығын жасау. #KAZA-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) тағдырының жүзеге асуы. #KAZA-İ VATAR: Мұқтаждығын өтеу, дəретке бару. #KAZAN-I ERZAK: Ризықтар қазаны. #KAZAN-I RAHMANÎ: Өте мейірімді жəне бүкіл нығметтер иесі болған Аллаһтың (жж) қазаны. #KAZAYÂ: Үкімдер, шешімдер, қарарлар. #KAZAYÂ-YI MAKBULE: Сенуге болатын адамдардың айтқан сөздерін тек қана сенуге болатын болғандықтан дəлелсіз қабылдау. Бір кісінің сөзін қадірлі жəне сенуге болатын болғандықтан дəлелсіз қабылдау. #KAZA-YI HÂCET: 1.Қажеттілігін өтеу. 2.Үлкен дəретке отыру бұзу, əжетханада мұқтаждығын жасау. #KAZA-YI İLAHÎ: Тағдыр жазуының Аллаһтың (жж) əмірімен жүзеге асуы. #KAZA-YI RABBANİYE: Әрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиешісі болған Аллаһтың (жж) тағдырының жүзеге асуы. #KAZA-YI ŞEHVET: Нəпсінің əуестік мұқтажын өту. #KAZF: Абыройлы əйелді зинамен (бөтен еркекпен қатынаста болу) айыптау. #KAZF-I MUHSANAT: Көзімен көрген төрт куегерді көрсете алмаған бір кісінің бір еркекті немесе бір əйелді зинамен айыптауы. #KÂZİB: Өтірікші, жалған сөйлеуші. #KAZİYE: Үкім, шешім, бір үкімді (қарарды) білдірген сөз. #KAZİYE-İ FELEKİYE: Көкпен қатысты үкім, астрономиямен қатысты қарар. #KAZİYE-İ MAKBULE: Ұлы, дана адамдардың сөздерін оларға сеніп дəлелсіз қабылдау.
294 #KAZİYE-İ MUHKEME: Толық, өзгермейтін берік үкім. #KAZİYE-İ MUTLAKA: Шектері мен шарттары айқындалмаған үкім, шешім. #KAZİYE-İ MÜMKİNE: Болуы мүмкінді білдірген шешім. #KAZİYE-İ TABİİYE: Болуды керектірген əдеттегі үкім. #KAZİYE-İ TASDİKÎ: Тура деп біліп қабылдаумен қатысты үкім,шешім. #KAZİYE-İ ÛLÂ: Бірінші, алғашқы үкім. #KAZİYE-İ VÂHİDE: Бір тек үкім. #KAZİYE-İ VAKTİYE-İ MÜNTEŞİRE: Кең жəне жайылған заман үшін өтімді болған үкім. #KAZİYYE: Үкім, қарар, шешім. #KAZURAT: 1. Нəжіс; адам (немесе хайуан) нəжісі. 2. Ластықтар. #KEBAİR: Үлкен күнəлар. #KEBAİR-İ AZÎME: Өте үлкен күнəлар. #KEBİR: Үлкен, ұлы. #KEBİRE: Үлкен күнəлар. #KEBİR-İ KÂMİL: Ұлы жəне өте ұлық болған Аллаһ (жж). #KEÇECİ: Киіз басушы я сатушы адам. #KEÇELİ: Киіз қалпақты, киіз қалпақ киген. #KEDER: Қайғы, қасірет, жан қиналысы, уайым, бақытсыздық. #KEENNEHU: Бейне бір, құдды, ол сияқты. #KEF: Құран əліппесінің əріптерінен. #KEFALET: Кепілдік, кепіл болу, істі мойнына алу. #KEFALET-İ ZIMNİYE: Жасырын кепілдік, істі мойнына алу. #KEFE: Таразының көзі. #KEFE-İ MİZAN: Таразының көзі. #KEFEN: Кебін, жуындырғаннан кейін өлген адамды орап, онымен қабірге қойылатын бөз мата. #KEFERE: Кəпірлер, Аллаһты (жж) жоққа шығарушылар, сенбеЙтіндер. #KEFETEYN: Таразының екі жағы. #KEFETEYN-İ HAVF U RECA: Қорқу мен үміттің тепе-тең екі жағы. #KEFETEYN-İ HAVF VE RECA: Қорқу мен үміттің тепе-тең екі жағы. #KEFFARET: 1.