tripitaka_73

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย พุทธวงศ เลม ๙ ภาค ๒ - หนา ที่ 701 ตอ นน้ั จึงพิจารณาทบทวนวา เราจะไดเหน็ ทานผนู เี้ ปน พระพทุ ธ-เจา หรือไมไ ดเ หน็ หนอ เหน็ วา เราไมไดเห็นเราจักทาํ กาละเสยี ในระหวางนแ่ี ลไปบังเกดิ ในอรปู ภพ ทีพ่ ระพทุ ธเจา รอ ยพระองค พนั พระองค ไมอ าจเสดจ็ไปโปรดใหต รัสรูไ ด แลวรอ งไหวา เราจักไมไดเ หน็ อจั ฉรยิ บุรษุ เชน นเี้ ปนพระพทุ ธเจา เราจกั เสอื่ มใหญ มนุษยท้ังหลายเหน็ กถ็ ามวา พระผูเปนเจาของเรา เมอื่ กห้ี ัวเราะกลับมารอ งไหอ ีก อนั ตรายไรๆ จกั มีแกพระลกู เจา ของเราหรือ. ดาบสตอบวา อันตรายไมม แี กพระลูกเจา น้นั ดอก พระลูกเจาจกั เปนพระพทุ ธเจา ไมต อ งสงสัย มนุษยทั้งหลายจึงถามอกี วา เมอ่ื เปนดงั น้ี เหตุไรทานจงึ รองไหเลา ดาบสตอบวา เราเศราใจถึงตัวเราวา จักไมไดเห็นอจั ฉริย-บุรุษเชน น้ีเปนพระพุทธเจา เราจักเสื่อมใหญด ังนี้ จงึ รองไห. ตอ แตนนั้ พระประยูรญาติใหส รงสนานพระเศียรพระโพธิสัตวในวันท่ี ๕ ปรกึ ษากันวา จักเฉลมิ พระนาม จงึ ฉาบทาพระราชนเิ วศนดว ยของหอม๔ ชนดิ โปรยดอกไมม ีขาวตอกครบ ๕ ใหห ุงขาวมธปุ ายาสไมผสม นิมนตพราหมณ ๑๐๘ ผจู บไตรเพท ใหน ่งั ในราชนเิ วศน ใหบ รโิ ภคขา วมธุปายาสกระทําสักการะแลว ใหตรวจทํานายพระลกั ษณะวา จกั เปนอยา งไร บรรดาพราหมณ ๑๐๘ นัน้ พราหมณบณั ฑิต ๘ ทาน มีรามพราหมณเปนตน เปนผตู รวจทํานายพระลกั ษณะ บรรดาพราหมณบ ณั ฑติ ๘ ทา นนั้น ๗ ทานยกสองนวิ้ พยากรณเ ปน สองสวนวา ประกอบดว ยพระลกั ษณะเหลานี้ เม่อื อยคู รองฆราวาสวิสัยจะเปน พระเจา จักรพรรดิ เมื่อผนวชจะเปนพระพุทธเจา บรรดาพราหมณบณั ฑติ ๘ ทา นนัน้ พราหมณโ ดยโคตรชื่อโกณฑัญญะ หนมุ กวา เขาหมด เห็นพระวรลักษณสมบัตขิ องพระโพธสิ ตั ว ยกนว้ิ เดยี วเทา นนั้ พยากรณเปนสว นเดยี ววา ทา นผนู ้ี ไมม ีเหตอุ ยูค รองฆราวาสวสิ ยั จักเปน พระพทุ ธเจา

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนิกาย พุทธวงศ เลม ๙ ภาค ๒ - หนา ที่ 702ผมู หี ลังคาอนั เปด แลว โดยสว นเดียว. ครั้งนั้น พระประยรู ญาตเิ มอ่ื ถอื พระนามของพระโพธสิ ตั วนั้น จึงเฉลิมพระนามวาสทิ ธัตถะ เพราะทรงทาํ ความสําเร็จประโยชนแ กโลกทั้งปวง. ครง้ั นน้ั พราหมณเหลา นัน้ กลับถึงบา นเรือนของตนแลว ก็เรียกลกู ๆ มาพดู สงั่ อยา งนี้วา พอ แกแมเฒาแลวจะไดอ ยชู มพระโอรสของพระเจาสทุ โธทนะ บรรลุพระสัพพัญุตญาณ หรอื ไมไ ดช มก็ได แตเ มอื่ พระโอรสพระองคน ัน้ ทรงผนวชบรรลพุ ระสัพพัญุตญาณแลว ลกู ๆ กจ็ งบวชในพระ-ศาสนาของพระองคนะ. ตอ น้ัน ทา นพราหมณบณั ฑิต ๗ ทา น อยจู นตลอดชีวิตแลว กไ็ ปตามกรรม โกณฑญั ญมาณพ ไมมีโรค แตในครัง้ น้ัน พระราชาทรงสดบั คาํ ของพราหมณบ ณั ฑติ เหลา น้ันแลวตรัสถามวา ลูกของเราเห็นอะไรจึงจักผนวช. พราหมณเ หลา นน้ั ทูลวา ขาแตเทวะ เหน็ บพุ นมิ ิต ๔ พระเจา ขา.ตรสั ถามวา กอ็ ะไรกนั เลา . ทลู ตอบวา คือ คนแก คนเจ็บ คนตาย นักบวช.พระราชาตรัสส่งั วา นบั ตง้ั แตนไ้ี ปพวกเจา อยา ให คนแก คนเจบ็ นักบวชมาใกลล กู เรานะ แลว ทรงตั้งกองรกั ษาการณ ทกุ ระยะคาวตุ หนงึ่ ๆ ทง้ั ๔ ทิศเพื่อปองกันคนแกเ ปน ตนมาปรากฏในสายตาพระกุมาร. วนั นน้ั พระประยูร-ญาตแิ ปดหมน่ื ตระกูล ประชุมกันในมงคลสถาน พระญาติแตละพระองคก ็ทูลปฏญิ ญาถวายโอรสแตละองคว า พระกมุ ารน้จี ะเปนพระพุทธเจา หรือจะเปนพระราชากต็ าม พวกเรากจ็ ะถวายโอรสแตละองค ถา พระกุมารจกั เปน พระ-พทุ ธเจาไซร กจ็ กั มขี ตั ติยสมณะคอยแวดลอมจารกิ ไป ถาจกั เปนพระเจาจักรพรรดิไซร กจ็ ักมีขัตติยกุมารคอยแวดลอ มตามเสด็จไป. พระราชาพระ-ราชทาน พระพี่เลย้ี งนางนม ๖๔ นาง ผูปราศจากโทษทุกอยา ง ถงึ พรอ มดว ยรูปสมบัตอิ ยางยิง่ แดพระมหาบรุ ุษ พระโพธิสตั วทรงเจริญวยั ดว ยบริวารไมม ีท่สี ุด ดวยสริ สิ มุทยั อยา งใหญ.

