แผนการเรียนการสอน รายวิชาเคมี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

แบบสังเกตพฤตกิ ร คำช้แี จง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดับท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนกั เรยี น ความคดิ เห็น 1 2 นายธนธรณ์ สมจนิ ดา 32132 3 นายวงศธร ประจงการ 4 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓✓ 5 นางสาวกญั ญารัตน์ จับพิมาย 6 นายณัฐพงษ์ สามทอง ✓✓ 7 นายนันฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓✓ 8 นายภาณุมาส โลมากลุ 9 นางสาวนัฐรกิ า มังษา ✓✓ 10 นางสาวนิดาวัณย์ แจ้งพงษ์ ✓✓ 11 นางสาวรรินทิพย์ สุขไข 12 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิอาภรณ์ ✓✓ 13 นางสาวสริ ลิ กั ษณ์ แก้วเสนา ✓✓ 14 นายวรชยั คำเอก นางสาวมลนภา เงนิ เจริญ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

569 รรมการทำงานกลุ่ม วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมนี ้ำใจ การมี รวม นอ่นื ตามทไี่ ด้รับ สว่ นรว่ มในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 11 ✓✓ 14 ✓ 11 ✓✓ ✓ 10 ✓✓ 8 ✓ 12 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 14 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ 13 ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓✓ ✓✓ ✓✓

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครัง้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตัดสิน ชว่ งคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

570 ลงชื่อ ................................................... ผปู้ ระเมนิ ............./.................../............... นคณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

571 แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำชแ้ี จง : ให้ผูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับ ระดบั คะแนน ปฏิบัติตาม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ช่ือ–สกุล ระเบียบ รจู้ กั ใชเ้ วลา รจู้ กั จดั สรร ตัง้ ใจเรียน มีความต้ังใจ รวม ท่ี ของนกั เรียน ขอ้ บังคับในชั้น วา่ งใหเ้ ป็น และพยายามใน 15 เวลาให้ เรียน มีความ ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานที่ คะแนน ตรงตอ่ เวลาใน นำไปปฏิบัติได้ ไดร้ ับ การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมตา่ ง ๆ และรับผดิ ชอบ ในการทำงาน 3 2 13 2 13 2 13 2 1 3 2 1 1 นายธนธรณ์ สมจินดา ✓ ✓ ✓ ✓✓ 9 2 นายวงศธร ประจงการ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 3 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 4 นางสาวกญั ญารตั น์ จบั พิ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 13 มาย ✓ 5 นายณฐั พงษ์ สามทอง ✓ ✓ ✓ ✓8 6 นายนนั ฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายภาณมุ าส โลมากุล ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 8 นางสาวนฐั ริกา มงั ษา ✓ ✓✓✓ ✓ 11 9 นางสาวนดิ าวัณย์ แจง้ พงษ์ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 11 10 นางสาวรรนิ ทิพย์ สุขไข ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 11 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 อาภรณ์ 12 นางสาวสริ ลิ ักษณ์ แกว้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนา 13 นายวรชัย คำเอก ✓✓✓✓ ✓ 10 14 นางสาวมลนภา เงนิ เจรญิ ✓ ✓✓ ✓ ✓ 12 ลงชื่อ .................................................. ผูป้ ระเมิน ............/.................../............

572 เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชดั เจนและบ่อยครั้ง ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ พฤตกิ รรมทปี่ ฏิบัตบิ างคร้ัง 14-15 ดมี าก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง

573 บันทกึ หลังการจดั การเรียนรู้ 1. ผลการจดั การเรียนการสอน • ดา้ นความรู้ - นกั เรียนมีความรู้ความเขา้ ใจในเนอ้ื หา - นักเรยี นสามารถอธิบายความสัมพันธ์ระหวา่ งความเข้มขน้ ของสารตัง้ ต้นและผลติ ภัณฑ์ในปฏิกริ ิยาเคมีท่ภี าวะ สมดลุ ได้ - นกั เรียนสามารถแปลความหมายของคา่ คงที่สมดลุ ได้ - นักเรยี นคำนวณหาค่าคงทีส่ มดุลของปฏกิ ริ ิยาและความเข้มขน้ ของสารในปฏิกิรยิ าทภี่ าวะสมดุลได้ • ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รียน - นกั เรียนมีทกั ษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ตามเกณฑ์ทีค่ รกู ำหนด • ดา้ นคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ - นักเรียนทุกคนมคี วามใฝเ่ รียนรู้ - นักเรยี นสามารถแก้ปญั หาอาจจะชา้ หรือเรว็ ต่างกัน แตส่ ามารถแกป้ ญั หาได้ - มวี ินยั ในการเรียน • ดา้ นอน่ื ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรือพฤติกรรมท่ีมีปัญหาของนักเรยี นเป็นรายบุคคล (ถา้ ม)ี ) - 2. ปัญหา / อปุ สรรค - 3. ข้ันเสนอแนะ / แนวทางแกไ้ ข - ลงช่อื ..................................................................ผูเ้ ขยี นแผนการจัดการเรียนรู้ (นางสาวณฐั ธิดา ชากรแก้ว) ......................./................/.................... ลงชื่อ..................................................................ผ้ตู รวจ (นางสาววารณุ ี อิทธพิ ัทธ์อเนก) ......................./................/....................

574 แผนการจดั การเรียนร้ทู ่ี 23 กลุ่มสาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดบั ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ 5 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 9 เร่ือง สมดลุ เคมี เรอื่ ง ค่าคงที่สมดลุ ของปฏิกิรยิ าเคมที ีม่ ที ศิ ทางตรงกนั ขา้ มและค่าคงท่ีสมดลุ ของปฏกิ ิริยาเคมี ท่มี ีการ เปล่ียนแปลงเลขสมั ประสิทธด์ิ ้วยการคณู สมการเคมี วิชา เคมี 3 รหสั ว32225 เวลาเรยี น 2 ชวั่ โมง จำนวน 1.0 หนว่ ยกิต ครผู ู้สอน นางสาวณฐั ธดิ า ชากรแก้ว สาระการเรยี นรู้ เข้าใจการเขยี นและการดุลสมการเคมี ปริมาณสมั พนั ธ์ในปฏิกิริยาเคมี อตั ราการเกดิ ปฏิกิริยาเคมี สมดุล ในปฏกิ ิรยิ าเคมี สมบตั แิ ละปฏกิ ริ ิยาของกรด-เบส ปฏกิ ริ ิยารีดอกซ์และเซลล์เคมีไฟฟ้า รวมทั้งการนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ผลการเรยี นรู้ คาํ นวณคา่ คงทีส่ มดุลหรือความเข้มขน้ ของปฏิกริ ยิ าหลายขั้นตอน ดา้ นความรู้ (Knowledge) 1. อธบิ ายถึงความสัมพันธ์ของค่าคงท่ีสมดุลกบั สมการเคมไี ด้ ดา้ นทักษะ (Process) 2. สามารถคำนวณหาค่าคงท่ีสมดลุ ของปฏิกิริยาเคมที ่ีมที ิศทางตรงกนั ข้ามและค่าคงท่ีสมดลุ ของปฏิกิริยาเคมีท่ีมี การเปลีย่ นแปลงเลขสัมประสทิ ธ์ดิ ว้ ยการคณู สมการเคมไี ด้อย่างถกู ต้อง ด้านคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ (Affective) 3. มคี วามมงุ่ มั่นต้ังใจในการเรียนรู้ และแสวงหาความรู้ รบั ผิดชอบตอ่ หน้าท่ีท่ไี ดร้ ับมอบหมาย สาระสำคัญหรอื ความคิดรวบยอด คา่ คงท่ีสมดลุ กับสมการเคมีโดยการเปลย่ี นแปลงใดๆ ของสมการเคมี - การกลับข้างสมการเคมีซึ่งใช้แสดงปฏิกริ ิยาเคมีในทศิ ทางตรงกนั ข้ามดังน้ันคา่ คงที่สมดุลของปฏิกริ ิยาเคมีท่มี ี ทิศทางตรงกันข้าม (K’) จะเปน็ ค่าที่เปน็ ส่วนกลบั ของคา่ คงทสี่ มดุลเดิม (K) - การเปลี่ยนเลขสัมประสิทธิ์ดว้ ยการคูณสมการเคมี เมื่อมีการคูณเลขสัมประสิทธิ์ในสมกา รเคมดี ว้ ย n ค่าคงที่ สมดุลของปฏกิ ิริยาเคมี (K’) จะมคี ่าเทา่ กับค่าคงที่สมดุลเดิม (K) ยกกำลงั n แสดงความสมั พนั ธ์ได้ดังน้ี K’ = Kn แสดงว่าการเปล่ยี นแปลงเลขสัมประสิทธิ์มีผลต่อค่าคงที่สมดุล การระบุค่าคงทสี่ มดุลจึงควรแสดงสมการเคมีของ ปฏกิ ริ ิยานั้นดว้ ย หากไม่แสดงถือวา่ เป็นคา่ คงที่สมดุลของปฏิกิริยาเคมที ม่ี ีเลขสมั ประสิทธิ์ในสมการเป็นเลขจำนวน เตม็ ทนี่ อ้ ยท่สี ุด สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกป้ ญั หา