Бір жауапкершілікке орай немесе қателесіп жасалынған күнəдан кешірілу үмітімен дін жағынан белгіленген садақа немесе ұсталатын садақа. 2. (күнəлардан) кешірілуге себеп. #KEFFARETEN: Кəфарат болып, күнəлардың кешірілуі үшін, (keffaret сөзін қараңыз). #KEFFARET-İ YEMİN: Анттың кəфараты, антын бұзу себебімен жасаған күнəнің кешірілуіне себеп болу үмітімен берілген садақа я құл азат ету я ұсталған ораза. #KEFFARET-İ ZÜNUB: Күнəларға кəфарат, күнəлардан кешірілуге себеп. #KEFFARETÜ'Z-ZÜNUB: Күнəларға кəфарат, күнəлардан кешірілуге себеп. #KEFİL: Біреудің атынан жауапкершілігін (залалын немесе борышын) мойнына алуға келісім берген кісі, кепіл болушы. #KEFİL-İ MUTLAK: Толық кепілдік беруші. #KEFNE: Отынға да қолдануға болатын тікенді тау өсімдігі. #KEHANETFÜRUS: Көріпкелшіл, сəуегейшіл, ғайыптан (өткеннен немесе келешектен) хабар беру идеясында болғандар. #KEHANET-FÜRUŞ: Көріпкелшіл, сəуегейшіл, ғайыптан (өткеннен немесе келешектен) хабар беру идеясында болғандар. #KEHF: Үңгір. #KEHKEŞ: Құс жолы ғалактикасы. #KEHKEŞAN: Құс жолы галактикасы. #KEHRİBAR: Янтарь, магниттік ерекшелігі болған жаухар тас. #KELÂM: Сөз, сөйлесу, баяндау. * Ислам дінінің негізгі сенім ақидаларын түсіндірген жəне дəлелдеген ілім саласы. * Аллаһтың (жж) сөйлейтін, сөз сөйлеу сипаты, келам сипаты. #KELÂMEN: Сөзбен, сөз сөйлеу арқылы.
295 #KELÂM-I AKDES: Ең киелі сөз, ең мүбарак сөз. #KELÂM-I ÂLÎ: Ұлы жəне мүбарак сөз. #KELÂM-I BELİĞ: Шешендік сөз, тақырыбына жəне тыңдаушылардың жағдайына ең үйлесімді, тура, əсерлі жəне көркем сөйленген сөз. #KELÂM-I BEŞER: Адам сөзі, адамның ақылынан жəне сөйлеу қабілетінен шыққан сөйлесу. #KELÂM-I EZELÎ: Әзəли келам, Аллаһтың (жж) əзəли болған сөзі (Құран). #KELÂM-I İLAHÎ: Аллаһтың (жж) сөйлеуі, Аллаһтың (жж) сөзі. #KELÂM-I KADÎM: Әзəли сөз, Аллаһтың (жж) əзəли болған сөзі, Құран. #KELÂM-I KUDSÎ: Қасиетті сөз, мүбарак сөз. #KELÂM-I LÂYEZALÎ: Өлімсіз болғанның сөзі, мəңгі Аллаһтың (жж) сөзі (Құран). #KELÂM-I MAHSUS: Арнайы сөз, ерекше сөз. #KELÂM-I MUDARÎ: Араб қауымдарынан Мудари тайпасының сөйлеген тілі, Қасиетті Құран осы тайпаның диалектісімен түскен еді. #KELÂM-I NUTK: Баяндамадағы сөз. #KELÂM-I PÜR-MEAL: Көп мағына беретін сөз, (ауысп.) көп мағына баяндаған Аллаһтың (жж) өнер туындылары. #KELÂM-I RABBANÎ: Раббани сөз, Аллаһтың (жж) сөзі. #KELÂM-I RAHMANÎ: Мейірімділігі əрбір нəрсені қамтыған (Аллаһтың ж.