tripitaka_87

พระอภธิ รรมปฎก ปฏ ฐาน เลม ๗ ภาค ๓ - หนาที่ 195 [๙๗๗] ๘. ทสั สเนนปหาตัพพเหตุกธรรม และเนวทสั สเนน-นภาวนายปหาตัพพเหตกธรรม เปน ปจ จยั แกเนวทสั สเนนนภาวนาย-ปหาตัพพเหตุกธรรม ดว ยอํานาจของวปิ ปยตุ ตปจ จยั มี ๒ อยาง คือทเี่ ปน สหชาตะ และ ปจ ฉาชาตะ ท่ีเปน สหชาตะ ไดแ ก ขนั ธทงั้ หลายท่ีสหรคตดวยวจิ ิกจิ ฉาที่เกดิ พรอ มกนั และโมหะ เปนปจจัยแกจ ติ ตสมฏุ ฐานรูปท้งั หลาย ดว ยอาํ นาจของวปิ ปยุตตปจจัย ท่ีเปน ปจฉาชาตะ ไดแก ขันธท ้ังหลายทส่ี หรคตดวยวิจิกจิ ฉาทเ่ี กดิ ภายหลงั และโมหะ เปนปจ จยั แกก ายนี้ ที่เกิดกอ น ดว ยอาํ นาจของวิปปยุตตปจจัย. [๙๗๘] ๙. ภาวนายปหาตัพพเหตกุ ธรรม และเนวทัสสเนน-นภาวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรม เปนปจ จยั แกเนวทัสสเนนนภาวนาย-ปหาตัพพเหตกุ ธรรม ดวยอาํ นาจของวปิ ปยุตตปจจัย มี ๒ อยา ง คอื ทีเ่ ปน สหชาตะ และ ปจ ฉาชาตะ ที่เปน สหชาตะ ไดแ ก ขันธทัง้ หลายที่สหรคตดวยอทุ ธัจจะทเ่ี กดิ พรอมกัน และโมหะ เปนปจจยั แกจติ ตสมุฏฐานรปู ท้ังหลาย. ท่เี ปน ปจ ฉาชาตะ ไดแก ขนั ธท ้งั หลายทส่ี หรคตดว ยอุทธจั จะทีเ่ กิดภายหลัง และโมหะ เปนปจจัยแกกายน้ี ท่เี กดิ กอ น ดว ยอาํ นาจของวปิ ปยุตตปจ จยั .

พระอภิธรรมปฎ ก ปฏฐาน เลม ๗ ภาค ๓ - หนาท่ี 196 ๒๑.อตั ถปิ จจัย [๙๗๙] ๑. ทัสสเนนปหาตพั พเหตกุ ธรรม เปน ปจจัยแกทสั ส-เนนปหาตพั พเหตุกธรรม ดวยอาํ นาจของอตั ถปิ จ จัย คอื ขนั ธ ทเี่ ปนทัสสเนนปหาตพั พเหตกุ ธรรม ฯลฯ [๙๘๐] ๒. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกธรรม เปน ปจ จัยแกเนว-ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตกุ ธรรม ดว ยอํานาจของอัตถปิ จจยั มี ๒ อยาง คอื ท่เี ปน สหชาตะ และ ปจ ฉาชาตะ ท่ีเปน สหชาตะ ไดแก ขนั ธทง้ั หลายท่ีเปน ทสั สเนนปหาตัพพเหตกุ ธรรม ทีเ่ กิดพรอ มกนัเปนปจ จยั แกจ ติ ตสมฏุ ฐานรูปทงั้ หลาย ดวยอํานาจของอตั ถิปจจยั . ทเี่ ปน สหชาตะ ไดแก ขนั ธทงั้ หลายทส่ี หรคตดว ยวจิ กิ ิจฉา ที่เกิดพรอมกนั เปนปจ จยั แกโมหะ และจิตตสมุฏฐานรปู ทัง้ หลาย ดว ยอาํ นาจของอตั ถิปจจยั ทีเ่ ปน ปจ ฉาชาตะ ไดแ ก ขนั ธท ั้งหลายทเ่ี ปนทสั สเนนปหาตัพพเหตกุ ธรรม ที่เกดิ ภายหลงั เปนปจจัยแกกายน้ี ท่ีเกิดกอ น ดว ยอาํ นาจของอัตถิปจ จยั . [๙๘๑] ๓. ทสั สเนนปหาตัพพเหตกุ ธรรม เปน ปจจัยแกท ัสส-เนนปหาตพั พเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตพั พเหตุก-ธรรม ฯลฯ