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขุททกนกิ าย พุทธวงศ เลม ๙ ภาค ๒ - หนาท่ี 703 ตอมา วนั หนึง่ เปน วันพระราชพธิ ีวปั มงคล วนั นัน้ พระราชาเสดจ็ออกจากพระนครโดยสริ สิ งา ยง่ิ ใหญดวยราชบรพิ ารกลมุ ใหญ ทรงพาพระโอรสเสดจ็ ไปดว ย ณ ท่กี สิกรรม มตี น หวาตน หนง่ึ มีเงาทบึ รม เย็นนา รน่ื รมยอยา งยงิ่ . ทรงปทู ี่บรรทมสาํ หรับพระกมุ ารภายใตต นหวาน้นั ผกู เพดานผา แดงประดับดาวทอง ก้นั มานต้งั กองรักษาการณ พระราชาประดับเครอื่ งอลงั การทกุ อยาง อันหมอู าํ มาตยแวดลอมแลว เสดจ็ ไปเพือ่ จรดพระนงั คลั ในท่ีกสกิ รรมนนั้ พระราชาทรงถอื พระนังคลั ทอง อนั เปน มงคลอยา งยิ่ง พวกอาํ มาตยเปน ตน ถือหางไถเงินเปน ตน วันนั้น ประกอบพระราชพธิ ีจรดพระนงั คัลพันหนึ่ง พระพีเ่ ล้ยี งนางนมนง่ั ลอ มพระโพธสิ ัตว คดิ วา จักดสู มบัติของพระราชา แลวพากันออกไปนอกมาน. ลาํ ดับนั้น พระโพธสิ ตั ว ทรงแลดูขา งโนนขางนี้ ไมเ หน็ ใคร ๆ ก็พลนั ลุกขึน้ นงั่ ขัดสมาธกิ าํ หนดลมหายใจเขาออกเปน อารมณ ยังปฐมฌานใหเกดิ พวกพเี่ ล้ยี งนางนม เตรไปในระหวางอาหาร ชกั ชาอยเู ล็กนอ ย เงาของตน ไมต นอนื่ ๆ คลอ ยกลบั ไป แตเ งาของตน หวาตน นั้น ยงั เปนปรมิ ณฑลต้ังอยูในท่นี ั้นน่ันเอง ฝา ยพระพ่ีเลี้ยงนางนมของพระโพธสิ ัตวนน้ั คิดวา พระลกู เจาอยูแตล าํ พงั จงึ รบี ยกมานขึ้นหา ก็เหน็ พระโพธิสตั วป ระทับนั่งขัดสมาธอิ ยบู นท่ีบรรทม และเหน็ ปาฏหิ ารยิ น้ัน ไปกราบทูลเรอ่ื งน้ันแดพ ระราชา พระราชารีบเสด็จมา ทรงเหน็ ปาฏหิ าริยน ้นั ทรงไหวพระโอรสตรสั วา ลูกพอ เอย นีพ่ อ ไหวลูกเปนหนทส่ี องนะ. ครั้งนน้ั พระมหาบรุ ษุ ทรงมีพระชันษา ๑๖ พรรษา ตามลําดับพระราชาโปรดใหสรา งปราสาท ๓ หลงั ช่อื รมั มะ สุรัมมะ และ สภุ ะ ๙ ชั้นหลังหนง่ึ ๗ ชัน้ หลังหน่งึ ๕ ชนั้ หลงั หนง่ึ อันเหมาะแก ๓ ฤดู แกพระโพธิสัตวปราสาทแมท ้งั ๓ หลัง สวนสงู มขี นาดเทา กัน แตช ัน้ ตา งกัน.