ж.) сөзі. #KELÂM-I TEVHİD: Тəухидке қатысты сөз; Аллаһтың (жж) бірлігін сөз. #KELÂM-I VÂHİD: Бір тек сөз. #KELÂMULLAH: Аллаһтың (жж) сөзі, Құран. #KELÂMULLAH-I NÂTIK: Аллаһтың (жж) ақиқаттарды білдіртіп ашықтаған сөзі. #KELÂMULLAHİ'L-AZİZİ'L-MENNAN: Шексіз ұлылық жəне абройлылық иесі (Aziz) Азиз жəне өте көп игіліктер мен нығметтер иесі (Mennan) болғанның сөзі, Аллаһтың (жж) сөзі. #KELB: Ит. #KELB-İ ASHAB-I KEHF: Асхаб-ы Кеһифтің иті, үңгірде болғандардың иті. #KELER: Кесіртке. #KELİMAT: Сөздер. #KELİMAT-I CEMİLE: Көркем (жəне мүбарак) сөздер. #KELİMAT-I HALİYE: (ауысп.) хал тіліне тəн сөздер, хал жəне жағдайлары бірнеше мағыналар баяндаған туындылар, болмыстар жəне оқиғалар. #KELİMAT-I HİKMET: Аллаһтың (жж) хикметін тілге кілтірген (баяндаған) сөздер, Аллаһтың (жж) жасаған өнер туындылары. #KELÂMAT-I HİKMET: Аллаһтың (жж) хикметін тілге кілтірген (баяндаған) сөздер, Аллаһтың (жж) жасаған өнер туындылары. #KELİMAT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) сөздері, уахи жəне илхамдары. #KELİMAT-I İMANİYE: (Бақара сүресінің соңғы аяттарында айтылған) мұсылманның иманын білдірген сөздер, иманның шарттарын (негіздерін) білдірген сөздер. #KELİMAT-I KİTAB-I KÂİNAT: Әлем кітабындағы сөздер; (ауысп.) Аллаһтың (жж) əрбір əрпі, əрбір сөзі мағыналы жəне тəртіпті көркем кітапқа ұқсаған түрде жаратқан əлемнің ішінде орын алған жəне барлығы мағыналы болған болмыстар жəне оқиғалар. #KELİMAT-I KUDRET: (ауысп.) (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз күш жəне құдірет туындысы болған жəне барлығы мағыналы сөздер секілді бірнеше мағыналарға ие болған туындылар, оқиғалар жəне болмыстар. #KELİMAT-I KUDSİYE: Киелі жəне мүбарак сөздер. #KELİMAT-I KUR'ANİYE: Құран сөздері, Құрандағы сөздер. #KELİMAT-I LATÎFE: Көркем жəне ұнамды сөздер. #KELİMAT-I MEKTUBE: Жазу түріне енген сөздер, жазулы сөздер. #KELİMAT-I MUKADDESE: Қасиетті жəне мүбарак сөз жəне сөздер. #KELİMAT-I MÜBAREKE: Мүбарак сөздер.
296 #KELİMAT-I NİYAZİYE: Аллаһқа (жж) дұға жəне жалбарыну сөздері. #KELİMAT-I RABBANİYE: Рабани сөздер; əрбір нəрсенің иесі, мұқтаждықтарын өтейтін мүмкіндіктерін жаратушысы жəне тəрбиелеушісі болған Аллаһтың (жж) сөздері; уахи жəне илхамдары. #KELİMAT-I TAYYİBE: 1. Көркем жəне жақсы сөздер; оқылған Құран жəне хадис, дұға, тəспих сияқты ғибадат болған сөздер. 2. Игіліктер, сауапты істер, жақсы мінез-құлықтар жəне осылардың үйретілуі, жасалынуымен қатысты сөздер. #KELİMAT-I TERCÜMİYE: Аудармада қолданылған сөздер. #KELİMAT-I TESBİHİYE: 1. Аллаһтың (жж) кемшіліксіздігін, əмір жəне істерінің кемелділігін білдірген сөздер, баяндаулар, мағыналар. 