พระอภิธรรมปฎก ปฏ ฐาน เลม ๗ ภาค ๓ - หนาที่ 197 คอื ขนั ธ ๑ ท่เี ปน ทัสสเนนปหาตพั พเหตุกธรรม เปน ปจ จัยแก ขนั ธ๓ และจติ ตสมฏุ ฐานรปู ท้งั หลาย ดว ยอํานาจของอัตถิปจ จยั ฯลฯ ขันธ ๑ ท่ีสหรคตดวยวิจิกจิ ฉา เปน ปจจัยแกข ันธ ๓. โมหะ และจติ ตสมฏุ ฐานรูปทัง้ หลาย ดวยอาํ นาจของอัตถปิ จจยั ฯลฯ. ๔. ภาวนายปหาตพั พเหตุกธรรม ฯลฯ มี ๓ วาระ. [๙๘๒] ๗. เนวทสั สเนนนภาวนายปหาตัพพเหตกุ ธรรม เปนปจจัยแกเ นวทัสสเนนนภาวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรม ดว ยอํานาจของอัตถปิ จจยั มี ๕ อยา ง คือทเ่ี ปน สหชาตะ ปเุ รชาตะ ปจ ฉาชาตะ อาหาระและ อนิ ทรยิ ะ ทีเ่ ปน สชาตะ ไดแก ขันธ ๑ ทเี่ ปนเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรม เปนปจ จยัแกข นั ธ ๓ และจติ ตสมฏุ ฐานรปู ทงั้ หลาย ดว ยอาํ นาจของอตั ถิปจจัย ฯลฯ โมหะท่ีสหรคตดวยวิจิกจิ ฉา ท่ีสหรคตดว ยอทุ ธัจจะ เปน ปจจยั แกจิตตสมฏุ ฐานรูปท้งั หลาย ดว ยอํานาจของอตั ถิปจจัย. ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ของอสญั ญสัตวทั้งหลาย ฯลฯ ที่เปน ปุเรชาตะ ไดแ ก บคุ คลพจิ ารณาเหน็ จกั ษุ ฯลฯ หทยวตั ถุ ฯสฯ โดยความเปนของไมเทย่ี ง ฯลฯ บคุ คลเหน็ รปู ดวยทพิ ยจักษุ, ฟงเสียงดวยทิพโสตธาต.ุ

พระอภธิ รรมปฎก ปฏฐาน เลม ๗ ภาค ๓ - หนาท่ี 198 รปู ายตนะ เปนปจจยั แกจกั ขุวิญญาณ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ เปนปจ จยั แกกายวญิ ญาณ. จกั ขายตนะเปนปจจัยแกจ กั ขวุ ิญญาณ ฯลฯ กายายตนะ เปนปจจัยแกกายวญิ ญาณ ฯลฯ หทยวัตถุเปน ปจจยั แกขันธท้ังหลายทเ่ี ปนเนวทัสสเนนนภาว-นายปหาตพั พเหตกุ ธรรม และโมหะ ดว ยอาํ นาจของอัตถปิ จ จัย. ท่ีเปน ปจ ฉาชาตะ ไดแ ก ขนั ธท งั้ หลายที่เปนเนวทสั สเนนนภาวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรมท่เี กิดภายหลงั และโมหะ เปนปจจยั แกกายนที้ ่เี กดิ กอ น ดวยอํานาจของอัตถปิ จ จัย. กวฬกี าราหาร เปน ปจจยั แกกายน้.ี รูปชวี ิตนิ ทรยี  เปนปจ จัยแกกฏัตตารปู ท้งั หลาย. [๙๘๓] ๘. เนวทสั สเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม เปนปจ จยั แกทสั สเนนปหาตพั พเหตุกธรรม ดว ยอาํ นาจของอตั ถปิ จ จยั มี ๒ อยาง คอื ที่เปน สหชาตะ และ ปเุ รชาตะ ท่ีเปน สหชาตะ ไดแ ก โมหะที่สหรคตดวยวจิ ิกจิ ฉา เปน ปจจัยแกส ัมปยตุ ตขนั ธท ง้ั หลาย ดว ยอํานาจของอัตถปิ จ จัย. ทเ่ี ปน ปุเรชาตะ ไดแก บุคคลยอมยินดี ยอมเพลิดเพลนิ ยิ่ง ซ่ึงจักษุ ฯลฯ หทยวตั ถุ เพราะปรารภจกั ษุเปน ตนนน้ั ราคะทีเ่ ปน ทัสสเนนปหาตพั พเหตุกธรรมยอ มเกดิ ขน้ึ