575 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ 2. ซื่อสตั ย์ 3. มวี ินัย 4. ใฝเ่ รียนรู้ 5. อยู่อยา่ งพอเพยี ง 6. มุ่งมั่นในการทำงาน 7. รกั ความเป็นไทย 8. มีจติ สาธารณะ กิจกรรมการเรยี นรู้ ผา่ นวธิ กี ารสอนแบบออนไลน์ โดยผ่านแอพพลิเคชัน่ Google meet วิธสี อนโดยใชก้ ระบวนการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรือ Inquiry Method : 5E) ขั้นท่ี 1 ขั้นกระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) 5 นาที 1.1 ครูกลา่ วทักทายนกั เรยี นและเปิดรูปสมการเคมี 2 สมการใหน้ ักเรียนดูแล้วใหน้ ักเรียนสังเกตว่าสมการเคมที ้ัง 2 มคี วามสมั พันธ์กนั อยา่ งไร 1.2 เม่อื นักเรยี นสังเกตแลว้ ครใู ห้นักเรยี นช่วยกันตอบวา่ สมการเคมี มีความสัมพนั ธก์ นั อย่างไรบ้าง จากน้ันครูเน้น ยำใหน้ ักเรยี นรูว้ ่าวนั นีเ้ รียนเร่ือง คา่ คงทีข่ องปฏกิ ิริยาเคมีท่ีมที ิศทางตรงข้ามกัน และค่าคงทส่ี มดลุ ของปฏกิ ริ ิยาเคมี ที่มกี ารเปลีย่ นแปลงเลขสมั ประสิทธิด์ ้วยการคูณสมการเคมี ขนั้ ที่ 2 ขน้ั สำรวจและค้นหา (Exploretion) 20 นาที 2.1 ครแู บง่ กลุ่มนักเรียนกลมุ่ ละ 4 คนจากนั้นส่งไฟล์กระดาษให้กลุม่ ละ 1 แผ่น และใหน้ กั เรียนเลือกแผ่นป้ายท่ี เป็นค่าคงทสี่ มดุลกับสมการเคมีที่มีความสัมพนั ธ์กนั 2.2 เมื่อนักเรยี นจับกลุ่มเรยี บร้อยแลว้ ครูให้นักเรียนศึกษาสลากของกล่มุ ตนเองโดยคน้ หาความรูเ้ พมิ่ เตมิ ในหนังสือ 2.3 เมือ่ นักเรียนกลุ่มใดท่คี น้ หาความรู้เพมิ่ เตมิ ในหนังสือเสร็จแล้วใหเ้ ขียนค่าคงทสี่ มดุลกับสมการเคมีท่ีตนเองได้ บนกระดาษ พร้อมระบดุ ว้ ยว่าเป็นคา่ คงที่ของปฏิกิริยาเคมที ี่มีทิศทางตรงข้ามกันหรือค่าคงท่ีสมดุลของปฏิกิริยา เคมีที่มกี ารเปลย่ี นแปลงเลขสมั ประสทิ ธด์ิ ้วยการคูณสมการเคมี ขั้นท่ี 3 ขั้นอธบิ ายและลงขอ้ สรุป (Explaination) 15 นาที 3.1 ครใู ห้นักเรยี นแตล่ ะกล่มุ มานำเสนอค่าคงท่สี มดุลกับสมการเคมีทเ่ี ขียนไว้ 3.2 ครเู ฉลยใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มพรอ้ มอธบิ ายเพ่มิ เตมิ - ค่าคงทีส่ มดลุ กับสมการเคมีโดยการเปลีย่ นแปลงใดๆ ของสมการเคมี มี 3 หัวข้อย่อยแต่วันนี้เราจะเรียนแค่ 2 เรือ่ งก่อนโดยจะเรียนเรื่อง ค่าคงทส่ี มดุลของปฏกิ ิรยิ าท่ีมีทศิ ทางตรงกันข้ามและคา่ คงทสี่ มดุลของปฏิกิริยาเคมีท่ีมี การเปลี่ยนแปลงเลขสัมประสิทธดิ์ ว้ ยการคณู สมการเคมี - คา่ คงทส่ี มดลุ ของปฏกิ ิรยิ าทมี่ ีทิศทางตรงกนั ขา้ ม พจิ ารณาสมการเคมีของปฏิกิริยาเคมที ี่มีทิศทางตรงกันข้าม ตอ่ ไปน้ี

576 N2O4 (g) ⇌ 2NO2 (g) .......(1) : K1 = [NO2]2 [N2O4] 2NO2 (g) ⇌ N2O4 (g) .......(2) : K2 = [N2O4] [NO2]2 จะเห็นว่าค่าคงที่สมดุลของสมการเคมี (2) เป็นส่วนกลับของค่าคงที่สมดุลของสมการเคมี (1) ซึ่งแสดง ความสัมพนั ธไ์ ด้ดังนี้ K2 = 1 ดงั นัน้ ค่าคงทีส่ มดุลของปฏิกิริยาเคมีทม่ี ีทศิ ทางตรงกนั ข้าม (K’) จะเป็นค่าท่ีเป็น K1 ส่วนกลับกับค่าคงท่ีสมดุลเดิม (K) K’ = 1 ������ - ค่าคงท่สี มดลุ ของปฏิกิรยิ าเคมีที่มีการเปล่ยี นแปลงเลขสมั ประสิทธิ์ด้วยการคูณสมการเคมี พิจารณาสมการเคมี ของปฏกิ ิริยาเคมีตอ่ ไปน้ี 2SO2 (g) + O2 (g) ⇌ 2SO3 (g) .......(1) : K1 = [SO3]2 [SO2 ]2[O2] เมอื่ คณู สมการเคมี (1) ดว้ ย 2 จะไดส้ มการเคมี (2) ท่ีมคี า่ คงท่ีสมดุล (K2) ดงั นี้ 4SO2 (g) + 2O2 (g) ⇌ 4SO3 (g) .......(1) : K2 = [SO3]4 [SO2 ]4[O2]2 จะเหน็ ว่า คา่ คงท่ีสมดลุ (K2) เท่ากบั ค่าคงที่สมดลุ เดมิ (K1) ยกกำลงั ด้วยตัวคูณ ซึง่ ในที่น้คี ือยกกำลัง 2 ดังน้ี K2 = K1 2 ดงั น้ันเมือ่ มกี ารคณู เลขสัมประสทิ ธิใ์ นสมการเคมีดว้ ย n ค่าคงท่ีสมดุลของปฏิกริ ิยาเคมจี ะมีค่าเท่ากับค่าคงที่ สมดุลเดิม (K) ยกกำลัง n แสดงความสัมพันธ์ไดด้ ังนี้ K’ = Kn แสดงว่าการเปลีย่ นแปลงเลขสัมประสิทธิ์มีผลตอ่ ค่าคงท่ีสมดุล การระบคุ ่าคงท่สี มดลุ จึงควรแสดงสมการเคมขี องปฏิกิริยานนั้ ดว้ ย หากไม่แสดงถือว่า เปน็ คา่ คงทสี่ มดุลของปฏกิ ริ ิยาเคมที มี่ ีเลขสมั ประสิทธิ์ในสมการเป็นเลขจำนวนเต็มทนี่ ้อยท่สี ดุ 3.3 จากนนั้ ครสู รปุ ให้นกั เรียนฟงั อกี ครงั้ วา่ - เมอ่ื กลับข้างสมการเคมี คา่ คงทส่ี มดลุ จะเป็นส่วนกลบั ของคา่ คงที่สมดุลเดมิ - เมอื่ มกี ารคูณเลขสมั ประสิทธใ์ิ นสมการเคมดี ว้ ย n คา่ คงท่ีสมดุลของปฏกิ ิรยิ าเคมีจะมีค่าเทา่ กบั ค่าคงที่สมดุลเดิม ยกกำลงั n ข้นั ท่ี 4 ขัน้ ขยายความรู้ (Elaboration) 10 นาที 4.1 ครอู ธบิ ายเพิ่มเติมว่าการเปลี่ยนแปลงเลขสมั ประสิทธิม์ ผี ลต่อคา่ คงทส่ี มดุล ดังนัน้ การระบุคา่ คงที่สมดุลจึงต้อง แสดงสมการเคมขี องปฏิกิริยาน้นั ด้วย เช่น 2SO2 (g) + O2 (g) ⇌ 2SO3 (g) K1 = [SO3]2 [SO2]2[O2]

577 SO2 (g) + O2 (g) ⇌ SO3 (g) K1 = [SO3] [SO2][O2] ข้นั ที่ 5 ขนั้ ประเมิน (Evaluation) 10 นาที 5.1 ประเมนิ นกั เรยี นจากแบบทดสอบหลงั เรียน เร่ือง ค่าคงทีส่ มดุลกบั สมการเคมี 5.2 ประเมนิ นกั เรียนจากการนำเสนอผลงาน ส่ือ วัสดุ อปุ กรณ์ และแหลง่ การเรยี นรู้ ส่อื /วสั ด/ุ อปุ กรณ์ แหล่งการเรียนรู้ 1. Powerpoint ประกอบการสอน เรอื่ ง คา่ คงท่ีสมดุลกับ 1. เอกสารประกอบการเรียนรายวชิ าเคมี ม.5 สมการเคมี 2..แบบทดสอบหลังเรยี นเร่อื ง คา่ คงท่ีสมดุลกบั สมการเคมี 2. ใบกจิ กรรมการเรยี นรู้ 3. อนิ เตอรเ์ นต็ การประเมินการเรยี นรู้ การวดั ผลประเมนิ ดา้ น วธิ กี ารวดั ผล เครอ่ื งมือทใี่ ชว้ ดั ผล เกณฑ์การ ประเมนิ ผล 1.ด้านความรู้ (K) -ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน เรอื่ ง -แบบทดสอบหลังเรยี น -ร้อยละ 60 ผ่าน ค่าคงทส่ี มดุลกับสมการเคมี เร่อื ง คา่ คงท่สี มดลุ กบั เกณฑ์ สมการเคมี 2. ด้านทักษะ/ - สงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลุม่ - แบบสังเกตพฤติกรรม -ระดับคณุ ภาพ 3 กระบวนการ (P) การทำงานกล่มุ ผา่ นเกณฑ์ 3. ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พงึ -การสังเกตพฤติกรรมรายบคุ คล -แบบสงั เกตพฤติกรรม -ระดบั คุณภาพ 3 ประสงค์ (A) รายบคุ คล ผา่ นเกณฑ์