2. (ауысп.) осы сипаттағы туындылар, болмыстар жəне оқиғалар. #KELİME-İ ÂLİYE: Ұлы жəне мүбарак сөз(дер). #KELİME-İ BEYZA: Жарқын, көркем, маңызды жəне тартымды сөздер. #KELİME-İ GADDARE: Мейірімсіздік жəне əділетсіздікті білдірткен бұзатын қатаң сөз. #KELİME-İ HALİYE: (ауысп.) хал тіліне тəн сөз, хал жəне жағдаймен бірнеше мағыналар баяндаған туынды, болмыс немесе оқиға. #KELİME-İ HAMKA: Ақылсыз жəне ақымақша сөз. #KELİME-İ HİKMET: Аллаһтың (жж) хикметін тілге кілтірген (баяндаған) сөз. #KELİME-İ HİKMET-EDA: Хикметті сөз, (ауысп.) Аллаһтың (жж) хикметін көрсеткен туынды, болмыс немесе оқиға. #KELİME-İ HİKMETNÜMA: Хикметті білдірген сөз, (ауысп.) Аллаһтың (жж) хикметін көрсеткен туынды, болмыс немесе оқиға. #KELİME-İ HİKMET-NÜMA: Хикметті білдірген сөз, (ауысп.) Аллаһтың (жж) хикметін көрсеткен туынды, болмыс немесе оқиға. #KELİME-İ KUDRET: Аллаһтың (жж) күш жəне қуатының баяндамасы болған туындылары, (ауысп.) бұл мағынаны баяндаған жаратылған болмыстар туындысы. #KELİME-İ KUDSİYE: Киелі жəне мүбарак сөз. #KELİME-İ KUDSİYE-Yİ TEVHİDİYE: Аллаһтың (жж) бірлігін білдірткен киелі жəне мүбарак сөз. #KELİME-İ KUR'ANİYE: Құранда болған сөз. #KELİME-İ MANEVİYE: Мағынауи сөз; (ауысп.) Аллаһты (жж) есім жəне сипаттарымен танытқан мағынасымен Аллаһтың (жж) əрбір іс жəне туынды. #KELİME-İ MEKTUBE: Оқылатын жəне мағынасы түсінікті түрге кірген сөз; (ауысп.) Аллаһты (жж) есім жəне сипаттарымен танытқан Аллаһтың (жж) əрбір туынды, болмыс. #KELİME-İ Mİ'RACİYE: Хз.Пайғамбарымыздың (асм) Миғражда Аллаһтың (жж) құзырында сөйлеген сөзі. #KELİME-İ MÜBAREKE: Мүбарак сөз. #KELİME-İ SÜBHANÎ: Сүбхан (əртүрлі кемшіліктен алыс) болған Аллаһқа (жж) тəн сөз; (ауысп.) яғни, есім жəне сипаттарымен кемшіліксіз болған Аллаһты (жж) танытқан əрбір туынды. #KELİME-İ ŞEHADET: Шəһəдат сөзі \"Әшһəду əллə илаһə иллаллаһ уа əшһəду əннə Мухаммəдəн абдуһу уа расулуһ\" сөзі. #KELİME-İ TAHKİR VE EZIYET: Қорлау мен кемсіту үшін айтылған сөз. #KELİME-İ TAYYİBE: 1. Көркем жəне жақсы сөздер; оқылған Құран жəне хадис, дұға, тəспих сияқты ғибадат болған сөздер. 2. Игіліктер, сауапты істер, жақсы мінез-құлықтар жəне осылардың үйретілуі, жасалынуымен қатысты сөздер. 4. «аттаһияту» сөзі. #KELİME-İ TESBİH-FEŞAN: Аллаһты (жж) тəсбихпен таныттыратын сөз; (ауысп.) есім жəне сипаттарымен Аллаһтың (жж) кемшіліксіздігін əркімге естіртіп жайған, жариялаған Аллаһтың (жж) жаратқан əрбір туынды, болмыс немесе оқиға.
297 #KELİME-İ TEVHİD: Аллаһтың (жж) бірлігін жəне одан басқа тəңір болмағандығын білдірген \"Ля иллаһа илла Аллаһ, Мұхаммаддур расул Аллаһ\" сөзі. #KELİME-İ VÂHİD: 1.Бір ғана сөз. 2. (ауысп.) Аллаһтың (жж) жаратқан жəне Аллаһты (жж) танытқан бір болмыс. #KELİME-İ VÂHİDE: 1.Бір ғана сөз. 2. (ауысп.) Аллаһтың (жж) жаратқан жəне Аллаһты (жж) танытқан бір болмыс. #KELİME-İ ZÎHAYAT: Жанды сөз; жанды жəне рухты болмыс секілді Аллаһты (жж) танып, танытқан, Аллаһтың (жж) туындысы болған əрбір болмыс. #KELİME-İ ZİKRİYE: Зікірде айтылған сөз. #KELİMETULLAH: 1. Аллаһтың (жж) сөзі, Аллаһтың (жж) уахиі. 