พระอภิธรรมปฎ ก ปฏฐาน เลม ๗ ภาค ๓ - หนาท่ี 199ทิฏฐิ ยอมเกดิ ขนึ้ วิจกิ ิจฉา ฯลฯ โทมนัสที่เปนทสั สเนนปหาตพั พเหตุกธรรมยอ มเกิดขนึ้ . หทยวัตถุ เปนปจ จยั แกขนั ธท ้ังหลายทเี่ ปนทสั สเนนปหาตพั พเหตุก-ธรรม ดว ยอาํ นาจของอตั ถปิ จ จัย. [๙๘๔] ๙. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรม เปนปจ จยั แกภ าวนายปหาตัพพเหตกุ ธรรม ดว ยอาํ นาจของอัตถปิ จจัย มี ๒ อยาง คือทีเปน สหชาตะ และ ปเุ รชาตะ ทีเ่ ปน สหชาตะ ไดแ ก โมหะทสี่ หรคตดวยอทุ ธัจจะทีเ่ กดิ พรอมกนั เปนปจ จยั แกสัมปยตุ ต-ขนั ธท้ังหลาย ดวยอาํ นาจของอัตถปิ จ จยั ทเี่ ปน ปเุ รชาตะ ไดแก บุคคลยอ มยินดี ยอ มเพลิดเพลนิ ย่ิง ซง่ึ จักษุ ฯลฯ หทยวัตถุ ฯลฯ หทยวตั ถุ เปน ปจจยั แกข นั ธทง้ั หลาย ทเ่ี ปน ภาวนายปหาตัพพเหตุกะธรรม ดว ยอํานาจของอตั ถิปจ จัย. [๙๘๕] ๑๐. เนวทัสสเนนภาวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรม เปนปจจัยแกท ัสสเนนปหาตพั พเหตุกธรรม และเนวทัสสเนนนภาวนาย-ปหาตพั พเหตุกธรรม ดวยอาํ นาจของอัตถปิ จจยั

พระอภิธรรมปฎ ก ปฏ ฐาน เลม ๗ ภาค ๓ - หนาท่ี 200 มี ๒ อยา ง คอื ท่ีเปน สหชาตะ และ ปเุ รชาตะ ท่ีเปน สหชาตะ ไดแก โมหะที่สหรคตดวยวิจิกจิ ฉาที่เกดิ พรอ มกัน เปน ปจ จยั แกส ัมปยตุ ตขันธและจิตตสมฏุ ฐานรูปทัง้ หลาย ดวยอํานาจของอัตถปิ จจยั . ที่เปน ปุเรชาตะ ไดแ ก เพราะปรารภจักษุ ขนั ธทัง้ หลายทส่ี หรคตดวยวิจกิ จิ ฉา และโมหะยอ มเกดิ ข้ึน ฯลฯ เพราะปรารภหทัยวัตถุ ฯลฯ หทยวัตถุ เปนปจจัยแกข ันธท้ังหลายท่ีสหรคตดวยวิจกิ ิจฉา และโมหะดวยอาํ นาจของอตั ถปิ จ จัย [๙๘๖] ๑๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตพั พเหตุกธรรมเปน ปจจัยแกภ าวนายปหาตพั พเหตกุ ธรรม และเนวทัสสเนนนภาว-นายปหาตพั พเหตกุ ธรรม ดว ยอํานาจของอตั ถิปจจยั มี ๒ อยา ง คอื ทเ่ี ปน สหชาตะ และ ปุเรชาตะ ทีเ่ ปน สหชาตะ ไดแก โมหะทส่ี หรคตดวยอทุ ธัจจะ เปนปจ จัยแกส มั ปยุตตขนั ธ และ จิตตสมุฏ-ฐานรูปทั้งหลาย ดว ยอํานาจของอตั ถปิ จ จัย. ทเี่ ปน ปุเรชาตะ ไดแ ก เพราะปรารภซ่งึ จักษุ ขนั ธท ั้งหลายทสี่ หรคตดวยอทุ ธจั จะ และโมหะยอมเกิดขน้ึ , เพราะปรารภหทยวัตถุ ฯลฯ.