578 แบบทดสอบหลังเรยี น เรอ่ื ง คา่ คงทีส่ มดุลกบั สมการเคมี คำชแี้ จง : ขอ้ สอบมี 2 ข้อใหญ่ คะแนนเตม็ 10 คะแนน จงตอบคำถามใหถ้ ูกตอ้ ง 1. จงเขียนสมการเคมีและคา่ คงท่ีสมดุลของปฏิกิริยาเคมีทีม่ ที ศิ ทางตรงกนั ข้าม 1.1 2H2 (g) + O2 (g) ⇌ 2H2O (g) .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ 1.2 2Fe (s) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO (g) + 2FeO (s) .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ 1.3 NaHCO3 (s) ⇌ Na2CO3 (s) + CO2 (g) + H2O (g) .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ 2. จงเขยี นสมการเคมแี ละค่าคงท่สี มดุลของปฏิกิรยิ าเคมที ีม่ ีการเปลย่ี นแปลงเลขสมั ประสิทธ์ดิ ว้ ยการคูณ สมการเคมี ด้วย 2 ทง้ั ปฏิกิรยิ า 2.1 CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g) .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ 2.2 2NO (g) + O2 (g) ⇌ 2NO2 (g) .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................

579 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น คำช้แี จง : จงตอบคำถามตอ่ ไปนี้ 1. จงเขยี นค่าคงทสี่ มดลุ ของปฏิกิริยาเคมที ม่ี ีทศิ ทางตรงกันข้าม 1.1 2H2 (g) + O2 (g) ⇌ 2H2O (g) ตอบ 2H2O (g) ⇌ 2H2 (g) + O2 (g) K= [H2]2[O2] [H2 O]2 1.2 2Fe (s) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO (g) + 2FeO (s) ตอบ 2NO (g) + 2FeO (s) ⇌ 2Fe (s) + 2NO2 (g) K= [NO2]2 [NO]2 1.3 NaHCO3 (s) ⇌ Na2CO3 (s) + CO2 (g) + H2O (g) ตอบ Na2CO3 (s) + CO2 (g) + H2O (g) ⇌ NaHCO3 (s) k = 1 [CO2][H2O] 3. จงเขียนสมการเคมีและคา่ คงทส่ี มดลุ ของปฏิกิรยิ าเคมที ่ีมกี ารเปลย่ี นแปลงเลขสมั ประสิทธ์ดิ ้วยการคูณ สมการเคมี ด้วย 2 ทัง้ ปฏิกิรยิ า 2.1 CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g) ตอบ 2CO (g) + 6H2 (g) ⇌ 2CH4 (g) + 2H2O (g) k= [CH4 ]2 [H2 O]2 [CO]2[H2]6 2.2 2NO (g) + O2 (g) ⇌ 2NO2 (g) ตอบ 4NO (g) + 2O2 (g) ⇌ 4NO2 (g) k= [NO2]4 [NO]4[O2]2

แบบสังเกตพฤตกิ ร คำช้แี จง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดับท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนกั เรยี น ความคดิ เห็น 1 2 นายธนธรณ์ สมจนิ ดา 32132 3 นายวงศธร ประจงการ 4 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓✓ 5 นางสาวกญั ญารัตน์ จับพิมาย 6 นายณัฐพงษ์ สามทอง ✓✓ 7 นายนันฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓✓ 8 นายภาณุมาส โลมากลุ 9 นางสาวนัฐรกิ า มังษา ✓✓ 10 นางสาวนิดาวัณย์ แจ้งพงษ์ ✓✓ 11 นางสาวรรินทิพย์ สุขไข 12 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิอาภรณ์ ✓✓ 13 นางสาวสริ ลิ กั ษณ์ แก้วเสนา ✓✓ 14 นายวรชยั คำเอก นางสาวมลนภา เงนิ เจริญ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

580 รรมการทำงานกลุ่ม วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมนี ้ำใจ การมี รวม นอ่นื ตามทไี่ ด้รับ สว่ นรว่ มในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 11 ✓✓ 14 ✓ 11 ✓✓ ✓ 10 ✓✓ 8 ✓ 12 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 14 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ 13 ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓✓ ✓✓ ✓✓

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครัง้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตัดสิน ชว่ งคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

581 ลงชื่อ ................................................... ผปู้ ระเมนิ ............./.................../............... นคณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

582 แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำชแ้ี จง : ให้ผูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับ ระดบั คะแนน ปฏิบัติตาม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ช่ือ–สกุล ระเบียบ รจู้ กั ใชเ้ วลา รจู้ กั จดั สรร ตัง้ ใจเรียน มีความต้ังใจ รวม ท่ี ของนกั เรียน ขอ้ บังคับในชั้น วา่ งใหเ้ ป็น และพยายามใน 15 เวลาให้ เรียน มีความ ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานที่ คะแนน ตรงตอ่ เวลาใน นำไปปฏิบัติได้ ไดร้ ับ การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมตา่ ง ๆ และรับผดิ ชอบ ในการทำงาน 3 2 13 2 13 2 13 2 1 3 2 1 1 นายธนธรณ์ สมจินดา ✓ ✓ ✓ ✓✓ 9 2 นายวงศธร ประจงการ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 3 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 4 นางสาวกญั ญารตั น์ จบั พิ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 13 มาย ✓ 5 นายณฐั พงษ์ สามทอง ✓ ✓ ✓ ✓8 6 นายนนั ฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายภาณมุ าส โลมากุล ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 8 นางสาวนฐั ริกา มงั ษา ✓ ✓✓✓ ✓ 11 9 นางสาวนดิ าวัณย์ แจง้ พงษ์ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 11 10 นางสาวรรนิ ทิพย์ สุขไข ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 11 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 อาภรณ์ 12 นางสาวสริ ลิ ักษณ์ แกว้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนา 13 นายวรชัย คำเอก ✓✓✓✓ ✓ 10 14 นางสาวมลนภา เงนิ เจรญิ ✓ ✓✓ ✓ ✓ 12 ลงชื่อ .................................................. ผูป้ ระเมิน ............/.................../............

583 เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชดั เจนและบ่อยครั้ง ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ พฤตกิ รรมทปี่ ฏิบัตบิ างคร้ัง 14-15 ดมี าก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง

584 บนั ทกึ หลงั การจดั การเรียนรู้ 1. ผลการจัดการเรยี นการสอน • ด้านความรู้ - นักเรียนมีความรู้ความเขา้ ใจในเนื้อหา - นกั เรียนสามารถอธิบายถงึ ความสัมพันธ์ของคา่ คงท่ีสมดุลกับสมการเคมีได้ - นกั เรยี นสามารถคำนวณหาคา่ คงทส่ี มดลุ ของปฏิกิรยิ าเคมีทม่ี ีทศิ ทางตรงกันขา้ มและค่าคงทสี่ มดลุ ของปฏิกิริยา เคมีที่มกี ารเปลยี่ นแปลงเลขสมั ประสิทธ์ดิ ้วยการคูณสมการเคมีได้อยา่ งถูกตอ้ งดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น • ดา้ นคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ - นักเรียนทกุ คนมคี วามใฝเ่ รยี นรู้ - นักเรยี นสามารถแก้ปญั หาอาจจะชา้ หรอื เรว็ ตา่ งกัน แต่สามารถแก้ปญั หาได้ - มีวนิ ยั ในการเรยี น • ดา้ นอ่ืน ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤตกิ รรมทม่ี ีปญั หาของนักเรยี นเป็นรายบุคคล (ถ้าม)ี ) - 2. ปญั หา / อุปสรรค - 3. ขัน้ เสนอแนะ / แนวทางแก้ไข - ลงชือ่ ..................................................................ผเู้ ขยี นแผนการจัดการเรียนรู้ (นางสาวณฐั ธดิ า ชากรแก้ว) ......................./................/.................... ลงช่ือ..................................................................ผู้ตรวจ (นางสาววารุณี อิทธพิ ัทธ์อเนก) ......................./................/....................