2. Аллаһтың (жж) сөзі жəне уахиі болған Құран. 3. Аллаһ (жж) тарапынан жіберілген жəне бұзылмаған хақ дін болған Ислам діні. #KELLÂ: Ешқашан, жоқ, олай емес, мүмкін емес. #KEMA: (Араб.) сияқты (ev kema kal: қалай айтылған солай, айтылғаны секілді). #KEMAL: Кемелділік, кемшіліксіз, ақаусыз болу, ұлы, шексіз, жоғары сипат. #KEMALÂT: Кемелділік, кемшіліксіз, ақаусыз болу, ұлы, шексіз, жоғары сипат. #KEMALÂT-I AHLÂKİYE: Мінез-құлықтағы кемелділік жəне жоғары қасиеттер. #KEMALÂT-I AHMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) жоғары сипаттары. #KEMALÂT-I BÂKİYE: Өткенші болмаған жəне мəңгі дүнияға (ақіретке) қатысты болған жоғары сипаттар (қабілеттер), кемелділіктер. #KEMALÂT-I BEŞERİYE: Адамды адам жасаған жоғары жəне кемелді сипаттары (қабілеттері) жəне жоғары жетістіктер. #KEMALÂT-I FENNİYE: Ілім мен техника саласындағы кемелдіктер мен жетістіктер. #KEMALÂT-I FEVKALÂDE: Әдеттен тыс артықшылықтар жəне кемелдіктер. #KEMALÂT-I HAKİKİYE: Нағыз кемелділіктер жəне жоғары сипаттар. #KEMALÂT-I HÂRİKA: Ғажайып кемелділіктер. #KEMALÂT-I İLAHİYE: Аллаһтың (жж) кемшіліксіз сипаттары. #KEMALÂT-I İLMİYE: Іліми (ілім жағынан) кемелділіктер жəне жетістіктер. #KEMALÂT-I İNSANİYE: Адамды адам жасаған жоғары жəне кемелді сипаттары (қабілеттері) жəне жоғары жетістіктер. #KEMALÂT-I KİBRİYA: Ұлылық жəне айбындылықпен қатысты барлық ұлық сипаттар. #KEMALÂT-I KUDSİYE: Киелі жəне кемшіліксіз сипаттар. #KEMALÂT-I MANEVİYE: Мағынауи жоғары сипаттар (кемелділіктер, қабілеттер). #KEMALÂT-I MEDENİYET: Мəдениеттің артықшылықтары жəне жетістіктері. #KEMALÂT-I MUHABBET: Махаббаттың көркем жəне нұқсансыз артықшылықтары. #KEMALÂT-I MUHAMMEDİYE: Хз.Мұхаммедтің (асм) кемелді сипаттары. #KEMALAT-I RUBUBiYET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) барлық болмыстардың Раббы болу сипатындағы шексіз кемлділік, кемшіліксіздік жəне артықшылық. #KEMALÂT-I RUHİYE: Рухани кемелілік жəне артықшылықтар. #KEMALÂT-I SÂMİYE: Жоғары (sȃmi) кемелділіктер мен көркемділіктер. #KEMALÂT-I SAN'AT: Өнердегі кемелділіктер. #KEMALÂT-I SÜBHANİYE: Сүбхан (яғни, əрбір жақтан кемшіліксіз жəне нұқсансыз) болған Аллаһтың (жж) кемшіліксіз жоғары сипаттары (кемелділіктері). #KEMALÂT-I ŞAHSİYE: Жеке адамға қатысты кемелділіктер. #KEMALÂT-I VELAYET: Әулиеліктегі кемелділіктер мен жоғарылық дəрежелер. #KEMALÂT-I VİCDANİYE: Ұждандағы жоғары сезімдер жəне сипаттар. #KEMALÂT-I VÜCUD: Жаратылған болмыстың көркем жəне жоғары сипаттары.
