แผนการเรียนการสอน รายวิชาเคมี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

186 13 นางสาวนันทิกานต์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 15 ถาวร ✓ ✓✓ ✓ 10 15 14 นางสาวนรมน ✓ ✓ ✓✓ ✓ 15 พลเย่ยี ม ✓ ✓✓ ✓ 10 10 15 นางสาวพชั รนิ ทร์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 15 สวุ รรณพรม ✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 16 นางสาววราพร ✓ พิมไพ 17 นางสาววิราภา ✓ รวมรัตน์ 18 นางสาววิสา ชนะ ✓ มลู 19 นางสาวอภิญญา ✓ ปัทมอมั รนิ ทร์ ลงช่อื .................................................. ผปู้ ระเมนิ ............/.................../............ เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ พฤตกิ รรมทีป่ ฏิบตั ชิ ดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัตชิ ัดเจนและบอ่ ยครั้ง ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิบางคร้ัง 14-15 ดีมาก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรบั ปรงุ

187 บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ 1. ผลการจดั การเรยี นการสอน • ด้านความรู้ - นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจในเนือ้ หา - นักเรียนสามารถยกตวั อยา่ งการใชป้ ระโยชน์ของธาตตุ ่าง ๆ และบอกผลกระทบตอ่ สิ่งมีชวี ติ และสงิ่ แวดลอ้ มได้ -นักเรยี นสามารถเปรยี บเทียบและประเมนิ ประโยชนแ์ ละผลกระทบต่อสง่ิ มีชีวิตและส่ิงแวดล้อมของธาตไุ ด้ • ด้านสมรรถนะสำคัญของผเู้ รยี น - นักเรียนมีทกั ษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ตามเกณฑ์ที่ครกู ำหนด • ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ - นกั เรยี นทกุ คนมคี วามใฝ่เรียนรู้ - มคี วามตรงตอ่ เวลาในการเข้าเรียน - นักเรยี นมคี วามม่งุ มัน่ ต้ังใจในการเรยี นรู้ - มวี ินัยในการเรยี น • ด้านอน่ื ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤติกรรมท่มี ีปัญหาของนักเรยี นเปน็ รายบุคคล (ถ้ามี)) - 2. ปัญหา / อปุ สรรค - 3. ขน้ั เสนอแนะ / แนวทางแกไ้ ข - ลงช่ือ..................................................................ผู้เขียนแผนการจดั การเรียนรู้ (นางสาวณัฐธดิ า ชากรแกว้ ) ......................./................/.................... ลงชื่อ..................................................................ผูต้ รวจ (นางสาววารณุ ี อิทธิพัทธอ์ เนก) ......................./................/....................

188 แผนการจดั การเรียนร้ทู ่ี 18 กลุม่ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 3 เรื่อง พันธะเคมี เร่ือง การเกิดและโครงสร้างของสารประกอบไอออนกิ วิชา เคมี 1 รหสั ว31223 เวลาเรียน 1 ช่วั โมง จำนวน 1.0 หน่วยกติ ครผู ้สู อน นางสาวณฐั ธดิ า ชากรแก้ว สาระการเรียนรู้ เขา้ ใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบตั ขิ องธาตุ พนั ธะเคมแี ละสมบัติของสาร แก๊ส และสมบตั ขิ องแก๊ส ประเภทและสมบัตขิ องสารประกอบอินทรยี แ์ ละพอลิเมอร์ รวมท้ังการนาํ ความรไู้ ปใช้ ประโยชน์ ผลการเรียนรู้ สืบคน้ ข้อมลู และยกตวั อยา่ งการนำธาตุมาใชป้ ระโยชน์ รวมท้งั ผลกระทบต่อสง่ิ มชี ีวติ และสิ่งแวดลอ้ ม จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ดา้ นความรู้ (Knowledge) 1. อธิบายการเกิดไอออนและการเกดิ พนั ธะไอออนิกได้ 2. อธิบายเก่ยี วกบั โครงสรา้ งของสารประกอบไอออนกิ ได้ ดา้ นทักษะ (Process) 3. ระบปุ จั จยั ทีม่ ีผลตอ่ โครงสรา้ งของสารประกอบไอออนิกได้ ด้านคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (Affective) 4. มคี วามมงุ่ มน่ั ต้ังใจในการเรียนรู้ และแสวงหาความรู้ สาระสำคญั หรอื ความคิดรวบยอด พนั ธะไอออนิกเกิดจากการยดึ เหนีย่ วระหว่างประจไุ ฟฟ้าของไอออนบวกของโลหะกับไอออนลบของ อโลหะ สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ รกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ซือ่ สัตย์ มวี ินัย ใฝ่เรียนรู้

189 อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง ม่งุ มน่ั ในการทำงาน รกั ความเปน็ ไทย มีจติ สาธารณะ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ผา่ นวธิ ีการสอนแบบออนไลน์ โดยผา่ นแอพพลิเคชั่น Google meet วิธีสอนโดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรือ Inquiry Method : 5E) ข้นั ที่ 1 ขน้ั กระต้นุ ความสนใจ (Engagement) 5 นาที 1.1 ครูและนักเรียนร่วมกนั อภปิ รายเกยี่ วกับการเปลยี่ นแปลงของสารจากเหตกุ ารณต์ ่อไปนี้ • การหลอมเหลวของโลหะ • การหลอมเหลวของโซเดยี มคลอไรด์ • การสลายโมเลกุลของไฮโดรเจน 1.2 ครูทบทวนความรเู้ ร่ือง ค่าพลังงานไอออไนเซชันลำดับท่ี 1 ของโลหะและอโลหะ เพ่ือนำไปสู่เนื้อหา เร่ือง การเกดิ พนั ธะไอออนิก ข้ันที่ 2 ขนั้ สำรวจและคน้ หา (Exploration) 20 นาที 2.1 ครเู ปดิ สอ่ื การสอนเก่ยี วกับการเกิดพันธะไอออนิกให้นักเรยี นดู เช่น https://www.youtube.com/ watch?v=DEdRcfyYnSQ เปน็ ตน้ พรอ้ มตั้งคำถามให้นกั เรยี นอภิปราย ดงั น้ี • ธาตุท่มี ีความเสถียรของจะตอ้ งมีเวเลนซ์อเิ ลก็ ตรอนจำนวนเท่าใด • สารประกอบไอออนิกเกดิ ขนึ้ ไดอ้ ย่างไร 2.2 ครใู หน้ ักเรยี นศึกษาเร่ือง การเกิดพันธะไอออนิก และโครงสร้างของสารประกอบไอออนิก จากหนังสือ เรียนเคมี ม.4 หรือจาก PPT ข้นั ท่ี 3 อธบิ ายและลงข้อสรุป (Explanation) 20 นาที 3.1 ครูยกตัวอย่างสารประกอบไอออนิก เชน่ SrCl2 KCl Li3N NH4Cl AlP เป็นต้น จากนนั้ สมุ่ ตัวแทน นักเรยี นออกมาอธบิ ายการเกิดพันธะไอออนิก โดยแสดงการจัดเรียงอเิ ล็กตรอน การแลกเปลยี่ นอเิ ลก็ ตรอน ธาตุใด เปน็ ไอออนบวก และธาตใุ ดไอออนลบ และสารประกอบมโี ครงสรา้ งแบบใด 3.2 ครูและนกั เรียนรว่ มกันอภิปรายเกี่ยวกับการเกิดพนั ธะไออออนิก และโครงสร้างของสารประกอบ ไอออนกิ เพอ่ื ใหไ้ ด้ข้อสรปุ ดังน้ี • อะตอมของธาตุโลหะมีขนาดใหญ่ และมีค่าพลงั งานไอออไนเซชนั ลำดบั ท่ี 1 ต่ำ จงึ มแี นวโน้มที่จะ เสยี อิเลก็ ตรอนไดง้ ่าย เกิดเปน็ ไอออนบวกทม่ี ีประจุเท่ากับจำนวนอิเล็กตรอนท่ีเสียไป สว่ นอะตอม ของธาตุอโลหะมีขนาดเล็ก และมีค่าพลังงานไอออไนเซชันลำดับที่ 1 สูง จึงมีแนวโน้มที่จะรับ อิเล็กตรอนได้ง่าย เกดิ เปน็ ไอออนลบท่ีมีประจุเท่ากับจำนวนอิเล็กตรอนที่รับมา และเม่ืออะตอม ของโลหะรวมตัวกับอะตอมของอโลหะจะมีการให้และรับอิเล็กตรอนเพื่อปรับให้มีเวเลนซ์ อเิ ลก็ ตรอนเป็นไปตามกฎออกเตต • ไอออนบวกและไอออนลบยึดเหนี่ยวกันด้วยแรงดึงดูดระหว่างประจุไฟฟ้าต่างชนิดกัน เกิดเป็น พันธะ เรียกว่า พันธะไอออนิก และสารประกอบที่เกดิ จากพันธะไอออนกิ เรียกว่า สารประกอบ ไอออนิก