585 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี 24 กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ 5 หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 9 เรื่อง สมดุลเคมี เร่อื ง ค่าคงทสี่ มดุลของปฏิกริ ิยาท่ีเกดิ จากการรวมปฏิกิริยา วิชา เคมี 3 รหัส ว32225 เวลาเรยี น 1 ช่ัวโมง จำนวน 1.0 หนว่ ยกติ ครูผสู้ อน นางสาวณัฐธิดา ชากรแก้ว สาระการเรียนรู้ เขา้ ใจการเขยี นและการดุลสมการเคมี ปริมาณสมั พันธ์ในปฏิกิริยาเคมี อตั ราการเกิดปฏกิ ิรยิ าเคมี สมดุล ในปฏิกริ ิยาเคมี สมบัตแิ ละปฏกิ ริ ิยาของกรด-เบส ปฏิกริ ยิ ารดี อกซ์และเซลลเ์ คมีไฟฟ้า รวมท้งั การนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ผลการเรียนรู้ คํานวณคา่ คงทีส่ มดลุ หรือความเขม้ ขน้ ของปฏิกิรยิ าหลายขัน้ ตอน ด้านความรู้ (Knowledge) 1. อธบิ ายถึงความสมั พนั ธ์ของค่าคงท่สี มดลุ กับสมการเคมไี ด้ ด้านทักษะ (Process) 2. คำนวณหาค่าคงที่สมดุลของปฏกิ ิริยาท่ีเกิดจากการรวมปฏิกริ ิยาได้อย่างถูกต้อง ดา้ นคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ (Affective) 3. มีความมงุ่ มัน่ ตั้งใจในการเรยี นรู้ และแสวงหาความรู้ รบั ผดิ ชอบตอ่ หนา้ ทท่ี ีไ่ ดร้ บั มอบหมาย สาระสำคัญหรือความคดิ รวบยอด ค่าคงทส่ี มดลุ กับสมการเคมีโดยการเปลย่ี นแปลงใดๆ ของสมการเคมี เม่อื มกี ารรวมสมการเคมี ค่าคงที่ สมดุลของปฏกิ ิรยิ าเคมีรวมจะมีค่าเท่ากับผลคูณของค่าคงทสี่ มดลุ ของปฏกิ ิรยิ าเคมีทม่ี ารวมกนั สมรรถนะสำคัญของผเู้ รยี น 1. ความสามารถในการส่ือสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแก้ปญั หา 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซอ่ื สัตย์ 3. มวี นิ ัย 4. ใฝ่เรยี นรู้ 5. อยู่อยา่ งพอเพียง 6. มุ่งมั่นในการทำงาน

586 7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ กิจกรรมการเรียนรู้ ผ่านวธิ ีการสอนแบบออนไลน์ โดยผา่ นแอพพลเิ คชนั่ Google meet วิธสี อนโดยใชก้ ระบวนการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรอื Inquiry Method : 5E) ขน้ั ท่ี 1 ข้ันกระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) 5 นาที 1.1 ครูกลา่ วทักทายนักเรียนและเปิดรูปสมการเคมขี องปฏิกริ ิยาท่ีมีทศิ ทางตรงกันขา้ ม และปฏิกิรยิ าเคมที ี่ มีการเปลยี่ นแปลงเลขสมั ประสิทธด์ิ ้วยการคูณสมการเคมี 1.2 ให้นกั เรียนสังเกตสมการเคมีของปฏิกิรยิ าต่างๆ จากน้ันครูใหน้ ักเรยี นชว่ ยกันตอบวา่ สมการเคมีใดเป็น ปฏิกริ ยิ าเคมีทีม่ ีทิศทางตรงขา้ มกนั และคา่ คงท่สี มดุลของปฏกิ ิริยาเคมีทีม่ ีการเปลีย่ นแปลงเลขสมั ประสิทธิ์ด้วยการ คณู สมการเคมี คนแรกที่ตอบถูกครจู ะใหส้ ติกเกอร์ 1 ดวง เพื่อเป็นรางวลั สะสม 1.3 เมื่อนกั เรยี นไดร้ วมกนั ตอบคำถามถือว่าเปน็ การทบทวนความรู้ทไ่ี ด้เรยี น 1.4 จากน้ันครบู อกนักเรยี นว่าคาบน้ีจะเรียนต่อจากคาบทแี่ ลว้ คือ ค่าคงที่สมดลุ ของปฏิกิริยาเคมีท่ีเกิด จากการรวมปฏิกิรยิ า ข้นั ท่ี 2 ข้ันสำรวจและคน้ หา (Exploretion) 20 นาที 2.1 ครแู บง่ กล่มุ นกั เรยี นกลุม่ ละ 4 2.3 เมือ่ นักเรียนแบ่งกลมุ่ เสรจ็ แลว้ ครูให้นักเรียนเล่มเกมเป็นกลุ่มในรูปแบบออนไลนใ์ นรูปบบ word wall ถ้ากลุ่มไหนเลน่ เกมเสร็จก่อนและจบั คูไ่ ดถ้ ูกต้องกจ็ ะได้รบั สติกเกอร์เป็นรางวลั สะสม เกมทเี่ ลน่ คอื เกม คู่ฉันอยู่ไหน เกมนีจ้ ะมีบตั รคำที่เปน็ สมการเคมี 2 สมการและสมการเคมีทีเ่ กดิ จากการรวมปฏกิ ิริยาจากนน้ั ให้หาคู่ท่ีถูกต้องให้ เจอ เชน่ คู่กัน คู่กัน ข้ันท่ี 3 ขัน้ อธิบายและลงขอ้ สรุป (Explaination) 15 นาที 3.1 ครยู กตัวอย่างค่าคงท่ีสมดลุ ของปฏิกิริยาเคมที ี่เกิดจากการรวมปฏกิ ิรยิ าเพ่ืออธบิ ายให้นกั เรยี นเขา้ ใจ ค่าคงที่สมดุลของปฏิกิริยารวมที่เกิดจากการรวมปฏิกิริยาหลายขั้นตอน หาได้จากค่าคงที่สมดุลของ ปฏิกริ ยิ าเคมีทน่ี ำมารวมกนั ดงั ตัวอยา่ งตอ่ ไปนี้ ถา้ ปฏกิ ริ ยิ าเคมีระหวา่ ง N2 กับ O2 ได้ NO2 เกิดจากการรวมกันของ 2 ปฏิกริ ิยาดังตอ่ ไปนี้ N2 (g) + O2 (g) ⇌ 2NO (g) …….(1) : K1 = [NO]2 [N2][O2]

587 2NO (g) + O2 (g) ⇌ 2NO2 (g) …….(2) : K2 = [NO2]2 [������������]2[������2] เม่อื รวมสมการเคมี (1) กบั (2) จะไดส้ มการเคมรี วม ดังน้ี …….(3) : K3 = [NO2]2 N2 (g) + 2O2 (g) ⇌ 2NO2 (g) [N2][������2]2 ซงึ่ K3 มีความสัมพนั ธ์กับ K1 และ K2 ดังน้ี K3 = [NO2]2 = [NO]2 * [NO2]2 [N2][������2]2 [N2][O2] [������������]2[������2] = K1 * K2 สรุปได้ว่า ค่าคงที่สมดุลของปฏิกริ ิยารวม มีค่าเท่ากับผลคูณของคา่ คงที่สมดุลของปฏกิ ิริยาเคมีที่นำมา รวมกัน แสดงความสัมพันธ์ไดด้ ังนี้ K = K1 * K2 ……..Kn ข้นั ที่ 4 ขนั้ ขยายความรู้ (Elaboration) 10 นาที 4.1 ครูอธิบายเพิ่มเติมพรอ้ มยกตัวอย่างการคำนวณเก่ียวกับคา่ คงที่สมดลุ และความเข้มขน้ ของสารใน ปฏิกิริยาหลายข้นั ตอน ตวั อย่าง จากคา่ คงทส่ี มดลุ อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส ของปฏิกริ ยิ าเคมตี อ่ ไปนี้ N2 (g) + O2 (g) ⇌ 2NO (g) …….(1) : K1 = 2.00 x 10-25 NO2 (g) ⇌ NO (g) +1 O2 (g) …….(2) : K2 = 1.25 x 10-5 2 ปฏิกริ ยิ ารวม 2NO2 (g) ⇌ N2 (g) + 2 O2 (g) 1. ค่าคงที่ของปฏกิ ริ ิยารวมมีคา่ เท่าไหร่ 2. ถา้ สมดุลมีแกส๊ ไนโตรเจน 3.91 x 103 โมลตอ่ ลติ ร และแกส๊ ออกซเิ จน 2.00 x 103 โมลต่อลติ ร ที่สมดุลมี แกส๊ ไนโตรเจนไดออกไซด์กี่โมลต่อลิตร วิธีทำ 1. คำนวณคา่ คงทสี่ มดลุ ของปฏิกิรยิ ารวม กลับสมการเคมี (1) 2NO (g) ⇌ N2 (g) + O2 (g) …….(3) : K3 = 1 นำสมการเคมี (2) x 2 2NO2 (g) ⇌ 2NO (g) + O2 (g) ������1 …….(4) : K4 = K22 รวมสมการเคมี (3) กบั (4) 2NO2 (g) ⇌ N2 (g) + 2O2 (g) K’ = ? K’ = K3 x K4

588 = 1 x K22 ������1 = (1.25 ������ 10−5)2 2.00 ������ 10−25 = 7.81 x 1014 ดังน้ัน คา่ คงท่ีของปฏกิ ริ ยิ ารวมเท่ากบั 7.81 x 1014 2. คำนวณความเขม้ ขน้ ของ NO2 ท่สี มดลุ K’ = [N2][O2]2 [NO2 ]2 แทนคา่ 7.81 x 1014 = (3.91 x 103)(2.00 x 103)2 [NO2]2 [NO2]2 = (3.91 x 103)(2.00 x 103)2 7.81 x 1014 [NO2]2 = 4.47 x 10-3 mol/L ดังน้ัน ท่สี มดุล แก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์มคี วามเขม้ ข้น 4.47 x 10-3 mol/L 4.2 นันกเี รียนทำแบบทดสอบหลงั เรียนเรือ่ ง ค่าคงทสี่ มดุลของปฏิกริ ิยาเคมีทีเ่ กดิ จากการรวมปฏิกริ ิยา ข้ันที่ 5 ข้นั ประเมิน (Evaluation) 10 นาที 5.1 ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน เรอ่ื ง ค่าคงท่สี มดุลของปฏิกิริยาเคมีที่เกิดจากการรวมปฏกิ ิรยิ า สอ่ื วัสดุ อปุ กรณ์ และแหลง่ การเรยี นรู้ ส่ือ/วสั ด/ุ อุปกรณ์ แหลง่ การเรยี นรู้ 1. Powerpoint ประกอบการสอน เร่ือง คา่ คงที่สมดลุ ของ 1. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชาเคมี ม.5 ปฏกิ ริ ยิ าเคมีท่เี กิดจากการรวมปฏิกิรยิ า 2. เกม คู่ฉนั อยู่ไหน word wall 2. ใบกจิ กรรมการเรยี นรู้ 3.แบบทดสอบหลังเรยี นเร่ือง ค่าคงที่สมดุลของปฏกิ ิรยิ า 3. อนิ เตอรเ์ น็ต เคมที ่ีเกดิ จากการรวมปฏิกิริยา