298 #KEMALÂT-I ZÂTİYE: Затына (Аллаһтың ж.ж. өзіне) тəн шексіз жоғары сипаттар. #KEMALÎ: Кемелділікпен қатысты. #KEMAL-İ ACZ VE FAKR: Шексіз дəрежеде əлсіздік, шарасыздық пен пақырлық. #KEMAL-İ ADALET: 1. Толық жəне кемшіліксіз əділдік. 2. Толық туралық, ақиқатқа толыққанды үйлесімділік. #KEMAL-İ ÂFİYET: Толық денсаулық. #KEMAL-İ AKIL: Ақылдың кемелдігі, ақылдың жоғары дəрежесі. #KEMAL-İ ALÂKA: Терең сүйіспеншілік пен сыйластық. #KEMAL-İ AŞK: Қатты ғашықтық, шынайы сүйіспеншілік. #KEMAL-İ AŞK VE ŞEVK: Қатты ғашықтық пен толық құштарлық. #KEMAL-İ BELÂGAT: Кемелді жəне шексіз дəрежеде жоғары əдебиет; тақырыбына, тыңдаушылардың жағдайына толық сай, орынды, тура, əсерлі жəне көркем баяндау тəрізінің ең жоғары дəрежесі. #KEMAL-İ BEŞERÎ: Адамның рухани дамуы жəне кемелділіктің ең жоғары дəрежесі. #KEMAL-İ BÎZEVAL: Жалғасымды жəне мəңгі болған (bȋzeval) кемшіліксіз сипаттарға ие болушылық, жалғасымды жəне мəңгі кемелділік. #KEMAL-İ CEMAL: Кемшіліксіз əдемілік. #KEMAL-İ CEMAL-İ SAMEDANÎ: Сəмад болған (яғни, ешбір нəрсеге мұқтаж болмаған жəне ),əр нəрсенің əр ісінде мұқтаж болғандығы жəне өзі ешбір нəрсеге мұқтаждығы болмаған əрбір нəрсе əрбір сəт өзіне мұқтаж болған) Аллаһқа (жж) тəн кемшіліксіз сұлулық. #KEMAL-İ CİDDİYET: Кемелді байсалдылық, өте шынайы жəне ақ пейілді мінез-құлық. #KEMAL-İ DİKKAT: Өте мұқияттылық, қатты ден қою,мықты зер салу. #KEMAL-İ EDEB: Өте əдептілік, жоғары денгейдегі жақсы мінез. #KEMAL-İ EF'AL: Жасалған істердің кемелділігі, кемшіліксіздігі. #KEMAL-İ EHEMMİYET: Өте мəн беру, өте маңыздылық беру. #KEMAL-İ EMNİYET: Толық сенімділік жəне үрейдің жоқтығы, толық өзіне сенім. #KEMAL-İ ESMA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз кемелділік, кемшіліксіздік жəне ұлылықты баяндаған есімдер. #KEMAL-İ ETEM: Ең жоғары кемелділік, ешбір кемшілікке жəне нұқсандыққа орын қалдырмаған кемелділік. #KEMAL-İ ETEMM: Ең жоғары кемелділік, ешбір кемшілікке жəне нұқсандыққа орын қалдырмаған кемелділік. #KEMAL-İ EVSAF: Сипаттардың кемелділігі, шексіз ұлықтылығы. #KEMAL-İ FAALiYET: Кемшіліксіз кемелді істер, жасалған істердегі кемшіліксіздік. #KEMAL-İ FAHR: Толық мақтаныш. #KEMAL-İ FAHR VE SÜRUR: Толық мақтаныш пен шаттық. #KEMAL-İ FAHİR: Толық мақтаныш. #KEMAL-İ FAHİR VE SÜRUR: Толық мақтаныш пен шаттық. #KEMAL-İ FERAH: Толық көңілдің жайлануы. #KEMAL-İ FITRAT: Кемелді жаратылыс. #KEMAL-İ GURUR: Қатты өзін ұнату, өте тəкаппарлық. #KEMAL-İ HÂHİŞ: Толық ықылас, қатты қалау (құштарлық). #KEMAL-İ HAKKANİYET: Толыққанды туралық, өте туралық. #KEMAL-İ HARARET: Толық ынта-жігер. #KEMAL-İ HASSASİYET: Өте мұқияттылық жəне сезімталдық. #KEMAL-İ HAŞMET: Өте айбындылық, өте ұлылық. #KEMAL-İ HAYRET: Қатты қайран таңқалу қалу. #KEMAL-İ HİDDET VE GAYZ: Қатты ашу-ыза. #KEMAL-İ HİKMET: Кемелді хикмет, əрбір нəрседе ең үйлесімді мақсат, ең жоғарғы пайда жəне шараны көздеу. #KEMAL-İ HİLKAT: Кемшіліксіз кемелді жаратылыс.