190 • สารประกอบไอออนิกที่มีสถานะเป็นของแข็งจะประกอบด้วยไอออนบวกรวมอยู่กับไอออนลบ ต่อเน่ืองสลบั กันไปท้งั สามมติ ิ และแยกเป็นโมเลกลุ เดย่ี วไมไ่ ด้ • โครงสร้างของสารประกอบไอออนิกแต่ละชนิดจะมีลักษณะแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับสัดส่วนของ จำนวนประจุ ขนาดของไอออน และโครงสร้างผลกึ ของสารนนั้ ๆ ขนั้ ที่ 4 ขน้ั ขยายความรู้ (Elaboration) 10 นาที 4.1 ครใู ห้นักเรียนจับคู่กับเพื่อน แล้วเขยี นแสดงการเกดิ สารประกอบไอออนิกทเี่ กิดจากการรวมกันของ ธาตุตอ่ ไปนี้ • ธาตุหมู่ 1A กับธาตุหมู่ 5A • ธาตุหมู่ 1A กบั ธาตหุ มู่ 6A • ธาตหุ มู่ 2A กบั ธาตหุ มู่ 5A • ธาตหุ มู่ 2A กับธาตหุ มู่ 6A • ธาตหุ มู่ 3A กบั ธาตหุ มู่ 5A • ธาตหุ มู่ 3A กับธาตุหมู่ 6A • ธาตุหมู่ 3A กบั ธาตุหมู่ 7A ขั้นที่ 5 ขั้นประเมิน (Evaluation) 5 นาที 5.1 ครปู ระเมนิ ผลโดยการสงั เกตการตอบคำถาม และการร่วมกนั ทำผลงาน 5.2 ครวู ัดและประเมนิ ผลจากช้นิ งานท่ีนักเรยี นได้สร้างขน้ึ จากขนั้ ขยายความเข้าใจ สอ่ื วสั ดุ อุปกรณ์ และแหล่งการเรยี นรู้ สื่อ/วัสดุ/อุปกรณ์ แหล่งการเรียนรู้ 1. PowerPoint เรื่อง การเกดิ และโครงสร้างของ 1. หนงั สือเรียนรายวิชาเพมิ่ เติมวิทยาศาสตร์ เคมี เล่ม สารประกอบไอออนิก 1 ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 2. ใบกจิ กรรมการเรยี นรู้ 3. อินเตอร์เนต็ การประเมินการเรยี นรู้ การวัดผลประเมนิ ด้าน วิธีการวัดผล เคร่อื งมือทใ่ี ช้วดั ผล เกณฑ์การ ประเมินผล 1.ด้านความรู้ (K) - การตอบคำถามในช้ันเรยี น - การตอบคำถามในช้นั -ร้อยละ 60 ผ่าน - ตรวจแบบฝึกหดั เรียน เกณฑ์ -แบบฝึกหัด 2. ด้านทกั ษะ/ - การตอบคำถามในชนั้ เรียน - การตอบคำถามในช้นั -ร้อยละ 60 ผ่าน กระบวนการ (P) - ตรวจแบบฝกึ หดั เรียน เกณฑ์ -แบบฝึกหัด 3. ด้านคุณลักษณะอันพงึ -การสงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล -แบบสงั เกตพฤติกรรม -ระดบั คุณภาพ 3 ประสงค์ (A) รายบุคคล ผา่ นเกณฑ์

แบบสังเกตพฤติกร คำชแี้ จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดบั ท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนักเรยี น ความคิดเหน็ 1 2 เดก็ ชายณัฐพร ทับเจริญ 32132 3 เด็กชายธนากร รุ่งฟ้า 4 เด็กชายบญุ ฤทธิ์ เสนมา ✓✓ 5 เด็กหญิงตวงรัตน์ กิจขยัน 6 เด็กหญิงมณมี ัญชุ์ ดว้ งแสง ✓✓ 7 นายกษิดิเ์ ดช ชูภักด์ิ ✓✓ 8 นายชยั วัฒน์ คำแหง 9 นายทรงพล แคนศิลา ✓✓ 10 เดก็ ชายธีรภทั ร เอีย่ มบุญ ✓✓ 11 นายธันวา เนาวศ์ รี 12 นายสุทศั น์ เลไทสงค์ ✓✓ 13 เด็กชายอภชิ าติ ชนะมลู ✓✓ 14 นางสาวนันทิกานต์ ถาวร 15 นางสาวนรมน พลเยยี่ ม ✓✓ 16 นางสาวพชั รินทร์ สวุ รรณพรม ✓✓ 17 นางสาววราพร พิมไพ 18 นางสาววิราภา รวมรัตน์ ✓✓ นางสาววิสา ชนะมลู ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

191 รรมการทำงานกลุม่ วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมีนำ้ ใจ การมี รวม นอนื่ ตามที่ได้รับ สว่ นร่วมในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 10 ✓✓ 14 ✓ 15 ✓✓ ✓ 8 ✓✓ 8 ✓ 8 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 7 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 15 ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ ✓✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

19 นางสาวอภิญญา ปัทมอมั รนิ ทร์ ✓ ✓ เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครงั้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตดั สิน ช่วงคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

✓✓✓ 192 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมนิ 15 ............./.................../............... นคุณภาพ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

193 แบบประเมนิ คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ คำชี้แจง : ใหผ้ ้สู อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ลงในช่องที่ตรงกับ ระดบั คะแนน ปฏิบัตติ าม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ชื่อ–สกลุ ระเบยี บ รจู้ กั ใช้เวลาวา่ ง รูจ้ ักจัดสรร ตงั้ ใจเรียน มคี วามตั้งใจ รวม ท่ี ของนกั เรยี น ข้อบงั คับในช้ัน ใหเ้ ป็น และพยายามใน 15 เวลาให้ เรียน มคี วาม ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานท่ี คะแนน ตรงตอ่ เวลาใน ได้รับ นำไปปฏิบตั ไิ ด้ การปฏิบัติ มอบหมาย กจิ กรรมต่าง ๆ และรบั ผิดชอบ ในการทำงาน 321321321321321 1 เดก็ ชายณัฐพร ทบั ✓ ✓ ✓ ✓ ✓8 เจริญ 2 เด็กชายธนากร รุ่ง ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ฟ้า 3 เด็กชายบุญฤทธิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนมา 4 เด็กหญิงตวงรัตน์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 กจิ ขยัน 5 เด็กหญิงมณมี ัญชุ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 ด้วงแสง 6 นายกษิดเิ์ ดช ชูภักด์ิ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายชัยวัฒน์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 คำแหง 8 นายทรงพล แคน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ศลิ า 9 เด็กชายธีรภทั ร ✓ ✓ ✓ ✓ ✓9 เอีย่ มบญุ 10 นายธันวา เนาว์ศรี ✓ ✓✓ ✓ ✓ 8 11 นายสทุ ัศน์ เลไท ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 สงค์ 12 เด็กชายอภิชาติ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 ชนะมลู 13 นางสาวนันทกิ านต์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 ถาวร

194 14 นางสาวนรมน ✓ ✓ ✓✓ ✓ 10 พลเยย่ี ม ✓ ✓✓ ✓ 15 ✓ ✓✓ ✓ 15 15 นางสาวพัชรินทร์ ✓ 10 สุวรรณพรม ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 15 16 นางสาววราพร ✓ ✓ ✓✓ ✓ พมิ ไพ 17 นางสาววิราภา ✓ รวมรัตน์ 18 นางสาววสิ า ชนะ ✓ มูล 19 นางสาวอภิญญา ✓ ปัทมอมั รินทร์ ลงชอ่ื .................................................. ผปู้ ระเมนิ ............/.................../............ เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตดั สนิ คุณภาพ พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชัดเจนและสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมทีป่ ฏิบตั ิชัดเจนและบ่อยครั้ง ให้ 1 คะแนน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ พฤติกรรมทปี่ ฏิบตั บิ างคร้ัง 14-15 ดีมาก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรงุ

195 บันทกึ หลังการจดั การเรยี นรู้ 1. ผลการจดั การเรียนการสอน • ดา้ นความรู้ - นกั เรยี นมีความรู้ความเขา้ ใจในเนือ้ หา - นักเรียนสามารถอธบิ ายการเกิดไอออนและการเกดิ พนั ธะไอออนกิ ได้ -นกั เรียนสามารถอธิบายเกย่ี วกบั โครงสร้างของสารประกอบไอออนิกได้ • ดา้ นสมรรถนะสำคัญของผูเ้ รยี น - นักเรียนมีทกั ษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ตามเกณฑท์ ค่ี รกู ำหนด • ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ - นักเรยี นทุกคนมีความใฝ่เรยี นรู้ - มีความตรงตอ่ เวลาในการเข้าเรียน - นักเรียนมคี วามมุ่งมนั่ ต้ังใจในการเรียนรู้ - มีวนิ ยั ในการเรียน • ดา้ นอน่ื ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรือพฤตกิ รรมท่ีมีปญั หาของนักเรียนเป็นรายบคุ คล (ถ้ามี)) - 2. ปัญหา / อุปสรรค - 3. ขัน้ เสนอแนะ / แนวทางแกไ้ ข - ลงชอื่ ..................................................................ผู้เขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ (นางสาวณฐั ธิดา ชากรแก้ว) ......................./................/.................... ลงชอื่ ..................................................................ผตู้ รวจ (นางสาววารณุ ี อิทธพิ ัทธอ์ เนก) ......................./................/....................

196 แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 19 กลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 3 เรอื่ ง พันธะเคมี เรือ่ ง การเขยี นสตู รและเรยี กชื่อสารประกอบไอออนิก วิชา เคมี 1 รหสั ว31223 เวลาเรียน 1 ชั่วโมง จำนวน 1.0 หนว่ ยกิต ครูผู้สอน นางสาวณัฐธิดา ชากรแกว้ สาระการเรียนรู้ เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรยี งธาตใุ นตารางธาตุ สมบตั ิของธาตุ พันธะเคมีและสมบัติของสาร แกส๊ และสมบัติของแก๊ส ประเภทและสมบัตขิ องสารประกอบอินทรีย์และพอลิเมอร์ รวมทั้งการนาํ ความรไู้ ปใช้ ประโยชน์ ผลการเรียนรู้ เขียนสูตรและเรียกชื่อสารประกอบไอออนิก จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ด้านความรู้ (Knowledge) 1. อธิบายวธิ ีเขียนสูตรและหลกั การเรียกชื่อสารประกอบไอออนกิ ได้ ดา้ นทักษะ (Process) 2. เขียนสูตรโมเลกุลและเรียกชื่อสารประกอบไอออนกิ ได้ ดา้ นคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ (Affective) 3. มคี วามมงุ่ มัน่ ต้ังใจในการเรยี นรู้ และแสวงหาความรู้ สาระสำคัญหรือความคดิ รวบยอด สารประกอบไอออนิกเขียนแสดงสูตรเคมโี ดยใช้สัญลักษณ์ธาตุที่เปน็ ไอออนบวกไวด้ ้านหนา้ ตามด้วย สัญลกั ษณ์ธาตทุ ่เี ป็นไอออนลบ และมตี ัวเลขแสดงอัตราส่วนอย่างตำ่ ของจำนวนไอออน สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รียน ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแกป้ ัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ิต ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ ซอื่ สตั ย์ มวี นิ ยั ใฝ่เรียนรู้ อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง

197 ม่งุ มั่นในการทำงาน รักความเปน็ ไทย มีจติ สาธารณะ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ผ่านวธิ กี ารสอนแบบออนไลน์ โดยผ่านแอพพลิเคช่ัน Google meet วธิ สี อนโดยใช้กระบวนการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรือ Inquiry Method : 5E) ขั้นท่ี 1 ข้นั กระตุน้ ความสนใจ (Engagement) 5 นาที 1.1 ครูทบทวนความรใู้ นเรื่อง การเกิดพนั ธะไอออนกิ และโครงสร้างไอออนกิ ทีเ่ กิดจากแรงดงึ ดูดระหวา่ ง ไอออนบวกและไอออนลบ 1.2 ครถู ามคำถามกระตุ้นนักเรียนวา่ 1) นักเรียนคิดว่า การเขียนสูตรและเรียกชื่อสารประกอบไอออนิกแตกต่างจากการเขียนสูตรและ เรียกชื่อสารประกอบโคเวเลนตห์ รือไม่ อยา่ งไร (แนวตอบ : พจิ ารณาคำตอบของนักเรียน โดยขน้ึ อยกู่ ับดุลยพินจิ ของครูผู้สอน) ข้ันท่ี 2 ขน้ั สำรวจและคน้ หา (Exploration) 20 นาที 2.1 ครใู ห้นกั เรียนศกึ ษาเร่อื ง การเขียนสูตรและเรยี กชือ่ สารประกอบไอออนกิ จากหนังสอื เรียนเคมี 2.2 ครูสรุปหลกั การในการเขียนสตู รของสารประกอบไอออนกิ ดังนี้ • เขียนไอออนบวกของโลหะ หรือกลุ่มไอออนบวกไว้ข้างหนา้ ตามด้วยไอออนลบของอโลหะ หรือกลุ่ม ไอออนลบ • ไอออนบวกและไอออนลบจะรวมกันในอตั ราส่วนที่ทำให้ผลรวมของประจเุ ป็นศนู ย์ ดังนั้น จึงต้องหา ตัวเลขมาคูณกับจำนวนประจุบนไอออนบวกและไอออนลบให้มจี ำนวนเท่ากัน แล้วใส่ตวั เลขเหล่านั้นไว้ท่ีมุมขวา ล่างของแต่ละไอออน ซ่งึ ทำได้โดยใชจ้ ำนวนประจุบนไอออนบวกและไอออนลบคณู ไขว้กัน • ถ้ากลมุ่ ไอออนบวกหรอื ไอออนลบมีมากกวา่ 1 กลุม่ ใหใ้ ส่วงเล็บ ( ) และใสจ่ ำนวนกลุ่มไวท้ ่มี ุมขวาลา่ ง 2.3 ครสู รุปหลักการในการเรยี กชื่อสารประกอบไอออนิก ซง่ึ สามารถอา่ นได้ 2 กรณี ดงั นี้ • สารประกอบธาตุคู่ - ถ้าสารประกอบเกิดจากธาตุโลหะทมี่ ีไอออนไดช้ นดิ เดียวรวมกับอโลหะ ให้อา่ นช่อื โลหะที่เป็นไอออน บวก แล้วตามดว้ ยช่ือธาตอุ โลหะท่ีเป็นไอออนลบ โดยเปล่ยี นเสียงพยางคท์ า้ ยเปน็ ไอด์ (-ide) เช่น โซเดียมคลอไรด์ (NaCl) แคลเซยี มไอโอไดด์ (CaI2) โพแทสเซียมโบรไมด์ (KBr) - ถา้ สารประกอบที่เกดิ จากธาตโุ ลหะเดยี วกันที่มไี อออนได้หลายชนดิ รวมตวั กับอโลหะ ให้อ่านชื่อโลหะที่ เป็นไอออนบวก แล้วตามด้วยค่าประจุของไอออนของโลหะ โดยวงเล็บเป็นเลขโรมัน แล้วตามดว้ ยอโลหะที่เป็น ไอออนลบ โดยเปล่ียนเสยี งพยางค์ท้ายเป็น ไอด์ (-ide) เช่น ไอรอ์ อน (II) คลอไรด์ (FeCl2) คอปเปอร์ (I) ซัลไฟด์ (CuS) ไอร์ออน (III) คลอไรด์ (FeCl3) • สารประกอบธาตุสาม หรือมากกวา่ ถ้าสารประกอบเกดิ จากไอออนบวกของโลหะ หรือกลุม่ ไอออนบวก รวมตัวกับกลุ่มไอออนลบ ให้อ่านชื่อไอออนบวกของโลหะ หรือชื่อกลุ่มไอออนบวก แล้วตามด้วยกลุม่ ไอออนลบ เชน่ แคลเซยี มคาร์บอเนต (CaCO3) โพแทสเซยี มไนเตรต (KNO3) แบเรียมไฮดรอกไซด์ (Ba(OH)2) ข้นั ท่ี 3 อธบิ ายและลงข้อสรุป (Explanation) 20 นาที

198 3.1 ครใู ห้นกั เรียนร่วมกนั อภปิ รายและเขยี นสูตรเอมพิรคิ ัลของสารประกอบไอออนิกทเ่ี กิดจากธาตหุ มู่ IA IIA และ IIIA กบั ธาตุหมู่ VA โดยให้ M แทนธาตุหมู่ IA IIA หรือ IIIA และ X แทนธาตุหมู่ VA ซึง่ นกั เรียนควรเขยี น ได้ ดังนี้ M3X M3X2 และ MX 3.2 ครตู ง้ั คำถามให้นกั เรียนร่วมกนั อภปิ รายเรอ่ื ง การเขยี นสูตรและเรียกช่ือสารประกอบโคเวเลนต์ เชน่ 1) จงเขียนสตู รของสารท่เี กดิ จากการรวมตัวระหว่างธาตุหรอื ไอออนค่ตู ่อไปนี้ ก. โพแทสเซยี มกับไอโอดนี ข. แบเรียมกับกำมะถัน ค. อะลูมิเนยี มกบั ออกซิเจน ง. โซเดยี มกบั ไนเตรตไอออน จ. แมกนเี ซยี มกับซัลเฟตไอออน ฉ. ลเิ ทยี มกับฟอสเฟตไอออน (แนวตอบ : ก.KI ข. BaS ค. Al2O3 ง. NaNO3 จ. MaSO4 ฉ. Li3PO4) 2) จงเรยี กช่ือสารประกอบไอออนกิ ตอ่ ไปน้ี Al(OH)3 CuSO4 NH4NO3 CoCl2 Na3O2 และ CaF2 (แนวตอบ : Al(OH)3 = อะลมู เิ นยี มไฮดรอกไซด์ CuSO4 = คอปเปอร์ (II) ซัลเฟต NH4NO3 = แอมโมเนยี มไนเตรต CoCl2 =โคบอลต์ (II) คลอไรด์ Na3O2 = โซเดยี มออกไซด์ CaF2 = แคลเซียมฟลูออไรด์) 3.3 ครูเปิดโอกาสใหน้ ักเรียนซักถามข้อสงสยั ในเน้ือหา เร่ือง การเขียนสตู รและเรียกช่ือสารประกอบไอ ออนิก ว่ามสี ว่ นไหนที่ยังไม่เขา้ ใจ และให้ความร้เู พ่มิ เตมิ ในสว่ นนั้น เพอ่ื จะใชเ้ ปน็ ความร้เู บ้อื งตน้ สำหรับการเรียนใน เน้อื หาตอ่ ๆ ไป ข้ันที่ 4 ข้นั ขยายความรู้ (Elaboration) 10 นาที 4.1 ครใู ห้นกั เรยี นทำใบงานที่ 3.1 เร่อื ง การเขียนสูตรและการเรยี กช่ือสารประกอบไอออนกิ ขั้นที่ 5 ขัน้ ประเมนิ (Evaluation) 5 นาที 5.1 ครปู ระเมินผลโดยการสงั เกตการตอบคำถาม และการร่วมกันทำผลงาน 5.2 ครตู รวจสอบผลจากการทำใบงานที่ 3.1 เรื่อง การเขยี นสูตรและการเรียกชอ่ื สารประกอบไอออนิก สื่อ วัสดุ อุปกรณ์ และแหล่งการเรียนรู้ สือ่ /วสั ดุ/อปุ กรณ์ แหลง่ การเรียนรู้ 1. PowerPoint เร่ือง การเขยี นสตู รและการเรียกช่อื 1. หนงั สือเรยี นรายวชิ าเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์ เคมี เลม่ สารประกอบไอออนกิ 1 ชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 2.ใบงานท่ี 3.1 เรื่อง การเขียนสูตรและการเรยี กชื่อ 2. ใบกจิ กรรมการเรยี นรู้ สารประกอบไอออนิก 3. อินเตอร์เน็ต

199 การประเมนิ การเรยี นรู้ วิธีการวัดผล เครือ่ งมือท่ีใชว้ ดั ผล เกณฑก์ าร การวัดผลประเมนิ ดา้ น ประเมินผล -รอ้ ยละ 60 ผ่าน 1.ด้านความรู้ (K) - การตอบคำถามในชน้ั เรยี น - การตอบคำถามในช้นั เกณฑ์ - ตรวจใบงานที่ 3.1 เร่อื ง การเขียน เรียน -ร้อยละ 60 ผ่าน เกณฑ์ สตู รและการเรยี กชื่อสารประกอบ -ใบงานท่ี 3.1 เร่ือง การ -ระดบั คุณภาพ 3 ไอออนิก เขียนสูตรและการ ผ่านเกณฑ์ เรยี กช่ือสารประกอบ ไอออนิก 2. ดา้ นทกั ษะ/ - การตอบคำถามในชัน้ เรียน - การตอบคำถามในชนั้ กระบวนการ (P) - ตรวจใบงานที่ 3.1 เร่ือง การเขียน เรียน สตู รและการเรียกช่ือสารประกอบ -ใบงานท่ี 3.1 เรื่อง การ ไอออนิก เขียนสูตรและการ เรียกชื่อสารประกอบ ไอออนิก 3. ด้านคุณลักษณะอันพึง -การสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล -แบบสงั เกตพฤติกรรม ประสงค์ (A) รายบุคคล

200 ใบงานที่ 3.1 เรอ่ื ง การเขียนสตู รและการเรยี กช่อื สารประกอบไอออนกิ คำชแ้ี จง : ให้นักเรยี นตอบคำถามต่อไปนี้ 1. จงเรียกชื่อสารประกอบไอออนกิ จากสูตรที่กำหนดให้ตอ่ ไปน้ี สูตร ช่ือสารประกอบไอออนิก Li2S ………………………………………………………………………………………… AlP ………………………………………………………………………………………… CaF2 ………………………………………………………………………………………… NaCl ………………………………………………………………………………………… CaBr2 ………………………………………………………………………………………… AlF3 ………………………………………………………………………………………… MgCl2 ………………………………………………………………………………………… Ca3N2 ………………………………………………………………………………………… Na2O ………………………………………………………………………………………… CaCl2 ………………………………………………………………………………………… 2. จงระบอุ ัตราสว่ นของไอออนและเขียนสตู รของสารประกอบไอออนิกทก่ี ำหนดใหต้ อ่ ไปน้ี ไอออนคู่ร่วมพนั ธะ อตั ราสว่ นไอออน สตู รของสารประกอบไอออนกิ Ca2+ N3- ………………… ………………… …………………................................... Al3+ O2- Na+ O2- ………………… ………………… …………………................................... Mg2+ O2- ………………… ………………… …………………................................... Li+ S2- Al3+ F- ………………… ………………… …………………................................... Mg2+ Cl- ………………… ………………… …………………................................... Na+ Br- Ca2+ Cl- ………………… ………………… …………………................................... Mg2+ P3- ………………… ………………... ………………...................................... Na+ Cl- ………………... ………………... ………………...................................... Al3+ S2- Ca2+ P3- ………………... ………………... ………………...................................... ………………... ………………... ………………...................................... ………………... ………………... ………………...................................... ………………... ………………... ………………...................................... ………………... ………………... ………………......................................

ใบงานที่ 3.1 201 เรื่อง การเขยี นสตู รและการเรยี กช่อื สารประกอบไอออนกิ เฉลย คำชแ้ี จง : ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามตอ่ ไปนี้ 1. จงเรยี กช่อื สารประกอบไอออนกิ จากสูตรท่ีกำหนดให้ต่อไปน้ี สตู ร ชือ่ สารประกอบไอออนกิ Li2S ลิเทยี มซัลไฟด์ AlP อะลมู ิเนียมฟอสไฟต์ CaF2 แคลเซียมฟลอู อไรด์ NaCl โซเดียมคลอไรด์ CaBr2 แคลเซยี มโบรไมด์ AlF3 อะลูมิเนียมฟลูออไรด์ MgCl2 แมกนีเซยี มคลอไรด์ Ca3N2 แคลเซียมไนไตด์ Na2O โซเดยี มออกไซด์ CaCl2 แคลเซียมคลอไรด์ 2. จงระบอุ ัตราสว่ นของไอออนและเขียนสตู รของสารประกอบไอออนิกทก่ี ำหนดให้ตอ่ ไปนี้ ไอออนครู่ ว่ มพันธะ อัตราสว่ นไอออน สูตรของสารประกอบไอออนกิ Ca2+ N3- 32 Ca3N2 Al3+ O2- 23 Al2O3 Na+ O2- 21 Na2O Mg2+ O2- 22 MgO Li+ S2- 21 Li2S Al3+ F- 13 AlF3 Mg2+ Cl- 12 MgCl2 Na+ Br- 11 NaBr Ca2+ Cl- 12 CaCl2 Mg3P2 Mg2+ P3- 32 NaCl Na+ Cl- 11 Al2S3 Al3+ S2- 23 Ca3P2 Ca2+ P3- 32

แบบสังเกตพฤติกร คำชแี้ จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดบั ท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนักเรยี น ความคิดเหน็ 1 2 เดก็ ชายณัฐพร ทับเจริญ 32132 3 เด็กชายธนากร รุ่งฟ้า 4 เด็กชายบญุ ฤทธิ์ เสนมา ✓✓ 5 เด็กหญิงตวงรัตน์ กิจขยัน 6 เด็กหญิงมณมี ัญชุ์ ดว้ งแสง ✓✓ 7 นายกษิดิเ์ ดช ชูภักด์ิ ✓✓ 8 นายชยั วัฒน์ คำแหง 9 นายทรงพล แคนศิลา ✓✓ 10 เดก็ ชายธีรภทั ร เอีย่ มบุญ ✓✓ 11 นายธันวา เนาวศ์ รี 12 นายสุทศั น์ เลไทสงค์ ✓✓ 13 เด็กชายอภชิ าติ ชนะมลู ✓✓ 14 นางสาวนันทิกานต์ ถาวร 15 นางสาวนรมน พลเยยี่ ม ✓✓ 16 นางสาวพชั รินทร์ สวุ รรณพรม ✓✓ 17 นางสาววราพร พิมไพ 18 นางสาววิราภา รวมรัตน์ ✓✓ นางสาววิสา ชนะมลู ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

202 รรมการทำงานกลุม่ วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมีนำ้ ใจ การมี รวม นอนื่ ตามที่ได้รับ สว่ นร่วมในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 10 ✓✓ 14 ✓ 15 ✓✓ ✓ 8 ✓✓ 8 ✓ 8 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 7 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 15 ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ ✓✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

19 นางสาวอภิญญา ปัทมอมั รนิ ทร์ ✓ ✓ เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครงั้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตดั สิน ช่วงคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

✓✓✓ 203 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมนิ 15 ............./.................../............... นคุณภาพ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

204 แบบประเมนิ คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ีตรงกับ ระดับคะแนน ปฏบิ ัตติ าม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ชอ่ื –สกุล ระเบียบ ร้จู กั ใช้เวลาว่าง รู้จักจัดสรร ตัง้ ใจเรยี น มีความตั้งใจ รวม ที่ ของนกั เรยี น ใหเ้ ป็น เวลาให้ ขอ้ บังคับในชั้น และพยายามใน 15 เรียน มคี วาม ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานท่ี คะแนน นำไปปฏิบัติได้ ตรงตอ่ เวลาใน ได้รบั การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมต่าง ๆ และรับผิดชอบ ในการทำงาน 321321321321321 1 เด็กชายณัฐพร ทับ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓8 เจรญิ 2 เดก็ ชายธนากร รงุ่ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ฟ้า 3 เดก็ ชายบญุ ฤทธิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนมา 4 เด็กหญิงตวงรัตน์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 กจิ ขยัน 5 เด็กหญิงมณีมญั ชุ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 ดว้ งแสง 6 นายกษิดเิ์ ดช ชูภกั ดิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายชัยวฒั น์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 คำแหง 8 นายทรงพล แคน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ศิลา 9 เดก็ ชายธรี ภทั ร ✓ ✓ ✓ ✓ ✓9 เอ่ยี มบญุ 10 นายธันวา เนาวศ์ รี ✓ ✓✓ ✓ ✓ 8 11 นายสุทัศน์ เลไท ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 สงค์ 12 เดก็ ชายอภชิ าติ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 ชนะมูล

13 นางสาวนันทกิ านต์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 205 ถาวร ✓ ✓✓ ✓ 15 14 นางสาวนรมน ✓ ✓ ✓✓ ✓ 10 พลเย่ียม ✓ ✓✓ ✓ 15 15 15 นางสาวพัชรนิ ทร์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 10 สุวรรณพรม ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 15 16 นางสาววราพร ✓ พิมไพ 17 นางสาววริ าภา ✓ รวมรตั น์ 18 นางสาววิสา ชนะ ✓ มลู 19 นางสาวอภญิ ญา ✓ ปัทมอมั รินทร์ ลงชอื่ .................................................. ผูป้ ระเมนิ ............/.................../............ เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ พฤติกรรมทปี่ ฏิบัติชดั เจนและสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมท่ีปฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยครง้ั ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ พฤติกรรมทีป่ ฏิบัตบิ างคร้ัง 14-15 ดีมาก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรุง

206 บันทึกหลังการจดั การเรยี นรู้ 1. ผลการจัดการเรียนการสอน • ด้านความรู้ - นกั เรียนมคี วามรู้ความเข้าใจในเนอื้ หา - นักเรยี นสามารถอธิบายวิธีเขยี นสตู รและหลกั การเรียกช่ือสารประกอบไอออนิกได้ -นกั เรียนสามารถเขียนสตู รโมเลกลุ และเรียกชื่อสารประกอบไอออนกิ ได้ • ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน - นกั เรียนมีทกั ษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตรต์ ามเกณฑท์ ีค่ รกู ำหนด • ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ - นักเรยี นทุกคนมคี วามใฝ่เรียนรู้ - มคี วามตรงต่อเวลาในการเข้าเรยี น - นักเรียนมคี วามมงุ่ มน่ั ต้งั ใจในการเรยี นรู้ - มีวนิ ัยในการเรยี น • ดา้ นอ่นื ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรือพฤตกิ รรมท่ีมีปัญหาของนักเรียนเปน็ รายบคุ คล (ถา้ มี)) - 2. ปญั หา / อุปสรรค - 3. ข้นั เสนอแนะ / แนวทางแกไ้ ข - ลงช่อื ..................................................................ผเู้ ขยี นแผนการจัดการเรยี นรู้ (นางสาวณฐั ธิดา ชากรแกว้ ) ......................./................/.................... ลงช่ือ..................................................................ผตู้ รวจ (นางสาววารุณี อิทธพิ ัทธอ์ เนก) ......................./................/....................

207 แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 20 กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 3 เร่อื ง พันธะเคมี เร่ือง พลังงานกับการเกดิ สารประกอบไอออนกิ วิชา เคมี 1 รหสั ว31223 เวลาเรยี น 1 ช่วั โมง จำนวน 1.0 หนว่ ยกติ ครูผู้สอน นางสาวณฐั ธิดา ชากรแกว้ สาระการเรียนรู้ เข้าใจโครงสรา้ งอะตอม การจดั เรยี งธาตุในตารางธาตุ สมบตั ิของธาตุ พันธะเคมแี ละสมบัตขิ องสาร แก๊ส และสมบัติของแก๊ส ประเภทและสมบตั ิของสารประกอบอนิ ทรียแ์ ละพอลิเมอร์ รวมทั้งการนําความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ผลการเรยี นรู้ คำนวณพลังงานที่เกี่ยวข้องกับปฏิกิริยาการเกิดสารประกอบไอออนิกจากวัฏจักรบอ ร์น-ฮาเบอร์ จุดประสงค์การเรยี นรู้ ดา้ นความรู้ (Knowledge) 1. อธบิ ายเก่ียวกบั การเปลี่ยนแปลงพลงั งานในการเกดิ สารประกอบไอออนิกได้ ดา้ นทักษะ (Process) 2. เขยี นแผนภาพแสดงพลงั งานที่เกดิ ขนึ้ ในการเกดิ สารประกอบไอออนกิ ได้ ด้านคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ (Affective) 3. มีความมุ่งมน่ั ตง้ั ใจในการเรยี นรู้ และแสวงหาความรู้ สาระสำคัญหรอื ความคดิ รวบยอด ปฏกิ ิริยาการเกดิ สารประกอบไอออนิกแสดงได้ดว้ ยวฏั จกั รบอร์น-ฮาเบอร์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ ซอื่ สตั ย์ มวี นิ ยั ใฝเ่ รยี นรู้ อยูอ่ ย่างพอเพยี ง มุ่งมัน่ ในการทำงาน

208 รกั ความเป็นไทย มจี ติ สาธารณะ กิจกรรมการเรยี นรู้ ผ่านวิธกี ารสอนแบบออนไลน์ โดยผา่ นแอพพลเิ คชน่ั Google meet วธิ ีสอนโดยใชก้ ระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรือ Inquiry Method : 5E) ขั้นที่ 1 ข้นั กระตุ้นความสนใจ (Engagement) 5 นาที 1.1 ครถู ามคำถามกระตุน้ นกั เรียนว่า นกั เรยี นคดิ วา่ พลงั งานในการเกดิ สารประกอบโคเวเลนตแ์ ละการเกิด สารประกอบไอออนกิ มีความเหมอื นหรือแตกตา่ งกนั หรอื ไม่ อยา่ งไร (แนวตอบ : พิจารณาคำตอบของนกั เรียน โดยข้ึนอยู่กับดุลยพินจิ ของครูผู้สอน) ขน้ั ท่ี 2 ขั้นสำรวจและคน้ หา (Exploration) 20 นาที 2.1 ครใู ห้นักเรยี นจับค่กู ับเพ่อื น แล้วศึกษาเร่ือง พลงั งานกบั การเกดิ สารประกอบไอออนิก จากหนังสือ เรยี นเคมี ม.4 เลม่ 1 2.2 ครูสมุ่ ให้นักเรียนทุกคนร่วมกันอภปิ รายเกยี่ วกบั พลังงานในการเกิดโซเดยี มคลอไรด์ โดยครคู อยช่วย เสริมความรู้ จนนักเรียนทุกคนเกดิ ความเข้าใจทถ่ี ูกต้องตรงกัน ขั้นที่ 3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 20 นาที 3.1 ครตู ัง้ คำถามให้นักเรียนรว่ มกันอภิปรายเรอื่ งพลงั งานกับการเกดิ สารประกอบไอออนิก เชน่ 1) พลังงานในการเกิดสารประกอบไอออนิกมีกี่ขั้นตอน อะไรบ้าง และแต่ละขั้นตอนเป็นปฏิกิริยา ประเภทใด (แนวตอบ : 5 ขั้นตอน ดงั น้ี - พลงั งานการระเหิด เป็นพลงั งานที่ตอ้ งใช้ในการเปลยี่ นสถานะของสารจากของแข็งให้ กลายเป็นไอโดยไม่ตอ้ งผ่านสภาวะของเหลว ซ่งึ เปน็ ปฏิกิรยิ าดูดพลงั งาน - พลงั งานการสลายพนั ธะ เปน็ พลงั งานที่ทำให้โมเลกลใุ หญแ่ ตกตวั เป็นโมเลกุลเล็กลง หรือเป็นอะตอม ซึ่งเป็นปฏกิ ริ ยิ าดูดพลงั งาน - พลังงานไอออไนเซชัน เป็นพลังงานที่ต้องใช้เพื่อดึงอิเล็กตรอนวงนอกสุดออกจาก อะตอมในสภาวะแก๊ส กลายเป็นไอออนบวกในสภาวะแก๊ส ซึ่งเป็นปฏิกิริยาดูด พลงั งาน - พลังงานสัมพรรคภาพอเล็กตรอน เป็นพลังงานที่ให้ออกมาเมื่ออะตอมของธาตุใน สภาวะแก๊สรับอิเล็กตรอน กลายเป็นไอออนลบในภาวะแก๊ส ซึ่งเป็นปฏิกิริยาคาย พลังงาน - พลังงานโครงผลกึ หรือพลังงานแลตทิซ เป็นพลังงานที่ให้ออกมาเมือ่ ไอออนที่เป็น แกส๊ รวมตัวกนั กลายเปน็ ผลึกของแข็งไอออนิก ซง่ึ เป็นปฏกิ ริ ิยาคายพลงั งาน) 2) สารประกอบไอออนกิ ทมี่ จี ุดหลอมเหลวสูงจะมีพลงั งานแลตทิซเปน็ อยา่ งไร (แนวตอบ : สารประกอบไอออนิกทีม่ ีจดุ หลอมเหลวสูงจะมพี ลังงานแลตทิซสงู ) 3.2 ครูให้ความรู้เพ่มิ เตมิ เกย่ี วกบั พลงั งานกับการเกิดสารประกอบไอออนิก ซึ่งเม่ือเรียนจบหัวข้อนี้แลว้ นกั เรียนควรสรุปสาระสำคญั ได้ ดงั นี้

209 • การเกิดสารประกอบไอออนิกมีปฏิกิริยาเกิดขึ้นหลายขั้นตอน ในแต่ละขั้นตอนจะมีการ เปลีย่ นแปลงพลังงาน โดยอาจเปน็ การดูดพลงั งานหรือคายพลังงาน • ปฏิกิริยาทม่ี ีการดูดพลังงานมากกว่าการคายพลังงาน จดั เป็นปฏิกิริยาแบบดดู พลังงาน ค่า ∆H จะมีค่าเปน็ บวก • ปฏิกิรยิ าทีม่ ีการดูดพลังงานน้อยกว่าการคายพลงั งาน จัดเป็นปฏกิ ริ ยิ าแบบคายพลังงาน ค่า ∆H จะมีคา่ เป็นลบ ขน้ั ท่ี 4 ขนั้ ขยายความรู้ (Elaboration) 10 นาที 4.1 ครใู ห้นักเรยี นแบ่งกล่มุ กล่มุ ละ 3 คน แล้วทำการสบื ค้นข้อมูลเพม่ิ เตมิ จากแหลง่ ข้อมูลตา่ ง ๆ เก่ยี วกับ พลงั งานกบั การเกิดสารประกอบไอออนิก จากน้ันเขียนวฏั จักรบอร์น-ฮาเบอร์แสดงการเกดิ สารประกอบไอออนิก ของสารตอ่ ไปน้ี • LiF • CaS • MgCl2 • Al2O3 4.2 ครูใหน้ ักเรียนทำแบบฝึกหดั ในแบบฝึกหดั เคมี ม.4 เลม่ 1 ข้ันท่ี 5 ข้ันประเมิน (Evaluation) 5 นาที 5.1 ครูประเมนิ ผลโดยการสงั เกตการตอบคำถาม และการร่วมกนั ทำผลงาน 5.2. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝึกหดั 5.3 ครวู ดั และประเมินผลจากชน้ิ งานทีน่ ักเรยี นไดส้ ร้างข้ึนจากขนั้ ขยายความเข้าใจ สือ่ วสั ดุ อุปกรณ์ และแหล่งการเรียนรู้ สอื่ /วสั ดุ/อุปกรณ์ แหล่งการเรยี นรู้ 1. PowerPoint เรื่อง พลงั งานกับการเกดิ 1. หนังสือเรยี นรายวชิ าเพิ่มเตมิ วิทยาศาสตร์ เคมี เล่ม สารประกอบไอออนกิ 1 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 2.แบบฝึกหดั เคมี ม.4 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 2. ใบกจิ กรรมการเรยี นรู้ พนั ธะเคมี 3. อินเตอร์เน็ต การประเมนิ การเรียนรู้ การวดั ผลประเมินด้าน วธิ กี ารวดั ผล เครอ่ื งมอื ที่ใชว้ ัดผล เกณฑ์การ ประเมินผล 1.ดา้ นความรู้ (K) - การตอบคำถามในชน้ั เรยี น - การตอบคำถามในชน้ั -ร้อยละ 60 ผ่าน - ตรวจแบบฝกึ หดั เรยี น เกณฑ์ - แบบฝึกหัด 2. ดา้ นทกั ษะ/ - การตอบคำถามในชั้นเรยี น - การตอบคำถามในช้นั -ร้อยละ 60 ผ่าน กระบวนการ (P) - ตรวจแบบฝึกหัด เรยี น เกณฑ์ - แบบฝึกหัด

3. ด้านคุณลกั ษณะอนั พึง -การสังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล -แบบสังเกตพฤตกิ รรม 210 ประสงค์ (A) รายบุคคล -ระดบั คุณภาพ 3 ผ่านเกณฑ์