การประเมินการเรยี นรู้ วิธีการวัดผล เคร่ืองมอื ที่ใชว้ ัดผล 589 การวดั ผลประเมินดา้ น เกณฑ์การ 1.ดา้ นความรู้ (K) -ตรวจแบบทดสอบหลงั เรยี นเรื่อง -แบบทดสอบหลังเรียน ประเมินผล -ร้อยละ 60 ผ่าน ค่าคงที่สมดลุ ของปฏิกิริยาเคมที ี่เกดิ เร่อื ง ค่าคงท่ีสมดลุ ของ เกณฑ์ จากการรวมปฏกิ ิริยา ปฏกิ ิรยิ าเคมีท่ีเกิดจาก การรวมปฏิกิรยิ า 2. ด้านทักษะ/ - สงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่ - แบบสงั เกตพฤติกรรม -ระดับคุณภาพ 3 กระบวนการ (P) การทำงานกลุม่ ผา่ นเกณฑ์ 3. ด้านคณุ ลกั ษณะอันพงึ -การสงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล -แบบสงั เกตพฤตกิ รรม -ระดับคุณภาพ 3 ประสงค์ (A) รายบุคคล ผา่ นเกณฑ์

590 แบบทดสอบหลงั เรยี น เร่ือง ค่าคงที่สมดลุ ของปฏิกริ ิยาท่ีเกิดจากการรวมปฏิกิรยิ า คำช้แี จง : จงตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง คะแนนรวม 10 คะแนน 1. กำหนดคา่ คงที่สมดลุ ของปฏิกิรยิ าเคมี ดังนี้ Cl2 (g) ⇌ 2Cl (g) ……(1) : K1 = 6.40 x 10-39 Cl2 (g) + 2NO (g) ⇌ 2NOCl (g) ……(2) : K2 = 3.70 x 10-8 Cl2 (g) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO2Cl (g) ……(3) : K3 = 1.80 คำนวณค่าคงท่ีสมดลุ ของสมการเคมีตอ่ ไปน้ี 1.1 2Cl (g) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO2Cl (g) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 1.2 2NOCl (g) ⇌ 2Cl (g) + 2NO (g) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ปฏิกริ ยิ า N2 (g) 3+ O2 (g) ⇌ 2NO (g) ที่อุณหภูมิ 2000 องศาเซลเซยี ส มคี า่ คงท่ีสมดุลเทา่ กบั 4.1 x 10-4 ถา้ ที่สมดุลมีแกส๊ ไนโตรเจน 1.4 กรมั และแก๊สไนโตรเจนมอนอกไซด์ 0.015 กรมั ในภาชนะ 0.50 ลิตร จะมแี ก๊สออกซเิ จนก่ีกรมั …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

591 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น เรื่อง คา่ คงทีส่ มดลุ ของปฏกิ ริ ิยาทเ่ี กดิ จากการรวมปฏิกิริยา คำช้ีแจง : จงตอบคำถามตอ่ ไปนี้ใหถ้ ูกต้อง คะแนนรวม 10 คะแนน 1. กำหนดคา่ คงทีส่ มดุลของปฏิกิรยิ าเคมี ดงั นี้ Cl2 (g) ⇌ 2Cl (g) ……(1) : K1 = 6.40 x 10-39 Cl2 (g) + 2NO (g) ⇌ 2NOCl (g) ……(2) : K2 = 3.70 x 10-8 Cl2 (g) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO2Cl (g) ……(3) : K3 = 1.80 คำนวณค่าคงทส่ี มดลุ ของสมการเคมีตอ่ ไปนี้ 1.1 2Cl (g) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO2Cl (g) ตอบ ปฏิกิริยาน้ีเปน็ ผลรวมของปฏกิ ริ ยิ ายอ้ นกลบั ของสมการเคมี (1) กบั สมการเคมี (3) แสดงดังน้ี กลับสมการเคมี (1) 2Cl (g) ⇌ Cl2 (g) ……(4) : K4 = 1 ������1 รวมสมการเคมี (4) กบั (3) 2Cl (g) + 2NO2 (g) ⇌ 2NO2Cl (g) K’ = ? K’ = 1 K3 K1 = 1.80 6.40 ������ 10−39 = 2.81 x 1038 ดงั นั้นค่าคงทสี่ มดลุ มคี า่ เท่ากับ 2.81 x 1038 1.2 2NOCl (g) ⇌ 2Cl (g) + 2NO (g) ตอบ ปฏิกิริยาน้ีเปน็ ผลรวมของปฏิกริ ิยาของสมการเคมี (1) กับปฏกิ ิรยิ าย้อนกลับของสมการเคมี (2) แสดงดังน้ี กลับสมการเคมี (2) 2 NOCl (g) ⇌ Cl2 (g) + 2NO (g) ……(5) : K5 = 1 ������2 รวมสมการเคมี (1) กบั (4) 2 NOCl (g) ⇌ 2Cl2 (g) + 2NO (g) K’ = ? K’ = ������1 1 K2 = 6.40 ������ 10−39 3.70 ������ 10−8 = 1.73 x 10-31 ดงั นน้ั คา่ คงท่สี มดลุ มคี า่ เทา่ กับ 1.73 x 10-31 2. ปฏิกิรยิ า N2 (g) 3+ O2 (g) ⇌ 2NO (g) ท่ีอุณหภูมิ 2000 องศาเซลเซยี ส มีค่าคงท่ีสมดลุ เท่ากับ 4.1 x 10-4 ถ้าทีส่ มดลุ มแี ก๊สไนโตรเจน 1.4 กรัม และแก๊สไนโตรเจนมอนอกไซด์ 0.015 กรัม ในภาชนะ 0.50 ลติ ร จะมแี กส๊ ออกซิเจนก่ีกรมั ตอบ คำนวณความเขม้ ขน้ ของ N2 และ NO ท่ีสมดุล [N2] = 1.4 g N2 x 1 mol N2 x 1 L = 0.10 mol/L 28.02 g N2 0.50

592 [NO] = 0.015 g NO x 1 mol NO x 1 = 0.001 mol/L 30.01 g NO 0.50 L คำนวณความเข้มข้นของ O2 ท่สี มดุล K = [NO]2 [N2][O2] 4.1 x 10-4 = (0.0010)2 (0.10)[O2] [O2] = 0.024 mol/L คำนวณมวลของ O2 ในภาชนะ 0.50 L มวลของ O2 = 0.024 mol O2 x 0.50 L soln x 32.00 O2 1 mol O2 1 L so������������ = 0.38 g O2 ดงั นั้น ท่สี มดลุ มแี ก๊สออกซิเจน 0.38 กรมั

แบบสังเกตพฤตกิ ร คำช้แี จง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดับท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนกั เรยี น ความคดิ เห็น 1 2 นายธนธรณ์ สมจนิ ดา 32132 3 นายวงศธร ประจงการ 4 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓✓ 5 นางสาวกญั ญารัตน์ จับพิมาย 6 นายณัฐพงษ์ สามทอง ✓✓ 7 นายนันฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓✓ 8 นายภาณุมาส โลมากลุ 9 นางสาวนัฐรกิ า มังษา ✓✓ 10 นางสาวนิดาวัณย์ แจ้งพงษ์ ✓✓ 11 นางสาวรรินทิพย์ สุขไข 12 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิอาภรณ์ ✓✓ 13 นางสาวสริ ลิ กั ษณ์ แก้วเสนา ✓✓ 14 นายวรชยั คำเอก นางสาวมลนภา เงนิ เจริญ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

593 รรมการทำงานกลุ่ม วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมนี ้ำใจ การมี รวม นอ่นื ตามทไี่ ด้รับ สว่ นรว่ มในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 11 ✓✓ 14 ✓ 11 ✓✓ ✓ 10 ✓✓ 8 ✓ 12 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 14 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ 13 ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓✓ ✓✓ ✓✓

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครัง้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตัดสิน ชว่ งคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

594 ลงชื่อ ................................................... ผปู้ ระเมนิ ............./.................../............... นคณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

595 แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำชแ้ี จง : ให้ผูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับ ระดบั คะแนน ปฏิบัติตาม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ช่ือ–สกุล ระเบียบ รจู้ กั ใชเ้ วลา รจู้ กั จดั สรร ตัง้ ใจเรียน มีความต้ังใจ รวม ท่ี ของนกั เรียน ขอ้ บังคับในชั้น วา่ งใหเ้ ป็น และพยายามใน 15 เวลาให้ เรียน มีความ ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานที่ คะแนน ตรงตอ่ เวลาใน นำไปปฏิบัติได้ ไดร้ ับ การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมตา่ ง ๆ และรับผดิ ชอบ ในการทำงาน 3 2 13 2 13 2 13 2 1 3 2 1 1 นายธนธรณ์ สมจินดา ✓ ✓ ✓ ✓✓ 9 2 นายวงศธร ประจงการ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 3 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 4 นางสาวกญั ญารตั น์ จบั พิ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 13 มาย ✓ 5 นายณฐั พงษ์ สามทอง ✓ ✓ ✓ ✓8 6 นายนนั ฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายภาณมุ าส โลมากุล ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 8 นางสาวนฐั ริกา มงั ษา ✓ ✓✓✓ ✓ 11 9 นางสาวนดิ าวัณย์ แจง้ พงษ์ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 11 10 นางสาวรรนิ ทิพย์ สุขไข ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 11 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 อาภรณ์ 12 นางสาวสริ ลิ ักษณ์ แกว้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนา 13 นายวรชัย คำเอก ✓✓✓✓ ✓ 10 14 นางสาวมลนภา เงนิ เจรญิ ✓ ✓✓ ✓ ✓ 12 ลงชื่อ .................................................. ผูป้ ระเมิน ............/.................../............