299 #KEMAL-İ HULUS: Толық ықылас, өте шынайылық. #KEMAL-İ HÜRMET: Үлкен құрмет, қатты қадірлеу. #KEMAL-İ HÜRRİYET: Толық еркіндік. #KEMAL-İ HÜSN: Кемелді əдемілік. #KEMAL-İ HÜSN-Ü SAN'AT: Өнер сұлулығында өте кемелді. #KEMAL-İ İÇTİHAD VE FAZL: Иштихадда жəне фазилетте кемелділік; Құран жəне сүннетке сүйеніп жаңа шарттарға жəне мұқтаждықтарға жауап беріп үкімдерді шығаруда толық қабілеттілік (kemal-i içtihad) жəне ілім жəне ахлақта толық кемелділік. #KEMAL-İ İFFET: Күнəдан жəне жаман мінезден мүлдем аулақ болу. #KEMAL-İ İFTİHAR: Үлкен мақтаныш. #KEMAL-İ İFTİKAR: (Аллаһқа ж.ж. алдында) шексіз дəрежедегі пақырлығыны, заттық жəне рухани əртүрлі мұқтаждықтарын өтеу мүмкіндігінен мақұрымдығын баяндау. #KEMAL-İ İHLAS: Толық ықылас, тек қана Аллаһ (жж) ризасыны мақсат ету. #KEMAL-İ İHTİLAT: Өте қатты бір-біріне араласқан халде болу жəне бірінің ішіне бірі кіру. #KEMAL-İ İHTİMAM: Өте мұқияттылық. #KEMAL-İ İHTİRAM: Үлкен құрмет көрсету немесе көрсетілу. #KEMAL-İ İHTİŞAM: Өзін ап-ашық жəне жарқын түрде ортаға қою. #KEMAL-İ İLAHÎ: Аллаһтың (жж) шексіз жоғары сипаттары. #KEMAL-İ İLİM: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз жəне нұқсансыз ілім. #KEMAL-İ İLMÎ: Ғылыми жетістік, ілім тұрғысында толық даму. #KEMAL-İ İMAN: Иман кемелділігі, ақаусыз жəне өте қуатты иман. #KEMAL-İ İMTİSAL: 1. Толық меншіктену. 2. Әмірге толық мойынсұну. #KEMAL-İ İMTİYAZ: Ұқсастарынан ап-ашық түрде таңдалып ерекшелену. #KEMAL-İ İNAYET: Кемшіліксіз сыйлық, жарылқау жəне жəрдем. #KEMAL-İ İNKIYAD: Толық мойынсұну, толық бағыну. #KEMAL-İ İNTİZAM: Шексіз тəртіп жəне кемелді жүйелік. #KEMAL-İ İSTİDAD VE KABİLET: Шексіз дəрежеде жоғары қабілет жəне ең жоғары деңгейдегі табысты болу күші. #KEMAL-İ İSTİHSAN: Өте ұнату жəне керемет деп білу. #KEMAL-İ İSTİKAMET: 1.Шексіз дəрежеде кемелді туралық. 2. Өте байсалдылық, салмақтылық. #KEMAL-İ İSTİRAHAT-İ KALB: Толыққанды жүрек тыныштығы жəне алаңсыздық. #KEMAL-İ İSTİRAHAT-İ KALP: Толыққанды жүрек тыныштығы жəне алаңсыздық. #KEMAL-İ İŞTİHA: Кемелді тəбет, қатты құштарлық. #KEMAL-İ İŞTİYAK: Қатты құштарлық, қатты құмарлық, қатты ынта. #KEMAL-İ İTAAT: Толық бағыну, əмірге толық мойынсұну. #KEMAL-İ İTİKAD: Толық сенім мықтылығы, иман кемелділігі, толық сенім. #KEMAL-İ İTİNA: Толық,кемелді жəне кемшіліксіз мұқияттылық. #KEMAL-İ İTTİFAK: Толық бірлік, толық келісім, толық бірлесу жағдайы. #KEMAL-İ İTTİHAD: Толық бірлік, толық бірлесу жағдайы. #KEMAL-İ İTTİKAN: 1. Өте мықтылық жəне жүйелік. 2. (ауысп.) өте үлкен қолайлық. #KEMAL-İ İZAH: Өте керемет түсіндіру. #KEMAL-İ İZ'AN VE TESLİMİYET: Өте жақсы түсіну жəне ақиқатты қабылдап мойынсұну. #KEMAL-İ İZZET: Өзінді ешқашан төмен түсірмеу, басын имеу, басын тік ұстау, абыройынды жəне намысынды мықтап қорғау. #KEMAL-İ KAT'İYYET: Өте анық түрде, күмəнсіз түрде, өте нақты. #KEMAL-İ KAT'İYET: Өте анық түрде, күмəнсіз түрде, өте нақты. #KEMAL-İ KEREM: Өте жомарттылық, өте мырзалық. #KEMAL-İ KİBRİYA: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз ұлылық. #KEMAL-İ KUDRET: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз күш-қуат.