แบบสังเกตพฤติกร คำชแี้ จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดบั ท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนักเรยี น ความคิดเหน็ 1 2 เดก็ ชายณัฐพร ทับเจริญ 32132 3 เด็กชายธนากร รุ่งฟ้า 4 เด็กชายบญุ ฤทธิ์ เสนมา ✓✓ 5 เด็กหญิงตวงรัตน์ กิจขยัน 6 เด็กหญิงมณมี ัญชุ์ ดว้ งแสง ✓✓ 7 นายกษิดิเ์ ดช ชูภักด์ิ ✓✓ 8 นายชยั วัฒน์ คำแหง 9 นายทรงพล แคนศิลา ✓✓ 10 เดก็ ชายธีรภทั ร เอีย่ มบุญ ✓✓ 11 นายธันวา เนาวศ์ รี 12 นายสุทศั น์ เลไทสงค์ ✓✓ 13 เด็กชายอภชิ าติ ชนะมลู ✓✓ 14 นางสาวนันทิกานต์ ถาวร 15 นางสาวนรมน พลเยยี่ ม ✓✓ 16 นางสาวพชั รินทร์ สวุ รรณพรม ✓✓ 17 นางสาววราพร พิมไพ 18 นางสาววิราภา รวมรัตน์ ✓✓ นางสาววิสา ชนะมลู ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

211 รรมการทำงานกลุม่ วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมีนำ้ ใจ การมี รวม นอนื่ ตามที่ได้รับ สว่ นร่วมในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 10 ✓✓ 14 ✓ 15 ✓✓ ✓ 8 ✓✓ 8 ✓ 8 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 7 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 15 ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ ✓✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

19 นางสาวอภิญญา ปัทมอมั รนิ ทร์ ✓ ✓ เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครงั้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตดั สิน ช่วงคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

✓✓✓ 212 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมนิ 15 ............./.................../............... นคุณภาพ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

213 แบบประเมนิ คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ีตรงกับ ระดับคะแนน ปฏบิ ัตติ าม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ชอ่ื –สกุล ระเบียบ ร้จู กั ใช้เวลาว่าง รู้จักจัดสรร ตัง้ ใจเรยี น มีความตั้งใจ รวม ที่ ของนกั เรยี น ใหเ้ ป็น เวลาให้ ขอ้ บังคับในชั้น และพยายามใน 15 เรียน มคี วาม ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานท่ี คะแนน นำไปปฏิบัติได้ ตรงตอ่ เวลาใน ได้รบั การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมต่าง ๆ และรับผิดชอบ ในการทำงาน 321321321321321 1 เด็กชายณัฐพร ทับ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓8 เจรญิ 2 เดก็ ชายธนากร รงุ่ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ฟ้า 3 เดก็ ชายบญุ ฤทธิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนมา 4 เด็กหญิงตวงรัตน์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 กจิ ขยัน 5 เด็กหญิงมณีมญั ชุ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 ดว้ งแสง 6 นายกษิดเิ์ ดช ชูภกั ดิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายชัยวฒั น์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 คำแหง 8 นายทรงพล แคน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ศิลา 9 เดก็ ชายธรี ภทั ร ✓ ✓ ✓ ✓ ✓9 เอ่ยี มบญุ 10 นายธันวา เนาวศ์ รี ✓ ✓✓ ✓ ✓ 8 11 นายสุทัศน์ เลไท ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 สงค์ 12 เดก็ ชายอภชิ าติ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 ชนะมูล

13 นางสาวนันทกิ านต์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 214 ถาวร ✓ ✓✓ ✓ 15 14 นางสาวนรมน ✓ ✓ ✓✓ ✓ 10 พลเย่ียม ✓ ✓✓ ✓ 15 15 15 นางสาวพัชรนิ ทร์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 10 สุวรรณพรม ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 15 16 นางสาววราพร ✓ พิมไพ 17 นางสาววริ าภา ✓ รวมรตั น์ 18 นางสาววิสา ชนะ ✓ มลู 19 นางสาวอภญิ ญา ✓ ปัทมอมั รินทร์ ลงชอื่ .................................................. ผูป้ ระเมนิ ............/.................../............ เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ พฤติกรรมทปี่ ฏิบัติชดั เจนและสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมท่ีปฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยครง้ั ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ พฤติกรรมทีป่ ฏิบัตบิ างคร้ัง 14-15 ดีมาก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรุง

215 บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู้ 1. ผลการจดั การเรยี นการสอน • ด้านความรู้ - นกั เรยี นมีความรู้ความเข้าใจในเนอ้ื หา - นกั เรยี นสามารถอธิบายเกี่ยวกบั การเปลย่ี นแปลงพลังงานในการเกดิ สารประกอบไอออนกิ ได้ -นกั เรียนสามารถเขียนแผนภาพแสดงพลังงานทเ่ี กิดข้นึ ในการเกดิ สารประกอบไอออนิกได้ • ดา้ นสมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน - นักเรียนมีทักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตรต์ ามเกณฑท์ ี่ครกู ำหนด • ดา้ นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ - นกั เรยี นทุกคนมีความใฝเ่ รยี นรู้ - มคี วามตรงต่อเวลาในการเข้าเรยี น - นกั เรียนมีความมุ่งมั่นต้งั ใจในการเรยี นรู้ - มีวินยั ในการเรยี น • ดา้ นอ่ืน ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรือพฤติกรรมท่ีมีปญั หาของนักเรยี นเป็นรายบคุ คล (ถ้าม)ี ) - 2. ปญั หา / อุปสรรค - 3. ขนั้ เสนอแนะ / แนวทางแก้ไข - ลงชื่อ..................................................................ผู้เขยี นแผนการจัดการเรยี นรู้ (นางสาวณฐั ธดิ า ชากรแก้ว) ......................./................/.................... ลงชื่อ..................................................................ผู้ตรวจ (นางสาววารณุ ี อิทธิพัทธ์อเนก) ......................./................/....................

216 แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 21 กลมุ่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 3 เรื่อง พนั ธะเคมี เรื่อง สมบตั แิ ละปฏิกิรยิ าของสารประกอบไอออนกิ วิชา เคมี 1 รหสั ว31223 เวลาเรยี น 2 ชั่วโมง จำนวน 1.0 หนว่ ยกติ ครผู สู้ อน นางสาวณัฐธิดา ชากรแก้ว สาระการเรียนรู้ เขา้ ใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรยี งธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุ พันธะเคมแี ละสมบัตขิ องสาร แก๊ส และสมบตั ขิ องแก๊ส ประเภทและสมบัตขิ องสารประกอบอนิ ทรีย์และพอลิเมอร์ รวมทั้งการนําความรไู้ ปใช้ ประโยชน์ ผลการเรยี นรู้ อธบิ ายสมบัติของสารประกอบไอออนกิ เขยี นสมการไอออนกิ และสมการไอออนิกสุทธขิ องปฏกิ ิรยิ าของสารประกอบไอออนิก จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ด้านความรู้ (Knowledge) 1. อธบิ ายเกย่ี วกบั สมบตั บิ างประการของสารประกอบไอออนิกได้ ด้านทักษะ (Process) 2. สามารถศกึ ษาขั้นตอนการทำการทดลองและอธิบายเกีย่ วกบั การเปลย่ี นแปลงพลังงานของสารประกอบ ไอออนิกเมอ่ื ละลายน้ำได้ 3. เขียนสมการไอออนกิ และสมการไอออนกิ สุทธิแสดงปฏิกิรยิ าทีเ่ กดิ ขึ้นได้ ดา้ นคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (Affective) 4. มีความมงุ่ มัน่ ตัง้ ใจในการเรยี นรู้ และแสวงหาความรู้ สาระสำคญั หรือความคิดรวบยอด สารประกอบไอออนิกส่วนใหญ่เป็นของแข็ง มีจุดเดือดและจดุ หลอมเหลวสูง เมื่อเป็นของแข็งไม่นำ ไฟฟ้า แต่เมื่อหลอมเหลวหรือละลายน้ำจะนำไฟฟ้าได้ และสารละลายของสารประกอบไอออนิกแสดงสมบตั ิ ความเปน็ กรด-เบสต่างกนั สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคดิ ความสามารถในการแกป้ ัญหา ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ิต ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

217 รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่ือสัตย์ มีวินัย ใฝเ่ รียนรู้ อย่อู ย่างพอเพยี ง มุง่ มัน่ ในการทำงาน รกั ความเปน็ ไทย มจี ติ สาธารณะ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ผา่ นวธิ กี ารสอนแบบออนไลน์ โดยผา่ นแอพพลิเคชั่น Google meet วิธีสอนโดยใชก้ ระบวนการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรอื Inquiry Method : 5E) ขัน้ ที่ 1 ขน้ั กระตุ้นความสนใจ (Engagement) 10 นาที 1.1 ครูนำรูปสารประกอบไอออนิกทีพ่ บได้ในชีวิตประจำวัน เช่น เกลอื แกงหรือโซเดยี มคลอไรด์ (NaCl) โซดาไฟหรือโซดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) อะลมู ินาหรืออะลูมิเนียมออกไซด์ (Al2O3) ดนิ ประสวิ หรือ โพแทสเซียม ไนเตรต (KNO3) มิลค์ออฟแมกนีเซียหรือแมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ (Mg(OH)2) เป็นต้น มาให้นักเรียนพิจารณา แล้วตั้งคำถามกระตุน้ ความสนใจของนกั เรยี น ดังน้ี 1) สารประกอบไอออนิกมสี มบตั ิเปน็ อย่างไร (แนวตอบ : พิจารณาคำตอบของนกั เรยี น โดยขน้ึ อยู่กับดุลยพนิ ิจของครูผู้สอน โดยมแี นวตอบ คือ มีสถานะเป็นของแข็งที่อุณหภูมิห้อง เปราะและแตกหักง่าย มีจุดเดือดและจุด หลอมเหลวสงู ละลายน้ำไดแ้ ตกตา่ งกนั บางชนดิ ละลายได้ดี บางชนิดละลายได้น้อย และบางชนิดไมล่ ะลายน้ำ เปน็ ตน้ ) ข้นั ที่ 2 ข้นั สำรวจและค้นหา (Exploration) 30 นาที 2.1 ครใู หน้ ักเรียนศึกษาเรือ่ ง สมบัตขิ องสารประกอบไอออนิก จากหนังสอื เรียนเคมี ม.4 เลม่ 1 2.2 ครูใหน้ กั เรียนรว่ มกนั อภปิ รายถึงสมบัตขิ องสารประกอบไอออนิก โดยครูคอยให้คำเสนอแนะ ซ่ึงเมื่อ อภิปรายจบนกั เรยี นควรสรุปสาระสำคัญได้ ดงั นี้ • สารประกอบไอออนิกมีสถานะเป็นของแข็งที่อุณหภูมิห้อง และมีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูง เนื่องจากพันธะไอออนิกเกิดจากแรงยดึ เหนี่ยวของประจุไฟฟ้าซึ่งมีความแข็งแรงสูง จึงทำให้แยก ออกจากกนั ไดย้ าก • สารประกอบไอออนกิ ประกอบดว้ ยไอออนบวกและไอออนลบยึดเหนี่ยวกันอย่างแข็งแรง เม่ือทุบ ผลกึ ของสารประกอบไอออนิก ไอออนชนิดเดียวกันจะเลื่อนไปอยูต่ รงกนั จงึ เกดิ แรงผลักระหว่าง ไอออน จงึ ทำใหผ้ ลึกเปราะและแตกได้งา่ ย • สารประกอบไอออนิกเมอ่ื เป็นของแข็งจะไม่นำไฟฟ้า เนอ่ื งจากไอออนท่เี ป็นองค์ประกอบยึดเหน่ียว กันอย่างแข็งแรง ทำให้ไม่สามารถเคล่ือนที่ได้ แต่เมื่อทำใหห้ ลอมเหลวหรือละลายน้ำ ไอออนจะ สามารถเคล่ือนทีไ่ ด้ จงึ นำไฟฟา้ ได้

218 • สารประกอบไอออนิกมีสภาพการละลายน้ำได้แตกต่างกัน บางชนิดมสี ภาพละลายได้ดี บางชนิด มีสภาพละลายไดต้ ่ำ และบางชนดิ ไมล่ ะลายในน้ำ 2.3 ครใู หน้ ักเรยี นแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน แล้วทำการศึกษาการทดลองเรือ่ ง การละลายของสารประกอบ ไอออนิกในนำ้ จากวดิ ีโอ และบนั ทกึ ผลการทดลองในแบบฟอรม์ ท่ีครูกกำหนดให้ ขัน้ ที่ 3 อธบิ ายและลงข้อสรุป (Explanation) 40 นาที 3.1 ครูและนักเรียนร่วมกนั อภิปรายเกยี่ วกับการละลายของสารประกอบไอออนิกในนำ้ ซ่ึงเมื่ออภิปราย จบนักเรียนควรสรุปสาระสำคญั ได้ว่า • การละลายของสารประกอบไอออนกิ ในนำ้ ประกอบดว้ ย 2 ขน้ั ตอน ดงั น้ี ข้นั ท่ี 1 ผลกึ ของสารประกอบไอออนิกสลายตัวออกเป็นไอออนบวกและไอออนลบในสภาวะแก๊ส ขั้นนี้ต้องใช้พลังงานเพื่อสลายผลกึ โดยพลังงานที่ใช้นี้ เรียกว่า พลังงานโครงร่างผลึก ( lattices energy; E1) ข้นั ที่ 2 ไอออนบวกและไอออนลบในสภาวะแกส๊ รวมตัวกับน้ำ ข้ันน้มี กี ารคายพลงั งาน โดยพลังงาน ท่ีคายออกมา เรยี กวา่ พลังงานไฮเดรชัน (hydration energy; E2) • การละลายนำ้ ของสารประกอบไอออนิก อาจเป็นการเปลยี่ นแปลงประเภทดดู ความรอ้ น หรือคาย ความร้อนก็ได้ ขนึ้ อยู่กับคา่ พลงั งานแลตทซิ และพลังงานไฮเดรชัน ซง่ึ สามารถพจิ ารณาได้ ดงั น้ี - ถา้ E1 > E2 จดั เป็นการเปล่ียนแปลงประเภทดดู ความรอ้ น - ถ้า E1 < E2 จดั เปน็ การเปลยี่ นแปลงประเภทคายความร้อน - ถา้ E1 = E2 ไมม่ ีการเปล่ยี นแปลงพลงั งาน - ถ้า E1 >> E2 แสดงให้เหน็ ว่าสารประกอบไอออนิกน้ันละลายน้ำไดน้ ้อยมาก จนถือว่าไม่ละลาย เนื่องจากแรงยึดเหนี่ยวระหว่างไอออนบวกกับไอออนลบแข็งแรงมาก โมเลกุลของน้ำจึงไม่ สามารถดงึ ใหแ้ ยกออกจากกนั ได้ 3.2 ครูอธิบายเพม่ิ เติมเกี่ยวกับปฏิกิรยิ าเคมีทเ่ี กดิ ข้ึน การเขียนสมการไอออนกิ และสมการไอออนิกสุทธิ แลว้ สรุปหลักการเขียนสมการไอออนิกสำหรับสารประกอบไอออนิก ดังนี้ • หาไอออนในสารละลายที่นำมาผสมกัน เพ่ือใช้เป็นสตู รของสารใหม่ที่เกิดจากการรวมตัวระหว่าง ไอออนบวกกบั ไอออนลบ • ตอ้ งทราบวา่ ไอออนบวกกับไอออนลบค่ใู ด ไดส้ ารประกอบทไี่ ม่ละลายในน้ำ ซง่ึ จะทำให้ไอออนใน นำ้ กลายเปน็ ไอออน หรือผลกึ ตะกอน • นำไอออนคู่ท่ที ำปฏิกริ ยิ ากันไดส้ ารไมล่ ะลายน้ำ มาเขียนสมการและดลุ สมการใหถ้ กู ต้อง 3.3 ครตู ัง้ คำถามใหน้ ักเรียนร่วมกนั อภปิ รายเร่ือง สมการแสดงการเกดิ ปฏกิ ิริยาของสารประกอบไอออนิก เช่น

219 1) ผสมสารละลาย AlCl3 กับสารละลาย NaOH จะเกดิ ปฏกิ ริ ยิ าหรือไม่ ถ้าเกดิ ให้เขยี นสมการ ไอ ออนกิ แสดงการเกดิ ปฏกิ ิริยา (แนวตอบ : ขน้ั ที่ 1 หาไอออนบวกและไอออนลบในสารละลายทง้ั 2 ชนิด เพือ่ ใช้เขียนสูตรของ สารใหม่ AlCl3 (aq) Al3+ (aq) + 3Cl- (aq) NaOH (aq) Na+ (aq) + OH- (aq) สารใหมท่ ี่จะเกิดจากไอออนบวกและไอออนลบคู่ใหม่ คอื Al3++ OH- Al(OH)3 Na++ Cl- NaCl ขั้นที่ 2 วิเคราะหก์ ารละลายในน้ำของสารใหม่ NaCl ละลายน้ำได้ สว่ น Al(OH)3 ไม่ละลายน้ำ ขั้นที่ 3 เขียนสมการไอออนกิ ได้ ดงั น้ี Al3+ (aq) + OH- (aq) Al(OH)3 (s) ข้ันท่ี 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) 30 นาที 4.1 ครูให้นักเรยี นทำใบงานท่ี 3.2 เรอ่ื ง การละลายของสารประกอบไอออนิกในนำ้ และการเขียนสมการ ไอออนิก 4.2 ครูและนกั เรียนรว่ มกันสรุปหลักการการเปรยี บเทยี บคุณสมบตั ิตา่ ง ๆ ของโมเลกลุ ไอออนกิ 4.3 ครตู ้งั ประเด็นคำถามว่า จากความรู้ในเร่ืองสารประกอบไอออนิก นกั เรยี นสามารถอธบิ ายสมบัติของ สารประกอบไอออนิกในเหตกุ ารณ์ตา่ ง ๆ ต่อไปน้ีไดห้ รอื ไม่ • ความสามารถในการนำไฟฟ้า • การเกิดปฏกิ ิรยิ าเคมขี องสารประกอบไอออนกิ ขน้ั ที่ 5 ข้ันประเมิน (Evaluation) 10 นาที 5.1 ครูประเมนิ ผล โดยการสงั เกตการตอบคำถาม การร่วมกนั ทำงานและการนำเสนอผลงานหน้าชน้ั เรียน 5.2 ครูตรวจสอบผลจากการทำใบงานท่ี 3.2 เรื่อง การละลายของสารประกอบไอออนิกในนำ้ และการ เขียนสมการไอออนิก ส่อื วสั ดุ อปุ กรณ์ และแหลง่ การเรยี นรู้ สอื่ /วสั ดุ/อุปกรณ์ แหลง่ การเรียนรู้ 1. PowerPoint เรือ่ ง สมบตั แิ ละปฏิกิริยาของ 1. หนงั สือเรียนรายวชิ าเพมิ่ เตมิ วิทยาศาสตร์ เคมี เลม่ สารประกอบไอออนกิ 1 ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 2. ใบงานที่ 3.2 เรื่อง การละลายของสารประกอบไอ 2. ใบกจิ กรรมการเรยี นรู้ ออนกิ ในนำ้ และการเขียนสมการ ไอออนิก 3. อินเตอรเ์ น็ต

220 การประเมนิ การเรยี นรู้ วิธกี ารวดั ผล เครื่องมอื ท่ีใชว้ ัดผล เกณฑ์การ การวัดผลประเมนิ ด้าน ประเมินผล 1.ด้านความรู้ (K) - การตอบคำถามในชั้นเรียน - การตอบคำถามในช้ัน -ร้อยละ 60 ผ่าน เกณฑ์ 2. ดา้ นทักษะ/ - ตรวจใบงานที่ 3.2 เรือ่ ง การ เรียน กระบวนการ (P) -ร้อยละ 60 ผ่าน ละลายของสารประกอบไอออนกิ ใน - ใบงานที่ 3.2 เรือ่ ง การ เกณฑ์ น้ำและการเขียนสมการ ไอออนิก ละลายของ สารประกอบไอออนกิ ในน้ำและการเขียน สมการ ไอออนกิ - การตอบคำถามในช้นั เรียน - การตอบคำถามในช้ัน - ตรวจแบบฝึกหดั เรยี น - แบบฝกึ หัด 3. ดา้ นคณุ ลกั ษณะอันพงึ -การสงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล -แบบสังเกตพฤติกรรม -ระดบั คุณภาพ 3 ประสงค์ (A) รายบคุ คล ผ่านเกณฑ์

221 ใบงานที่ 3.2 เร่อื ง การดุลสมการไอออนกิ คำชแ้ี จง : จงเขยี นสมการโมเลกุล สมการไอออนิก และสมการไอออนิกสุทธิจากสารประกอบไอออนกิ ตอ่ ไปน้ี 1. BaCl2 + Na2CO3 สมการโมเลกุล : …………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนิก : ………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ สุทธิ : …………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Zn(NO3)2 + HCl สมการโมเลกลุ : …………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนิก : ………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ สุทธิ : …………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Na2CO3 + CaCl2 สมการโมเลกุล : …………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ : ………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนิกสุทธิ : …………………………………………………………………………………………………………………………… 4. AgNO3 + Na3PO4 สมการโมเลกลุ : …………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ : ………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ สุทธิ : …………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Pb(NO3)2 + NaBr สมการโมเลกลุ : …………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ : ………………………………………………………………………………………………………………………………… สมการไอออนกิ สุทธิ : ……………………………………………………………………………………………………………………………

ใบงานท่ี 3.2 222 เรอื่ ง การดลุ สมการไอออนิก เฉลย คำชแี้ จง : จงเขียนสมการโมเลกุล สมการไอออนิก และสมการไอออนิกสุทธิจากสารประกอบไอออนิกต่อไปนี้ 1. BaCl2 + Na2CO3 สมการโมเลกลุ : BaCl2 (aq) + Na2CO3 (aq) BaCO3 (s) + 2NaCl (aq) สมการไอออนกิ : Ba2+ (aq) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) + CO32- (aq) BaCO3 (s) + 2Na+ (aq) + 2Cl- (aq) สมการไอออนกิ สุทธิ : Ba2+ (aq) + CO32- (aq) BaCO3 (s) 2. Zn(NO3)2 + HCl สมการโมเลกลุ : 2HCl (aq) + Zn(NO3)2 (aq) ZnCl2 (aq) + 2HNO3 (aq) สมการไอออนิก : 2H+ (aq) + 2Cl- (aq) + Zn2+ (aq) + 2NO-3 (aq) 2H+ (aq) + 2Cl- (aq) + Zn2+(aq) + 2NO3- (aq) สมการไอออนกิ สุทธิ : - 3. Na2CO3 + CaCl2 สมการโมเลกลุ : Na2CO3 (aq) + CaCl2 (aq) CaCO3 (s) + 2NaCl (aq) สมการไอออนิก : 2Na+ (aq) + CO32- (aq) + Ca2+ (aq) + 2Cl- (aq) CaCO3 (s) + 2Na+ (aq) + 2Cl- (aq) สมการไอออนิกสุทธิ : Ca2+ (aq) + CO32- (aq) CaCO3 (s) 4. AgNO3 + Na3PO4 สมการโมเลกลุ : 3AgNO3 (aq) + Na3PO4 (aq) Ag3PO4 (s) + 3NaNO3 (aq) สมการไอออนิก : 3Ag+ (aq) + 3NO3- (aq) + 3Na+ (aq) + PO43- (aq) Ag3PO4 (s) + 3Na+ (aq) + 3NO3- (aq) สมการไอออนิกสุทธิ : 3Ag+ (aq) + PO43- (aq) Ag3PO4 (s) 5. Pb(NO3)2 + NaBr สมการโมเลกลุ : Pb(NO3)2 (aq)+ 2NaBr (aq) PbBr2 (s) + 2NaNO3 (aq) สมการไอออนิก : Pb2+ (aq) + 2NO3- (aq) + 2Na+ (aq) + 2Br- (aq) PbBr2 (s) + 2Na+ (aq) + 2NO3- (aq) สมการไอออนิกสุทธิ : Pb2+ ( (aq) + 2Br- (aq) PbBr2 (s)

แบบสังเกตพฤติกร คำชแี้ จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดบั ท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนักเรยี น ความคิดเหน็ 1 2 เดก็ ชายณัฐพร ทับเจริญ 32132 3 เด็กชายธนากร รุ่งฟ้า 4 เด็กชายบญุ ฤทธิ์ เสนมา ✓✓ 5 เด็กหญิงตวงรัตน์ กิจขยัน 6 เด็กหญิงมณมี ัญชุ์ ดว้ งแสง ✓✓ 7 นายกษิดิเ์ ดช ชูภักด์ิ ✓✓ 8 นายชยั วัฒน์ คำแหง 9 นายทรงพล แคนศิลา ✓✓ 10 เดก็ ชายธีรภทั ร เอีย่ มบุญ ✓✓ 11 นายธันวา เนาวศ์ รี 12 นายสุทศั น์ เลไทสงค์ ✓✓ 13 เด็กชายอภชิ าติ ชนะมลู ✓✓ 14 นางสาวนันทิกานต์ ถาวร 15 นางสาวนรมน พลเยยี่ ม ✓✓ 16 นางสาวพชั รินทร์ สวุ รรณพรม ✓✓ 17 นางสาววราพร พิมไพ 18 นางสาววิราภา รวมรัตน์ ✓✓ นางสาววิสา ชนะมลู ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

223 รรมการทำงานกลุม่ วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมีนำ้ ใจ การมี รวม นอนื่ ตามที่ได้รับ สว่ นร่วมในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 10 ✓✓ 14 ✓ 15 ✓✓ ✓ 8 ✓✓ 8 ✓ 8 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 7 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 15 ✓ 10 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ ✓✓ ✓ 12 ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ ✓✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

19 นางสาวอภิญญา ปัทมอมั รนิ ทร์ ✓ ✓ เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครงั้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตดั สิน ช่วงคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

✓✓✓ 224 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมนิ 15 ............./.................../............... นคุณภาพ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

225 แบบประเมนิ คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ีตรงกับ ระดับคะแนน ปฏบิ ัตติ าม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ชอ่ื –สกุล ระเบียบ ร้จู กั ใช้เวลาว่าง รู้จักจัดสรร ตัง้ ใจเรยี น มีความตั้งใจ รวม ที่ ของนกั เรยี น ขอ้ บังคับในชั้น ใหเ้ ป็น และพยายามใน 15 เวลาให้ เรียน มคี วาม ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานท่ี คะแนน ตรงตอ่ เวลาใน นำไปปฏิบัติได้ ได้รบั การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมต่าง ๆ และรับผิดชอบ ในการทำงาน 321321321321321 1 เด็กชายณัฐพร ทับ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓8 เจรญิ 2 เดก็ ชายธนากร รงุ่ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ฟ้า 3 เดก็ ชายบญุ ฤทธิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนมา 4 เด็กหญิงตวงรัตน์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 กจิ ขยัน 5 เด็กหญิงมณีมญั ชุ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 ดว้ งแสง 6 นายกษิดเิ์ ดช ชูภกั ดิ์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายชัยวฒั น์ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 คำแหง 8 นายทรงพล แคน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 ศิลา 9 เดก็ ชายธรี ภทั ร ✓ ✓ ✓ ✓ ✓9 เอ่ยี มบญุ 10 นายธันวา เนาวศ์ รี ✓ ✓✓ ✓ ✓ 8 11 นายสุทัศน์ เลไท ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 สงค์ 12 เดก็ ชายอภชิ าติ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 8 ชนะมูล

226 13 นางสาวนันทกิ านต์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 15 ถาวร ✓ ✓✓ ✓ 10 15 14 นางสาวนรมน ✓ ✓ ✓✓ ✓ 15 พลเย่ียม ✓ ✓✓ ✓ 10 10 15 นางสาวพัชรนิ ทร์ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 15 สุวรรณพรม ✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 16 นางสาววราพร ✓ พิมไพ 17 นางสาววริ าภา ✓ รวมรตั น์ 18 นางสาววิสา ชนะ ✓ มลู 19 นางสาวอภญิ ญา ✓ ปัทมอมั รินทร์ ลงชอื่ .................................................. ผูป้ ระเมนิ ............/.................../............ เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ พฤติกรรมทปี่ ฏิบัติชดั เจนและสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมท่ีปฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยครง้ั ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ พฤติกรรมทีป่ ฏิบัตบิ างคร้ัง 14-15 ดีมาก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรุง

227 บันทึกหลงั การจัดการเรยี นรู้ 1. ผลการจัดการเรยี นการสอน • ดา้ นความรู้ - นกั เรียนมีความรู้ความเขา้ ใจในเน้อื หา - นกั เรยี นอธบิ ายเกีย่ วกบั สมบัตบิ างประการของสารประกอบไอออนิกได้ -นกั เรียนเขา้ ใจและทำใบงานท3่ี .2 การดุลสมการไอออนิก • ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน - นกั เรยี นมีทกั ษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ตามเกณฑท์ ค่ี รูกำหนด • ด้านคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ - นกั เรียนทกุ คนมคี วามใฝเ่ รยี นรู้ มีความตรงต่อเวลาในการเขา้ เรยี น - นกั เรยี นสามารถแก้ปัญหาอาจจะช้าหรอื เรว็ ต่างกนั แต่สามารถแกป้ ัญหาได้ - มีวินยั ในการเรียน • ด้านอืน่ ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรือพฤตกิ รรมทม่ี ีปญั หาของนักเรยี นเปน็ รายบคุ คล (ถ้ามี)) - 2. ปญั หา / อปุ สรรค -มนี กั เรยี นบางคนยังไมเ่ ขา้ ใจในการดุลสมการไออนกิ 3. ข้นั เสนอแนะ / แนวทางแก้ไข -ครูอธิบายเพิม่ เติมและให้ลองทำแบบฝึกหัดเพอื่ เสรมิ ความเขา้ ใจ ลงชื่อ..................................................................ผู้เขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ (นางสาวณฐั ธดิ า ชากรแกว้ ) ......................./................/.................... ลงชอื่ ..................................................................ผตู้ รวจ (นางสาววารณุ ี อิทธพิ ัทธ์อเนก) ......................./................/....................