596 เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิชดั เจนและบ่อยครั้ง ให้ 1 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ พฤตกิ รรมทปี่ ฏิบัตบิ างคร้ัง 14-15 ดมี าก 11-13 ดี 8-10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง

597 บันทกึ หลังการจดั การเรียนรู้ 1. ผลการจดั การเรยี นการสอน • ดา้ นความรู้ - นกั เรียนมคี วามรู้ความเขา้ ใจในเนือ้ หา - นกั เรียนสามารถอธิบายถึงความสัมพันธ์ของคา่ คงท่สี มดลุ กับสมการเคมไี ด้ - นกั เรยี นสามารถคำนวณหาค่าคงทีส่ มดลุ ของปฏกิ ิริยาที่เกิดจากการรวมปฏิกิริยาได้อย่างถกู ต้อง • ด้านคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ - นกั เรยี นทุกคนมีความใฝเ่ รยี นรู้ - นักเรียนสามารถแก้ปญั หาอาจจะชา้ หรอื เร็วตา่ งกัน แตส่ ามารถแก้ปญั หาได้ - มีวินยั ในการเรยี น • ดา้ นอ่ืน ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรือพฤติกรรมท่มี ีปัญหาของนักเรียนเป็นรายบคุ คล (ถ้าม)ี ) - 2. ปญั หา / อปุ สรรค - 3. ขนั้ เสนอแนะ / แนวทางแกไ้ ข - ลงชอื่ ..................................................................ผู้เขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ (นางสาวณฐั ธดิ า ชากรแกว้ ) ......................./................/.................... ลงชื่อ..................................................................ผู้ตรวจ (นางสาววารุณี อิทธพิ ัทธ์อเนก) ......................./................/....................

598 แผนการจดั การเรียนร้ทู ่ี 25 กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดบั ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 9 เรอื่ ง สมดุลเคมี เร่อื ง ผลของการเปลยี่ นแปลงความเข้มข้นตอ่ ภาวะสมดุล วิชา เคมี 3 รหสั ว32225 เวลาเรยี น 2 ชวั่ โมง จำนวน 1.0 หนว่ ยกติ ครูผสู้ อน นางสาวณัฐธดิ า ชากรแก้ว สาระการเรยี นรู้ เข้าใจการเขียนและการดุลสมการเคมี ปรมิ าณสัมพนั ธใ์ นปฏิกิริยาเคมี อัตราการเกิดปฏกิ ิรยิ าเคมี สมดุล ในปฏกิ ริ ิยาเคมี สมบัติและปฏกิ ริ ิยาของกรด-เบส ปฏกิ ริ ิยารดี อกซ์และเซลลเ์ คมีไฟฟ้า รวมทง้ั การนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ผลการเรยี นรู้ ระบุปจั จยั ท่ีมผี ลต่อภาวะสมดลุ และค่าคงที่สมดลุ ของระบบ รวมทั้งคาดคะเน การเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดข้ึน เม่ือภาวะสมดุลของระบบถกู รบกวน โดยใชห้ ลักของเลอชาเตอลิเอ ดา้ นความรู้ (Knowledge) 1. อธบิ ายการเปล่ยี นแปลงของระบบที่อยใู่ นภาวะสมดุลเมือ่ ถูกรบกวนโดยการเปล่ียนแปลงความเขม้ ข้น ได้ 2. เปรียบเทียบปริมาณสารตัง้ ตน้ และผลิตภัณฑ์ในระบบ ณ ภาวะสมดลุ เดมิ กบั ภาวะสมดุลครง้ั ใหมไ่ ด้ 3. สรปุ ผลของการรบกวนภาวะสมดุลของระบบโดยการเปล่ยี นแปลงความเข้มขน้ ทม่ี ผี ลตอ่ ค่าคงทสี่ มดลุ ได้ ดา้ นทกั ษะ (Process) 2. ศึกษาการทำการทดลองตามข้นั ตอนและตรวจสอบความถกู ต้องของการทดลองได้ ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ (Affective) 3. มคี วามม่งุ มน่ั ตัง้ ใจในการเรียนรู้ และแสวงหาความรู้ รับผิดชอบตอ่ หน้าทที่ ่ีไดร้ บั มอบหมาย สาระสำคัญหรือความคดิ รวบยอด คา่ คงท่สี มดลุ กับสมการเคมีโดยการเปล่ยี นแปลงใดๆ ของสมการเคมี เมอ่ื มีการรวมสมการเคมี ค่าคงที่ สมดุลของปฏิกริ ยิ าเคมรี วมจะมคี า่ เท่ากับผลคณู ของคา่ คงทส่ี มดลุ ของปฏกิ ิรยิ าเคมีท่มี ารวมกัน สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการแก้ปญั หา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

599 2. ซื่อสตั ย์ 3. มวี ินยั 4. ใฝเ่ รยี นรู้ 5. อยูอ่ ย่างพอเพยี ง 6. มุ่งมน่ั ในการทำงาน 7. รกั ความเปน็ ไทย 8. มีจติ สาธารณะ กจิ กรรมการเรียนรู้ ผ่านวธิ กี ารสอนแบบออนไลน์ โดยผ่านแอพพลเิ คชัน่ Google meet วธิ ีสอนโดยใชก้ ระบวนการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Cycle หรือ Inquiry Method : 5E) ข้ันที่ 1 ขน้ั กระต้นุ ความสนใจ (Engagement) 10 นาที 1.1 ครูกลา่ วทักทายนกั เรียนและเปิดรปู ความเขม้ ข้นของสารท่แี ตกต่างกนั ให้นกั เรียนสงั เกต 1.2 เมอื่ นกั เรยี นสงั เกตเสร็จแล้ว ครูให้นักเรยี นช่วยกันตอบวา่ นกั เรยี นสงั เกตเหน็ สง่ิ ใดบ้าง 1.3 ครถู ามนกั เรียนตอ่ วา่ นกั เรยี นคดิ วา่ ความเข้มขน้ มีผลต่อสมดลุ หรือไม่ ขั้นที่ 2 ขั้นสำรวจและคน้ หา (Exploretion) 30 นาที 2.1 ครแู บ่งกลมุ่ นักเรียนเป็น 6 กลุม่ กล่มุ ละเท่าๆ กันโดยการ สุ่มรายชื่อนกั เรียนจากวงลอ้ 2.2 ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาวิธีการทำการทดลอง จากใบกิจกรรมที่ครูแชร์ให้ผ่า google doc การศกึ ษาผลของความเข้มข้นต่อภาวะสมดุล 2.3 นักเรียนเริ่มศึกษากิจกรรมการทดลองผลของความเข้มข้นของสารต่อสมดุล จากวิดีโอ https://www.youtube.com/watch?v=hQKsIOOrehw&t=153s 2.4 ครูให้นักเรยี นแต่ละกล่มุ ศึกษาการเปลีย่ นแปลงความเขม้ ขน้ ที่มีผลตอ่ ภาวะสมดลุ ขนั้ ท่ี 3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรปุ (Explaination) 40 นาที 3.1 นักเรียนแตล่ ะกลุม่ ส่งตัวแทนนำเสนอผลการทดลอง หลังจากนน้ั ให้นักเรยี นทกุ คนรว่ มกันอภปิ รายผล การทดลองจนมีความเข้าใจท่ตี รงกัน 3.2 ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั อภิปรายและหาข้อสรปุ ดังนี้ สารละลายในหลอดที่ 1 ประกอบด้วยน้ำอัญชัน HCl และน้ำ ได้สารละลายสีม่วงน้ำเงินแสดงว่าใน สารละลายมแี อนโทรไซยานนิ อยู่ในสมดุลกับ AH+ เม่อื เทยี บกับหลอดที่ 1 การเตมิ HCl ลงในหลอดที่ 2 เปน็ การเพมิ่ H3O+ ซ่งึ ทำให้ได้สารละลายสีม่วงแดง แสดงวา่ H3O+ ทำให้ความเขม้ ขน้ ของ AH+ เพมิ่ ขน้ึ และความเข้มข้นของสาร A ลดลง ในทำนองเดียวกนั การเตมิ NaOH ลงในหลอดท่ี 3 เปน็ การลด H3O+ (โดยทำปฏิกริ ยิ ากับ OH- ) ซึง่ ทำให้ ได้สารละลายสีนำ้ เงิน แสดงวา่ ความเข้มข้นของ A เพิม่ ข้ึนและความเขม้ ข้นของ AH+ ลดลง

600 ดงั นนั้ การเพ่ิมหรอื ลด H3O+ ทำใหค้ วามเขม้ ข้นของ A และ AH+ เปลี่ยนแปลงไปแสดงวา่ การรบกวนสมดุล โดยการเปลีย่ นแปลงความเขม้ ข้นของสารใดสารหนงึ่ ในปฏิกริ ิยาทำให้ปฏิกิริยาเขา้ ส่สู มดลุ ใหม่ ซึ่งสังเกตได้จากสี ของสารละลายไม่เปลี่ยนแลงอีกเม่ือเวลาผ่านไป 3.3 ครูต้งั คำถามให้นกั เรียนรว่ มกันอภปิ ราย เรือ่ ง การเปลี่ยนแปลงความเข้มขน้ ท่มี ีผลต่อภาวะสมดลุ เช่น 1) ท่ภี าวะสมดุลของปฏกิ ิรยิ า C2H6 (g) ⇌ C2H4 (g) + H2 (g) เมือ่ เติมแกส๊ C2H4 ลงในระบบ จะทำ ใหค้ วามเขม้ ข้นของสารในระบบเปลย่ี นแปลงไปอย่างไร และสมดลุ จะเล่ือนไปทางใด (แนวตอบ : การเติมแก๊ส C2H4 ลงในระบบ เป็นการเพิ่มความเข้มข้นของแก๊ส C2H4 ระบบจะ ปรับตัวไปในทิศทางที่จะลดความเข้มข้นของแก๊ส C2H4 โดยเกิดปฏกิ ิริยาย้อนกลับมากขึ้น ทำให้ ความเข้มข้นของแก๊ส C2H6 เพ่มิ ขึ้น ส่วนความเขม้ ขน้ ของแก๊ส H2 ลดลง) 2) แก๊สฟอสจีน (COCl2) เตรียมได้จากปฏิกิริยาระหว่างแก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) และแก๊ส คลอรนี (Cl2) ในภาชนะปิด เกิดภาวะสมดุล ดงั นี้ CO (g) + Cl2 (g) + พลงั งาน ⇌ COCl2 (g) ถ้าลดปรมิ าณแกส๊ Cl2 สมดุลจะเปลี่ยนแปลงไปอยา่ งไร (แนวตอบ : การลดปรมิ าณแก๊ส Cl2 เปน็ การลดความเขม้ ข้นของสารตัง้ ต้น ดังน้ัน ระบบจะปรับตัว ไปในทิศทางที่จะเพิ่มความเข้มข้นของแก๊ส Cl2 โดยเกิดปฏิกิริยาย้อนกลับมากขึ้น ทำให้แก๊ส COCl2 สลายตัวให้แกส๊ CO และแก๊ส Cl2 มากขน้ึ ) 3) ท่ภี าวะสมดลุ ของปฏิกิริยา 2SO2 (g) + O2 (g) ⇌ 2SO3 (g) + พลงั งาน ถา้ เพิ่มความเข้มข้นของ แก๊ส SO2 ในระบบ จะสง่ ผลต่อความเข้มขน้ ของแก๊ส SO3 อย่างไร (แนวตอบ : การเพม่ิ ความเขม้ ข้นของแก๊ส SO2 ในระบบ เปน็ การเพ่ิมความเขม้ ข้นของสารต้ังต้น ระบบจะปรับตัวเพื่อลดความเข้มข้นของแก๊ส SO2 โดยการเกิดปฏิกิรยิ าไปขา้ งหน้ามากขึ้น ทำให้ ความเข้มข้นของแก๊ส SO3 เพิม่ ขนึ้ ) ขั้นที่ 4 ข้นั ขยายความรู้ (Elaboration) 30 นาที 4.1 ครูเปดิ โอกาสให้นกั เรยี นซักถามข้อสงสัยในเนื้อหา เร่อื ง การเปลีย่ นแปลงความเขม้ ข้นที่มีผลต่อภาวะ สมดุล วา่ มสี ว่ นไหนทีย่ งั ไม่เข้าใจ และใหค้ วามรู้เพ่มิ เติมในส่วนนั้น เพื่อจะใชเ้ ป็นความรู้เบือ้ งตน้ สำหรบั การเรียนใน เนอ้ื หาต่อ ๆ ไป 4.2 นกั เรียนทำใบงานที่ 9.2 เร่ือง การเปลี่ยนแปลงความเข้มขน้ ตอ่ ภาวะสมดุล ขนั้ ท่ี 5 ขนั้ ประเมิน (Evaluation) 10 นาที 5.1 ครตู รวจใบงานที่ 9.2 เรอ่ื ง การเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นต่อภาวะสมดลุ 5.2 ครูวัดและประเมนิ ผลจากการนำเสนอผลการทดลอง เรอ่ื ง การศึกษาผลของความเข้มข้นตอ่ ภาวะ สมดุล สื่อ วสั ดุ อุปกรณ์ และแหล่งการเรียนรู้ สื่อ/วัสดุ/อปุ กรณ์ แหลง่ การเรียนรู้ 1. Powerpoint ประกอบการสอน เรื่อง การทดลองผลของความ 1. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา เขม้ ข้นของสารต่อสมดุล เคมี ม.5

601 2.วดิ ีโอการทดลอง 2. ใบกิจกรรมการเรยี นรู้ https://www.youtube.com/watch?v=hQKsIOOrehw&t=153s 3. ใบงานท่ี 9.2 เรอื่ ง การเปล่ยี นแปลงความเข้มขน้ ต่อภาวะสมดลุ 3. อนิ เตอร์เน็ต การประเมินการเรียนรู้ การวดั ผลประเมนิ ดา้ น วธิ ีการวัดผล เครอ่ื งมือท่ีใชว้ ดั ผล เกณฑ์การ ประเมินผล 1.ดา้ นความรู้ (K) -ตรวจใบงานที่ 9.2 เรื่อง การ ใบงานที่ 9.2 เรื่อง การ -ร้อยละ 60 ผ่าน เปลี่ยนแปลงความเข้มขน้ ต่อภาวะ เปลี่ยนแปลงความเข้มข้น เกณฑ์ สมดลุ ตอ่ ภาวะสมดุล 2. ด้านทกั ษะ/ - สงั เกตพฤติกรรมการทำงานกล่มุ - แบบสังเกตพฤตกิ รรม -ระดบั คุณภาพ 3 กระบวนการ (P) การทำงานกลุม่ ผา่ นเกณฑ์ 3. ดา้ นคุณลักษณะอนั พงึ -การสงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล -แบบสังเกตพฤติกรรม -ระดบั คณุ ภาพ 3 ประสงค์ (A) รายบคุ คล ผ่านเกณฑ์

602 ใบงานที่ 9.2 เรือ่ ง การเปลย่ี นแปลงความเข้มข้นต่อภาวะสมดุล คำชแี้ จง : ตอบคำถามเกย่ี วกับการเปลี่ยนแปลงความเขม้ ขน้ ตอ่ ภาวะสมดุล 1. กำหนดปฏิกิริยาให้ ดังนี้ Fe3+ (aq) + SCN- (aq) ⇌ (FeSCN)2+ (aq) จากปฏกิ ริ ิยาขา้ งตน้ ทำการรบกวนสมดุล 3 ครั้ง ท่เี วลา t1 t2 และ t3 พบว่า สารมคี วามเขม้ ขน้ เปล่ียนแปลงไป ซ่งึ นำมาเขียนกราฟแสดงความสัมพันธไ์ ด้ ดังนี้ 1) ณ เวลา t1 มกี ารรบกวนสมดลุ อย่างไร 2) ณ เวลา t2 มีการรบกวนสมดุลอยา่ งไร 3) ณ เวลา t3 มีการรบกวนสมดุลอย่างไร

603 2. กำหนดปฏิกิรยิ า ณ ภาวะสมดลุ ให้ ดังนี้ Pb2+ (aq) + H2S (aq) ⇌ PbS (s) + 2H+ (aq) เม่ือเตมิ สารทกี่ ำหนดใหต้ ่อไปนี้ จะมีผลให้สมดลุ เล่ือนไปทางใด เพราะเหตุใด 1) HCl 2) NaOH 3) Pbs

604 ใบงานท่ี 9.2 เฉลย เร่อื ง การเปลย่ี นแปลงความเขม้ ขน้ ต่อภาวะสมดลุ คำช้แี จง : ตอบคำถามเกี่ยวกบั การเปล่ียนแปลงความเข้มข้นต่อภาวะสมดลุ 1. กำหนดปฏิกริ ยิ าให้ ดงั น้ี Fe3+ (aq) + SCN- (aq) ⇌ (FeSCN)2+ (aq) จากปฏกิ ิรยิ าข้างต้น ทำการรบกวนสมดลุ 3 ครงั้ ที่เวลา t1 t2 และ t3 พบวา่ สารมคี วามเขม้ ขน้ เปลย่ี นแปลงไป ซ่งึ นำมาเขยี นกราฟแสดงความสัมพันธไ์ ด้ ดงั น้ี 1) ณ เวลา t1 มีการรบกวนสมดลุ อยา่ งไร เพิม่ Fe3+ 2) ณ เวลา t2 มกี ารรบกวนสมดุลอย่างไร ลด SCN- 3) ณ เวลา t3 มีการรบกวนสมดลุ อยา่ งไร เพิม่ (FeSCN)2+

605 2. กำหนดปฏกิ ิริยา ณ ภาวะสมดลุ ให้ ดงั นี้ Pb2+ (aq) + H2S (aq) ⇌ PbS (s) + 2H+ (aq) เมือ่ เตมิ สารท่กี ำหนดให้ต่อไปน้ี จะมผี ลใหส้ มดุลเลื่อนไปทางใด เพราะเหตุใด 1) HCl การเตมิ HCl เป็นการเพ่มิ ความเขม้ ขน้ ของ H+ จึงทำใหส้ มดลุ เลื่อนไปทางซ้าย 2) NaOH NaOH ทเี่ ตมิ ลงไปจะไปทำปฏิกริ ยิ ากบั H+ ทำให้ความเข้มข้นของ H+ ลดลง สมดุลจงึ เลื่อนไปทางขวา 3) Pbs Pbs เปน็ ของแข็ง การเพิ่ม PbS จึงไม่ทำใหค้ วามเข้มข้นของระบบเปลี่ยนแปลง และไมม่ ีผลตอ่ ภาวะสมดุล

606 ใบกจิ กรรม เร่ือง การทดลองผลของความเข้มข้นของสารตอ่ สมดุล วัสดุ อปุ กรณ์ และสารเคมี 1. สารละลายกรดไฮโดรคลอริก HCI 0.02 mol/L 2. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ NaOH 0.02 mol/L 3. น้ำดอกอัญชัน 4. นำ้ กลนั่ 5. กระบอกตวงขนาด 10 ml 6. หลอดทดลองขนาดเลก็ 7. หลอดหยด วธิ ีทดลอง 1. ใส่นำ้ ดอกอัญชันในหลอดทดลอง3หลอด หลอดละ 1.0 mL จากนนั้ เติมHCl0.02 mol/Lหลอดละ 5 หยด 2. เติมสารละลายลงในหลอดทดลองในข้อ1 ดังน้ี หลอดที่ 1 เติมน้ำกลั่น 5 หยด ผสมให้เขา้ กัน แล้วบนั ทกึ สี หลอดที่ 2 เตมิ HCl 0.02 mol/L 5 หยด ผสมให้เขา้ กัน แล้วบนั ทึกสี หลอดท่ี 3 เตมิ NaOH 0.02 mol/L 5 หยด ผสมให้เข้ากัน แล้วบันทึกสีเปรยี บเทยี บสีของสารละลาย หลอดที่ 2 และ 3 กับหลอดท่ี 1 3. สังเกตสุ ขี องสารละลายทั้ง 3 หลอดอีกครงั้ เมอื่ เวลาผา่ นไป 1นาที

607 ตัวอย่างเฉลยแบบบนั ทึกผลการทดลอง ตารางบันทึกผลการทดลอง สารที่เติม การเปลีย่ นแปลงทีส่ ังเกตได้ หลอดท่ี น้ำกลัน่ 1 HCl หลังเตมิ สาร วางไว้ 1 นาที 2 NaOH 3 สารละลายเปลี่ยนจากสี สารละลายมสี ีมว่ งน้ำเงนิ มว่ งเปน็ สนี ำ้ เงิน สารละลายเปล่ยี นจากสี สารละลายมีสีมว่ งแดง มว่ งเป็นสีม่วงแดง สารละลายเปลี่ยนจากสี สารละลายมีสีนำ้ เงิน ม่วงเปน็ สนี ำ้ เงนิ สรุปและอภปิ รายผลการทดลอง สารละลายในหลอดที่ 1 ประกอบด้วยน้ำอัญชัน HCl และน้ำ ได้สารละลายสีม่วงน้ำเงินแสดงว่าใน สารละลายมแี อนโทรไซยานิน อยใู่ นสมดุลกับ AH+ เมอ่ื เทยี บกับหลอดที่ 1 การเตมิ HCl ลงในหลอดที่ 2 เปน็ การเพ่ิม H3O+ ซง่ึ ทำใหไ้ ด้สารละลายสีม่วงแดง แสดงว่า H3O+ ทำให้ความเขม้ ขน้ ของ AH+ เพิ่มขึ้น และความเขม้ ข้นของสาร A ลดลง ในทำนองเดียวกนั การเติม NaOH ลงในหลอดที่ 3 เปน็ การลด H3O+ (โดยทำปฏกิ ิริยากบั OH- ) ซง่ึ ทำให้ ไดส้ ารละลายสีน้ำเงนิ แสดงวา่ ความเขม้ ข้นของ A เพ่มิ ข้ึนและความเขม้ ข้นของ AH+ ลดลง ดังนั้นการเพม่ิ หรือลด H3O+ ทำใหค้ วามเขม้ ขน้ ของ A และ AH+ เปลยี่ นแปลงไปแสดงว่าการรบกวนสมดุล โดยการเปลย่ี นแปลงความเข้มขน้ ของสารใดสารหนึ่งในปฏิกิริยาทำให้ปฏิกิริยาเขา้ ส่สู มดุลใหม่ ซึ่งสังเกตได้จากสี ของสารละลายไม่เปลี่ยนแลงอีกเม่ือเวลาผ่านไปสรุปได้วา่ การเปล่ียนแปลงความเข้มข้นมีผลต่อสมดุลของระบบ โดยเมื่อเพม่ิ ความเขม้ ข้นของสารต้ังต้นจะเกดิ ปฏิกิริยาไปข้างหนา้ เพ่ิมขึ้นแลว้ เข้าสู่สมดุลใหม่ ในทางตรงกันข้าม เม่ือลดความเข้มข้นของสารตงั้ ต้นจะเกิดปฏิกิรยิ ายอ้ นกบั เพ่มิ ข้นึ แล้วเข้าส่สู มดุลใหม่

แบบสังเกตพฤตกิ ร คำช้แี จง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้ว ลำดับท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับฟงั คน ของนกั เรยี น ความคดิ เห็น 1 2 นายธนธรณ์ สมจนิ ดา 32132 3 นายวงศธร ประจงการ 4 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓✓ 5 นางสาวกญั ญารัตน์ จับพิมาย 6 นายณัฐพงษ์ สามทอง ✓✓ 7 นายนันฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓✓ 8 นายภาณุมาส โลมากลุ 9 นางสาวนัฐรกิ า มังษา ✓✓ 10 นางสาวนิดาวัณย์ แจ้งพงษ์ ✓✓ 11 นางสาวรรินทิพย์ สุขไข 12 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิอาภรณ์ ✓✓ 13 นางสาวสริ ลิ กั ษณ์ แก้วเสนา ✓✓ 14 นายวรชยั คำเอก นางสาวมลนภา เงนิ เจริญ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓ ✓✓

608 รรมการทำงานกลุ่ม วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน การทำงาน ความมนี ้ำใจ การมี รวม นอ่นื ตามทไี่ ด้รับ สว่ นรว่ มในการ 15 คะแนน มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 10 1321321 11 321 11 ✓✓ 14 ✓ 11 ✓✓ ✓ 10 ✓✓ 8 ✓ 12 ✓✓ ✓ 9 ✓✓ ✓ 9 ✓ 14 ✓✓ ✓ 9 ✓ ✓✓ ✓ 10 ✓ 13 ✓✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓ ✓✓ ✓✓ ✓ ✓ ✓✓✓ ✓✓ ✓✓

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครัง้ ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง เกณฑก์ ารตัดสิน ชว่ งคะแนน 14–15 11–13 8–10 ต่ำกว่า 8

609 ลงชื่อ ................................................... ผปู้ ระเมนิ ............./.................../............... นคณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

610 แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำชแ้ี จง : ให้ผูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับ ระดบั คะแนน ปฏิบัติตาม ขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ลำดบั ช่ือ–สกุล ระเบียบ รจู้ กั ใชเ้ วลา รจู้ กั จดั สรร ตัง้ ใจเรียน มีความต้ังใจ รวม ท่ี ของนกั เรียน ขอ้ บังคับในชั้น วา่ งใหเ้ ป็น และพยายามใน 15 เวลาให้ เรียน มีความ ประโยชน์ และ เหมาะสม การทำงานที่ คะแนน ตรงตอ่ เวลาใน นำไปปฏิบัติได้ ไดร้ ับ การปฏิบัติ มอบหมาย กิจกรรมตา่ ง ๆ และรับผดิ ชอบ ในการทำงาน 3 2 13 2 13 2 13 2 1 3 2 1 1 นายธนธรณ์ สมจินดา ✓ ✓ ✓ ✓✓ 9 2 นายวงศธร ประจงการ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 3 นายสรเพชญ์ สวา่ งศรี ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 4 นางสาวกญั ญารตั น์ จบั พิ ✓ ✓ ✓✓ ✓ 13 มาย ✓ 5 นายณฐั พงษ์ สามทอง ✓ ✓ ✓ ✓8 6 นายนนั ฐวัฒน์ ภู่ซอ้ น ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 7 นายภาณมุ าส โลมากุล ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 8 นางสาวนฐั ริกา มงั ษา ✓ ✓✓✓ ✓ 11 9 นางสาวนดิ าวัณย์ แจง้ พงษ์ ✓ ✓ ✓ ✓✓ 11 10 นางสาวรรนิ ทิพย์ สุขไข ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 11 นางสาวศศิเพ็ญ วิสทุ ธิ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15 อาภรณ์ 12 นางสาวสริ ลิ ักษณ์ แกว้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10 เสนา 13 นายวรชัย คำเอก ✓✓✓✓ ✓ 10 14 นางสาวมลนภา เงนิ เจรญิ ✓ ✓✓ ✓ ✓ 12 ลงชื่อ .................................................. ผูป้ ระเมิน ............/.................../............