300 #KEMAL-İ KUDRET-İ İLAHİYE: (Аллаһқа ж.ж. тəн) шексіз құдіретінің күш-қуаты. #KEMAL-İ KUDSÎ: Қасиетті кемелділік. #KEMAL-İ LEZZET: Өте лəззат, толық рахаттылық, үлкен қуаныш. #KEMAL-İ LİYAKAT: Толық лайықтылық. #KEMAL-İ MAHCUBİYET: Қатты ұялу, өте ұялатын жағдай. #KEMAL-İ MAHVİYET: Өзін кемшілікті жəне құнсыз көріп толық кішіпейілдікпен көрсету, өзін еш ұнатпау. #KEMAL-İ MANEVÎ: Мағынауи кемелділік. #KEMAL-İ MEHABET: Үлкен айбындылық; халықтың үлкен құрмет көрсетімен. #KEMAL-İ MEMNUNİYET: Үлкен ризашылық. #KEMAL-İ MERAK: Өте үлкен қызығушылық (қатты білгісі келу жəне үйренгісі келу). #KEMAL-İ MERHAMET: Өте үлкен мейірімділік. #KEMAL-İ METANET: 1. Толық байсалдылық жəне суыққандылық. 2. Еш шайқалмау жəне тартыншақтап қорықпау, өзіне толық сену. 3. Нақты шешіиде болу. 4. Өте үлкен жігер жəне қайраттылық, төзімділік, шыдамдылық. #KEMAL-İ MEVZUNİYET: Өте өлшемділік жəне пішін жағынан тəртіптілік, кемшіліксіздік. #KEMAL-İ ME'YUSİYET: Өте үмітсіздік жəне шарасыздық. #KEMAL-İ MİZAN: Дəлме дəл өлшем, өте мықты есеп жəне өлшем. #KEMAL-İ MUHABBET: Үлкен сүйіспеншілік. #KEMAL-İ MUSAHHARİYET: Толық бағыныштылықпен міндетке жəне қызметке əзір жағдайға əкелу. #KEMAL-İ MUTLAK: Шексіз кемелділік. #KEMAL-İ MÜNASEBET: Тығыз байланыстылық, жиі қарым-қатынас. #KEMAL-İ NÂMÜTENAHÎ: Шексіз кемелді қасиеттер жəне жоғары сипаттар. #KEMAL-İ NEFRET: Қатты жиіркену, мүлдем жақтырмау. #KEMAL-İ NEŞ'E: Үлкен қуаныш, өте мəз-мейрам. #KEMAL-İ NİMET: Кемелді нығмет (сыйлық, жарылқау, ризық). #KEMAL-İ NİZAM: Кемшіліксіз кемелді тəртіп. #KEMAL-İ RABBANÎ: Раббымыздың кемелді сипаттары; əрбір нəрсенің иесі жəне тəрбиелеушісі болған Аллаһтың (жж) кемшіліксіз жəне ұлы сипаттары. #KEMAL-İ RAHAT: Толық рахаттылық, жанына толық жайлылық. #KEMAL-İ RAHAT-I KALB: Толық жүрек тыныштығы, толық көңіл хоштығы. #KEMAL-İ RAHMANİYETİNİ VE RAHȊMİYETİNİ: Шексіз мейірімділігіні жəне шексіз аяушылығыны. #KEMAL-İ RAHMET: Кемелді рахмет, ақаусыз мейірімділік, өте аяушылық. #KEMAL-İ RIZA: Толық түрде разы болу. #KEMAL-İ RIZA-YI KALB: Жүректің толық ризашылығы. #KEMAL-İ RIZA-YI NEFİS: Толығымен өзінің жеке қалауынан жəне ризашылығынан. #KEMAL-İ RUBUBİYET: (Аллаһтың ж.ж.) əрбір нəрсенің иесі, тəрбиешісі, жетістірушісі, шараларын жасаушы жəне заттық немесе рухани мұқтаждықтарын өтейтін мүмкіндіктерін жаратушы сипатындағы кемелділік, кемшіліксіздік. #KEMAL-İ SAADET: Толыққанды бақыттылық. #KEMAL-İ SABIR: Шексіз сабырлық. #KEMAL-İ SADAKAT: Толық адалдық, шын берілгендік. #KEMAL-İ SAFA: Толыққанды көңіл шаттығы. #KEMAL-İ SAFFET: Толық тазалық пен кіршіксіздік. #KEMAL-İ SALAHAT: Толық діндарлық, діннің əмірлерін орындау жəне күнəлардан қашудағы күшті тақуалық. #KEMAL-İ SALTANAT: Шексіз əкімдік, əрбір нəрсені өзінің əмірінің астына алу күшінің шексіздігі жəне кемшіліксіздігі. #KEMAL-İ SAMİMİYETİ: Өте таза кіршіксіз адалдығын.
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 672
- 673
- 674
- 675
- 676
- 677
- 678
- 679
- 680
- 681
- 682
- 683
- 684
- 685
- 686
- 687
- 688
- 689
- 690
- 691
- 692
- 693
- 694
- 695
- 696
- 697
- 698
- 699
- 700
- 701
- 702
- 703
- 704
- 705
- 706
- 707
- 708
- 709
- 710
- 711
- 712
- 713
- 714
- 715
- 716
- 717
- 718
- 719
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 700
- 701 - 719
Pages:
